Tiểu luận tn chủ nghĩa xã hội đặc sắc trung quốc và đối với việt nam hiện nay

BỘQUỐCPHỊNG
HỌCVIỆNCHÍNH TRỊ

CHỦNGHĨAXÃHỘIĐẶCSẮCTRUNGQUỐ
CVÀĐỐIVỚIVIỆTNAMHIỆNNAY
Khoa:Chủnghĩaxãhộikhoahọc
Lớp, trường:Hồn chỉnh Chương
trìnhCaocấplýluậnchínhtrị/TrườngQSQK7
Khóa:11
Ngàynộp:2 4 / 8 / 2 0 2 2

TIỂU
LUẬNTỐTNGHI
ỆP
Họ và tên: ĐỖ QUANG
HIỆPNgàysinh:

25/9/1978

Lớp,trường:Hồnchỉnhchương
trìnhCCLLCT/
Người chấm

Sốphách

(Kýghirõhọ tên)

(DoBankhảothí ghi)

TrườngQnsựQnkhu7
Khố:11

Ngàynộp:24/8/2022.

Điểm
Bằng số

Bằng chữ

Sốphách


MỤCLỤC
MỞĐẦU

Trang

NỘIDUNG
I

1.
2.

QUÁT R Ì N H H Ì N H T H À N H , Đ Ặ C T R Ư N G , C O N Đ Ư Ờ
N G CỦACHỦNGHĨA XÃHỘIĐẶCSẮCTRUNGQUỐC

Qtrìnhhìnhthànhlýluận“ChủnghĩaxãhộiđặcsắcTrungQuốc”
Đặctrưng,conđường “chủnghĩaxãhộiđặcsắcTrung Quốc”

1

1

4

3.

Nhữngk h ó k h ă n , t h á c h t h ứ c c ủ a “ c h ủ n g h ĩ a x ã h ộ i đ ặ c s ắ
c TrungQuốc”

8

II

ÝNGHĨACỦAVIỆCNGHIÊNCỨUMƠHÌNHCHỦNGHĨA XÃ
HỘI
ĐẶC
SẮC
TRUNG
QUỐC
ĐỐI
VỚI
VIỆTNAMHIỆNNAY

10

1.

nhậnthức,tưtưng,lýluận

11

2.

Výnghĩathựctin

14

3.

ai trị,tráchnhiệmcủa cán bộ chính trịđ ơ n vịcơ s

16

KẾTLUẬN

18

DANHMỤCTÀILIỆUTHAMKHẢO

19


MỞĐẦU

Năm1917,CáchmạngxãhộichủnghĩathángMườiNgathànhcông,mra

một

thời đại mới, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên phạmvitoàn
thếgiới,chủnghĩaxãhộitừlýluậntrthành hiện thực. Kể từ đây,chủ nghĩa xã hội hiện thực phát
triển mạnh mẽ và đạt nhi u thành tựu vĩ đại,khẳng định tính ưu việt và bản chất
khác hồn tồn với chủ nghĩa tư bản, đồngthời trthành hệ thống trên thế giới, là

thành trì, chỗ dựa vững chắc cho phongtrào giải phóng dân tộc, phong trào cộng
sản và cơng nhân quốc tế. Từ khi ra đờiđếnnay,chủnghĩaxãhộihiệnthựckhôngchỉchứngminhbảnchấttốt
đẹpcủachế độ xã hội mới mà còn là cơ st h ự c t i n s i n h đ ộ n g đ ể m i n h
c h ứ n g c h o b ả n chất khoa học,cáchmạngcủachủnghĩaMác-Lênin.
Từ sau sự đổ vỡ của mơ hình xã hội chủ nghĩa xơ viếtLiên Xơ và ĐơngÂu,
các nước xã hội chủ nghĩa cịn lại vẫn kiên trì mục tiêu chủ nghĩa xã hội,đồng thời
nỗ lực cải cách, đổimớinhằm tìm kiếm nhữngmơh ì n h p h á t

t r i ể n năng

động, sáng tạo hơn và phù hợp với đi u kiện của nước mình để có thể
xâydựngthànhcơngchủnghĩa

xãhội,

tiêu

biểulàc á c n ư ớ c :

T r u n g Q u ố c , i ệ t Nam,Lào,Cubavà mộtsố tràolưuxãhộichủnghĩa.
Mơ hình chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc thời trong đi u kiện thế giớicó
nhiuthayđổinhưhiệnnaylàsựtìmtịimơhìnhpháttriểnmớiphùhợpvớiđi u kiện của nước mình và xu thế
phát

triển

của

thế

giới

nhằm

xây

chủnghĩaxãhộibằngcáchnhậnthứcnhiunộidung,phươngphápvàhìnhthứcmới,nhất

dựng
là

vc h í n h t r ị , k i n h t ế , v ă n h ó a - x ã h ộ i . N g h i ê n c ứ u m ô
h ì n h c h ủ n g h ĩ a x ã hội đặc sắc Trung Quốc thời đại mới - tham chiếu vào
iệt Nam, cho phép chúngta tiếp tục kiên định con đường đổi mới với nhận thức
sáng tạo, phù hợp với đi ukiệncụthểcủađấtnước.


1
NỘIDUNG
I. QTRÌNHHÌNHTHÀNH,ĐẶCTRƯNG,CONĐƯỜNG“CHỦNGHĨA
XÃHỘIĐẶCSẮCTRUNGQUỐC”

1. Qtrìnhhìnhthànhlýluận“ChủnghĩaxãhộiđặcsắcTrungQuốc”
auk h i h o à n t h à n h c á c h m ạ n g d â n t ộ c d â n c h ủ , T r u n g Q u ố c b ư ớ c v à
o thờik c á c h m ạ n g x ã h ộ i chủ n g h ĩ a , thựch i ệ n nhi ệm vụxây dựngc h ủ nghĩ a xãh
ộikhôngquagiaiđoạnphát tr i ển t ưbảnch ủ nghĩ a.Tr ải qua gn30năm xây
dựng chế độ mới từ năm 1949 đến năm 1978, mơ hình xã hội chủ nghĩaTrung
Quốc đã đạt nhi u thành tựu to lớn, những c ng bộc lộ nhi u hạn
chế,khiếmkhuyết,dẫn đ ến s ự t r ì t r ệ , t hậm c h í l à m m ấ t ổ n đ ị n h v k i n h t ế , c h í n
h trị,

xãhộitrongnhi

unăm.Tháng12năm1 9 7 8 , H ộ i n g h ị T r u n g ư ơ n g 3 , khóaX I c ủ a Đ ả n g C ộ
n g s ả n T r u n g Q u ố c đ ã v ạ c h r a đ ư ờ n g l ố i đ ổ i m ớ i , c ả i cách,m c ap h á t t r i ể n
đ ấ t n ư ớ c v ớ i b ố n n ộ i d u n g c ơ b ả n c ủ a “ c ả i c á c h , m ca”vkinhtếlà:
Mộtlà,khôiphụcv à d u y t r ì n

nkinhtếnhi

n , x á c l ậ p nhi u hình thức sh ữ u ,

tạo

môi

uthànhph
trường

phát

t r i ể n k i n h t ế t h ị t r ư ờ n g , k h u y ế n khích kinh tế tư nhân và kinh tế
tư bản có vốn đ u tư nước ngồi, kinh tế nhànướcgiữvaitrịchủthể.
Hai là, thực hiện kết hợp giữa kế hoạch với thị trường để quản lý kinh
tếbằngv i ệ c c ả i c á c h g i á c ả , t h u ế , t ỷ g i á v à h ư ớ n g t ớ i h ì n h t h à n h c á c l o
ạ i t h ị trường

(vốn,

lao

động,

bất

động

sản,

cơng

nghệ

thơng

tin…).

