Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động nhập khẩu tại công ty cổ phần săt thép Cửu Long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP HỒ CHÍ MINH
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU
QUẢ HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU TẠI CÔNG TY
CỔ PHẦN SẮT THÉP CỬU LONG
GVHD : ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
SVTH : TỐNG THỊ HỒNG YẾN
MSSV : 105401286
LỚP : 05DQN
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2009
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG
DẪN

Thành phố Hồ Chí Minh, Ngày Tháng Năm

Giáo Viên Hướng Dẫn
Th.s NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
MỤC LỤC
Trang
MỤC LỤC BẢNG - BIỂU ĐỒ 1
MỤC LỤC HÌNH - SƠ ĐỒ 2
LỜI MỞ ĐẦU 4
PHẦN 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU TẠI
VIỆT NAM 6
KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU 6
1.1 Khái niệm hoạt động nhập khẩu 6
1.2 Vai trò của hoạt động nhập khẩu 7
1.3 Nhiệm vụ của hoạt động nhập khẩu 7
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU 8
1.4 Những nguyên tắc cơ bản của chính sách nhập khẩu của Việt Nam 8
1.5 Cơ cấu ngành hàng nhập khẩu 9
1.6 Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu 10
2.3.1 Nhân tố bên trong công ty 10
2.3.2 Nhân tố bên ngoài công ty 11
1.7 Quy trình nhập khẩu tại Việt Nam 15
2.4.1 Làm thủ tục nhập khẩu theo quy định của Nhà nước 16
2.4.2 Thực hiện những công việc bước đầu của khâu thanh toán 16
2.4.3 Thuê phương tiện vận tải 17

2.4.4 Mua bảo hiểm 17
2.4.5 Làm thủ tục hải quan 17
2.4.6 Nhận hàng 18
2.4.7 Kiểm tra hàng hóa nhập khẩu 18
2.4.8 Khiếu nại 19
2.4.9 Thanh toán 20
2.4.10 Thanh lý hợp đồng 20
PHẦN 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU THÉP TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN SẮT THÉP CỬU LONG 21
CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN SẮT
THÉP CỬU LONG 21
1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của công ty 21
1.2 Chức năng và nhiệm vụ của công ty 23
1.2.1 Chức năng 23
1.2.2 Nhiệm vụ 23
1.3 Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý của công ty 24
1.3.1 Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của công ty 24
1.3.2 Giới thiệu các bộ phận chuyên nhiệm 24
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
1.4 Phương tiện sản xuất 28
1.5 Sơ lược hoạt động kinh doanh của công ty 2006-2007-2008 28
1.6 Chiến lược của công ty 34
1.7 Định hướng phát triển trước mắt và lâu dài 35
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU THÉP TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN SẮT THÉP CỬU LONG 38
2.1 Hoạt động nhập khẩu thép của Việt Nam trong những năm gần đây 38
2.1.1 Các quy định của pháp luật Việt Nam trong những năm gần đây 38
2.1.2 Các thị trường chính cung ứng thép cho Việt Nam 38
2.1.3 Hoạt động nhập khẩu thép tại Việt Nam trong năm 2007-2008 39

2.1.4 Dự báo tình hình nhập khẩu thép trong năm 2009 41
2.2 Các sản phẩm nhập khẩu chính tại công ty 43
2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu thép tại công ty 44
2.3.1 Nhân tố bên trong công ty 44
2.3.2 Nhân tố bên ngoài công ty 46
2.4 Hoạt động nhập khẩu thép tại công ty 49
2.4.1 Tình hình nhập khẩu thép tại công ty 49
2.4.2 Quy trình hoạt động nhập khẩu thép tại công ty 57
2.4.3 Đánh giá hoạt động nhập khẩu thép tại công ty 72
PHẦN 3: GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG NHẬP KHẨU THÉP TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN SẮT THÉP
CỬU LONG 86
CHƯƠNG 1. CÁC GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG NHẬP KHẨU THÉP 86
1.8 Đẩy mạnh nghiên cứu thị trường nhập khẩu và thị trường xuất bán trong
nước 86
1.1.1 Đối với thị trường nhập khẩu 86
1.1.2 Đối với thị trường xuất bán trong nước 87
1.9 Nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong kinh doanh nhập
khẩu 88
1.2.1 Giải quyết tốt mối quan hệ với ngân hàng 88
1.2.2 Tăng cường liên kết liên doanh trong hoạt động xuất nhập khẩu 89
1.10 Nhóm giải pháp tín dụng thanh toán trong kinh doanh nhập khẩu 91
1.11 Nhóm giải pháp tổ chức thực hiện kinh doanh nhập khẩu và hợp lý hoá
cơ cấu mặt hàng nhập khẩu 93
1.4.1 Lựa chọn phương án kinh doanh hợp lý 93
1.4.2 Hợp lý hóa cơ cấu mặt hàng thép nhập khẩu 94
1.4.3 Chú trọng kỹ năng đàm phán trong kinh doanh 95
1.4.4 Quy định chặt chẽ các điều khoản trong hợp đồng 96
1.12 Nhóm biện pháp về tổ chức cán bộ, trình độ nghiệp vụ của nhân viên 96

