Tiểu luận lịch sử báo chí việt nam sự ra đời và phát triển của báo ngày nay với cách mạng việt nam

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1. LỊCH SỬ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA BÁO NGÀY
NAY ...................................................................................................................... 2
1.1. Lịch sử ra đời và phát triển ...................................................................... 2
1.2. Khái quát về báo Ngày Nay ..................................................................... 3
1.3. Quá trình đi lên của báo Ngày Nay.......................................................... 7
1.4. Nội dung và thể loại chính của báo Ngày Nay ...................................... 11
CHƯƠNG 2. GIÁ TRỊ CỦA BÁO NGÀY NAY ĐỐI VỚI NỀN VĂN HÓA
VIỆT NAM .......................................................................................................... 16
2.1. Giá trị về văn học ................................................................................... 16
2.2. Giá trị về xã hội...................................................................................... 16
2.3. Giá trị về tư tưởng .................................................................................. 17
2.4. Giá trị về con người ............................................................................... 17
2.5. Giá trị về truyền bá ngôn ngữ ................................................................ 18
KẾT LUẬN ........................................................................................................ 20
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 21


MỞ ĐẦU
Trong chặng đường hình thành và phát triển của nền báo chí Việt Nam ta,
trong những năm gần đây, có thể nhận thấy báo chí đã và đang phát triển khá
nhanh và tích cực cả về chất lượng lẫn số lượng. Tính đến nay, trên cả nước có
“779 cơ quan báo chí (trong đó có 142 Báo, 612 Tạp chí, 25 cơ quan báo chí
điện tử độc lập), 72 cơ quan được cấp phép hoạt động phát thanh truyền hình với
tổng số 87 kênh phát thanh và 193 kênh truyền hình”. Đó khơng chỉ là kết quả
tất yếu của q trình phát triển mà cịn là tâm sức, sự nỗ lực, cố gắng của biết
bao thế hệ nhà báo, phóng viên,…
Sau 96 năm trưởng thành và phát triển, Báo chí Việt Nam đóng vai trị
quan trọng đối với đời sống tinh thần của nhân dân. Báo chí đã “ăn sâu” vào
thực tiễn đời sống, phản ánh những vấn đề nóng hổi nhất của xã hội, đi sâu vào

thực tiễn đời sống, phát hiện, giới thiệu, cổ vũ các mô hình kinh tế mới, cách
làm ăn mới, nêu gương người tốt việc tốt. Báo chí cũng đã thể hiện rõ quan điểm
bảo vệ và phát huy bản sắc, truyền thống văn hóa dân tộc, tun truyền cổ vũ
tồn dân phát huy có chọn lọc nền văn hóa tiên tiến của các nước trên thế giới,
góp phần nâng cao dân trí, ngăn chặn văn hóa xấu len lỏi vào Việt Nam.
Để làm được điều đó, khơng thể khơng nhắc tới các tờ báo đầu tiên đã đặt
nền móng cho sự ra đời và phát triển của các cơ quan báo chí sau này. Chúng ta
có thể điểm qua một số tên tiêu biểu như: “Gia Định báo, Lục tỉnh Tân Văn,
Nam Phong tạp chí, Nữ giới chung, Học báo, An Nam tạp chí, Ngày Nay, Phong
hóa, Loa,....”. Để thể hiện q trình nghiên cứu sâu sắc về nguồn gốc, quá trình
hình thành, phát triển, phân tích tác phẩm và rút ra bài học kinh nghiệm em lựa
chọn đề tài: “Sự ra đời và phát triển của báo Ngày Nay với Cách mạng Việt
Nam” cho bài tiểu luận của mình.

1


CHƯƠNG 1. LỊCH SỬ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA BÁO NGÀY NAY
1.1. Lịch sử ra đời và phát triển
Ngay khi tờ báo Phong Hóa vẫn đang cịn tồn tại thì tờ báo Ngày Nay
cũng ngay lập tức được xuất hiện song song. Xuất bản Phong Hóa được vỏn vẹn
hai năm, nhóm làm báo Tự Lực văn đồn nhìn nhận sự nổi tiếng, gây được
nhiều tiếng vang lớn bằng tầm ảnh hưởng của tiểu thuyết, trào phúng. Nhân cơ
hội này đã chủ trương thành lập thêm một tờ báo nữa để chinh phục độc giả. Lúc
bấy giờ tờ báo thứ hai của nhóm được ra đời, mang tên Ngày Nay. Vào năm
1934, Nguyễn Tường Cẩm chịu trách nhiệm đứng tên mình xin cấp phép cho ra
đời báo Ngày Nay với mục đích cơ bản hướng tới là thể loại trào phúng, văn
chương, khoa học, xã hội, chính trị, nghệ thuật. Sau một thời gian thẩm định đã
được “nghị định Toàn quyền” cấp phép, số báo đầu tiên ra đời chính thức vào
ngày 30/01/1935.

Báo Ngày Nay ra đời là có được nền tảng và “bàn đạp” của báo Phong
Hóa. Sự xuất hiện liên tục và hàng tuần kể từ ngày 16/06/1932 không thiếu một
số báo nào. Tờ báo này do Nguyễn Xuân Mai chịu trách nhiệm và làm giám đốc
còn Phạm Hữu Ninh - một nhà tư sản, một chính trị gia trực tiếp quản lý. Vốn
được biết đến là một tờ báo khá hiền lành, “vơ thường vơ phạt”, có ít sự mới mẻ
nên nhóm làm báo đã cùng nhau bàn bạc cho ra đời một tờ báo với “khuynh
hướng” mới theo thể loại trào phúng - mang tên là “Cười”. Bởi lẽ thế mà loại
hình làm ăn này bị ế ẩm, tiếp cận được đến khá ít người đọc và có nguy cơ phải
phá sản. Ngay lúc này nhóm làm báo của Nguyễn Tường Tam đang nghiên cứu
và tập hợp các loại hình báo chưa được biết đến và cho ra đời ở nước ta. Kịp
thời đi xin đứng tên chịu trách nhiệm tồn quyền nhưng mãi khơng nhận được
phản hồi cấp phép. Tờ báo “Cười” cả nhóm với sự chịu trách nhiệm của Nguyễn
Tường Tam là loại hình “đả kích, móc máy, chế giễu, bơi nhọ” vơ vàn những
câu chuyện thường ngày trong đời sống nhưng đáng để cười và xì xào. Nhận
biết được tình hình đơn từ xin cấp phép của mình khơng được phê chuẩn, nên cả
nhóm của Nguyễn Tường Tam đã đưa ra một quyết định táo bạo là yêu cầu chủ
tờ báo Phong Hóa cho lấy danh, với sự đứng tên của hai giám đốc kiêm người
2


