Tiểu luận nội dung, phương thức xây dựng đảng về tư tưởng và sự vận dụng của đảng bộ thành phố hà nội trong xây dựng đảng bộ trong sạch, vững mạnh về

TIỂU LUẬN
MƠN: XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG VÀ ĐẠO ĐỨC

Đề tài:
NỘI DUNG, PHƯƠNG THỨC XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ TƯ TƯỞNG VÀ
SỰ VẬN DỤNG CỦA ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG XÂY
DỰNG ĐẢNG BỘ TRONG SẠCH, VỮNG MẠNH VỀ TƯ TƯỞNG
HIỆN NAY


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
NỘI DUNG.......................................................................................................4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ TƯ TƯỞNG....4
1.1. Khái niệm xây dựng Đảng........................................................................4
1.2. Nội dung, phương thức xây dựng Đảng về tư tưởng..................................4
Chương 2. THỰC TRẠNG NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG THỨC XÂY DỰNG
ĐẢNG VỀ TƯ TƯỞNG Ở ĐẢNG BỘ TP.HÀ NỘI VÀ VẬN DỤNG
TRONG XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ TƯ TƯỞNG HIỆN NAY........................13
2.1. Thực trạng công tác xây dựng đảng về tư tưởng ở Đảng bộ TP.Hà Nội..13
2.2. Giải pháp tăng cường công tác xây dựng đảng về tư tưởng ở Đảng bộ TP
Hà Nội.............................................................................................................17
KẾT LUẬN....................................................................................................22
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................23


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thực tiễn cách mạng Việt Nam trong hơn 30 năm qua đã khẳng định
những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới theo con
đường xã hội chủ nghĩa gắn liền và được quyết định bởi sự lãnh đạo đúng

đắn, sáng tạo của Đảng. Trong những năm ấy, mặc dù gặp phải những khó
khăn rất lớn, những thách thức quyết liệt, nhiệm vụ phải đảm nhiệm rất nặng
nề, song Đảng vẫn kiên trì thực hiện đường lối xây dựng Đảng, cổ vũ động
viên nhân dân tham gia xây dựng Đảng đạt được kết quả đáng tự hào.
Để tiếp tục đưa nước ta đến mục tiêu cao cả đã được xác định, tại Đại
hội XI Đảng ta đã quyết định chủ trương lớn: “Tiếp tục đẩy mạnh tồn diện
cơng cuộc đổi mới theo con đường xã hội chủ nghĩa”; xác định mục tiêu tổng
quát phát triển đất nước 5 năm (2011-2015): “Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của Đảng;...; xây dựng hệ thống chính trị trong sạch,
vững mạnh; phát huy dân chủ và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; phát
triển kinh tế nhanh, bền vững; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân
dân; giữ vững ổn định chính trị - xã hội; tăng cường hoạt động đối ngoại; bảo
vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; tạo nền tảng
để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện
đại”. Đồng thời, Đại hội cũng chỉ ra những nhiệm vụ chủ yếu trong 5 năm tới.
Chủ trương, mục tiêu và nhiệm vụ ấy, được tổ chức thực hiện trong điều kiện
chịu sự tác động mạnh mẽ của các xu hướng phát triển của quốc tế, khu vực
và trong nước, có những thuận lợi nhưng cũng gặp khơng ít khó khăn, thách
thức quyết liệt hơn, đòi hỏi các cấp bộ đảng và toàn Đảng một trách nhiệm
nặng nề, một năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu mới. Đảng phải được xây
dựng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức từ Trung ương đến cơ sở và
ở các ngành, các cấp. Trong đó, xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, nâng
cao cao bản lĩnh chính trị và trình độ trí tuệ của Đảng là vấn đề quan trọng
1


hàng đầu. Là một đảng viên nhận thức rõ tầm quản trọng đó nên tơi đã chọn
đề tài “Nội dung, phương thức xây dựng Đảng về tư tưởng và sự vận dụng
của Đảng bộ thành phố Hà Nội trong xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững
mạnh về tư tưởng hiện nay” làm đề tài nghiên cứu của mình.