1.13 Các biện pháp giảm thiểu rủi ro trong nhập khẩu 97
CHỨNG MINH TÍNH KHẢ THI VÀ HIỆU QUẢ CỦA GIẢI PHÁP 99
KẾT LUẬN 103
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
TÀI LIỆU THAM KHẢO 105
PHỤ LỤC 106
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
MỤC LỤC BẢNG - BIỂU ĐỒ
Trang
Mục lục các bảng:
BẢNG 2-1 KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG
TY TRONG NĂM 2005, 2006, 2007, 2008 29
BẢNG 2-2 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH KINH DOANH CỦA CÔNG
TY TRONG NĂM 2007, 2008 33
BẢNG 2-3 THAM KHẢO MỘT SỐ THỊ TRƯỜNG CUNG CẤP
THÉP HÌNH CHO VIỆT NAM 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2009 39
BẢNG 2-4 NHẬP KHẨU THÉP 7 THÁNG ĐẦU NĂM 2009 VÀ
ƯỚC TÍNH CẢ NĂM 2009 42
BẢNG 2-5 CÁC SẢN PHẨM NHẬP KHẨU CHÍNH TẠI CÔNG
TY CỔ PHẦN SẮT THÉP CỬU LONG 43
BẢNG 2-6 KIM NGẠCH XUẤT NHẬP KHẨU CỦA CÔNG TY
TRONG NĂM 2005, 2006, 2007, 2008 VÀ 6 THÁNG ĐẦU NĂM
2009 49
BẢNG 2-7 CƠ CẤU CÁC MẶT HÀNG NHẬP KHẨU CỦA CÔNG
TY TRONG NĂM 2005, 2006, 2007, 2008 51
BẢNG 2-8 SẢN LƯỢNG THÉP NHẬP KHẨU CỦA NĂM 2005-
2009 53
BẢNG 3-9 TRÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA

CÔNG TY 2005 – 2008 101
Mục lục các biểu đồ:
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 1
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
MỤC LỤC HÌNH - SƠ ĐỒ
Trang
Mục lục hình minh họa:
HÌNH 1.1 HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU 6
HÌNH 1.2 CẢNG XUẤT NHẬP KHẨU 7
HÌNH 1.3 HOẠT ĐỘNG BỐC XẾP HÀNG HÓA 8
HÌNH 1.4 THÉP CUỘN CÁN NÓNG NHẬP KHẨU 10
HÌNH 1.5 LUẬT PHÁP 12
HÌNH 1.6 DỰ ĐOÁN TỶ GÍA HỐI ĐOÁI 12
HÌNH 1.7 CƠ SỞ HẠ TẦNG 14
HÌNH 1.8 SẢN PHẨM THÉP NHẬP KHẨU 18
HÌNH 2.9 BIỂU TƯỢNG CÔNG TY CỔ PHẦN SẮT THÉP CỬU
LONG 21
HÌNH 2.10 TỔNG GIÁM ĐỐC CÔNG TY CỔ PHẦN SẮT THÉP
CỬU LONG (PHẢI) VÀ TỔNG THƯ KÝ VFF TRẦN QUỐC
TUẤN TẠI BUỔI LỄ KÝ KẾT TÀI TRỢ ĐỘI TUYỂN BÓNG ĐÁ
NỮ VIỆT NAM NGÀY 15/05/2008 22
HÌNH 2.11 PHÓ CT UBND TP NGUYỄN THỊ THU HÀ GẶP GỠ
CÔNG NHÂN CÔNG TY CỔ PHẦN SẮT THÉP CỬU LONG 26
HÌNH 2.12 THÉP NHẬP KHẨU VÀO VIỆT NAM 35
HÌNH 2.13 NGÀNH THÉP VIỆT NAM 39
HÌNH 2.14 THỊ TRƯỜNG THÉP 2009 41
HÌNH 2.15 THÉP CUỘN CÁN NGUỘI 43
HÌNH 2.16 THÉP CUỘN CÁN NÓNG 43
HÌNH 2.17 THÉP CUỘN MẠ KẼM 43
HÌNH 2.18 THÉP NHẬP KHẨU NĂM 2009 44

