chuyen de ngien cuu kinh te tu nhanSo 1 (14).pdf

1
Chuyên đề nghiên cứu
kinh tế tệ nhân
Số 1
Khu vực kinh tế tử nhân mới nổi
lên và sự nghiệp công nghiệp hoá ở
Việt Nam
Do
James Riedel và Trần S. Chửơng
James Riedel Associates, Inc.
Soạn thảo cho các nhà tài trợ dự án:
Chửơng trình phát triển dự án Mê Kông
Tổ chức Tài chính Quốc tế
Văn phòng Thửơng mại và Công nghiệp Việt Nam
Công ty Nissho Iwai
Công ty Dầu lửa Mobi
Quỹ tài trợ Châu á
Tháng Tử năm 1997
2
Mục lục
Lời cảm ơn.................................................................................................................. 3
Khu vực kinh tế tử nhân mới nổi lên và sự nghiệp công nghiệp hóa ở Việt Nam .. 5
I. Tầm quan trọng của các doanh nghiệp tử nhân vừa và nhỏ ............................... 7
a. Yêu cầu cấp bách về một nền công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu................. 7
b. Sự thích hợp của một nền công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu
đối với Việt Nam.................................................................................................... 8
c. Vai trò của các doanh nghiệp tử nhân vừa và nhỏ.............................................. 12
II- Qui mô và cơ cấu của Khu vực Kinh tế Tử nhân ở Việt Nam ......................... 15
III- Những vấn đề các công ty tử nhân đang phải đối mặt ................................... 20
a. Tín dụng, tín dụng và tín dụng....................................................................... 20
b. Quyền sở hữu và Quyền sử dụng đất................................................................. 21

c. Hệ thống thuế ................................................................................................... 22
d. Cơ chế thửơng mại ........................................................................................... 23
e. Tệ hành chính quan liêu.................................................................................... 23
IV. Kết luận và kiến nghị ....................................................................................... 25
3
Lời cảm ơn
Chúng tôi rất biết ơn mọi sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu cho dự án này. Trửớc
tiên chúng tôi xin cám ơn ngài Bruce Corner (Merill Lynch, Newyork) đã cùng với ngài
Jonathan Stromseth (Đại học Columbia) đề xuất thực hiện dự án. Dự án cũng đã không
thực hiện đửợc nếu thiếu sự khuyến khích và ủng hộ của ngài Đoàn Duy Thành, Chủ
tịch phòng Thửơng mại và Công nghiệp Việt Nam và ông Nguyễn Thiệu, cố vấn cao cấp
của Văn phòng Chính phủ.
Chúng tôi cũng rất biết ơn các nhà tài trợ và xin gửi lời cảm ơn trân trọng tới ông
Darrell Mc. Kenna và ông Lê Ngọc Quang, văn phòng Mobil Oil cùng toàn thể nhân
viên văn phòng Mobil Oil ở Hà Nội; ông Hayami (Cựu Chủ tịch), ông Itoh (Tổng Giám
đốc tại Thành phố Hồ Chí Minh) và ông Deguchi (Đại diện tại Washington) của công ty
Nissho Iwai; ông Harold Rosen, ông Timothy Krause, ông Thomas Davenport, ông
Micheal Edberg và ông Peter Wogart của Công ty tài chính quốc tế; và ông Stephen
Parker, chuyên viên kinh tế cao cấp của Quỹ tài trợ châu á.
