Bài giảng Máy bơm và Trạm bơm

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI
KHOA KỸ THUẬT TÀI NGUYÊN NƯỚC
BỘ MÔN KỸ THUẬT HẠ TẦNG

BÀI GIẢNG
MÔN HỌC: MÁY BƠM VÀ TRẠM BƠM

Giảng viên: TS. Lưu Văn Quân
Email:

ĐT:
09.12.12.76.76

1


THỜI LƯỢNG CHƯƠNG TRÌNH: 03 Tín chỉ (45 tiết).
Trong đó:

28 Tiết lý thuyết
02 tiết thí nghiệm
01 tiết thực tế
14 tiết bài tập nhỏ và bài tập lớn

TÀI LIỆU, GIÁO TRÌNH:
1- Máy bơm và trạm bơm (đại học thủy lợi)
2- Bài tập và đồ án môn học máy bơm và trạm bơm (nguyễn công tùng)
3- Sổ tay tra cứu máy bơm, động cơ, máy biến áp…
NỘI DUNG:
Lý thuyết: 12 chương.
Bài tập: 13 bài nhỏ và 01 bài tập lớn.

HÌNH THỨC THI: Thi viết (70%) + quá trình (30%)

2


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.1. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ QUÁ TRÌNH SỬ DỤNG MÁY BƠM VÀ TRẠM BƠM

Máy bơm và trạm bơm được sử dụng rất phổ biến trong nhiều lĩnh vực
đời sống:
 Trong công nghiệp: Máy bơm được sử dụng để cung cấp nước, xăng,
dầu cho quá trình sản xuất. Máy bơm cũng sử dụng nhiều trong khai
khoáng mỏ,...
 Trong nông nghiệp: Máy bơm và trạm bơm được dùng cho tưới, tiêu,...
 Trong sinh hoạt: Máy bơm được sử dụng để cung cấp nước sinh hoạt,
tiêu thoát nước thải, nước mưa,...

3


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.1. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ QUÁ TRÌNH SỬ DỤNG MÁY BƠM VÀ TRẠM BƠM

- Thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên, người Hy Lạp đã chế tạo bơm
Pit tông.
- Thế kỷ 15, nhà bác học người Ý tên là Leonardo da Vinci đã đưa ra
những ý tưởng và khái niệm về máy bơm li tâm.
- Thế kỷ 16, bơm Rôto ra đời.
- Thế kỷ 17, một nhà vật lý người Pháp là Denis Papin (1647-1710)
chế tạo thành công máy bơm li tâm đầu tiên.

- Thế kỷ 18, nhà bác học Ơ le đã đưa ra những lý thuyết quan trọng
về sự làm việc của máy thủy lực
- Thế kỷ 19, các nước có nền cơng nghiệp phát triển như Đức, Anh,
Pháp... đã xây dựng các trạm bơm cung cấp nước chạy bằng động cơ
hơi nước
4


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.1. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ QUÁ TRÌNH SỬ DỤNG MÁY BƠM VÀ TRẠM BƠM

* Sử dụng máy bơm và trạm bơm ở nước ta:
- Thời xưa: Gàu tát, guồng nước,...
- Thời Pháp thuộc: Xây dựng TB Sơn Tây (Q=9 m3/s; XD năm 1932; 3
máy bơm ly tâm trục đứng; động cơ dầu),...
- Từ 1954 – nay: xây dựng khoảng trên 70.000 trạm bơm, trong đó có
trên 2.000 trạm bơm lớn tưới tiêu cho nơng nghiệp, ví dụ: TB n Sở
(90 m3/s); TB Vân Đình (58 m3/s); TB Cốc Thành, Hữu Bị,…
* Cung cấp máy bơm:
- Một số nhà máy sản xuất máy bơm trong nước: Công ty bơm Hải
Dương; Công ty bơm EBARA (liên doanh với Nhật)..
- Các hãng nước ngồi đặt văn phịng tại Việt Nam: ABS, Grundfos,
Flygt, Khải tuyền, Hàn Quốc….
5


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.1. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ QUÁ TRÌNH SỬ DỤNG MÁY BƠM VÀ TRẠM BƠM

TRẠM BƠM TIÊU YÊN SỞ - HÀ NỘI (Q = 90 M3/S)

6


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.1. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN VÀ QUÁ TRÌNH SỬ DỤNG MÁY BƠM VÀ TRẠM BƠM

