Skkn đổi mới hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức nhằm kích thích hứng thú học tập, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong dạy học môn công nghệ 11 thpt

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO
aqq TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT TRIỆU SƠN 3

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, VẬN DỤNG KIẾN
THỨC NHẰM KÍCH THÍCH HỨNG THÚ HỌC TẬP, PHÁT
HUY TÍNH TÍCH CỰC, CHỦ ĐỘNG, SÁNG TẠO CỦA HỌC
SINH TRONG DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ 11 - THPT.

Người thực hiện: Trịnh Thị Hậu
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc môn: Công nghệ CN

THANH HOÁ NĂM 2022

skkn


MỤC LỤC
1. MỞ ĐẦU........................................................................................................................ 1
1.1. Lý do chọn đề tài......................................................................................................1
1.2. Mục đích nghiên cứu................................................................................................2
1.3. Đối tượng nghiên cứu...............................................................................................2
1.4. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................................2
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM................................................................3
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.................................................................3
2.1.1. Giải thích một số khái niệm...............................................................................3
2.1.2. Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn........................................................................3

2.1.3. Vai trò của hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức trong dạy học Công.........3
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm...................................4
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.........................................................6
2.3.1. Luyện tập, vận dụng kiến thức thông qua thiết kế sơ đồ tư duy và hệ thống câu
hỏi trả lời nhanh...........................................................................................................6
2.3.2 Luyện tập, vận dụng thơng qua tổ chức các trị chơi kết hợp cùng các phương
pháp, kỹ thuật dạy học tích cực...................................................................................9
2.3.3. Luyện tập, vận dụng bằng tình huống và sự trải nghiệm thực hành thực tế của
học sinh.....................................................................................................................10
2.3.4. Luyện tập, vận dụng kiến thức bằng vận dụng các tình huống giáo dục..........15
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân,
đồng nghiệp và nhà trường............................................................................................17
2.4.1. Đối với hoạt động giáo dục..............................................................................17
2.4.2. Đối với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường..................................................18
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ..........................................................................................19
3.1. Kết luận.................................................................................................................. 19
3.2. Kiến nghị................................................................................................................20

skkn


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Đổi mới phương pháp dạy – học là một trong những mục tiêu lớn ngành
giáo dục và đào tạo đặt ra trong giai đoạn hiện nay. Trong quá trình dạy học,
người giáo viên cần từng bước áp dụng các phương pháp, kỹ thuật và phương
tiện tiên tiến vào quá trình dạy và học.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 Ban Chấp hành Trung ương Đảng
khóa VIII đã chỉ rõ con đường đổi mới giáo dục và đào tạo phải bằng “đổi mới
mạnh mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều,

rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học”.[1] Trong đó mỗi một giáo
viên đóng một vai trị then chốt trong q trình dạy học, là một giáo viên THPT
tơi vẫn ln trăn trở để tìm giải pháp đổi mới nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển
của giáo dục đất nước.
Trước yêu cầu đổi mới hiện nay, đa số giáo viên đều có tinh thần tự đổi
mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh; Tuy
nhiên phần lớn các thầy cô giáo đều hướng đến việc đổi mới trong hoạt động
khởi động và hình thành kiến thức là chủ yếu, chưa quan tâm đúng mức tới hoạt
động luyện tập, vận dụng kiến thức cũng như vai trò của hoạt động luyện tập,
vận dụng kiến thức trong hoạt động dạy học. Cụ thể, thường giáo viên chỉ thực
hiện hoạt động này một cách nhanh chóng, đại khái thơng qua một vài câu hỏi
trắc nghiệm nhanh hoặc thông qua tổng kết chủ quan của bản thân về nội dung
của bài học, chưa chú ý nhiều đến việc tạo điều kiện để học sinh thấy được giá
trị của bài học và cơ hội vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống,
hoạt động hàng ngày của học sinh. Thực tế trong hoạt động này học sinh vẫn
đóng vai trị thụ động lắng nghe, cảm xúc, hứng thú mới chỉ dừng lại ở sự “lây
lan” từ giáo viên sang học sinh chứ không phải được khơi dậy, hình thành từ
hoạt động của bản thân các em.
Đối với bộ môn Công nghệ ở bậc THPT nói chung và nội dung của các
bài học thuộc chương trình Cơng nghệ 11 nói riêng, đặc thù kiến thức là các nội
dung về vẽ kỹ thuật, chế tạo cơ khí và động cơ đốt trong. Việc giúp học sinh
hiểu rõ được ý nghĩa nội dung bài học và vận dụng kiến thức đã học vào thực
tiễn cuộc sống có vai trị đặc biệt quan trọng trong việc định hướng sự phát triển
về nhân cách, thái độ sống, học tập và lao động của học sinh trong tương lai.
Bên cạnh đó, kiến thức thuộc phân mơn Cơng nghệ 11 đa số là những
kiến thức rất “khô khan” mang nặng tính chất “ngun lý kỹ thuật”, trừu tượng
và “khó truyền đạt”, chưa kích thích các em tham gia nghiên cứu, học tập hiệu
quả, khả năng thực hành trải nghiệm còn rất yếu, chưa chú trọng phát triển các
kỹ năng chuyên biệt cho học sinh như kỹ năng vẽ kĩ thuật, kỹ năng thiết kế kĩ
thuật ứng dụng, sử dụng bảo dưỡng động cơ đốt trong…do vậy phần lớn học

sinh học đối phó, chiếu lệ, khơng tập trung, hiệu quả khơng cao. Có nhiều nguyên
nhân dẫn đến thực trạng trên: Do xu hướng phát triển của thời đại khoa học, nhu
cầu của xã hội, yêu cầu của nghề nghiệp, sự định hướng của gia đình... Song tơi
thiết nghĩ mấu chốt của vấn đề là ở chỗ bản thân người giáo viên Công nghệ
cũng đang dạt theo sự ngại học của học sinh, chưa tích cực tìm giải pháp nâng
cao chất lượng giờ học, quá nặng nề đến việc trang bị kiến thức mà không thấy
1

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

kiến thức ấy phải được tổ chức thế nào nên hiệu quả giáo dục của bộ môn chưa
thực sự đạt được theo yêu cầu.
Nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả giờ dạy theo yêu cầu đổi
mới phương pháp dạy học với định hướng “lấy học sinh làm trung tâm”, trong
những năm gần đây công tác bồi dưỡng chỉ đạo chuyên môn tại trường THPT
Triệu Sơn 3 được thống nhất từ Ban giám hiệu đến các tổ, nhóm chuyên môn và
từng cá nhân. Là giáo viên dạy Công nghệ, đặc biệt là dạy chương trình mơn
Cơng nghệ 11 - chương trình học đầu tiên của bộ mơn ở bậc học mới. Đối với
các em học sinh tôi luôn xác định rằng:“Muốn khơi dậy niềm đam mê, bồi đắp
tình yêu lâu bền của học sinh đối với môn học cần phải chú trọng đổi mới không
chỉ trong hoạt động khởi động; hình thành kiến thức mà cả trong hoạt động
luyện tập, vận dụng kiến thức của bài học” làm cho học sinh nhận thức rõ được
những bài học từ sách vở sẽ có giá trị lớn đối với sự hoàn thiện giá trị của bản
thân các em trong từng hoạt động hàng ngày, làm cho các em thấy những bài
học đó thật hay và thú vị.
Xuất phát từ những lí do nêu trên, chính vì vậy tơi lựa chọn đề tài: “Đổi
mới hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức nhằm kích thích hứng thú học

