(Luận Văn Thạc Sĩ) Bồi Dưỡng Cán Bộ Lãnh Đạo, Quản Lý Ngắn Hạn Và Trung Hạn Theo Đề Án 165.Docx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (746.06 KB, 100 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
------------------------------
BỘ NỘI VỤ
---------
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
BÙI KIM DUNG
BỒI DƯỠNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ
NGẮN HẠN VÀ TRUNG HẠN THEO ĐỀ ÁN 165
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
HÀ NỘI – NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
------------------------------
BỘ NỘI VỤ
---------
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
BÙI KIM DUNG
BỒI DƯỠNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ
NGẮN HẠN VÀ TRUNG HẠN THEO ĐỀ ÁN 165
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG
Chun ngành: Quản lý cơng
Mã số: 8 34 04 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS, TS. PHẠM ĐỨC CHÍNH
HÀ NỘI – NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu riêng của tác giả. Nội
dung nghiên cứu, kết quả trình bày, nguồn trích dẫn trong Luận văn là trung
thực. Kết quả nghiên cứu trong Luận văn là do tác giả tự khảo sát, tìm hiểu,
phân tích một cách trung thực, khách quan và chưa được công bố trong bất cứ
cơng trình nghiên cứu nào khác./.
Tác giả luận văn
Bùi Kim Dung
LỜI CẢM ƠN
Để có thể hồn thành được Luận văn này, ngồi nỗ lực của bản thân cịn
có sự giúp đỡ quý giá của Quý Thầy, Cô giáo, các đồng nghiệp và các vụ,cục,
đơn vị thuộc Ban Tổ chức Trung ương, em xin chân thành gửi lời cảm ơn đến:
Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, Khoa sau đại học - Học
viện Hành chính Quốc gia, các giảng viên đã trực tiếp giảng dạy và giúp đỡ em
để em có thể hồn thành q trình học tập và nghiên cứu tại Trường. Lãnh đạo
Ban Tổ chức Trung ương (nơi em đang công tác), Thủ trưởng các vụ, cục, đơn
vị thuộc Ban Tổ chức Trung ương đã quan tâm, tạo điều kiện và cung cấp các
số liệu liên quan cho q trình nghiên cứu hồn thành Luận văn.
Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Phó Giáo sư, Tiến sỹ
Phạm Đức Chính, người hướng dẫn khoa học đã tận tình hướng dẫn, hỗ trợ và
giúp đỡ em trong suốt quá trình thực hiện Luận văn này.
Mặc dù, em đã cố gắng và cẩn thận trong việc lựa chọn nội dung cũng
như phương pháp trình bày Luận văn. Tuy nhiên, do năng lực nghiên cứu cịn
có những hạn chế và thời gian tìm hiểu ngắn nên Luận văn khơng tránh khỏi
thiếu sót. Vì vậy, em mong muốn nhận được những ý kiến đóng góp quý báu
của Quý Thầy, Cô để bản thân em và Luận văn được hồn thiện hơn trong q
trình học tập, nghiên cứu khoa học và làm việc sau này.
Trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận văn
Bùi Kim Dung
MỤC LỤC
Trang
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các bảng, biểu đồ
MỞ ĐẦU..........................................................................................................................................................1
Chương 1
BỒI DƯỠNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ THEO ĐỀ ÁN 165 –
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN......................................................................................................8
1.1.Một số khái niệm…………………………………………………………..
8
1.1.1. Bồi dưỡng và bồi dưỡng ngắn hạn, trung hạn………………………….
8
1.1.2. Cán bộ và cán bộ lãnh đạo, quản lý………………………….................
14
1.1.3.Bồi dưỡng ngắn hạn, trung hạn cán bộ lãnh đạo, quản lý……………….
19
1.2.Cán bộ lãnh đạo, quản lý tham gia chương trình bồi dưỡng theo Đề
án165...............................................................................................................................................................21
1.2.1. Đặc điểm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý tham gia chương trình
21
1.2.2. Sự cần thiết tham gia chương trình bồi dưỡng ngắn hạn và trung hạn
của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý………………………………………….