HÌNH 2.19 SỬ DỤNG NHÂN TỐ CON NGƯỜI THẬT HIỆU QUẢ
45
HÌNH 2.20 VIỆC KÝ KẾT HỢP ĐỒNG 60
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 2
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
HÌNH 2.21 SOẠN THẢO HỢP ĐỒNG CẦN CẨN TRỌNG 61
HÌNH 2.22 LỰA CHỌN NGÂN HÀNG CÓ UY TÍN ĐỂ MỞ L/C 64
HÌNH 2.23 THÔNG QUAN THÉP NHẬP KHẨU 68
HÌNH 2.24 KIỂM TRA THÉP NHẬP KHẨU 71
HÌNH 2.25 ĐỒNG USD CHIẾM CHỦ YẾU TRONG THANH
TOÁN XUẤT NHẬP KHẨU 74
HÌNH 2.26 RỦI RO TRONG XUẤT NHẬP KHẨU 75
HÌNH 2.27 RỦI RO CHỦ QUAN 77
HÌNH 2.28 ĐỘNG ĐẤT Ở TỨ XUYÊN – TRUNG QUỐC 78
HÌNH 2.29 TÀI TRỢ RỦI RO 81
HÌNH 3.30 HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU THÉP TẠI VIỆT NAM 86
HÌNH 3.31 THỊ TRƯỜNG THÉP TRONG NƯỚC 87
HÌNH 3.32 ĐỒNG USD DÙNG TRONG THANH TÓAN 92
HÌNH 3.33 ĐÀM PHÁN TRONG KINH DOANH 95
HÌNH 3.34 TRÌNH ĐỘ NGHIỆP VỤ LÀ YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH
THÀNH CÔNG 97
HÌNH 3.35 THÉP CUỘN CÁN NGUỘI NHẬP KHẨU 98
Mục lục các sơ đồ:
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 3
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
LỜI MỞ ĐẦU
Trong thế kỷ 21, xu thế toàn cầu hóa diễn ra hết sức sôi động khắp hành
tinh, mọi quốc gia đều có xu hướng hội nhập nền kinh tế thế giới để có những sự
phát triển toàn diện, đem lại những lợi ích cho người dân của mình. Nền kinh tế
Việt Nam cũng đang trong tiến trình hội nhập với kinh tế khu vực và thế giới, chúng

ta đã là thành viên chính thức của WTO và đóng vai trò ngày một quan trọng trong
APEC, AFTA, và các tổ chức kinh tế có uy tín khác trên thế giới…… Hoạt động
xuất nhập khẩu đã trở thành một trong những hoạt động rất cơ bản của nền kinh tế
quốc gia và góp phần đắc lực vào trong công cuộc Công Nghiệp Hóa – Hiện Đại
Hóa của đất nuớc.
Công ty Cổ Phần Sắt Thép Cửu Long, đứng trên gốc độ từ một doanh nghiệp
kinh doanh xuất nhập khẩu, mà trong đó nhập khẩu đang đóng vai trò chủ đạo thì
việc tăng doanh số nhập khẩu là điều tất yếu để duy trì sự tồn tại của công ty.
Chính điều này cũng đòi hỏi ở công ty phải không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt
động xuất nhập khẩu có như vậy mới có thể tăng hiệu quả kinh doanh.
Bất kỳ doanh nghiệp xuất nhập khẩu đã tham gia hoạt động kinh doanh thì
cũng phải chịu áp lực từ nhiều phía chứ không riêng gì Công Ty Cổ Phần Sắt Thép
Cửu Long. Do đó khi muốn nắm bắt được vấn đề này, tôi xin đi sâu vào tìm hiểu
tình hình nhập khẩu của công ty. Đồng thời tìm hiểu những nhân tố có thể ảnh
hưởng đến tình hình nhập khẩu như sự lựa chọn phương thức thanh toán, cũng như
những nhân tố chủ quan và khách quan khác đã ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp
đến hiệu quả kinh doanh của công ty.
Thông qua đó, để đề ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động
nhập khẩu thép tại công ty, đây là mục đích chính của đề tài thực hiện. Không
ngoài mục đích mang tính cập nhật trong chuyên đề nên các số liệu phân tích cũng
như tình hình hoạt động của công ty nằm trong khoảng thời gian từ năm 2005 đến
năm 2009.
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 4
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
Đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động nhập khẩu tại Công ty Cổ Phần Sắt
Thép Cửu Long thuộc khu công nghiệp Tân Tạo thành phố Hồ Chí Minh.
Phương pháp nghiên cứu bao gồm:
Phương pháp phân tích thống kê: dùng để đánh giá số liệu thống kê từ các nguồn
sau:
 Báo cáo tài chính, bảng kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong 5

năm 2005, 2006, 2007, 2008 và những tháng đầu năm 2009. Do đó việc phân
tích tình hình nhập khẩu của công ty sẽ dựa trên số liệu của công ty, từ đó đưa
ra những nhận xét về hiệu quả hoạt động của công ty từ trước đến nay và giải
pháp để nâng cao hiệu quả cho công ty trong thời gian tới.
 Báo cáo thường niên của công ty.
 Từ Internet, sách chuyên ngành, báo chí, tập san, ……
Phương pháp so sánh: các chỉ tiêu kinh tế trong chuyên đề được lượng hóa có cùng
nội dung, một tính chất tương tự để xác định mức độ biến động của từng chỉ tiêu.
Cụ thể có tác dụng sau
 So sánh số liệu giữa các năm 2005, 2006, 2007, 2008 và những tháng đầu
năm 2009.
 So sánh tình hình nhập khẩu của các mặt hàng qua các năm 2005, 2006,
2007, 2008 và những tháng đầu năm 2009.
Phương pháp quy nạp, duy vật và biện chứng: được sử dụng xuyên suốt đề tài để
đảm bảo tính khách quan, khoa học của nó
Kết cấu đề tài gồm 3 phần:
Phần 1: Cơ sở lý luận về hoạt động nhập khẩu thép tại Việt Nam
Phần 2: Thực trạng nhập khẩu thép tại Công Ty Cổ Phần Sắt Thép Cửu Long
Phần 3: Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động nhập khẩu thép tại Công Ty
Cổ Phần Sắt Thép Cửu Long
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 5
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
PHẦN 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG
NHẬP KHẨU TẠI VIỆT NAM
KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU
1.1 Khái niệm hoạt động nhập khẩu
Hoạt động nhập khẩu là một trong
hai lĩnh vực của hoạt động ngoại thương.
Nhập khẩu, trong lý luận thương mại quốc
tế, là việc quốc gia này mua hàng hóa và

