ĐỀ bài số 2 thủ tục rút gọn trong tố tụng hình sự việt nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

BÀI TIỂU LUẬN
MÔN: THỦ TỤC ĐẶC BIỆT TRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ

ĐỀ BÀI SỐ 2: “Thủ tục rút gọn trong Tố tụng Hình sự Việt
Nam.”

HỌ VÀ TÊN: VŨ TRỌNG KHÁNH
MSSV:
LỚP:

N03 – TL2


MỤC LỤC
A/ MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1
I/ Những lý luận chung về thủ tục rút gọn trong tố tụng hình sự Việt
Nam:................................................................................................................... 2
1/ Khái niệm thủ tục rút gọn trong tố tụng hình sự:..............................2
II/ Các quy định về thủ tục rút gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm
2015:.................................................................................................................. 3
1/ Quy định về phạm vi áp dụng thủ tục rút gọn trong Bộ luật Tố
tụng hình sự:................................................................................................. 3
1.1/ Phân tích nội dung quy định về phạm vi áp dụng thủ tục rút
gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:......................................3
1.2/ Đánh giá nội dung quy định về phạm vi áp dụng thủ tục rút
gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:......................................4
2/ Quy định về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong Bộ luật Tố
tụng hình sự:................................................................................................. 5
2.1/ Phân tích nội dung quy định về điều kiện áp dụng thủ tục rút

gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:......................................5
2.2/ Đánh giá nội dung quy định về điều kiện áp dụng thủ tục rút
gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:......................................6
3/ Quy định về quyết định áp dụng, huỷ áp dụng thủ tục rút gọn
trong Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành:.................................................7
3.1/ Phân tích nội dung quy định về quyết định áp dụng, huỷ áp
dụng thủ tục rút gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:........7
3.2/ Đánh giá nội dung quy định về quyết định áp dụng, huỷ áp
dụng thủ tục rút gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:........7
4/ Quy định về thời hạn và thủ tục tố tụng theo thủ tục rút gọn trong
Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành:...........................................................8
4.1/ Phân tích nội dung quy định về thời hạn áp dụng thủ tục rút
gọn trong từng giai đoạn theo Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:. .8
4.2/ Đánh giá nội dung quy định về thời hạn áp dụng thủ tục rút
gọn trong từng giai đoạn theo Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:. .9
4.3/ Phân tích nội dung quy định về thủ tục tố tụng rút gọn trong
từng giai đoạn theo Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:.....................9
4.4/ Đánh giá nội dung quy định về thủ tục tố tụng rút gọn trong
từng giai đoạn theo Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:...................10
5/ Quy định về việc áp dụng biện pháp ngăn chặn theo thủ tục rút
gọn trong Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành:.......................................11
5.1/ Phân tích quy định về việc áp dụng biện pháp ngăn chặn theo
thủ tục rút gọn trong Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:........................11


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

5.2/ Đánh giá quy định về việc áp dụng biện pháp ngăn chặn theo
thủ tục rút gọn trong Bộ luật Tố tụng hình sự 2015:........................11
III/ Kiến nghị giải pháp hồn thiện các quy định về thủ tục rút gọn

trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015:..................................................11
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................14

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

A/ MỞ ĐẦU
Khẳng định vai trị quan trọng trong cơng cuộc đấu tranh
phịng, chống tội phạm, góp phần giữ vững an ninh chính trị,
trật tự an tồn xã hội, bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân,
bộ luật tố tụng hình sự đã là một trong những cơ sở pháp lý hữu
hiệu để các cơ quan, chủ thể tiến hành tố tụng thực hiện tốt
chức năng, nhiệm vụ của mình. Thủ tục rút gọn lần đầu tiên
được quy định trong BLTTHS năm 2003, đây là một trình tự thủ
tục tố tụng đặc biệt được áp dụng giải quyết những vụ án hình
sự đủ điều kiện một cách nhanh chóng, đáp ứng yêu đổi mới,
cải cách tư pháp. Tuy nhiên, sau một thời gian dài áp dụng, nội
dung quy định về thủ tục rút gọn nói riêng và BLTTHS năm 2003
nói chung đã bộc lộ nhiều hạn chế. Để khắc phục vướng mắc,
bất cập, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của thủ tục rút
gọn, BLTTHS năm 2015 ra đời.
Cho đến nay, sau hơn 5 năm thi hành BLTTHS năm 2015, bên
cạnh những thành tựu đạt được, thủ tục rút gọn vẫn thể hiện sự
khó khăn trong áp dụng thực tế, nhiều nội dung chưa rõ ràng,
thống nhất, gây nên nhiều mâu thuẫn. Do đó, việc tiếp tục
nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện là rất cần thiết để thủ
tục này dễ dàng đi vào đời sống, mang lại hiểu quả cao trong xử
lý tội phạm.

