Thực trạng tuân thủ điều trị và một số yếu tố liên quan của người bệnh tăng huyết áp tại xã tân hộ cơ, huyện tân hồng, tỉnh đồng tháp năm 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ Y TẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG

LÊ VĂN CHIÊM

H
P

THỰC TRẠNG TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ
LIÊN QUAN CỦA NGƢỜI BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP TẠI XÃ
TÂN HỘ CƠ, HUYỆN TÂN HỒNG, TỈNH ĐỒNG THÁP NĂM 2018

U

H

LUẬN VĂN THẠC SỸ Y TẾ CÔNG CỘNG
MÃ SỐ CHUYÊN NGÀNH: 60.72.03.01

HÀ NỘI, 2018


ii

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ Y TẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG

LÊ VĂN CHIÊM

H
P

THỰC TRẠNG TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ
LIÊN QUAN CỦA NGƢỜI BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP TẠI XÃ
TÂN HỘ CƠ, HUYỆN TÂN HỒNG, TỈNH ĐỒNG THÁP NĂM 2018

U

H

LUẬN VĂN THẠC SỸ Y TẾ CÔNG CỘNG
MÃ SỐ CHUYÊN NGÀNH: 60.72.03.01

GVHD: TS. NGUYỄN NGỌC ẤN

HÀ NỘI, 2018


i

LỜI CẢM ƠN
Sau gần 2 năm học tập tại Đồng Tháp với sự tận tình giảng dạy của q
Thầy, Cơ Trƣờng Đại học Y tế Cơng cộng, nay đã hồn thành luận văn tốt nghiệp,
tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới:
Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo sau Đại học, các Thầy Cô của Trƣờng Đại
học Y tế Cơng cộng đã tận tình giảng dạy, giúp đỡ tơi hồn thành chƣơng trình học tập.
Ts Nguyễn Ngọc Ấn và Ths Dƣơng Kim Tuấn cùng các Thầy Cô là giảng
viên Trƣờng Đại học Y tế Công cộng, những ngƣời Thầy với đầy nhiệt huyết đã
hƣớng dẫn cho tôi từ xác định vấn đề nghiên cứu, xây dựng đề cƣơng, chia sẽ thơng

H

P

tin để giúp tơi trong nghiên cứu và hồn thành luận văn này.

Lãnh đạo và cán bộ Trung tâm Y tế huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp. Đặc
biệt là những đồng nghiệp là các cán bộ làm chƣơng trình phòng, chống tăng huyết
áp ở Trạm y tế xã Tân Hộ Cơ nơi tôi tiến hành nghiên cứu đã tạo điều kiện giúp đỡ
và tham gia vào nghiên cứu.

U

Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã khuyến khích tơi học tập, nghiên cứu và
tất cả bạn bè đồng khóa Cao học Y tế Cơng cộng khóa 20 đã cùng nhau học tập,
chia sẻ kinh nghiệm trong suốt thời gian qua.

H

Xin chân thành cảm ơn!
Học viên
Lê Văn Chiêm


ii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BHYT

:

Bảo hiểm y tế

BNTHA

:

Bệnh nhân tăng huyết áp

BTM

:

Bệnh tim mạch

CBYT

:

Cán bộ y tế

CBVC

:

Cán bộ viên chức

ĐTNC

:

Đối tƣợng nghiên cứu

HATT

:

Huyết áp tâm thu

HATTr

:

Huyết áp tâm trƣơng

:

Nhồi máu cơ tim

:

Tai biến mạch máu não

:

Tăng huyết áp

:

Trung học cơ sở

:

Trung học phổ thông

:

Yếu tố nguy cơ

:

Tổ chức y tế thế giới

H
P

NMCT
TBMMN
THA
THCS
THPT

U

YTNC
WHO

H


iii

PHỤ LỤC
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. i
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.................................................................................. ii
PHỤ LỤC .................................................................................................................. iii
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. iv
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU .........................................................................................v
ĐẶT VẤN ĐỀ.............................................................................................................1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU........................................................................................3
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU .....................................................................4
CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................20

H
P

CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................................23
CHƢƠNG 4: BÀN LUẬN ........................................................................................42
KẾT LUẬN ...............................................................................................................60
KHUYẾN NGHỊ .......................................................................................................61
PHỤ LỤC ..................................................................................................................66

H

U


iv

DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1 Phân loại mức độ THA theo khuyến cáo của Mỹ & Châu Âu ............................. 7

Bảng 1.2. Tóm tắt huyết áp mục tiêu của ESH/ESC 2013 và JNC8 [43, 44] ...................... 9
Bảng 1.3. Các thuốc điều trị tăng huyết áp đang đƣợc sử dụng tại đơn vị nghiên cứu ....... 9
Bảng 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến sự tuân thủ điều trị .................................................. 16
Bảng 3.1. Đặc điểm nhân khẩu học (n= 380)..................................................................... 23
Bảng 3.2. Đặc điểm về bệnh THA của đối tƣợng nghiên cứu (n=380). ............................ 24
Bảng 3.3. Thơng tin về hỗ trợ của gia đình- xã hội ........................................................... 25
Bảng 3.4. Không tuân thủ điều trị thuốc (n=380) .............................................................. 26