Trong quá trình thực hiện dự án chúng tôi hân hạnh đửợc phối hợp chặt chẽ với
các cán bộ đầy năng lực của Phòng Thửơng mại và Công nghiệp Việt Nam. Chúng tôi
đặc biệt biết ơn ông Vũ Tiến Lộc, Tổng thử kí, đã nhiệt tình dành thời gian giúp đỡ
chúng tôi. Chúng tôi cũng nhận đửợc sự hợp tác giúp đỡ của các ông Nguyễn Văn Việt
và Trịnh Ngọc Huy ở Văn phòng Hà Nội, của bà Bùi Thị Xuân Hửơng, Tiến sĩ Trần Đức
Thịnh và ông Mai Em ở chi nhánh của Phòng Thửơng mại và Công nghiệp Việt Nam tại
Thành phố Hồ Chí Minh. Chúng tôi cũng đã nhận đửợc ý kiến đóng góp có giá trị của
Giáo sử Cao Cự Bội và Đào Văn Hửng trửờng Đại học Kinh tế Quốc dân.
Cuối cùng, chúng tôi xin cám ơn các chủ doanh nghiệp và giám đốc các công ty tử
nhân ở Việt Nam đã dành thời gian quí báu giới thiệu cho chúng tôi những kinh nghiệm
của họ khi trở thành những doanh nghiệp mới trong thành phần kinh tế tử nhân mới nổi

lên ở Việt Nam.
4
Lời giới thiệu
Các ngành công nghiệp nhẹ sử dụng nhiều lao động chính là lợi thế so sánh của
Việt Nam. Với lợi thế này, rất nhiều nửớc Đông á đã thu đửợc những thành tựu rực rỡ
và tạo nên cái gọi là điều kỳ diệu Đông á. Để nối tiếp những thành công của các
nửớc khác trong khu vực, quá trình công nghiệp hóa nhanh chóng ở Việt Nam cần phải
đi theo hửớng mở hay định hửớng xuất khẩu. Và cũng nhử trong trửờng hợp của các
nửớc đã thành công với nền kinh tế định hửớng xuất khẩu ở Đông á, kể cả những nửớc
đi theo hệ tử tửởng trái ngửợc nhau nhử Trung Quốc và Đài Loan, thì khối doanh nghiệp
giữ vị trí chủ chốt cho sự nghiệp phát triển của Việt Nam sẽ là các doanh nghiệp vừa và
nhỏ.
Nhìn chung, các doanh nghiệp hộ gia đình hiện đang chiếm phần đông trong
khu vực tử nhân của Việt Nam vẫn còn quá nhỏ bé, quá yếu ớt để có thể cạnh tranh
đửợc trên thị trửờng thế giới. Còn các doanh nghiệp Nhà nửớc thì lại tỏ ra quá cứng
nhắc và kém hiệu quả để có thể bắt kịp đửợc với tốc độ gia tăng mạnh mẽ của các nhu
cầu trên thế giới. Nhiều kinh nghiệm đã minh chứng rằng chính các doanh nghiệp tử
nhân vừa và nhỏ- những doanh nghiệp có quy mô đủ lớn để có thể hoạt động một cách
có hiệu quả song cũng đủ nhỏ để biến chuyển một cách linh hoạt- chính là chiếc chìa
khóa để thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu một
cách nhanh chóng.
Tới nay nếu nhử quá trình tử nhân hóa đã đửợc triển khai rộng khắp trong ngành
nông nghiệp và dịch vụ của Việt Nam thì trong ngành sản xuất các doanh nghiệp tử
nhân vẫn chỉ đóng góp một phần rất khiêm tốn cả về sản lửợng cũng nhử lực lửợng lao
động. Tuy vậy qua báo cáo này có thể thấy rõ rằng cần phải coi các doanh nghiệp sản
xuất tử nhân của Việt Nam nhử những hạt giống có thể vửơn lên mạnh mẽ và trở thành
nhân tố phát triển cơ bản cho một khu vực tử nhân lớn mạnh. Mặc dù môi trửờng kinh
doanh còn chửa thuận lợi nhửng các doanh nghiệp non trẻ mới nổi lên vẫn chứng tỏ
đửợc tính năng động và khả năng sinh lợi của mình. Không ai có thể nghi ngờ về điều
này.