chịu trách nhiệm là Nguyễn Tường Tam và Nguyễn Xuân Mai. Chuyển sang số
báo thứ 11 ngày 25/08/1932, báo Phong Hóa được đổi mới hồn tồn về cả nội
dung lẫn hình thức mang “khuynh hướng” văn học, xã hội, đời sống trào phúng
hằng ngày. Kích cỡ của báo cũng được “nới rộng” ra từ 24,5 x 32,3 cm thành
45,5 x 61,0 cm. Từ mỗi thứ ba hằng tuần ra một số báo thì nay chuyển thành
mỗi thứ sáu hàng tuần. Con số hướng vào bạn đọc ngày càng đông, con số in ấn
xuất bảo trở nên hàng vạn bản. Các nhà biên tập nhờ vậy mà càng hăng hái cho
ra đời những số báo hay và độc đáo nhất. Một tinh thần làm việc cao, tìm đủ mọi
đề tài, mọi cách để phát triển và “nuôi sống” tờ báo của mình lúc bấy giờ. Nhóm
nhà báo đã cùng nhau thành lập nên tổ chức “Tự lực văn đoàn”, bao gồm cả nhà

xuất bản “Đời Nay”, in ấn thành những cuốn sách truyện được đăng tải nhiều kì
liên tục trên báo, tư duy lúc đấy là “cùng kinh doanh, cùng nuôi sống” lẫn nhau.
Từ tháng 6/1935 - 8/1935, đột ngột tờ báo Phong Hóa bị cấm xuất bản
liên tục trong 3 tháng - khoảng thời gian đấy không được phép cho ra đời bất kể
số báo nào do một số quan lại thời xưa có quyền có thế nịnh bợ, hách dịch, “đàn
áp” dân lành, tạo áp lực lớn cho các vị cầm quyền đứng đầu nên đã có sự cấm
đốn tờ báo Phong Hóa như thế. Mãi cho đến năm 1936, tờ báo Phong Hóa
chính thức bị đóng cửa hẳn lại do có bài viết của Tứ Ly đả động đến Tổng đốc
Hà Đơng Hồng Trọng Phu. Tứ Ly là bút hiệu mà Hoàng Đạo để dùng chuyên
viết trên báo Phong Hóa, có thiên hướng viết về những bài khích tướng, châm
biếm giới quan liêu và đẩy lùi các hủ tục trong xã hội.
Sớm nhận ra được tình hình thể loại báo này khó được tồn tại lâu dài bởi
lẽ khơng thể nào chống đối lại chính quyền của bọn thực dân và thường xuyên
làm cho giới quan lại bực tức. Nhóm các nhà làm về tờ báo Phong Hóa đã sớm
tính đến “phương án dự phịng, thay thế”. Do đó, mà báo Ngày Nay ra đời là
một “dự tính” trước của Phong Hóa.
1.2. Khái quát về báo Ngày Nay
1.2.1. Hình thái phát triển
Ngay khi mới ra đời, báo Ngày Nay xuất bản “liền một lúc” 10 ngày cho
ra một kỳ, càng về sau thì cho ra đời các số đều đặn hàng tuần.
3


Hình thái phát triển của nó rơi vào ba giai đoạn phát triển, hay còn được
gọi là chia ra ba “thời kỳ” đi lên:


Thời kỳ đầu tiên: bắt đầu từ số báo đầu tiên cho đến tháng 06/1936



Thời kỳ thứ hai: rơi vào khoảng thời gian từ 07/1936 - 08/1939



Thời kỳ thứ ba cũng là thời kì cuối: bắt đầu từ 09/1939 - 09/1940.

1.2.2. Về mặt hình thức
Ngay số báo đầu tiên của tờ Ngày Nay khi cho xuất bản có giá 10 xu, ảnh
bìa là hình ảnh một thiếu nữ khoác áo mùa xuân. Vào ngay trang đầu tiên đã có
dịng phi lộ như sau: “Ngày Nay là tờ báo thứ hai của Tự Lực văn đồn….
Chúng tơi đưa các bạn từ rừng ra đến bể, từ thành thị đến thơn q xem các
trạng thái hiện có trong xã hội. Chúng tôi sẽ đi nhận xét thấy sự thật, nói lại để
các bạn hay và sẽ chụp nhiều ảnh in xen vào bài để các bài này được rõ hơn...”
Chức danh giám đốc của tờ báo Ngày Nay vào số đầu tiên ngay tại trang
bìa đã xuất hiện tên Nguyễn Tường Cẩm - đây chính là anh trai của nhà văn
Nhất Linh. Sự ra đời của báo Ngày Nay cho thấy một sự đổi mới hoàn toàn.
Trước tiên là về phóng sự, về những bức hình tuyệt đẹp mang hơi hướng “muôn
màu, muôn vẻ” của đời sống nơi làng q. Ngồi lề chun mục, ta cịn bắt gặp
truyện tranh “Liên hoàn trong rừng sâu”, chịu trách nhiệm và sáng tác do Thế
Lữ đảm nhận viết truyện còn Cát Tường đảm nhận phần nghệ thuật vẽ tranh.
Tuy đã khơng cịn mục trào phúng như trước, nhưng tờ báo này lại thêm vào đó
“phóng sự điều tra” rất khách quan và sinh động. Ví dụ như nạn ăn cắp vặt ở
làng quê, hay nạn đói nghèo bần cùng của nhân dân, hay khơng khí lễ hội ngày
Tết,... Cùng sự ra đời của loại hình ảnh mỹ thuật gây “chống” cả trang bìa với
hình thức khá bắt mắt. Đến tờ số 2 được xuất bản và in ấn vào ngày 10/02/1935,
ngay lập tức xuất hiện các chủ bút mới như Nguyễn Tường Lân, ở đây chính là
nhà văn nổi tiếng Thạch Lam.
Một tờ báo ra đời có khá nhiều chuyên mục được cập nhật và vô cùng
phong phú. Các chuyên mục của tờ báo này đều mang cho mình một “tâm thế”

phục vụ, truyền tải thông tin đời sống hằng ngày dành cho cơng chúng, giống
như chun mục “Xã luận” do Hồng Đạo chịu trách nhiệm nội dung, mục “thời
4


sự thơng tin” của Tứ Ly, Nhị Đình, Đồn Phú Tứ, Lê Ta đảm đương. Về các
chuyên mục làm nổi bật lên tờ báo chính là những chuyên mục phục vụ, cầu thị
sự “hiếu văn học”. Ngồi ra cịn có các chun mục như “Phê bình, phản ánh
văn học; phóng sự; kịch nói; thơ; truyện dài; truyện ngắn; truyện tranh” được đa
số đồng bào cả nước hưởng ứng và bạn đọc “bày tỏ” lịng u thích. Ngồi ra thì
khơng thể không nhắc tới các chuyên mục quảng cáo gắn liền với các tờ báo quảng cáo về các sự kiện, các buổi sinh hoạt nghệ thuật. Sau đây là hỉnh ảnh một
chun mục quảng cáo vở kịch “ơng Ký Cóp” của nhà báo Thế Lữ năm 1938
trên tờ báo Ngày nay - đây cũng chính là trang bìa của báo lúc bấy giờ:

Hình 1. Trang bìa tờ Báo Ngày Nay
Về hình thức kết cấu và trang trí cho thấy sự bắt mắt, bố cục rõ ràng
không bị “rườm rà” gây ấn tượng cho độc giả. Ngồi ra các hình ảnh minh họa
5


trong các bài báo do các họa sĩ “đa tài” như “Tơ Ngọc Vân, Trần Bình Lộc,
Nguyễn Gia Trí” cùng nhau khắc họa chân thực nhất.
1.2.3. Về bộ máy nhân sự
Trụ sở của báo nằm ở “số 80 phố Quán Thánh, quận Tây Hồ, thành phố
Hà Nội”. Nhà xuất bản của báo mang tên “Đời Nay”. Giám đốc Nguyễn Tường
Cẩm cho đến sau này đổi tên thành Nguyễn Tường Tam. Sau đó các đời giám
đốc kế cận, bao gồm: “Trần Khánh Dư thanh thế Nguyễn Tường Tam.” Còn về
mặt quản lý kế cận, gồm: “Nguyễn Khoa Hoàn và Nguyễn Văn Thức”.
Tờ báo Ngày Nay, như đã biết đây chính là “cơ quan ngơn luận” có sự
tính trước của nhóm làm báo “Tự Lực văn đoàn” sau khi tờ báo Phong Hóa bị

“thâu tóm và đóng cửa”. Là một cơ quan ngơn luận, hình thức văn đồn tự lực đi
lên bằng mọi mặt, ví dụ như: “có nhà in ấn riêng, có nhà phê bình văn học, báo
chí, có các hội đồng thẩm định, công nhận và trao giải thưởng”.\
Hội “Tự Lực văn đồn” thành lập vào năm 1934 gồm có “vỏn vẹn” 7
thành viên: “Nhất Linh ( Nguyễn Tường Tam), Khải Hưng (Trần Khánh Dư),
Hoàng Đạo (Nguyễn Tường Long), Thạch Lam (Nguyễn Tường Lân), Thế Lữ
(Nguyễn Thứ Lễ), Xuân Diệu (Ngô Xuân Diệu), Tú Mỡ (Hồ Trọng Hiếu)”. Giai
đoạn kế cận có thêm: “Trần Tiêu (em của Khái Hưng)” cũng cùng gia nhập.
Các nhà báo cùng nhau tìm tịi và tổng hợp lại để có chung một lý tưởng
cống hiến cho thế giới văn học thêm phần đa dạng hơn, thơng qua những đóng
góp vào xã hội từ văn học, cho thấy sự đồng lòng chung sức với nhau “dấy lên”
sức mạnh cho cả trong Nam lẫn ngoài Bắc thuở xa xưa. Họ biết chấp nhận sự
cạnh tranh để duy trì sự sống được đối đãi với nhau cơng bằng nhất để sống
bằng nghề chân chính và văn minh của mình. Khơng chỉ biết về tiểu thuyết và
các loại hình thơ ca, họ còn gắn kết mật thiết với nhau bằng việc tồn tại vào hai
tờ báo của chung một nhà xuất bản. Tuy vậy nhưng không hy sinh đi cái mục
đích “tối thượng” nhất của mình là mục đích văn chương cao đẹp trong việc
“kiếm sống, làm giàu” bằng mọi giá. Nhưng cũng phải ngầm hiểu rằng việc
“kiếm kế sinh nhai” lại chính là điều kiện tiên quyết “giữ chân” họ lại với văn
học, xem như một “mục đích tự thân”.
6


Kể đến tổ chức có “khuynh hướng” văn học đầu tiên của nước ta lại cịn
mang trong mình đầy đủ tính sáng tạo theo phong cách hiện đại chính là tổ chức
“Tự lực văn đoàn”. Tổ chức hội thành lập ra bắt đầu bằng tờ báo Phong Hóa bộ
mới và ngay tại số báo đầu tiên xuất bản vào ngày 8/9/1932 - tận số báo thứ 13
của “làng báo Hà Nội” lúc bấy giờ. Theo nhà văn Nguyễn Vĩ: “ngay số báo đầu
tiên, tờ báo đã bán chạy như tôm tươi” - như thể một “điềm báo” tới những điều
mới mẻ đang chuẩn bị “bộc phát” lên trên đất Hà Thành. Hội “Tự Lực Văn

Đồn” đã có những chỗ đứng thích hợp vào 03/1934 trong 4 tơn chỉ cùng 10
điều mà có thể tóm gọi lại trong 4 điểm.
1.3. Quá trình đi lên của báo Ngày Nay


Thời kỳ thứ nhất từ số phát hành đầu tiên cho đến tháng 06/1936

Ở thời kì này báo Ngày Nay bị xã hội tác động vào quá trình phát triển. Lũ “thực
dân Pháp” đã 2 lần khai thác thuộc địa của dân tộc ta, tác động vô cùng lớn cho
nền kinh tế, cho điều kiện khách quan, cho sự thay đổi cơ cấu và bộ máy giai
cấp nước nhà. Thời kì đó xã hội ta bị chia nhỏ ra thành khá nhiều giai cấp: “giai
cấp tư sản (phân hóa thành tư sản dân tộc và tư sản mại bản), giai cấp tiểu tư
sản, giai cấp địa chủ quý tộc phong kiến, giai cấp nông dân và cơng nhân”. Tình
thế của mỗi giai cấp lúc này phải chịu “dồn nén” của thực dân Pháp. Cung cách
và ý đồ chiến đấu chống lại lũ “thực dân Pháp” cũng rất khác nhau. “Độc tơn”
có giai cấp tư sản mại bản thì lệ thuộc và làm tay sai cho “bọn thực dân” - “lũ bè
phái bán rẻ dân tộc.”
Do giai cấp tư sản của mình cịn hạn chế, thiếu thốn về mặt kinh tế, bị
“chèn ép” quá đáng đẩy lùi sự phát triển. Lũ “thực dân Pháp” chịu “nhả” ra một
số quyền lợi cho tư sản Hà Nội, như việc: “cho tham gia vào Hội đồng thành
phố và Hội đồng tư vấn Bắc Kỳ”. Nhận những nhiệm vụ “tưởng chừng” là chủ
chốt, nhưng “đại khái” chỉ là các cơng cụ “tiêu khiển” cho chúng chiếm đoạt lợi
ích mà thôi. Họ được “ban hành” cho vài tờ báo ra đời nhưng phải được chúng
nó “kiểm duyệt” nghiêm ngặt trước khi đến với quần chúng nhân dân.
Những sự ảnh hưởng còn “vương vấn” lại trong tư tưởng đã bị lợi dụng
để áp bức quần chúng nhân dân, đàn áp các phong trào Cách mạng có ý định nổ
7