dịch vụ từ quốc gia khác. Nói cách khác,
đây chính là việc nhà sản xuất nước ngoài
cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho người cư
trú trong nước. Tuy nhiên, theo cách thức
biên soạn cán cân thanh toán quốc tế của
IMF, chỉ có việc mua các hàng hóa hữu
hình mới được coi là nhập khẩu và đưa vào
mục cán cân thương mại. Còn việc mua dịch vụ được tính vào mục cán cân phi
thương mại.
Đơn vị tính khi thống kê về nhập khẩu thường là đơn vị tiền tệ (Dollar, triệu
Dollar hay tỷ Dollar) và thường tính trong một khoảng thời gian nhất định. Đôi khi,
nếu chỉ xét tới một mặt hàng cụ thể, đơn vị tính có thể là đơn vị số lượng hoặc trọng
lượng (cái, tấn, v.v )
Nhập khẩu phụ thuộc vào thu nhập của người cư trú trong nước, vào tỷ giá
hối đoái. Thu nhập của người dân trong nước càng cao, thì nhu cầu của hàng đối với
hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu càng cao. Tỷ giá hối đoái tăng, thì giá hàng nhập
khẩu tính bằng nội tệ trở nên cao hơn; do đó nhu cầu nhập khẩu giảm đi.
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 6
(Nguồn: kinhtethitruong.com)
Hình 1.1 Hoạt động nhập khẩu
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
1.2 Vai trò của hoạt động nhập khẩu
Nhập khẩu có vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế ở Việt Nam trên
các mặt sau đây:
 Thứ nhất, nhập khẩu có tác động
trực tiếp đến sản xuất và kinh doanh
thương mại vì hoạt động nhập khẩu
cung cấp cho nền kinh tế 60-100%
nguyên nhiên vật liệu chính phục vụ
cho sản xuất.

 Thứ hai, nhập khẩu tác động mạnh vào sự đổi mới trang thiết bị và công
nghệ sản xuất, nhờ đó trình độ sản xuất nâng cao, năng suất lao động tăng đuổi
kịp các nước tiên tiến trên thế giới.
 Thứ ba, nhập khẩu có vai trò nhất định trong việc cải thiện và nâng cao mức
sống nhân viên bởi thông qua nhập khẩu sản xuất của ta mới có đủ nguyên nhiên
vật liệu, thiết bị máy móc hoạt động, nên công nhân mới có công ăn việc làm có
thu nhập. Mặt khác nhập hàng tiêu dùng, nhập khẩu sách báo khoa học kỹ thuật
và văn hóa phẩm đời sống mới được cải thiện, trình độ dân trí tăng.
1.3 Nhiệm vụ của hoạt động nhập khẩu
 Đảm bảo kịp thời đầy đủ và đồng bộ nhu cầu về tư liệu sản xuất cho sản
xuất.
 Góp phần thúc đẩy cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật.
 Bổ sung kịp thời những nhu cầu sản xuất và đời sống trong nước còn mất cân
đối góp phần cải thiện đời sống nhân dân.
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 7
Hình 1.2 Cảng xuất nhập khẩu
(Nguồn: baovietnam.com)
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU
1.4 Những nguyên tắc cơ bản của chính sách nhập khẩu của Việt Nam
 Hoạch định chính sách nhập khẩu phải phù hợp với những nguyên tắc
chung về chính sách bảo hộ mậu dịch của các tổ chức quốc tế. Chính sách
nhập khẩu xây dựng trong thời gian tới
phải đáp ứng yêu cầu mở cửa kinh tế
góp phần thực thi các cam kết song
phương và đa phương mà chính phủ
Việt Nam đã ký kết để đưa nền kinh tế
Việt Nam hội nhập nhanh với các nước
khu vực và quốc tế.
 Nguyên tắc sử dụng ngoại tệ với tinh thần tiết kiệm và đem lại hiệu quả