Với mong muốn tìm hiểu chi tiết hơn về thủ tục rút gọn trong
tố tụng hình sự Việt Nam, phân tích những hạn chế cịn tồn tại,
đưa ra một số ý kiến mang tính đóng góp hồn thiện, em xin lựa
chọn đề bài số 2: “Thủ tục rút gọn trong Tố tụng hình sự
Việt Nam” để làm bài tiểu luận.
B/ NỘI DUNG

1

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

I/ Những lý luận chung về thủ tục rút gọn trong tố tụng
hình sự Việt Nam:
1/ Khái niệm thủ tục rút gọn trong tố tụng hình sự:
Thủ tục rút gọn là “một trình tự tố tụng đặc biệt được quy
định trong Bộ luật Tố tụng hình sự do cơ quan có thẩm quyền
quyết định áp dụng đối với những vụ án khi có đủ các điều kiện
nhất định;là thủ tục tố tụng rút ngắn về thời gian, giản lược về
trình tự nhằm giải quyết vụ án hình sự một cách nhanh chóng
và có hiệu quả, nhưng vẫn đảm bảo được các nguyên tắc tố
tụng hình sự và quyền lợi hợp pháp của bị can, bị cáo và người
tham gia tố tụng.”1. Theo đó, thủ tục đặc biệt này mang bản
chất là rút ngắn thời hạn giải quyết, giản lược thủ tục tố tụng
mà vẫn tuân theo các nguyên tắc chung của tố tụng hình sự,
nhắm đến những vụ án hình sự ít nghiêm trọng, chứng cứ đơn
giản, bị cáo đã thừa nhận hành vi của mình,...
Như vậy, thủ tục đặc biệt này gồm những đặc điểm cơ bản

sau. Đầu tiên, thời gian tiến hành tố tụng được rút ngắn. Thay vì
quy định mức thời hạn tối đa cho mỗi giai đoạn tố tụng thì thủ
tục rút gọn đưa ra yêu cầu giải quyết vụ án nhanh chóng, chính
xác. Tiếp theo, cách thức tiến hành tố tụng đơn giản. Sự giản
lược về hình thức được thể hiện cụ thể trong từng giai đoạn. Thứ
ba, tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của tố tụng hình sự. Thủ tục
đặc biệt cũng như thủ tục thông thường khi áp dụng đều phải
đảm bảo tuân theo các nguyên tắc chung của tố tụng hình sự.
Cuối cùng, thoả mãn đầy đủ điều kiện luật định. Thủ tục rút gọn
nhắm tới những vụ án hình sự đơn giản, yếu tố nhân thân nhân
người phạm tội đã rõ ràng, mức độ tội phạm ít nghiêm trọng.
1 Theo Nguyễn Văn Quảng, Luận văn Tiến sĩ Luật học, “Hoàn thiện thủ tục rút gọn trong
bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam, Những vấn đề lý luận và thực tiễn”, 2011, tr. 14 – 15.

2

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

II/ Các quy định về thủ tục rút gọn trong Bộ luật tố tụng
hình sự năm 2015:
1/ Quy định về phạm vi áp dụng thủ tục rút gọn trong Bộ
luật Tố tụng hình sự:
1.1/ Phân tích nội dung quy định về phạm vi áp dụng thủ
tục rút gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:
Điều 455 BLTTHS năm 2015 đã có những thay đổi trong quy
định giới hạn được áp dụng thủ tục rút gọn. Theo đó, thủ tục
này được mớ rộng áp dụng cho các giai đoạn: điều tra, truy tố,

xét xử sơ thẩm và xét xử phúc thẩm; các giai đoạn còn lại áp
dụng thủ tục thông thường.
Trong giải quyết tố giác, tin báo tội phạm cũng như giai đoạn
kiến nghị khởi tố, các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng
với mục đích kiểm tra, xác minh để xác định sự việc có dấu hiệu
tội phạm hay khơng. Hoạt động này mang tính cơ bản, nền tảng
nên sẽ khơng có sự giản lược trong quy trình, cách thức thực
hiện. Áp dụng thủ tục thơng thường là dễ hiểu trong giai đoạn
này.
Đối với giám độc thẩm, tái thẩm, thủ tục rút gọn cũng không
được áp dụng. Xảy ra khi Viện kiểm sát hoặc Toà án có kháng
nghị; nghĩa là sau hai lần xét xử sơ thẩm, phúc thẩm, vụ án cơ
bản vẫn chưa được giải quyết triệt để, có thể vì lý do đánh giá
sai tính chất vụ án từ đầu hoặc do vi phạm nghiêm trọng tố
tụng hay có tình tiết mới. Dù là ngun nhân nào thì tính chất
vụ án đã có sự thay đổi, đã trở nên đủ phức tạp để cần thiết
phải áp dụng thủ tục thông thường, xem xét cụ thể, rà sốt tồn
bộ.