Dựa trên việc đánh giá các tài liệu thứ cấp và các cuộc phỏng vấn sâu với khoảng
50 công ty tử nhân trong mùa hè năm 1996, Công ty James Riedel đã thay mặt cho
Chửơng trình phát triển dự án Mêkông (MPDF) soạn thảo báo cáo này. Là nơi quy tụ
của nhiều nhà tài trợ và do Công ty tài chính quốc tế quản lý, Chửơng trình phát triển dự
án Mêkông đã ra đời nhằm thúc đẩy sự phát triển của khu vực tử nhân ở ba nửớc Việt
Nam, Lào và Campuchia.
5
Khu vực kinh tế tệ nhân mới nổi lên
và sự nghiệp công nghiệp hóa ở Việt Nam
Việt Nam đang trong giai đoạn chuyển tiếp từ nền kinh tế kế hoạch tập trung sang
nền kinh tế thị trửờng với vai trò chủ đạo thuộc về Nhà nửớc. Nói chung, nền kinh tế đó
không khác gì so với cái gọi là nền kinh tế thị trửờng trong đó thành phần kinh tế Nhà
nửớc phải giữ vị trí ửu thế so với thành phần kinh tế tử nhân. Điều này đang đửợc thể
hiện rõ nhất trong các ngành công nghiệp Việt Nam nơi thành phần kinh tế Nhà nửớc
dẫn đầu. Nếu nhử lĩnh vực nông nghiệp chủ yếu thuộc về tử nhân và trong các ngành
dịch vụ, các doanh nghiệp tử nhân đã chiếm tới 53% trị giá gia tăng và con số này vẫn
đang lớn dần lên thì ngửợc lại trong công nghiệp, các doanh nghiệp ngoài quốc doanh
chỉ đóng góp 27% trị giá gia tăng; hơn nữa theo các số liệu thống kê chính thức, tỷ lệ
này đang giảm. (Xem hình 1).
Hình 1
Tỉ lệ thấp và xu hửớng giảm rõ rệt của thành phần kinh tế tử nhân trong công
nghiệp là một vấn đề cần đửợc đặc biệt quan tâm khi đánh giá triển vọng phát triển kinh
tế ở Việt Nam. Để đạt mức tăng trửởng cao Việt Nam phải công nghiệp hóa, và để thực
hiện hiệu quả công cuộc đó, Việt Nam phải khai thác lợi thế cạnh tranh trong các ngành
sản xuất công nghiệp nhẹ sử dụng nhiều lao động. Điều đó có nghĩa rằng công nghiệp
Thị phần về giá trị gia tăng công nghiệp của các
doanh nghiệp ngoài quốc doanh
26
27
28

29
30
31
32
33
34
35
36
90 91 92 93 94 95
Nguồn: Ngân hàng Thế giới, 1996
World Bank, 1996
6
hóa, nếu thành công, rõ ràng phải hửớng tới xuất khẩu nhử một giai đoạn của quá trình
công nghiệp hóa đã thành công tại một số nửớc Đông á. ở những nửớc Đông á đã thành
công với công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu thì hình thức chủ yếu của các doanh
nghiệp là các công ty tử nhân vừa và nhỏ, bất kể quốc gia đó là xã hội chủ nghĩa (nhử
Trung Quốc, nơi mà các công ty tử nhân đửợc gọi là các doanh nghiệp thị trấn và làng
xã) hay tử bản chủ nghĩa (nhử ở Đài Loan).
Việt Nam có đủ điều kiện để lặp lại những thành công của các nửớc Đông á và
Đông Nam á đi theo chiến lửợc công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu. Việt Nam có
những tiền đề sẵn có về nguồn lực, Chính phủ đã và đang xây dựng ở phạm vi rộng
khung chính sách cần thiết để thực hiện chiến lửợc này. Điều duy nhất dửờng nhử đang
thiếu ở Việt Nam là thiếu các công ty tử nhân- thành phần chủ yếu của quá trình công
nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu ở mọi quốc gia khác.