tập, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong dạy học
môn Công nghệ 11 - THPT.” làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm của mình trong
năm học 2021 - 2022. Đây là vấn đề khiến tôi suy nghĩ rất nhiều trong q trình
cơng tác giảng dạy ở trường THPT Triệu Sơn 3, đề tài thực sự thiết thực và rất
cần thiết hiện nay trong dạy học môn học.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Khảo sát, đánh giá thực trạng việc tổ chức hoạt động luyện tập, vận dụng
kiến thức trong mỗi tiết học Công nghệ.
- Đề xuất các giải pháp đổi mới trong tổ chức hoạt động luyện tập, vận
dụng kiến thức bài học ở các tiết dạy Công nghệ 11 nhằm nâng cao hiệu quả dạy
học theo hướng tích cực và hình thành năng lực cho học sinh.
- Nâng cao được kết quả học tập môn Công nghệ 11”.
- Rèn luyện, nâng cao kĩ năng cho học sinh.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Nghiên cứu nội dung chương trình Cơng nghệ 11 và việc học tập của học
sinh đối với bài học.
- Học sinh khối 11 trường THPT Triệu Sơn 3.
- Giáo viên giảng dạy môn Công nghệ – trường THPT Triệu Sơn 3.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết
+ Nghiên cứu sách giáo khoa, báo, tài liệu, giáo trình, các văn bản, chỉ thị,
nghị quyết cơ bản liên quan đến nội dung đề tài. Trên cơ sở đó phân tích, tổng
hợp khái quát, rút ra những vấn đề cần thiết cho đề tài.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thơng tin
+ Tham gia thăm dị trao đổi ý kiến với giáo viên về vấn đề đổi mới
phương pháp dạy học. Tiếp thu ý kiến của các thầy cô giáo khi tiến hành xây
dựng các nội dung bài học liên quan đến nội dung đề tài.
- Phương pháp thực nghiệm
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

2

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

+ Thông qua thực tế dạy học trên lớp.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu
+ Thông qua kết quả quan sát tiết dạy, phân tích, kiểm tra – đánh giá kết
quả học tập của học sinh, xử lý thống kê toán học rồi rút ra những kết luận cần
thiết.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.1.1. Giải thích một số khái niệm
- “Luyện tập”: là“rèn luyện cho thành thạo”.[3]
- “ Vận dụng” là đem tri thức, lí luận áp dụng vào thực tiễn.
- “Tính tích cực của học sinh”: Có thể là tích cực trong học tập, trong hoạt
động trải nghiệm sáng tạo hay cả trong các hoạt động vui chơi... Với đề tài này,
tôi xin được đề cập tới khái niệm tích cực của học sinh trong nhận thức học tập:
“Tính tích cực nhận thức biểu hiện sự nỗ lực của chủ thể khi tương tác với đối
tượng trong quá trình học tập, nghiên cứu; thể hiện sự nỗ lực của hoạt động trí
tuệ, sự huy động ở mức cao các chức năng tâm lí (như hứng thú, chú ý, ý chí...)
nhằm đạt được mục đích đặt ra với mức độ cao.”[7]
2.1.2. Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn
Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy
và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận
dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một
chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự

học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển
năng lực.”[4]
Đáp ứng yêu cầu đó, Bộ Giáo dục và đào tạo có Cơng văn số
5555/BGDĐT- GDTrH, 08/10/2014 cụ thể hóa những yêu cầu đổi mới phương
pháp theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh: “Hình thức giao nhiệm vụ
sinh động, hấp dẫn, kích thích được hứng thú nhận thức của học sinh.”[5]
Ngoài ra, yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học cịn được cụ thể
hóa trong các văn bản chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ năm học hằng năm của Bộ
Giáo dục và đào tạo; hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Sở Giáo dục
và đào tạo; kế hoạch năm học của nhà trường và của mỗi giáo viên.
2.1.3. Vai trò của hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức trong dạy học
Công nghệ 11.
Hoạt động luyện tập, vận dụng hay hoạt động củng cố kiến thức (theo
cách gọi cũ) như NM.LACOPLEP đã khẳng định:“là khâu khơng thể thiếu
trong q trình giảng dạy. Nó thể hiện được tính tồn vẹn của bài giảng. Thơng
qua việc củng cố, ơn luyện mà giáo viên có thể khắc sâu kiến thức cho học
sinh”. Có thể khẳng định hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức giữ vai trị
quan trọng trong q trình dạy học vì:
+ Đối với học sinh: Giúp học sinh nhớ tốt các kiến thức đã học; giúp học
sinh rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức; rèn luyện cách diễn đạt, trả lời, tái
hiện; hệ thống hóa lại các kiến thức đã học.
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

3

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

+ Đối với giáo viên: Giúp giáo viên đánh giá được chất lượng bài dạy;
mức độ lĩnh hội kiến thức của học sinh, từ đó có biện pháp bổ sung, sửa chữa
kịp thời phương pháp lên lớp của mình.
Bài giảng có hay và hấp dẫn đến đâu nếu khơng làm tốt hoạt động luyện
tập, vận dụng thì cũng có thể coi là chưa hoàn thiện, đặc biệt là đối với môn
Công nghệ đặc thù của môn là “ học phải đi đôi với hành, lý thuyết phải gắn liền
với thực tiễn”.
Có khơng ít thầy, cơ giáo chưa thấy hết tác dụng của việc tổ chức hoạt
động luyện tập, vận dụng kiến thức của bài học hoặc do hoạt động khởi động và
hình thành kiến thức chiếm gần hết thời lượng của tiết học nên thường hay làm
một cách chiếu lệ, đối phó. Thực tế dạy học đã chứng minh thơng qua hoạt động
luyện tập, vận dụng kiến thức sẽ giúp học sinh tổng hợp lại kiến thức, ghi nhớ
được nhanh và tốt các kiến thức đã học. Vậy có thể thấy luyện tập, vận dụng là:
+ Giai đoạn chốt lại những tri thức, kĩ năng quan trọng đã truyền thụ.
+ Giai đoạn hình thành, rèn luyện và phát triển khả năng tư duy, sáng tạo
cho học sinh.
+ Là căn cứ quan trọng để đánh giá hiệu quả giáo dục của tiết học.
Tuy nhiên để đạt được hiệu quả giáo dục như mong muốn cần phải tạo
một tâm thế tốt cho học sinh trong hoạt động luyện tập và vận dụng này, đảm
bảo điều kiện tâm lí cần thiết cho hoạt động tiến hành có hiệu quả.
Hoạt đợng luyện tập; vận dụng dù là một khâu nhỏ nhưng nếu vì nó chỉ là
khâu nhỏ mà bỏ qua thì là một sai lầm lớn trong công tác giảng dạy của mỗi
người làm công tác giáo dục.
Hơn nữa xét từ góc độ tâm lý lứa tuổi và khả năng tiếp thu kiến thức của
học sinh ở giai đoạn này có thể thấy rằng nhu cầu tìm hiểu, phát triển tư duy
kiến thức, kỹ năng, thực hành sáng tạo là rất lớn. Các em có tư tưởng muốn tự
khám phá, thích độc lập trong suy nghĩ, chứ không thích bị áp đặt nên hoạt động
luyện tập; vận dụng cũng cần phải đổi mới, đa dạng hơn, hấp dẫn hơn để tạo
hứng thú học tập cho học sinh.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm

Luyện tập, vận dụng là một hoạt động quan trọng trong một tiết học. Tuy
nhiên, hầu như giáo viên khơng hoặc ít quan tâm đến hoạt động này khi dạy học.
Đa phần giáo viên thường luyện tập, vận dụng bằng cách gọi một học sinh trả
lời một vài câu hỏi trắc nghiệm nhanh còn phần ý nghĩa và vận dụng kiến thức
bài học vào thực tiễn thường giáo viên sẽ thực hiện ln bằng phương pháp
thuyết trình sau đó giao bài tập về nhà cho học sinh thậm chí có giáo viên cịn bỏ
qua ln hoạt động này. Việc giáo viên khơng hoặc ít quan tâm, đầu tư nghiên
cứu để đổi mới hoạt động luyện tập, vận dụng có thể do một số nguyên nhân
sau:
- Do thời gian của tiết dạy ngắn (chỉ 45 phút cho một tiết học) trong khi
kiến thức bài học lại nhiều. Đa số giáo viên chú trọng việc giảng dạy, truyền đạt
kiến thức cho học sinh ở hoạt động khởi động, tìm hiểu kiến thức mới nên mất
chủ yếu thời gian không có thời gian cho hoạt động này.
- Nhiều giáo viên xem đây là hoạt động không cần thiết và tốn thời gian vì
cho rằng học sinh đã lĩnh hội được kiến thức trong q trình dạy học, do đó
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