3

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

1.2/ Đánh giá nội dung quy định về phạm vi áp dụng thủ
tục rút gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:
So với Bộ luật tố tụng trước, BLTTHS năm 2015 bổ sung mở
rộng phạm vi áp dụng thủ tục rút gọn cho giai đoạn xét xử phúc

thẩm vụ án hình sự là cần thiết, phù hợp.
BLTTHS năm 2003 không quy định áp dụng thủ tục rút gọn vơ
hình chung gây ảnh hưởng đến quyền lợi của những người liên
quan, kéo dài thời gian xử lý vụ án một cách không cần thiết, cụ
thể thời hạn mở phiên toà phúc thẩm kéo dài tới 60 ngày đối với
Toà án cấp tỉnh2. Trước bất cập này, hướng đến sửa đổi bổ sung
nội dung về phạm vi áp dụng, một số quan điểm cho rằng: “...
Những vụ án đã được áp dụng thủ tục rút gọn trong giai đoạn
xét xử sơ thẩm có ít bị cáo, tình tiết khơng phức tạp, thường chỉ
có bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt hoặc người bị hại
kháng cáo yêu cầu tăng mức bồi thường...”3. Đồng ý với quan
điểm trên, việc cho phép áp dụng thủ tục rút gọn trong xét xử
phúc thẩm tại BLTTHS năm 2015 không chỉ phù hợp với mục
đích, ý nghĩa của thủ tục đặc biệt này, cịn đem đến sự thống
nhất trong phương hướng xử lý vụ án, phát huy hiệu quả giải
quyết, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của những người liên quan.
2/ Quy định về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong
Bộ luật Tố tụng hình sự:
2.1/ Phân tích nội dung quy định về điều kiện áp dụng
thủ tục rút gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:
BLTTHS năm 2015 đã có sửa đổi, bổ sung về điều kiện áp
dụng thủ tục tại Điều 456. So với điều kiện quy định tại Điều
2 Theo Điều 320; Điều 322; Điều 324; Điều 242 BLTTHS năm 2003.
3 Theo TS. Nguyễn Thị Mai (2016), “Những quy định về thủ tục rút gọn trong Bộ luật Tố
tụng hình sự sửa đổi năm 2015”, Tạp chí Nghề Luật, Học viện Tư pháp, Số 1/2016, tr. 74 –
78.

4

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

319 BLTTHS năm 2003, điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn cho
giai đoạn xét xử phúc thẩm và đối tượng “người phạm tội tự
thú” được thêm vào; nội dung “căn cước, lai lịch” được thay đổi
thành “cư trú, lý lịch”.
Với giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm, điều kiện được
bổ sung để áp dụng thủ tục rút gọn như sau.
Đầu tiên, điều kiện “người thực hiện hành vi phạm tội... tự
thú”.
Tự thú là “việc người phạm tội tự nguyện khai báo với cơ
quan, tổ chức về hành vi phạm tội của mình trước khi tội phạm
hoặc người phạm tội bị phát hiện”4. Như vậy, trường hợp người
phạm tội tự thú về hành vi phạm tội cũng có nhiều điểm tương
đồng với phạm tội quả tang, dễ hiểu vì khi người phạm tội tự
nguyện hợp tác thì những chứng cứ, tài liệu, yếu tố quan trọng
ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án đều được họ cung cấp đầy
đủ.
Thứ hai, điều kiện “Người phạm tội có nơi cư trú, lý lịch rõ
ràng”. Cư trú là “là việc công dân sinh sống tại một địa điểm
thuộc đơn vị hành chính cấp xã hoặc đơn vị hành chính cấp
huyện ở nơi khơng có đơn vị hành chính cấp xã...”5. Xét về yếu
tố cư trú, lý lịch của người phạm tội chính là xét đặc điểm nhân
thân của người phạm tội. Nhân thân của một người thể hiện qua
“...các đặc điểm về giới tính, độ tuổi, thành phần dân tộc, xã
hội, trình độ văn hố, nghề nghiệp, ...hồn cảnh gia đình, ...tiền
án, tiền sự”6. Vậy khi những thơng tin trên đã đầy đủ, đáng tin
cậy, thì việc áp dụng thủ tục rút gọn sẽ đem lại hiệu quả.