21
1.2.3. Những nhân tố tác động đến công tác bồi dưỡng đối với
đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý………………………………………………
25
1.3. Bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý theo Đề án 165……………………..
29
1.3.1. Mục tiêu đề án…………………………………………………………..
29
1.3.2. Chương trình, nội dung đề án…………………………………………..
30
1.3.3. Phương pháp & hình thức bồi dưỡng…………………………………..
30
1.4. Một số kinh nghiệm quốc tế về bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý……
31
Tiểu kết Chương 1……………………………………………………………..
37
Chương 2
THỰC TRẠNG BỒI DƯỠNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ THEO ĐỀ ÁN 165
38
2.1. Thực trạng đội ngũ cán bộ cán bộ lãnh đạo, quản lý tham gia khóa bồi
dưỡng ngắn hạn và trung hạn theo Đề án 165…………………………………
38
2.1.1. Thực trạng đội ngũ cán bộ cán bộ lãnh đạo, quản lý tham gia khóa bồi
dưỡng ngắn hạn………………………………………………………………..
39
2.1.2. Thực trạng đội ngũ cán bộ cán bộ lãnh đạo, quản lý tham gia khóa bồi
dưỡng trung hạn……………………………………………………………….
39
2.2. Thực trạng cơng tác bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý ngắn hạn và
trung hạn theo Đề án 165……………………………………………………...
40
2.2.1. Công tác xác định nhu cầu bồi dưỡng.................................................................................40
2.2.2. Công tác xây dựng kế hoạch bồi dưỡng hàng năm.......................................................40
2.2.3. Công tác tổ chức, quản lý hoạt động bồi dưỡng.............................................................42
2.3. Đánh giá chung……………………………………………………………
49
2.3.1. Những kết quả đạt được………………………………………………...
2.3.2. Những hạn chế, khuyết điểm……………………………………………
2.3.3. Nguyên nhân của thành tựu…………………………………………….
2.3.4. Nguyên nhân của những hạn chế, khuyết điểm………………………..
Tiểu kết Chương 2……………………………………………………………..
49
52
53
54
55
Chương3
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC BỒI
DƯỠNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ THEO ĐỀ ÁN 165................................................56
3.1. Quan điểm và định hướng của Đảng và Nhà nước về công tác đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý…………………………………………...
56
3.1.1. Quan điểm chung..........................................................................................................................56
3.1.2. Định hướng về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý................57
3.2. Mục tiêu và phương hướng bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý theo Đề
án 165..............................................................................................................................................................58
3.2.1. Mục tiêu............................................................................................................................................58
3.2.2. Nội dung bồi dưỡng phải gắn liền với đường lối phát triển đất nước..................60
3.2.3. Phương hướng đến năm 2025.................................................................................................61
3.3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả bồi dưỡng cán bộ
lãnh đạo, quản lý ngắn hạn và trung hạn theo Đề án 165.......................................................62
3.3.1. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện các văn bản quy định và quy chế đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý.........................................................................................62
3.3.2. Khảo sát để xác định nhu cầu bồi dưỡng...........................................................................64
3.3.3. Xây dựng mối quan hệ hợp tác với các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng ở
nước ngoài....................................................................................................................................................68
3.3.4. Phân loại khu vực đào tạo, bồi dưỡng.................................................................................70
3.3.5. Lựa chọn những đối tác đào tạo, bồi dưỡng với cơ sở vật chất khang
trang, hiện đại..............................................................................................................................................73
3.3.6. Rà soát để lựa chọn những cơ sở đào tạo với hệ thống chương trình, tài
liệu bồi dưỡng phong phú, có chất lượng.......................................................................................73
3.3.7. Xây dựng đội ngũ cán bộ điều phối, tổ chức khóa bồi dưỡng chuyên
nghiệp.............................................................................................................................................................75
3.3.8. Thay đổi cách thức tổ chức để các đoàn phân cấp cho ban, bộ, ngành
đạt hiệu quả cao hơn................................................................................................................................76
3.3.9. Hồn thiện Phiếu đánh giá khóa bồi dưỡng, viết báo cáo khóa học.....................78
Tiểu kết Chương 3……………………………………………………………..
83
KẾT LUẬN……………………………………………………………………
85
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………...
