luận văn thạc sĩ thực trạng chăm sóc người bệnh tâm thần phân liệt tại viện pháp y tâm thần trung ương

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (445.83 KB, 42 trang )

1

BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH
---------------------

NGUYỄN THỊ THÚY VÂN

THỰC TRẠNG CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH TÂM THẦN PHÂN
LIỆT TẠI VIỆN PHÁP Y TÂM THẦN TRUNG ƯƠNG

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ
TỐT NGHIỆP ĐIỀU DƯỠNG CHUYÊN KHOA I

Nam Định, Tháng 09 năm 2017

download by :

2

B Y T
TRNG I HC IU DNG NAM NH
---------------------

Chuyên đề tètnghiƯp
THỰC TRẠNG CHĂM SĨC NGƯỜI BỆNH TÂM THẦN PHÂN
LIỆT TẠI VIỆN PHÁP Y TÂM THẦN TRUNG ƯƠNG
Häc viªn:NGUYỄN THỊ THÚY VN
Lớp: chuyên khoa i tâm thần - khóa 4
Giỏo viờn hướng dẫn: Vũ Thị Là

Nam Định, Tháng 09 năm 2017

download by :

3

LỜI CẢM ƠN
Trong suốt q trình học tập và hồn thành luận văn này, chúng tôi đã nhận
được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của các thầy cô, các anh chị, các bạn và
những đồng nghiệp. Với lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc tôi được bày tỏ lời
cảm ơn chân thành tới:
Ban giám hiệu, Phòng đào tạo sau đại học, Bộ môn Tâm Thần Kinh đã
tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ chúng tôi trong suốt q trình học tập và
hồn thành luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn ThsVũ Thị Là – đã hết lòng giúp đỡ, dạy bảo,
động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho chúng tơi trong suốt q trình
học tập và hoàn thành luận văn.
Cũng xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo, các Điều Dưỡng Viện Pháp Y
Tâm Thần trung Ương đã tạo mọi điều kiện thuần lợi cho chúng tơi trong q
trình làm việc, học tập tại Viên để chúng tơi có thể hồn thành bài luận văn.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong hội đồng chấm luận văn đã cho
tơi những đóng góp q báu để hoàn chỉnh luận văn này
Trân trọng cảm ơn !

Nam Định, ngày 15 tháng 9 năm 2017
Người làm báo cáo

Nguyễn Thị Thúy Vân

CHƯƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................1
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN .................................................3
1. Cơ sở lý luận ...................................................................................................3
1.1. Khái quát về bệnh tâm thần phân liệt ............................................................3
1.1.1. Khái niệm về bệnh tâm thần phân liệt ....................................................3
1.1.2. Sơ lược lịch sử nghiên cứu bệnh tâm thần phân liệt ...............................3
1.1.3 Bệnh nguyên và bệnh sinh bệnh tâm thần phân liệt .................................6
1.1.4. Lâm sàng bệnh tâm thần phân liệt ..........................................................8
1.1.5. Chẩn đoán bệnh tâm thần phân liệt ...................................................... 10
1.1.6. Tiến triển của bệnh tâm thần phân liệt ................................................. 11
1.1.7. Dấu hiệu tái phát .................................................................................. 12
1.1.8. Điều trị bệnh Tâm thần phân liệt .......................................................... 12
1.1.9. Phòng bệnh tâm thần phân liệt ............................................................. 14
1.2. Chăm sóc người bệnh tâm thần phân liệt..................................................... 14
1.2.1 Người bệnh có hội chứng hoang tưởng, ảo giác ................................... 14
1.2.2 Người bệnh có hội chứng hưng cảm (nói nhiều hay đi lại) .................... 14
1.2.3 Người bệnh kích động làm ồn ào bệnh phòng ....................................... 14
1.2.4 Người bệnh căng trương lực. ................................................................ 15
1.2.5 Người bệnh thiếu hoà nhập, khơng tiếp xúc với ai ................................ 15
1.2.6 Người bệnh có hội chứng trầm cảm ...................................................... 15
1.2.7 Chăm sóc người bệnh chống đối không ăn, vệ sinh kém ....................... 16
1.2.8 Theo dõi tác dụng và tác dụng phụ khi dùng thuốc ............................... 16
1.2.9. Giáo dục sức khoẻ cho người bệnh, người nhà ..................................... 16
2. Cơ sở thực tiễn .............................................................................................. 17
2.1 Hệ thống chăm sóc người bệnh Tâm Thần Phân Liệt trên thế giới ........... 17
2.2 Thực trạng chăm sóc người bệnh Tâm Thần Phân Liệt tại Việt Nam ....... 18
2.2.1 Chăm sóc người bệnh Tâm thần phân liệt tại Viện ................................ 18
2.2.2 Chăm sóc người bệnh Tâm thần phân liệt ở Cộng đồng ........................ 19

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

6

2.3. Một số khó khăn trong cơng tác chăm sóc, điều trị và quản lý người bệnh
tâm thần phân liệt .......................................................................................... 20
CHƯƠNG 3:THỰC TRẠNG CƠNG TÁC CHĂM SĨC NGƯỜI BỆNH TÂM
THẦN PHÂN LIỆT TẠI VIỆN PHÁP Y TÂM THẦN TRUNG ƯƠNG .............. 21
1. Đặc điểm Viện pháp y Tâm thần trung ương.................................................. 21
2. Thực trạng cơng tác chăm sóc người bệnh tâm thần phân liệt tại Viện pháp y
Tâm thần trung ương ......................................................................................... 23
2.1. Thực trạng .................................................................................................. 23
2.2. Nguyên nhân của các tồn tại ....................................................................... 28
3. Các đề xuất nâng cao chất lượng chăm sóc ngươi bệnh TTPL ....................... 29
3.1. Đối với Viện. .............................................................................................. 29
3.1. Đối với điều dưỡng. .................................................................................... 29
3.3. Đối với gia đình người bệnh. ...................................................................... 30
CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN ..................................................................................... 32
1. Thực trạng cơng tác chăm sóc ........................................................................ 32
2. Các giải pháp ................................................................................................. 32
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 34