ra, kìm kẹp các xu hướng của tiểu tư sản và tư sản, thế nên họ bắt ép cho xuất

bản những tờ báo ngợi ca Pháp, cơng khai hồn tồn chính sách “bảo vệ quốc
mẫu” của nó.
Sang tới thế kỷ 20 vào những năm 20, nước ta liên tiếp “bùng ra” những
cuộc chiến tranh “đánh đuổi bè lũ Pháp”. Nhân cơ hội đấy, các tờ báo dưới sự
dẫn dắt của Đảng được ra đời và có cơ hội thăng tiến: “Báo Thanh Niên, báo
Búa Liềm, báo Đảng Cộng sản Việt Nam, báo Lao Động,...”. Do thế mà “thực
dân Pháp” đã cho ra đời những chính sách ghì chặt báo chí lại và tờ báo Ngày
Nay cũng nằm trong số đó.
Ban đầu khi cho ra đời thì báo Ngày Nay đã tích lũy được thời gian 2 năm
“kinh nghiệm” làm báo Phong Hóa trong sự dẫn dắt và quản lý, điển hình cụ thể
như: “cách biên tập, mạng lưới cộng tác viên, tính cải thiện và nâng cao chất
lượng đội ngũ đến việc làm như nào để duy trì cho tờ báo được sống lâu nhất có
thể, mục đích cũng là khơng để giới cầm quyền kiếm cớ bóp chết đi nó”.
Tờ báo số 1 được ra đã lên bài bình luận về “bỏ kiểm duyệt” cùng với
phóng sự “Trước vành móng ngựa” đã liên tiếp xuất hiện hàng trăm số ra. Cịn
chưa kể đến có nhiều kì mới như: “Lạc vào động bà chúa Hàng Bạc, Trong làng
chạy”. Hay kể cả về nghệ thuật có những bài bàn tới thời trang, phong cách ăn
mặc. Về bước đầu thì các số ra đều chiếm được thiện cảm của nhiều độc giả,
nhiều giai tầng và mọi thế hệ lứa tuổi. Chuyên mục truyện ngắn, truyện dài có
các bài như: “Bức tranh Vân Cẩu, Dòng nước ngược” thể hiện cái chung trong
hội họa và tư duy mỹ thuật. Sự liên kết cùng đồng hành với những họa sĩ, nhà
văn có tiếng tăm. Tờ báo Ngày Nay cùng vì thế mà có hẳn một đội ngũ những
cái tên đáng ghi nhớ. Họ đã khai thác và đi sâu vào các chuyên mục sau: “Xã
luận có Hồng Đạo, thời sự, thơng tin, phê bình, phóng sự, kịch nói, thơ ca, thơ
trào phúng, truyện dài, truyện ngắn, những bức vẽ minh họa,...”
Ở thời kì này, tờ báo Ngày Nay khá mạnh về xu thế chính trị của mình,
giữ vững bản chất của một tờ báo đề có tính tư sản, chống lại các hủ tục phong
kiến, dám châm biếm thể hiện thái độ đến những cái lố lăng thường thấy trong
giới quan lại. Báo Ngày Nay thời kì này đã thu được kha khá những thành tựu
8

đáng kể, thu về vô vàn lượng bạn đọc. Tuy nhiên lại có những mặt bế tắc trong
sự tiến bộ xã hội của báo Ngày Nay. Vào tháng 12/1936, giám đốc của báo Ngày
Nay phát lên phong trào “Ánh Sáng” cùng với tổ chức hội, chống phá lại các
hình thức “nhà ở ổ chuột” len lỏi trong các khu lao động, may mắn thay phong
trào này hút về một số lượng lớn những người tham gia và tiếp cận.


Thời kỳ thứ 2 bắt đầu từ 07/1936 - 08/1939
Tiếp nối đến thời kỳ này các tờ báo lẫn tạp chí của Đảng “bùng nổ” ra các

cuộc độc chiếm trận địa chính trị. Là “bước tạo đà” cho các phong trào quần
chúng của nhân dân ta. Bọn phát xít thuộc địa từ cuối tháng 10/1938 đã phần
nào đó có ý định đón Nhật vào để chống lại “mặt trận dân chủ”. Nhân thời cơ
này, các tờ báo trung gian không liên quan đến phong trào Cách mạng lại đang
được đi lên trước tình hình mới.
Trong diễn biến mới nhất của thời kỳ này đã “đề ra” các tờ báo phải có
những thái độ tốt để tồn tại. Do đó mà bắt đầu 07/1936, trên trang nhất, ngay
dưới bìa báo Ngày Nay, có chữ: “Tiểu thuyết, Trơng tìm” - gọi là hai nội dung
mới của báo. Mãi cho tới số 25 phát hành ngày 13/09/1936 lại có: “Tiểu thuyết,
trào phúng, trơng tìm”. Chun mục “tiểu thuyết” của tác giả Khải Hưng đăng
trong lần đầu hết luôn 4 kỳ. Chuyên mục “trào phúng” chứa các bài thơ, bài ca
châm biếm do Tú Mỡ thực hiện,...
Bước sang năm 1937, các tờ báo đã mạnh dạn hơn trong việc đề cập đến
những vấn đề chính trị ngày một nhiều với các hình thức: “tự do báo chí, tự do
ngơn luận, tự do nghiệp đồn, các vấn đề thuộc về thuộc địa và tự trị, đứng về
phía mặt trận dân chủ trong phong trào đấu tranh,...”
Sang tới tận 09/1938 khi bầu chức danh “Viện trưởng Viện dân biểu Bắc
Kỳ” với các chính sách đưa người ra tranh cử và trực tiếp lấy báo ra làm phương

thức để cổ động. Hàng loạt tờ báo ở Hà Nội lúc bấy giờ, duy nhất có mình tờ
báo Ngày Nay là thực hiện, đăng lên ở số 117, ngày 03/07/1938 nguyên văn:
“Chương trình tối thiểu”, cũng là tờ báo có động thái đấu tranh khá tích cực cho
cuộc bầu cử và tiến cử theo tinh thần “dân chủ” và bảo vệ phía “Mặt trận dân
chủ”. Chưa hết, tờ báo Ngày Nay cịn tích cực tham dự vào cuộc hội ngộ, kí tên
9


vào bản kiến nghị trình lên xin Tổng thống Pháp ân vào 01/07/1939 cho nhà
chính trị Phạm Đơng Dương vẫn còn treo bản án và hơn 1500 người tù bị bắt
giam khơng được tha thứ. Đây chính là sự tư duy trong “Mặt trận” báo chí có
đơng đảo lực lượng cùng vào cuộc tham gia. Qua đó mà ở thời kỳ này, tờ báo
Ngày Nay khá chủ động thể hiện quan điểm lẫn lập trường vững vàng của mình.


Thời kỳ cuối cùng diễn ra từ 09/1939 - 09/1940
Thời kỳ này bắt đầu ngay khi cuộc “chiến tranh thế giới thứ 2” nổ ra với

nơi đầu tiên diễn ra chiến sự là Đức xâm chiếm Ba Lan. Cuộc chiến nhanh
chóng lan rộng ra toàn châu Âu và cả thế giới. Bi kịch của ngành báo lại lâm vào
tình cảnh bị kiểm sốt nghiêm ngặt. Các nhóm Cộng sản trước kia thì bây giờ
phải đi vào tình trạng chung là hoạt động “ngầm”. Các thể loại báo chí dưới sự
điều hành của Đảng phải tạm ngưng xuất bản.
Chiến tranh thế giới bùng ra cũng vì thế mà khiến cho nhiều tri thức Việt
bị thất vọng rồi chạy dần sang nền văn hóa khác, đặc biệt là nền văn hóa phương
Tây. Văn hóa của Việt Nam cũng có sự chuyển mình sang một giai đoạn mới “giai đoạn dung hịa văn hóa Đơng Tây”. Đối diện với tình hình đó, “Tự Lực
Văn Đồn” cũng đã khơng cịn phù hợp nữa, coi như thời điểm này là hoàn
thành tốt đẹp nhiệm vụ lịch sử của nó. Một bước đi mới của báo Ngày Nay, điển
hình như: “Thế Lữ chuyển sang làm về kịch nói, Hồng Đạo và Nhất Linh làm
về chính trị”. Nguyễn Tương Tam nhân cơ hội đó thành lập ra “đảng Hưng