kinh tế cao. Hiện nay để đảm bảo nền
kinh tế phát triển với tốc độ cao thì nhu cầu nhập khẩu gia tăng, trong khi nguồn
ngoại tệ của chúng ta có hạn, hầu như chỉ dựa vào nguồn ngoại tệ do xuất khẩu
mang lại cho nên ta phải sử dụng ngoại tệ với tinh thần tiết kiệm ưu tiên trước
hết cho nhập khẩu máy móc, trang thiết bị, công nghệ, nguyên vật liệu trong
nước chưa sản xuất được để đáp ứng cho nhu cầu công nghiệp hóa đất nước.
 Nguyên tắc phải dành ưu tiên cho việc nhập khẩu, tư liệu sản xuất đồng
thời có chú ý thích đáng nhập khẩu hàng tiêu dùng thiết yếu cho đời sống của
nhân dân. Nội dung của nguyên tắc này là góp phần xây dựng một cơ cấu kinh
tế hợp lý, đặc biệt cơ cấu giữa các ngành cơ bản công nghiệp nặng, công nghiệp
nhẹ, nông nghiệp, du lịch và dịch vụ…Góp phần giải quyết đúng đắn mối quan
hệ giữa nhập khẩu tư liệu sản xuất và nhập khẩu hàng tiêu dùng.
 Xây dựng cơ chế chính sách nhập khẩu phải có tác dụng bảo vệ và thúc
đẩy sản xuất trong nước phát triển. Nội dung của nguyên tắc này là một mặt
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 8
(Nguồn: tinkinhte.com.vn)
Hình 1.3 Hoạt động bốc xếp hàng hóa
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
xây dựng chính sách nhập khẩu cởi mở mang tính hội nhập, nhưng mặt khác các
cơ chế chính sách nhập khẩu phải mang tham gia bảo vệ và thúc đẩy sản xuất
trong nước phát triển. Thực hiện nguyên tắc này đòi hỏi Nhà nước phải nguyên
cứu thêm đưa vào áp dụng những biện pháp mà nhiều nước trên thế giới áp dụng
nhưng ta chưa áp dụng như: luật thuế chống bán phá giá, thuế hạn ngạch, thuế
nhập khẩu tính trên khối lượng hàng nhập, thuế gây ô nhiễm môi trường xây
dựng hệ thống các rào cản kỹ thuật để kiểm soát hàng nhập khẩu
 Nguyên tắc kết hợp giữa nhập khẩu và xuất khẩu. Hoạt động nhập khẩu
và xuất khẩu ở Việt nam có mối quan hệ hữu cơ. Muốn thúc đẩy xuất khẩu phải
tăng cường nhập khẩu, muốn nhập khẩu nhiều máy móc trang thiết bị, nguyên
vật liệu để phục vụ cho phát triển kinh tế và xuất khẩu thì phải xuất khẩu nhiều
để có ngoại tệ. Cho nên giảm nhập siêu không thể đơn giản thực hiện cắt giảm

nhập khẩu một cách cơ học, máy móc mà phải đẩy nhanh tốc độ xuất khẩu, vượt
lên tốc độ nhập khẩu.
1.5 Cơ cấu ngành hàng nhập khẩu
Cơ cấu nhập khẩu là tỷ lệ tương quan giữa các nhóm ngành hàng trong toàn
bộ kim nghạch nhập khẩu. Đối với một nước như nước ta: lực lượng sản xuất còn ở
trình độ thấp, kim ngạch nhập khẩu còn có hạn thì việc nâng cao tỷ trọng nhập khẩu
thiết bị máy móc, nguyên vật liệu có ý nghĩa quan trọng thúc đẩy tốc độ tăng trưởng
kinh tế và cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật ở nước ta.
Toàn bộ hàng nhập khẩu chia làm 5 nhóm ngành hàng:
 Thiết bị toàn bộ: gồm máy móc, nguyên vật liệu, công nghệ được nhập khẩu
bảo đảnm sự hoạt động hoàn chỉnh của một công trình. Trong nhiều trường hợp
nhập khẩu thiết bị toàn bộ được người ta nhập luôn bí quyết công nghệ và có
chuyên gia lắp đặt và hướng dẫn sử dụng.
 Thiết bị máy móc lẻ: mục đích nhập khẩu về để lắp đặt mới hoặc thay thế
máy móc hao mòn vô hình hoặc hữu hình.
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 9
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
 Dụng cụ phụ tùng: chủ yếu là phụ tùng thay thế để thực hiện bảo trì bảo
dưỡng, sửa chữa những thiết bị máy móc nhập khẩu mà ta chưa có điều kiện sản
xuất. Trong hướng tới nên có biện pháp khuyến khích sản xuất những mặt hàng
này ở trong nước nhằm giảm từng bước tỷ trọng ngành hàng dụng cụ phụ tùng.
 Nguyên vật liệu: hàng năm tỷ
trọng nhập khẩu nhóm ngành hàng
này rất cao vì để thỏa mãn 49 – 90%
nhu cầu nguyên liệu trong nước: trên
90% xăng dầu, 80% phân bón thuốc
trừ sâu…. Trong hướng tới cần đầu tư
và kêu gọi đầu tư vào ngành công
nghiệp hóa dầu, sản xuất phân bón tại
Việt Nam tìm kiếm nguồn nguyên liệu

thay thế để giảm bớt sự lệ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu.
 Hàng tiêu dùng: nhập khẩu để phục vụ cho các nhu cầu đời sống của nhân
dân.
1.6 Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu
2.3.1 Nhân tố bên trong công ty
2.3.1.1 Nhân tố bộ máy quản lý hay tổ chức hành chính
Hoạt động nhập khẩu đòi hỏi cần phải có một bộ máy lãnh đạo hoàn chỉnh,
có tổ chức phân cấp quản lý, phân công lao động trong doanh nghiệp sao cho phù
hợp với đặc trưng của một doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu. Nếu bộ máy
quản lý cồng kềnh và không cần thiết thì sẽ làm cho hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp không có hiệu quả và ngược lại.
2.3.1.2 Nhân tố con người
Trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu nói chung và hoạt động nhập
khẩu nói riêng, tất cả các công đoạn từ khâu nghiên cứu tìm hiểu thị trường đến
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 10