2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu về xây dựng Đảng là một vấn đề mang tính cấp bách được
nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Trong thời gian qua ở Việt Nam đã có những
cơng trình nghiên cứu chủ yếu như sau:
- Phạm Văn Đức, “Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng trước yêu cầu
của sự nghiệp đổi mới đất nước”, Triết học, Số 9(196), 2007.
- Vũ Oanh, Mấy vấn đề về xây dựng Đảng vững mạnh đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ mới, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1999.
- Phạm Ngọc Quang, “Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng một
vấn đề bức xúc của chúng ta hiện nay”, Triết học, Số 2(189), 2007.
Và nhiều công trình nghiên cứu khác.
Nhìn chung các cơng trình nghiên cứu trên đã làm rõ tầm quan trọng
của công tác xây dựng Đảng, cũng như đi sâu tìm hiểu các nội dung cơ bản
trong công tác xây dựng Đảng trong giai đoạn hiện nay.
Trong phạm vi là một bài tiểu luận vì thế tơi chỉ kế thừa những thành
quả đã đạt được của các nhà nghiên cứu trước và hệ thống hóa những kiến
thức đã được học để vận dụng vào nghiên cứu cơng tác xây dựng đảng về
chính trị và tư tưởng ở đảng bộ TP. Hà Nội
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
- Nội dung và phương thức xây dựng Đảng về tư tưởng của Đảng Cộng sản
Việt Nam
- Công tác xây dựng Đảng về tư tưởng của đảng bộ TP. Hà Nội
- Đề tài không đề cập đến tồn bộ nội dung cơng tác xây dựng đảng mà
chỉ đề cập đến vấn đề xây dựng đảng về Tư tưởng.
4. Phương pháp nghiên cứu

2


Để nghiên cứu đề tài này, tác giả đứng trên lập trường của chủ nghĩa

Mác - Lênin lấy thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng để
xem xét những vấn đề liên quan đến đề tài.
Kết hợp giữa phương pháp lơgic và phương pháp lịch sử, ngồi ra để
đạt được kết quả tốt nhất tác giả còn sử dụng một hệ thống các phương pháp
khác như: phương pháp phân tích; phương pháp tổng hợp; phương pháp thống
kê....
5. Đóng góp của đề tài
Tổng hợp một số vấn đề về cơng tác xây dựng Đảng và những giải
pháp hồn thiện công tác xây dựng đảng về tư tưởng ở đảng bộ TP. Hà Nội.
6. Bố cục đề tài.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo tiểu luận
bao gồm 2 chương và 4 tiết.

3


NỘI DUNG
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ TƯ TƯỞNG
1.1. Khái niệm, vị trí, vai trị xây dựng Đảng
Xây dựng Đảng là khoa học về sự lãnh đạo của Đảng đối với xã hội; về
những nguyên tắc tổ chức xây dựng nội bộ Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo
và sức chiến đấu của Đảng
Vị trí và vai trò của xây dựng Đảng
Lý luận xây dựng Đảng là một môn học gắn liền với thực tiễn xây dựng
Đảng. Người cán bộ lãnh đạo, quản lý ở nước ta không thể thiếu kiến thức về
Đảng và công tác xây dựng Đảng
Hơn chín thập kỷ qua, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân, Đảng
cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân ta vượt qua mọi khó khăn, thử
thách, đưa cách mạng đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, viết tiếp những

trang sử vẻ vang của dân tộc. Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. Song,
sức mạnh của quần chúng chỉ được phát huy khi có Đảng. Đảng cầm quyền
có trách nhiệm lãnh đạo mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và mọi tổ chức
trong hệ thống chính trị. Vị trí và vai trị của xây dựng Đảng được quy định
bởi vai trò lãnh đạo của Đảng, đồng thời còn xuất phát từ yêu cầu nâng cao
năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ
cách mạng ở mỗi thời kỳ lịch sử
1.2. Nội dung, phương thức xây dựng Đảng về tư tưởng
1.2.1. Khái niệm tư tưởng
Tư tưởng là một khái niệm thuộc đời sống tinh thần phản ánh tồn tại xã
hội, nhưng đó là sự phản ánh ở tầm quan niệm, suy nghĩ mang tính định
hướng giá trị của con người với hiện thực.
Như vậy, tư tưởng vừa có sự đồng nhất, vừa có sự khác biệt với các bộ
phận khác của ý thức. Chúng có mặt đồng nhất với nghĩa đề là sự phản ánh
của tồn tại, do tồn tại xã hội quy định; có sự không đồng nhất với nghĩa, tư
4


