(Luận văn học viện tài chính aof) đánh giá thực trạng tài chính và các giải pháp cải thiện tình hình tài chính tại công ty cổ phần sản xuất thép kết cấu và xây dựng thành trung

Học viện tài chính

i

Luận văn tốt nghiệp

LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các số
liệu, kết quả nêu trong luận văn tốt nghiệp là trung thực xuất phát từ tình
hình thực tế của đơn vị thực tập.

Tác giả luận văn tốt nghiệp

Đỗ Ngọc Thúy

H

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

ii

Luận văn tốt nghiệp

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN..............................................................................................i

MỤC LỤC.........................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT...............................................................v
DANH MỤC CÁC BẢNG...............................................................................vi
DANH MỤC CÁC HÌNH...............................................................................vii
MỞ ĐẦU...........................................................................................................1
CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TÀI
CHÍNH CỦA DOANH NGHIỆP......................................................................4
1.1. Tài chính doanh nghiệp và quản trị tài chính doanh nghiệp.................4
1.1.1. Tài chính doanh nghiệp và các quyết định tài chính doanh nghiệp. .4

H

1.1.2. Quản trị Tài chính doanh nghiệp.......................................................6
1.2. Đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp................................12
1.2.1. Khái niệm, mục tiêu đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp...12
1.1.1 . Nội dung đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp..................14
CHƯƠNG 2 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TÀI CHÍNH TẠI CƠNG TY CỔ
PHẦN SẢN XUẤT THÉP KẾT CẤU VÀ XÂY DỰNG THÀNH TRUNG.38
TRONG THỜI GIAN QUA............................................................................38
2.1. Q trình hình thành và phát triển cơng ty cổ phần sản xuất thép kết cấu
và xây dựng Thành Trung:...........................................................................38
2.1.1. Quá trình thành lập và phát triển:....................................................38
2.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty..................................43

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

iii

Luận văn tốt nghiệp

2.2. Đánh giá thực trạng tài chính tại cơng ty cổ phần sản xuất thép kết cấu
và xây dựng Thành Trung............................................................................50
2.2.1. Về tình hình huy động vốn của cơng ty..........................................50
2.2.2. Về tình hình đầu tư và sử dụng vốn của cơng ty.............................53
2.2.3. Về tình hình huy động và sử dụng vốn bằng tiền của cơng ty........59
2.2.4. Về tình hình cơng nợ và khả năng thanh tốn của cơng ty.............63
2.2.5. Về hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh của công ty..........................72
2.2.6. Về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của cơng ty..........................78
2.2.7. Về chính sách phân phối lợi nhuận của công ty..............................86
2.3. Đánh giá chung về thực trạng tài chính tại cơng ty cổ phần sản xuất
thép kết cấu và xây dựng Thành Trung........................................................88

H

2.3.1. Những mặt tích cực.........................................................................88
2.3.2. Những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân..........................................89
CHƯƠNG 3 CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM CẢI THIỆN TÌNH HÌNH
TÀI CHÍNH TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN SẢN XUẤT THÉP KẾT CẤU VÀ
XÂY DỰNG THÀNH TRUNG......................................................................92
3.1. Mục tiêu và định hướng phát triển của công ty trong thời gian tới.......92
3.1.1. Bối cảnh kinh tế - xã hội năm 2013 - 2014.....................................92
3.1.2. Mục tiêu và định hướng phát triển của công ty..............................93
3.2. Các giải pháp chủ yếu nhằm cải thiện tình hình tài chính của cơng ty cổ
phần sản xuất thép kết cấu và xây dựng Thành Trung.................................95
3.2.1. Xây dựng cơ cấu nguồn vốn phù hợp với điều kiện của công ty,

nâng cao hiệu quả công tác huy động vốn và sử dụng vốn, đặc biệt là vốn
lưu động....................................................................................................95
SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

iv

Luận văn tốt nghiệp

3.2.2. Linh hoạt trong việc sử dụng chính sách tín dụng thương mại, kiểm
sốt chặt chẽ tình hình cơng nợ, khơng để nợ xấu gia tăng......................97
3.2.3. Đảm bảo khả năng thanh toán.........................................................98
3.2.4. Tăng cường hoạt động kiểm sốt, quản lý chặt chẽ chi phí............99
3.2.5. Sử dụng linh hoạt các cơng cụ tài chính, tăng khả năng sinh lời cho
doanh nghiệp, đề ra chính sách phân phối lợi nhuận hợp lí cho sự phát
triển lâu dài..............................................................................................100
3.2.6. Hồn thiện bộ máy kế tốn – tài chính, tăng cường hoạt động phân tích
và đánh giá tình hình tài chính thường xuyên trong hoạt động của doanh
nghiệp ………........................................................................................101
3.2.7. Chú trọng công tác dự báo biến động thị trường, tăng cường hiệu
quả sử dụng công cụ quản trị rủi ro........................................................102

H

KẾT LUẬN...................................................................................................106
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................107

PHỤ LỤC

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

v

Luận văn tốt nghiệp

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

:

Giá trị gia tăng

HTK

:

Hàng tồn kho

LNST

:

Lợi nhuận sau thuế

TDTM

:

Tín dụng thương mại

TSCĐ

:

Tài sản cố định

TSDH

:

Tài sản dài hạn

TSLĐ

:

Tài sản lưu động

TSNH

:

Tài sản ngắn hạn

VCĐ

:

Vốn cố định

VCSH

:

Vốn chủ sở hữu

VKD

:

Vốn kinh doanh

VLĐ

:

H

SV: Đỗ Ngọc Thúy

GTGT

Vốn lưu động

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

vi

Luận văn tốt nghiệp

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang
Bảng 2.1

Kết quả hoạt động kinh doanh

48

Bảng 2.2

Cơ cấu và sự biến động nguồn vốn

51

Bảng 2.3

Cơ cấu và sự biến động tài sản

54

Bảng 2.4

Cơ cấu vốn bằng tiền

59

Bảng 2.5

Bảng kê diễn biến nguồn tiền và sử dụng tiền

61

Bảng 2.6

Phân tích diễn biến nguồn tiền và sử dụng tiền

62

Bảng 2.7

Tình hình cơng nợ năm 2012 – 2013

64

Bảng 2.8

Hệ số phản ánh khả năng thanh tốn

67

Bảng 2.9

Thời gian chuyển hóa thành tiền

71
73

Bảng 2.11 Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh

80

Bảng 2.12 Các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến ROA và ROE

85

H

Bảng 2.10 Hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh

trong doanh nghiệp
Bảng 2.13 Chính sách phân phối lợi nhuận

SV: Đỗ Ngọc Thúy

87

Lớp: CQ48/11.05

Học viện tài chính

vii

Luận văn tốt nghiệp

DANH MỤC CÁC HÌNH

Trang
Mơ hình tài trợ thứ nhất

18

Hình 1.2

Mơ hình tài trợ thứ hai

19

Hình 1.3

Mơ hình tài trợ thứ ba

20

Hình 2.1

Biểu đồ biến động doanh thu - lợi nhuận 3 năm gần

49

đây

58

Hình 2.2

Xác định nguồn vốn lưu động thường xuyên

74

Hình 2.3

Tình hình luân chuyển hàng tồn kho

75

Hình 2.4

Tình hình luân chuyển nợ phải thu

76

Hình 2.5

Hiệu suất sử dụng vốn lưu động

77

Hình 2.6

Hiệu suất sử dụng vốn cố định

78

Hình 2.7

Hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh

SV: Đỗ Ngọc Thúy

H

Hình 1.1

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

1

Luận văn tốt nghiệp

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Trong sự nghiệp đổi mới, cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước,
Đảng và chính phủ Việt Nam ln tập trung tìm kiếm nhiều giải pháp nhằm
đưa nền kinh tế của đất nước phát triển mọi mặt, chủ động hội nhập vào nền

kinh tế thế giới và khu vực. Với việc gia nhập Tổ chức thương mại thế giới
WTO (tháng 11 năm 2006) đã mở ra một chân trời mới mang lại nhiều cơ hội
về thị trường cho các doanh nghiệp Việt Nam, song cùng với đó là mức độ
cạnh tranh với các doanh nghiệp trong cùng ngành nghề đặc biệt là các doanh
nghiệp nước ngồi ngày càng khốc liệt. Trong tình hình đó, để có thể tồn tại
và phát triển, các doanh nghiệp phải phát huy tối đa mọi tiềm lực có được để
đạt được hiệu quả sản xuất kinh doanh cao nhất. Muốn vậy, các nhà quản trị
doanh nghiệp phải luôn nắm rõ được thực trạng sản xuất kinh doanh và đặc

H

biệt là thực trạng tài chính của doanh nghiệp mình thơng qua việc thường
xun phân tích, đánh giá, từ đó có những chiến lược, kế hoạch phù hợp
nhằm cải thiện và nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh.
Trong tình hình kinh tế có những diễn biến phức tạp và chưa có nhiều
khởi sắc như hiện nay, với nguồn lực vơ cùng hạn chế và khó tiếp cận, doanh
nghiệp khơng thể huy động và sử dụng vốn một cách tự phát, các quyết định
như huy động vốn từ đâu? Sử dụng vốn thế nào cho hiệu quả? đều phải được
vạch ra dựa trên sự phù hợp với tình hình tài chính trong từng giai đoạn cụ thể
của doanh nghiệp. Có thể thấy, việc nắm rõ và đánh giá đúng đắn thực trạng
tài chính của doanh nghiệp là rất quan trọng, là yếu tố then chốt quyết định sự
phát triển bền vững và lâu dài của một doanh nghiệp.
Xuất phát từ những lí do trên, trong thời gian thực tập tại công ty cổ
phần sản xuất thép kết cấu và xây dựng Thành Trung, dưới sự hướng dẫn tận
tình của giáo viên hướng dẫn TS. Đoàn Hương Quỳnh và sự giúp đỡ của các

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05

Học viện tài chính

2

Luận văn tốt nghiệp

cán bộ phịng Tài chính kế tốn của cơng ty, em lựa chọn đề tài: “ Đánh giá
thực trạng tài chính và các giải pháp cải thiện tình hình tài chính tại cơng
ty cổ phần sản xuất thép kết cấu và xây dựng Thành Trung” để nghiên cứu
cho luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Đối tượng và mục đích nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: các vấn đề liên quan đến tình hình tài chính
của doanh nghiệp như lý luận chung, các chỉ tiêu đánh giá thực trạng tài chính
của cơng ty cổ phần sản xuất thép kết cấu và xây dựng Thành Trung.
* Mục tiêu nghiên cứu:
- Khái quát và hệ thống hóa các lý luận chung về đánh giá thực trạng
tài chính của doanh nghiệp.
- Thông qua các chỉ tiêu đã sử dụng, đưa ra nhận định, đánh giá về thực
trạng tài chính của cơng ty trong thời gian vừa qua.