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

1

CHƯƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
Tâm thần phân liệt (TTPL) là một bệnh loạn thần nặng chưa rõ nguyên nhân,
có khuynh hướng tiến triển mãn tính, bệnh gây sa sút các mặt hoạt động tâm thần
làm cho người bệnh (NB) không thể hịa nhập với cuộc sống bên ngồi và thu dần
vào thế giới bên trong [9]. Bệnh gây ra hậu quả nặng nề cho bản thân NB như: Mất
khả năng học tập, lao động, mất khả năng tham gia các hoạt động xã hội, không tự
nuôi sống cũng như không có khả năng chăm sóc bản thân, làm giảm sút chất lượng
cuộc sống và trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Do vậy việc điều trị, chăm
sóc người bệnh TTPL phải được tiến hành tích cực và tồn diện nhằm mục đích cắt
cơn loạn thần, chống tái phát và phục hồi chức năng tâm lý xã hội.
Nguyên nhân bệnh TTPL chưa rõ ràng. Do đó, phối hợp điều trị duy trì bằng
thuốc với giáo dục sức khỏe, phục hồi chức năng, biện pháp tâm lý nhằm huấn
luyện cho người bệnh TTPL có kỹ năng xã hội sẽ hiệu quả hơn.
Theo Tổ chức y tế thế giới (TCYTTG), bệnh TTPL chiếm khoảng 0,3-1% dân
số, thường gặp ở tuổi trẻ từ 15 - 35 tuổi [8].
Việt Nam hiện nay với dân số gần 80 triệu người, ước tính có khoảng 250.000
đến 300.000 người bệnh đang có các triệu chứng phân liệt cần điều trị. Bệnh thường
khởi phát ở độ tuổi từ 15-45 (95%-98%).Các trường hợp mãn tính (bệnh đã tiến
triển trên 2 năm) chiếm 81% đến 95%.Tỷlệtáiphát rất cao 88%-94%.Tỷlệnằmviện
cũng rất cao.Ở một số nước phát triển, người bệnh phân liệt chiếm 50% số người
bệnh nằm viện (Hoa kỳ, 1996). Ở Việt Nam trong các cơ sở Tâm thần 70%-80%
tổng số người bệnh nằm viện có chẩn đốn Tâm thần phân liệt. Gánh nặng do mất
sức lao động rất lớn (Phần lớn các người bệnh mãn tính đều khơng lao động được).

Chi phí cho người bệnh Tâm thần phân liệt rất tốn kém.Hiện nay ngân sách nhà
nước cấp cho khoa Tâm thần chủ yếu dành cho người bệnh Tâm thần phân liệt [1].
Hiện nay người bệnh TTPL ngày càng gia tăng, trở thành một vấn đề lớn của
xã hội cần phải tập trung giải quyết.Đây không phải là vấn đề riêng của ngành y tế
mà đòi hỏi sự tham gia của toàn cộng đồng và xã hội.

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

2

Cơng tác chăm sóc người bệnh tâm thần phân liệt đã và đang được xã hội,
cộng đồng và ngành y tế quan tâm, tuy nhiên chưa có nhiều nghiên cứu về thực
trạng cơng tác chăm sóc người bệnh TTPL được cơng bố từ đó làm nền tảng, cơ sở
cho việc nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh. Do vậy chúng tôi tiến hành
thực hiện chuyên đề: “Thực trạng chăm sóc người bệnh Tâm thần phân liệt tại
Viện Pháp Y Tâm thần trung ương”, nhằm mục tiêu:
1. Mô tả thực trạng về chăm sóc người bệnh Tâm thần phân liệt tại Viện pháp
Y Tâm thần Trung ương.
2. Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả chăm sóc người bệnh Tâm thần
phân liệt tại Viện pháp Y Tâm thần Trung ương.
.

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

3

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

1. Cơ sở lý luận
1.1. Khái quát về bệnh tâm thần phân liệt
1.1.1. Khái niệm về bệnh tâm thần phân liệt
Tâm thần phân liệt là một bệnh loạnthầnnặngtiếntriểntừtừ, cókhuynhhướngmạn
tính, căn ngun hiện nay chưa rõ ràng, làmchongườibệnhdầndầntáchkhỏicuộcsống
bên ngoài, thu dần vào thế giới bên trong, làm cho tình cảm trở nên khơ lạnh, khả
năng làm việc và học tập ngày càng sút kém, có những hành vi và ý nghĩ kỳ dị, khó
hiểu [9].
1.1.2. Sơ lược lịch sử nghiên cứu bệnh tâm thần phân liệt
1.1.2.1. Lịch sử phát triển của ngành tâm thần và quan niệm về bệnh Tâm thần
* Trên thế giới
Lịch sử phát triển của ngành tâm thần học là lịch sử đấu tranh giữa một bên là
quan điểm duy tâm và một bên kia là một quan điểm duy vật khoa học
Thời thượng cổ: Bệnh được coi như là do thần thánh tức giận gây ra, do đó người
bệnh tâm thần (NBTT) bị ngược đãi. Trongthờikìnày, Hippocratelàngườiđầutiên đã
đưa ra quan niệm bệnh Tâm thần do bệnh của não bộ.
Thời kì trung cổ: Bệnh Tâm thần bị xem như là do ma quỷ xâm nhập. Vì vậy,
NBTT bị truy nã như người phạm pháp và bị trừng phạt vô cùng dã man như treo
cổ, thiêu sống, xiềng xích, gơm cùm, đánh đập…
Cuốithếkỷ 18 đếnthếkỷ 19
Ở Pháp, dưới ảnh hưởng của các nhà duy vật và cuộc cách mạng tư sản Pháp, những
quan điểm duy vật và khoa học về bệnh Tâm thần chiếm ưu thế.Nhàtâmthầnhọc
Philippe Pinelđãgiảiphóng NBTT khỏi xiềng xích, biến trại giam thời Trung cổ
thành bệnh Viện Tâm thần (BVTT).Sauđó, Esquirolđãkếtụcvàphát triển tốt đẹp.