tưởng là kết quả nhận thức của con người ở trình độ cao của quá trình nhận
thức, là sự suy nghĩa của con người về hiện thực trong trạng thái hiện tồn
cũng như về triển vọng của nó trong quan hệ với nhu cầu của con người.
Tính định hướng giá trị khi con người phản ánh sự vật bị quy định bởi
nhiều yếu tố: năng lực của chủ thể phản ánh; năng lực nắm bắt quy luật phát
triển của đối tượng phản ánh; tâm trạng của chủ thể phản ánh; mục đích của
chủ thể phán ánh; nhu cầu, lợi ích, trình độ giác ngộ, lý tưởng sống của họ …
Nâng cao trình độ tư tưởng trong xã hội chính là việc tác động để nâng
cao chất lượng của tất cả các thành tố đó theo hướng làm cho tư tưởng của
mỗi cá nhân và tồn xã hội nói chung đều được định hướng vào những chuẩn
mực sống tốt đẹp phù hợp tiến bộ xã hội.
Tóm lại, xây dựng Đảng về tư tưởng là quá trình đưa ý thức xã hội chủ

nghĩa vào trong Đảng, làm cho tư tưởng đó thấm sâu vào mọi tổ chức đảng và
cá nhân Đảng viên của Đảng, biến thành niềm tin, lý tưởng mục đích sống,
đạo đức, lối sống và hoạt động của cả tổ chức đảng cũng như Đảng viên ở
mọi ngành, mọi cấp.
1.2.2. Nội dung xây dựng Đảng về tư tưởng
Ngay từ khi mới thành lập, Đảng Cộng sản Việt Nam đã chú trọng
công tác xây dựng Đảng về tư tưởng để không chỉ vận dụng sáng tạo mà cịn
khơng ngừng phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để xây
dựng đường lối, đề ra những chủ trương, kế sách phù hợp, lãnh đạo cách
mạng Việt Nam giành thắng lợi trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc,
xây dựng và bảo vệ, phát triển đất nước, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội.
Trong hơn 90 năm xây dựng và trưởng thành, trên cơ sở định hướng
chính trị tư tưởng đúng là điều kiện tiên quyết đảm bảo thực hiện thắng lợi
đường lối cách mạng của Đảng; là mục tiêu hàng đầu, có ý nghĩa sống cịn đối
với cơng tác tư tưởng của Đảng, Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhận thức sâu
sắc vai trị, vị trí, tầm quan trọng của cơng tác tư tưởng, coi công tác tư tưởng
5


là một lĩnh vực đặc biệt quan trọng để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Xác định công tác tư tưởng là trách nhiệm của toàn Đảng, Nhà nước, của từng
cấp ủy, chính quyền và của mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh
đạo, quản lý, người đứng đầu tại mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị, công tác
xây dựng Đảng về tư tưởng được triển khai nghiêm túc, thường xuyên trong
Đảng và hệ thống chính trị đã tạo nên sự thống nhất nhận thức chính trị của
cán bộ, đảng viên và sự đồng thuận trong xã hội.
Công tác xây dựng Đảng về tư tưởng đã góp phần chăm lo bồi dưỡng
giáo dục cho cán bộ, đảng viên, nhân dân về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà

nước; kịp thời nắm bắt tình hình tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân;
tuyên truyền và chỉ đạo tổ chức thực hiện hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của
Đảng; đồng thời, nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, đấu tranh làm thất
bại mọi âm mưu thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, bảo
vệ vững chắc thành quả của cách mạng, phòng và chống sự “tự diễn biến” “tự
chuyển hóa” trong nội bộ… Trên cơ sở đó, Đảng đã tập hợp mọi lực lượng,
phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, sức mạnh của dân tộc và thời
đại, tận dụng thời cơ và điều kiện thuận lợi để vượt qua thách thức, trở ngại,
thực hiện thắng lợi các mục tiêu chính trị của cách mạng, nhất là trong hơn 30
năm đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Nội dung xây dựng Đảng về tư tưởng là quá trình đưa ý thức xã hội chủ
nghĩa vào trong Đảng, làm cho tư tưởng đó thấm sâu vào mọi tổ chức đảng và
cá nhân đảng viên của Đảng, biến thành niềm tin, lý tưởng, mục đích sống,
đạo đức, lối sống và hoạt động của cả tổ chức đảng cũng như đảng viên ở mọi
ngành, mọi cấp.
Để đạt mục tiêu đó, xây dựng Đảng về tư tưởng đòi hỏi phải:
- Xây dựng hệ chuẩn về tư tưởng của Đảng đáp ứng nhiệm vụ chính trị
thực tiễn ở từng thời kỳ cách mạng cần đạt để Đảng hoàn thành tốt sứ mệnh
lịch sử của mình trước dân tộc.
6