H

* Mục đích nghiên cứu: trên cơ sở đánh giá thực trạng tài chính để tìm
ra được những tồn tại, hạn chế từ đó đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện tình
hình tài chính tại cơng ty trong thời gian tới.
3. Phạm vi nghiên cứu
* Về khơng gian: nghiên cứu tình hình tài chính doanh nghiệp tại phịng
Tài chính kế tốn công ty cổ phần sản xuất thép kết cấu và xây dựng Thành
Trung, địa chỉ: Km19 – Quốc lộ 3 – Khối 4 – Phủ Lỗ - Sóc Sơn – Hà Nội.

* Về thời gian: Từ ngày 10/2/2014 đến 20/5/2014
* Về nguồn tài liệu: các số liệu được lấy từ sổ sách kế tốn và báo cáo
tài chính các năm 2011, 2012 và 2013.
4. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu dựa trên cơ sở phương
pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin, phương

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

3

Luận văn tốt nghiệp

pháp điều tra, thống kê, tổng hợp, phân tích, đánh giá các số liệu thống kê thu
thập từ công ty cổ phần sản xuất thép kết cấu và xây dựng Thành Trung.
5. Kết cấu của luận văn tốt nghiệp
Tên đề tài:
“ Đánh giá thực trạng tài chính và các giải pháp cải thiện tình hình
tài chính tại cơng ty cổ phần sản xuất thép kết cấu và xây dựng Thành
Trung”
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn gồm 3 phần chính:
Chương 1: Lý luận chung về đánh giá thực trạng tài chính của doanh
nghiệp.
Chương 2: Đánh giá thực trạng tài chính tại cơng ty cổ phần sản xuất

thép kết cấu và xây dựng Thành Trung trong thời gian qua.

H

Chương 3: Các giải pháp chủ yếu nhằm cải thiện tình hình tài chính tại
cơng ty cổ phần sản xuất thép kết cấu và xây dựng Thành Trung.

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

4

Luận văn tốt nghiệp

CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TÀI CHÍNH CỦA
DOANH NGHIỆP

1.1. Tài chính doanh nghiệp và quản trị tài chính doanh nghiệp
1.1.1. Tài chính doanh nghiệp và các quyết định tài chính doanh nghiệp
1.1.1.1.

Khái niệm Tài chính doanh nghiệp

Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế thực hiện các hoạt động sản xuất,
cung ứng hàng hóa dịch vụ cho người tiêu dùng qua thị trường nhằm mục

đích sinh lời.
Trong nền kinh tế thị trường, để có yếu tố đầu vào khi tiến hành hoạt
động sản xuất kinh doanh, bất kì doanh nghiệp nào cũng cần đến một lượng
vốn tiền tệ nhất định. Quá trình hoạt động của doanh nghiệp cũng là quá trình

H

tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp, q trình đó
phát sinh các luồng tiền đi vào và luồng tiền đi ra, tạo thành luồng vận động
tài chính của doanh nghiệp. Bên trong quá trình tạo lập, sử dụng quỹ tiền tệ
của doanh nghiệp là các quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị hợp thành các
quan hệ tài chính doanh nghiệp , bao gồm: quan hệ tài chính giữa doanh
nghiệp và Nhà nước, giữa doanh nghiệp với người lao động trong doanh
nghiệp, giữa doanh nghiệp với các chủ sở hữu doanh nghiệp, giữa doanh
nghiệp với các chủ thể kinh tế và tổ chức xã hội khác và quan hệ tài chính
trong bản thân nội bộ doanh nghiệp.
Như vậy:
- Xét về hình thức Tài chính doanh nghiệp là quỹ tiền tệ trong quá trình tạo
lập, phân phối, sử dụng và vận động gắn liền với hoạt động của doanh nghiệp.

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

5

Luận văn tốt nghiệp

- Xét về bản chất, Tài chính doanh nghiệp là các quan hệ kinh tế dưới
hình thức giá trị nảy sinh gắn liền với việc tạo lập, sử dụng quỹ tiền tệ của
doanh nghiệp trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp.
Hoạt động tài chính là một mặt hoạt động của doanh nghiệp nhằm đạt
tới các mục tiêu mà doanh nghiệp đề ra là tối đa hóa giá trị doanh nghiệp. Các
hoạt động gắn liền với việc tạo lập phân phối sử dụng, vận động chuyển hóa
của quỹ tiền tệ thuộc hoạt động tài chính của doanh nghiệp.
1.1.1.2.