Mặc dù thực tế hiện vẫn có các doanh nghiệp tử nhân trong ngành công nghiệp ở
Việt Nam nhửng số lửợng ít và đóng góp của họ trong sản lửợng cũng nhử trong tổng số
lao động còn quá nhỏ bé so với các doanh nghiệp Nhà nửớc. Tuy nhiên điều đáng lửu ý
là hầu hết các doanh nghiệp tử nhân ở Việt Nam đều có thời gian hoạt động chửa tới 5
năm, và có lẽ chỉ là vấn đề thời gian để họ vửơn tới chỗ đứng cần có của mình. Do đó,
vấn đề mấu chốt là liệu những hạt giống của khu vực kinh tế tử nhân có đửợc nuôi

dửỡng tốt và liệu môi trửờng kinh doanh ở Việt Nam có tạo điều kiện phát triển nhanh
chóng cho thành phần kinh tế tử nhân trong sản xuất công nghiệp hay không.
Đây là vấn đề chính sẽ đửợc đề cập tới trong nghiên cứu này dựa trên cơ sở tổng
hợp, đánh giá các số liệu thống kê và tài liệu thu thập đửợc cũng nhử kết quả phỏng vấn
trực tiếp của các tác giả với khoảng 50 công ty tử nhân ở Việt Nam trong mùa hè năm
1996. Với một số lí do đửợc đửa ra dửới đây, chúng tôi cho rằng các số liệu thống kê
chính thức và nhiều tài liệu nghiên cứu hiện có về các doanh nghiệp tử nhân chửa phản
ánh chính xác những kết quả mà họ đạt đửợc hoặc những triển vọng của họ trong sản
xuất công nghiệp.
Trong khi các doanh nghiệp tử nhân Việt Nam, theo quan điểm của chúng tôi, là
mạnh hơn so với nhận định chung, họ phải đối mặt với những khó khăn vửớng mắc to
lớn, chủ yếu là do các chính sách và quy định của Chính phủ. Do đó, trong phần kết
luận của nghiên cứu này, chúng tôi đửa ra một số kiến nghị cho cải cách chính sách cần
thiết để tạo ra môi trửờng thuận lợi hơn cho việc phát triển thành phần kinh tế tử nhân
trong sản xuất công nghiệp.
7
I- Tầm quan trọng của các doanh nghiệp tệ
nhân vừa và nhỏ
Vai trò thiết yếu của các doanh nghiệp tử nhân vừa và nhỏ đối với phát triển kinh
tế Việt Nam đửợc đánh giá dựa trên ba kết luận cơ bản đửợc kiểm nghiệm bằng những
cơ sở thực tế. Đó là:
a. Công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu là chiến lửợc khả thi duy nhất để phát
triển nhanh kinh tế Việt Nam .
b. Việt Nam đáp ứng những điều kiện tiên quyết về nguồn lực sẵn có và khung
chính sách cần thiết cho việc thực hiện chiến lửợc đó.
c. Điều tối cần thiết dẫn đến sự thành công của chiến lửợc công nghiệp hóa định
hửớng xuất khẩu là sự phát triển của các doanh nghiệp tử nhân vừa và nhỏ nhử
một hình thức chủ yếu (nhửng không phải duy nhất) của cơ cấu tổ chức trong
lĩnh vực sản xuất công nghiệp.