Ơng đã mơ tả nhiều bệnh cảnh lâm sàng, phân loại các bệnh Tâm thần, thực hiện
chế độ làm bệnh án và theo dõi hàng ngày NBTT. Đặc biệt ở châu Âu đã nổi lên
phong trào cải cách BVTT.Nửacuốithếkỷ 19, xuấthiệnnhiềunhà Tâm thần học nổi
tiếng như: Charcot vớilâmsàngbệnh Hysteria, Mangan (1893) gọilàhoangtưởng mãn

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

4

tính mà một bộ phận kết thúc bằng trạng tháimấttrívơtìnhcảm, R.Moerl (1857)
gọilàbệnhmất trí sớm, mơ tả một loại bệnh phát triển ở những người trẻ tuổi và
thường đi đến mất trí nhớ.
Ở Đức, nửasauthếkỷ 19, Tâmthầnhọcmới bắt đầu chuyển hướng.Nhiều nhà tâm thần
học xuất hiện và ra đời hàng loạt các tên gọi của bệnh. W. Griesingermôtảtrong y
văn, dưới cái tên sự mất trí tiên phát (Primary dementia); K. Kahlbanm (1863)
vàHecker.E (1870) gọi là tâm thần thanh xuân, mô tả bệnh tâm thần ở
lứatuổithanhniên; E Kraepelin (1898) thốngnhấtcácbệnh cảnh khác nhau nói trên
dưới tên gọi chung là bệnh mất trí nhớ (Dementia Praecox), nguyên nhân do rối
loạn chuyển hoá, bệnh đưa đến mất trí ở những người trẻ tuổi.
Ở Nga, trong thời kì này đã xuất hiện một số BVTT có tổ chức. Ngành tâm thần
tách khỏi ngành nội khoa và có một số cơng trìnhnghiêncứukhoahọcnhư:
Cocxacopđãpháttriểnvà chứng minh luận điểm cho rằng bệnh tâm thần là bệnh của
vỏ não và của toàn bộ cơ thể…
Ở Anh, Conollyđãkêugọimọingườithực hiện “chế độ khơng gị bó đối với người
bệnh tâm thần”.Maudsleyđãvậndụng thuyết tiến hoá của Darwin vào nghiên cứu và
khẳng định bệnh tâm thần phát sinh là do rối loạn các trung khu thần kinh ở não.

Từđầuthếkỷ 20 đến nay
Tâm thần học ngày càng phát triển mạnh mẽ và trở thành một ngành quan trọng
trong Y học và Y tế.
Về mặt tổ chức y tế, các BVTT hiện đại được xây dựng, NBTT được giải
phóng đến mức tối đa, các biện pháp tái thích ứng xã hội được ápdụngrộngrãi,
hệthốngDixpanxetâmthầncủaNga nhằm mục đích phịng bệnh, chữa bệnh ngoại trú
và quản lý chặt chẽ NBTT được áp dụng có hiệu quả.
Năm 1911, Bleuler (Thuỵsỹ) căncứvào sự phân tích các diễn biến lâm sàng của các
ca “trí tuệ sa sút sớm” đã chỉ ra rối loạn chủ yếu của bệnh này là tâm thần bị chia
cắt. Ông đã đề xuất tên gọi mới là Tâm thần phân liệt (Schizophrenia).TTPL
đượcdịchtừchữSchizophrenie.PhrenienghĩalàtâmthầnvàSchizolà

chia

khơnghồhợp, khơng thống nhất hay phân liệt.

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

cắt,

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

5

Năm 1992, TCYTTG tập trung trí tuệ của 915 nhà tâm thần học có uy tín của
52 quốc gia trên thế giới, thống nhất đưa ra bảng phân loại quốc tế lần thứ 10 (ICD10F) và xếp bệnh TTPL vào mục F20-F29. Từ đó bệnh TTPL được kết luận giữa
lâm sàng cổ điển và quan điểm tâm thần học hiện đại [3];[10];[11].
* Tại Việt Nam

Trước kia nước ta khơng có một cơ sở chữa bệnh tâm thần, khơng có thầy
thuốc và cũng khơng có tài liệu về bệnh tâm thần nói chung và TTPL nói riêng mà
chỉ có những thầy lang có những bài thuốc cổ truyền chữa bệnh. Bên cạnh đó cịn
có những phương pháp chữa bệnh mang tính chất mê tín dị đoan như: cúng lễ, lên
đồng…
Thời kỳ thực dân Pháp, suốt 80 năm thống trị gần như khơng làm gì để chữa
bệnh mà chỉ cho xây dựng 2 nhà thương điên ở Biên Hoà và ở Bắc Giang. Ngồi ra
cịn 1 khu điên ở bệnh viện Bạch Mai.Nhưng thực chất các cơ sở này chỉ là khu
giam giữ người bệnh.
Sau ngày giải phóng thủ đơ (1954) Đảng, Chính phủ và Bộ y tế đã quan tâm đến
ngành tâm thần học.Từ đây, ngành tâm thần học Việt nam đã phát triển nhanh
chóng.
Năm 1957 bộ mơn Thần kinh và tâm thần trường Đại học y Hà Nội được thành lập.
Năm 1962 Hội thần kinh Tâm thần và phẫu thuật thần kinh ra đời, đánh dấu một
bước tiến mới của ngành Tâm thần.
Năm 1963, BVTT Thường Tín được thành lập, tiếp nhận người bệnh từ các
tỉnh chuyển về và từ năm 1969 trở thành BVTT Trung ương giúp ngành y tế trong
việc chỉ đạo ngành Tâm thần.
Sau khi đất nước giải phóng (1975) ngành Tâm thần có những điều kiện phát triển.
Tháng 9 năm 1981 tại Đại hội toàn quốc lần thứ 2 của ngành Tâm thần, các
ngành như: Y tế, thương binh xã hội và công an đã nhất trí phối hợp trong một tổ
chức chung để bảo vệ SKTT và xã hội.[7],[8],[10],[12].

