MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN potx

Bài 2 – Tiết 8
MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN
I.Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần
thiết phải làm cho văn bản có mạch lạc, không đứt đoạn.
- Chú ý đến mạch lạc trong các bài làm văn.
II.Chuẩn bị đồ dùng.
- Văn bản mẫu, bảng phụ.
III.Các bước lên lớp:
1. ổn định:
2. Kiểm tra: Bố cục của văn bản là gì? Những yêu cầu về bố cục trong văn bản?
3.Bài mới
:* Giới thiệu: Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt, sự phân chia. Nhưng văn bản
lại không thể không liên kết. Vậy làm thế nào để các phần, các đoạn của 1 văn bản được
phân cắt rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết với nhau
*Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của thầy
Hoạt động 1: Giúp các em hiểu
thế nào là mạch lạc.

Hoạt động của trò



Nội dung cần đạt
I/ Mạch lạc và
những yêu cầu về
mạch lạc trong VB
? Xác định mạch lạc và tính chất:
- Trôi chảy thành dòng, mạch
- Tuần tự đi khắp các phần các

đoạn trong VB
- Thông suốt, liên tục, không đứt
đoạn
Hoạt động 2:
? Chủ đề truyện “Cuộc chia tay
của những con búp bê”
? ý chính đã xuyên suốt qua 4
đoạn VB ntn?
? Các từ ngữ: chia tay, chia đồ
chơi, chia ra, chia đi, & 1 loạt
từ ngữ chi tiết khác biểu thị ý
không muốn phân chia cứ lặp đi
lặp lại. theo em đó có phải là chủ
đề liên kết các sự việc nêu trên
thành 1 thể thống nhất không? có
thể xem là mạch lạc của VB
không?
- Cả 3 ý kiến

- VB là mạch lạc là sự tiếp nối của
các câu, các ý theo 1 trình tự hợp
lý


- Sự đau khổ, bất hạnh đến vô
cùng của hai anh em Thành và
Thuỷ khi bố mẹ chia tay nhau
- Liệt kê nội dung 4 phần

- Toàn bộ sự việc xoay quanh sự

việc chính “cuộc chia tay” > chủ
đề liên kết các sự việc thành 1 thể
thống nhất


- Đây chính là phương tiện liên kết
trong VB góp phần thể hiện chủ đề
1. Mạch lạc trong
VB


2. Các điều kiện để
có 1 VB có tính
mạch lạc














? Trong VB có đoạn kể việc hiện
tại, có đoạn kể việc quá khứ, có

đoạn kể việc ở nhà, có đoạn kể
truyện ở trường, hôm qua, sáng
nay. Cho biết các đoạn ấy được
nối với nhau theo mối liên hệ
nào:
? Việc đảm bảo cho các tình tiết
trong VB có mối liên hệ thông
suốt như vậy có tác dụng gì?

? 1 VB có tính mạch lạc là 1 VB
ntn?


Gọi Hs đọc ghi nhớ.
Hoạt động3:Hướng dẫn HS
luyện tập.
Tìm hiểu tính mạch lạc của:
của VB tạo nên tính mạch lạc cho
VB
> mạch lạc và liên kết có sự
thống nhất với nhau
- Liên hệ thời gian và tâm lý
-> Tự nhiên và hợp lý
- Liên hệ thời gian
- Liên hệ không gian
- Liên hệ tâm lý (nhớ lại)
- Liên hệ ý nghĩa
- Giúp cho mạch chủ đề VB được
giữ vững
- Tất cả các câu, đoạn trong VB

đều hướng về chủ đề chính
- Được tiếp nối theo 1 trình tự hợp
lý làm cho chủ đề liền mạch
H - Đọc ghi nhớ 32/SGK

















* Ghi nhớ:SGK
II/ Luyện tập

BT1.
a/

- VB “Mẹ tôi”

- “Lão nông và các con”





- Đoạn văn của Tô Hoài
Sự thể hiện chủ đề liên tục thông
suốt và hấp dẫn



- Chủ đề: tâm trạng, thái độ và suy
nghĩ của cha trước lỗi lầm của con
- Chủ đề này xuyên suốt qua các
phần của VB
- Các phần được tiếp nối theo trình
tự tâm lý: chỉ ra lỗi của E > gợi
hình ảnh mẹ > khuyên con nhận
lỗi
- Chủ đề: Lao động là vàng xuyên
suốt bài thơ
2 câu mở bài: nêu chủ đề từ kho
vàng lý giải “vàng”
Còn lại: nhấn mạnh, khắc sâu chủ

đề
Ý chủ đạo xuyên suốt: sắc vàng
trù phú đầm ấm của làng quê vào
mùa đông, giữa ngày mùa
- ý được dẫn dắt theo “dòng chảy”
hợp lý: câu đầu giới thiệu bao quát
về sắc vàng trong thời gian và








b/




c/








? Trong truyện “Cuộc chia tay

” tác giả đã không thuật lại tỉ
mỉ nguyên nhân dẫn đến sự chia
tay của 2 người lớn. Theo em
như vậy có làm cho tác phẩm
thiếu mạch lạc không?



IV. HDVN :
- Nắm chắc “Tính mạch lạc trong
văn bản”.
- Soạn “Ca dao, dân ca về
tình
cảm gia đình”
không gian
> biểu hiện các sắc vàng >
nhận xét, cảm xúc về sắc vàng
- ý chủ đạo là xoay quanh cuộc
chia tay của 2 đứa trẻ. Việc thuật
lại tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến cuộc
chia tay của 2 người lớn có thể
làm cho ý tứ chủ đạo bị phân tán,
không có sự thống nhất, mất đi sự
mạch lạc của câu chuyện


BT2.