(Nguồn: thitruong24h.com.vn)
Hình 1.4 Thép cuộn cán nóng nhập khẩu
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
khâu ký kết và thực hiện hợp đồng đòi hỏi cán bộ nhập khẩu cần phải nắm vững các
chuyên môn nghiệp vụ, năng động, đặc biệt khi kinh doanh với các đối tác nước
ngoài. Nhân tố con người đóng vai trò quyết định đến hiệu quả hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp, đến sự tồn tại và thành công của doanh nghiệp.
2.3.1.3 Nhân tố vốn và công nghệ
Vốn và công nghệ có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của
Công ty nói chung cũng như hoạt động kinh doanh nhập khẩu nói riêng. Vốn và
công nghệ quyết định đến lĩnh vực kinh doanh cũng như quy mô hoạt động kinh
doanh của Công ty, vốn và công nghệ giúp cho hoạt động kinh doanh nhập khẩu
được của Công ty được thực hiện có hiệu quả cao. Vốn và công nghệ có mối quan
hệ chặt chẽ với nhau, nếu công ty có nguồn lực tài chính lớn (nhiều vốn), đặc biệt là

vốn lưu động thì sẽ mua được (có được) công nghệ hiện đại nâng cao năng suất và
hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và ngược lại.
2.3.2 Nhân tố bên ngoài công ty
2.3.2.1 Nhân tố chính trị, luật pháp
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 11

(Nguồn:kinhte24h.com)
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
Trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu nói chung và hoạt động nhập
khẩu nói riêng là hoạt động giao dịch buôn bán trao đổi thương mại mang tính chất
quốc tế cho nên nó chịu ảnh hưởng trực tiếp của các yếu tố chính trị, luật pháp của
mỗi quốc gia cũng như của quốc tế. Các công ty kinh doanh nhập khẩu đòi hỏi phải
tuân thủ các qui định của các quốc gia có liên quan, các tập quán và luật pháp quốc
tế.
Môi trường chính trị ổn định, luật pháp thông thoáng chặt chẽ không thay đổi
thường xuyên có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động của nền kinh tế nói chung và hoạt
động xuất nhập khẩu nói riêng. Môi trường ổn định thúc đẩy hoạt động thương mại
quốc tế giữa các quốc gia với nhau và giữa các chủ thể kinh tế ở các quốc gia với
nhau.
Ngược lại, khi môi trường chính trị, luật pháp không ổn định nó sẽ hạn chế
rất lớn tới hoạt động thương mại quốc tế của quốc gia nói chung và hoạt động xuất
nhập khẩu của các doanh nghiệp nói riêng.
2.3.2.2 Tỷ giá hối đoái và tỷ suất ngoại tệ của hàng nhập khẩu
Tỷ giá hối đoái giữa đồng tiền Việt
Nam với các đồng ngoại tệ có ảnh hưởng rất
lớn đến hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu
nói chung và hoạt động nhập khẩu nói riêng,
nó ảnh hưởng đến việc lựa chọn đồng tiền
thanh toán. Tỷ giá hối đoái nhiều khi không cố
định, nó sẽ thay đổi lên xuống. Chính vì vậy

các doanh nghiệp cần phải có sự nghiên cứu
và dự đoán xu hướng biến động của tỷ giá hối
đoái để đưa ra các quyết định phù hợp cho
việc nhập khẩu như lựa chọn bạn hàng, lựa chọn đồng tiền tính toán, lựa chọn đồng
tiền thanh toán….Cũng như vậy, tỷ suất ngoại tệ có thể làm thay đổi chuyển hướng
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 12

Hình 1.5 Luật pháp
(Nguồn: tinkinhte.com.vn)
Hình 1.6 Dự đoán tỷ gía hối đoái
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
giữa các mặt hàng, giữa các phương án kinh doanh của doanh nghiệp kinh doanh
xuất nhập khẩu.
2.3.2.3 Yếu tố thị trường trong nước và ngoài nước
Tình hình và sự biến động của thị trường trong và ngoài nước như sự thay
đổi của giá cả, khả năng cung cấp hàng hoá, khả năng tiêu thụ và xu hướng biến
động dung lượng của thị trường ….Tất cả các yếu tố này đều có ảnh hưởng đến hoạt
động nhập khẩu.
Sự thay đổi lên xuống của giá cả sẽ làm ảnh hưởng tới khả năng tiêu thụ
hàng nhập khẩu. Khi giá cả hàng nhập khẩu mà tăng lên thì nhu cầu tiêu thụ hàng
nhập khẩu sẽ có xu hướng giảm xuống, người tiêu dùng sẽ chuyển hướng sang tiêu
dùng các loại hàng hoá cùng loại hay tương tự trong nước khi đó nó sẽ ảnh hưởng
đến hoạt động nhập khẩu hàng hoá của doanh nghiệp, chỉ trừ những hàng hoá nhập
khẩu mà thị trường trong nước không có khả năng cung cấp thì khi đó giá cả sẽ biến
động theo thị trường. Sự biến động của nguồn cung và dung lượng thị trường có ảnh
hưởng đến sự biến động của giá cả hàng nhập khẩu, từ đó ảnh hưởng đến khả năng
tiêu dùng và hoạt động nhập khẩu của công ty.
2.3.2.4 Yếu tố cơ sở hạ tầng phục vụ hoạt động mua bán trao đổi hàng
hoá quốc tế
Các yếu tố hạ tầng phục vụ hoạt động mua bán trao đổi hàng hoá quốc tế có

