Giáo trình xử lý tình huống khi thi công (nghề vận hành máy thi công mặt đường trung cấp)

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI

GIÁO TRÌNH
MƠ ĐUN: XỬ LÝ TÌNH HUỐNG KHI THI CƠNG
NGHỀ: VẬN HÀNH MÁY THI CƠNG MẶT ĐƯỜNG
TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số: / QĐ-CĐCG ngày … tháng.... năm 2022
của Trường cao đẳng Cơ giới

1


Quảng Ngãi, năm 2022
(Lưu hành nội bộ)
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể được phép dùng
ngun bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành
mạnh sẽ bị nghiêm cấm.

2


LỜI GIỚI THIỆU
Trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước việc xây dựng cũng như
nâng cấp các cơng trình và các cơ sở hạ tầng như đường giao thông, nhà ga bến cảng…
v.v cần rất nhiều công nhân lành nghề sử dụng thành thạo nhiều loại máy móc hiện đại
trong q trình thi cơng để nâng cao chất lượng và tiến độ cơng trình.
Việc sử dụng tốt phương tiện thi cơng cơ giới có ý nghĩa rất to lớn. Do đó người
thợ khơng chỉ nắm vững cấu tạo, đặc tính kỹ thuật của máy xúc mà cịn phải xử lý được

các tình huống xảy ra đối với máy trong q trình thi cơng một cách thành thạo, để khai
thác triệt để năng suất của máy xúc, đảm bảo an tồn cho người và máy trong q trình
vận hành.
Giáo trình này được thiết kế theo mơ đun thuộc hệ thống mơ đun MĐ22 của chương
trình đào tạo nghề Vận hành máy thi cơng mặt đường ở cấp trình độ trung cấp nghề và được
dùng làm giáo trình cho học viên trong các khóa đào tạo, sau khi học tập xong mơ đun này,
học viên có đủ kiến thức để học tập tiếp các môn học, mô đun khác của nghề.

Quảng Ngãi, ngày

tháng năm 2022

Tham gia biên soạn
1. Võ Chí Hùng
2. …………..............
3. ……….............….

3

Chủ biên


MỤC LỤC
NỘI DUNG

TT

TRANG

1.

Lời giới thiệu

2

2.

Mục lục

3

3.

Bài 1: Xử lý tình huống trật xích

10

4.

1. Chuẩn bị đồ nghề

11

5.

2. Quy trình thực hiện

12

6.

Bài 2: Xử lý tình huống máy nổ lốp

15

7.

Quy trình thực hiện

16

8.

Bài 3: Xử lý tình huống hỏng ống tuy ô

20

9.

Quy trình thực hiện

21

10.

Bài 4: Xử lý tình huống mất phanh

24

11.

Quy trình thực hiện

25

12.

Bài 5: Xử lý tình huống mất lái

28

13.

Quy trình thực hiện

29

14.

Bài 6: Xử lý tình huống chập điện

32

15.

1. Quy trình thực hiện

33

16.

2. Hướng dẫn dùng các loại bình chữa cháy

33

17.

Bài 7: Xử lý tình huống mất lái

37

18.

1. Phát hiện, phát tín hiệu báo cháy

38

19.

2. Dập lửa

39

4


GIÁO TRÌNH MƠ ĐUN
Tên mơ đun: XỬ LÝ TÌNH HUỐNG KHI THI CƠNG
Mã mơ đun: MĐ22
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trị của mơ đun:

- Vị trí: Mơ đun được bố trí dạy sau các mơn học, mơ đun chun mơn nghề. Mơ đun này
cũng có thể được bố trí dạy song song với các mơ đun chun mơn nghề.
- Tính chất: Là mơ đun chun mơn nghề.
- Ý nghĩa và vai trị của mơ đun:
Việc sử dụng tốt phương tiện thi cơng cơ giới có ý nghĩa rất to lớn. Do đó, người
thợ vận hành máy xúc, khơng chỉ nắm vững cấu tạo, đặc tính kỹ thuật của máy xúc mà
cịn phải xử lý tốt các tình huống xảy ra đối với xe máy trong quá trình thi công, để khai
thác triệt để năng suất của máy xúc, đảm bảo an toàn cho người và máy trong q trình
vận hành;
Mơ đun này trang bị cho học viên những kiến thức và kỹ năng cơ bản về xử lý các tình
huống xảy ra trong q trình thi cơng mặt đường
- Đối tượng: Là giáo trình áp dụng cho học sinh trình độ Trung cấp nghề Vận hành máy thi
công mặt đường.
Mục tiêu của mô đun:
- Về kiến thức:
A1. Trình bày được cách, biện pháp xử lý tình huống trong q trình thi cơng mặt
đường;
A2. Đề ra được các biện pháp phịng tránh khi thi cơng các cơng việc nhằm đạt được
hiệu quả cao trong quá trình sử dụng;
- Về kỹ năng:
B1. Thực hiện được các kỹ năng cơ bản về xử lý các tình huống hay gặp trong q
trình thi cơng;
B2. Xử lý được các tình huống nhanh chóng đảm bảo yêu cầu kỹ thuật;
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:
C1. Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác, đảm bảo an tồn.
C2. Chấp hành đúng nội quy, quy định về cơng tác an tồn và vệ sinh cơng nghiệp
1. Chương trình khung nghề Vận hành máy thi cơng mặt đường
Mã
Tên mơn Số tín chỉ
Thời gian đào tạo (giờ)

5


MH/
MĐ

I
MH 01
MH 02
MH 03
MH 04
MH 05
MH 06
II
II.1
MH 07
MH 08
MH 09
MH 10
MH 11
MH 12
MH 13
MĐ 14
MĐ 15
MĐ 16
MĐ 17
MĐ 18
MĐ 19
MĐ 20
MĐ 21

MĐ 22
MĐ 23
6

học, mơ
đun

Tổng
số

Trong đó
Thực
hành/thực
Lý
tập/Thí
thuyết
nghiệm/bài
tập

Các mơn học chung/đại
15
255
94
148
cương
02
Chính trị
30
15
13

01
Pháp luật
15
9
5
01
Giáo dục thể chất
30
4
24
Giáo dục quốc phòng – An
02
45
21
21
ninh
03
Tin học
45
15
29
06
Ngoại ngữ (Anh văn)
90
30
56
Các môn học, mô đun chuyên môn ngành, nghề
Các mô đun, môn học kỹ
39
1350

357
947
thuật cơ sở
Vẽ kỹ thuật
04
60
46
10
Dung sai và kỹ thuật đo
02
30
20
8
lường trong cơ khí
Cơ kỹ thuật
03
45
35
7
Điện kỹ thuật
03
45
35
7
Nhiên liệu và vật liệu bơi
02
30
25
3
trơn

An tồn lao động và vệ
02
30
25
3
sinh công nghiệp
Kỹ thuật thi công mặt
02
30
25
3
đường
Bảo dưỡng máy thi công
05
150
34
112
mặt đường
Bảo dưỡng hệ thống điện
trên máy thi công mặt
02
60
20
38
đường
Vận hành máy san
05
150
15
131

Vận hành máy lu
02
60
11
47
Vận hành máy xúc
04
120
18
98
Vận hành máy xúc
04
120
15
101
Vận hành máy ủi
04
120
15
101
Vận hành máy xúc lật
02
60
7
51
Xử lý tình huống khi thi
02
60
7
52

cơng
Thực tập nghề nghiệp
06
180
4
175

Kiểm
tra

13
2
1
2
3
1
4
46
4
2
3
3
2
2
2
4
2
4
2
4

4
4
2
1
1


Tổng cộng:

54

1605

451

1095

59

2. Chương trình chi tiết mơ đun
Số
TT

Tên các bài
trong mơ
đun

Thời gian (giờ)
Tổng
số

Lý
thuyết

Thực
hành

1

Xử lý tình huống máy trượt xích

12

1

11

2

Xử lý tình huống máy nổ lốp

12

1

11

3

Xử lý tình huống hỏng tuy ô

8

1

7

4

Xử lý tình huống mất phanh

8

1

6

5

Xử lý tình huống mất lái

8

1

7

6

Xử lý tình huống chập điện

6

1

5

7

Xử lý tình huống cháy nổ

6

1

5

Cộng:

60

7

52

Kiểm
tra

1

1

3. Điều kiện thực hiện mơn học:
3.1. Phịng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ứng phòng học chuẩn
3.2. Trang thiết bị dạy học: Projetor, máy vi tính, bảng, phấn, tranh vẽ....
3.3. Học liệu, dụng cụ, mơ hình, phương tiện: Giáo trình, mơ hình thực hành, bộ dụng cụ
nghề, xe máy thi cơng…
3.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thực tế về kỹ thuật vận hành máy xúc hiện đại
của các doanh nghiệp.
4. Nội dung và phương pháp đánh giá:
4.1. Nội dung:
- Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức
- Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng.
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần:
+ Nghiên cứu bài trước khi đến lớp.
+ Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập.
+ Tham gia đầy đủ thời lượng môn học.
+ Nghiêm túc trong quá trình học tập.
7


4.2. Phương pháp:
Người học được đánh giá tích lũy mơn học như sau:
4.2.1. Cách đánh giá
- Áp dụng quy chế đào tạo Trung cấp hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số
09/2017/TT-BLĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã
hội.
- Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Cơ giới như sau:
Điểm đánh giá

Trọng số

+ Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1)

40%

+ Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2)
+ Điểm thi kết thúc môn học

60%

4.2.2. Phương pháp đánh giá
Phương pháp
đánh giá
Thường xuyên
Định kỳ
Kết thúc môn
học

Phương pháp
tổ chức
Viết/
Thuyết trình
Viết và
thực hành
Vấn đáp và
thực hành

Hình thức
kiểm tra

Chuẩn đầu ra
đánh giá

Tự luận/
A1, A2, C1, C2
Trắc nghiệm/
Báo cáo
Tự luận/
A3, B1, C1, C2
Trắc nghiệm/
thực hành
Vấn đáp và A1, A2, B1, B2, C1,
thực hành
C2,
trên mơ hình

Số
cột

Thời điểm

1

kiểm tra
Sau 20 giờ.

1

Sau 40 giờ

1

Sau 60 giờ

4.2.3. Cách tính điểm
- Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo thang
điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân.
- Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn học nhân
với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến một chữ số thập
phân, sau đó được quy đổi xúcg điểm chữ và điểm số theo thang điểm 4 theo quy định của
Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo theo tín chỉ.
5. Hướng dẫn thực hiện mơn học
5.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng Trung cấp Vận hành máy thi công mặt đường
5.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học
5.2.1. Đối với người dạy
8


* Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gờm: Trình chiếu, thuyết trình
ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập cụ thể, câu hỏi thảo luận nhóm….
* Thực hành:
- Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập thực hành theo nội dung đề ra.
- Khi Thực hành Giáo viên hướng dẫn, thao tác mẫu và sửa sai tại chỗ cho người học.
- Sử dụng các mơ hình, học cụ mơ phỏng để minh họa.
* Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nợi dung đề ra.
* Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân cơng các thành viên trong nhóm tìm
hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo luận, trình bày nội
dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm.
5.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau:

- Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được cung
cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài liệu...)
- Sinh viên trao đổi với nhau, thực hiện bài thực hành và báo cáo kết quả
- Tham dự tối thiểu 70% các giờ giảng tích hợp. Nếu người học vắng >30% số giờ tích
hợp phải học lại mơ đun mới được tham dự kì thi lần sau.
- Tự học và thảo luận nhóm: Là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm việc theo
nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 2-3 người học sẽ được cung cấp chủ đề thảo
luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu trách nhiệm về 1 hoặc một
số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân cơng để phát triển và hồn thiện tốt nhất tồn bộ
chủ đề thảo luận của nhóm.
- Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ.
- Tham dự thi kết thúc môn học.
- Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học.
6. Tài liệu tham khảo:
[1]. Giáo trình kỹ thuật thi cơng và an tồn – Trường Cao đẳng nghề Cơ giới Ninh Bình
2010;
[2]. Vũ Tiến Lộc, Vũ Thanh Bình – Máy làm đất – Nhà xuất bản GTVT 2000;
[3]. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của gầm máy xây dựng – Nhà xuất bản GTVT 2000;
[4]. Tài liệu tập huấn vận hành máy xây dựng – Nhà xuất bản GTVT 2005.

9


BÀI 1: XỬ LÝ TÌNH HUỒNG MÁY TRẬT XÍCH
Mã bài: MĐ22-01
Giới thiệu:
Trong q trình thi cơng, người thợ vận hành ngồi việc vận hành tốt thiết bị xe máy thi
cịn phải xử lý được các tình huống khi thi cơng. Một trong những tình huống xảy ra trong
quá trình di chuyển máy là trật xích.
Bài học này giúp cho người thợ vận hành chủ động trong việc xử lý tình huống trật xích

khi thi cơng.
Mục tiêu:
- Trình bày được các bước xử lý tình huống khi máy trượt xích;
- Đưa ra được các phương án và thực hiện xử lý khi máy trượt xích;
- Rèn luyện tính cẩn thận chính xác, đảm bảo an toàn.
Phương pháp giảng dạy và học tập bài mở đầu
Đối với người dạy: Sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn

-

đáp, dạy học theo vấn đề, thao tác mẫu, uốn nắn và sửa sai tại chỗ cho người học); yêu cầu
người học nhớ các giá trị đại lượng, đơn vị của các đại lượng. Các bước quy trình thực
hiện.
Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình trước buổi học, thực hiện thao tác
theo hướng dẫn.
Điều kiện thực hiện bài học
-

-

Phòng học chun mơn hóa/nhà xưởng: Xưởng chun mơn máy thi cơng

-

Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác, mơ hình thực hành
và máy xúc, máy ủi.....

-

Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình mơn học, giáo trình, tài liệu tham

khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan.

-

Các điều kiện khác: Khơng có

Kiểm tra và đánh giá bài học
-

Nội dung:

 Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức
 Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.
 Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần:

+ Nghiên cứu bài trước khi đến lớp
+ Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập.
10


+ Tham gia đầy đủ thời lượng môn học.
+ Nghiêm túc trong quá trình học tập.
-

Phương pháp:

 Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)
 Kiểm tra định kỳ lý thuyết: khơng có

Kiểm tra định kỳ thực hành: khơng có

Nội dung chính:
1. Chuẩn bị dụng cụ đồ nghề
Khi bị trật xích, phải chuẩn bị các dụng cụ đồ nghề để lắplại xích gồm:
- Kích thuỷ lực có sức nâng phù hợp với trọng
lượng của máy.

- Cáp thép hoặc giây xích để buộc và kéo xích

- Clê để nới lỏng cơ cấu căng xích hoặc xả mỡ
trong xi lanh của cơ cấu căng xích nhằm đánh chùng
xích
- Cuốc, xẻng, xà beng, ván ghỗ để đào và kê
chèn xích.