4

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

thường dùng thời gian của hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức cho việc tổ
chức hoạt động khởi động hoặc tìm hiểu kiến thức mới.
- Hoạt động luyện tập, vận dụng là hoạt động diễn ra vào thời điểm cuối
của tiết học nên học sinh thường lơ là, không chú ý đến học tập nếu hoạt động
này không lôi cuốn. Đây cũng là nguyên nhân giáo viên không tổ chức hoạt
động luyện tập, vận dụng hoặc tổ chức một cách sơ xài, nhanh chóng. Vì vậy

phải duy trì và tạo được hứng thú, lôi cuốn học sinh cho đến những phút cuối
cùng của tiết học là điều quan trọng.
*Nguyên nhân
+ Nguyên nhân khách quan
Dạy học phát huy tính tích cực của học sinh là phương pháp đã được nói đến
nhiều trong vài năm trở lại đây. Tuy nhiên, hiện nay những tiết học thực sự đổi
mới để giáo viên có thể tham khảo và học hỏi cịn hạn chế.
Kiểm tra, đánh giá ở mơn học cịn phân bố số điểm tương đối nhiều cho
việc ghi nhớ nên giáo viên còn áp lực nhiều về việc cung cấp đủ kiến thức cho
học sinh.
+ Nguyên nhân chủ quan
Đối với giáo viên:
Một số giáo viên bộ môn chưa chủ động trong việc học hỏi, tiếp thu
phương pháp và kỹ năng dạy học tích cực để vận dụng trong q trình dạy học.
Tâm lí giáo viên cịn nặng về truyền thụ kiến thức bài học mới, không dành
nhiều thời gian cho hoạt động luyện tập; vận dụng vì có thể bị “cháy giáo án”.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin của giáo viên trong một số tình huống
chưa tốt nên cịn ngại trong việc thiết kế giáo án theo hướng phát huy tính tích
cực của học sinh trong hoạt động luyện tập, vận dụng.
Đối với học sinh:
Nhiều học sinh có tâm lí học lệch, coi nhẹ mơn học vì mơn Cơng nghệ là
mơn học phụ, không phải là môn thi tốt nghiệp, chưa có sự đầu tư, quan tâm đến
việc chuẩn bị bài, dẫn đến tiết học còn thụ động.
Áp lực học nhiều bộ môn khác nhau trong cùng một buổi học nên khả năng
tập trung tư duy tích cực và sáng tạo dành cho mơn Cơng nghệ cịn ít.
Thể hiện ở việc đầu năm trong tiết học đầu tiên tôi đều tiến hành điều tra
hứng thú học tập của học sinh với mơn Cơng nghệ ở các lớp tơi dạy. Qua đó để
nắm bắt tình hình chung về quan điểm thái độ học tập của học sinh đối với bộ
môn và đưa ra được các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục của bộ môn.
Đánh dấu X vào mức độ hứng thú học tập của em đối với môn Công nghệ

Rất thích

Bình thường

Khơng thích

Kết quả điều tra như sau:
Bảng 1: Thống kê về hứng thú học tập của HS với môn học Công nghệ
Năm học 2020 – 2021
Năm học 2021 – 2022
Lớp
Lớp
Lớp
Lớp
Mức độ hứng
11A36
11D36
11D37
11G37
thú
SL
%
SL
% SL
%
SL
%
Rất thích
8

18,2 7 16,3 5 12,5
8
19,0

Tổng
SL
28

%
16,6

Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

5

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

Bình thường
12 27,3 16 37,2 16 40,0 18 42,9 62 36,7
Khơng thích
24 54,5 20 46,5 19 47,5 16 38,1 79 46,7
Tổng
44 100 43 100 40 100 42
100 169 100
Hầu hết học sinh chỉ coi môn học là một nhiệm vụ, qua số liệu khảo sát tỉ lệ
học sinh không hứng thú – khơng thích chiếm 46,7% (79/169 HS), học sinh say
mê mơn học – rất thích chiếm tỉ lệ thấp 16,6% (28/169 HS), học sinh mức độ

bình thường đối với môn Công nghệ chiếm tỉ lệ 36,7% (62/169 HS). Về phương
pháp học tập: Số học sinh hiểu sâu kiến thức, có phương pháp học tập chủ động
sáng tạo chiếm tỉ lệ rất thấp, phần lớn vẫn là phương pháp học thụ động, hầu hết
học sinh chưa đầu tư thời gian và cơng sức vào việc tìm hiểu, cũng như chưa
thấy rõ tầm quan trọng của môn học, mặc dù môn Công nghệ sẽ được vận dụng
rất nhiều trong cuộc sống. Cũng có những giáo viên sử dụng một số biện pháp
tích cực hóa hoạt động của người học nhưng chủ yếu là trong các giờ thao giảng.
Tóm lại: Từ những nguyên nhân trên việc đổi mới hoạt động luyện tập, vận
dụng kiến thức bài học sẽ kích thích hứng thú học tập, phát huy tính tích cực,
chủ động, sáng tạo của học sinh trong dạy học môn Công nghệ.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Luyện tập, vận dụng kiến thức thông qua thiết kế sơ đồ tư duy và hệ
thống câu hỏi trả lời nhanh.
Đây là một trong các phương pháp dễ vận dụng nhất trong việc tổ chức
hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức bài học và đang được nhiều thầy, cô
giáo vận dụng nhằm để tổng hợp lại, nhắc lại kiến thức cần ghi nhớ của bài học
trong hoạt động luyện tập. Với phương pháp này, tiết học vừa hấp dẫn, hiệu quả
học tập cao, học sinh hào hứng và bị cuốn hút trong quá trình tiếp nhận kiến
thức. Tiết học kết thúc nhẹ nhàng, các em hào hứng chờ đợi được chinh phục
kiến thức mới ở những tiết học tiếp theo. Nếu học sinh đã tự thiết kế cho mình
một cây sơ đồ tư duy thì giáo viên có thể so sánh, đối chiếu, nhận xét đánh giá
bài của học sinh với sơ đồ tư duy mà giáo viên đã chuẩn bị sẵn. Lưu ý chỉ đánh
giá, nhận xét về kiến thức được thể hiện ở bản đồ chứ không tập trung đánh giá,
nhận xét về màu sắc, hình vẽ.
Ví dụ 1: Thiết kế hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức Bài 21: Nguyên lý
làm việc của động cơ đốt trong
* Mục tiêu:
 Các khái niệm cơ bản về động cơ đốt trong.
 Nguyên lí làm việc của động cơ đốt trong.
 Nắm được nguyên lý làm việc thực hiện các thao tác trong vận hành động

cơ đốt trong.
 Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường trong ngành động cơ đốt trong.
* Cách tiến hành: Có thể tiến hành bằng các cách khác nhau như học sinh tự
thiết kế sơ đồ hoặc điền khuyết sơ đồ giáo viên đã thiết kế gợi ý…
Các nhóm học sinh thảo luận trình bày nội dung giáo viên u cầu. Sau
khi hồn thành sơ đồ, nhóm cử đại diện trình bày nội dung vừa hồn thành và
trình bày vấn đề ơ nhiễm môi trường do ngành sử dụng động cơ đốt trong gây
ra? Biện pháp khắc phục?
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

6

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

Sơ đồ tư duy dạng thiếu thông tin
yêu cầu học sinh hồn thiện

Học sinh trình bày nội dung sau khi
hồn thành xong

Sản phẩm hoạt động luyện tập vận dụng sau khi học sinh hoàn thành

Sơ đồ tư duy nguyên lý làm việc của động cơ 4 kì qua phần mềm mindmap
Ví dụ 2: Thiết kế hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức Bài 23: Cơ cấu trục
khuỷu thanh truyền trọng tâm tập trung ở phần “Cấu tạo của các chi tiết”
* Mục tiêu [2]
 Biết được nhiệm vụ và cấu tạo của các chi tiết chính trong cơ cấu trục

khuỷu thanh truyền.
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

7

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

 Đọc được sơ đồ cấu tạo của pit-tông, thanh truyền và trục khuỷu.
 Nhận biết các chi tiết chính trong cơ cấu trục khuỷu thanh truyền thơng
qua mơ hình, tranh vẽ, vật thật.
* Cách tiến hành: Sau khi kết thúc nội dung của bài học, giáo viên có thể ứng
dụng trị chơi trong một số chương trình truyền hình cùng với sử dụng các
phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực “ kỹ thuật sơ đồ tư duy” để củng cố kiến
thức đã truyền thụ . GV chia lớp làm hai nhóm, giao nhiệm vụ cho các nhóm sau
khi học xong nội dung bài 23 em hãy hoàn thành cấu tạo của các nhóm chi tiết:
pit-tơng, thanh truyền, trục khuỷu thông qua việc sử dụng sơ đồ tư duy, kết hợp
với tranh ảnh và vật thật chuẩn bị sẵn để trình bày vào sơ đồ tư duy. Sau khi
hồn thành sản phẩm, các nhóm nhận xét, GV nhận xét kết luận.