ảnh hưởng trực tiếp đến nhập khẩu như:
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 13


(Nguồn: baothuongmai.com.vn)
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
 Hệ thống giao thông, cảng biển: nếu hệ thống này được trang bị hiện đại sẽ
cho phép giảm bớt thời gian bốc dỡ, thủ tục giao nhận cũng như đảm bảo an
toàn cho hàng hoá được mua bán.
 Hệ thống Ngân hàng: Hệ thống ngân hàng càng phát triển thì các dịch vụ của
nó càng thuận tiện cho việc thanh toán quốc tế cũng như trong huy động vốn.
Ngân hàng là một nhân tố đảm bảo lợi
ích cho nhà kinh doanh bang các dịch vụ
thanh toán qua ngân hàng.
 Hệ thống bảo hiểm, kiểm tra chất lượng: Cho phép các hoạt động mua bán
hàng hoá quốc tế được thực hiện một cách an toàn hơn đồng thời giảm bớt được
rủi ro cũng như mức độ thiệt hại có thể xảy ra cho các nhà kinh doanh trong
buôn bán thương mại quốc tế.
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 14

Hình 1.7 Cơ sở hạ tầng
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
1.7 Quy trình nhập khẩu tại Việt Nam
Sơ đồ 1-1 Quy trình nhập khẩu tại Việt Nam
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 15

Thủ tục hải
quan
Thanh toán
Kiểm tra hàng

hóa
Nhận hàng
Mua bảo hiểm
Khiếu nại
Thanh lý hợp
đồng
Thuê phương
tiện vận tải
2.4.1
2.4.2
2.4.4
2.4.3
2.4.5
2.4.6
2.4.7
2.4.9
2.4.10
Giấy phép
nhập khẩu
Bước đầu của
khâu thanh toán
2.4.8
Đơn vị
nhập
khẩu
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
2.4.1 Làm thủ tục nhập khẩu theo quy định của Nhà nước
Giấy phép là thủ tục quan trọng về mặt pháp lý để tiến hành các khâu khác
trong mỗi chuyến hàng xuất nhập khẩu. Thủ tục xin giấy phép nhập khẩu khác nhau
ở mỗi quốc gia, trong mỗi thời kỳ, có đặc điểm khác nhau.

Riêng tại Việt Nam thủ tục xin giấy phép được thay đổi rất nhiều trong thời
gian qua, theo hướng ngày càng đơn giản và thuận lợi. Hiện nay, “ Thương nhân là
doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế được thành lập theo quy định của pháp
luật được phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa theo ngành nghề đã đăng ký trong
giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh”.
“Trước khi tiến hành hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu, doanh nghiệp
phải đăng ký mã số doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu tại Cục Hải quan tỉnh,
thành phố” (Điều 8 Nghị Định 57/CP ngày 31/07/1998). Khi kinh doanh những mặt
hàng cụ thể thì doanh nghiệp còn phải tuân theo chính sách quản lý mặt hàng của
Nhà nước, quy định bởi QĐ 46/2001/QĐ-TTg, quyết định của Thủ Tướng Chính
phủ về quản lý xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa thời kỳ 2001-2005, ngày 4 tháng 4
năm 2001.
2.4.2 Thực hiện những công việc bước đầu của khâu thanh toán
2.4.2.1 Thanh toán bằng L/C (Thư tín dụng – Letter of credit):
Cần thực hiện các công việc sau:
 Làm đơn xin mở L/C
 Thực hiện ký quỹ và mở L/C
2.4.2.2 Thanh toán bằng CAD (Phương thức giao chứng từ trả tiền -
Cash against document)
Nhà nhập khẩu cần tới Ngân hàng yêu cầu mở tài khoản ký thác để thanh
toán tiền cho nhà xuất khẩu.
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 16

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
2.4.2.3 Thanh toán bằng T/T trả trước (Hình thức điện hối – Telegraphic
Transfers)
Nhà nhập khẩu cần làm thủ tục chuyển tiền theo đúng quy định của hợp đồng
2.4.2.4 Thanh toán nhờ thu hoặc chuyển tiền trả sau
Nhà nhập khẩu chờ người bán giao hàng rồi mới tiến hành công việc của
khâu thanh toán

2.4.3 Thuê phương tiện vận tải
Nếu trong hợp đồng mua bán qui định: hàng được giao ở nước xuất khẩu,
phương tiện vận tải do người mua lo (điều kiện giao hàng EXW, FAS, FCA, FOB)
thì người mua sẽ thuê phương tiện vận tải
2.4.4 Mua bảo hiểm
Khi mua hàng theo các điều kiện EXW, FAS, FCA, FOB, CFR, CPT nhà
nhập khẩu cần phải mua bảo hiểm cho hàng hóa. Nhà nhập khẩu cần làm những
công việc sau:
Chọn điều kiện thích hợp để mua bảo hiểm: căn cứ vào đặc tính của hàng
hóa, cách đóng gói, phương tiện vận chuyển… để chọn điều kiện bảo hiểm thích
hợp, đảm bảo an toàn cho hàng hóa và đạt hiệu quả kinh tế cao.
 Làm giấy yêu cầu bảo hiểm
 Đóng phí bảo hiểm và lấy chứng thư bảo hiểm
2.4.5 Làm thủ tục hải quan
Khi làm thủ tục hải cho lô hàng nhập khẩu người khai hải quan phải nộp hồ
sơ hải quan tại trụ sở Chi cục hải quan và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về
tính hợp pháp của hồ sơ hải quan và tính chính xác của các nội dung kê khai trong
tờ khai hải quan.
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 17