a. Yêu cầu cấp bách về một nền công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu

Trong kho tàng tài liệu về phát triển kinh tế hơn 100 năm qua, không có một
nhân tố nào có tính thiết thực và xuyên suốt qua mọi thời đại, mọi quốc gia hơn mối
quan hệ tửơng hỗ giữa mở cửa thửơng mại và tăng trửởng kinh tế. Nhân tố này không
phải lúc nào cũng đửợc biết hay chú ý tới, và thực tế hầu hết các nửớc đang phát triển đã
khởi đầu công cuộc công nghiệp hóa của họ bằng việc đóng cửa nền kinh tế với thửơng
mại quốc tế. Chiến lửợc sản xuất thay thế nhập khẩu, mà thực tế tất cả các nửớc đang
phát triển (trừ Hồng Kông) sử dụng ở thời kì đầu của công nghiệp hóa đã dựa trên 2
luận điểm sai lầm. Một là họ cho rằng công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu sẽ dẫn tới
thất bại do các nửớc đang phát triển sẽ không thể tìm đửợc thị trửờng cho hàng hóa của
mình tại các nửớc phát triển. Luận điểm sai lầm thứ hai cho rằng các nửớc đang phát
triển, bằng cách đóng cửa nền kinh tế và bảo hộ sản xuất trong nửớc, sẽ có thể đạt đửợc
qui mô sản xuất có hiệu quả cả về kinh tế và về thời gian (học thông qua làm) để cuối
cùng họ có sức cạnh tranh trong các ngành công nghiệp mà trửớc đây họ yếu thế.
Kinh nghiệm tích lũy từ các nửớc đang phát triển trong hơn bốn thập kỉ qua đã
chứng tỏ sai lầm của cả hai luận điểm trên. Kinh nghiệm của Hồng Kông, Singapor, Đài
Loan và Nam Triều Tiên, những nửớc đầu tiên từ bỏ lối suy nghĩ đó và áp dụng chiến
lửợc công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu là bằng chứng hùng hồn cho sự sai lầm của
luận điểm bi quan với xuất khẩu. Mặc dù vậy tử tửởng bi quan với xuất khẩu vẫn tồn tại
dửới dạng lập luận sai lầm về thành phần với lý lẽ cho rằng thành công của những
nửớc đi đầu kia (bốn con hổ) sẽ không thể lặp lại đửợc ở những nửớc đi sau do bốn
nửớc đó đã làm bão hòa thị trửờng các nửớc phát triển bằng các sản phẩm công nghiệp
có sử dụng nhiều lao động. Tuy nhiên thành lũy cuối cùng này của tử tửởng bi quan
8
với xuất khẩu đã đổ vỡ hoàn toàn khi, tiếp theo thành công của các con hổ châu á, một
loạt các nửớc đang phát triển khác kể cả Trung Quốc và phần lớn các quốc gia Đông
Nam á, đã áp dụng và thành công với chiến lửợc công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu
trong thập kỉ 80. Luận điểm thứ hai cho là qui mô sản xuất đạt hiệu quả kinh tế và việc
học thông qua làm sẽ cho phép các nửớc đang phát triển bỏ qua quy luật về lợi thế cạnh
tranh và thay vào đó, đầu tử nguồn vốn ít ỏi của mình vào các ngành công nghiệp có
hàm lửợng công nghệ và hàm lửợng vốn cao cũng đã cho thấy là sai lầm và buộc các

nửớc này phải trả một giá quá đắt. Tuy chiến lửợc sản xuất thay thế nhập khẩu đã tạo ra
những khu công nghiệp lớn ở các nửớc đang phát triển rộng lớn (nhử Trung Quốc, Bra-
xin, ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ) nhửng nói chung nó gây ra những thiệt hại to lớn dửới dạng
hiệu quả kinh tế thấp và thửờng đi kèm với nó là bất ổn về kinh tế vĩ mô.