Các quyết định Tài chính doanh nghiệp

Tài chính doanh nghiệp nghiên cứu 3 quyết định chủ yếu, đó là quyết
định đầu tư, quyết định nguồn vốn và quyết định phân phối lợi nhuận.
* Quyết định đầu tư: là những quyết định liên quan đến tổng giá trị tài

H

sản và giá trị từng bộ phận tài sản (tài sản cố định và tài sản lưu động). Các
quyết định đầu tư chủ yếu của doanh nghiệp bao gồm: quyết định đầu tư tài
sản lưu động(tồn quỹ, tồn kho,..), quyết định đầu tư tài sản cố định (mua sắm
tài sản cố định, đầu tư dự án …) và quyết định quan hệ giữa đầu tư tài sản lưu
động và đầu tư tài sản cố định(sử dụng đòn bẩy kinh doanh, quyết định điểm
hòa vốn).
Quyết định đầu tư được xem là quyết định quan trọng nhất trong các
quyết định của tài chính doanh nghiệp bởi nó tạo ra giâ trị của doanh nghiệp.
* Quyết định huy động vốn (quyết định nguồn vốn): là những quyết
định liên quan đến việc nên lựa chọn nguồn vốn nào để cung cấp cho các quyết
định đầu tư. Các quyết định nguồn vốn chủ yếu của doanh nghiệp bao gồm:
quyết định huy động vốn ngắn hạn (vay ngắn hạn hay sử dụng tín dụng thương

mại), quyết định huy động vốn dài hạn (vay dài hạn, phát hành trái phiếu,…)

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

6

Luận văn tốt nghiệp

Quyết định huy động vốn là một thách thức không nhỏ đối với các nhà
quản trị tài chính của doanh nghiệp, cần phải có những đánh giá và dự báo
đúng đắn trước khi đưa ra quyết định huy động vốn.
* Quyết định phân chia lợi nhuận: gắn liền với quyết định của các
nhà quản trị tài chính về phân chia cổ tức hay chính sách cổ tức của doanh
nghiệp, sử dụng phần lớn lợi nhuận sau thuế để chia cổ tức hay giữ lại để tái
đầu tư. Những quyết định này liên quan đến việc doanh nghiệp nên theo đuổi
một chính sách cơr tức như thế nào và liệu chính sách cổ tức có tác động như
thế nào đến giá trị doanh nghiệp hay giá cổ phiếu của cơng ty trên thị trường.
Ngồi ba quyết đinh chủ yếu như trên, trong tài chính doanh nghiệp
cịn có rất nhiều loại quyết định có liên quan đến hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp như quyết định mua bán, sáp nhập doanh nghiệp,…

H

1.1.2. Quản trị Tài chính doanh nghiệp
1.1.2.1. Khái niệm và nội dung quản trị tài chính doanh nghiệp

 Khái niệm
Quản trị tài chính doanh nghiệp là việc lựa chọn, đưa ra quyết định và
tổ chức thực hiện các quyết định tài chính nhằm đạt được các mục tiêu hoạt
động của doanh nghiệp.
Do các quyết định tài chính của doanh nghiệp đều gắn liền với việc tạo
lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ trong quá trình hoạt động của doanh
nghiệp; vì vậy, quản trị tài chính doanh nghiệp cịn được nhìn nhận là quá trình
hoạch định, tổ chức thực hiện, điều chỉnh và kiểm sốt q trình tạo lập, phân
phối và sử dụng các quỹ tiền tệ đáp ứng nhu cầu hoạt động của doanh nghiệp.

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

7

Luận văn tốt nghiệp

 Nội dung
Quản trị tài chính doanh nghiệp bao hàm các nội dung chủ yếu sau:
- Tham gia việc đánh giá, lựa chọn quyết định đầu tư
Quyết định đầu tư dài hạn với quy mô lớn như quyết định đầu tư đổi
mới công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, sản xuất sản phẩm mới…quyết
định rất lớn tới triển vọng trong tương lai của một doanh nghiệp. Để đi đến
quyết định đầu tư đòi hỏi doanh nghiệp phải xem xét cân nhắc trên nhiều mặt
về kinh tế, kỹ thuật và tài chính.
- Xác định nhu cầu vốn và tổ chức huy động vốn đáp ứng kịp thời, đủ

nhu cầu vốn do các hoạt động của doanh nghiệp
Nhà quản trị tài chính phải xác định các nhu cầu vốn cần thiết cho các

H

hoạt động của doanh nghiệp trong kỳ bao gồm vốn dài hạn và vốn ngắn hạn,
tổ chức huy động vốn đáp ứng kịp thời, đầy đủ và có lợi cho các hoạt động
của doanh nghiệp; cần xem xét cân nhắc trên nhiều mặt để đi đến quyết định
lựa chọn hình thức và phương pháp huy động vốn thích hợp.
- Sử dụng có hiệu quả số vốn hiện có, quản lý chặt chẽ các khoản thu,
chi và đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp
Nhà quản trị tài chính phải tìm mọi biện pháp huy động tối đa số vốn
hiện có của doanh nghiệp vào hoạt động kinh doanh, giải phóng kịp thời số
vốn ứ đọng, theo dõi chặt chẽ và thực hiện tốt việc thanh toán, thu hồi tiền
bán hàng và các khoản thu khác, đồng thời quản lý chặt chẽ mọi khoản chi
phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp; thường xuyên tìm biện
pháp thiết lập sự cân bằng giữa thu và chi vốn bằng tiền, đảm bảo cho doanh
nghiệp ln có khả năng thanh tốn các khoản nợ đến hạn.

