THỰC HÀNH: XÁC ĐỊNH TỐC ĐỘ TRUYỀN ÂM docx

THỰC HÀNH: XÁC ĐỊNH TỐC ĐỘ TRUYỀN ÂM
I. Mục tiêu:
1) Kiến thức: Đo bước sóng của âm thanh trong không khí, dựa vào hiện tượng
cộng hưởng giữa dao động của cột khí trong ống và dao động của nguồn âm.
Bàiết tần số của âm, tính được tốc độ truyền âm trong khơng khí theo cơng thức v
= f.
2) Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng nhanh, chính xác trong mọi thao tác. Tính nhẫn nại
khi thực hiện công việc và kĩ năng hợp tác trong nhóm để thực hiện tốt công việc.
II. Chuẩn bị:
1) Gio vin: Chuẩn bị và kiểm tra chất lượng các dụng cụ để thực hiện được hai
phương án thí nghiệm. Tiến hành trược các TN nêu trong bài thực hành.
2) Học sinh: Nghiên cứu trước nội dung bài thực hành, hiểu r cơ sở lí thuyết của 2
phương án thí nghiệm và hình dung được tiến hành thí nghiệm sẽ tiến hành.
Chuẩn bị sẵn bo co thí nghiệm theo mẫu trong SGK.
III. Tổ chức các hoạt động dạy học:
Hoạt động 1. (5’) Giới thiệu nội dung Bài học:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
-Nu cu hỏi kiểm tra kiến thức cũ.
? Để xác định tốc độ truyền âm của âm
thanh do một âm thoa phát ra cần phải
C nhn suy nghĩ, tìm cu trả lời:
-Cần xác định tần số âm phát ra và bước sóng.
xác định những đại lượng nào?
-Nêu vấn đề bài mới: Phải làm thế nào
để xác định tần số của âm phát ra và
bước sóng của âm?


-Nhận thức vấn đề của Bài học.
Hoạt động 2. (30’) Tìm hiểu CƠ SỞ LÍ THUYẾT. PHƯƠNG ÁN THÍ NGHIỆM ĐO
VẬN TỐC TRUYỀN ÂM TRONG KHÔNG KHÍ.

Nêu câu hỏi để HS tìm hiểu cơ sở lí
thuyết.
H
1
. Hy nu cơ sở lí thuyết xác định tốc
độ truyền âm trong không khí.








*Thảo luận nhóm, xác định cơ sở lí thuyết.
-Lí thuyết sóng dừng xảy ra trong cột khí của
ống dài, có một đầu hở, một nguồn âm đặt ở đầu
ống.
Chiều dài ống thỏa điều kiện:
; 1,3,5
4
l m m

 
Trong ống có hiện tượng cộng hưởng, nghe thấy
âm to nhất.
+ Đầu hở: bụng sóng.
+ Đầu kín: nút sóng.
Hai nt hoặc hai bụng lin tiếp
2





-Nu cu hỏi kiểm tra sự nghiên cứu
trước các phương án thí nghiệm ở nhà
của HS.
H
2
. Nêu các phương án TN xác định
tốc độ truyền âm và thực hiện thí
nghiệm theo tiến trình thế no đối với
mỗi phương án.











 Đo .

*Thảo luận nhóm, đưa ra tiến trình thí nghiệm
cho mỗi phương án.
+Phương án 1: TN với việc thay đổi chiều dài
cột khí trong ống bằng cách dịch chuyển pitton.

1.Lắp xilanh, pitton v m thoa vo gi theo hình
20.2 SGK.
2.Dịch pitton để mặt pitton trùng đầu hở xilanh.
Đầu kia của xilanh trùng vạch số 0 của thước
trên cán pitton.
3.Dng ba cao su g vào một nhánh âm thoa, đồng
thời dịch chuyển pitton ra xa đầu hở của xilanh.
Lắng nghe âm phát ra để xác định vị trí pitton
khi nghe thấy âm to nhất. Ghi nhận số liệu chiều
dài l của cột khí trong xilanh.
Lặp lại bước TN này trong 4 lần.
Tính
max min
à
2
l l
l v l

 

4.Dịch chuyển pitton ra xa hơn đầu hở của
xilanh và lắng nghe âm phát ra để xác định độ
dài l’ của cột khí khi có cộng hưởng âm lần thứ
hai.
Lặp lại TN 4 lần để xác định l’ tương ứng, tính

Nhận xét phương án thí nghiệm sau
khi học sinh trình by, bổ sung chi tiết
nếu HS trình by chưa đủ.
l’.
Tính
2( ' ) à 2( ' )
l l v l l
 
      

5.Bàiết tần s
ố m do m thoa pht ra, tính v từ
v
f



*Thảo luận nhóm, đưa ra phương án 2.
+Phương án 2.
Thí nghiệm với việc thay đổi chiều dài của cột
khí trong ống nhựa bằng việc thay đổi mực nước
trong ống nhựa.
Một HS đại diện nhóm trình by.
-Dng hình vẽ 20.3 của SGK.
-Việc tiến hành TN và tính toán giống như trên,
chỉ khác là thay đổi chiều dài cột khí bằng cách
hạ dần bình B xuống để mực nước ở ống A hạ
dần xuống.
Hoạt động 3. (30’) Tiến hnh thí nghiệm:
-GV pht dụng cụ thí nghiệm v mẫu bo

co thí nghiệm cho mỗi nhĩm.
-Quan sát và hướng dẫn khi các nhóm
thực hiện gặp khó khăn.
-Nhóm trưởng nhận dụng cụ TN, mẫu báo cáo
và cùng với thành viên trong nhóm tiến hành
TN.
-Thực hiện việc lau chùi, sắp xếp lại đúng vị
trí đặt dụng cụ TN, giao trả cho GV.
Hoạt động 4. (20’) Xử lí số liệu v viết bo co thí nghiệm.
-Hướng dẫn HS xử lí số liệu và cách viết
báo cáo theo mẫu.
-Thu bo co TN cc nhĩm thực hiện xong.

C nhn tính tốn v viết bo co theo mẫu.
Hoạt động 5. (5’) Nhận xét – Đánh giá.
+ GV nhận xt những mặt tích cực v hạn chế tiết thực hnh do HS thực hiện:
- Về kiến thức chuẩn bị cho Bài thực hnh.
- Việc thực hiện tổ, nhĩm trong thực hnh.
- Việc bảo quản tốt dụng cụ thí nghiệm.
- Nghim tc trong thực hnh.
+ HS ghi nhận v Rút kinh nghiệm cho cc tiết thực hnh sau.

IV. Rút kinh nghiệm.