1.1.2.2 Một số đặc điểm dịch tễ bệnh Tâm thần phân liệt

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

6

Tâm thần phân liệt là một bệnh phổ biến trên thế giới. Theo các thống kê của nhiều
nước, tỷ lệ người bệnh chiếm 0,3-1,5% dân số. Tuy nhiên tỷ lệ này rất khác nhau ở
những quốc gia khác nhau và tuỳ từng nghiên cứu của các tác giả. Theo H.I.Kaplan
và B.J.Sadok là 2,5-5/10.000 dân. Tỷ lệ mắc ở các nước đang phát triển cao hơn
các nước công nghiệp. Tỷ lệ mắc điểm dao động từ 0,6-1,3%. Theo một nghiên cứu
của Mỹ thì tỷ lệ mắc trong đời là 1,3%.
Bình thường phát sinh ở lứa tuổi trẻ, phần lớn trong độ tuổi 15-35 tuổi (48% khởi
phát ở lứa tuổi 20-29 tuổi). Đây là độ tuổi lao động.
Theo kết quả khảo sát của ngành Tâm thần học Việt Nam (2002) trên 67.380 dân ở
các vùng dân khác nhau, tỷ lệ TTPL là 0,47% dân số, ở cả hai giới tỷ lệ mắc tương
đương nhau, nữ có xu hướng khởi phát muộn hơn (nam:15-25 tuổi, trung bình là 20;
nữ: 25-35. TB là 30) [5];[6];[9].
1.1.3 Bệnh nguyên và bệnh sinh bệnh tâm thần phân liệt
* Giả thuyết về di truyền học
Các cơng trình nghiên cứu về miễn dịch và di truyền học cho thấy TTPL là
một bệnh có bản chất sinh học. Người ta cho rằng yếu tố di truyền trong TTPL
không phải theo mẫu di truyền cổ điển của Mendel mà là đa gen, mỗi gen gây ra
một hậu quả.
Một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc TTPL cao hơn từ 8-10 lần so với quần
thể dân chung nếu trong gia đình có bố, mẹ hoặc anh, chị, em ruột bị TTPL. Nghiên
cứu các cặp sinh đơi cùng trứng cho thấy cịn lại có nguy cơ mắc TTPL từ 50%65%.
Theo Kallmann: Nếu cha hoặc mẹ một người mắc bệnh tâm thần phân liệt thì
16,4% số con mắc bệnh này; khi cả hai cha mẹ cùng mắc bệnh thì tỷ lệ đó tăng tới
68,1%. 14,3% các anh chị em ruột của người mắc bệnh tâm thần phân liệt bị mắc
bệnh này. Nếu một đứa trẻ sinh đơi cùng trứng mắc bệnh TTPL thì 86,2% trẻ kia
cũng mắc bệnh. Ở những đứ trẻ sinh đôi hai trứng tỷ lệ này giảm xuống 16,4%.
Trong khi tỷ lệ bệnh TTPL phổ biến ở cộng đồng là 1% thì nguy cơ bị bệnh

ở những người họ hàng cùng huyết thống mức độ I (bố mẹ, ông bà, anh chị em ruột)
của người bệnh TTPL là từ 3-7%.

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

7

* Giả thuyết về các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển trong thời kỳ
thai sản
Các yếu tố nguy cơ trong kỳ mang thai: mẹ trong thời kỳ mang thai bị nhiễm vi rút,
thiếu dinh dưỡng. Suy thai là một trong những nguyên nhân gây ra các bệnh liệt
hoặc chậm phát triển tâm thần. Những người bị tiền sản giật con của họ có nguy cơ
bị bệnh TTPL cao hơn nhiều so với người bình thường. Cân nặng của trẻ sơ sinh
thấp cũng có liên quan tới sự gia tăng nguy cơ bị bệnh TTPL.
* Giả thuyết về yếu tố mơi trường:
Mơi trường gia đình:
Nhiều tác giả cho tác động qua lại trong mơi trường gia đình là một yếu tố
bệnh sinh quan trọng của bệnh tâm thần phân liệt.
Gia đình có những bà mẹ mất sự nhảy cảm, lạnh lùng, ích kỷ hoặc phản ứng
q mức......thì các con cũng bị ảnh hưởng.
Những gia đình có bố mẹ ln cơng kích lẫn nhau, mối quan hệ giữa các thành
viên trong gia đình rất lạnh lùng, khơng khăng khít đóng vai trị quan trọng trong
bệnh sinh của bệnh TTPL.
Mơi trường văn hố:
Mơi trường văn hố trong việc phát sinh bệnh TTPL đã được nghiên cứu và
giải thích khác nhau giữa khu vực thành thị và nơng thơn, có ý kiến cho rằng người

bệnh sinh ở thành phố có nguy cơ dễ mắc bệnh TTPL cao hơn ở nông thôn 2 lần.
Tuy nhiên các tác giả cho rằng điều kiện kinh tế làm ảnh hưởng đến yếu tố dinh
dưỡng, vệ sinh và chăm sóc sức khoẻ cho mọi người là chính chứ khơng phải là sự
khác biệt về văn hố.
* Các giả thuyết về sinh hoá:
- Giả thuyết dopamine: Người ta nhận thấy có sự rối loạn hoạt động của hệ
thống dopaminnergic (DA) ở trong não của các người bệnh TTPL bao gồm: Sự giải
phóng quá nhiều dopamin ở màng trước sinap, tăng tiếp nhận dopamin ở màng sau
sinap. Các tác giả cũng thấy các thuốc giảm tính thụ thể dopamin như các thuốc an
thần kinh đều làm giảm triệu chứng của bệnh.

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

8

- Giả thuyết về hệ serotonin: Hệ tiết seronin (5HT) trung ương có chức năng
kiểm sốt sự tổng hợp DA ở thân tế bào và sự giải phóng DA ở trước sinap của các
noron của hệ DA. Nhìn chung, serotonin ức chế giải phóng DA. Trong bệnh TTPL
người ta nhận thấy sự mất cân bằng giữa hệ tiết dopamin và serotonin trung ương có
vai trị quyết định đến các triệu chứng của TTPL.
- Một số các giả thuyết về các chất dẫn truyền thần kinh khác: Người ta thấy
nồng độ glutamate giảm trong dịch não tuỷ của người bệnh TTPL. Thêm vào đó,
các chất đối kháng thụ thể glutamate có thể gây các triệu chứng loạn thần giống
TTPL.
Một số nghiên cứu còn cho thấy những bất thường ở hệ thống GABA có liên
quan đến phát sinh bệnh TTPL

* Một số giả thuyết khác
Môi trường tâm lý xã hội, mất khả năng thích ứng với các stress tâm lý, rối
loạn cấu trúc và xung đột gia đình…tuy khơng phải là ngun nhân nhưng cũng là
nhân tố thúc đẩy bệnh phát sinh và phát triển [3];[14].
1.1.4. Lâm sàng bệnh tâm thần phân liệt
- Rối loạn ngôn ngữ
Ngôn ngữ của người mắc bệnh TTPL thường nghèo nàn, tối nghĩa, khó hiểu,
thường gặp hiện tượng lời nói bị ngắt quãng, thêm vào những từ lạ khi nói, dịng
liên tưởng lỏng lẻo, có lúc nói nhanh, có lúc nói chậm, khơng nói hoặc nói liên hồi,
có lúc nói một mình, nói hỗn độn đầu gà đuôi vịt, lặp đi lặp lại.
-Rối loạn ý tưởng
Thường gặp hoang tưởng các loại (hoang tưởng là những ý tưởng, phán đốn khơng
phù hợp với thực tế nhưng người bệnh cho là đúng khơng thể giải thích thuyết phục
được).Thườnggặphoangtưởngbịtruyhaị, ngườibệnhkhẳngđịnh có một nhóm người
hoặc một người nào đó âm mưu hại mình nhưng đặc biệt có ý nghĩa chuẩn đốn là
hoang tưởng bị chi phối, hoang tưởng bị kiểm tra, người bệnh cảm thấy những cảm
giác, ý nghĩ và hành vi của mình bị chi phối bởi một người nào đó ở bên ngồi, có
khi bằng các máy vơ tuyến điện…
- Rối loạn tri giác