Việt”, hay cịn có tên gọi khác là “đảng Đại Việt Dân Chính”. Đảng này có sứ
mệnh cơng khai chống đối Pháp và chung tay đạp đổ đi triều đình Huế. Nhưng
rồi sự không thành, cuối năm 1940, bộ ba gồm: “Hồng Đạo, Khái Hưng,
Nguyễn Gia Trí” bị bắt và đày lên tận Sơn La. Lật về trước thì báo Ngày Nay đã
tuyên bố ủng hộ “Mặt trận dân chủ”, do đó nên tờ báo này bây giờ đã bị kiểm
duyệt gắt gao nhất. Cuối cùng khi mà Nhất Linh - người có tầm ảnh hưởng nhất
nhì đến tờ báo này bị bắt thì chuyển giao cho hai nhân vật: “Thạch Lam và
Nguyễn Tường Bách” quản lí nhưng chỉ đi được đến tháng 09/1940 thì chính
thức đóng cửa và dừng lại.
10


1.4. Nội dung và thể loại chính của báo Ngày Nay
1.4.1. Về mặt nội dung
Tờ báo này ra đời và hoạt động trong một chiến sự xã hội kể cả trong lẫn
ngoài nước đều mang đầy biến động. Thế nên tờ báo đi qua ba thời kỳ đều là ba
nội dung hồn tồn khác xa nhau. Nhìn vào khía cạnh chính của báo Ngày Nay,
nó đã thu về được lượng bạn đọc đông đảo nhờ chiều sâu về các mục bài: “Thời
sự - chính luận, thơng tin - văn hóa, tiểu thuyết, kịch, thơ ca, truyện ngắn, truyện
dài, phê bình nhận xét các ấn phẩm văn học,...”. Mỗi chuyên mục được tạo ra
chính là bao nỗ lực và tâm huyết của người khắc họa nên nó, với mục đích cao
cả là lên án tập tục phong kiến, lạc hậu trong tồn xã hội nói chung và của từng
gia đình nói riêng, cười nhạo, châm biếm những thứ kỳ quặc, lố lăng trong cuộc
sống thường nhất. Nổi bật lên đó là những bài viết của các tác giả: “Nhất Linh,
Hoàng Đạo, Tản Đà, Xuân Diệu, Huy Cận,.....” ta có thể tưởng tượng ra một xã
hội vô cùng loạn lạc, rối rắm, đời sống con người chìm sâu trong sự bế tắc,
khơng có lối thốt, khơng có ánh sáng “chiếu rọi” cho tương lai.
1.4.2. Một tác phẩm cụ thể của báo Ngày Nay
Nói tới một tác phẩm có tầm quan trọng và sự ảnh hưởng lớn đến báo
Ngày Nay không thể không bỏ qua phóng sự “Trước vành móng ngựa” do

Hồng Đạo biên tập cùng với hàng trăm số đăng liên tiếp như một đề tài, một
chuyên mục không thể thiếu trên các số báo lúc bấy giờ. Phóng sự ấy đã “hé
mở” ra những nội dung cốt yếu để nói với xã hội bấy giờ.
Sau đây, chúng ta sẽ đi tái hiện lại một phóng sự của “Trước vành móng
ngựa”, có tên tiêu đề là: “Một việc quan trọng”.
MỘT VIỆC QUAN TRỌNG
Tòa mất một buổi tối để xét xử vụ này. Ba ông trạng sự hung hồn cãi cho
bị cáo - tiên cáo nhân (vừa là bị cáo vừa là tiên cáo). Ai cũng tưởng là một việc
rất quan trọng.Mà thật là quan trọng. Hai bà cãi nhau, rồi xô xát nhau, rồi chửi
rủa nhau, rồi nắm tóc nhau… Rồi hai người đều bị trọng thương: Một người hơi
sây sát tay cịn một người thấy mệt mỏi trong mình.
11


Phùng Thị Mỹ người nhỏ nhắn, con mắt sắc sảo đanh đá trong khn mặt
trịn, hầm hầm nói.
- Hơm đấy tơi gặo nó tại nhà bà Quảng Lợi. Nó bảo rằng chính nó sai
chồng nó chim chồng tơi để tơi uất tơi chết, nó mới hả.
Ơng Biện lý - Thế bây giờ bà nói ra được bà đã hả chưa?
Thị Mỹ - hơm ấy, tơi có một mình, tay tơi lại ẵm con, nó chửi tơi chán rồi
nó lại lấy ô đánh tôi bị thương, hiện có giấy đốc tờ làm chứng.
Ơng Chánh án - Thế chị có đánh trả người ta khơng?
- Thưa khơng, nó vu oan con đấy ạ!
Ơng Biện lý : nếu nó đánh chị mà chị khơng đánh lại, thì chị là người ít
có. Chị có túm tóc nó khơng?
- Bẩm… khơng
Nguyễn Thị Tý, người là địch thủ của Thị Mỹ, khn mặt dấu kín trong
chiếc khăn vuông thâm, chỉ để lộ ra cái mũi tẹt và cặp môi dày, thỏ thẻ:
- Bẩm quan lớn, Thị Mỹ tự nhiên nó chửi con, rồi nó lại đâm con vào
mặt…

- Thế chị khơng đánh lại nó chứ?
- Vâng.
- Biết mà! thế chị có cám ơn người ta khơng?
Thị Tý khơng hiểu, đứng im, nhìn cái vành móng ngựa.
Ơng Chánh án ( kết luận)- Thị Mỹ không đánh Thị Tý. Thị Tý không đánh
Thị Mỹ. Chẳng ai đánh ai cả. Còn những vết thương nhẹ của cả hai người, hẳn
tự nhiên nó nổi lên.
Đỗ Thị Dần, em dâu Thị Tý, người mà Thị Mỹ đổi cho cái tiếng cướp
chồng mình, tự nhiên đứng lên:
- Thế nào, chị có đánh chị Mỹ không?
Bộ mặt lưỡi liềm của Thị Dần rung đông, cặp mắt to và sau càng thêm to
và sâu. Thị Dần sồn sồn nói:
- Bẩm, nó giá họa cho tơi. Hơm ấy tơi nằm ở nhà. Nó là em họ tơi, chồng
nó là em rể tơi, tơi khơng dính dáng gì đến chồng nó cả.
12


Ông trạng sư ( của Thị Mỹ) - thế làm sao Thị Mỹ lại bắt được ảnh chị ở
túi áo chồng?
Thị Dần càng the thé lên:
- Ngày xưa tôi chơi với nó, nó lấy ảnh tơi nhét vào túi chồng nó để vu oan
cho tơi chứ gì?
- Bây giờ chồng Thị Mỹ có lại chơi nhà chị ln khơng?
- Tơi ở với anh tơi, chồng nó đến chơi với anh tơi, chứ chơi gì với tơi.
À ra vậy, Thị Mỹ là con người đa nghi. Mà quan tòa cũng là người đa
nghi nốt. Không tin lời Thị Mỹ, thị Tý, ông cho gọi các người làm chứng vào
khai. Chín, mười bà giơ tay thề nói thật, bà thì bảo Thị Mỹ có đánh Thị Tý, bà
thì bảo Thi Tý có đánh thị Mỹ, bà thì bảo chẳng ai đánh ai cả…
Thành ra Thị Tý có đánh Thị Mỹ, mà lại khơng đánh Thị Mỹ. Thị Mỹ có
đánh Thị Tý, mà lại không đánh Thi Tý. Thật là một vụ nghi án rất quan trọng.