89
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ
STT
Bảng
Tên, loại
1
2.1
2
2.2
3
2.3
4
2.4
5
3.1
Phiếu đăng ký nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng
68
6
3.2
Phiếu đánh giá nội dung đào tạo
81
7
3.3
Mẫu báo cáo đoàn
82
8
3.4
Mẫu báo cáo cá nhân
83
Tổng hợp số liệu các loại hình bồi dưỡng cán
bộ lãnh đạo, quản lý
Số liệu cán bộ tham gia các khóa bồi dưỡng
trung hạn
Kết quả bồi dưỡng ngắn hạn ở nước ngoài do
Văn phòng 165 tổ chức
Kết quả bồi dưỡng ngắn hạn do Đề án 165
phân cấp cho các bộ, ban, ngành
Trang
38
39
48
51
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn
Trải qua các chặng đường cách mạng, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ là một trong những nội dung trọng yếu của công tác cán bộ, nhằm tạo ra
một đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý và chuyên gia giỏi, có đủ năng lực và
phẩm chất, đủ đức và tài để đảm đương tốt các nhiệm vụ, luôn luôn là mối
quan tâm hàng đầu của Đảng và Nhà nước ta.
Ngay từ ngày đầu mới thành lập, đồng thời với việc đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ ở trong nước, Đảng ta cũng đã cử những cán bộ ưu tú đi học tập ở nước
ngồi. Nhờ đó, trong thời kỳ trước Cách mạng tháng Tám, tuy số lượng đảng
viên không nhiều, nhiều cán bộ chủ chốt bị địch bắt, tù đầy và hy sinh, nhưng
Đảng vẫn không bị hẫng hụt về cán bộ lãnh đạo. Sau Cách mạng tháng Tám,
trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, việc cử cán bộ đi đào tạo, bồi dưỡng
ở nước ngoài vẫn tiếp tục được thực hiện. Từ đầu những năm năm mươi, khi
cuộc kháng chiến chống Pháp còn chưa kết thúc, Đảng đã chọn nhiều cán bộ
gửi đi đào tạo ở nước ngoài, với nhiều chuyên ngành khác nhau để chuẩn bị
đội ngũ cán bộ phục vụ công cuộc xây dựng đất nước sau này. Sau kháng chiến
chống Pháp, trong những thập kỷ sáu mươi, bẩy mươi, tiếp tục thực hiện chiến
lược trên, số cán bộ được gửi đi đào tạo ở nước ngoài tăng lên nhanh chóng.
Sau ngày đất nước thống nhất, đặc biệt từ khi đất nước ta bước vào thời kỳ đổi
mới, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ - trong đó có cán bộ lãnh đạo, quản lý
- ở nước ngoài được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm.
Xuất phát từ vị trí, vai trị và địi hỏi của thực tiễn đối với đội ngũ cán bộ
và công tác cán bộ, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo, quản lý, Đảng và Nhà nước ta
luôn luôn quan tâm đến vấn đề nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng và
1
cần thiết phải đưa cán bộ ra nước ngoài học tập, nghiên cứu nhằm tiếp thu
những thành tựu khoa học công nghệ, khoa học quản lý tiên tiến trên thế giới.
Để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống
Chính trị, nhằm đáp ứng u cầu của thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước, ngày 20 tháng 6 năm 2008, Ban Tổ chức Trung ương đã trình
Bộ Chính trị Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước
ngoài bằng ngân sách Nhà nước”; ngày 27 tháng 6 năm 2008, Bộ Chính trị đã
có thơng báo số 165-TB/TW thơng báo kết luận của Bộ Chính trị đồng ý triển
khai thực hiện Đề án như đề xuất của Ban Tổ chức Trung ương (Gọi tắt là Đề
án 165).
Những năm qua, Đảng, Chính phủ và các cấp ủy, chính quyền địa
phương rất quan tâm đến cơng tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý.
Các cấp, các ngành đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng cho công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ. Nhờ chăm lo công tác đào tạo, bồi dưỡng mà chất lượng đội ngũ
cán bộ được nâng lên khá tồn diện. Thơng qua công tác đào tạo, bồi dưỡng,
nhất là đào tạo, bồi dưỡng ở nước ngoài theo Đề án 165 đã giúp cho đội ngũ
cán bộ tiếp cận được những tri thức mới, tiên tiến của các nước trong quá trình
hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế thị trường.
Trước đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng đào tạo, bồi dưỡng, việc
nghiên cứu đánh giá đối với các công tác đã triển khai thực hiện để từ đó rút
kinh nghiệm và đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng
công tác bồi dưỡng của Đề án 165 là thực sự cần thiết. Việc nghiên cứu đề tài
này sẽ góp phần khơng nhỏ trong việc nâng cao chất lượng bồi dưỡng cán bộ
thuộc Đề án 165.