Nhà

nước

chuyểntừđiuhànhtrựctiếpnnkinhtếsangđiuhànhgiántiếpthơngquacáccơngcụkin
htếvàphápluật.
Balà,tiếnhànhcơngnghiệphóakiểumớivàđiuchỉnhcơcấukinhtếvới
hai nội dung cơ bản là:trong nước chuyển sang kinh tế thị trường và vớithế giới là
mc a hội nhập kinh tế. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng hiệnđại hóa “lấy tin
học hóa để lơi kéo cơng nghiệp” và hội nhập thế giới, chứ khơng“tự
lựccánhsinh”nhưtrước năm1978.
Bốnlà,mc avớithếgiớiđểhiệnđạihóannkinhtếthơngquamc á c đặck h u k i n h t
ế , t h u h ú t v ố n , c ô n g n g h ệ v à đ ut ư r a n ư ớ c n g o à i v à c ả i c á c h

chínhsáchngoạithương.
Đại hội l n thứ XII Đảng Cộng sản Trung Quốc vào tháng 9 năm 1982,trên
cơ st ổ n g k ế t t h ự c t i n t ừ s a u đ ạ i h ộ i đ ả n g l n t h ứ 1 1 ,
Đ ạ i h ộ i đ ã c h ỉ r a những khuyết tật của mô hình chủ nghĩa xã hội Xơviết
và đưa ra khái niệm mơhình “chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc” là sự
“Kết hợp chân lý phổbiến của chủ nghĩa Mác với thực tế cụ thể của Trung Quốc” 1.
Đại hội xác địnhgiải phóng tư tư ng là khâu đột phá quan trọng nhất và là động lực
sáng

tạo

chocảicách,mc apháttriểnđấtnước.Đâylàbướcpháttriểntưduymớilýluậnvchủn
ghĩaxãhộiTrungQuốc,chuyểnt ừ l ấ y “ đ ấ u t r a n h g i a i c ấ p
l à m cương”sangm ca,hợptác,pháttriểnkinhtế-xã hội.
ĐạihộilnthứXIIIvàotháng10năm1987,đườnglốicảicách,mcaxây
chủ

nghĩa

xã

hội

mang

màu

sắc

Trung

Quốc

được

nâng

dựng
lên

thànhđườnglốichungcủa ĐảngvàNhà nướcTrungQuốc vớinhữngnộidungc
hủyếusau:Một là, trong giaiđoạn đ ucủac h ủ n g h ĩ a x ã h ộ i , s ẽ x â y
d ự n g c h ủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc và sau gọi là Chủ nghĩa xã
hội đặc sắcTrung Quốc;hai là, lấy xây dựng kinh tế làm trung tâm;ba là, kiên trì
“bốnnguyên tắc cơ bản” là con đường xã hội chủ nghĩa, chuyên chính dân chủ
nhândân, sự lãnh đạo của ĐảngCộng sảnTrung Quốc, chủn g h ĩ a M á c - t ư
tư
n g MaoT r ạ c h Đ ô n g ; b ố n l à ,t h ự c h i ệ n c ả i c á c h v à m c a,p h ấ n đ ấ u x â y d ự n g
Trung Quốc thành một nước xã hội chủ nghĩa hiện đại hóa, giàu mạnh, dân
chủ,văn minh.
Hội nghị Trung ương 3, khóa XI(năm 1993) của Đảng Cộng sản TrungQuốc
đã thông qua “quyết định vmột số vấn đxây dựng thể chế kinh tế thịtrường xã hội
chủ

nghĩa”,

trong

đó

chỉr:

“Lấy

xây

chế

độc ơ n g

hữu

làm

c h ủ thể,n h i ut h à n h p h nk i n h t ế k h á c n h a u c ù n g p h á t t r i ể n …
x â y d ự n g c h ế đ ộ ph n phối thu nhập theo lao động là chính, ưu tiên hiệu quả,
quan tâm tới cơngbằng, khuyến khích mộtsố vùng, một số người giàu lên trước, đi
con
đườngcùnggiàucó” 2.ĐạihộiX(năm1997),ĐảngCộngsảnTrungQuốcxácđịnh
1

Văn tuyểnĐặng Tiểu Bình,Quyển 3,NxbChínhtrịQuốcgia, HàNội,1995,tr.9.


2

Nguy n Xuân Cường,iện nghiên cứu Trung Quốc,iện Hàn lâm Khoa học xã hội iệt Nam,rung
QuốcNhìnliqut r ì n h nămcảicch,mc a,TạpchíTổchứcNhànước,ngày22/11/2018.

mụctiêuxây dựngNhà nước pháptrịxãhộichủnghĩa.Đạih ộ i X
I ( n ă m 2002),l ý l u ậ n v e
chủn g h ĩ a x ã h ộ i đ ặ c s ắ c T r u n g Q u ố c đ ư ợ c b ổ s u n g q u a n điểm“bađạidiện”đ
ểxâydựngđảnglà:Đảngđạidiệnchopháttriểnsứcsảnxuấttiêntiến; Đả ng đạidi
ệncho phươnghướngtiếnlêncủa nenvănhóatiêntiếnTrung Quốc;Đảngđại
diệncho lợiíchcủađơngđảonhândân TrungQuốc.
Đại hội X II (năm 2007), bổ sung quan điểm “phát triển một cách khoahọc”
và xây dựng “xã hội hài hòa xã hội chủ nghĩa”. Đến đây, lý luận ve chủnghĩa xã
hội đặc sắc Trung Quốc được thể hiện trên năm nội dung là:Một là,kinh tế thị
trường xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc;hai là,dân chủ xã hộichủ nghĩa đặc
sắc Trung Quốc;ba là,nhà nước pháp quyen xã hội chủ nghĩa đặcsắc Trung Quốc;bốn
là,văn hóa xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc;năm là,xãhộihàihòaxã
hộichủnghĩađặc sắc Trung Quốc.
ĐạihộiX III( n ă m