GV nêu vấn đề để các nhóm hồn thành sản phẩm trên giấy A0

Sơ đồ tư duy giáo viên chuẩn bị sẵn để học sinh tham khảo
Hoặc giáo viên cũng có thể cho học sinh thảo luận trình bày sản phẩm trực
tiếp trên bảng bằng sơ đồ tư duy. (phụ lục 1)
Ví dụ 3: Thiết kế hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức Bài 16: Công nghệ
chế tạo phôi.
* Mục tiêu [6]

Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

8

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

- Giúp học sinh khắc sâu kiến thức bài học một cách chủ động, khơng phải
nhớ máy móc.
- Biết được bản chất của công nghệ chế tạo phôi bằng phương pháp đúc,
phương pháp đúc trong khuông cát, phương pháp gia cơng áp lực và hàn.
- Lập được quy trình cơng nghệ chế tạo phôi bằng phương pháp đúc, gia
công áp lực.
- Nhận biết được một số loại phôi bằng các phương pháp gia công
* Cách tiến hành
- Giáo viên chiếu hệ thống câu hỏi theo hình thức tự luận hoặc trắc nghiệm,
vận dụng kiến thức vào cuộc sống hàng ngày.
- Giáo viên gọi học sinh có tín hiệu trả lời sớm nhất, các bạn còn lại theo
dõi và tiếp tục đưa ra phương án trả lời nếu phương án đưa ra chưa chính xác.
GV kết hợp sơ đồ tư duy để tổng kết nội dung bài học. (Phụ lục 2)
2.3.2. Luyện tập, vận dụng thơng qua tổ chức các trị chơi kết hợp cùng các
phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực.
Trị chơi giúp cho hoạt động dạy học trở nên sôi nổi, cuốn hút, giúp học
sinh rèn luyện sự mạnh dạn, tự tin, khả năng phản xạ nhanh, sự sáng tạo, nâng
cao tinh thần đoàn kết và sự tương tác giữa học sinh với học sinh, học sinh với
giáo viên... Có nhiều hình thức để giáo viên có thể ứng dụng tổ chức trị chơi
(các trị chơi truyền hình), cùng với sử dụng kiến thức liên môn hoặc các
phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực để củng cố kiến thức đã truyền thụ. Với

phương pháp này, tiết học vừa hấp dẫn, hiệu quả học tập vừa cao. Học sinh hào
hứng và bị cuốn hút trong quá trình tiếp nhận kiến thức. Tiết học kết thúc nhẹ
nhàng, các em hào hứng chờ đợi được chinh phục kiến thức mới ở những tiết
học tiếp theo.Trước khi chơi, cần chuẩn bị đồ dùng, phương tiện cần thiết, tạo
hiệu ứng, hệ thống câu hỏi liên quan đến bài mới, dự kiến tình huống xảy ra và
cách xử lí tình huống, kết quả đạt được qua trị chơi.
Ví dụ 1: Ứng dụng chương trình “Trị chơi âm nhạc” để củng cố sau khi học
xong Bài 19 “Tự động hóa trong chế tạo cơ khí.
Giáo viên chia lớp thành 2 đội chơi, đưa ra bài hát
lần lượt các đội chọn bài hát. Hãy hát từ cịn thiếu
trong bài hát “Điều đó tùy thuộc hành độngcủa bạn”
– Nhạc và lời: Vũ Kim Dung: Đất nước Việt Nam
xanh ngát có ..(1)… điều đó tùy thuộc……chỉ thuộc
vào bạn mà thôi; Bài hát “Trái đất này là của chúng
mình”; Bài hát “ Đội em làm kế hoạch nhỏ”. Sau đáp
án của mỗi bài hát, cả lớp cùng hát vang bài hát đó. Hoặc ứng dụng trị chơi
“nhà hùng biện tài ba” trong trò chơi “SV 96” yêu cầu học sinh hùng biện về
vấn đề ô nhiễm môi trường do sản xuất cơ khí gây ra dẫn đến biến đổi khí hậu.
Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan - vấn đáp, thuyết trình tích
cực; Kỹ thuật dạy học: Kĩ thuật đặt câu hỏi, học tập hợp tác, tích cực; Hình thức
tổ chức hoạt động: Cá nhân, nhóm. Giáo viên phổ biến luật chơi: 2 đội chơi
tham gia trò chơi “Nhà hùng biện tài ba” dựa vào cây sơ đồ tư duy các nhóm đã
hồn thành trong phần II (HS hồn thành sơ đồ trong q trình tìm hiểu nội dung
bài học) thảo luận cử đại diện nhóm hùng biện trong 3 phút để củng cố bài học.
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

9

skkn

Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

Hai đội trình bày kết quả làm việc nhóm để củng cố, vận dụng bài học
Ví dụ 2: Hoạt động luyện tập, vận dụng bài 32: “Khái quát về ứng dụng động cơ
đốt trong”. GV ứng dụng phần chơi “Nghe và thấy” trong chương trình “Siêu
thủ lĩnh” - VTC6. Yêu cầu học sinh ghi chép hoặc chụp ảnh, quay video về các
phương tiện sử dụng động cơ đốt trong trong các lĩnh lực mà em biết (VD: ô tô,
xe máy, các máy nông nghiệp, máy bay, tàu thủy…học sinh nêu rõ chức năng
tác dụng của các phương tiện đó trong thực tế, từ đó nêu ra được thực trạng,
nguyên nhân của việc sử dụng các phương tiện có sử dụng động cơ đốt trong
hiện nay và ảnh hưởng của việc sử dụng nguồn động cơ đốt trong đến vấn đề ô
nhiễm môi trường, sức khỏe, an toàn giao thông của con người tại địa phương.
Sau đó đến giờ học giáo viên sử dụng kỹ thuật phòng tranh để học sinh trình bày
kết quả tìm hiểu thực tế vấn đề ơ nhiễm mơi trường qua q trình tìm hiểu trước
tập thể. Sau khi các nhóm trình bày giáo viên đặt câu hỏi:
1. Từ các phương tiện sử dụng động cơ đốt trong em đã tìm hiểu, hãy cho biết vị
trí, vai trò của động cơ đốt trong trong đời sống xã hội?
2. Vấn đề ô nhiễm môi trường của các ngành sử dụng động cơ đốt trong gây ô
nhiễm như thế nào? Biện pháp khắc phục?
3. Các phương tiện giao thông đa số là sử dụng nguồn động cơ đốt trong vậy để
tham gia giao thơng an tồn cần lưu ý những gì? [6]
Sau khi kết thúc hoạt động luyện tập vận dụng, giáo viên cung cấp thêm
một số thông tin về ơ nhiễm mơi trường và an tồn giao thơng của các ngành sử
dụng động cơ đốt trong ảnh hưởng đến qua nguồn youtobe “Ơ nhiễm mơi trường
ở nơng thơn hiện nay”; và “an tồn giao thơng cho nụ cười ngày mai”.
Ví dụ 3: Ứng dụng phần chơi “vượt chướng ngại vật” trong chương trình
“đường lên đỉnh olympia” hay phần chơi “khám phá” trong chương trình
“Âm vang Xứ Thanh” để giải ơ chữ hàng ngang tìm từ chủ đề (ơ chữ chủ đề là
động cơ đốt trong) nhằm củng cố nội dung bài “Khái quát về động cơ đốt

trong”, từ đó giáo viên lồng ghép về vấn đề an tồn giao thông hiện nay qua việc
sử dụng các phương tiện là nguồn động cơ đốt trong.
Mơ tả trị chơi “khởi hành” ; Cách chơi: Có 8 hàng ngang, chia lớp thành
2 nhóm, mỗi nhóm sẽ chọn 1 hàng ngang theo ý thích và giải ơ hàng ngang đó.
Lật được ơ hàng ngang sẽ lật mở được một trong các chữ cái của ơ hàng dọc. Và
tìm được từ khóa cần tìm là động cơ đốt trong. (Phụ lục 3)
2.3.3. Luyện tập, vận dụng bằng tình huống và sự trải nghiệm thực hành,
thực tế của học sinh.
Tạo tình huống nghĩa là giúp các em tưởng tượng ra một tình huống cụ
thể nào đó gần với nội dung bài học để các em trải nghiệm dựa trên những kiến
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

