MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC SINH
HỌC
Mặt bên
ngoài của
PPDH
Mặt bên trong của PPDH
Tái hiện thông
báo (THTB)
Giải thích minh
họa (GTMH)
Tìm tòi bộ phận
(Ơrixtic)
Nghiên c
Dùng lời
Thuyết trình –
THTB (Diễn
giảng)
Thuyết trình -
GTMH
Thuyết trình -TTBP
Trần thuật
Giảng giải
Hỏi đáp –
THTB
Hỏi đáp – TTBP
HS làm việc với
sách - THTB
HS làm việc với sách
- TTBP
HS làm vi
NC
Làm báo cáo
nhỏ - THTB
Làm báo cáo nhỏ -
TTBP
Làm báo cáo nh
Trực quan
BDMV thật -
THTB
BDMV thật - TTBP
BD vật tượng
hình - THTB
BD vật tượng hình -
TTBP
BD Thí nghiệm BD Thí nghiệm BD Thí nghiệm -
BD Thí nghi
- THTB – THTB TTBP
Chiếu phim -
THTB
Chiếu phim –
GTMH
Chiếu phim - TTBP Chi
ếu phim
Thực hành
TH xác định
mẫu vật -
THTB
TH xác định mẫu vật
– TTBP
TH xác đ
NC
TH quan sát
mẫu vật -
THTB
TH quan sát mẫu vật
– TTBP
TH quan sát m
NC
Thực hành thí
nghiệm - THTB
Thực hành thí
nghiệm –
GTMH
Thực hành thí
nghiệm - TTBP
Th
ực h
- NC
TH sưu tầm
mẫu vật –
THTB
TH sưu t
NC
* Tên gọi của các PHDH:
Có nhiều quan điểm, tuy nhiên tên gọi được nhiều người thống nhất
là:
Vế đầu (Mặt bên ngoài) - vế sau (Mặt bên trong)
Ví dụ: Vấn đáp – tái hiện thông báo, Vấn đáp – tìm tòi
4.1.4. Các biện pháp DHSH
Mỗi PPDH thường được cụ thể bằng những biện pháp dạy học. Đó
là những chi tiết, thủ thuật cụ thể để thể hiện PPDH. Có thể xem hệ
thống các biện pháp của một PPDH là vi cấu trúc của PPDH đó. Người
ta phân biệt ba loại biện pháp:
4.1.4.1. Biện pháp logic
Đó là các biện pháp về các thao tác tư duy nhằm giúp cho SH nhận
thức, lĩnh hội tri thức. Nhóm biện pháp này chung cho cả 3 nhóm PP
(Dùng lời, Trực quan và Thực hành), bao gồm: Quy nạp, diễn dịch, phân
tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hóa, trừu tượng hóa, cụ thể hóa, kết
luận.
4.1.4.2. Biện pháp tổ chức
Là các cách thức tổ chức quá trình nhận thức cho HS, chúng được
thể hiện trong 3 nhóm PP có sự khác nhau:
- Nhóm PP dùng lời:
+ Vấn đáp thầy – trò hay trò – trò,
+ Thảo luận cả lớp, từng nhóm nhiều HS, hay từng cặp
+ Giáo viên cho HS lên bảng trả lời, hay đứng tại chỗ
+ HS nghiên cứu SGK và tóm tắt ý chính,…
- Nhóm PP trực quan:
+ GV phân phát mẫu vật cho từng bàn để HS quan sát theo nhóm
+ GV cho các nhóm tự chuẩn bị mẫu vật hay thí nghiệm
+ GV lên tiêu bản hiển vi để tại bàn và gọi từng HS lên quan sát
và nhận xét.
+ Mỗi nhóm HS phân công 1 HS chuẩn bị và lên trình bày trước
lớp, các thành viên trong nhóm nhận xét.
- Nhóm PP thực hành:
+ HS làm việc độc lập cá nhân, quan sát, nhận xét
+ HS làm việc theo nhóm cùng 1 nhiệm vụ hay mỗi nhóm 1 nhiệm
vụ.
+ Nhóm cử 1 HS lên báo cáo hoặc GV có thể gọi bất kì một HS.
+ Thảo luận theo từng nhóm hay cả lớp.
4.1.2.3. Biện pháp kĩ thuật
- Nhóm PP dùng lời: GV có thể viết câu hỏi lên bảng phụ để HS lần
lượt trả lời ; GV có thể viết hoặc photo các đoạn tư liệu và lấy ra đọc khi
cần thiết; GV sử dụng các phiếu học tập phát cho HS hoặc dán lên bảng
cho HS hoàn thành.
- Nhóm PP trực quan: Chiếu tiêu bản hiển vi lên màn ảnh, chiếu các
hình ảnh, mô hình động, phim,… để HS quan sát.
- Nhóm PP thực hành: GV sử dụng bản hướng dẫn các thao tác thực
hành và các câu hỏi thảo luận phát cho từng nhóm HS hoặc treo lên bảng
dùng chung cho cả lớp