2012),

đánh

dấu

sự

hoànthiện

lý

l u ậ n v e c h ủ n g h ĩ a xã hội đặc sắc Trung Quốc với một ngọn cờ là “phấn

đấu đoàn kết nhân dân cácdân tộc trong cả nước”; một lý luận là “hệ thống lý luận
chủ nghĩa xã hội đặc sắcTrungQuốc”vàmộtconđườnglà“conđườngxãhộichủnghĩađặcsắcTrungQuốc”.
Đại hội đưa ra bố cục chiến lược là 4 tồn diện và 5 quan điểm phát
triểnsángtạo,hàihịa,mơitrường thânthiện,mở cửa,cùnghưởng.
Đạih ộ i l a n t h ứ X I X c ủ a Đ ả n g C ộ n g s ả n T r u n g Q u ố c ( t h á n g 1 0 n
ă m 2017)đãc h í n h

thức

lệĐảng“Tưtướng

xác
Tập

lập

và

C ậ n Bình

về

đưa

vào

chủnghĩa

xãhội

Đieu
đặc

sắcTrungQ u ố c
t r o n g t h ờ i đ ạ i m ớ i ” , k h ẳ n g địnhvịthếhạt nhânl ã n h đạo củaT ậ p C ậ n
B ì n h và c o i đâylàphươnghướng vàvị
củaTrungQuốct r o n g g i a i
định“Tưt ư ở n g T ậ p C ậ n B ì n h

trí

lịchsửmớicho

đ o ạ n p h á t triểnmới.Đại
ve

h ộ i đặcsắcTrungQuốctrong

chủ

sự

phát
hội

nghĩa

triển
khẳng
xã

thờiđạimới”cùngchủn g h ĩ a M á c -

L ê n i n , t ư tưởng Mao Trạch Đông; lý luận Đặng Tiểu Bình; tư tưởng quan
trọng Ba đạidiện và quan điểm phát triển khoa học làm kim chỉ nam hành động
cho

toànĐảng,

toàndânTrungQuốc

thực

hiệnp h ụ c

hưng


d â n t ộ c T r u n g H o a . N ộ i hàm

khái

niệm“ThờiđạimớicủaTrungQ u ố c ” l à g i a i
đ o ạ n T r u n g Q u ố c mạnhlên,phấnđấuthựchiệngiấcmơTrungQuốc,phụchư
ngdântộc


TrungHoa và tiếng a n h ơ n t ớ i t r u n g t â m

vũ

đài

thế

giới;

kế

thừa
t h ờ i đ ạ i MaoT r ạ c h Đ ô n g v ớ i t ư t ư ở n g c h ỉ đ ạ o l à T r u n g Q u ố c đ ứ n g l ê
n v à t h ờ i đ ạ i ĐặngTiểuBìnhvớitưtưởnglàTrungQuốcgiàulên.
2. Đặctrưng,conđường“chủnghĩaxãhội đặcsắcTrung quốc”
BáocáoChínhtrịtạiĐạihộiXVIIIcủaĐảngCộngsảnTrungQuốcchỉr:
“Con đường xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc chính là dưới sự lãnh đạocủa
Đảng Cộng sản Trung Quốc, xuất phát từ tình hình cơ bản trong nước, lấyxây
dựng kinh tế làm trung tâm, kiên trì bốn nguyên tắc cơ bản, kiên trì cải cáchmở
cửa, giải phóng và phát triển sức sản xuất xã hội, xây dựng kinh tế thị trường xãhội
chủnghĩa,chínhtrịdânchủxãhộichủnghĩa,vănhóatiêntiếnxãhộichủnghĩa,xãhộihàihịaxãhộichủnghĩa,vănminhsinhtháixãhội
chủ

nghĩa,

thúcđẩysựphát tr iểnt o à n d i ệ n c ủ a co n n g ư ờ i , t ừ ng bướct hự ch i ệ n t ồnt hể nh ân
dâncùnggiàucó,xâydựngđấtnướchiệnđạihóaxãhộichủnghĩagiàumạnh,dân chủ,vănminh,hàihịa”3.
Vềkinh tế:
Quan điểm bao trùm của Đảng Cộng sản Trung Quốc ve “Chủ nghĩa
xãhội đặc sắc Trung Quốc” là: chế độ kinh tế cơ bản lấy chế độ công hữu làm
chủthể,kinht ế nhi euthànhphan sơ hữu cùng phát tr i ển,cùng vớic á c ch ế đ
ộ cụ thể,nhưthểchếkinhtế,thểchếchínhtrị,thểchếvănhóa,thểchếxãhộiđượcxây dựng trên nen tảng những

chế độ đó. Theo đó, CNXH là phát triển sức sảnxuất, làmọingườicùng giàucó.
CNXH khơng phải là dànhàngn g a n g c ù n g tiếnmàcanphảichophépmộtbộphậngiàutrước
rồimớixâydựngxãhộicùngkhágiả.“Kinhtếthịtrườngkhơngphảilàcủariêngchủnghĩatưbản,chủnghĩaxãhộicũngcóthị
trường.

Kế

hoạch

và

thị

trường

đeu

là

biện

pháp

kinh

tế”4.

Cóthểvậndụngkinhtếthịtrườngkếthợpvớikếhoạchvàquảnlýcủanhànướcđể
pháttriểnsứcsảnxuất.ChếđộsơhữuXHCNphảiđượchồnthiệntừng

3

Bộ Ngoại giaoiệt Nam:B o c o chính trị tại Đại hội XVIII của Đảng Cộng sản Trung Quốc,ngày 18-102017(bảndịchtiếngi ệ t ) , tr.13-18.
4
CụcLýluận-BantuntruyenĐảngCộngsảnTrungQuốc,25vấnđềlýluậntrongcơngcuộccảic
chmớcaớTrungQuốc,NxbChínhtrịQuốcgia,HàNội,2003,tr.58.


bước, phù hợp với trình độ của LL X. “Cơng hữu mà cực đoan, trì trệ, kìm
hãmsức sản xuất thì gây hại chẳng kém tư hữu, bóc lột”. Mọi thành phan kinh
tếkhơngphânbiệt,đeulàbộ phậnhợpthànhnenkinhtếXHCN.
Vềchínhtrị:
Chế độ XHCN đặc sắc Trung Quốc chính là chế độ chính trị cơ bản
củachế độ Đại hội đại biểu nhân dân, bao gồm: chế độ hợp tác đa đảng và
hiệpthương chính trị; chế độ tự trị khu vực dân tộc và chế độ tự trị quan chúng
ơ cơsơ do Đảng Cộng sản lãnh đạo, là hệ thống pháp luật XHCN đặc sắc
TrungQuốc.K i ê n t r ì p h á t t r i ể n đ ư ờ n g l ố i c h í n h t r ị , k i ê n t r ì s ự l ã n h đ ạ o c
ủ a Đ ả n g , nhân dân làm chủ, hoạt động theo luật pháp, tiến hành cải cách hành chính,
xâydựngđ ấ t n ư ớ c pháp t r ị X H C N . Phát huy dânc h ủ t r o n g s ự t hốngnhất v à c
h ế ước của pháp luật, pháp chế. Phát huy vai trò của các tổ chức chính trị, xã hội,đặcbiệtlà chínhhiệpđểthực
hiệnvaitrịhồ hợp,hồ giải,tựquản…
Đảng Cộng sản cam quyen ở Trung Quốc thực hiện chế độ hợp tác
đađảng, các đảng khác đồng thuận và tuân thủ vai trị lãnh đạo của Đảng Cộng
sảnvìs ự p h ụ c h ư n g c ủ a d â n t ộ c T r u n g H o a . ă n m i n h t i n h t h a n p h ả i đ ư ợ c b i
ể u hiện trước hết ơ Đảng Cộng sản theo tinh than “cam quyen vi cơng”, “dĩ
cơng vithượng”;gắnbókhăngkhítvớihạnhphúc,ankhangcủanhândân,đápứngcácu cau: dân chủ, giá
trị,

tín

nghĩa,

n

ổn,

có

trật

tự...