2. Quy trình thực hiện:
2.1. Điều chỉnh hạ ben, gầu ở vị trí thấp an tồn
11


- Đối với máy ủi khi xích có hiện tượng trượt ra khỏi khung xích thì người lái máy
phải ngay lập tức cắt côn, phanh không cho máy di chuyển nữa để tránh cho xích bị trượt
hẳn ra khỏi khung khi đó xẽ khó sử lý hơn lúc này chi việc cho máy di chuyển theo chiều
ngược lại với chiều di chuyển ban đầu là xích sẽ tự vào khung.
Trường hợp xích bị trươt ra khỏi khung xích lúc này người lái máy phải thực hiện
những công việc sau:
+ Hạ ben xuống đất, tắt máy
+ Quan sát địa hình. nếu địa hình khơng bằng phẳng, xích bị lún xuống đất thì phải
dùng cuốc xẻng xà beng để đào đất và cậy đất ở khung xích và giải xích
- Đối với máy xúc phải ngay lập tức trả tay điểu khiển di chuyển về vị trí trung gian
quay toa cho vng góc với trục dọc của máy cần gầu hướng về phía giải xích bị trượt và hạ

cần xuống đất. giảm ga hoạc tắt máy người lái phải ra ngoài ca bin qan sát địa hình, quan
xát tình trạng xích bị trượt
2.2. Giảm độ căng của xích
+ Dung clê đẻ nới lỏng ecu hãm cuả cơ cấu căng xích hoạc ốc xả mỡ của xilang căng
xích nhằm đẩy báng dẫn hướng đi vào làm chùng xích
2.3. Quay cần vng góc với trục dọc của máy, chống cần nâng xích
Quay cần vng góc với trục dọc
của máy, chống cần nâng xích lên khỏi
mặt đất để đưa xích vào ăn khớp với các
bánh tỳ xích và dùng xà beng hoạc thanh
dịn cúng để bẩy xích ăn khớp bám vào
bánh chủ đổng hoạc bánh dẫn hướng

2.4. Lùi để xích ăn khớp trở lại, nếu cần phải đào đất bẩy xích
Đẩy hoạc kéo tay điều khiển di chuyển về chiều tiến hoạc chiều lùi để xích ăn khớp
trở lại. đối với máy ủi có thể phải đào đất để bẩy xích vào ăn khớp trở lại
2.5. Di chuyển máy đến vị trí bằng phẳng, nền ổn định
Đưa máy đến vị trí bằng phẳng. Vi lúc này xích cịn đang chùng nên khi di chuyển
phải đều và chậm để tránh làm xích bị trượt trở lại
12


2.6. iu chnh xớch t thụng s tiờu chun
*Kiểmtrađộvõng
ưVịtríkiểmtrađộvõnglàởchỗvõngnhấtcủaxíchtínhtừbánhđỡxíchđến
bánhchủhoặcbịđộng(bánhdẫnhớng)
ưVịtríđiềuchỉnhởvúmỡgiữadầmdọckhungxích
ưYêucầukỹthuậtđộvõngchophéplà30 40mm
+Xíchcăngquásẽlàmmònhỏngcácchitiếtcùngchuyểnđộng
+Xíchvõngquásẽlàmmònvẹtxíchvàkhungdầmdọc

ưCáchđođộvõng:tađặtthớc
thẳng dài lên mặt xích nơi bánh đỡ
xíchvàbánhchủhoặcbịđộng.Dùng
thớcngắncóvạchphânđotốithiểu3
điểm ở khoảng võng để tìm điểm
võnglớnnhất.Độvõngđợctínhtừmặt
trêngântăngcờngcủaxíchđếnmặtdư
ớicủathớcthẳngdài.
*.iềuchỉnhxích
ư Xích võng quá, dùng bơm mỡ
bơmvàovúmỡởdầmdọckhungxích.
Đồngthờitiếnhànhkiểmtrađođộvõng,
khiđạtyêucầuthìdừngbơm.
ưĐiềutiếtvanbằngcáchchomáy
dichuyểntiếnlùi,sauđóđểmáyởnơi
bằngphẳngtiếnhànhkiểmtralạiđộ
võng.

13


CÂU HỎI ÔN TẬP
Câu 1: Liệt kê những dụng cụ, đồ nghề để xử lý trật xích khi thi cơng?
Câu 2 : Trình bày quy trình thực hiện xử lý trật xích khi thi cơng?
Câu 3: Nhưng lưu ý thường gặp trong quá trình thực hiện?