Từ những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài: “Bồi dưỡng cán bộ lãnh
đạo, quản lý ngắn hạn và trung hạn theo Đề án 165” để nghiên cứu làm luận
văn cao học của mình.
2
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đã được các cơ quan và nhiều nhà
khoa học quan tâm, nghiên cứu. Nhiều cơng trình khoa học và bài viết của các
tác giả quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đã được đăng như:
-
Ngô Thành Can (2014), Đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực
trong khu vực công, Nhà xuất bản Lao động Hà Nội; tác giả đã cung cấp những kiến thức
rất cụ thể về đào tạo, bồi dưỡng trong khu vực công; bên cạnh đó, tác giả đã đi sâu vào
việc phân tích quy trình đào tạo, bồi dưỡng bao gồm: xác định nhu cầu đào tạo; xây dựng
kế hoạch đào tạo; thực hiện kế hoạch đào tạo và đánh giá đào tạo.
-
Giáo trình (2008), “Quản lý nguồn nhân lực trong tổ chức công”, Nhà
Xuất bản Kinh tế quốc dân, do PGS.TS Trần Thị Thu và PGS.TS Vũ Hoàng Ngân đồng
chủ biên đã nghiên cứu và đề cập đến các nội dung về quản lý đào tạo, bồi dưỡng nguồn
nhân lực trong tổ chức công, bao gồm các nội dung như: xác định nhu cầu đào tạo, xây
dựng chương trình đào tạo, tổ chức thực hiện chương trình và đánh giá hiệu quả đào tạo.
-
Lại Đức Vượng (2010), Các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức hành chính nhà nước đáp ứng u cầu quản lý cơng mới và hội
nhập kinh tế quốc tế. Trong Đề tài nghiên cứu khoa học của mình, tác giả đã dựa trên
việc nghiên cứu cơ sở lý luận và từ thực tiễn của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,
công chức hành chính nhà nước để đưa ra các giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất
lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, cơng chức hành chính đáp ứng u cầu quản lý công
mới và hội nhập kinh tế quốc tế;
-
Lê Như Thanh (2001), luận văn thạc sĩ quản lý nhà nước Đổi mới công
tác đào tạo, bồi dưỡng công chức hành chính nhà nước thời kỳ thực hiện cơng nghiệp
hố, hiện đại hố đất nước; tác giả đã có nghiên cứu rất cụ thể về
3
cơ sở lý luận về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức qua các thời kỳ
và phân tích thực trạng đào tạo, bồi dưỡng cơng chức hành chính để đưa ra các
giải pháp đổi mới cơng tác đào tạo, bồi dưỡng cơng chức hành chính nhà nước
thời kỳ thực hiện cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước;
-
Lê Như Thọ (2013), luận văn thạc sĩ hành chính công Nâng cao chất
lượng đào tạo, bồi dưỡng công chức đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế từ thực tiễn Cục
Quản trị tài vụ Bộ Ngoại giao, Học viện Hành chính Quốc gia; tác giả đã nghiên cứu cơ
sở lý luận về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức và từ thực tiễn đào tạo, bồi dưỡng
công chức Cục Quản trị - Tài vụ, Bội ngoại giao để đưa ra những giải pháp nâng cao chất
lượng đào tạo, bồi dưỡng công chức của Cục Quản trị Tài vụ;
Bên cạnh các cơng trình nghiên cứu trên, nhiều bài báo, tạp chí đã đề
cập đến cơng tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức
hiện nay như:
-
Nguyễn Thị La (2015), Đào tạo,bồi dưỡng cán bộ, cơng chức trong q
trình cải cách hành chính, website Tạp chí cộng sản ;
-
Ngơ Thành Can, Cải cách quy trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công
chức nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ, website Viện Khoa học Tổ chức Nhà
nước, Bộ Nội vụ;
-
Ngô Thành Can (2013), Nâng cao hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,
công chức, website Tạp chí Tổ chức nhà nước ;
-
Đinh Thị Hà (2016), Một số giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, website Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam .
Các cơng trình, bài viết khoa học trên đều đề cập đến công tác đào tạo,
bồi dưỡng cán bộ ở những phạm vi, mức độ khác nhau và nhìn chung đặt ra
4
và tập trung giải quyết chủ yếu ở công tác đào tạo cán bộ; công tác bồi dưỡng
chỉ đề cập ở những khía cạnh nhất định. Đây là tài liệu tham khảo q giá,
nhưng chưa có cơng trình khoa học nào đi sâu nghiên cứu một cách hệ thống,
toàn diện về vấn đề nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác đào tạo, bồi
dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ngoài, đặc biệt nghiên cứu
riêng về công tác bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý theo hình thức ngắn hạn
và trung hạn của Đề án 165 giai đoạn hiện nay.Vì vậy, việc tác giả nghiên cứu
về công tác bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý ngắn hạn và trung hạntheo Đề
án 165 hiện nay là cần thiết.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
- Mục đích
Luận văn nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của công tác bồi dưỡng
cán bộ lãnh đạo, quản lý ngắn hạn và trung hạn theo Đề án 165, từ đó đề xuất
những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng đội ngũ cán
bộ này trong giai đoạn hiện nay.
- Nhiệm vụ
Để đạt được mục đích nghiên cứu nêu trên, luận văn phải giải quyết một
số nhiệm vụ cụ thể sau:
-
Làm rõ cơ sở lý luận về đào tạo, bồi dưỡng.
-
Phân tích thực trạng công tác bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lýngắn
hạn và trung hạn theo Đề án 165, chỉ ra những điểm đạt được, những điểm tồn tại, hạn
chế và nguyên nhân của tồn tại, hạn chế.
-
Đưa ra một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng cán bộ
lãnh đạo, quản lýngắn hạn và trung hạn theo Đề án 165 trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Đối tượng nghiên cứu
5
Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là công tác bồi dưỡng cán bộ lãnh
đạo, quản lý ngắn hạn và trung hạn theo Đề án 165.
-
Phạm vi nghiên cứu
-
Phạm vi nội dung:
Đề án 165 tổ chức thực hiện nhiều loại hình bồi dưỡng khác nhau, song
trong phạm vi luận văn này, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu công tác bồi
dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý ngắn hạn và trung hạn.
-
Phạm vi thời gian: từ năm 2009 đến năm 2017.
5.
Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
-
Phương pháp luận
Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng, Nhà nước về công tác
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức.
- Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phương
pháp tổng hợp, phân tích; phương pháp so sánh, đối chiếu; phương pháp thống
kê. Phân tích định lượng và phân tích định tính để từ đó có những kiến giải phù
hợp với thực tiễn công tác bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý theo Đề án 165
hiện nay.
Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
-
Luận văn góp phần vào việc xây dựng quan niệm khoa học về nâng cao
hiệu quả công tác bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý ngắn hạn và trung hạn theo Đề án
165 giai đoạn hiện nay.
-
Luận văn góp phần làm rõ những vấn đề lý luận, thực tiễn và thực trạng
công tác bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý ngắn hạn và trung hạn theo Đề án 165 giai
đoạn hiện nay.
6
-
Luận văn đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bồi
dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý ngắn hạn và trung hạn theo Đề án 165 đến năm 2025.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, phần
nội dung luận văn gồm có ba chương:
Chương 1: Bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý theo Đề án 165 - Cơ sở
lý luận và thực tiễn
Chương 2: Thực trạng bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý theo Đề án
165
Chương 3: Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bồi
dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý theo Đề án 165
7
CHƯƠNG 1
BỒI DƯỠNG CÁN BỘ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ THEO ĐỀ ÁN 165 –
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Một số khái niệm
1.1.1. Bồi dưỡng và bồi dưỡng ngắn hạn, trung hạn
+
Quan niệm về bồi dưỡng
Bồi dưỡng là việc làm tăng thêm các tố chất của con người như kiến
thức các mặt kinh nghiệm trong lao động, trong công tác chuyên môn nghiệp
vụ hoặc trong lãnh đạo, quản lý.
Bồi dưỡng ngắn hạn là hoạt động nhằm làm cho người học có được
những kiến thức, kỹ năng về một lĩnh vực chuyên môn, nghiệp vụ nhất định
trong khoảng thời gian từ hai tuần đến hai tháng.