4 Theo điểm h, Khoản 1, Điều 4 BLTTHS năm 2015.
5 Theo khoản 2 Điều 2 Luật Cư Trú 2020.
6 Theo Nguyễn Văn Hiển, Luận văn Thạc sĩ luật học, “Thủ tục rút gọn trong tố tụng hình
sự Việt Nam”, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2004, Hà Nội, tr. 38

5

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

Đối với giai đoạn xét xử phúc thẩm, các điều kiện được bổ
sung quy định tại khoản 2 Điều 456 Bộ luật này. Nói chung, giai
đoạn này có nhiều hơn một điều kiện so với giai đoạn xét xử sơ
thẩm, đó là nội dung kháng cáo, kháng nghị chỉ được lên quan
đến quyết định hình phạt đối với người phạm tội, không liên
quan đến những nội dung khác trong vụ án.
2.2/ Đánh giá nội dung quy định về điều kiện áp dụng
thủ tục rút gọn trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015:
Đầu tiên, việc bổ sung điều kiện “người phạm tội tự thú” là
đáp ứng đúng yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm, phát
huy hiệu quả của việc áp dụng thủ tục rút gọn. Vì khi các tài
liệu, chứng cứ để chứng minh trong vụ án hình sự được tiếp cận
ngay sau khi hành vi phạm tội kết thúc thì việc tiến hành tố
tụng đã trở nên quá dễ dàng. Thực tiễn giải quyết án hình sự khi
BLTTHS năm 2015 chưa ra đời cho thấy trường hợp người phạm
tội tự thú về hành vi đã gây ra, cùng những điều kiện còn lại
như: hành vi phạm tội đơn giản; chứng cứ rõ ràng; ít nghiêm
trọng; lý lịch cụ thể, thì việc xác minh tội phạm vẫn nhanh

chóng, chính xác nhưng chỉ được áp dụng thủ tục thơng thường
vì khơng phải là trường hợp phạm tội quả tang. Do đó, sự bổ
sung trên đã khắc phục được bất cập, tránh phải áp dụng thủ
tục rườm rà, không cần thiết.
Thứ hai, sửa đổi nội dung “...có căn cước, lai lịch rõ ràng”
thành “...có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng”. Có thể hiểu, căn cước và
lai lịch cũng là hai yếu tố thuộc về một người nhưng có phạm vi
rất rộng. Với một thủ tục có ý nghĩa và vai trò rút ngắn thời gian
xử lý nhưng vẫn đảm bảo tính chính xác thì u cầu làm rõ căn
cước, lai lịch của người phạm tội là đòi hỏi quá cao. Cần tính

6

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

chính xác trong “căn cước, lai lịch” thì mất nhiều thời gian
ngược lại, tính chính xác sẽ khơng có. Vì vậy, việc sửa đổi thành
“nơi cư trú, lý lịch rõ ràng” là một cách nhanh chóng, dễ dàng
để áp dụng trong thực tiễn.
Thứ ba, về điều kiện để áp dụng thủ tục rút gọn trong giai
đoạn xét xử phúc thẩm. Không như điều kiện được bổ sung tại
điểm a khoản 2 Điều 456 Bộ luật này, rất hợp lý thì tại điểm b,
khoản 2 Điều này là một nội dung gây nhiều mâu thuẫn. Theo
đó, “Vụ án chưa được áp dụng thủ tục rút gọn trong xét xử sơ
thẩm nhưng có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều
này...”7 thì áp dụng thủ tục rút gọn cho xét xử phúc thẩm, cịn
ngay sau đó tại khoản 1 Điều 457 Bộ luật này lại yêu cầu các