10

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

thức bài học đã cung cấp. Xây dựng tình huống học tập đòi hỏi giáo viên phải
tìm được tình huống thú vị, khơi dậy sự ham thích học tập, tính chủ đợng, sáng
tạo của học sinh.
Ví dụ 1: Thiết kế hoạt động luyện tập, vận dụng Bài 8“Thiết kế và bản vẽ kỹ
thuật”.
* Mục tiêu
- Học sinh thể hiện tính sáng tạo của bản thân sau khi vận dụng hiểu biết và
những kiến thức của bài học vào để giải quyết tình huống cụ thể của cuộc sống.
- Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường bằng những việc làm thiết thực.
- Hình thành năng lực kỹ năng thực hành sáng tạo qua các bản vẽ thiết kế.
* Cách thực hiện

- Giáo viên chia lớp thành 2 nhóm: Đưa ra một số vật liệu như giấy cứng,
bìa cát tơng, gỗ dán, xốp, chai lọ nhựa đã qua sử dụng. Em hãy đưa ra ý tưởng
để làm ra các sản phẩm đồ dùng học tập phục vụ học tập.
- Các nhóm nêu ý tưởng và sản phẩm hữu ích, thiết thực nhất trong thời
gian quy định.
Giáo viên nhận xét và chiếu một số video hướng dẫn về cách làm một số
sản phẩm hộp đựng đồ dùng học tập như: Video “Sáng tạo hộp đựng đồ dùng
với bìa cát tơng”; “Q tặng độc, lạ từ phế liệu”…(Nguồn Youtube). Từ đó
khuyến khích học sinh sử dụng đồ phế liệu để làm đồ dùng học tập…Đây là một
cách thức vừa tạo hứng thú cho học sinh trong học tập đồng thời biết vận dụng
những kiến thức đã học vào cuộc sống một cách thiết thực, sinh động. Đồng thời
phát huy được khả năng sáng tạo của học sinh.

Sản phẩm học sinh thiết kế hộp đựng đồ dùng học tập
+ Từ nội dung bài 8: Thiết kế và bản vẽ kỹ thuật – Thông qua các hoạt
động luyện tập vận dụng, chúng ta sẽ thấy được sự sáng tạo của học sinh
qua làm một số sản phẩm độc đáo, đẹp mắt trong các cuộc thi do nhà
trường tổ chức nhân dịp kỷ niệm ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 tại trường
THPT Triệu Sơn 3 như: Trang trí phịng học theo chủ đề trường học thân
thiện, học sinh tích cực….; Các sản phẩm dự thi khoa học kỹ thuật ý nghĩa,
thiết thực, sáng tạo của học sinh thông qua sự trải nghiệm từ bài học. Từ đó
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

11

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

giúp học sinh có thêm kỹ năng thực hành, tự học và tự tìm tịi, thiết kế sáng
tạo đưa ra nhiều ý tưởng hay phục vụ học tập, đời sống.
 Một số hình ảnh về hoạt động trang trí phịng học của học sinh
trường THPT Triệu Sơn 3.

 Hình ảnh về góc sáng tạo thiết kế các sản phẩm trang trí lớp học thân thiện



Một số dự án khoa học kỹ thuật mà học sinh trường THPT triệu sơn 3 đã
tham gia dự thi và đạt kết quả cao như:

Máy quét rác không sử dụng
động cơ của học sinh lớp 11A35

Tận dụng giấy, que kem làm đồ chơi cho
học sinh mẫu giáo của học sinh lớp 11D37

Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

12

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

SP máy bơm nước thân thiện của học sinh 11A36 trường THPT Triệu Sơn 3
Ví dụ 2: Thiết kế hoạt động luyện tập, vận dụng Bài 16“ Công nghệ chế tạo
phôi” - Thiết kế sản phẩm đúc.

* Mục tiêu:

Kiến thức, kĩ năng
- Biết cách thiết kế
một sản phẩm đơn
giản theo các bước
cơ bản (sản phẩm
đúc đơn giản từ sáp
nến).
- Biết tính tốn, tìm
hiểu chất liệu, thị
trường để tạo ra sản
phẩm. [6]

Phát triển phẩm chất
- Nghiêm túc, chủ
động, tích cực tham
gia các hoạt động.
- u thích sự khám
phá, tìm tịi và vận
dụng các kiến thức
học được vào giải
quyết các nhiệm vụ
được giao.
- Có tinh thần trách
nhiệm, hịa đồng giúp
đỡ nhau trong nhóm.

Phát triển năng lực
- Năng lực giải quyết vấn đề và

sáng tạo: Thực hành chế tạo ra
được sản phẩm theo thiết kế,
tạo ra được nhiều ý tưởng
phong phú.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác
thống nhất đưa ra những ý kiến
hay trong quá trình thiết kế tạo
ra sản phẩm.
- Phát huy khả năng thuyết
trình, hùng biện trước đám
đơng.

* Cách thực hiện:
- Bước 1: Giáo viên dẫn dắt vấn đề để hướng dẫn học sinh thực hành luyện
tập vận dụng làm một sản phẩm đúc đơn giản.
- Bước 2: Giáo viên chia lớp làm 4 nhóm, mỗi nhóm cử ra 1 nhóm trưởng,
1 thư ký.
- Bước 3: Giáo viên chuyển giao nhiệm vụ cho từng nhóm:
+ Các nhóm thực hiện các nhiệm vụ để hồn thành sản phẩm.
+ Các nhóm thảo luận đưa ra một số sản phẩm đúc đơn giản khác để trang
trí hoặc sử dụng trong sinh hoạt hàng ngày.
+ Thư kí ghi chép q trình làm sản phẩm được yêu cầu, nhóm cử đại diện
báo cáo kết quả sau khi hoàn thành sản phẩm.
- Bước 4: Học sinh tiến hành cơng việc của nhóm trên nhiệm vụ được giao
để hồn thành sản phẩm.
Mơ tả quy trình thực hành tạo sản phẩm: Tiến hành làm khuôn nấu chảy nguyên liệu – rót ngun liệu đã nóng chảy vào khn – chờ
nguyên liệu kết tinh và nguội – thu sản phẩm.

Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

13

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

Bước 5: Học sinh thực hành làm việc theo nhóm hồn thành sản phẩm

Sản phẩm sau khi các nhóm học sinh hồn thành
Ví dụ 3: Thiết kế hoạt động luyện tập, vận dụng Bài 11,12: Chủ đề bản vẽ xây
dựng “Thiết kế mặt bằng tổng thể”
Giáo viên giao nhiệm vụ từ tiết trước, học sinh có thể chuẩn bị ở nhà
hoặc làm ngay trên lớp. Các nhóm thiết kế sản phẩm thảo luận trình bày
sản phẩm và tổng kết rút ra nội dung bài học.