Xây dựng Đảng về tư tưởng khơng có mục tiêu tự nó, mà nhằm đáp
ứng nhu cầu lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, nâng cao sức hấp dẫn của Đảng đối
với nhân dân, với dân tộc và nhân loại; để Đảng thực sự là biểu tượng về danh
dự, lương tâm, trí tuệ của dân tộc, của thời đại như Lênin nói; hay để Đảng ta
thực sự “vừa là đạo đức, vừa là văn minh” như Hồ Chí Minh nói.
Nhiệm vụ chính trị - thực tiễn lại có nội dung, u cầu khơng hồn tồn
giống nhau ở các giai đoạn phát triển khác nhau của đất nước. Tính cụ thể của
nhiệm vụ chính trị địi hỏi tính cụ thể về tính chất, nội dung của tư tưởng. Anh

hùng nào cũng là anh hùng của thời đại. Ưu điểm mà kéo dài quá mức cần
thiết sẽ thành khuyết điểm. Điều đó cũng hồn tồn đúng, khi chúng ta nói về
nội dung, tính chất tư tưởng của Đảng.
- Giáo dục cán bộ, đảng viên để nâng cao tầm tư tưởng của họ.
Vậy, “tầm tư tưởng” là gì?
Thơng thường, “tầm” có nghĩa là mức độ, cỡ. Cho nên, khi nói về
“tầm” là nói về trình độ, mức độ.
Khi đề cấp tới tư tưởng nói chung, tư tưởng trong Đảng nói riêng,
người ra nói tới tư tưởng tích cực hay tiêu cực, tiến bộ hay lạc hậu, đúng hay
sai, cahcs mạng hay phản động, kiên dịnh hay dễ ngả nghiêng dao động …
sau đó mới nói tới cao hay thấp, nơng hay sâu…
Xây dựng Đảng về tư tưởng bao hàm xây dựng cả nội dung, tính chất
và trình độ (tầm) từ tưởng trong Đảng.
Tư tưởng và tầm tư tưởng mang tính lịch sử cụ thể. Ở mỗi giai đoạn
khác nhau, xuất phát từ nhu cầu thực tiễn cụ thể của nó, có yêu cầu khác nhau
về tư tưởng, tầm tư tưởng mà tồn Đảng nói chung, từng tổ chức đảng và cá
nhân đảng viên cần phải có. Xây dựng Đảng về tư tưởng phải lấy đó là mục
tiêu của mình ở thời ký tương ứng.
- Đưa những tư tưởng tích cực, cách mạng, tiến bộ vào trong Đảng.
Như ta biết, tư tưởng cộng sản không nảy sinh tự phát từ phong trào
công nhân. Để phát triển tự phát, phong trào cơng nhân chỉ có thể đi tới chủ
7


nghĩa công liên mà thôi. Tư tưởng cộng sản là kết quả hoạt động lý luận, tổng
kết thực tiễn của những trí thức ưu tú giác ngộ lợi ích của giai cấp công nhân.
Việc giáo dục, tuyên truyền, đưa tư tưởng đó vào giai cấp cơng nhân
dẫn tới sự ra đời của Đảng Cộng sản. Song, vấn đề không dừng lại ở đó. Tư
tưởng cộng sản khơng ngừng được phát triển qua thực tiễn cách mạng. Không
phải mọi tổ chức đảng và cá nhân đảng viên đều có thể tự động cập nhật, tiếp

thu, thẩm thấu được tất cả những thành quả mới đó. Cho nên, việc tuyên
truyền, giáo dục tư tưởng trở thành công việc thường xuyên của Đảng. Nhờ
thực hiện có hiệu quả cơng việc này, xây dựng Đảng về tư tưởng sẽ góp phần
biến tư tưởng thành niềm tin, thành lý tưởng, thành những nguyên tắc đạo đức
cách mạng trong tổ chức đảng và đảng viên.
- Tổ chức hoạt động thực tiễn của Đảng để hiện thực hóa các nhu cầu
tư tưởng của Đảng thành những giá trị xã hội phổ biến trong Đảng và trong xã
hôi.
Xây dựng Đảng về tư tưởng khơng phải vì tư tưởng, mà vì thực hiện –
bao gồm thực tiễn “cách mạng hóa trên lĩnh vực tư tưởng của Đảng” (được
hiểu với nghĩa nâng trình độ tư tưởng của Đảng lên một trình độ phát triển
mới về chất) lẫn trình độ tư tưởng trong xã hội, nhờ vậy, Đảng mạnh lên, đất
nước phát triển mạnh hơn. Chính qua thực tiễn đó, những thay đổi của đời
sống hiện thực lại đặt ra những nhu cầu phát triển mới về tư tưởng trong Đảng
và trong xã hội nói chung. Nỗ lực vươn lên về tư tưởng đáp ứng nhu cầu đó sẽ
là động lực cho sự phát triển tư tưởng trong Đảng.
Nhấn mạnh sự cần thiết phải tiến hành đồng bộ công tác nghiên cứu để
xây dựng hệ chuẩn tư tưởng trong Đảng, tuyên truyền, tổ chức thực hiện tư
tưởng đó, Leenin viết “Nghiên cứu, tuyên truyền, tổ chức” – đó là định nghĩa
của V.Lipnếch, người chiến sĩ lão thành của đảng xã hội – dân chủ Đức về
công tác tư tưởng”.
- Đấu tranh trên mặt trận tư tưởng.