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

9

Thường

gặp

ảo

thanh

(nghe

tiếng

nóikhikhơngcóngườixungquoanh)

tiếngnóivăngvẳng bên tai hoặc xuất hiện ở trong đầu, trong các bộ phận cơ thể của
người bệnh. Nội dung tiếng nói thường bình phẩm hoặc ra lệnh cho người bệnh.
Một số người bệnh có những rối loạn cảm giác trong cơ thể nhất là các cơ quan nội
tạng hoặc cảm giác biến đổi các bộ phận trong cơ thể như cảm thấy không tim,
phổi, chân tay dài ra hay ngắn lại.
- Rối loạn cảm xúc
Những thay đổi cảm xúc thường xuất hiện sớm, đặc trưng là cảm xúc ngày càng
cùn mịn, khơ lạnh, người bệnh mất cảmtìnhvớinhữngngườixungquoanh,
bàngquanlạnhnhạt với vui thú trước đây. Thường gặp cảm xúc trái ngược với nội
dung lời nói và hồn cảnh xung quanh (đi vào đám cưới lại khóc, đi vào đám ma lại
cười) hoặc cảm xúc 2 chiều (vừa yêu, vừa ghét một người, một hiện tượng). Người
bệnh thường xa lánh người thân, hằn học với mọi người, đôi khi biểu hiện cảm xúc
đột biến như cơn khóc lóc, cơn cười vơ dun cớ, cơn lo sợ, cơn giận giữ. Có thể có
những thời kỳ trầm cảm, biểu hiện buồn trán khơng có lý do hoặc hưng phấn nói
nhiều.
- Rối loạn hành vi tác phong
Người bệnh TTPL thường xa lánh mọi người, sống độc thân, đi lang thang
khơng có mục đích. Có người lên cơn kích động hị hét, đập phá. Có người có

những động tác định hình lặp đi lặp lạihoặcđiệubộnhúnvai, nhếchmép.Đặc trưng là
hiện tượng căng trương lực biểu hiện trạng thái kích động xen kẽ bất động.Trong
trạng thái kích động, lời nói và động tác có tính chất nhất định, có trường hợp xung
động tấn công. Trong trạng thái bất động, người bệnh nằm sững sờ, khơng nói,
khơng ăn, chống đối. Có người ban ngày nằm yên tại giường, tối lại dậy đi lại bình
thường. Một số người bệnh có những hành vi kì dị, trời nắng nóng thì mặc áo bơng,
trời rét lại cởi trần lội xuống sơng bơi. Có người lên cơn xung động bột phát tự
nhiên đốt nhà, chém giết người một cách thản nhiên.
- Rối loạn ý chí
Người bệnh mất sáng kiến, mất động cơ, khả năng học tập và lao động giảm
sút. Những việc trước kia làm dễ dàng, nay phải cố gắng lắm mới làm được. Thói

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

10

quen nghề nghiệp mất dần đến chỗ không thiết làm gì được nữa. Một số người bệnh
sau nhiều năm bị bệnh đời sống ngày càng suy đồi, đi lang thang hoặc nằm lì một
chỗ, khơng chú ý đến vệ sinh thân thể.
- Rối loạn về nhận thức
Mặc dù ý tưởng, hành vi của người bệnh rất khơng bình thường nhưng khơng
bao giờ họ thừa nhận là sai. Chính vì khơng nhận thức được bệnh nên họ thường từ
chối việc chăm sóc điều trị.
- Biến đổi nhân cách
Người bệnh TTPL sau một thời gian bị bệnh thường nhân cách biến đổi gọi là
nhân cách phân liệt đặc trưng với 2 tính chất cơ bản là thiếu tính hồ nhập trong các

mặt hoạt độngtâmthầnvàtínhtựkỷbiểuhiệnbằngsự tách rời thế giới thực tại bên ngồi
để quay vào cuộc sống nội tâm bên trong bí ẩn, lạ kỳ chỉ tự mình biết, khơng ai có
thể hiểu được [8].
1.1.5. Chẩn đoán bệnh tâm thần phân liệt
1.1.5.1 Chẩn đoán xác định bệnh
Dựa theo các tiêu chuẩn chẩn đoán tâm thần phân liệt của ICD 10 (F20).
a. Ít nhất có một triệu chứng rất rõ trong bốn nhóm triệu chứng sau:
- Hội chứng tâm thần tự động (tư duy vang thành tiếng…)
- Hoang tưởng bị chi phối.
- Ảo thanh bình phẩm.
- Hoang tưởngkỳqidaidảng.
b. Nếu khơng có như trên, phải có ít nhất hai trong các nhóm triệu chứng sau:
- Mộtảogiácdaidảngbấtkỳkếthợp với một hoang tưởng chưa hoàn chỉnh bất
kỳ.
- Các triệu chứng âm tính của tâm thần phần liệt (cảm xúc cùn mịn, tư duy
nghèo nàn, ý chí giảm sút….)
- Các rối loạn ngôn ngữ đặc trưng (tư duy ngắt qng, thêm từ lạ trong câu
nói, ngơn ngữ bịa đặt…).
- Các biến đổi tập tính trầm trọng và kéo dài (mất thích thú, lười nhác, cách
ly xã hội….).