Tuy đây là những sản phẩm bước đầu các em học sinh tập làm những
“nhà kiến trúc sư”: Từ vẽ phác họa bản vẽ thiết kế, đến chọn vật liệu, tiến
hành làm mơ hình thử nghiệm, rồi khả năng thuyết trình của những nhà
hùng biện tài ba giới thiệu sản phẩm. Đơi khi cịn nhiều thiếu sót, chưa
được như ý muốn, nhưng cái tơi muốn đề cập và nhấn mạnh ở đây đó là
khả năng các em tự học, tự tìm tịi, sáng tạo, tích cực chủ động trong học
tập để tạo ra sản phẩm. Từ đó các em thấy hứng thú, đam mê khi học tập
môn học và phát triển định hướng cho việc chọn ngành, chọn nghề sau này
của học sinh.
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

14

skkn

Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

2.3.4. Luyện tập, vận dụng kiến thức bằng vận dụng các tình huống giáo dục
đạo đức.
Những câu hỏi gợi mở, có sự liên tưởng từ nội dung bài học, kết hợp với
các câu truyện, câu hỏi về giáo dục đạo đức sẽ làm cho học sinh tò mò, suy nghĩ,
gây hứng thú đi tìm câu trả lời và vận dụng vào bản thân mình. Trong các giờ
học, các em tự giác tìm hiểu nội dung, tình huống trong bài học mới làm cho giờ
học sinh động, thân thiện, tích cực hơn. Từ đó mà học sinh đã tự giác và chủ
động điều chỉnh hành vi của mình theo hướng tích cực. Tạo hứng thú cho học
sinh sau khi kết thúc tiết học và có cảm xúc chờ đợi những điều thú vị của
những tiết học mới. Để đạt được điều đó cần:
+ Tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh được trình bày suy nghĩ và phát
biểu cảm nghĩ của mình.
+ Làm cho học sinh ln biết việc mình sẽ phải làm gì? Làm như thế nào?
Vận dụng các tình huống ra sao?
+ Tránh sự áp đặt hoặc có một cách làm duy nhất; biết tôn trọng ý kiến
sáng tạo của học sinh trong q trình học tập.
Ví dụ 1: Thiết kế hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức Bài 1“Tiêu chuẩn
trình bày bản vẽ kỹ thuật” giáo viên sử dụng các câu chuyện đạo đức cùng với
kỹ thuật sơ đồ tư duy.
Sau khi tìm hiểu xong nội dung bài học các em đã được tìm hiểu mục tiêu,
nội dung bài học và kĩ năng thực hiện các tiêu chuẩn của bản vẽ, như vậy bản vẽ
có mối liên hệ nào ứng với cuộc sống hàng ngày chúng ta hay khơng? Khi học
xong bài em có suy nghĩ gì về những điều mà mình vừa khám phá trong bài học
hơm nay? Như các em biết để hình thành một bản vẽ kĩ thuật bản thân nó cần có
những tiêu chuẩn nhất định mới sử dụng được, trong mỗi bản vẽ cịn có các nét
vẽ, chữ viết. Nhưng mỗi nét vẽ, chữ viết nó đều có những cơng dụng riêng để sử

dụng thích hợp cho từng bản vẽ.
- Vậy đối với một con người để trở thành một trò ngoan, học giỏi theo em
cần có những tiêu chuẩn nào?
- Người xưa thường nói “Nét chữ nết người” theo em hiểu câu nói đó như
thế nào?
* GV kết luận: Kể cho học sinh nghe câu chuyện ngắn:
Một hôm, cô giáo tặng tơi cây viết máy. Cây viết màu đen bóng, nặng
trịch. Cầm cây viết trên tay, tơi trịn xoe đơi mắt nhìn cơ. Cơ nói: “Cơ biết để rèn
chữ đẹp khơng hề đơn giản. Chữ viết cũng thể hiện phần nào tính nết một con
người. Rèn chữ cùng là tự rèn luyện bản thân mình. Vì vậy, em hãy coi đó như
một cuộc thi phải vượt qua chính mình mới đạt được vinh quang. Trong bất kỳ
việc gì cũng cần sự kiên trì em ạ!”.

Luyện chữ viết cũng là một cách thể hiện lòng tự trọng
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

15

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

Song song với việc sử dụng các câu chuyện đạo đức để thiết kế hoạt động
luyện tập, vận dụng giáo viên có thể kết hợp thêm sơ đồ tư duy để củng cố kiến
thức đã truyền thụ. Sơ đồ tóm tắt nội dung bài theo các nhánh chính thể hiện các
tiêu chuẩn của bản vẽ kỹ thuật.

Sơ đồ tư duy tổng kết nội dung bài 1: Tiêu chuẩn trình bày bản vẽ kỹ thuật
Giáo viên kết luận: Qua bài học theo em bản vẽ phải có những tiêu chuẩn

nào? Như vậy các hoạt động trong bài học có thể tích hợp câu hỏi tương ứng
giữa nội dung bài học và giáo dục ý thức, rèn luyện một số học sinh chưa tốt
trong lớp học. Qua đó các em nhận thấy: Vấn đề không những chỉ cuộc sống của
con người cần có những tiêu chuẩn mà một bản vẽ kĩ thuật tưởng chừng như
một đồ vật vô tri vô giác nhưng cũng cần có những tiêu chuẩn quy định riêng.
Do đó đối với mỗi con người chúng ta dù ở đâu hay làm gì cũng phải học tập
thật tốt, rèn luyện đức tính kiên trì, suy nghĩ và làm việc trước khi hành động.
Ví dụ 2: Thiết kế hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức Bài 34 “Động cơ đốt
trong dùng cho xe máy” giáo viên sử dụng các câu chuyện đạo đức kết hợp các
phương tiện dạy học trực quan để giúp học sinh nắm bắt được nội dung và ý
nghĩa từ bài học.
Vấn đề giáo dục an toàn giao thông trong trường học, tuy đã được thực
hiện qua các cuộc thi tìm hiểu an tồn giao thơng, nhưng dường như các em
chưa quan tâm và thực hiện. Chính vì vậy việc lồng ghép giáo dục đạo đức, kết
hợp bài giảng có sử dụng máy projector, trình chiếu cung cấp hình ảnh các đối
tượng vi phạm an tồn giao thơng trong và ngồi trường, mang tính chất khun
răn, giáo dục ý thức các em khi tham gia điều khiển phương tiện giao thông, biết
nhắc nhở những người bạn, người thân trong gia đình thực hiện tốt khi tham gia
điều khiển phương tiện giao thông đường bộ. (phụ lục 4)
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

16

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

Ví dụ 3: Thiết kế hoạt động luyện tập, vận dụng kiến thức Bài 16“Công nghệ
chế tạo phôi.”

Giáo viên dẫn dắt để hướng dẫn học sinh nắm được nội dung và ý nghĩa
bài học. Qua các câu chuyện thực tế kết hợp cùng một số phương pháp kỹ thuật
dạy học tích cực: Để có được các sản phẩm tốt sử dụng lâu dài cho các máy móc
trong ngành cơ khí thì cơng nghệ chế tạo phơi là ngành đặc biệt quan trọng. Qua
bài học này chúng ta thấy mỗi bản thân con người chúng ta cần có những bản
chất gì để có được cuộc sống tương lai tốt đẹp? Và có những ưu nhược điểm gì
có thể khắc phục?
Qua phương pháp hàn chúng ta sẽ thấy được mối liên kết của thanh vật
liệu tưởng như đã bỏ đi, không làm được gì nhưng chúng vẫn có nhiều tác dụng
trong thực tế?.....Từ những nội dung về đặc điểm, bản chất của các vật liệu cơ
khí với những hoạt động lồng ghép về giáo dục ý thức, sự nhìn nhận từ thực tế
qua các sản phẩm cơ khí giáo viên đã làm cho các em hiểu được thêm bản thân
mình chưa làm được điều gì? Và cần phải cố gắng như thế nào để có được
những hành trang bước vào đời, vừa lĩnh hội được kiến thức vừa hiểu biết và rút
được kinh nghiệm về kĩ năng sống cho bản thân mình. Cụ thể xem (phụ lục 5)
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
2.4.1. Đối với hoạt động giáo dục
Để đánh giá khách quan hiệu quả của đề tài tôi đã sử dụng phiếu điều tra về
hứng thú học tập của học sinh đối với môn Công nghệ ở đầu năm học để điều tra
ở tiết học cuối cùng của năm học sau khi áp dụng các giải pháp trên trong q
trình dạy học của bộ mơn kết quả:
Bảng 2: Kết quả thống kê về hứng thú học tập của học sinh đối với môn Công
nghệ của các lớp qua kết quả khảo sát cuối năm học (qua hai năm thực
nghiệm đề tài).
Năm học 2020 – 2021
Năm học 2021 – 2022
Tổng
Mức độ hứng
Lớp 11A36 Lớp 11D36 Lớp 11D37 Lớp 11G37

thú
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
Rất thích
25 56,8 16 37,2 30 75,0 29 69,0 100 59,2
Bình thường
15 35,0 19 44,2 10 25,0 11 26,2 55 32,6
Khơng thích
4
8,2
8
18,6
0
0
2
4,8
14
8,2
Tổng
44
100 43
100