8


Do tính khoa học và cách mạng triệt để của nó, do giá trị cải tạo hiện
thực thúc đẩy sự phát triển tiến bộ xã hội vĩ đại của nó, ngay khi mới ra đời,
tư tưởng xã hội chủ nghĩa, cộng sản chủ nghĩa đã phải đương đầu với cuộc
đấu tranh gay go, quyết liệt, toàn diện của các tư tưởng thù địch cả trên lĩnh

vực thế giới quan, phương pháp luận lẫn tư tưởng chính trị.
Về thế giới quan, nó phải đấu tranh chống lại quan điểm duy tâm, quan
điểm duy vật tầm thường về sự phát triển nói chung, về sự phát triển xã hội
nói riêng. Về phương pháp luận, nó phải đấu tranh chống lại phương pháp tư
duy siêu hình, chiết trung, ngụy biện. Về tư tưởng chính trị, nó phải đấu tranh
chống lại chủ nghĩa cải lương, tư tưởng phiêu lưu mạo hiểm, xét lại, cơ hội
hữu và tả khuynh … dưới mọi biểu hiện, mọi biến dạng của chúng.
Ngày nay, khi tình hình thế giới đang có nhiều diễn biến phức tạp,
những thành tựu mới nhất của khoa công nghệ, đặc biệt của khoa học thông
tin đã làm cho cuộc đấu tranh tư tưởng diễn ra với cả chiều rộng và chiều sâu
chưa từng thấy. Đảng khơng tiến hành đấu tranh có hiệu quả trên lĩnh vực này
thì sự kiên định tư tưởng trong Đảng sẽ có nguy cơ lớn, vai trị lãnh đạo của
Đảng khó bề củng cố và phát triển, thậm trí bị tiêu vong.
Ở nước ta hiện nay, phải đấu tranh bác bỏ những luận điệu sai trái,
chống sự phá hoại của các thế lực thù địch, trước hết là những luận điệu
xuyên tạc chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; xuyên tạc đường
lối phát triển đất nước đại đoàn kết toàn dân tộc, phá hoại mối quan hệ gắn bó
máu thịt giữa nhân dân với Đảng; phá hoại đoàn kết, thống nhất trong Đảng.
- Xây dựng sự thống nhất về tư tưởng, làm cơ sở để xây dựng khối
đồn kết, thống nhất về ý chí và hành động trong Đảng.
Từ thực tiễn lịch sử đất nước nói chung, lịch sử phát triển của cách
mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng nói riêng, Hồ Chí Minh đã khẳng định.
Đồn kết, đồn kết, đại đồn kết
Thành cơng, thành cơng, đại thành công

9


Để có đồn kết, giữa các bộ phận hợp thành chỉnh thể phải có cái
chung, cái đồng nhất, cái giống nhau – đó là cơ sở liên kết, cố kết, giữa người