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

11

c. Các triệu chứng nói trên phải tồn tại rõ ràng trong thời gian ít nhất là một

tháng[8].
1.1.5.2. Phân loại bệnh TTPL theo ICD – 10F (1992)
Bệnh TTPL được ký hiệu từ F20.0 đến F20.9 và bao gồm 9 thể:
F20.0: TTPL thể paranoid.
F20.1: TTPL thể thanh xuân.
F20.2: TTPL thể căng trương lực.
F20.3: TTPL thể không biệt định.
F20.4: TTPL thể trầm cảm sau phân liệt.
F20.5: TTPL thể di chứng.
F20.6: TTPL thể đơn thuần.
F20.8: Các thể TTPL khác..
F20.9: TTPL không xác định [3],[8],[13].
1.1.6. Tiến triển của bệnh tâm thần phân liệt
* Giai đoạn báo trước
Người bệnh ngày càng giảm sút khả năng học tập và cơng tác, đầu óc mù mờ khó
suy nghĩ.Cảm xúc lạnh nhạt dần khó thích ứng với ngoại cảnh, giảm dần các thích
thú trước đây. Một số người bệnh biểu hiện trạng thái giống suy nhược thần kinh,
đau đầu mất ngủ, chóng mệt mỏi, khó tiếp thu cái mới, bồn chồn, lo lắng, dễ nổi
nóng, dễ bùng nổ. Sau nữa cảm giác bị động tăng dần thấy như đuối sức trước cuộc
sống. Một số có thấy những biến đổi kỳ lạ trong người như thay đổi nét mặt, màu
da. Có NB trở nên say sưa đọc các loại sách triết học, lý luận viển vông không phù
hợp với thực tế.
* Giai đoạn toàn phát
Các triệu chứng khởi đầu nặng dần lên đồng thời xuất hiện các triệu chứng loạn
thần rầm rộ bao gồm các triệu chứng dương tính (ảo giác, hoang tưởng) và các triệu
chứng âm tính (thiếu hòa hợp). Tùy theo triệu chứng nào nổi bật lên hàng đầu và
thời gian kéo dài trong giai đoạn kịch phát, người ta chia ra các thể bệnh khác nhau.
Theo bảng phân loại bệnh quốc tế lần thứ 10, các thể bệnh tâm thần phân liệt gồm:
Thể hoang tưởng có các triệu chứng hoang tưởng (đặc biệt hoang tưởng bị kiểm tra,

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

12

bị chi phối) và ảo giác, thường gặp ảo thanh. Thể thanh xuân xuất hiện ở tuổi trẻ,
nổi bật trạng thái kích động lố lăng, cảm xúc hỗn độn, tư duy rời rạc, tác phong điệu
bộ nhăn mặt, nheo mắt, tinh nghịch. Thể căng trương lực nổi bật là triệu chứng kích
động xen kẽ bất động, chống đối, động tác định hình. Thể đơn thuần chủ yếu là các
triệu chứng âm tính, thiếu hịa hợp, cảm xúc cùn mịn, giảm sút hiệu quả lao động
và học tập, ý trí giảm sút dần.
* Giai đoạn di chứng
Các triệu chứng loạn thần như hoang tưởng, ảo giác mất đi hoặc mờ nhạt chỉ
cịn các triệu chứng âm tính nổi bật lên như cảm xúc cùn mịn, ngơn ngữ nghèo nàn,
hoạt động kém, bị động trong cuộc sống, kém chăm sóc bản thân, một số NB sống
lang thang. [8].
1.1.7. Dấu hiệu tái phát
- Thấy căng thẳng ngày càng một tăng.
- Thấy lo lắng viển vông không thể thư giãn
- Rối loạn giấc ngủ (mất ngủ, rối loạn nhịp thức ngủ…)
- Mệt mỏi.
- Dễ kích thích cáu bẩn.
- Hoảng sợ khơng lý do.
- Thu mình, từ chối giao tiếp, ăn uống.
- Thờ ơ với mọi người và với bản thân, khơng tự chăm sóc [9].
1.1.8. Điều trị bệnh Tâm thần phân liệt
* Chọn an thần kinh thích hợp tùy theo các triệu chứng chủ yếu:

- Đối với triệu chứng dương tính (hoangtưởng, ảogiác…) Haloperidol,
Terfluzin, Risperdal, Zyprexa.
- Đối với kích động, lo âu: Anthầnkinh an dịu (Aminazin, Nozinan)
- Đối vớicáctriệuchứngâmtính: Dogmatil, Solian, Leponex, Risperdal,
Zyprexa (cónhiềutriểnvọng)
- Đối vớihộichứngcăngtrươnglực: Maijeptil, frnolon (nếuíthiệu quả dùng sốc
điện)

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

13

- Đối với những bệnh mạn tính hoặc kém tuân thủ dùng thuốc: Tiêm các
thuốcanthầnkinhchậm (Piportil, Moditen).
- Đối với thể phân liệt cảmxúcchukỳ: Muối Lithium, Depaminde.
- Kết hợp với thuốc chống trầm cảm phải thậntrọng (tăngliềutừtừvàtheodõi)
vì thuốc chống trầm cảm có thể kích hoạt hoang tưởng [9].
* Can thiệp về tâm lý
- Thái độ tốt nhất trong điều trị bệnh TTPL là giúp gia đình nhận thức được
bệnh TTPL, chấp nhận bệnh TTPL, cảm thông và quan tâm đến mặc cảm của người
bệnh.
- Giúp đỡ gia đình và NB trong những cơn bệnh cấp tính.
- Tránh các căng thẳng, mâu thuẫn trong gia đình và cộng đồng.
- Tổ chức tốt các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần tại các tuyến từ trung
ương đến địa phương.
* Liệu pháp lao động và tái thích ứng xã hội

Là biện pháp chủ yếu trong điều trị NBTTPL mãn tính, nhằm khắc phục
những triệu chứng âm tính, uốn nắn và sửa chữa những hành vi của người bệnh tâm
thần mãn tính đã nằm viện lâu ngày, phục hồi chức năng tâm lý xã hội cho họ, giúp
họ thích ứng được với cuộc sống xã hội bằng tổ chức lao động tập thể, học các
nghề, sinh hoạt, giải trí thích hợp
* Phương pháp sốc điện
Có thể dùng phương pháp sốc điện trong các trường hợp sau:
- Người bệnh kích động, hoang tưởng, ảo giác…lâu ngày mà dùng nhiều loại
thuốc khơng có kết quả.
- Các trường hợp trầm cảm có ý tưởng, hành vi tự sát, tự hủy hoại bản thân.
- Các trạng thái bất động, bất động sững sờ khơng chịu ăn [8].
1.1.9. Phịng bệnh tâm thần phân liệt
Căn nguyên của bệnh TTPL chưa rõ ràng nên phương pháp phịng bệnh tuyệt
đối chưa có cơ sở chắc chắn. Tuy nhiên vẫn phải phòng bệnh tương đối, cần chú
trọng các điểm sau:

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

14

- Rèn luyện cho trẻ em tính tập thể, biết cách thích ứng với mơi trường và
các điều kiện khó khăn của cuộc sống.
- Theo dõi những người có yếu tố di truyền để phát hiện bệnh sớm và điều trị
sớm.
- Tiếp tục theo dõi người bệnh sau khi ra viện, kiên trì điều trị củng cố và
tích cực chữa các bệnh nhiễm khuẩn, bệnh cơ thể, tránh cho người bệnh quá mệt

mỏi, lao động quá sức, để đề phòng bệnh có thể tái phát [8].
1.2. Chăm sóc người bệnh tâm thần phân liệt
1.2.1 Người bệnh có hội chứng hoang tưởng, ảo giác
- Theo dõi các hoang tưởng, ảogiác, báocáobácsỹđểcóxuhướng xử trí kịp
thời, làm cho người bệnh mất dần các hoang tưởng ảo giác và đề phòng các hành vi
nguy hiểm, kích động, cần thiết cố định người bệnh theo y lệnh của thầy thuốc.
- Thực hiện đầyđủ y lệnhcủabácsỹnhưchongườibệnh uống thuốc, tiêm thuốc
- Chú ý đến các người bệnh không chịu ăn do hoang tưởng ảo giác chi phối,
choăn qua sondemũi-dạdày hay qua đường truyền tĩnh mạch.
1.2.2 Người bệnh có hội chứng hưng cảm (nói nhiều hay đi lại)
- Thực hiện thuốc theo y lệnh
- Giải thích hợp lý làm cho người bệnh tin tưởng và nghe lời.
- Hướng dẫn người bệnh vào những việc lao động, vui chơi giải trí để người
bệnh đỡ nói nhiều và bớt đi lại.
1.2.3 Người bệnh kích động làm ồn ào bệnh phịng
- Thựchiện y lệnhcủabácsỹ, chú ý theodõi huyết áp, mạch nhiệt độ sau khi
tiêm để đề phòng tai biến của thuốc.
- Những người bệnh kích động mạnh phải cho nằm phịng cách ly riêng để
tránh ảnh hưởng tới những người bệnh khác, với chế độ chăm sóc đặc biệt, trong
phịng bệnh chỉ trang bị những dụng cụ thật cần thiết cho sinh hoạt như giường
nằm, chiếu, chăn màn.
- Những người bệnh đã ổn định cho nằm buồng chung, chăm sóc người bệnh
về vệ sinh, ăn uống, trang phục, giúp đỡ người bệnh tái thích ứng với xã hội.

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

15

- Thực hiện đúng, kịp thời y lệnh, chuẩn bị thuốc, máy sốc điện và các
phương tiện cấp cứu.
- Dùng liệu pháp tâm lý: Giải thích hợp lý đối với những người bệnh kích
động phản ứng.
1.2.4 Người bệnh căng trương lực.
- Chuẩn bị sốc điện cho người bệnh
- Thực hiện thuốctheo y lệnhbácsỹ
- Đề phòng loét, mảng mục cho người bệnh nằm lâu
1.2.5 Người bệnh thiếu hồ nhập, khơng tiếp xúc với ai
- Thực hiện thuốc theo y lệnh
- Hướng dẫn người bệnh lao động, vui chơi giải trí, vệ sinh thân thể
1.2.6 Người bệnh có hội chứng trầm cảm
- Báocáongayvớibácsỹkhingườibệnhcó các biểu hiện bất thường để có hướng
xử trí kịp thời
- Thực hiện y lệnh thuốc chống trầm cảm.
- Theo dõi chặt chẽ người bệnh đề phòng ý tưởng, hành vi tự sát và loại bỏ
những đồ dùng, vật dụng có nguy cơ người bệnh lấy làm phương tiện để tự sát như
dây, dao, chai, lọ…
- Nếu người bệnh mất ngủ thì thực hiện thuốc an thần nếu có, hướng dẫn thư
giãn trước khi ngủ, tránh chất kích thích
- Nếu người bệnh chống đối khônganphảichoăn qua sonde, truyềndịch.
- Tâm lý tiếp xúc có thái độ chu đáo nhẹ nhàng, tạo niềm tin cho người bệnh
và gia đình. Tuyệt đối khơng có thái độ coi thường người bệnh..
- Thường xun trị chuyện với người bệnh vừa nhằm mục đích động viên
người bệnh, vừa mục đích phát hiện các triệu chứng bệnh lý, các diễn biến bất
thường ở người bệnh.
- Khi ở trong khu bệnh phòng, cho người bệnh ăn hoặc uống thuốc phải có
đồng nghiệp hỗ trợ, ít nhất có từ 2 người trở lên để phòng những hành vi nguy

hiểm.
- Chuẩn bị phương tiện, dụng cụ để sốc điện.

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

16

- Chăm sóc dinh dưỡng, vệ sinh thân thể cho người bệnh.
1.2.7 Chăm sóc người bệnh chống đối khơng ăn, vệ sinh kém
* Chăm sóc dinh dưỡng
- Động viên người bệnh ăn hết khẩu phần, Điều dưỡng tạo khơng khí vui vẻ
thoải mái khi người bệnh ăn trong phòng ăn.
Cho người bệnh ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, nhiều chất xơ, bữa ăn cần phải đủ chất
dinh dưỡng, cân đối về thành phần, đủ năng lượng, uống đủ nước trong ngày.
- Nếu trường hợp người bệnh bị rối loạn hành vi hoặc chống đối
khơngănthìphảibáobácsỹvàthựchiệntheo y lệnh:
+ Cho ngườibệnhăn qua sodne
+ Truyền dịch
* Chăm sóc vệ sinh
- Hướng dẫn người bệnh vệ sinh cá nhân.
- Nếu người bệnh ở chế độ chăm sóc cấp 1 thì Điều dưỡng:
+ Gội đầu và tắm, thay quần áo sạch cho người bệnh.
+ Cắt tóc, móng tay, móng chân … cho người bệnh.
1.2.8 Theo dõi tác dụng và tác dụng phụ khi dùng thuốc
+ Đánh giá tình trạng người bệnh trước và sau khi dùng thuốc
+ Các triệu chứng có giảm sau khi dùng thuốc?