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

8

Luận văn tốt nghiệp

- Thực hiện phân phối lợi nhuận, trích lập và sử dụng các quỹ của
doanh nghiệp
Thực hiện phân phối lợi nhuận sau thuế hợp lý cũng như trích lập và sử
dụng tốt các quỹ của doanh nghiệp sẽ góp phần quan trọng vào việc phát triển
doanh nghiệp, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người lao động
trong doanh nghiệp, giải quyết hài hịa giữa lợi ích trước mắt của chủ sở hữu
với lợi ích lâu dài – sự phát triển của doanh nghiệp.
- Kiểm sốt thường xun tình hình hoạt động của doanh nghiệp
Thơng qua tình hình thu, chi tiền tệ hàng ngày, các báo cáo tài chính,
tình hình thực hiện các chỉ tiêu tài chính cho phép kiểm sốt được tình hình
hoạt động của doanh nghiệp; định kì phân tích tình hình tài chính của doanh
nghiệp giúp đánh giá được hiệu quả sử dụng vốn, dự báo trước tình hình tài

H

chính của doanh nghiệp trong tương lai.
- Thực hiện kế hoạch hóa tài chính
Các hoạt động tài chính của doanh nghiệp cần được dự kiến trước
thông qua việc lập kế hoạch tài chính, có kế hoạch tài chính tốt thì doanh
nghiệp mới có thể đưa ra các quyết định tài chính thích hợp nhằm đạt tới mục
tiêu của doanh nghiệp. Q trình thực hiện kế hoạch tài chính cũng là quá
trình chủ động đưa ra các giải pháp hữu hiệu khi thị trường có sự biến động.
1.1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng tới quản trị tài chính doanh nghiệp
Quản trị tài chính doanh nghiệp trong các doanh nghiệp là khơng giống
nhau. Sự khác biệt đó chịu sự chi phối của các nhân tố cơ bản là hình thức
pháp lý tổ chức doanh nghiệp, đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của ngành kinh
doanh và môi trường kinh doanh của doanh nghiệp.

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

9

Luận văn tốt nghiệp

 Hình thức pháp lý tổ chức doanh nghiệp
Ở Việt Nam, mỗi doanh nghiệp đều tồn tại dưới một trong 4 hình thức
pháp lý tổ chức doanh nghiệp bao gồm: doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp
danh, công ty trách nhiệm hữu hạn và cơng ty cổ phần (Luật doanh nghiệp
2005).Mỗi hình thức pháp lý lại có những đặc điểm rất khác nhau về chủ sở
hữu, thành viên, hình thức vốn,…Do vậy, khi phân tích đánh giá và lựa chọn
các quyết định tài chính thì nhà quản trị tài chính khơng thể bỏ qua hình thức
pháp lý của doanh nghiệp, nó có ảnh hưởng rất lớn đến việc tổ chức tài chính
doanh nghiệp như: Phương thức hình thành và huy động vốn, việc tổ chức
quản lý sử dụng vốn, việc chuyển nhượng vốn, phân phối lợi nhuận và trách
nhiệm của chủ sở hữu đối với khoản nợ của doanh nghiệp…
 Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của ngành kinh doanh

H

Hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp thường được thực hiện
trong một hoặc một số ngành kinh doanh nhất định. Mỗi ngành kinh doanh lại
có những đặc điểm kinh tế - kỹ thuật riêng có ảnh hưởng khơng nhỏ tới việc
tổ chức tài chính của doanh nghiệp. Ví dụ như các doanh nghiệp hoạt động
trong ngành thương mại, dịch vụ thì vốn lưu động chiếm tỷ trọng cao, tốc độ
chu chuyển vốn lưu động nhanh trong khi đối với ngành công nghiệp nặng thì

ngược lại, vốn cố đinh chiếm tỷ lệ cao hơn và thời gian thu hồi vốn cũng
chậm hơn.
Do vậy, tùy vào tính chất của ngành kinh doanh, các nhà quản trị phải
tính tốn hợp lý trong việc tổ chức tài chính, nhằm đảm bảo vốn kịp thời, đầy
đủ cho hoạt động của doanh nghiệp cũng như bảo đảm cân đối giữa thu và chi
bằng tiền.

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

10

Luận văn tốt nghiệp

 Mơi trường kinh doanh
Doanh nghiệp tồn tại và phát triển trong môi trường kinh doanh nhất
định. Môi trường kinh doanh bao gồm tất cả những điều kiện bên trong và
bên ngoài ảnh hưởng tới hoạt động của doanh nghiệp: môi trường kinh tế - tài
chính, mơi trường chính trị, mơi trường luật pháp, mơi trường cơng nghệ, mơi
trường văn hóa – xã hội… Đối với hoạt động tài chính của doanh nghiệp thì
mơi trường kinh tế - tài chính có ảnh hưởng chủ đạo và xét đến tác động cả
trong khu vực và thế giới thông qua các yếu tố như: cơ sở hạ tầng, tình trạng
nền kinh tế, lãi suất thị trường, lạm phát, chính sách kinh tế của Nhà nước,….
1.1.2.3. Vai trị của quản trị tài chính doanh nghiệp
Trong doanh nghiệp, tất cả các quyết định chiến lược và chiến thuật
đều được lựa chọn chủ yếu dựa trên sự phân tích, đánh giá về mặt tài chính.