với người, tổ chức với tổ chức …, trên nền tảng đó mà có thống nhất tư tưởng
và hành động. Đối với Đảng ta, dân tộc ta lúc này, cái chung, cái thống nhất
đó chính là hệ tư tưởng chính trị, mục tiêu chính trị. Mục đích vì dân vì nước;
vì dân giàu, nước mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh.
Có được sự thống nhất về tư tưởng là tiền đề để có sự đồn kết, thống
nhất trong Đảng – yếu tố quyết định sức mạnh và uy thế của Đảng. Song,
thống nhất tư tưởng khơng có nghĩa hoàn toàn loại trừ mọi khác biệt, trong
Đảng hoàn tồn khơng có ý kiến khác nhau. Xây dựng chủ nghĩa xã hội trên
quan niệm đang không ngừng được đổi mới là sự nghiệp chưa có tiền lệ trong
lịch sử thế giới và dân tộc ta. Chúng ta phải vừa làm vừa tổng kết rút kinh
nghiệm để từng bước hoàn thiện hệ quan niệm về chủ nghĩa xã hội và con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội cho phù hợp xu thế thời đại và đất nước. Trong
bối cảnh đó, việc có ý kiến khác nhau là bình thường và tự nhiên. Qua trao
đổi, tranh luận trên cơ sở thực tiễn, chân lý được phát hiện và nhận thức đúng
sẽ trở thành tư tưởng chủ đạo trong Đảng, tạo thành sự đồng thuận trong nhân
dân .
- Rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên của Đảng.
Tư tưởng đạo đức là một bộ phận quan trọng cấu thành tư tưởng, nó có
vai trị vơ cùng to lớn trong điều chỉnh và định hướng hành vi của con người
trong mối quan hệ giữa người và người. Cho nên, rèn luyện, giáo dục đạo đức
cho cán bộ, đảng viên là một trong những nội dung quan trọng của nhiệm vụ
xây dựng Đảng về tư tưởng. Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa càng đòi hỏi cao đối với việc giáo dục đạo đức trong Đảng – đạo
đức của người cầm quyền, thể hiện trước hết ở đạo đức chính trị, cùng với nó,
là đạo đức cá nhân của đảng viên, nhất là đảng viên giữ cương vị lãnh đạo.
Điều đó càng trở nên đặc biệt bức xúc, khi “Tình trạng suy thối về chính trị,
tư tưởng, đạo đức và lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên
10

… chưa được khắc phục có hiệu quả, làm giảm sức chiến đấu của Đảng và
lòng tin của nhân dân với Đảng.
1.2.3. Phương thức xây dựng Đảng về tư tưởng
Một là, Nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, đấu tranh làm thất bại
mọi âm mưu thủ đoạn “diễn biến hịa bình” của các thế lực thù địch, bảo vệ
vững chắc thành quả của cách mạng, phòng và chống sự “tự diễn biến” “tự
chuyển hóa” trong nội bộ...
Trong nhiệm kỳ Đại hội XII, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng được
Đảng cộng sản Việt Nam đặc biệt coi trọng, triển khai thực hiện tồn diện,
đồng bộ với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt và đạt
được nhiều kết quả rõ rệt. Trong đó, phương thức xây dựng Đảng về tư tưởng
cần tiếp tục được tăng cường, để góp phần nâng cao nhận thức, củng cố sự
đoàn kết, thống nhất trong Đảng và đồng thuận trong xã hội: Cơng tác giáo
dục chính trị, tư tưởng, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh
cần tiếp tục đẩy mạnh, nội dung, hình thức đa dạng, phong phú hơn. Tư duy
lý luận của Đảng có bước phát triển. Hệ thống lý luận về đường lối đổi mới,
về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam tiếp tục
được bổ sung, phát triển. Công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị được
đổi mới cả về nội dung và phương pháp. Việc tuyên truyền, phổ biến đường
lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đã góp phần
nâng cao nhận thức, thống nhất ý chí và hành động trong cán bộ, đảng viên,
nhất là trong đấu tranh phịng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, ngăn
chặn, đẩy lùi suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến",
"tự chuyển hoá" trong nội bộ. Việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu
tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch được lãnh đạo, chỉ đạo tập
trung, chuyển biến tích cực...
Hai là, xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng là hai mặt của một q
trình thống nhất, có quan hệ chặt chẽ với nhau. Trong chính trị, có tư tưởng
chính trị - bộ phận cốt lõi của nó. Sự vững vàng về tư tưởng chính trị thể hiện
11