theo

ngun

tắc

tồn

tạicùngpháttriển,thúcđẩy“xâydựngxãhộihàihịa”.
Vềvănhóa,xã hội,mơitrường:
Đại hội XIX của Đảng Cộng sản Trung Quốc xác định rthực chất tinhthan
và nội hàm phong phú của CNXH đặc sắc Trung Quốc, đồng thời qn triệtthực
hiệnchuẩnxác,tồndiệntrongcácmặtcơngtác:kiêntrìsựlãnhđạocủaĐảng trong mọi mặt cơng tác; kiên
trì lấy nhân dân làm trung tâm; kiên trì đi sâucảicáchtồndiện;kiêntrìquanđiểmpháttriểnmới;kiêntrì
nhândânlàmchủ;kiên trì quản lý đất nước theo pháp luật tồn diện; kiên trì hệ thống
giá

trị

cốt

vàcảithiệndânsinhtrongqtrìnhpháttriển;kiêntrì

liXHCN;kiêntrìbảođảm


con người chung sống hài hòa với thiên nhiên; kiên trì quan điểm tổng thể ve
anninhq u ố c g i a ; k i ê n t r ì s ự l ãnh đ ạ o t u y ệ t đ ố i c ủ a Đ ả n g đ ố i v ớ i q u â n đ ộ i n h
â n dân;kiêntr ì “ m ộ t n ư ớ c h ai c h ế độ ” vàt h ú c đ ẩy thốngnhất đất nư ớc; k i ê n t
r ì thúcđẩyxâydựngc ộ n g đồngc h u n g vận m ệnh n h â n l o ạ i . ănm i n h ti nhthan
phải được biểu hiện trước hết ở Đảng Cộng sản theo tinh than “cam quyen
vicơng”, “dĩcơng vi thượng”; gắn bó khăng khít với hạnh phúc,a n k h a n g
c ủ a nhân dân, đáp ứng các yêu cau: dân chủ, giá trị, tín nghĩa, n ổn, có trật
tự...theonguntắctồntại cùngphát triển,thúcđẩy“xâydựngxãhộihài hịa”.
Vềconđường xâ y dựng c hủ nghĩ axãhộiđ ặ c sắc Trung Quốc với năm
conđườngnhỏ:cơngnghiệphóakiểumới,hiệnđạihóanơngnghiệp,đơthịhóanơng thơn,pháttriểnchínhtrịvà
tựchủsángtạođặcsắcTrungQuốc.
Vềbốcục tổngthểcủamơhì nhchủ nghĩ a xãhộiđặcsắcTrungQuốc: Tại
HộinghịTrungương6khoáXII(năm1986),ĐảngCộngsảnTrungQuốclan đau tiên nêu ra bố cục tổng thể
“tam vị nhất thể” mơ hình chủ nghĩa xã hộiđặc sắc Trung Quốc: Lấy xây dựng
kinh tế làm trung tâm, kiên định cải cách thểchế kinh tế; kiên định cải cách thể chế
chính trị, kiên định xây dựng văn minhtinh than. Bố cục này kéo dài từ Đại hội
XIII

đến

Đại

hội

X

I.

Đến

Hội

nghịTrungương6khốXI,bốcục“tamvịnhấtthể”đượcbổsungthêmxâydựngxã hội
hài hồ xã hội chủ nghĩa và trở thành “tứ vị nhất thể”. Đại hội XVIII,Đảng Cộng
sản Trung Quốc bàn sâu đến “vănm i n h

sinh

thái”,

đồng

thời

n â n g nól ê n t a n g d i ệ n c h i ế n l ư ợ c c a o h ơ n . T ừ đ â y , b ố c ụ c t ổ n g t h ể s ự n g h i
ệ p x â y dựngchủnghĩaxãhộiđặcsắcTrungQuốcpháttriểntừ“tứvịnhấtthể”xâydựng kinh tế, xây dựng chính
trị, xây dựng văn hoá, xây dựng xã hội thành “ngũvị nhất thể”, bao gồm cả xây
dựng

văn

minh

sinh

thái,

thể

hiện

quan

niệm

tơntrọng

tựnhiên,thuậntheotựnhiên,bảovệtựnhiên.
Báo cáo chính trị Đại hội lan thứ XIX của Đảng Cộng sản Trung Quốc chỉr:
Xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc, căn cứ chung là giai đoạnđau của
chủ nghĩa xã hội, bố cục chung là ngũ vị nhất thể, nhiệm vụ chung
làthựchiệnhiệnđạihoáxãhộichủnghĩavàphụchưngvĩđạidântộcTrungHoa.


7
Bố cục chung này đã vẽ phác thảo bản kế hoạch tổng thể phát triển lâu dài
củaTrung Quốc. Đại hội nhấn mạnh:giai đoạn đau của chủ nghĩa xã hội đặc
sắcTrung Quốc đang và sẽ còn lâu dài. Đây là căn cứ chung để đưa ra mọi
chínhsách, trong đó can phải kiên trì lấy xây dựng kinh tế làm trung tâm, kiên trì
bốnnguntắccơbản,cảicáchmởcửalàmcơsởxâydựngchủnghĩaxãhội.Chỉcó
như vậy mới có thể xây dựng tồn diện xã hội khá giả, xây dựng thành cơngquốcgiahiệnđạihốxã hội chủ
nghĩagiàu mạnh,dânchủ,vănminh,hàihoà.