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu theo hợp đồng được
quy định trong Luật Hải quan, Chính phủ ban hành Nghị Định 101/2001/NĐ-CP,
ngày 31/12/2001.
2.4.6 Nhận hàng
Theo quy định của Nhà nước
“Các cơ quan vận tải (ga, cảng) có trách
nhiệm tiếp nhận hàng hóa nhập khẩu
trên các phương tiện vận tải từ nước
ngoài vào, bảo quản hàng hóa đó trong

quá trình xếp dỡ, lưu kho, lưu bãi và
giao cho các đơn vị nhập khẩu, theo
lệnh giao hàng của đơn vị vận tải (hãng
tàu, đại lý ) đã nhận hàng đó”
Thủ tục nhận hàng bao gồm thủ tục nhận hàng rời và hàng nguyên container.
2.4.7 Kiểm tra hàng hóa nhập khẩu
Theo quy định của Nhà nước, hàng nhập khẩu khi về qua cửa khẩu cần được
kiểm tra kỹ càng. Đối với mọi hàng hóa nhập khẩu, mỗi cơ quan tùy theo chức năng
của mình phải tiến hành công việc kiểm tra. Ví dụ như: cơ quan giao thông (ga,
cảng) phải kiểm tra niêm phong kẹp chì trước khi dỡ hàng ra khỏi phương tiện. Nếu
hàng bị tổn thất hoặc xếp đặt không đúng theo vị trí vận đơn thì cơ quan giao thông
mời công ty giám định lập biên bản giám định. Nếu hàng hóa nhập khẩu theo đường
biển mà thiếu hụt mất mát thì phải có “biên bản kết toán nhận hàng với chủ tàu”,
còn nếu bị đổ vỡ thì phải có “ biên bản hàng đổ vỡ, hư hỏng”
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 18

(Nguồn: sathep.net)
Hình 1.8 Sản phẩm thép nhập khẩu
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
2.4.8 Khiếu nại
2.4.8.1 Khiếu nại người bán
Khi người bán không giao hàng hoặc giao hàng chậm, thiếu…( nếu không có
cơ sở để qui trách nhiệm cho người chuyên chở) hoặc phẩm chất hàng hóa không
phù hợp với qui định của hợp đồng, bao bì xấu, ký mã hiệu sai, không giao hoặc
giao chậm tài liệu kỹ thuật.
Thể thức và hồ sơ khiếu nại: bằng văn bản (thư, fax, telex)
 Nội dung thư:
 Tên, địa chỉ của bên khiếu nại và bên bị khiếu nại
 Cơ sở pháp lý của việc khiếu nại (hợp động số )
 Lý do khiếu nại

 Yêu sách cụ thể đối với người bán
Kèm theo các chứng từ:
 Hợp đồng mua bán
 Vận đơn
 Biên bản giám định
2.4.8.2 Khiếu nại người vận tải
Khi bản thân người vận tải vi phạm hợp động: người chuyên chở không
mang tàu hoặc mang tàu đến chậm, khi hàng hóa bị tổn thất, mất mát, thiếu hụt, khi
hàng hóa bị kém phẩm chất do lỗi của người chuyên chở.
Hồ sơ khiếu nại người chuyên chở:
 Đơn khiếu nại
 Các chứng từ kèm theo: hợp đồng chuyên chở hàng hóa, vận đơn đường
biển, phiếu kiểm kiện của bên giao hàng và bên nhận hàng, biên bản kết toán,
giấy chứng nhận hàng thiếu, biên bản giám định khối lượng theo mớn nước…
2.4.8.3 Khiếu nại bảo hiểm
Những chứng từ cần thiết cho một hồ sơ khiếu nại:
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 19

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ CẨM HUYỀN
Mỗi hồ sơ khiếu nại gồm có:
 Hợp đồng hoặc giấy chứng nhận bảo hiểm gốc
 Vận đơn gốc
 Bản sao hóa đơn gốc hoặc các hóa đơn chi phí
 Chứng từ xác nhận số lượng và trọng lượng hàng
 Thư kèm tính toán số tiền khiếu nại
Ngoài ra cần đính kèm thêm các chứng từ sau đây cho từng trường hợp khiếu
nại cụ thể.
2.4.9 Thanh toán
Đây là nghĩa vụ chủ yếu của người mua trong quá trình mua bán, tùy theo
từng hình thức thanh toán mà việc thanh toán có khác nhau.

2.4.10Thanh lý hợp đồng
SVTH: TỐNG THỊ HỒNG YẾN_05DQN Trang 20