chủ thể có thẩm quyền khi xác định vụ án có đủ điều kiện theo
Điều 456 thì phải ra quyết định áp dụng thủ tục rút gọn ngay.
3/ Quy định về quyết định áp dụng, huỷ áp dụng thủ tục
rút gọn trong Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành:
3.1/ Phân tích nội dung quy định về quyết định áp dụng,
huỷ áp dụng thủ tục rút gọn trong Bộ luật tố tụng hình
sự năm 2015:
Theo BLTTHS năm 2015, tại khoản 1 Điều 457; điểm h, khoản
2 Điều 36; khoản 2 Điều 41; khoản 2 Điều 44, quy định về thẩm
quyền áp dụng thủ tục rút gọn đã được sửa đổi, bổ sung mở
rộng cho Cơ quan điều tra các cấp và Toà án bên cạnh Viện
kiểm sát. Đồng thời, BLTTHS hiện hành đã quy định cụ thể thời
hạn để các chủ thể có thẩm quyền bắt buộc phải ra quyết định
áp dụng khi đã có đầy đủ điều kiện luật định, thay vì bỏ ngỏ,
phụ thuộc vào sự chủ động của các cơ quan tiến hành tố tụng
như trước: “...theo đề nghị....hoặc xét thấy vụ án có đủ các điều
7 Theo điểm b, khoản 2, Điều 456, BLTTHS năm 2015.

7

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

kiện quy định..., Viện kiểm sát có thể ra quyết định áp dụng
TTRG”8.
Đối với huỷ bỏ quyết định áp dụng thủ tục rút gọn, khoản 3,
khoản 4 Điều 457, Điều 458 BLTTHS năm 2015 đã thay thế nội
dung quy định chung chung về việc huỷ quyết định áp dụng chỉ

diễn ra ở giai đoạn truy tố do Viện kiểm sát thực hiện và có hiệu
lực cho cả 3 giai đoạn9, phần định rạch ròi theo từng giai đoạn
tố tụng, cơ quan có thẩm quyền tương ứng sẽ có trách nhiệm
tiến hành xử lý.
3.2/ Đánh giá nội dung quy định về quyết định áp dụng,
huỷ áp dụng thủ tục rút gọn trong Bộ luật tố tụng hình
sự năm 2015:
Đầu tiên, việc mở rộng các chủ thể có thẩm quyền ra quyết
định áp dụng là một cách khắc phục hạn chế rất hợp lý. Thực
tiễn xử lý các vụ án khi BLTTHS năm 2015 có hiệu lực đã cho
thấy việc này đem lại sự chủ động, đề cao trách nhiệm của Cơ
quan điều tra. Vì Cơ quan điều tra là cơ quan trực tiếp tham gia
ngay từ đầu, có điều kiện nắm bắt nội dung vụ án toàn diện,
hơn nữa, thực hiện được sự giản lược về thủ tục, bỏ bớt “...theo
đề nghị của Cơ quan điều tra hoặc xét thấy vụ án....”10 như
trước đây.
Thứ hai, bắt buộc cơ quan tiến hành tố tụng phải ra quyết
định áp dụng khi có đủ cơ sở là một cách hiệu quả để ngăn
ngừa tâm lý chủ quan, ngại áp lực, loại bỏ quan niệm “tuỳ nghi
lựa chọn” đã hình thảnh từ BLTTHS trước. Thống kê tình hình thụ
lý, giải quyết án hình sự của VKSNDTC từ 2012 đến 2015 đã báo
động hạn chế cần thay đổi đó, tỷ lệ áp dụng TTRG ở các tỉnh
8 Theo khoản 1 Điều 320 BLTTHS năm 2003.
9 Theo khoản 2 Điều 323 BLTTHS năm 2003.
10 Theo khoản 1 Điều 320 BLTTHS năm 2003.

8

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

trên cả nước có tỷ lệ rất thấp khoảng 0,48%, có tỉnh số lượng áp
dụng bằng khơng như: Kiên Giang, Sơn La11.
Thứ ba, trong việc ra quyết định huỷ áp dụng, đồng thời mở
rộng cả về chủ thể có thẩm quyền và giai đoạn đã khắc phục
rất tốt tình trạng mâu thuẫn, “thiếu căn cứ pháp lý” trong một
số trường hợp cụ thể. Giờ đây, Viện kiểm sát khơng cịn lúng
túng có nên huỷ quyết định áp dụng đã ban hành khi phát hiện
điều kiện áp dụng khơng cịn phù hợp; cơ quan có thẩm quyền
trong giai đoạn xét xử cũng dễ ràng đánh trả hồ sơ điều tra bổ
sung hoặc tạm đình khi điều kiện áp dụng khơng phù hợp.
4/ Quy định về thời hạn và thủ tục tố tụng theo thủ tục
rút gọn trong Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành:
4.1/ Phân tích nội dung quy định về thời hạn áp dụng thủ
tục rút gọn trong từng giai đoạn theo Bộ luật tố tụng
hình sự năm 2015:
BLTTHS hiện hành đã sửa đổi các quy định về thời hạn tố tụng
theo hướng tăng thời hạn điều tra so với BLTTHS trước nhưng
vẫn giữ được bản chất. Cụ thể thời hạn điều tra đã tăng lên 20
ngày12 và tính từ khi “khởi tố vụ án”13. Kế đến, thời hạn truy tố
cơ bản khơng có gì khác khi chỉ tăng 01 ngày14 kể từ khi nhận
được quyết định đề nghị truy tố. Thứ ba, tổng thời hạn xét xử
sơ thẩm là 17 ngày, trong đó, thời hạn chuẩn bị xét xử được
tăng lên 10 ngày15; còn thời hạn để mở phiên tòa giữ nguyên.
Cuối cùng, thời hạn xét xử phúc thẩm được bổ sung thêm từ