40
100 42
100 169 100
So sánh các bảng thống kê cho thấy: Về số lượng học sinh rất hứng thú với
tiết học môn Công nghệ ở các lớp cuối năm học tăng lên một cách rõ rệt so với
điều tra ban đầu. So với điều tra đầu ở Bảng 1 (Mục 2.2) thì ở Bảng 2 (Mục 2.4)
mức độ hứng thú với môn học tăng từ 16,6% lên 59,2%. Số học sinh khơng
thích giảm từ 46,7% xuống cịn 8,2%. Qua hai năm thực hiện ứng dụng sáng
kiến kinh nghiệm nhận thấy có sự thay đổi rõ rệt: Số lượng học sinh hứng thú
tăng nhiều hơn so với số học sinh khơng thích và có thái độ bình thường thể hiện
qua 2 bảng số liệu qua 2 năm đặc biệt là năm 2021 - 2022. Sau khi ứng dụng đề
tài đã thực sự thu hút được đa số học sinh, thể hiện ở tỉ lệ rất thích đã tăng lên
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

17

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

tới 72,0% cịn thái độ bình thường và khơng thích chỉ chiếm 28,0% (năm học
2021 - 2022).
Để đánh giá cụ thể, chính xác hiệu quả của đề tài, tơi đã phối hợp cùng với
tổ chuyên môn tiến hành lấy phiếu điều tra về hiệu quả thực tế đối với học sinh
khi thực hiện các biện pháp đổi mới hình thức tổ chức hoạt động luyện tập vận
dụng theo hướng phát huy tính tích cực của các em.
Bảng 3: Khảo sát hiệu quả của việc tổ chức hoạt động luyện tập, vận dụng kiến
thức trong dạy học môn Công nghệ 11.
TT

Nội dung khảo sát
Số HS được Tỉ lệ
khảo sát
(%)
Em có hào hứng với hoạt động luyện tập, vận
160
100
dụng trong tiết học không?
105
65,6
1 - Rất hào hứng
- Hào hứng
55
34,4
- Không
0
0
Hoạt động luyện tập, vận dụng có giúp em tổng
160
100
hợp lại kiến thức đã học của bài không?
132
82,5
2 - Định hướng tốt
- Chưa rõ ràng
28
17,5
- Khơng định hướng được
0
0

Em có chủ động tìm hiểu kiến thức để giải quyết
vấn đề đặt ra trong hoạt động luyện tập, vận
160
100
3 dụng khơng?
- Có
128
80
- Khơng
32
20
Nếu luyện tập; vận dụng tạo cho em sự tị mị,
em có muốn tìm hiểu bài học để giải đáp vấn đề
160
100
4 khơng?
- Có
151
94,4
- Khơng
9
5,6
Như vậy: Thơng qua bảng khảo sát nhận thấy hoạt động luyện tập, vận
dụng đã được tổ chức thành một hoạt động, đa dạng về hình thức, thu hút được sự
chú ý và tham gia của học sinh. Thông qua việc các em được tham gia trực tiếp
vào hoạt động, được học tập tích cực và kích thích sự sáng tạo bằng các tình
huống “có vấn đề”, mạnh dạn chia sẻ, tăng cường tính chủ động, tư duy sáng tạo
qua bài học, tăng tính tương tác giữa thầy và trò, thể hiện sự làm chủ kiến thức.
Đây là điều quan trọng nhất mà giáo dục hướng đến.
2.4.2. Đối với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường

Với việc ứng dụng đề tài sáng kiến kinh nghiệm đã góp phần tích cực trong
phong trào đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động của
học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Là cơ sở để
tháo gỡ những khó khăn, lúng túng trong việc dạy học sao cho đạt hiệu quả cao
đối với mơn Cơng nghệ nói riêng và các mơn học khác cho đồng nghiệp.
Bản thân tơi hồn tồn n tâm khi sử dụng phương pháp mới này và tự tin
đã truyền được cảm hứng, giá trị kiến thức của bộ môn đến người học. Sự thành
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

18

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

cơng của giờ học càng thơi thúc tơi tìm tịi tư liệu, phương pháp/kĩ thuật dạy học
mới ở tất cả các tiết học, các khâu, các phần của bài học.
Đối với học sinh: Sau khi triển khai các giải pháp đã nêu tại Trường THPT
Triệu Sơn 3, qua quan sát thực tế tôi thấy rằng hiệu quả mang lại không chỉ ở
việc học sinh thay đổi quan điểm môn Công nghệ khơng phải là mơn học phụ,
khơ khan, khó tiếp thu... mà thực sự rất có ích cho bản thân các em, các em đã
tìm được niềm đam mê, hứng thú trong học tập và thấy rằng không chỉ học để
biết mà cịn học để làm “người”. Tơi rất vui và tin tưởng vào những cố gắng nhỏ
bé của bản thân đã truyền đạt, ứng dụng được phương pháp dạy học tích cực vào
bài học, cung cấp những tri thức, kỹ năng như: Tự học, tự thực hành, kỹ năng
thuyết trình….vào bài giảng giúp cho thế hệ học trị của mình có những hành
trang, kiến thức vững vàng bước vào đời để chọn ngành chọn nghề trong tương
lai. Và hơn hết các em đã chủ động, phát huy khả năng sáng tạo trong công việc.
Đặc biệt, tại trường THPT Triệu Sơn 3, lãnh đạo nhà trường luôn ủng hộ

tôi trong việc đổi mới phương pháp dạy học, đã góp phần quan trọng vào quá
trình thay đổi thái độ của học sinh đối với bộ môn, làm cho tỉ lệ hạnh kiểm tốt
ngày càng tăng, tỉ lệ hạnh kiểm trung bình, yếu ngày càng giảm, kĩ năng sống,
khả năng tự thực hành, sáng tạo của học sinh ngày càng được nâng cao.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Với những biện pháp mà tơi vận dụng trong các bài dạy của mình tại
Trường THPT Triệu Sơn 3 tôi thấy đã mang lại hiệu quả rõ rệt: Thơng qua việc
đổi mới, đa dạng hóa hoạt động luyện tập vận dụng kiến thức nó giống “như
một làn gió mát” mang đến sự “thú vị và tươi mới” cho cả giáo viên và học
sinh, tạo ra môi trường học tập sinh động, cởi mở rút ngắn khoảng cách
giữa thầy và trò. Trò được chủ động trải nghiệm và sáng tạo nên mang lại
hiệu quả cao trong học tập. Điều quan trọng hơn đó là học sinh có hứng thú
trong giờ học mơn Cơng nghệ, các em học tập hăng say và tích cực hơn, nhiều
em đã phát huy tối đa được tính sáng tạo và nhạy bén trong tư duy, tự tìm tịi
kiến thức, có sự say mê trong học tập và nghiên cứu, tự bản thân học sinh thấy
đây là môn học thực sự bổ ích, giúp các em tự tin hơn trong mọi hoạt động của
cuộc sống thường ngày.Từ đó sẽ khuyến khích các em có định hướng tốt hơn
khi chọn chuyên ngành cho các bậc học cao hơn và hướng nghiệp sau này.
Từ việc thiết kế và thực hiện đổi mới hoạt động luyện tập, vận dụng khi
dạy học chương trình Cơng nghệ 11, bản thân tôi rút ra một số bài học kinh
nghiệm sau: 
- Một là, giáo viên phải linh hoạt, sáng tạo trong việc tổ chức hoạt động
luyện tập, vận dụng kiến thức của bài học. Tránh tình trạng hoạt động đơn điệu,
nhàm chán, cứng nhắc.
- Hai là, giáo viên cần coi hoạt động này là một hoạt động học tập, có mục
đích, thời gian hoạt động và sản phẩm hoạt động.
- Ba là, quá trình đổi mới phương pháp dạy học cần có sự hỗ trợ nhiều của các
phương tiện trực quan. Do đó, giáo viên cần bồi dưỡng khả năng sử dụng công
nghệ thông tin, sử dụng các thiết bị dạy học mới để tiết học có hiệu quả tốt nhất.