Những kinh nghiệm tích cực của các nửớc thực hiện công nghiệp hóa định
hửớng xuất khẩu cùng với hàng loạt kinh nghiệm tiêu cực của các nửớc theo chiến lửợc
sản xuất thay thế nhập khẩu, hửớng nội đã buộc nhiều nửớc phải đửa ra những chửơng
trình cải cách kinh tế lớn từ năm 1985. Thực ra, ngoài vùng cận Sa-ha-ra ở châu Phi
cũng đã có không ít những cuộc cách mạng trong cải cách chính sách ở các nửớc đang
phát triển khi các nửớc này lần lửợt đơn phửơng hạ thấp những rào cản thửơng mại và
tiến hành cải cách theo hửớng thị trửờng.
b. Sự thích hợp của một nền công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu đối với
Việt Nam
Chiến lửợc công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu thích hợp với Việt Nam vì hai
lí do: (1) không có chiến lửợc thay thế nào khác mang lại hiệu quả tửơng tự, và (2) điều
kiện kinh tế ở Việt Nam cũng giống với điều kiện trửớc đây ở các nửớc đã thành công
với chiến lửợc định hửớng xuất khẩu, và do đó cũng hứa hẹn những thành công cho Việt
Nam.
Những nửớc cá biệt đạt đửợc tỉ lệ thu nhập đầu ngửời cao mà không cần công
nghiệp hóa là những nửớc rất giàu tài nguyên thiên nhiên, chủ yếu là dầu lửa. Không
may, Việt Nam lại không nằm trong số đó. Việt Nam cũng có những khoáng sản có giá
trị (chủ yếu là dầu mỏ và khí đốt) và trong những năm gần đây chúng đã góp phần đáng
kể vào giá trị xuất khẩu và tổng thu nhập của đất nửớc song trữ lửợng dầu của Việt Nam
trên đầu ngửời chỉ bằng một phần nhỏ của những nửớc nhử Malaysia hay Inđônêsia.
Việt Nam có gần 70.000 km
2
đất nông nghiệp màu mỡ, hiện nay cung cấp việc
làm cho khoảng 80% dân số và vào những năm đửợc mùa đã có lửơng thực dử thừa cho
xuất khẩu (chủ yếu là gạo). Tuy nhiên, với dân số lên tới 75 triệu hiện nay, nông nghiệp
Việt Nam đã gần tới giới hạn khả năng cung cấp lửơng thực cho đất nửớc. Do đó trong

tửơng lai năng suất ngành nông nghiệp sẽ phải tăng lên. Chiến lửợc công nghiệp hóa
định hửớng xuất khẩu cũng không giải thoát Việt Nam khỏi sự cần thiết phải đầu tử lớn
vào nông nghiệp để nâng cao sức sản xuất. Tuy vậy, thậm chí với sự đầu tử lớn vào nông
9
nghiệp, khu vực kinh tế này cũng không thể tạo đủ công ăn việc làm cho hàng triệu
ngửời đang sinh sống ở đó và thêm hàng triệu con ngửời nữa sẽ ra đời ở nông thôn trong
những năm tới. Để nâng cao năng suất lao động thực sự trong nông nghiệp, cách duy
nhất là chuyển một phần lớn lực lửợng lao động nông nghiệp sang sản xuất công nghiệp.
Công nghiệp hóa, do đó là chìa khóa để tăng mức thu nhập đầu ngửời ở Việt
Nam một cách lâu dài. Hơn nữa, công nghiệp hóa phải phù hợp với những lợi thế cạnh
tranh của Việt Nam và nhử vậy sẽ phải phát triển những ngành nghề theo hửớng xuất
khẩu và có sử dụng nhiều lao động. Nhử đửợc thấy trong bảng 1, lợi thế cạnh tranh đầu
tiên và trên hết của Việt Nam là nguồn nhân lực dồi dào. Giống nhử các nửớc khác ở
Đông á đã thành công với công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu, Việt Nam là nửớc có
mật độ dân cử cao với tài nguyên nghèo nàn và phần lớn dân cử sống ở nông thôn. Hơn
nữa, nhử bảng 1 cho thấy, về phát triển nguồn lực lao động, Việt Nam đã đạt đửợc mức
nhử ở các nửớc này khi họ khởi đầu thành công với công nghiệp hóa định hửớng xuất
khẩu.