14


BÀI 2: XỬ LÝ TÌNH HUỐNG MÁY NỔ LỐP

Mã bài: MĐ22-02
Giới thiệu:
Trong q trình thi cơng, nhiều địa hình phức tạp, các loại máy thi cơng bánh lốp có
thể gặp sự cố nổ lốp. Đây là xự cố nghiêm trọng, có thể gây lật xe máy. Người thợ vận hành
ngồi việc vận hành tốt thiết bị xe máy thi còn phải xử lý được các tình huống khi thi cơng.
Một trong những tình huống xảy ra trong quá trình di chuyển máy là nổ lốp.
Bài học này cung cấp cho người học kiến thức về quan trọng về việc xử lý tình
huống nổ lốp khi vận hành.
Mục tiêu:
- Trình bày được các bước xử lý tình huống khi máy nổ lốp;
- Đưa ra được các phương án và thực hiện xử lý khi máy nổ lốp;
- Rèn luyện tính cẩn thận chính xác, đảm bảo an tồn.
Phương pháp giảng dạy và học tập bài mở đầu
Đối với người dạy: Sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn

-

đáp, dạy học theo vấn đề, thao tác mẫu, uốn nắn và sửa sai tại chỗ cho người học); yêu cầu
người học nhớ các giá trị đại lượng, đơn vị của các đại lượng. Các bước quy trình thực
hiện.
Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình trước buổi học, thực hiện thao tác
theo hướng dẫn.
Điều kiện thực hiện bài học
-

-

Phịng học chun mơn hóa/nhà xưởng: Xưởng chun mơn máy thi cơng

-

Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác, mơ hình thực hành,
các loại xe máy thi công..

-

Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình mơn học, giáo trình, tài liệu tham
khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan.

-

Các điều kiện khác: Khơng có

Kiểm tra và đánh giá bài học
-

Nội dung:

 Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức
 Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.
 Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần:

+ Nghiên cứu bài trước khi đến lớp
15


+ Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập.
+ Tham gia đầy đủ thời lượng môn học.
+ Nghiêm túc trong quá trình học tập.
-

Phương pháp:

 Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)
 Kiểm tra định kỳ lý thuyết: khơng có
 Kiểm tra định kỳ thực hành: 1 điểm kiểm tra (hình thức: thực hành)

Nội dung chính:
1. Chuẩn bị gỗ kê chèn và dụng cụ thay lốp
Khi lốp xe bị nổ (bánh trước hoạc bánh sau) Bình tĩnh phanh từ từ và tạt xe vào lề
đường ở vị trí an tồn, bằng phẳng, khá đủ chỗ trống để tiến hành thao tác lắp bánh xe thuận
tiện nhất. Không nên dừng xe ở các khúc cua mà xe bạn không được quan sát từ xa Bật đèn
báo hiệu sự cố (nút màu đỏ có in hình tam giác lớn trên táp lô) hoặc mở nắp capô để cảnh
báo lái xe khác biết xe bạn đang được sửa chữa. Nên đặt biển báo hiệu sửa chữa cách ít nhất
10m ở vị trí dễ nhận biết trên đường. và chuẩn bị các dụng cụ để tháo lốp gồm: gỗ kê chèn
bánh xe; kích thuỷ lực; tt tháo bulơng tích kê của bánh xe; tay cơng dài để vạn ốc; lơ via.

2. Chuẩn bị loại kích
Để kích xe người ta có thể dùng kích đội thuỷ lực hoạc kích bàn thuỷ lực để kích xe
16


                                 
3. Chèn các lốp, kích kê cầu trục máy
Đối vời máy xúc lốp hoạc các loại máy trục bánh lốp việc kích máy để tháo lốp bị nổ
có thể dùng chính thiết bị cơng tác của máy để nâng bổng bánh xe lên khỏi mặt đất và tháo.
Sau khi tháo song thì dùng gỗ kê vào cầu của bánh bị tháo và hạ xuống đồng thời chén lốp
cẩn thận trước và sau các lốp cịn lại
Đối với ơtơ phải dùng cục chèn bằng gỗ để chèn chặt hai bên của bánh xe lại (báng
không bị nổ) để tránh trường hợp trơi xe khi dùng kích kích xe lên. vị trí đặt kích phải chắc

chắn khơng bị lún, nếu lún phải lót gỗ ở chân kích để tăng diện tích tiếp xúc và đầu kia của
kích xẽ đội vào cầu của bánh trước hoạc sau tuỳ vào đó là bánh nào bị nổ