Làm cho tôi lại tiếc chế độ đời xưa; hễ có đám cãi nhau, phết cho mỗi
người 3 roi rồi tha về.
Tuần sau, tòa tuyên án tha bổng cho Thị Mỹ lẫn Thị Tý. Thế là cả hai
người cùng không mất thể diện, vui vẻ ra về… đợi đến lần sau.
Ngay lúc cho ra đời tác phẩm trên, “nhà phê bình văn học Thụy Khê” đã
có những diễn giải như sau: “những điều Hoàng Đạo viết là viết cho tức khắc,
về những chuyện đang xẩy ra trước mắt, phải giải quyết ngay ngày hơm nay.
Ơng khơng nghĩ đến tác phẩm để đời. Ơng cũng khơng có thì giờ nghĩ đến cái
Chân, cái Thiện, cái Mỹ, khi đất nước và dân tộc ông đang cần những bài xã
luận nảy lửa: Khi học sinh, sinh viên cần một cẩm nang, cần một "thánh kinh"
với những khẩu hiệu, ông viết Mười điều tâm niệm. Khi dân chúng nghèo đói,
thất học, là nạn nhân của những phiên tồ khơng có luật sư biện hộ, ông phanh
phui những cảnh khôi hài bi đát Trước vành móng ngựa. Khi tồn thể dân q
sống trong cảnh tối tăm, dưới một hệ thống xã hội bất công đầy áp búc, ông tố
cáo, ông đề nghị sửa đổi cơ chế gây ra cảnh Bùn lầy nước đọng”
Những bài phóng sự thuộc “Trước Vành Móng Ngựa” là chun mục rất
được bạn đọc “săn đón” cũng như tìm kiếm để đọc. Những tiêu đề của câu
13


chuyện như: “Hối hận, một việc quan trọng,...”. Nghe tên nhan đề tưởng chừng
như nó khá nặng nề, khá đào sâu vào nội tâm nhưng khi ta đọc nó lại là một nội
dung đáng để giải trí. Bởi những diễn biến trong các vụ án lại chẳng có diễn biến
cụ thể, có những vụ lại gợi cho độc giả sự cười nhạo về nó. Các nhà phê bình
văn học thời kỳ sau này thường “lục tìm” lại các bài viết của hội từng xuất bản
ra hai tờ báo Phong Hóa và Ngày Nay để nghiên cứu về sự bế tắc của xã hội thời
đó, rồi từ từ hiểu ra được những bước tiến của dòng văn học Việt Nam giai đoạn
năm 30 đến 45.
Thời kì này báo chí hoạt động không mấy vui vẻ, sống trong sự nghiêm
ngặt của thực dân đơ hộ. Do đó những bài báo cịn có tính giảm nhẹ đi. Một

minh chứng sống chính là: “Hồng Đạo động chạm đến Tổng đốc Hà Đơng
Hồng Trọng Phu khiến báo Phong Hóa phải đóng cửa ngay tức khắc”. Thời kì
đầu của các số báo Ngày Nay có những tính chất chính trị trong đời sống xã hội
được rất nhiều người quan tâm, đồng lòng hưởng ứng.
Qua giai đoạn thứ hai của tờ báo này, đã có những sự “liều lĩnh” trong
việc ủng hộ các “phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp” và bè lũ tay sai của
chúng. Những nhà văn, nhà báo có sự kiên định hơn và khơng cịn e dè như
trước nữa. Họ sẵn sàng đứng lên tranh đấu đòi lại mọi quyền lợi cho dân tộc,
cho báo chí, cái quyền được bắt kịp thơng tin, xu thế. Điển hình như: “báo Ngày
Nay đăng lại nguyên văn "Chương trình tối thiểu" trong số 117, ngày 3 tháng 7
năm 1938 để đấu tranh ủng hộ Xứ ủy Bắc Kỳ đưa người của mình ra tranh cử
vào chức Viện trưởng Viện dân biểu Bắc Kỳ”. Sự linh hoạt đó đã và đang khẳng
định vị thế nghề nghiệp của họ, sẵn sàng “tả xung hữu đột” bất cứ trận địa hay
chiến trường. Thơng qua việc: “Họ cử phóng viên lên tận làng Trũng, nơi sinh ra
vị anh hùng Hoàng Hoa Thám lãnh tụ của cuộc khi nghĩa Yên Thế kháng chiến
chống Pháp, đã bị giết hại hơn hai mươi năm về trước. Họ gặp người con trai
của ông là Hồng Văn Vi, lấy tài liệu cho phóng sự hai kỳ trên báo Ngày Nay.
Tác giả Việt Sinh (một bút danh khác của Thạch Lam) đã kể về cuộc đời
của người con cịn lại của Đề Thám bằng phóng sự ảnh rất sinh động. Có thê
cũng từ đó mà bạn đọc ca nước mới hiểu thêm về con người Đề Thám. Theo bài
14


viết thì Hồng Văn Vi là con trai Đề Thám với người vợ ba. Khi Đề Thám bị
giết hại, Hoàng Văn Vi mới lên 5 tuổi. Ông này bị Pháp bắt khi mới 7 tuổi và
được giao cho quan Án Giáp ở Bắc Ninh nuôi, cho đi học, nhưng trong cảnh
quản thúc. 15 tuổi Hoàng Văn Vi được cho ra Hà Nội học trường bách nghệ,
nghề mộc. Năm 18 tuổi thì về quê là vợ là con gái một vị bộ tướng của cha
mình. Một điểm rất rõ ràng là trong khi các bọn bồi bút và báo khác xuyên tạc
thân thế sự nghiệp của Hồng Hoa Thám, thì các phóng viên báo Ngày Nay đã

trung thực mơ tả sự anh hùng của Đề Thám mà không sợ đàn áp.”
Vậy nên ta thấy được rằng nội dung của tờ báo này ngày một tiếp thu, lĩnh
hội để phong phú hơn thơng qua các tiếng cười khơng cịn dễ hiểu như trước nữa
mà ở đây những tiếng cười ấy như phản ánh các mặt tối của đời sống xã hội
khiến ai cũng phải lắng lại suy nghĩ “đau nỗi đau đời, đau nước”. Thể hiện rõ
ràng các tư tưởng tiến bộ về mặt đấu tranh, đứng về phía “Mặt trận Nhà nước”.
Mặc dù báo chí ngày xưa đã có sự tiến bộ trơng thấy nhưng vẫn ẩn trong đó
nặng phong cách văn thơ, trữ tình. Do đó mà chúng ta chưa nhìn ra một “ánh
sáng” của sự kiên định về lập trường, một tia hy vọng dù là le lói nhất, hay một
bước nhảy vọt đến những cái cao đẹp cho con người, ruồng bỏ đi xiềng xích lạc
hậu.