trong sự nắm vững, vận dụng và phát triển sáng tạo nền tảng tư tưởng của
Đảng; đưa ra được cương lĩnh, đường lối đúng đắn mang lại hiệu quả thực
tiễn thiết thực … là nhân tố bảo đảm sự vững mạnh và vai trò lãnh đạo – cầm
quyền của Đảng. Do vậy, xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị có ý nghĩa
tiền đề. Xác định đúng nhiệm vụ chính trị thì mới có nội dung, phương hướng
xây dựng Đảng về tư tưởng.
Ba là, xây dựng Đảng về tư tưởng phải xuất phát từ đường lối và nhiệm
vụ chính trị, phục vụ nhiệm vụ chính trị. Mặt khác, làm tốt công tác xây dựng
Đảng về tư tưởng sẽ bảo đảm cho Đảng đủ năng lực đề ra đường lối chính trị
đúng, thơng qua vai trị tiên phương gương mẫu của đảng viên và các tổ chức
đảng để đưa đường lối đó vào nhân dân; có mặt lực quy tụ sức mạnh của dân
tộc. Sức mạnh về tư tưởng và hành vi được chỉ đạo bởi tư tưởng chính trị đó
sẽ làm cho đường lối chính trị của Đảng được thực hiện thắng lợi. Như vậy,
xây dựng Đảng về chính trị và tư tưởng có quan hệ biện chứng, tác động qua
lại, tuyệt nhiên không phải là sự phụ thuộc một chiều. Hơn nữa, chính trị - mà
một bộ phận hợp thành hữu cơ cốt yếu của nó là tư tưởng chính trị. Trong tư
tưởng của Đảng, cái cốt lõi cũng chính là tư tưởng chính trị. Do có cái chung
đó mà trong khơng ít trường hợp, việc phân định rạch rịi giữa xây dựng Đảng
về chính trị với xây dựng Đảng về tư tưởng trở nên vô nghĩa. Chống nguy cơ
suy thối, biến chất trong Đảng là một thí dụ như vậy.

12


Chương 2
THỰC TRẠNG NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG THỨC XÂY DỰNG ĐẢNG
VỀ TƯ TƯỞNG Ở ĐẢNG BỘ TP.HÀ NỘI VÀ VẬN DỤNG TRONG
XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ TƯ TƯỞNG HIỆN NAY

2.1. Thực trạng công tác xây dựng đảng về tư tưởng ở Đảng bộ
TP.Hà Nội.
Nhìn lại chặng đường xây dựng, phát triển của Hà Nội năm năm qua,
Đảng bộ và nhân dân Thủ đô phấn khởi, tự hào với những thành tựu quan
trọng đã đạt được. Đồng thời, cũng nghiêm túc chỉ rõ những hạn chế, yếu kém
để có giải pháp khắc phục, nhằm tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức
chiến đấu, xây dựng Đảng bộ thật sự trong sạch, vững mạnh đáp ứng yêu cầu
phát triển Thủ đô trong thời kỳ mới.
Công tác xây dựng Đảng về tư tưởng tiếp tục được tăng cường, đã góp
phần nâng cao nhận thức, củng cố sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng và
đồng thuận trong xã hội. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo có chuyển biến tích cực.
Việc tun truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước đã góp phần nâng cao nhận thức, thống nhất ý chí và
hành động trong cán bộ, đảng viên, nhất là trong đấu tranh phịng, chống tham
nhũng, lãng phí, tiêu cực, ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ. Việc bảo vệ
nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù
địch được lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, chuyển biến tích cực.
Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao tính chiến đấu và
hiệu quả của cơng tác tư tưởng. Đổi mới công tác tuyên truyền, học tập chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước; kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng
suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ
cán bộ, đảng viên; ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện "tự diễn biến", "tự
13


chuyển hóa" trong nội bộ; tích cực chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí.
Tăng cường đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động "diễn biến hịa
bình" của các thế lực thù địch, chủ động, kịp thời ngăn chặn, phản bác các

thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch. Đổi mới căn bản công tác
giáo dục lý luận chính trị và học tập nghị quyết của Đảng đảm bảo thiết thực,
hiệu quả, đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ phục vụ công
tác tuyên truyền. Bên cạnh cần nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, nâng
tầm tư duy lý luận của Đảng, làm sáng tỏ những vấn đề xuất hiện trong quá
trình đổi mới, làm tốt chức năng định hướng cho hoạt động thực tiễn, cung
cấp các luận cứ khoa học, lý luận cho việc hoạch định, phát triển đường lối
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Sau khi mở rộng địa giới hành chính Thủ đơ, Đảng bộ TP. Hà Nội là
đảng bộ lớn nhất cả nước, với 60 đảng bộ trực thuộc, gần 3.000 tổ chức cơ sở
đảng và hơn 390 nghìn đảng viên. Cơng tác xây dựng Đảng thời kỳ này luôn
được các cấp ủy quan tâm và đã có chuyển biến tích cực so với trước, nhưng
chưa đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu của thực tiễn. Chính vì vậy, ngay sau
Đại hội Đảng bộ lần thứ 15, chương trình cơng tác đầu tiên mà Thành ủy lựa
chọn, tập trung thực hiện là Chương trình 01 về “Nâng cao năng lực lãnh đạo,
sức chiến đấu của các cấp ủy đảng và chất lượng đội ngũ đảng viên; năng lực
quản lý điều hành của bộ máy chính quyền; chất lượng hoạt động của MTTQ,
các đoàn thể nhân dân các cấp, giai đoạn 2011-2015”, ban hành tháng 8-2011.
Thành ủy thảo luận, thống nhất đặt ra ba nhiệm vụ trọng tâm. Mỗi nhiệm vụ
đều được cụ thể hóa, sát thực tế, chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền,
MTTQ và các đồn thể chính trị - xã hội triển khai đồng bộ, quyết liệt, dưới
sự hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra của các cấp ủy trực thuộc.
Để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy đảng và
chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, Thành ủy đổi mới chất lượng cơng tác
giáo dục chính trị tư tưởng, gắn với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh và thực hiện Nghị quyết T.Ư 4 (khóa XI) về xây
14