4. Tháo lốp nổ, lắp lốp mới và hạ kích
Để tháo bu-lơng ra khỏi lazăng bạn hãy vặn ngược kim đồng hồ. Nếu bu-lơng q
chặt thì hạ thêm tầm kích cho bánh xe bám chắc lề đường và tiếp tục vặn cho tới khi tháo
hết bu-lông.
Lưu ý, nên tháo từng bu-lơng theo hình ngơi sao. Trước tiên, tháo một bu-lơng bất kỳ,
tiếp theo là tháo chiếc ở phía đối diện, cứ thế tiến hành cho tới khi hết bu-lông..

17


Dùng lơ via để bẩy lốp ra khỏi vị trí bu lông trên may ơ của bánh xe. hạ lốp dự
phòng của máy xuống và dùng lơ via bay lốp vào các bu lông ăn khớp với máy ơ rối tiến
hành siết chật các e cu bánh xe lại. Đưa lốp bị nổ vào vị trí bắt lốp sơ cua. (chú ý để siết
được đai ốc bánh xe cho chặt người thơ phải kéo phanh tay để hãm chặt các bánh xe lại để
khi siết thì bánh xe khơng bị quay theo).
CÂU HỎI ƠN TẬP
Câu 1: Trình bày các những việc cần chuẩn bị trước khi vá hoặc thay lốp?
Câu 2: Nêu quy trình thay lốp mới?
Câu 3: Những lưu ý thường gặp khi thay lốp và cách phòng tránh?

18


19


BÀI 3: XỬ LÝ TÌNH HUỐNG HỎNG TUY Ơ

Mã bài: MĐ22-03
Giới thiệu:
Trong một số trường hợp, có thể do quá tải hoặc do ống tuy ô đã cũ nên trong q trình
đang thi cơng ống tuy ơ bị hỏng. Người thợ cần có kỹ năng xử lý thay thay thế để đảm bảo
tiến độ thi cơng của cơng trình.
Bài học này cung cấp cho người học kiến thức về các thao tác cơ bản trong việc xử lý
và thay ống tuy ơ, từ đó người học luyện tập và phối hợp các thao tác trong quá trình thực
hiện.
Mục tiêu:
- Trình bày được các bước xử lý tình huống khi máy bị nổ tuy ô;
- Đưa ra phương án và thực hiện xử lý khi máy bị nổ tuy ô;
- Rèn luyện tính cẩn thận chính xác, đảm bảo an tồn.
- Chấp hành đúng nội quy, quy định về công tác an tồn và vệ sinh cơng nghiệp.
Phương pháp giảng dạy và học tập bài mở đầu
Đối với người dạy: Sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn

-

đáp, dạy học theo vấn đề, thao tác mẫu, uốn nắn và sửa sai tại chỗ cho người học); yêu cầu
người học nhớ các giá trị đại lượng, đơn vị của các đại lượng. Các bước quy trình thực
hiện.
Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình trước buổi học, thực hiện thao tác
theo hướng dẫn.
Điều kiện thực hiện bài học
-

-

Phịng học chun mơn hóa/nhà xưởng: Xưởng chun mơn máy thi cơng

-

Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác, mơ hình thực hành,
các loại máy thi công..

-

Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình mơn học, giáo trình, tài liệu tham
khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan.

-

Các điều kiện khác: Khơng có

Kiểm tra và đánh giá bài học
-

Nội dung:

 Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức
 Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.
20