15


CHƯƠNG 2. GIÁ TRỊ CỦA BÁO NGÀY NAY ĐỐI VỚI NỀN VĂN HÓA
VIỆT NAM
2.1. Giá trị về văn học
Xu hướng lẫn hình thái văn học tóm gọi vào 1 tơn chỉ nhưng nhắm tới ba
mục tiêu như sau:


“Làm giàu, làm mới, làm cơi nới” cho nền văn học Việt Nam vốn đang
hơi lạc hậu, nghèo nàn thì nay phát triển một cách có cơ “hưng thịnh” hơn
bao giờ hết, như có câu: “Tự sức mình làm ra những cuốn sách có giá trị
về văn chương…mục đích là để làm giàu thêm văn sản trong nước”. Cho
đến trước năm 1930 sự thiếu bóng của văn chương vẫn là một “dấu lặng”
trầm mặc trong giới những người cầm bút. Tuy là văn học Việt Nam ở
miền Nam đã có những sự xuất hiện của hàng ngàn tiểu thuyết văn vần và
văn xuôi theo phong cách “lục bát và chương hồi”.



Gây dựng nên một “nền móng” văn chương mang đậm chất tiếng Việt của
đại chúng, như kiểu: “Dùng một lối văn giản dị dễ hiểu, ít chữ Nho, một
lối văn chân thật có tính cách An Nam”. Bởi lẽ ngơn ngữ của báo chí
trong văn chương thuở xa xưa vẫn chỉ là một loại ngôn ngữ “đệm nhiều
danh từ Hán Việt” và dành cho tầng lớp học thức cao trong xã hội”.



Tích cực thu nạp những phương thức sáng tác của Châu Âu hiện đại để áp
dụng vào “hiện đại hóa văn học dân tộc”, tuy rằng: “Đem phương pháp
khoa học thái tây ứng dụng vào văn chương Việt Nam/ Mặc dù ảnh hưởng
của tiểu thuyết phương Tây đã đến miền Nam từ khá sớm nhưng hình
thức lại bị giống do lai với tiểu thuyết cổ Trung Quốc”.

2.2. Giá trị về xã hội
Nó đã nâng cao “chủ nghĩa bình dân” cùng với đó liên tục vun đắp lịng
u nước trên nhiều bình diện và các tầng lớp khác nhau làm nền tảng. Cùng với
đó là vơ vàn sự ngợi khen hết lịng cho vẻ đẹp của dân tộc, “khơng có tích cách
trường giả quý phái”. Tận vào cuối “những năm 20”, xoay quanh các khái niệm:
“chủ nghĩa bình dân, nết hay vẻ đẹp bình dân và u nước một cách bình dân” cịn là một điều quá “xa xỉ và mới lạ”. Chưa từng có những tư duy nào của tầng
16


lớp “sĩ phu” xuất hiện gọi là “tiên tri tiên giác” cũng như chưa hiện hữu quan
điểm ở một số người đã thực hiện “chủ nghĩa bình dân” trong thực tế mà nói.
2.3. Giá trị về tư tưởng
Gián tiếp vạch rõ bộ mặt, tính chất lỗi thời khơng đáng có của những “tàn

dư” Nho giáo từng trị vị trong xã hội toàn dân tộc ta, thể hiện một điều chân
thực “đạo Khổng bấy giờ khơng cịn hơp thời nữa”. Đây cũng chính là một “bàn
đạp” gây được tiếng vang chống lại các luật tục phong kiến, các ý thức hệ, làm
chấn động hết thảy mọi cá nhân vẫn còn “sủng bái Nho học”.
2.4. Giá trị về con người
Đặt việc giải phóng cho các cá nhân làm cốt lõi của mọi quan điểm sáng
tác, hay có nghĩa là “sự tơn trọng tự do cá nhân”. Làm phong phú bản chất của
con người, ln phải tươi mới, u đời, có chí phấn đấu và tự tin trong sự tiến
bộ đi lên. Bởi văn chương trước năm 1930 chưa từng đặt con người lên vị trí
“trung tâm” mà thậm chí lí lẽ văn chương của nó cịn mang kết cục bi kịch,
thương tâm đến nao lịng. Tổ chức “Tự Lực Văn Đồn” sẵn sàng chiến đấu với
cái thứ gọi là “tâm lý xã hội” nặng nề đó. Quan điểm của tổ chức là “cái bi” phải
được đối đãi vượt qua bằng niềm tin sống.
Cùng với 4 điểm đã nêu trên, tổ chức dưới sự đứng đầu của Nguyễn
Tường Tam có quy chế thực hiện rõ ràng, mạch lạc đã bày tỏ tốt các lập phái
văn học hoàn thiện, lập biệt với các tổ chức văn học đã từng được xuất hiện
trước đó. Quay ngược thời gian về lại các truyền thống ngày trước thường dựa
vào tầng lớp đứng đầu là vua chúa và quan lại, ví dụ như: “Hội Tao Đàn của Lê
Thánh Tơng, Chiêu Anh các của Mạc Thiên Tích”. Hay là nói về dàn thượng lưu
q tộc khơng thể khơng kể đến “Mặc Vân thi xã của anh em nhà Miên Thẩm”.
Tất cả các loại kể trên đều được lập ra cho mục đích ngâm thơ, vịnh sủng văn
chương nên ít có tầm ảnh hưởng ra ngồi. Chúng cùng có chung một đặc điểm là
tính “khép kín”, cịn tổ chức hội “Tự Lực Văn Đoàn” lại ngược lại hoàn toàn,
bao gồm những người khơng có chức sắc, cũng khơng có ai bảo trợ. Góp phần
bổ trợ cho nhóm khơng thể khơng nói đến những thành viên khác như: “Tơ
17


Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí, Trần Bình Lộc, Vy Huyền Đắc, Nguyễn Bính, Huy
Cận, Tản Đà,.......”