Về mục tiêu phấn đấu:Đại hội lan thứ XIX của Đảng Cộng sản TrungQuốc
xác địnhmục tiêu tổng thểcủa xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc TrungQuốc là:
Thực hiện hiện đại hoá xã hội chủ nghĩa và phục hưng dân tộc TrungHoa, đến
giữa thế kỷ XXI trở thành cường quốc xã hội chủ nghĩa hiện đại
giàumạnh,dânchủ,vănminh,hàihoà vàtươiđẹp.
Về mục tiêu từng giai đoạn: Đại hội xác định hai mục tiêu 100 năm. Mụctiêu
100 năm thứ nhất là từ sau Đại hội XIX đến năm 2020, sẽ tổ chức kỷ niệm100
năm thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc, phấn đấu xây dựng xây dựngtoàn diện
xã hội khá giả. Mục tiêu 100 năm thứ hai từ 2020 đến 2050, gồm 2bước:Bước 1, ở
giai đoạn 2020 - 2035, cơ bản hoàn thành hiện đại hố xã hộichủ nghĩa với các tiêu
chí thực lực kinh tế, khoa học - công nghệ đứng hàng đauthế giới; cơ bản hồn
thành hiện đại hố hệ thống và năng lực quản trị đất nước;đời sống nhân dân giàu
có hơn, chênh lệch giàu - nghèo và khoảng cách pháttriển giữa cácvùng, mien
thuhẹpr r ệ t ; m ô i

trường

sinhthái

căn

b ả n c ó chuyểnb i ế n t ố t , c ơ b ả n t h ự c h i ệ n m ụ c t i ê u T r u n g Q u ố c t ư ơ i đ ẹ p .
B ư ớ c 2 :ở giai đoạn 2035 - 2050, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Trung Quốc mới, xâydựngTrungQ u ố c
thànhcường

quốc

xã

hộichủ

nghĩa

hiệnđại,

g i à u m ạ n h , dânch ủ, vă nm i n h, hà i hoàv à t ư ơ i đ ẹp v ớ i c á c t i ê u c h í : H o à n t h
à nh h i ệ n đạihoá hệ thống quản trị và năng lực quản trị đất nước; trở thành quốc gia có
sứcmạnht ổ n g h ợ p v à t a m ả n h h ư ở n g q u ố c t ế đ ứ n g h à n g đ a u t h ế g i ớ i ; c
ơ b ả n thực hiện toàn dân cùng giàu có. Để hồn thành mục tiêu trên, Đảng Cộng
sảnTrungQ u ố c x á c đ ị n h “ b ố n n h i ệ m v ụ v ĩ đ ạ i ” t r o n g t h ờ i đ ạ i m ớ i g ồ m
:Phục


8
hưng dân tộc Trung Hoa; giải quyếtc á c m â u t h u ẫ n x ã h ộ i ; x â y
d ự n g Đ ả n g đ i vàochieusâuvàxâydựngchủnghĩaxãhộiđặcsắcTrungQuốc.
3. Nhữngkhókhăn,tháchthứccủa“chủnghĩaxãhộiđặcsắcTrungQuốc”
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xãhội
đặc sắc Trung Quốc hiện nay đang đứng những khó khăn, thách thức to
lớn,tậptrungchủyếuđược biểuhiệnở cácvấnđesau:
Về động lực pht triển mới về kinh tế: Đại hội XIX của Đảng Cộng sảnTrung
Quốc nhấn mạnh những khó khăn cản trở sự phát triển hiện nay là: Nănglực sáng
tạo khoa học kỹ thuật chưa đủ mạnh, cơ cấu ngành nghe bất hợp lý,phương thức
phát triển vẫn chủ yếu theo kiểu thô, cơ sở nơng nghiệp yếu, sự tróibuộcbởitàingunthiên
nhiênngàycàngnghiêmtrọng,bộphậncácngànhsảnxuất cung vượt q cau, doanh nghiệp hoạt động
kém hiệu quả, thể chế cơ chếkìm hãm khoa học phát triển còn nhieu, nhiệm vụ đi
sâu cải cách mở cửa vàchuyển đổi phươngthức pháttriển kinhtế cịnkhókhăn.
Vềthựchiệncânbằnggiữa ph ttriểnvàhướngthụcơngbằngxãhội Khó
khăn này biểu hiện “Ba chênh lệch lớn mới” nảy sinh trong q trình cảicách là
sự phát triển khơng cân bằng, không ben vững; khoảng cách phát

triểngiữac á c k h u v ự c , g i ữ a t h à n h t h ị v à n ô n g t h ô n , k h o ả n g c á c h p h â
n p h ố i t h u nhậpcủa

người

dân

vẫncòn

lớn;các

vấnđe

dânsinhliênq u a n đ ế n l ợ i í c h thiết thâncủa người dânnhư giáodục, việc
làm,bảo đảm xãh ộ i , y t ế , n h à ở cịnnhieubấtcập.
Về mơ hình pht

triển

truyền

thống

đầu

tư

lớn,

ơ n h i ễ m n h i ề u : Cơ cấukinh tế không hợp lý, một số ngành năng lực sản xuất

dư thừa, khả năng khaithác tài nguyên đã gan đến giới hạn. Diện tích canh tác
giảm mạnh, chất lượngđất canh tác thối hóa, do đơ thị mở rộng, đất được đưa vào
sử dụng trong côngnghiệp và các loại “trào lưu khu kinh tế mở”, “trào lưu khu
thực nghiệm”, “tràolưu xây dựng bất động sản”, “trào lưu làm sân gơn”, diện tích
đất canh tác còngiảm đi với tốc độ hàngchục triệu mẫu mỗin ă m . N g o à i r a ,
để

thực

hiện

m ụ c tiêutồndânđeugiàucóvàonăm2050,GDPbìnhqnđaungườicủaTrung


9
Quốc can phải tăng gấp 3-4 lan so với hiện nay 5, đây là nhiệm vụ hết sức khókhăn
do kinh tế Trung Quốc đã qua thời kphát triển nóng và đang trong
giaiđoạngiảmtốc.
Về tối ưu hóa vấn đề tự quản lý của Đảng, Nhà nước và xã hội: Khó
khănnày chủ yếu biểu hiện là trình độ văn minh xã hội và tố chất văn minh con
ngườivẫnchưađượcnângcao,mộtsốlĩnhvựctồntạihiệntượngmấtđạođức,thiếuthành tín; mâu thuẫn xã hội
nhieu hơn; chưa tăng cường xây dựng pháp trị, xâydựng pháp trị chưa thích ứng,
chưa phù hợp với nhu cau phát triển và mục tiêuđẩy nhanh hiện đại hóa năng lực
xử lý và hệ thống xử lý quốc gia.iệc thắt chặthơn chính trị nội bộ và quyết liệt
chống tham nhũng cũng làm gia tăng căngthẳng nội bộ, kìm hãm sáng tạo, tác
động tiêu cực đến phát triển kinh tế. Ngoàira, Trung Quốc có thể sẽ phải đối mặt
với những mâu thuẫn mới nảy sinh vechính trị xã hội như vấn đe ly khai sắc tộc ở
Tân Cương, Tây Tạng, phong tràodân chủởHồng Kông,xuhướng độc lậpcủa Đài
Loan.
Về những thc h t h ứ c c ó t í n h t o à n c ầ u Q u á t r ì n h x â y

d ự n g c h ủ n g h ĩ a x ã hội ở Trung Quốc phải đối mặt với những thách thức,
khủng hoảng tài chínhquốc tế bùng phát, lây lan khiến kinh tế thế giới bất ổn và
gây ảnh hưởng rất lớnđến nen kinh tế phát triển tốc độ cao, đến cơ cấu và mơ hình
kinh tế... Bên cạnhđó, mơi trường an ninh đối ngoại của Trung Quốc ngày càng
phức tạp, Mỹ vàđồng minh ngày càng gia tăng sức ép và kiem chế Trung Quốc,
chiến tranhthương mại Mỹ - Trung chưa có hồi kết; các điểm nóng ve an ninh khu
vực nhưtình hình bán đảo Trieu Tiên, biên giới Trung- Ấ n , v ấ n đ e B i ể n
Đ ô n g , H o a Đông din b i ế n phứctạp,khólường,tiemẩnnguycơxungđột.
Đảng Cộng sản Trung Quốc xác định: Hiện tại Trung Quốc đang đứngtrước
nhieu mâu thuẫn xã hội trong thời đại mới là mâu thuẫn giữa nhu cau ngàycàngcao
của nhândânvecuộcsống tốt đẹpvới sự pháttriểnkhôngcânbằng,không đay đủ. Đặc trưng cơ bản của
Trung