Bồi dưỡng trung hạn là hoạt động nhằm làm cho người học có được
những kiến thức, kỹ năng về một lĩnh vực chuyên môn, nghiệp vụ nhất định
trong khoảng thời giantừ ba tháng đến một năm.
Quan niệm bồi dưỡng trên đây có nghĩa chung nhất là hoạt động nhằm
bổ sung cập nhật kiến thức, kỹ năng chuyên môn mới cho cán bộ khi mà những
kiến thức, kỹ năng được đào tạo trước đây đã lạc hậu khơng đủ thực hiện có
hiệu quả hoạt động lãnh đạo, quản lý, hoạt động chuyên môn nghiệp vụ trong
tổ chức đó. Sự thay đổi trong đời sống kinh tế - xã hội diễn ra thường xuyên
dưới tác động của tiến bộ khoa học, công nghệ và phát triển của khoa học quản
lý làm cho những kiến thức kỹ năng chuyên môn của cán bộ trong mỗi cơ quan
luôn bị lạc hậu đòi hỏi phải được bồi dưỡng thường xuyên. Đó cũng là một
trong những lý do cơ bản là học tập liên tục, suốt đời trong cuộc sống hiện đại
của tất cả các tổ chức nhà nước cũng như ngoài nhà nước. Bồi
8
dưỡng thường có thời gian ngắn, một hoặc hai tuần, dài là một, hai tháng. Bồi
dưỡng được xác nhận bởi các chứng chỉ.
Trong lịch sử đấu tranh của xã hội loài người, mọi giai cấp thống trị đều
sử dụng giáo dục và đào tạo, bồi dưỡng làm công cụ sắc bén để truyền bá
những tư tưởng chính trị của mình trong quần chúng nhân dân, để tạo ra được
những người có khả năng chuyển hố ý thức giai cấp trong thực tiễn, phục vụ
cho lợi ích của giai cấp thống trị. Điều đó càng cần thiết trong việc xây dựng
một lực lượng tiên phong, có trình độ lãnh đạo, quản lý tốt nắm giữ những
cương vị trọng trách trong hệ thống bộ máy thống trị và lãnh đạo.
C. Mác, Ăngghen không chỉ là nhà sáng lập ra chủ nghĩa cộng sản khoa
học, hai ơng cịn là những người đem lý luận khoa học đó kết hợp với phong
trào cơng nhân, thành lập nên tổ chức cộng sản đầu tiên trên thế giới. C.Mác,
Ph.Ăngghen rất coi trọng việc xây dựng, đào tạo đội ngũ những người làm
nhiệm vụ truyền bá lý luận chủ nghĩa xã hội khoa học vào phong trào công
nhân, nhằm giác ngộ, tổ chức phong trào đi đến thành lập chính đảng của giai
cấp vơ sản. Đó là đội ngũ cán bộ đầu tiên của giai cấp vô sản, chính họ là một
trong những nhân tố cơ bản quyết định sự thành công hay thất bại của cách
mạng.
Từ khi xuất hiện trên vũ đài lịch sử và phong trào cách mạng của giai
cấp công nhân, C. Mác và Ph.Ăngghen cho rằng cần phải có một đội ngũ cán
bộ vừa có lịng trung thành với lý tưởng của giai cấp, vừa có tri thức lý luận và
năng lực tổ chức thực tiễn mới có thể đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đó. Muốn
có được đội ngũ như vậy, thì phải quan tâm đến việc phát hiện lựa chọn, đào
tạo, rèn luyện nhà cách mạng (được hiểu là người cán bộ lãnh đạo) thông qua
phong trào đấu tranh cách mạng của quần chúng.
Thực tiễn lịch sử đã chứng minh, đội ngũ cán bộ có một vị trí rất quan
trọng cho sự ra đời của Đảng Cộng sản. Tuy nhiên, do điều kiện lịch sử lúc
9
ấy, chưa có một Đảng Cộng sản nào giành được quyền lãnh đạo, nên hai ông
viết chưa nhiều về cán bộ và công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Nhưng cuộc
đời hoạt động của C.Mác, Ph.Ăngghen đã để lại cho giai cấp vô sản, phong
trào cộng sản quốc tế những tư tưởng quý báu, đặt tiền đề giúp chúng ta nghiên
cứu, suy nghĩ về vấn đề cán bộ trong đó có cơng tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.