H

Vai trị của quản trị tài chính doanh nghiệp ngày càng trở nên hết sức quan
trọng đối với hoạt động của doanh nghiệp và được thể hiện qua các mặt chủ
yếu sau:
* Huy động vốn đảm bảo cho các hoạt động của doanh nghiệp diễn
ra bình thường và liên tục
Vốn tiền tệ là tiền đề cho các hoạt động của doanh nghiệp, việc đảm
bảo cho các hoạt động của doanh nghiệp được tiến hành bình thường, liên tục
phụ thuộc rất lớn vào việc tổ chức huy động vốn của tài chính doanh nghiệp.
Nhà quản trị tài chính trên cơ sở xem xét tình hình thị trường tài chính, nhu
cầu vốn và điều kiện cụ thể của doanh nghiệp, từ đó đưa ra quyết định tối ưu
nhất trong việc tổ chức huy động các nguồn vốn bên trong hay bên ngoài đáp
ứng nhu cầu cho các hoạt động của doanh nghiệp. Một chính sách tài trợ đúng

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

11

Luận văn tốt nghiệp

đắn sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro, góp phần thực hiện mục tiêu tối
đa hóa giá trị doanh nghiệp.
* Tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm, hiệu quả, góp phần nâng cao hiệu

quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Với việc lựa chọn các dự án đầu tư tối ưu trên cơ sở cân nhắc, so sánh
giữa tỷ suất sinh lời, chi phí huy động vốn và mức độ rủi ro của dự án đầu
tư… nhà quản trị tài chính đã tạo tiền đề cho việc sử dụng vốn tiết kiệm và
đạt hiệu quả cao. Việc tổ chức huy động vốn kịp thời, đầy đủ sẽ giúp cho
doanh nghiệp chớp được cơ hội kinh doanh, tăng doanh thu và lợi nhuận
doanh nghiệp. Việc lựa chọn các hình thúc và phương pháp huy động vốn
thích hợp, đảm bảo cơ cấu vốn tối ưu có thể giúp doanh nghiệp giảm bớt được
chi phí sử dụng vốn, góp phần tăng lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở

H

hữu của doanh nghiệp. Mặt khác, với việc huy động tối đa số vốn hiện có và
hoạt độngkd có thể giúp doanh nghiệp tránh được thiệt hại do ứ đọng vốn,
tăng vòng quay tài sản, giảm được số vốn vay từ đó giảm được tiền trả lãi
vay, góp phần tăng lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp.
* Kiểm tra, giám sát một cách toàn diện các mặt hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng là quá trình vận
động, chuyển hóa hình thái vốn tiền tệ. Vì vậy, thơng qua việc xem xét tình
hình thu, chi hàng ngày, và nhất là thơng qua việc đánh giá tình hình tài chính
doanh nghiệp và việc thực hiện các chỉ tiêu tài chính, các nhà quản trị tài
chính có thể kiểm sốt kịp thời và tồn diện các mặt hoạt động của doanh
nghiệp, từ đó chỉ ra những tồn tại và những tiềm năng chưa được khai thác để

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05

Học viện tài chính

12

Luận văn tốt nghiệp

đưa ra các quyết định thích hợp, điều chỉnh các hoạt động nhằm đạt được mục
tiêu đề ra của doanh nghiệp.
1.2.

Đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp

1.2.1. Khái niệm, mục tiêu đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp
1.2.1.1. Khái niệm đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp
Đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp là q trình thu thập và
phân tích các thơng tin tài chính , tính tốn các chỉ số, để đối chiếu xem hoạt
động của doanh nghiệp có đạt được mục tiêu, kết quả tương xứng với nguồn
lực (chi phí) bỏ ra hay khơng. Thơng thường, đáng giá nhằm phân tích sự phù
hợp, tính hiệu quả của tài chính doanh nghiệp.
Đánh giá là một khâu rất quan trọng, nó ảnh hưởng rất lớn đối với hiệu
quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Từ những kết quả đánh giá, các

H

nhà quản trị sẽ căn cứ vào đó mà đưa ra các quyết định tài chính cho phù hợp.
Đánh giá càng tốt thì việc ra quyết định càng đúng đắn. Đánh giá cần được
phải tiến hành thường xuyên và có hệ thống.
1.2.1.2. Mục tiêu của đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp
Trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý vĩ mơ của Nhà nước, ngồi
chủ doanh nghiệp, các nhà quản trị doanh nghiệp, người lao động, cịn có

nhiều đối tượng bên ngồi quan tâm đến tài chính của doanh nghiệp như các
nhà đầu tư, các nhà cung cấp tín dụng… Mỗi đối tượng lại quan tâm đến tài
chính doanh nghiệp dưới những góc độ khác nhau. Do đó đối với mỗi đối
tượng thì đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiêp cũng nhằm các mục tiêu
khác nhau. Cụ thể:

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

13

Luận văn tốt nghiệp

• Đối với nhà quản lý doanh nghiệp:
- Tạo ra những chu kỳ đều đặn để đánh giá hoạt động quản lý trong giai
đoạn đã qua, việc thực hiện cân bằng tài chính, khả năng sinh lời, khả năng
thanh toán…
- Hướng các quyết định của ban giám đốc theo chiều hướng phù hợp
với tình hình thực tế của doanh nghiệp như quyết định đầu tư, tài trợ, phân
phối lợi nhuận…
- Đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp là cơ sở cho những dự
đốn tài chính, là cơng cụ để kiểm tra, kiểm sốt hoạt động, quản lý trong
doanh nghiệp.
• Đối với các nhà đầu tư

H

Đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp đối với các nhà đầu tư là để
đánh giá giá trị doanh nghiệp và ước đoán giá trị cổ phiếu, dựa vào việc
nghiên cứu các báo biểu tài chính, khả năng sinh lời, phân tích rủi ro trong
kinh doanh…
• Đối với người cho vay
Đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp đối với người cho vay là
xác định khả năng hoàn trả nợ của khách hàng.
• Đối với người hưởng lương trong doanh nghiệp
Đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp giúp họ định hướng việc
làm ổn định của mình, trên cơ sở đó yên tâm dốc sức vào hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp tùy theo công việc được phân công, đảm nhiệm.