Quốc

hiện

nay

là

vẫn

đang

trong

nghĩaxãhộivàvẫnlànướcđangpháttriển lớn nhất thếgiới.
5

Năm2016, GDPbìnhquânđaungườicủa TrungQuốc đạt8.280USD

giaiđoạnđau

củachủ


10
Tóm lại, đối với Trung Quốc, sự nghiệp cải cách đã trở thành một cơngtrình
hệ thống phức tạp, can phải tính đến các yếu tố trong và ngồi nước, tiếnhành cải
cách tồn diện, đồng bộ ở mọi lĩnh vực. Mơ hình chủ nghĩa xã hội đặcsắc Trung
Quốc can phải tiếp tục nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện ve lý luận,nhưng với
những thành tựu mà nhân dân Trung Quốc đã đạt được khẳng định:Chủ nghĩa xã
hội đặc sắc Trung Quốc là sản phẩm của sự kết hợp giữa nhữngnguyên lý cơ bản
của chủ nghĩa Mác với đieu kiện thực ti n ở Trung Quốc. Đâylà thành quả lý luận
và thực tin

to

lớn

của

Đảng

Cộng

sản

Trung

Quốc

t r o n g qtrình tìmtịi vấnđepháttriển chủnghĩaxã hội hiệnthực.
II. ÝN G H Ĩ A C Ủ A V I Ệ C N G H I Ê N C Ứ U M Ơ H Ì N H C H Ủ N G H Ĩ A
X Ã HỘIĐẶCSẮCTRUNGQUỐCĐỐIVỚI VIỆTNAMHIỆNNAY

iệt Nam và Trung Quốc là hai nước có nhieu điểm tương đồng và cảnhững
khác biệt, nghiên cứu mơ hình “chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc” cóýnghĩarất
quantrọngcảvenhậnthứcvàthựctinđốivớisựnghiệpxâydựngchủnghĩaxã hộiởi ệ t Namhiệnnay.
1. Vn h ậ n t h ứ c , tưtưởng,lýluận
iệc nghiên cứu lý luận và thực ti n mô hình chủ nghĩa xã hội đặc
sắcTrungQuốc,mộtmặtchochúngtathấyrh ơ n tínhphổbiến,tínhđặcthùvàsựđadạng,ph
ongphúcủamơhìnhvàconđườngthựchiệnmụctiêuxãhộichủnghĩatrênthếgiớihiệnnay.
Thựcchấtmốiquanhệgiữatínhphổbiếnvàtínhđặcthùtrongđổimớichủnghĩaxãhộihiệnnaylàphảnánh
khách quan mốiliênhệgiữađặctrưngchungcủachủnghĩaxãhộivớinhữngmơhìnhxãhộixãhội
chủ nghĩa cụ thể vốn rất đa dạng phong phú địi hỏi các chủ thể can
nhậnthức,tổchứchiệnthựchóatránhphiếndiệnvàdậpkhnmáymóc.
Qua nghiên cứu, chúng ta nhận thấy nội dung tính phổ biến của chủ
nghĩaxãhộilàcáichungnhất,cáiđặctrưngbảnchấtvechủnghĩaxãhội,giúpcho
giaicấpcơngnhânởmỗiquốcgiasaukhigiànhđượcchínhquyenvàlãnhđạoxã hội hiện thực hóa theo quan
điểm của các nhà kinh điển chủ nghĩa Mác -Lênin đã khái quát từ thực ti n cuộc
đấu

tranh

cách

mạng

và

hoạt

động

luận.Tínhphổbiếncủachủnghĩaxãhộikhơngphảilàsảnphẩmdosựnhàolặncủa

lý


11
tư duy một cách khiên cưỡng và áp đặt theo ý muốn chủ quan, mà trái lại đó
làthuộc tính khách quan của chủ nghĩa xã hội. Bởi lẽ, chủ nghĩa xã hội hiện
thựckhông phải là kết quả bắt nguồn từ ý niệm, là ln lý, đạo đức mà hiện thực
phảikhntheo,màlàmộttấtyếulịchsử,quyluậttiếnhốcủalịchsửvậnđộng,biến đổi và thay thế các hình thái
kinh tế- xã hội từ thấp đến cao như một qtrình lịchsửtựnhiên.
Tính phổ biến của chủ nghĩa xã hội được quy định bởi các giá trị của nócũng
như các nhân tố quy định và cấu thành nó, là những giá trị phổ biến tồnnhân loại.
không ra đời tự phát, hư vô. Chủ nghĩa xã hội hiện thực được sản sinhradựatrênnhững
tienđekháchquanvekinhtế,chínhtrị,vănhố,xãhội,vậtchất kỹ thuật và giá trị tinh than xã hội mà nhân
loại, trực tiếp là dưới chủ nghĩatư bản đã tạo ra. Đó là nen đại công nghiệp, là giai
cấp vô sản hiện đại, các cuộccáchm ạ n g c ô n g n g h i ệ p , c á c h m ạ n g
k h o a h ọ c - k ỹ t h u ậ t v à n g à y n a y l à c á c h mạng khoa họccông nghệ hiện đại và các thành tựu văn minh khác, cùng vớicác giá trị văn hoá
tinh than và nhất là tư tưởng xã hội chủ nghĩa mà đỉnh cao làchủ nghĩa xã hội khoa
học…Chủ nghĩa Mác - Lênin nói chung, chủ nghĩa xã hộikhoahọcnóiriênglàhọcthuyếtkhoa
học,cáchmạngđãluậnchứngsâusắcvàđúng đắn, các quy luật, tính quy luật khách quan, tất yếu,
phổ biến của quá trìnhchuyển biến cách mạng từ hình thái kinh tế- xã hội tư bản
lên hình thái kinh tế-xãhộicộngsảnchủnghĩa.
Nhữngngunlý,quyluật,tínhquyluậtđómangtínhphổbiếnđốivớitất cả

cácquốcgia-dântộctrênthếgiớimàkhơngloạitrừtínhđặcthùcủabấtcứ quốc gia, dân tộc nào. Bởi vậy, chủ
nghĩa Mác- Lênin, chủ nghĩa xã hội khoahọc là học thuyết khoa học, cách mạng,
là

lý

luận

của

phong

trào

vô

sản

thế

giới,cơs ở l ý l u ậ n đ ể c á c đ ả n g c ộ n g s ả n v à c ô n g n h â n v ậ n d ụ n g , đ e r a đ ư ờ n g l ố
i , chiến lược, sách lược cách mạng của mình. Tính phổ biến của chủ nghĩa xã
hộihiệnt h ự c b i ể u h i ệ n t ậ p t r u n g ở b ả n c h ấ t , đ ặ c t r ư n g v à m ụ c t i ê u c ủ a n ó . C
h ủ nghĩa xã hội hiện thực, theo quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin ve bản chất
làmộtchếđộxãhộixốbỏápbức,bóclột,bấtcơng,thựchiệntiếnbộvàcơng