V.I. Lê nin đã chỉ ra: “ Trong lịch sử, chưa hề có một giai cấp nào giành
được quyền thống trị, nếu nó khơng đào tạo ra được trong hàng ngũ của mình
những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiền phong có đủ khả năng tổ chức và
lãnh đạo phong trào”[V.I. Lênin toàn tập Tập 4, tr 43, Nxb Tiến bộ Matxcơva,
H 1974].
V.I. Lênin luận giải rằng: “Chính trị là một khoa học và nghệ thuật
không phải từ trên trời rơi xuống, mà đòi hỏi một sự cố gắng, rằng giai cấp vô
sản muốn chiến thắng giai cấp tư sản thì phải đào tạo lấy “những nhà chính trị
giai cấp” thực sự của mình, những nhà chính trị vơ sản và khơng thua kém các
nhà chính trị của giai cấp tư sản” [V.I. Lênin toàn tập T 41, Nxb Tiến bộ
Matxcơva, H 1974, tr 80, 81].
Qua thực tiễn lãnh đạo sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xơ,
V.I.Lênin chỉ rõ vai trị, vị trị của cơng tác cán bộ và công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, vì vậy V.I.Lênin quyết định mở các trường đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ và Người trực tiếp giảng dạy ở các trường đó. Chính đội ngũ cán bộ
được đào tạo, ồi dưỡng đã góp phần làm nên thắng lợi của cách mạng xã hội
chủ nghĩa.
Từ thập niên đầu của thế kỷ XX, trước cảnh nước mất nhà tan, đồng bào
lầm than, Nguyễn Ái Quốc ra đi tìm đường cứu nước. Đến với chủ nghĩa MácLênin, tìm thấy ở đây con đường giải phóng dân tộc vàmuốn làm cách mạng
thành cơng trong đó phải quan tâm đến cán bộ và cơng tác đào tạo,
10
huấn luyện cán bộ, Người coi đây là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, có ý
nghĩa quyết định đến sự thành, bại của sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Nhận thức được vị trí, vai trị của cơng tác bồi dưỡng cán bộ trong suốt
quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta và đặc biệt là Chủ tịch Hồ Chí Minh rất
quan tâm đến công tác giáo dục, rèn luyện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cốt cán.
Từ những năm 1925, để chuẩn bị cán bộ cho phong trào cách mạng trong nước
đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã lựa chọn, tập hợp những thanh niên ưu tú đưa ra
nước ngoài để đào tạo, huấn luyện, bồi dưỡng về lý luận chủ nghĩa cộng sản.
Ngay từ khi mới thành lập, Đảng ta đã quan tâm đến công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ cho phong trào cách mạng. Nghị quyết của Hội nghị Trung ương
2, tháng 3/1931 đã nhấn mạnh: “Việc đào tạo nhân tài để làm việc Đảng là một
vấn đề rất cần kíp... là điều kiện cốt yếu cho sự phát triển của Đảng”. Hội nghị
quyết nghị rằng: “Ban Trung ương và các xứ phải đặc biệt mở các lớp huấn
luyện đồng chí, đào tạo các cán bộ am hiểu con đường chính trị và những
chính sách tổ chức mới, biết đối phó với các biến cố xảy ra bởi những thời cục
thay đổi ở trong xứ và trên trường quốc tế và đủ năng lực lãnh đạo dân chúng
trong cuộc đấu tranh địi tự do, hồ bình, cơm áo”.
Năn 1927, chuẩn bị những tiền đề cần thiết để thành lập Đảng Cộng sản
Việt Nam, đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã đích thân, trực tiếp mở các lớp huấn
luyện cán bộ cho Đảng và tích cực chuẩn bị lực lượng cho Cách mạng tháng
Tám năm 1945.
Cách mạng tháng Tám thành cơng, chính quyền thuộc về tay nhân dân,
tiếp tục lãnh đạo đất nước tiến hành hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm,
nhất là khi miền Bắc hồ bình, bước vào hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi
phục kinh tế, phát triển văn hoá, giáo dục, tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội,
Hồ Chí Minh rất quan tâm và luôn chỉ đạo chặt chẽ công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ. Bằng kinh nghiệm thực tiễn và những năm tháng hoạt động
11
cách mạng ở nước ngoài, thấy được tầm quan trọng của cơng tác cán bộ, cũng
như vị trí, vai trị của người cán bộ, Người chỉ rõ: “… Cán bộ là cái gốc của
mọi cơng việc. Vì vậy, huấn luyện cán bộ là cơng việc gốc của Đảng”[Hồ Chí
Minh, Tồn tập tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, H 1975, tr 269. “Huấn luyện cán
bộ là một việc rất cần. Tục ngữ có câu: “khơng thầy đố mày làm nên”, và câu:
“Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Những việc rất dễ dàng cịn phải học.
