CẢM NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH - LÝ BẠCH pptx

Tiết 37
Đọc hiểu văn bản:
CẢM NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH
- LÝ BẠCH-
A.Kết quả cần đạt:
Giúp HS: - Thấy được tình cảm quê hương sâu nặng của nhà thơ.
- Thấy được một số đặc điểm nghệ thuật của bài thơ: hình ảnh gần gũi, ngôn
ngữ tự nhiên, bình dị, tình cảnh giao hoà tuyệt cú.
- Bước đầu nhận biết bố cục thường gặp trong một bài thơ tuyệt cú, thủ pháp
đối và tác dụng của nó.
B Chuẩn bị.
- Thầy soạn bài và có một số tình huống có vấn đề.
- Trò soạn bài và trả lời theo yêu cầu SGK.
C. Các hoạt động dạy và học
1. Ổn định
2. Kiểm tra:
Nêu hiểu biết của em vê tác giả Lý Bạch. Đọc thuộc lòng bài thơ "Xa ngắm
thác núi Lư"- Nội dung.
*Giới thiệu: "Vong nguyệt hoài hương" (Trông trăng nhớ quê" là một chủ đề
phổ biến trong thơ cổ. Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị cũng đã có nhiều bài thơ rất hay viết về
chủ đề này.
Song bài thơ hay nhất, ngắn nhất viết về chủ đề này.
Hoạt động 1: HD HS đọc và
chú thích văn bản


? Bài thơ được làm theo thể
thơ ngũ ngôn tứ tuyệt thuộc
thơ cổ thể.

H- Đọc phiên âm - dịch nghĩa

- Là thể thơ không có sự hạn định
chặt chẽ về số tiếng, số câu, về
quan hệ Bằng -trắc, về gieo vần
và đối ngẫu

I) Đọc, chú thích

1. Đọc

2. Chú thích

? Em đã được học bài thơ nào
cũng theo thể thơ loại này?
- Phò giá về kinh

? Tìm những yếu tố Hán Việt
có trong bài thơ ?
Giải nghĩa 1 số từ?

? Theo em cảm hứng chủ đạo của
bài thơ là gì? Nỗi buồn nhớ cố
hương sâu lắng của Lí Bạch




Hoạt động 2: HD tìm hiểu

văn bản

II/Tìm hiểu văn
bản
1. 2 câu đầu
- So sánh bản phiên âm và
dịch thơ?
?Em có thích từ "Rọi" trong
bản dịch thơ không ? tại sao?
Học sinh đọc 2 câu đầu
- Quang có nghĩa là sáng, bản
dịch đổi thành "rọi"
- Sáng, chiếu là trạng thái tự
nhiên của trăng.
Rọi: ánh trăng tìm đến thi nhân
như là tri âm, tri kỉ giản dị bất
ngờ.


Gv: Cả 1 không gian tràn
ngập ánh răng. Hình như trăng
đã đánh thức nhà thơ dậy.
Trăng đã khơi gợi 1 nguồn thơ
và đã trở thành chất liệu tạo
nên vần tơi dào dạt.

Tả ánh trăng trong
đêm thanh tĩnh với
tâm trạng ngỡ
ngàng và bồi hồi.

? Trong 2 câu thơ, câu nào là - Câu 1 tả: cảnh mộng đêm trăng
miêu tả, câu nào biểu cảm,
quan hệ giữa tả và cảm có hợp
lý không?
- Câu 2: biểu hiện 1 trạng thái
ngỡ ngàng của thi nhân khi chợt
tỉnh giấc bắt gặp ánh trăng đẹp
đột ngột, chan hoà trong phòng.
? Cụm từ nào thể hiện tâm
trạng đó?
- Nghi thị (ngỡ là)
? Không ánh trăng chan hoà
mà thi nhân liên tưởng tới
sương phủ đầy mặt đất. Em có
cảm nhận gì về cảnh ở đây?
- Cảnh được cảm nhận bằng trực
giác được chuyển sang cảm nhận
bằng cảm giác, Thực mà ảo thơ
mộng lung linh đ qua đó thấy
được tâm hồn dễ rung cảm với
thiên nhiên của nhà thơ.

- Liên hệ: vọng Lư Sơn bộc bố
? Theo em, 2 câu đàu có phải
chỉ tả không?
- Cảnh và tình hoà quện giữa đêm
trăng thanh tĩnh chỉ có trăng và
thi nhân cảm động không nói lên
lời.
H - Đọc 2 câu cuối

2. 2 câu cuối
? Tìm biện pháp nghệ thuật
được sử dụng ở hai câu cuối
- Đối đ nhịp nhành cho câu thơ,
khắc sâu tâm trạng nhớ quê của
nhà thơ.

? Tác dụng.
? Cặp từ trái nghĩa "ngẩng”
“cúi”, thể hiện cảm xúc gì của
nhà thơ?

Hướng ra ngoại cảnh, hoà nhập
vào thiên nhiên tươi đẹp
"cúi": hướng vào lòng mình trĩu
nặng tâm tư.

? Có 1 hình ảnh đi sóng đôi
với nhau. Đó là hình ảnh gì ?
Tìm sự liên tưởng cảm xúc
giữa hai hình ảnh này?
- Trăng sáng - cố hương
đ Cảnh sinh tình ánh trăng gợi
nhớ, gợi sầu vấn vương bao hoài
niệm, làm sống dậy bao buâng
khuâng trong bài thơ.
=>Tình cảm nhớ
quê hương thiết tha
sâu nặng.
? Từ ngữ nào biểu hiện trực

tiếp nỗi lòng của tác giả?
- Từ cố hương
? Thống kê động từ có trong
bài: Tìm hiểu vai trò liên kết ý
thơ của nó>
- 5đ" nghi, từ, vọng, cử, đê tất cả
đều hướng về chủ thể trữ tình đ
tạo nên tính liền mạch của cảm
xúc trong thơ.

? Bài thơ đã bộc lộ cảm xúc
bằng phương thức biểu đạt gì?

- Gián tiếp: Rất tinh tế đã lấy
ngoại cảnh "ánh trăng, để biểu
hiện tâm tình: Nỗi buồn nhớ cố
hương.

? Qua bài thơ, em hiểu thêm
được gì về tâm hồn nhà thơ?
? Bài thơ có nét đặc sắc gì về
nghệ thuật.
- Giàu tình yêu thiên nhiên yêu
quê hương tha thiết.
- Đối, cô động, hàm súc, lời ít ý
nhiều.


đ Có thể nói: Tính dạ tứ, là 1 bài thơ trăng tuyệt bút.
Trong loại thơ nhìn trăng mà thổ lộ tâm tình nhớ quê, bài có khuôn khổ nhớ nhất,

ngôn từ đơn giản, tinh khiết nhất là"tĩnh dạ tứ" của Lý Bạch. Song bài có ma lực lớn nhất
được truyền tụng rộng rãi nhất cũng là bài ấy.
Hoạt động 3:
III/ Luyện t ập
1 - Hai câu thơ dịch đã nêu được tường đối ý, tình cảm của bài thơ
- Lý Bạch không dùng phép so sánh "sương” chỉ xuất hiện trong cảm nghĩ
- Bài thơ ảnh chủ ngữ.
2. Viết 1 đoạn văn nêu cảm nhận của em sau khi học xong bài thơ.
* Hướng dẫn về nhà:
1. Học thuộc lòng
2. Thử dịch bài thơ
3. Chuẩn bị bài "Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê"
- Tìm hiểu nghĩa của các yếu tố Hán Việt.
- Chú ý tình huống bài thơ.
- Phương thức miêu tả .