12
bằng xã hội, tạo ra các đieu kiện, tien đe để giải phóng giai cấp, giải phóng dântộc
và giải phóng con người. Một xã hội mà “tự do của mỗi người là đieu kiệncho sự

tự do và phát triển của tất cả mọi người”. Chủ nghĩa xã hội là chế độ xãhội khác
ve bản chất của mọi chế độ xã hội dựa trên chế độ tư hữu ve tư liệu sảnxuất chủ
yếu đã có trong lịch sử, thể hiện ở những đặc trưng có tính phổ qt màcácnướcđilên
chủnghĩaxãhộiđangtìmcáchxâydựng.Đólàxãhộixâydựngtrêncơsởnenkinhtếpháttriểncao,dựatrênlựclượngsảnxuấttiêntiến,
hiệnđại, chế độ công hữu ve tư liệ sản xuất và thực hiện phân phối theo lao động
làchủyếu.echínhtrịđólàchếđộdânchủxãhộichủnghĩađemlạiquyendânchủ thực
sự cho đại đa số nhân dân, Nhà nước của nhân dân do nhân dân và
vìnhândândo Đ ả n g C ộ n g s ả n l ã nh đạo. ev ăn h ó a l à nen v ă n hóaxã hộ i c h ủ nghĩ
a vừatiên tiến, hiện đại, khoa học vừam a n g đ ậ m t í n h d â n t ộ c . e x ã
h ộ i , con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có đieu kiện phát triển
tồndiệncá nhân, các dântộc bình đẳng đồnkết, tơn trọng và giúp đỡ
lẫnn h a u cùngpháttriển,có quan hệ hữu nghị,hợptácvớicácnướctrênthếgiới.
Nội dung tính đặc thù của chủ nghĩa xã hội là phản ánh cái riêng, đặctrưng
cụ thể được vận dụng ở các quốc gia, dân tộc sau khi giai cấp công nhângiành
được chính quyen và lãnh đạo tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa trêncơ sở vận
dụng những qui luật chung. Trong khi khẳng định và luận chứng
vetínhphổbiếncủachủnghĩaxãhộiđổimới,cảicáchtronggiaiđoạnhiệnnayc
ủathờiđại,chúngtakhơngbaogiờđượcqnrằng,chủnghĩaxãhộiởmỗiquốc gia, dân tộc lại ln ln là một
thực

thể

xã

hội

độc

lập

mang

đậm

tính

dântộc,tínhđặcthùcủanó,nênhếtsứcđadạngvàphongphú,mnmàu,mnvẻ.
Đãcómộtthời,dotưduygiáođieu,xơcứngthiếuđộclập,tựchủnênngườitađãcoinhẹhoặcnhậnthứckhơngđúngđắnvàđayđủve
tính đặc thù của chủnghĩa xã hội mà tuyệt đối hóa tính phổ biến của nó.ựsao chép, rập
khn mơhình Xơi ế t

là

một

thực

tế.

Khơng

phải

ngẫu

n h i ê n , k h i m ơ h ì n h x ã h ộ i c h ủ nghĩa kiểu Xơiết trở nên lỗi thời
trước

những

biến

đổi

mới

của

thế

giới,

trìtrệ,khủnghoảngcủachủnghĩaxãhộihiệnthựcdin rađồngloạt,đồngthờiở

sự


13
các nước xã hội chủ nghĩa. Tình hình đó đặt ra tính cấp thiết của cải tổ, cải cách,đổi
mớiởcácnướcxãhộichủnghĩadẫnđếnnhữngkếtquảkhácnhaunhưchúng tađãthấy.
Nghiên cứu mơ hình chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc thời đại mớicho
phép chúng ta khẳng định lại một lan nữa rằng, sự sụp đổ chủ nghĩa xã hộihiện
thực ở Liên Xô và Đông Âu là sự sụp đổ của một mơ hình đã lỗi thời khơng tiếnkịp
cùngthờiđại,chứkhơngphảilàsựsụpđổcủachủnghĩaMác-Lênin,chủ nghĩa xã hội khoa học như các thế
lực chống cộng và cơ hội rêu rao. Cũngchính trong q trình đổi mới, cải cách chủ
nghĩa xã hội, Đảng Cộng sản TrungQuốc, bên cạnh việc tiếp tục kiên định đi lên
chủ nghĩa xã hội, khẳng định tínhđúng đắn của các nguyên lý phổ biến của chủ
nghĩa

Mác

-

Lênin,

cácgiá

trị

củachủnghĩaxãhội,tíchcựctìmtịi,bổsung,pháttriểnlýluậnvàhoạtđộngthựcti n xây
dựngchủnghĩaxãhộiphùhợpvớiđieukiệnhồncảnhlịchsửcụthểcủamình.
Dovậy,khinghi ên cứu,xemxét,đánhgi ám ơ hìnhchủ nghĩa xãhộiở các
nước này can đứngtrên quanđiểm duy vậtlịchs ử đ ể t r á n h t h á i đ ộ t ả khuynh
khithấy các đảngc á n h t ả p h ủ n h ậ n n h ữ n g n g u y ê n l ý c ơ b ả n
nhất

c ủ a chủn g h ĩ a M á c -

Lêninvechủnghĩaxãhộithìchođólàxétlại,v.v…
Đ ồ n g thờin â n g c a o t í n h t í c h c ự c c h í n h t r ị đ ấ u t r a n h p h ê p h á n , p h ả n b á c c á
c q u a n điểms ai t r á i , t h ù đ ị c h t r o n g n h ậ n t h ứ c v à h à n h đ ộ n g c h ố n g l ạ i c o n đ ư
ờ n g đ i lên chủ nghĩa xã hội ởi ệ t

Nam;

đấu

tranh

chống

khuynh

h ư ớ n g t u y ệ t đ ố i h ó a chủ nghĩa Mác- L ê n i n , đ ò i á p d ụ n g
n g u y ê n x i n h ữ n g n g u y ê n l ý p h ổ b i ế n c ủ a chủ nghĩa xã hội
khoa học, khuynh hướng nhân danh “sáng tạo”, “đổi mới, cảicách”, “tư tưởng đột
phá”

nhằm

phủ

nhận

chủ

nghĩa

Mác

-

Lênin,

tư

tưởng

HồChíMinh,phủnhậnvaitrịlãnhđạocủaĐảngCộngsảniệtNam,phủnhậnne
nkinhtếthịtrườngđịnhhướngxãhộichủnghĩa…