Huống chi cơng việc cách mạng, cơng việc kháng chiến, khơng có huấn luyện
thì làm sao xi?”.
Hồ Chí Minh coi cơng tác đào tạo, bồi dưỡng nói chung, trong đó có đào
tạo nhân tài là trọng yếu và rất cần thiết, “Đảng phải nuôi dậy cán bộ, như
người làm vườn vun trồng những cây cối quý báu. Phải coi trọng nhân tài,
trọng cán bộ, trọng mỗi một người có ích cho cơng việc chung của chúng
ta”[Hồ Chí Minh, Tồn tập tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, H 1995, tr 19].
Mặt khác, trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí
Minh chỉ đạo phải tổ chức tốt từ việc bố trí giáo viên đảm nhận việc giảng dậy,
đồng thời coi huấn luyện và học tập không phải là một việc đơn giản: Huấn là
dậy dỗ, luyện là rèn dũa, do đó muốn làm tốt cơng tác huấn luyện thì phải hiểu
rõ người học để nâng cao khả năng và tẩy rửa khuyết điểm cho họ. Huấn luyện
phải chú trọng việc cải tạo tư tưởng, đồng thời phải làm cho người học hiểu
được tư tưởng, học để tu dưỡng đạo đức cách mạng, học để tin tưởng.
Mục đích đào tạo, bồi dưỡng là “Để làm việc, làm người, làm cán bộ”.
“Học để phụng sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”.
Muốn đạt mục đích, thì phải cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng, vơ tư”[Hồ Chí
Minh, Tồn tập tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, H 1995, tr 19].
Nội dung huấn luyện phải thiết thực, chu đáo, học lý luận phải liên hệ
với thực tiễn. Đó là nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin. “Do đó
12
phải lựa chọn cách dạy bao quát mà vẫn làm cho mgười học hiểu thấu được,
tức là từ những nguyên lý, lý luận, sự vận động, phát triển một cách có hệ
thống và cụ thể theo từng cấp học từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp,
cho từng loại chức danh cán bộ cụ thể của từng cấp, hạn chế tối đa sự trùng lặp
không cần thiết trong nội dung, chương trình học của các lớp mà một người
cán bộ cần phải trải qua. Khắc phục tình trạng “hữu danh, vô thực” chỉ cốt
nhiều mà không thiết thực, chu đáo”, “mở lớp quá đông” hay “mở lung tung”
và học cốt sao có được cái “nhãn” bằng cấp theo u cầu chuẩn hố. Học ở
trường Đảng khơng phải học như ở các trường lối cũ mà phải biết tự động học
tập, phải nâng cao tác phong độc lập suy nghĩ và tự do tư tưởng không tin một
cách mù quáng từng câu một trong sách, có vấn đề chưa thơng suốt thì phải
mạnh dạn đề ra và thảo luận cho vỡ lẽ… phải đặt câu hỏi “vì sao? ”, phải suy
nghĩ kỹ xem nó có hợp với thực tế khơng, có thật đúng lý khơng”[Hồ Chí
Minh, Tồn tập tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, H 1995, tr 500].
Quán triệt các quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí
Minh, kế thừa, chọn lọc tinh hoa của nhân loại và lịch sử dân tộc trong việc lựa
chọn, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ, Đảng và Nhà nước ta luôn luôn
coi cán bộ là một trong những vấn đề có tầm quan trọng đặc biệt đối với toàn
bộ sự nghiệp cách mạng. Trong mỗi thời kỳ cách mạng đặt ra những yêu cầu,
đòi hỏi khác nhau đối với cán bộ cả về năng lực và phẩm chất, đạo đức cách
mạng. Sau khi hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân, Đảng ta
đã lãnh đạo nhân dân ta tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ ba, Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá
VIII cũng khẳng định: Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách
mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm
chất, trình độ và năng lực là yếu tố quyết định chất lượng hoạt động của bộ
13