- Bốn là, học sinh cần phải nghiêm túc, tích cực, chủ động khi làm việc.
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

19

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

Những quan điểm và giải pháp trình bày trong sáng kiến đã được bản thân
đúc rút kinh nghiệm từ những năm học, tôi nhận thấy kết quả rất khả quan: Lớp
học sôi nổi, học sinh hứng thú; phát huy năng lực và nghệ thuật sư phạm của
giáo viên. Qua thời gian thực nghiệm tôi rất tin tưởng vào những cố gắng nhỏ bé
của bản thân, để cung cấp và tiếp thêm những hành trang kiến thức và kỹ năng
cho thế hệ học trị của mình vững bước vào đời trong tương lai. Đồng thời, đã
nâng cao được hiệu quả sử dụng phương tiện, công cụ, thiết bị đồ dùng dạy học
trong trường THPT hiện nay.
3.2. Kiến nghị
3.2.1. Đối với đồng nghiệp
Giáo viên cần có nguồn cung cấp tư liệu phong phú: Sách báo, phương
tiện thông tin đại chúng… Mỗi giáo viên phải thường xun xây dựng cho mình
thói quen đọc và nghe.
Phải không ngừng tự học, tự bồi dưỡng để hiểu biết về công nghệ thông
tin, biết khai thác thông tin trên mạng Internet, có kĩ năng sử dụng thành thạo
các trang thiết bị dạy học hiện đại. Đặc biệt phải biết phát huy các tính năng của
trang thiết bị hiện đại trong việc thiết kế bài dạy.
Với kết quả của đề tài này, tôi thiết nghĩ những giải pháp mà đề tài đã đưa
ra có thể là những gợi ý tốt để các thầy cơ giáo trong và ngồi đơn vị tổ chức tốt
và hiệu quả hoạt động học tập mà trước tiên là phải tạo hứng thú và động cơ học

tập cho học sinh. Có đam mê, có hứng thú, có quyết tâm thì các em sẽ học hết
khả năng và mang lại nhiều kết quả tiến bộ, đặc biệt là đối với giáo viên của các
môn học khác cũng có thể ứng dụng đề tài này vào việc dạy học bộ môn một
cách phù hợp.
3.2.2. Đối với các cấp lãnh đạo
Cần quan tâm hơn về cơ sở vật chất như: Trang thiết bị máy tính có nối
mạng, máy chiếu... tại các phịng học đa năng, khuyến khích và động viên giáo
viên áp dụng công nghệ thông tin vào dạy học.
Kiện toàn đội ngũ giáo viên. Định kỳ tổ chức bồi dưỡng, nâng cao trình
độ chun mơn, phương pháp giảng dạy và xây dựng hệ thống tài liệu tham
khảo cho giáo viên.
Tôi cũng rất mong muốn được nhà trường và các cấp quản lí giáo dục
quan tâm, giúp đỡ tạo điều kiện để có thể sử dụng phương pháp này trong
giảng dạy ở các lớp khác, khối khác trong những năm học tiếp theo để có
thể rút ra được những kết luận chính xác hơn, góp phần cùng toàn trường,
toàn ngành và toàn xã hội nâng cao chất lượng giáo dục.
XÁC NHẬN
Thanh Hóa, ngày 1 tháng 06 năm 2022
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
khơng sao chép nội dung của người khác.
(Ký và ghi rõ họ tên)

Trịnh Thị Hậu
Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

20

skkn

Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Từ điển Tiếng Việt- Năm 2010. – NXB Từ điển Bách Khoa .
2. Nguyễn Hải Châu, Đỗ Ngọc Hồng, TS.Lê Huy Hoàng, Lưu Văn Hùng
(2007), giới thiệu giáo án công nghệ 11, NXB Hà Nội.
3. G.S TSKH Thái Duy Tiên (2010) Phát huy tính tích cực nhận thức của
người học - Viện Khoa học giáo dục.
4. Nghị quyết số 29-NQ/TW - Hội nghị Trung ương 8 khóa XI – Ban chấp
hành Trung ương Đảng – 04/11/2013.
5.. Công văn số 5555/BGDĐT-GDTrH – Bộ Giáo dục và đào tạo,
08/10/2014.
6.. Nguyễn Văn Khơi, Nguyễn Văn Ánh, Nguyễn Trọng Bình, Đặng Văn Cứ,
Nguyễn Trọng Khanh, Trần Hữu Quế (2007), Sách giáo viên cơng nghệ 11,
NXB Giáo Dục.
7. Chương trình bồi dưỡng giáo viên phổ thông và cán bộ quản lý cơ sở
giáo dục phổ thông – Modul 2 GVPT: Môn Cơng nghệ (THPT). Năm 20202021. Chương trình của Bộ GD & ĐT.

Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Trịnh Thị Hậu
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên – Trường THPT Triệu Sơn 3

TT

Tên đề tài SKKN

1.

Khai thác sử dụng phương tiện
trực quan tạo hứng thú học tập
cho học sinh qua dạy học phần
động cơ đốt trong mơn cơng nghệ
11
Sử dụng hình ảnh trực quan tạo
hứng thú giúp học sinh học tốt
phần vẽ kỹ thuật mơn cơng nghệ
lớp 11
Ứng dụng các trị chơi truyền hình
kết hợp với sử dụng kiến thức liên
mơn, các phương pháp, kỹ thuật
dạy học tích cực, nhằm tạo hứng
thú học tập, tăng cường hiệu quả
công tác tuyên truyền phổ biến,
giáo dục một số vấn đề cấp thiết
trong cuộc sống cho học sinh qua
dạy học một số bài môn công
nghệ 11,12 ở trường THPT
Sử dụng kỹ thuật sơ đồ tư duy
nhằm tạo hứng thú học tập, giúp

học sinh học tốt mơn cơng nghệ
11 ở trường THPT

2.

3.

4.

5.

Tích hợp kiến thức liên mơn cùng
các phương pháp, kỹ thuật dạy
học tích cực nhằm kích thích
hứng thú học tập, tăng cường hiệu
quả giáo dục đạo đức và kỹ năng
sống cho học sinh qua dạy học
một số bài môn Công nghệ 12 ở
trường THPT.

Cấp đánh giá
xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh...)

Kết quả
đánh giá
xếp loại (A,
B, hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

Sở GD &ĐT
Thanh Hóa

C

2012 – 2013

Sở GD &ĐT
Thanh Hóa

C

2015 – 2016

Sở GD &ĐT
Thanh Hóa

C

2016 – 2017

Sở GD &ĐT
Thanh Hóa

B

2018 – 2019

Sở GD &ĐT
Thanh Hóa

C

2019-2020

Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

skkn


Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

6.

Vận dụng phương pháp dạy học
theo dự án, kết hợp dạy học theo
định hướng STEM vào dạy học
một số bài mơn cơng nghệ 11
nhằm kích thích hứng thú học tập
tăng khả năng tự học, tự thực
hành của học sinh.

Sở GD &ĐT
Thanh Hóa

Skkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thptSkkn.doi.moi.hoat.dong.luyen.tap..van.dung.kien.thuc.nham.kich.thich.hung.thu.hoc.tap..phat.huy.tinh.tich.cuc..chu.dong..sang.tao.cua.hoc.sinh.trong.day.hoc.mon.cong.nghe.11.thpt

skkn

C

2020-2021