2.5. Giá trị về truyền bá ngôn ngữ
Tờ báo Ngày Nay ra đời dựa vào cơ sở cũ của tờ báo Phong Hóa. Hai tờ
báo này có một q trình cùng hoạt động song song với nhau, mang lại khá
nhiều lợi ích cho việc phát triển ngành Báo chí nước nhà. Nâng tầm văn học
Việt Nam lên một “trang sử” mới, nền văn học nhờ đó mà được cải thiện hơn
khi bắt đầu có những tác phẩm “để đời” nổi lên. Nhờ vật sự tranh đấu vì xã hội,
đẩy mạnh đấu tranh cho nền văn hóa xã hội trên các mặt trận văn học và báo chí.
2.5.1. Góp phần to lớn cho nền báo chí dân tộc
Vào thời gian đầu của thế kỷ XX, chính xác là khoảng những năm đầu 30,
số lượng báo, tên báo, các thể loại tạp chí tăng lên một cách chóng mặt. Ước
tính đến 06/1936, bao gồm 86 tạp chí cùng các thể loại báo, đi đầu cho xu thế
phát triển tốt các lĩnh vực trên xã hội, như: “chính trị, nông nghiệp, công nghiệp,
thương nghiệp, văn học nghệ thuật, trào phúng, tôn giáo, thể thao, khoa học giáo
dục, y học, ngoại ngữ”. Ngồi ra cịn có các chun mục báo riêng dành cho các
thế hệ như: “nhi đồng, thiếu niên, người lao động, phụ nữ,.....”. Cũng tùy vào
từng chuyên mục nhắm tới mà có loại tồn tại vài chục năm liền có loại lại “chết
đứt” sau một hai số ra mắt. Chiếm số lượng lớn và đông đảo phải kể tới thể loại
chính trị văn học. Từ ngày được ra đời và hình thành cho đến nay, ngành báo chí
đã trực tiếp “phản ánh” mạnh mẽ đến sự phát triển thực tế về các mảng sau:
“chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội”, đặc biệt phải nghiêm túc thực hiện các quy
chuẩn và chính sách của người làm báo.
Báo có thời gian hoạt động khá dài cùng với những sự đóng góp đa dạng
nhất định của nó thể hiện vào thực tế cuộc sống hằng ngày. Tuy là nghề làm báo
thời kỳ bấy giờ khá bấp bênh, ít ỏi về mặt nhuận bút dễ khiến họ lâm vào tình
cảnh “chết đói”. Bởi vậy để có thể gắn bó lâu dài với nghề này cần phải có sự
yêu nghề, sự hiểu biết về xã hội, tâm hồn với văn chương, với nghệ thuật.
Hình thức tịa soạn báo Ngày Nay là đặc trưng cho các hoạt động cần thiết của
một tờ báo có “khuynh hướng” vơ cùng chun nghiệp. Tập trung đội ngũ chủ
18

yếu là thành viên trong hội, liên kết lại tạo một thể thống nhất, cùng nhau đoàn
kết phấn đấu đi lên. Tịa soạn có nhà xuất bản “Đời Nay” hỗ trợ tạo nên sự thống
nhất và đồng đều khi in ấn các tuyển tập chuyên mục được đăng lên báo.
2.5.2. Góp phần cho nền văn học Việt Nam phát triển đa dạng, phong phú
Những chuyên mục được đăng tải trên báo này thường nằm trong vô vàn
thể loại văn học như: “kịch sáng tác, truyện ngắn, truyện dài, thơ ca, tiểu thuyết,
các bài phê bình văn học,....”. Tờ báo này có một số cây bút chính và quan trọng
nằm trong các thành viên của hội. Vào giai đoạn những năm 36 đến 45 khá
nhiều tác phẩm được đăng tải lên. Sau ngần ấy năm các tác phẩm, những chuyên
mục đã từng được đăng lên báo chuyển thể in thành sách. Mỗi tác giá đính kèm
cùng một tác phẩm nghệ thuật, điển hình như: “Trống mái, Gia đình, Tiêu Sơn
tráng sĩ, Thoát ly, Hạnh (tiểu thuyết của tác giả Nhất Linh và Khái Hưng) đăng
nhiều kỳ trên báo Ngày Nay. Thạch Lam có Gió đầu mùa (tập truyện ngắn, Nxb
Đời nay, 1937), Nắng trong vườn (tập truyện ngắn, Nxb Đời nay, 1938), Ngày
mới (truyện dài, Nxb Đời nay, 1939), Xuân Diệu có những bài thơ in trong tập
thơ " Thơ" (1938). Truyện ngắn Phấn Thơng Vàng.” Tổ chức nhóm cịn dành ra
các giải thưởng danh giá để trao cho các nhà báo, nhà văn khơng thuộc nhóm,
“Giải thưởng Tự Lực văn đoàn cứ 2 năm xét trao giải một lần, xét vào các năm
lẻ là 1935, 1937, 1939. Giải thưởng này chỉ trao cho các tác giả không phải là
thành viên của Tự Lực văn đồn, vì vậy mà tính khách quan của giải thưởng
được "dư luận chung trong Văn giới đánh giá rất cao". Giải thưởng Tự lực văn
đoàn được đánh giá "thực sự là một giải thưởng lớn, đáng trân trọng trong tâm
tưởng của các nhà văn và bạn đọc lúc bấy giờ." … Báo Ngày Nay đã góp phần
hình thành một diễn đàn để văn nghệ sĩ thời đó giao lưu, trao đổi, học hỏi, giúp
đỡ lẫn nhau.”

19

KẾT LUẬN
Từ lúc hình thành, Ngày Nay báo đã khiến cho đủ mọi tầng lớp, mọi độc
giả hăng hái đón đọc từng số báo ra. Nhóm “Tự Lực Văn Đồn” có những nỗ
lực trong việc xây dựng tờ báo trở nên có tầm ảnh hưởng, có đóng góp quan
trọng trong nhiều lĩnh vực, nhất là trong thời kì vẫn mang nhiều âm hưởng trữ
tình trong phong cách viết báo. Trên tinh thần nâng cao toàn diện cho đất nước,
ẩn sâu trong đó có đổi mới văn học nói chung và đổi mới nâng tầm báo chí nói
riêng đã được lật lại qua các nhà phê bình văn học hiện nay. Vơ vàn cơng trình
bình phẩm đưa ra nghiên cứu về lịch sử báo chí đã khẳng định sức mạnh của tờ
báo này. Nhiều chuyên mục đã được in lại thành sách. Cũng chính vì thế có thể
nhìn nhận rõ ràng những mặt ưu và nhược điểm còn vướng mắc nhưng cũng có
những giá trị song song và tiến bộ, phù hợp với mọi xu thế xã hội.

20


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Thủy, Nguyễn Thị Thanh. "VẤN ĐỀ TỰ DO BÁO CHÍ VÀ PHONG
TRÀO ĐẠI HỘI BÁO GIỚI ĐƯỢC PHẢN ÁNH TRÊN BÁO NGÀY
NAY (1935-1940)." Tạp chí: 64.
2. Trần, Thị Hoa Ban. Nhà báo Hoàng Đạo với báo Ngày mai (1935-1939):
Luận văn ThS. Nhân văn khác: 602203. Diss. H.: Trường Đại học Khoa
học Xã hội và Nhân văn, 2018.
3. Ngô, V. P. (2013). Chủ đề cải cách thôn q trong các tác phẩm báo chí
của nhóm Tự lực văn đồn (Khảo sát báo Phong hóa-Ngày nay từ năm
1932 đến năm 1940) (Doctoral dissertation, Học viện Báo chí và Tuyên
truyền).
4. Nguyễn, Phượng Hùng. Tự lực văn đoàn trong tiến trình lịch sử văn hóa
Việt Nam. Diss. Trường Đại học Văn Hóa Hà Nội, 2011.

21