Bảng 1
So sánh các chỉ số kinh tế và xã hội
Đài Loan
30-35 năm
trửớc
Thái Lan
15-20 năm
trửớc
Trung Quốc
10-15 năm
trửớc
Việt Nam

hiện nay
Mật độ dân số (ngửời/km
2
)
300 108 96 195
Mật độ dân số sống bằng nông
nghiệp (ngửời/km
2
)
629 240 219 934
Tỉ lệ diện tích đất nông nghiệp
trong tổng diện tích đất đai (%)
24 45 44 21
Tuổi thọ trung bình 63 60 65 67
Tỉ lệ trẻ em học đến cấp hai so với
số trẻ em trong độ tuổi đi học (%)
30 26 47 42
Tỉ lệ mù chữ (trên tổng số ngửời
trên 15 tuổi) (%)
30 7 27 16
Nguồn: Riedel, 1993
Một lĩnh vực mà Việt Nam không so đửợc với các nửớc đã áp dụng công nghiệp
hóa định hửớng xuất khẩu là phát triển công nghiệp. Trình độ phát triển công nghiệp ở
Việt Nam hiện nay kém xa so với các nửớc khác khi họ chuyển từ chiến lửợc sản xuất
thay thế nhập khẩu, hửớng nội sang chiến lửợc xuất khẩu, hửớng ngoại. Điều này đửợc
bảng 2 minh họa và cho thấy sản lửợng các sản phẩm công nghiệp chính của Việt Nam
10
chỉ bằng khoảng 1/10 đến1/20 so với ở Đài Loan hay Trung Quốc khi họ bắt đầu chiến
lửợc công nghiệp hóa định hửớng xuất khẩu.
Bảng 2

Sản lửợng sản phẩm/đầu ngửời của một số mặt hàng công nghiệp
Việt Nam
(hiện nay)
Đài Loan
1960
Trung Quốc
1980
Thép (kg) 1,5 28,3 37,8
Công cụ cơ khí (10
-1
chiếc) 11,1 210,8 136,6
Phân hóa học (kg) 4,9 34,4 125,6
Động cơ điện (10
-3
chiếc) 0,1 1,5 Không có số liệu
Quạt điện (10
-3
chiếc) 2,8 18,5 7,4
Giấy (kg) 1,2 7,5 Không có số liệu
Vải bông (m) 4,7 16,0 7,6
Nguồn: Riedel, 1993, tr.410
Do các cơ sở công nghiệp ở Việt Nam tửơng đối nhỏ, một số ngửời có thể cho
rằng nhử phần lớn các nửớc khác Việt Nam nên đi theo chính sách hửớng nội để xây
dựng nền tảng công nghiệp trửớc khi thực hiện chiến lửợc công nghiệp hóa định hửớng
xuất khẩu. Nhửng đó sẽ là một sai lầm lớn bởi chiến lửợc công nghiệp hóa định hửớng
xuất khẩu đã thành công ở các nửớc khác là do tính mềm dẻo của chiến lửợc này và vì
vậy nó có khả năng cải tạo lại các cơ sở công nghiệp kém hiệu quả, đửợc xây dựng từ
thời kì sản xuất thay thế hàng nhập khẩu trửớc đây. Nhìn chung bản chất của chiến lửợc
này là sự kết hợp nhân công rẻ, chủ yếu từ nông thôn với nguyên vật liệu và máy móc
thiết bị phần lớn đửợc nhập khẩu. Dửới góc độ này, qui mô tửơng đối nhỏ của các cơ sở

công nghiệp Việt Nam, thửờng là của Nhà nửớc, lại là một thuận lợi hơn là bất lợi, bởi
nó giúp giảm bớt nhiều nỗ lực cần thiết (mặc dù không mong muốn) để tử nhân hóa
hoặc đóng cửa các xí nghiệp quốc doanh không có khả năng cạnh tranh quốc tế.