TRẠM BƠM NHƯ QUỲNH – HƯNG YÊN

TRẠM BƠM ĐÔNG MỸ – HÀ NỘI
7


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.2. ĐỊNH NGHĨA VÀ PHÂN LOẠI MÁY BƠM

8


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.2. ĐỊNH NGHĨA VÀ PHÂN LOẠI MÁY BƠM

9


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.3. CÁC THÔNG SỐ CÔNG TÁC CHỦ YẾU CỦA MÁY BƠM

H = E2 – E1

10


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.3. CÁC THÔNG SỐ CÔNG TÁC CHỦ YẾU CỦA MÁY BƠM

* TH 1:

11


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.3. CÁC THÔNG SỐ CÔNG TÁC CHỦ YẾU CỦA MÁY BƠM

12


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.3. CÁC THÔNG SỐ CÔNG TÁC CHỦ YẾU CỦA MÁY BƠM

13


CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.3. CÁC THÔNG SỐ CÔNG TÁC CHỦ YẾU CỦA MÁY BƠM

Q: m3/s; H: m

14

CHƯƠNG 1. KHÁI NIỆM CHUNG
1.3. CÁC THÔNG SỐ CÔNG TÁC CHỦ YẾU CỦA MÁY BƠM

15


CHƯƠNG II. CẤU TẠO MÁY BƠM CÁNH QUẠT
2.1. CẤU TẠO MÁY BƠM LI TÂM

Cửa ra MB

Thiết bị
truyền động

Tổ máy bơm li tâm trục ngang

Cửa vào MB
Vỏ bơm
16


CHƯƠNG II. CẤU TẠO MÁY BƠM CÁNH QUẠT
2.1. CẤU TẠO MÁY BƠM LI TÂM
a. Cấu tạo bánh xe cánh quạt

- Bánh xe cánh quạt được gắn với trục
quay;
- Khi BXCQ quay, chất lỏng nhận năng
lượng của cánh quạt truyền cho nó;

17


CHƯƠNG II. CẤU TẠO MÁY BƠM CÁNH QUẠT
2.1. CẤU TẠO MÁY BƠM LI TÂM
b. Vỏ máy bơm :
- Dẫn nước, hướng nước từ ống hút vào bánh xe
cánh quạt;
- Nhận nước từ bánh xe cánh quạt đưa lên ống đẩy;
- Là chỗ tựa cho các bộ phận quay;
- Liên kết các bộ phận tĩnh với nhau.

18


CHƯƠNG II. CẤU TẠO MÁY BƠM CÁNH QUẠT
2.1. CẤU TẠO MÁY BƠM LI TÂM
c. Các chi tiết khác:
• Ổ trục và trục bơm.
• Vịng đệm lót.
• Vành chống rị và chống mịn.
Cánh quạt

Vành
chống
mịn
ổ trục

Trục bơm

Vịng đệm
lót
Vỏ bơm
19


CHƯƠNG II. CẤU TẠO MÁY BƠM CÁNH QUẠT
2.1. CẤU TẠO MÁY BƠM LI TÂM
d. Một số loại máy bơm ly tâm khác
Máy bơm ly tâm
nhiều cấp trục
đứng

Máy bơm LT hai cửa hút trục đứng

Máy bơm ly tâm nhiều cấp trục ngang

Máy bơm LT hai cửa hút trục ngang
20


CHƯƠNG II. CẤU TẠO MÁY BƠM CÁNH QUẠT
2.1. CẤU TẠO MÁY BƠM LI TÂM

21


CHƯƠNG II. CẤU TẠO MÁY BƠM CÁNH QUẠT
2.2. CẤU TẠO CỦA MÁY BƠM HƯỚNG TRỤC

Ổ trượt, vành
đệm

Cửa ra
Vỏ bơm

Vỏ máy
bơm
Trục bơm

Cánh quạt

Cánh
hướng
dòng

Cửa vào

22


CHƯƠNG II. CẤU TẠO MÁY BƠM CÁNH QUẠT
2.2. CẤU TẠO CỦA MÁY BƠM HƯỚNG TRỤC
Cấu tạo BXCQ, và các chi tiết khác:

23


Hình ảnh trạm bơm sử dụng máy bơm Hướng trục đứng

24


CHƯƠNG II. CẤU TẠO MÁY BƠM CÁNH QUẠT
Hình ảnh sử dụng máy
bơm Hướng trục ngang

25