Như vậy, đối với mơ hình chủ nghĩa xã hội ở Trung Quốc, thơng quanghiên
cứu lý luận và thực ti n,một mặt,góp phan bổ sung, hồn thiện hơn
lýluậnvemơhìnhvàconđườngđilênchủnghĩaxãhộiởiệtNam,nhấtlàvấnđe

vận

dụng những quy luật phổ biến của chủ nghĩa xã hội khoa học, tư
tưởngHồChíMinhvàothựctin iệtNam.Mặtkhc , tacótiếpcậnđượcnhữngkinh


nghiệm từ mơ hình chủ nghĩa xã hội đó để tham chiếu, phát triển nhận thức
lýluậnvechủnghĩaxãhộiởiệtNam;nhậnthứcrhơnnhữngtháchthứccủaquá
trình nhận thức lý luận ve con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đặcbiệt là
những thách thức bên trong như biểu hiện giáo đieu, rập khn máy móc,nhân
danh “dân chủ, đổi mới” để tìm cơ hội làm chệch hướng xã hội chủ nghĩa ởnướcta.
2. Vý nghĩathc tin
Từ những thành tựu, hạn chế của các mơ hình chủ nghĩa xã hội và các tràolưu
xãhộichủnghĩatrênthếgiớinóichungvàmơhìnhchủnghĩaxãhộiđặcsắcTrungQuốccungcấpnhieubàihọckinhnghiệmqbáu
màiệt Nam có thểtham chiếu. Đối với Đảng ta, quan niệm ve chủ nghĩa xã hội và
con đường đi lênchủnghĩaxãhộiđãđượckhẳngđịnhtrongCươnglĩnhxâydựngđấtnướctrongthời kquá độ lên
chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011). Những quanniệm ve chủ nghĩa xã
hội

và

con

đường

đi

lên

chủ

nghĩa

xã

hội

mà

Cương

lĩnhcủaĐảngtađãchỉrakhơngchỉmangtínhđặcthùiệtNammàcịncógiátrịphổbiế
n.
Tính phổ biến của chủ nghĩa xã hội hiện thực đổi mới, cải cách còn đượcqui
định bởi những tác động của các nhân tố thời đại, do đó có những đặc tínhchung
phù hợp với giai đoạn hiện nay của thời đại. Trong những tác động đó,những đặc
tính chung, có tính phổ biến của chủ nghĩa xã hội đổi mới, cải cáchkhông chỉ biểu
hiện trong nội dung, đặc điểm của chủ nghĩa xã hội mà cịn ở
conđườngđilên,nhữngtínhquyluậtpháttriểncủachủnghĩaxãhộihiệnnay.ự vậnđộng của các quy luật
phổbiếncũngcónhữngnétmớivàdođó,phươnghướngđi lên chủ nghĩa xã hội của các nước xã hội
chủ nghĩa cũng sẽ có những nétchung, sự phát triển thích ứng, phù hợp với u
cau

mới

trong

giai

đoạn

hiện

naycủathờiđại.Trongđó,nổibậtnhấtlàđeuphảixâydựngvàpháttriểnnenkinhtếthịtrườngxãhộichủ
nghĩa,

hội

nhập

quốc

tế,

cơng

nghiệp

hóa,

hiện

đại

hóa

gắnvớipháttriểnkinhtếtrithức;vaitrịđộnglựccủacáchmạngkhoahọccơngnghệhiệnđại,giáodục
-đàotạo,đaphươnghóa,đadạnghóaquanhệquốctế…


Đieu đó cũng cho thấy tính phổ biến của chủ nghĩa xã hội hiện thực cũngcó
sự phát triển biện chứng không đứng yên, bất biến mà luôn mang hơi thở củathời
đại. Cho nên, tư duy lý luận ve chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủnghĩa xã
hội không ngừng được bổ sung, cập nhật và phát triển cùng với sự
pháttriểncủahiệnthựcthờiđại.
Nộidungtínhđặcthùcủachủnghĩaxãhộilàphảnánhcáiriêng,đặctrưngcụthểđượcvận
dụngởcácquốcgia,dân

tộcsaukhigiaicấp

cơngnhângiànhđượcchínhquyenvàlãnhđạotiếnhànhcáchmạngxãhộichủnghĩatrêncơsởvậndụn
gnhữngquiluậtchung.Trongkhikhẳngđịnhvàluậnchứngvetínhphổbiếncủachủnghĩaxãh
ộiđổimới,cảicáchtronggiaiđoạnhiệnnaycủathờiđại,chúngtakhơngbaogiờđượcqnrằng,
chủnghĩaxãhộiởmỗiquốcgia,dântộclạilnlnlàmộtthựcthểxãhộiđộclậpmangđậmtín
hdântộc,tínhđặcthùcủanó,nênhếtsứcđadạngvàphongphú,mn
màu,mnvẻ.Đãcómộtthời,dotưduygiáođieu,xơcứngthiếuđộclập,tựchủnênngườitađãcoin
hẹhoặcnhậnthứckhơngđúngđắnvàđayđủvetínhđặcthùcủachủnghĩaxãhộimàtuyệtđốihóatí
nhphổbiếncủanó.
ậndụngvàothựctin xâydựngchủnghĩaxãhộiởiệtNamhiệnnaycan

chú

trọng các kinh nghiệm như: Kinh nghiệm ve đảng cam quyen trong đieukiệnpháttriển
kinhtếthịtrườngđịnhhướngxãhộichủnghĩavớinhieuthànhphan, nhieu hình thức sở hữu; kinh nghiệm
trong giải quyết mối quan hệ giữađảng cam quyen với Nhà nước pháp quyen xã
hội

chủ

nghĩa;

vai

trò

“kiến

tạo”củanhànướctrongnenkinhtếthịtrường,trongbảođảmvàgiảiquyếtnhữngvấnđexãhội;sựcan
thiệpcủanhànướcvàonenkinhtếthịtrườngcũngnhưmốiquan hệ giữa nhà nước pháp với các nhóm
kinh tế - xã hội chủ chốt trong xã hộivì sự thịnh vượng chung, đặc biệt là vào
những

thời

điểm

khủng

hoảng

kinh

tế,chínhtrị,xãhội...đểgiúpchínhphủtìmkiếmnhữnggiảiphápnhanhchóng,hiệuquảthốtrakh
ỏitìnhhìnhkhủnghoảngđóv.v..
NghiêncứumơhìnhchủnghĩaxãhộiđặcsắcTrungQuốcchothấymộtđặcđiểmnổibật,đól
àvaitrịquantrọngcủanhànướcvàcủakhuvựccơng,nhấtlàchếđộphúclợixãhộivàcơngbằng

xãhộinhưngthựctếchothấysựpháttriểnmạnhmẽcủakhuvựctưnhânlncósựkiểmsốtcủa
khuvựcnhànước.Trongchếđộkinh