11 Theo Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Báo cáo tổng kết công tác, năm 2012, 2013,
2014, 2015, Hà Nội.

12 Theo khoản 1 Điều 460 BLTTHS năm 2015.
13 Theo khoản 1 Điều 173 BLTTHS năm 2015.
14 Theo Điều 461 BLTTHS năm 2015.
15 Theo Điều 462 BLTTHS năm 2015.

9

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

BLTTHS năm 2015 cũng thể hiện sự rút gọn tương đối so với thủ
tục chung.
4.2/ Đánh giá nội dung quy định về thời hạn áp dụng thủ
tục rút gọn trong từng giai đoạn theo Bộ luật tố tụng
hình sự năm 2015:
Hiện nay, tổng thời hạn điều tra, truy tố, chuẩn bị xét xử sơ
thẩm đã được tăng thêm 12 ngày. Sự thay đổi này đã khắc phục
được bất cập của quy định cũ về thời hạn ngắn gây áp lực lên
các chủ thể có thẩm quyền, đảm bảo tiến hành đầy đủ các giai
đoạn một cách nhanh chóng, kịp thời, chính xác, khách quan,
mặt khác đề cao được tinh thần trách nhiệm, hạn chế số lượng
vụ án phải trả hồ sơ để điều tra bổ sung.
4.3/ Phân tích nội dung quy định về thủ tục tố tụng rút
gọn trong từng giai đoạn theo Bộ luật tố tụng hình sự
năm 2015:
Với những vụ án đủ điều kiện để áp dụng thủ tục rút gọn,
song hành với thời hạn tiến hành tố tụng, bộ luật hiện hành
cũng giản lược các thủ tục tiến hành. Cụ thể, theo Điều 460

BLTTHS năm 2015, giai đoạn điều tra khơng có gì đặc biệt hơn
thủ tục thông thường. Chỉ tới sau khi kết thúc điều tra, điểm
khác biệt là Cơ quan điều tra không phải làm bản kết luận điều
tra mà ra quyết định đề nghị truy tố16. Thứ hai, đến giai đoạn
truy tố, Viện kiểm sát sẽ ra một trong các quyết định theo Điều
461 BLTTHS năm 2015. Tại điểm a khoản 1 Điều này, Quyết
định truy tố được đưa ra sẽ ngắn gọn hơn bản cáo trạng, chỉ
gồm nội dung: thời gian, địa điểm xảy ra tội phạm; lý lịch; tội
danh và căn cứ pháp lý. Điểm b khoản 1 Điều này được thêm
mới tạo ra quyền miễn truy tố cho Viện kiểm sát, khi đó, người
16 Theo Điều 460 BLTTHS năm 2015.

10

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

phạm tội sẽ khơng bị truy cứu trách nhiệm hình sự Tòa án. Còn
điểm d, đ khoản 1 Điều này khơng có gì đáng chú ý. Thứ ba, ở
giai đoạn xét xử sơ thẩm BLTTHS hiện hành đã chia thành hai
giai đoạn. Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, nội dung về việc đưa
vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn cũng giống như quyết định
đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục thông thường. Tương tự như
vậy, phiên tòa sơ thẩm giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn
cũng tiến hành theo thủ tục chung. Cuối cùng, nội dung về thủ
tục rút gọn trong giai đoạn xét xử phúc thẩm là hoàn toàn mới.
Điều 464, Điều 465 Bộ luật này đã quy định cụ thể với các thủ
tục: “thủ tục về chuẩn bị xét xử phúc thẩm và thủ tục về phiên

