CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM ppt

Tiết 36: CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
A.Mục tiêu bài học:
Giúp HS:
- Tìm hiểu những cách lập ý đa dạng của bài văn biểu cảm để có thể mở
rộng phạm vị kỹ năng làm văn biểu cảm
- Tiếp xúc với nhiều dạng văn biểu cảm nhận ra cách viết của mỗi đoạn văn.
B Chuẩn bị.
- Thầy soạn bài và có một số bài văn mẫu.
- Trò soạn bài và trả lời theo yêu cầu SGK.
C. Các hoạt động dạy và học
1. Ổn định
2. Kiểm tra: Thế nào là từ đồng nghĩa? Cho VD và chỉ rõ những biểu thị của từ đó?
Tác dụng sử dụng từ đồng nghĩa.
Hoạt động 1
?Tìm hiểu những cách lập ý.
Đèn chiếu đoạn văn 1
Nhắc lại khái niệm về văn
biểu cảm?

H- Đọc đoạn văn

- Là VB viết ra nhằm biểu đạt
tình cảm, cảm xúc sự đánh giá
của con người với TG Xq và
khêu gợi đồng cảm…
I. Những cách lập ý
thường gặp của bài
văn biểu cảm
- Là người từng trải và nhạy
cảm tác giả đã phát hiện ra
quy luật gì của cuộc sống?

D/c?
Từ quy luật ấy tác giả khẳng
định điều gì?


- Qui luật của sự phát triển và
đào thải (câu 1).
- Sự bất tử của tre nứa 1 trong 4
biểu tượng của văn hoá cộng
đồng: Cây đa, bến nước, sân
đình, luỹ tre.

?Những câu nào nói lên 1
cách trực tiếp tình cảm về cây
tre Việt Nam qua cách đánh
giá trực tiếp về cây tre?
?Việc liên tưởng đến tương lai
văn hoá khơi gợi cảm xúc gì
về cây tre?
?Đoạn văn đã lập ý bằng cách
nào?

- Đoạn 3


- Dù cho sắt thép có nhiều
hơn, tre nứa vẫn là nhiềm vui,
hạnh phúc của cuộc sống mới
trong hoà bình
đTre trở thành biểu tượng cho

con người Việt Nam: nhẫn nhịn,
ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm.










1. Liên hệ hiện tại với
tương lai

Đèn chiếu đoạn văn 2
?Đoạn văn này biểu đạt tình
cảm gì?
? Tác giá đã bộc lộ cảm xúc
say mê con gà đất bằng cách
nào?
Đoạn nào?
?Việc hồi tưởng quá khứ gợi
lên cảm xúc gì của tác giả?
H - đọc đoạn văn 2
- Nhớ lại kỷ niệm thuở ấu thơ:
Niềm say mê, con gà đất.
- Nghĩ về con gà đất trong quá
khứ.
- Nghĩ về hiện tại: Đồ chơi không

phải vật vô tri, vô giác mà
chúngcó linh hồn và niềm sung
sướng của trẻ thơ.
2. Hồi tưởng quá khứ
và suy nghĩ về hiện tại.
Đèn chiếu đoạn 3,4
? Tình cảm của người viết đối
với cô giáo được bắt nguồn
từ ký ức hay hiện tại?
- Chủ yếu được bắt nguồn từ ký
ức: thời gian còn học cô. Từ đó
có cảm xúc mạnh mẽ, ấn tượng
và sâu sắc: chẳng bao giờ quên.

?Tác giả dùng hình thức nào
để bày tỏ tình cảm với cô
giáo?

Cảm xúc được thể hiện qua

- Tưởng tượng tình huống
H - đọc đoạn 4.
- Tình yêu đất nước và khát vọng
thống nhất đất nước.





đoạn văn là gì?

Cảm xúc ấy được biểu đạt
bằng phương thức nào?
? Tác giả lập ý bằng cách
nào?
Tác dụng?
Tình cảm khơi dậy trong lòng
người đọc niềm tự hào và ý
thức trách nhiệm với Tổ quốc
đ giá trị tư tưởng của văn biểu
cảm.
- Gián tiếp miêu tả về mùa thu
biên giới.

- Dùng hình thức tưởng tượng
tình huống giả định ở cực Bắc
nghĩ về cực Nam, ở núi nghĩa về
biển, nơi đầy chim nhớ về xứ cá
tôm.
đ Thể hiện tình yêu đất nước,
khát vọng








3. Tưởng tượng tình

huống, hứa hẹn, mong
ước.
Đèn chiếu đoạn văn 4
? Tình cảm của tác giả đối với
mẹ được biểu đạt ntn?
H - đọc
Quan sát miêu tả hình ảnh mẹ từ
đó suy ngẫm.
- Quan sát từ chi tiết đ nảy sinh
cảm xúc đ nhà văn đã gợi tả
bóng dáng, khuôn mặt người mẹ
già với tất cả lòng thương cảm và
hối hận vì mình đã thờ ơ, vô tình.







4. Quan sát và suy
ngẫm.

Hoạt động 2 II. Luyện tập

Đề: lập ý trong quan hệ đối với con vật nuôi.
1. Hoàn cảnh nuôi mèo.
a. Do nhà quá nhiều chuột.
b. Do thích mèo đẹp, xinh.
c. Do tình cờ nhặt được mèo con bị lạc hoặc có người cho.

2. Quá trình nuôi dưỡng và qua sát hoạt động sống của con mèo:
a. Thái độ, cử chỉ của người nuôi và của con mèo.
b. Mèo tập dượt bắt chuột và kết quả.
c. Nhận xét: ngoan (hư), giỏi bắt chuột (lười).
Không ăn vụng (thích ăn vụng).
3. Quá trình hình thành tình cảm của người với mèo.
a. Ban đầu: Thấy thích vì xinh xắn, dễ thương (màu lông, màu mắt, tiếng kêu hình
dáng…).
b. Tiếp theo: Thấy quý yêu vì ngoan ngoãn bắt chuột.
c. Về sau: Quấn quyết, gắn bó như một người bạn nhỏ.
4. Cảm nghĩ:
a. Con mèo hình như cũng có một đời sống tình cảm. Nó biết cư xử tốt với người
tốt, biết xả thân vì người tốt, góp phần diệt chuột.
b. Càng yêu quý mèo càng ghét lũ bất lương bắt trộm mèo.
D* V ề nhà:
- Lập ý cho đề bài - c - cảm xúc về người thân.
- Soạn bài tiếp theo.