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

14

Luận văn tốt nghiệp

Do đó, đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp là cơng cụ hữu ích
được dùng để xác định giá trị kinh tế, đánh giá các mặt mạnh, mặt yếu của
doanh nghiệp, tìm ra nguyên nhân khách quan và chủ quan, giúp từng đối
tượng lựa chọn và đưa ra những quyết định phù hợp với mục đích mà họ quan
tâm.
1.1.1. Nội dung đánh giá thực trạng tài chính doanh nghiệp

1.1.1.1

Đánh giá tình hình huy động vốn của doanh nghiệp

Vốn là yếu tố và là tiền đề cần thiết cho sự hình thành và phát triển
doanh nghiệp. Để thực hiện được mục tiêu kế hoạch, doanh nghiệp cần phải
có một lượng vốn nhằm hình thành nên các tài sản cần thiết cho hoạt động
của doanh nghiệp. Để huy động vốn cho sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp
có thể sử dụng nhiều nguồn khác nhau. Về cơ bản, chúng được chia thành
nguồn vốn chủ sở hữu và nợ phải trả.

H

- Vốn chủ sở hữu: là phần vốn thuộc quyền sở hữu của chủ doanh
nghiệp, bao gồm số vốn chủ sở hữu bỏ ra và một phần bổ sung từ kết quả kinh
doanh. Vốn chủ sở hữu tại một thời điểm có thể được xác định bằng công
thức sau:
Vốn chủ sở hữu = Giá trị tổng tài sản – Nợ phải trả

(1.1)

- Nợ phải trả: Là thể hiện bằng tiền những nghĩa vụ mà doanh nghiệp có
trách nhiệm phải thanh toán cho các tác nhân kinh tế khác như: Nợ vay, các
khoản phải trả cho người bán, cho Nhà nước, cho người lao động trong doanh
nghiệp.
Sự kết hợp giữa hai nguồn này phụ thuộc vào đặc điểm của ngành mà
doanh nghiệp hoạt động, tùy thuộc vào quyết định của người quản lý trên cơ
sở xem xét tình hình kinh doanh và tài chính của doanh nghiệp. Để đánh giá
tình hình huy động vốn của doanh nghiệp, ta đánh giá:

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

15

Luận văn tốt nghiệp

+ Sự biến động của nguồn vốn: được thực hiện bằng cách so sánh cả
tổng số và từng loại, từng chỉ tiêu nguồn vốn giữa cuối kỳ và đầu kỳ để xác
định chênh lệch tuyệt đối và chênh lệch tương đối của tổng số cũng như từng
loại, từng chỉ tiêu nguồn vốn. Từ đó thấy được quy mơ nguồn vốn tăng hay
giảm? Có phù hợp với định hướng phát triển của doanh nghiệp không?
+ Cơ cấu nguồn vốn: tiến hành xác định tỷ trọng từng loại, từng chỉ tiêu
nguồn vốn chiếm trong tổng của nó ở cuối kỳ và đầu kỳ. Chỉ tiêu phản ánh cơ
cấu nguồn vốn được xác định theo công thức:
Tỷ trọng của từng loại
nguồn vốn

=

Giá trị từng chỉ tiêu nguồn vốn x 100%
Tổng nguồn vốn

Căn cứ vào kết quả so sánh, có thể đánh giá được cơ cấu nguồn vốn và
sự thay đổi cơ cấu nguồn vốn, thấy được doanh nghiệp đã huy động vốn từ

H

những nguồn nào?Cơ cấu nguồn vốn tự chủ hay phụ thuộc? Từ đó điều chỉnh
chính sách huy động vốn phù hợp với từng thời kỳ cụ thể.
1.1.1.2

Đánh giá tình hình đầu tư và sử dụng vốn của doanh nghiệp

Trên cơ sở nguồn vốn đã huy động được, doanh nghiệp sẽ tiến hành
phân bổ vốn vào các khâu tương ứng. Để có nhận xét chính xác về việc sử
dụng vốn của doanh nghiệp trong kỳ có hợp lý hay không ta cần xem xét vốn
trong kỳ đã được phân bổ vào đâu, tỷ lệ vốn từng khâu là bao nhiêu, nhiều
hay ít tăng hay giảm giữa các kỳ, tỷ lệ này được coi là hợp lý hay chưa đó
chính là mục tiêu của đánh giá tình hình sử dụng vốn trong doanh nghiệp.
+ Đánh giá quy mô tài sản
Sử dụng phương pháp so sánh tổng tài sản cũng như từng loại tài sản
giữa cuối kỳ và đầu kỳ cả số tuyệt đối và số tương đối. Qua đó thấy được hoạt
động phân bổ vốn của doanh nghiệp cho hoạt động kinh doanh, cho từng lĩnh
vực, từng loại tài sản như thế nào? Cũng thông qua sự biến động về tài sản mà