tòa phúc thẩm”. Tại Điều 464 Bộ luật này, Thẩm phán hoặc là
đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm hoặc ra quyết định đình chỉ xét
xử phúc thẩm vụ án khi người kháng cáo rút toàn bộ kháng cáo,
Viện kiểm sát đã rút toàn bộ kháng nghị. Đến khi mở phiên toà
phúc thẩm, Điều 465 Bộ luật này ngoài việc loại bỏ nghị án và
thu gọn về chỉ một Thẩm phán giải quyết thì cơ bản là theo thủ
tục chung.
4.4/ Đánh giá nội dung quy định về thủ tục tố tụng rút
gọn trong từng giai đoạn theo Bộ luật tố tụng hình sự
năm 2015:
Việc sửa đổi, bổ sung quy định áp dụng thủ tục rút gọn cho
các giai đoạn xét xử đã rút ngắn thời gian, trình tự, thủ tục; việc
loại bỏ Hội đồng xét xử đã góp phần tiết kiệm cơng sức, chi phí
cho q trình giải quyết vụ án. Đặc biệt, cho phép thủ tục rút
gọn trong xét xử phúc thẩm là một tiến bộ tiến bộ của BLTTHS
năm 2015, đảm bảo sự thống nhất xuyên suốt giải quyết vụ án
hình sự theo một trình tự thủ tục nhất định.

11

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

Tuy nhiên, so với các giai đoạn khác được áp dụng thủ tục rút
gọn: thời hạn điều tra còn 20 ngày; thời hạn truy tố còn 05 ngày
và thời hạn xét xử sơ thẩm tổng là 17 ngày thì riêng thời hạn
kháng cáo, kháng nghị được viện dẫn từ khoản 1 Điều 464
BLTTHS năm 2015 sang quy định thủ tục chung là 15 ngày cho

kháng cáo17 và 30 ngày cho Viện kiểm sát cấp trên kháng nghị
trực tiếp18. Nội dung quy định thời hạn này đối với việc chỉ nhận
kháng cáo, kháng nghị là khá dài, không cần thiết.
5/ Quy định về việc áp dụng biện pháp ngăn chặn theo
thủ tục rút gọn trong Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành:
5.1/ Phân tích quy định về việc áp dụng biện pháp ngăn
chặn theo thủ tục rút gọn trong Bộ luật Tố tụng hình sự
2015:
Biện pháp ngăn chặn là “biện pháp cưỡng chế trong tố tụng
hình sự được áp dụng đối với bị can, bị cáo, người bị truy nã
hoặc đối với những người chưa bị khởi tố... nhằm ngăn chặn
hành vi nguy hiểm cho xã hội của họ, ngăn ngừa họ tiếp tục
phạm tội, trốn tránh pháp luật hoặc có hành động gây cản trở
cho việc điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự”19.
Cứ có căn cứ cho rằng bị can, bị cáo sẽ gây khó khăn cho việc
thi hành án hoặc có thể tiếp tục phạm tội, thì ngay cả khi đang
áp dụng thủ tục rút gọn, các cơ quan tiến hành tố tụng trong
phạm vi thẩm quyền đều được sử dụng một trong các biện pháp
ngăn chặn tại Điều 109 BLTTHS năm 2015. Riêng đối với tạm
giữ, khi áp dụng thủ tục rút gọn sẽ không gia hạn thời hạn tạm
giữ.
17 Theo khoản 1 Điều 333 BLTTHS năm 2015.
18 Theo khoản 1 Điều 337 BLTTHS năm 2015.
19 Theo Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Luật Tố tụng hình sự Việt Nam, Nxb. Công
an nhân dân, 2019, tr. 227.

12

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

5.2/ Đánh giá quy định về việc áp dụng biện pháp ngăn
chặn theo thủ tục rút gọn trong Bộ luật Tố tụng hình sự
2015:
Nhìn chung các quy định khơng có gì thay đổi nhiều, riêng
việc khơng gia hạn thời tạm giữ cũng bắt nguồn từ đặc thù của
thủ tục rút gọn, vốn để nâng cao trách nhiệm của các chủ thể
tiến hành tố tụng, đồng thời, đảm bảo hoàn thành các giai đoạn
đầu đúng thời hạn, không xâm hại quyền, lợi ích hợp pháp của
người phạm tội.
III/ Kiến nghị giải pháp hoàn thiện các quy định về thủ
tục rút gọn trong Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015:
Đầu tiên, về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn.
Đối với yếu tố “Tội phạm đã thực hiện là tội phạm ít nghiêm
trọng”. Theo lý luận, việc phân loại tội phạm dựa trên mức độ
nguy hiểm đối với xã hội và mức cao nhất của khung hình phạt
được áp dụng, hồn tồn khơng dựa trên tính chất đơn giản,
phức tạp của hành vi. Như thế, có những vụ án mà tội phạm
thực hiện là ít nghiêm trọng nhưng trong giải quyết vẫn gặp
nhiều cản trở, khó khăn. Ngược lại, nhiều vụ án nghiêm trọng
đến mức tang chứng, vật chứng rành rành, người phạm tội có
thái độ hợp tác nhưng khơng được áp dụng thủ tục rút gọn vì
khơng thoả mãn yếu tố này. Vì thế, cần thiết bổ sung thêm nội
dung tại điểm c Khoản 1 Điều 456 BLTTHS năm 2015 theo
hướng áp dụng thủ tục rút gọn với cả những tội phạm nghiêm
trọng để tránh việc bỏ sót vụ án có đủ điều kiện giải quyết theo
thủ tục đặc biệt này.
Đối với điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn cho giai đoạn phúc