+ Theo giõiđêmngườibệnh có ngủ ngon giấc hay kích động.
+ Người bệnh có tỉnh táo – tiếp xúc được ?
+ Sau khi người bệnh dùng thuốc cần theo dõi sát các tác dụng phụ như:
Tăng

tiết

đờm

rãi,

co

cứng

cơ,

….hoặc

các

dấu

hiệu

bất

thườngphảibáongaychobácsỹ.
1.2.9. Giáodụcsứckhoẻchongườibệnh, người nhà
- Hướng dẫn người bệnh và người nhà thực hiện đúng nội quy-quy định khi

nằm Viện.
- Giải thích, hướng dẫn người bệnh và người nhà hiểu được tính chất của
bệnh đểcùnghợptácvớibácsỹ - điềudưỡngtrongq trình nằm Viện.

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

17

- Khi ra Viện hướng dẫn người bệnh hiểu được các triệu chứng của bệnh,
nguyên nhân để phòng bệnh.
- Uống thuốc đúng theo đơn và đi khám lạitheogiấyhẹncủabácsỹ.
- Ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng và ngủ đủ giấc. Tránh căng thẳng.
- Vận động tập thể dục nhẹ nhàng từ nhẹ đến nặng tùy vào khả năng của
người bệnh.
- Nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường phải đi khám ngay.
2. Cơ sở thực tiễn
2.1 Hệ thống chăm sóc người bệnh Tâm Thần Phân Liệt trên thế giới
Từ những năm 1960 trở lại đây, các hoạt động chăm sóc sức khỏe Tâm Thần
có những chuyển biến quan trọng, khơng tập trung xây dựng các bệnh viện cỡ lớn
mà chỉ xây dựng một số cỡ vừa và nhỏ, chuyển dần người bệnh về cộng đồng.
Nhiều mơ hình CSSKTTCĐ đượcápdụng: HệthốngDispansaire (LiênXơcũ) bao
gồm cơng tác chuẩn đốn, điều trị tại cơ sở ban ngày, thống kê lập hồ sơ theo dõi tại
xã, phường. Ở Pháp, Mỹvàmộtsốnước ở châu Âu tổ chức điều trị nội trú và
CSSKTT theo cơ sở. Theo TCYTTG chăm sóc ban đầu cho sức khỏe Tâm thần là
một bộ phận cần thiết cho bất cứ hệ thống sức khỏe nào. Tuy nhiên để đạt được hiệu
quả thiết thực, chăm sóc ban đầu cho sức khỏe tâm thần cần được bổ sung bởi nhiều

cấp độ chăm sóc. Chăm sóc ban đầu cho sức khỏe tâm thần đã được xác định trong
mơ hình tháp “ Tổ chức dịch vụ cho sự phối hợp các dịch vụ sức khỏe tâm thần của
TCYTTG”. Mơ hình dựa vào ngun lý rằng: Khơng có một dịch vụ nào duy nhất
phù hợp, đáp ứng được mọi nhu cầu sức khỏe tâm thần cho toàn thể nhân dân, nhấn
mạnh khía cạnh tự chăm sóc.
Tự chăm sóc được đặt ở đáy của hình tháp “ Tổ chức dịch vụ cho sự phối hợp
các dịch vụ sức khỏe tâm thần của TCYTTG”, muốn nói rằng sự chăm sóc khơng
cần sự tham gia của chuyên gia Tâm thần. Ở tất cả cấp độ của hệ thống, tự chăm sóc
là cần thiết và xảy ra đồng thời với những dịch vụ khác.Điều này được phản ánh bởi
3 chiều của hình tháp.Ở mỗi cấp độ cao hơn của hình tháp, cá nhân NB càng trở lên
tham gia vào với sự trợ giúp của chun mơn.Như vậy, tự chăm sóc liên tục hiện
diện ở mọi cấp độ điều này sẽ cải thiện và khuyến khích hồi phục SK tâm thần tốt

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

18

hơn. Hầu hết những NB tâm thần được khuyến khích để tự xử trí và quản lý những
vấn đề sức khỏe tâm thần của chính họ hoặc sự giúp đỡ, hỗ trợ từ gia đình và bạn
bè. Theo nghiên cứu năm 2008 của Ling-Ling tại Đài Loan thì có đến 90%
NBTTPL được chăm sóc tại gia đình, do đó gia đình đóng một vai trị quan trọng
trong đời sóng hàng ngày của người bệnh [15].
2.2 Thực trạng chăm sóc người bệnh Tâm Thần Phân Liệt tại Việt Nam
2.2.1 Chăm sóc người bệnh Tâm thần phân liệt tại Viện
Điều dưỡng là cầu nối giữa người bệnh và thầy thuốc, giúp quản lý, chăm
sóc, giám sát điều trị duy trì chống tái phát, phát hiện tác dụng không mong muốn

của thuốc điều trị, phát hiện kịp thời các nguy cơ tái phát.
- Thực hiện thuốctheo y lệnhcủabácsỹ
- Liệu pháp tâm lý
+ Giải thích cho gia đình nhận thức được bệnh, chấp nhận sống chung, quan
tâm đến sự mặc cảm của người bệnh.
+ Biện pháp tâm lý: Động viên, an ủi, khích lệ người bệnh. Lắng nghe người
bệnh nói và cùng chia sẻ.
+ Thành lập một nhóm để người bệnh có thể cùng nhau vui chơi, hoạt động.
- Liệu pháp lao động và phục hồi chức năng
+ Bắt đầu cho người bệnh hoạt động, làm những việc nhỏ theo mức độ phù
hợp với bản thân.
+ Nâng cao mức độ với khả năng của từng người bệnh.
- Theo dõi các thông số: M, T0, HA, NT, và các thơng số khác có liên quan
để đánh giá tác dụng phụ của thuốc.
- Đánh giá hiện tại:
+ Vệ sinh cá nhân gọn gàng?
+ Người bệnh tỉnh, tiếp xúc được?
+ Người bệnh vẫn còn bị rối loạn hành vi, kích động, tự hủy hoại bản thân
hay tấn cơng người khác khơng, thỉnh thoảng nói lung tung khơng đúng chủ đề,
ngôn ngữ rời rạc?

download by :
luan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uongluan.van.thac.si.thuc.trang.cham.soc.nguoi.benh.tam.than.phan.liet.tai.vien.phap.y.tam.than.trung.uong

luận văn thạc sĩ thực trạng chăm sóc người bệnh tâm thần phân liệt tại viện pháp y tâm thần trung ương

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về