H
P

Bảng 3.5. Tuân thủ chế độ ăn ............................................................................................. 27
Bảng 3.6. Tuân thủ tập thể dục-thể thao, chế độ sinh hoạt ................................................ 28
Bảng 3.7. Tuân thủ đo và ghi chỉ số đo huyết áp định kỳ hàng ngày ................................ 29
Bảng 3.8 Bảng tổng hợp tuân thủ điều trị thuốc và thay đổi lối sống…………….29
Bảng 3.9. Kiến thức về bệnh và chế độ điều trị THA ........................................................ 30
Bảng 3.10. Thông tin về sử dụng dịch vụ y tế ................................................................... 31

U

Bảng 3.11. Thông tin về dịch vụ điều trị tại cộng đồng ..................................................... 32
Bảng 3.12. Mối liên quan giữa các yếu tố nhân chủng học, hỗ trợ gia đình- xã hội

H

với tuân thủ dùng thuốc điều trị ......................................................................................... 34
Bảng 3.13. Mối liên quan giữa thông tin về bệnh THA của đối tƣợng nghiên cứu với
với tuân thủ dùng thuốc điều trị ......................................................................................... 35
Bảng 3.14. Mối liên quan giữa hành vi tìm kiếm dịch vụ y tế, điều trị THA với tuân
thủ dùng thuốc điều trị ....................................................................................................... 36

Bảng 3.15. Mối liên quan giữa các yếu tố nhân chủng học, hỗ trợ gia đình- xã hội
với tuân thủ thay đổi lối sống ............................................................................................. 38
Bảng 3.16. Mối liên quan giữa thông tin về bệnh THA của ĐTNC với tuân thủ thay
đổi lối sống ......................................................................................................................... 39
Bảng 3.17. Mối liên quan giữa tìm kiếm dịch vụ y tế điều trị THA tại cộng đồng với
tuân thủ thay đổi lối sống ………………………………………………………40


v

TÓM TẮT NGHIÊN CỨU
Tăng huyết áp (THA) là bệnh mãn tính, phổ biến trên thế giới cũng nhƣ ở
Việt Nam, là mối đe dọa rất lớn đối với sức khỏe con ngƣời. Theo Tổ chức Y tế Thế
giới (WHO) THA là một trong sáu yếu tố nguy cơ chính ảnh hƣởng đến phân bố
gánh nặng toàn cầu. Nghiên cứu “Thực trạng tuân thủ điều trị và một số yếu tố
liên quan của người bệnh tăng huyết áp tại xã Tân Hộ Cơ, huyện Tân Hồng, tỉnh
Đồng Tháp năm 2018” với hai mục tiêu: 1. Mô tả thực trạng tuân thủ điều trị của
ngƣời bệnh tăng huyết áp tại xã Tân Hộ Cơ, huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp năm
2018 và 2. Xác định một số yếu tố liên quan đến tuân thủ điều trị của ngƣời bệnh
tăng huyết áp tại xã Tân Hộ Cơ, huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp năm 2018.

H
P

Nghiên cứu đƣợc tiến hành bằng thiết kế mô tả cắt ngang có phân tích, thu
thập số liệu trên 380 bệnh nhân đang điều trị THA tại xã Tân Hộ Cơ, huyện Tân
Hồng, tỉnh Đồng Tháp năm 2018.

Kết quả nghiên cứu cho thấy: tỷ lệ tuân thủ điều trị bằng thuốc đạt 61,1% ,tỷ
lệ tuân thủ thay đổi lối sống 8,4%. Trong đó chỉ có 61,1% là uống thuốc đầy đủ

U

thƣờng xuyên liên tục, có 90,8% thực hiện chế độ giảm ăn mặn, hạn chế ăn mỡ
động vật, chất béo 81,6%, có 10,8% thực hiện hạn chế rƣợu bia, 61,6% thực hiện
không hút thuốc, 28,9% thực hiện chế độ luyện tập thƣờng xuyên đúng cách. Các

H

yếu tố liên quan đến tuân thủ dùng thuốc điều trị THA gồm: Giới tính, hồn cảnh
sống, dùng thêm thuốc khác và thời gian tái khám, có biểu hiện triệu chứng trƣớc
khi phát hiện THA, số lần dùng thuốc trong ngày và đƣợc sự nhắc nhở tuân thủ điều
trị của cán bộ y tế.

Nghiên cứu cũng đƣa ra một số khuyến nghị: Trạm y tế xã cần chú trọng hơn
công tác tái khám, tƣ vấn, nhắc nhở cho bệnh nhân về bệnh và chế độ điều trị THA.
Thành lập câu lạc bộ THA tại xã để bệnh nhân đến đó sinh hoạt, nhằm giúp bệnh
nhân có thêm kiến thức về bệnh và chế độ điều trị THA, từ đó giúp bệnh nhân tuân
thủ đi