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

16

Luận văn tốt nghiệp

ta thấy được sự biến động về mức độ đầu tư cho hoạt động kinh doanh, cho
từng lĩnh vực và cho từng loại tài sản có hợp lý khơng?
+ Đánh giá sự biến động cơ cấu tài sản
Tỷ trọng của từng loại
tài sản

=

Giá trị từng chỉ tiêu tài sản x 100%
Tổng tài sản

Thông qua việc đánh giá tỷ trọng từng loại tài sản ở thời điểm đầu năm
cuối kỳ và đầu kỳ, ta thấy được được chính sách đầu tư, sử dụng vốn của
doanh nghiệp, đồng thời thông qua sự biến động về cơ cấu tài sản mà thấy
được sự thay đổi chính sách đầu tư của doanh nghiệp.
Tỷ trọng từng loại tài sản ngắn hạn, dài hạn trước hết tùy thuộc vào đặc
điểm, tính chất chất ngành nghề kinh doanh, trình độ quản lý sử dụng tài sản
của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thương mại

H

dịch vụ thườn có tỷ trọng tài sản cố định, tài sản dài hạn thấp hơn so với tỷ
trọng tài sản ngắn hạn, trọng khi đó đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh
vực sản xuất thì ngược lại. Trong các doanh nghiệp sản xuất khác nhau thì tỷ
trọng của tài sản cố định, tài sản dài hạn, tài sản ngắn hạn cũng không giống
nhau do đặc điểm của quy trình cơng nghệ sản xuất khác nhau… Một cách
tổng qt thì ln tồn tại một cơ cấu vốn tối ưu với mỗi doanh nghiệp ở mỗi
thời kỳ để tối đa khả năng sinh lời của vốn mà khơng lệ thuộc vào nguồn gốc
hình thành cũng như chính sách tài khóa, tiền tệ của chính phủ.

+ Mơ hình tài trợ vốn của doanh nghiệp: đánh giá việc lựa chọn mơ
hình tài trợ của doanh nghiệp là đánh giá tính đúng đắn khi lựa chọn mơ hình,
tính phù hợp của mơ hình đối với hoạt động của doanh nghiệp, tính cân đối
hài hịa giữa tài sản và nguồn vốn. Một số khái niệm liên quan:
- Nguồn vốn tạm thời: Là các nguồn vốn có tính chất ngắn hạn (dưới
một năm) doanh nghiệp có thể sử dụng để đáp ứng các u cầu có tính chất
SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

17

Luận văn tốt nghiệp

tạm thời phát sinh trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nguồn vốn
tạm thời bao gồm vay ngắn hạn ngân hàng và các tổ chức tín dụng, các khoản
nợ ngắn hạn khác.
- Nguồn vốn thường xuyên: Là tổng thể các nguồn vốn có tính chất ổn
định mà doanh nghiệp có thể sử dụng vào hoạt động kinh doanh. Nguồn vốn
này thường được sử dụng để mua sắm, hình thành TSCĐ và một bộ phận tài
sản lưu động thường xuyên cần thiết cho hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp.
Nguồn vốn thường xuyên của doanh nghiệp tại một thời điểm có thể
được xác định bằng công thức:
Nguồn vốn thường xuyên = Vốn chủ sở hữu + Nợ dài hạn

(1.2)

- Nguồn vốn lưu động thường xuyên: là nguồn vốn ổn định có tính chất

H

dài hạn để hình thành hay tài trợ cho tài sản lưu động thường xuyên cần thiết
trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Công thức xác định như sau:
Nguồn vốn lưu động thường xuyên = Tài sản ngắn hạn – Nợ ngắn hạn
(1.3)
Có 3 mơ hình tài trợ cơ bản mà doanh nghiệp lựa chọn:
* Mơ hình tài trợ thứ nhất: Tồn bộ tài sản cố định và tài sản lưu động
thường xuyên được đảm bảo bằng nguồn vốn thường xuyên, toàn bộ tài sản
lưu động tạm thời được đảm bảo bằng nguồn vốn tạm thời.

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05


Học viện tài chính

18

Luận văn tốt nghiệp

Tiền
TSLĐ tạm thời
Nguồn vốn
tạm thời

TSLĐ thường xun

Nguồn vốn
thường

TSCĐ

xun

HÌNH 1.1. MƠ HÌNH TÀI TRỢ THỨ NHẤT

Thời gian

H

Mơ hình này có mức độ an tồn cao, giảm bớt chi phí sử dụng vốn song
kém linh hoạt trong việc tổ chức sử dụng vốn. Mơ hình phù hợp với những
doanh nghiệp phải tạm thời giảm bớt quy mơ kinh doanh nhưng vẫn phải duy
trì một lượng vốn thường xun khá lớn.
* Mơ hình tài trợ thứ hai: toàn bộ tài sản cố định, tài sản lưu động
thường xuyên và một phần của tài sản lưu động tạm thời được đảm bảo bằng
nguồn vốn thường xuyên, và một phần tài sản lưu động tạm thời còn lại được
đảm bảo bằng nguồn vốn tạm thời.

SV: Đỗ Ngọc Thúy

Lớp: CQ48/11.05