thẩm, nội dung tại điểm b, khoản 2 Điều 456 BLTTHS năm 2015

13

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

có mâu thuẫn giữa vế trước với vế sau và tạo ra bất cập với
khoản 1 Điều 457 Bộ luật này. “Vụ án chưa được áp dụng thủ
tục rút gọn trong xét xử sơ thẩm nhưng có đủ các điều kiện quy
định tại khoản 1 Điều này...”20 đưa ra trường hợp đủ điều kiện
nhưng trong giai đoạn sơ thẩm lại khơng được áp dụng. Vì thế,
chỉ nên giữ điểm a, lược bỏ điểm b và bổ sung nội dung về các
chứng cứ, tài liệu đã có ở giai đoạn sơ thẩm.
Thứ hai, về thẩm quyền áp dụng thủ tục rút gọn.
BLTTHS năm 2015 đã mở rộng thẩm quyền áp dụng thủ tục
rút gọn cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án tại Điều 456
của Bộ luật này. Tuy nhiên quy định này vẫn mang ý nghĩa lý
luận nhiều hơn là có giá trị thúc đẩy việc áp dụng thủ tục đặc
biệt trên thực tế. Khi vụ án có đủ điều kiện theo quy định tại
Điều 456 BLTTHS năm 2015 mà Cơ quan điều tra không ra
quyết định áp dụng TTRG thì cách giải quyết được nêu lên trong
Quy chế số 505 ngày 18/12/2017 về công tác thực hành quyền
cơng tố, kiểm sát xét xử vụ án hình sự, chưa thực sự có giá trị
như một văn bản quy phạm pháp luật. Vì vậy, cần bổ sung nội
dung quy định thẩm quyền của Viện kiểm sát được tự ra quyết
định áp dụng thủ tục rút gọn trong giai đoạn điều tra.
Thứ ba, trong phiên tòa xét xử sơ thẩm.

Trong giai đoạn xét xử sơ thẩm, khi áp dụng thủ tục rút gọn,
việc giản lược đi các thủ tục tố tụng là cần thiết, cần bổ sung cơ
chế xét xử riêng. Cụ thể nếu bị cáo nhận toàn bộ hành vi phạm
tội, cáo buộc của Viện kiểm sát, thì sau khi nghe quan điểm của
đại diện Viện kiểm sát về mức hình phạt. Thẩm phán chủ Tịa
phiên tịa có thể đưa ra quyết định áp dụng hình phạt. Cịn

20 Theo điểm b, khoản 2 Điều 456 BLTTHS năm 2015.

14

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

trường hợp bị cáo khơng loanh quanh, có dấu hiệu chối tội thì
chuyển hướng về xét xử theo thủ tục thơng thường.
C/ KẾT LUẬN
Tóm lại, thực tiễn áp dụng thủ tục rút gọn còn bộc lộ nhiều
hạn chế, bất cập. Mặc dù đã được khắc phục đáng kể trong
BLTTHS năm 2015, nhưng khi đi sâu phân tích, đánh giá, nội
dung các quy định về thủ tục đặc biệt này vẫn chưa thực sự
hoàn thiện. Đồng thời, tâm lý áp lực, lo sợ tình trạng bỏ lọt tội
phạm của cơ quan tiến hành tố tụng cũng có những ảnh hưởng
đến hiệu quả của việc áp dụng thủ tục rút gọn. Chính vì thế, cần
tiếp tục hồn thiện các căn cứ pháp lý, để nâng cao hiệu quả
của việc áp dụng thủ tục rút gọn trong cơng tác đấu tranh
phịng ngừa và xử lý tội phạm.

15

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam


DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam

DE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.namDE.bai.so.2.thu.tuc.rut.gon.trong.to.tung.hinh.su.viet.nam