dựng Đảng, theo hướng cụ thể, sát thực, hiệu quả. Các tổ chức đảng, đơn vị

xây dựng chuẩn mực đạo đức, đăng ký việc làm cụ thể theo tấm gương đạo
đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn với thực hiện nhiệm vụ
chuyên môn, đưa việc làm theo Bác trở thành việc làm thường xuyên trong
các cơ quan, đơn vị. Với tinh thần gương mẫu đi đầu trong cả nước, Thành ủy
đã triển khai nghiêm túc việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình với cách làm
chủ động, mở rộng đối tượng tham gia lấy ý kiến góp ý cho cán bộ, đảng viên.
35 đơn vị có vấn đề nổi cộm được Thành ủy gợi ý kiểm điểm sâu sắc. Các cấp
ủy Đảng, chính quyền, đồn thể của thành phố triển khai thực hiện Nghị quyết
T.Ư 4, khóa XI về xây dựng Đảng gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị
của địa phương, đơn vị, chủ động xây dựng kế hoạch, xác định thời gian và
tập trung chỉ đạo giải quyết những vấn đề “nóng”, gây bức xúc trong dư luận,
góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở
đảng, tạo niềm tin trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân đối với
Đảng. Sau khi kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết T.Ư 4, Ban Thường vụ
Thành ủy đề ra các chủ trương được đông đảo cán bộ, đảng viên đồng tình,
đánh giá cao như: Chỉ thị số 11-CT/TU về thực hiện nếp sống văn minh trong
việc cưới, việc thực hiện tiết kiệm chi tiêu công… Đảng bộ TP Hà Nội là đơn
vị đi đầu và thực hiện hiệu quả việc thí điểm lấy phiếu tín nhiệm đối với cán
bộ lãnh đạo chủ chốt và lãnh đạo một số sở, ngành của thành phố.
Đột phá trong công tác tổ chức, cán bộ
Nhiệm kỳ vừa qua, Đảng bộ TP. Hà Nội có nhiều bước đột phá, tạo
chuyển biến mạnh trong công tác xây dựng, nâng cao chất lượng hoạt động
của tổ chức đảng và các tổ chức trong hệ thống chính trị. Nổi bật là triển khai
Đề án số 06-ĐA/TU về "Kiện toàn, sắp xếp tổ chức đảng và các tổ chức trong
hệ thống chính trị trên địa bàn dân cư, tổ dân phố, thơn, xóm ở xã, phường, thị
trấn" và Nghị quyết 09-NQ/TU về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và các
đoàn thể nhân dân trong các doanh nghiệp (DN) ngoài khu vực nhà nước trên
địa bàn TP. Hà Nội". Đây vốn là những công việc khó, phức tạp, nhưng được
15

các cấp ủy thực hiện sáng tạo, đạt hiệu quả cao. Kết quả, sau sắp xếp, đã giảm
hơn 2.200 tổ dân phố và sáu thôn, chia tách, sáp nhập 1.008 chi bộ thôn, tổ
dân phố để thành lập 503 chi bộ và 24 đảng bộ bộ phận trực thuộc đảng ủy xã,
phường, thị trấn, khắc phục tình trạng chồng chéo trong cơng tác chỉ đạo, bộ
máy cồng kềnh, khi có những nơi có hai, ba chi bộ, thậm chí là chín chi bộ
lãnh đạo một thơn, tổ dân phố. Với Nghị quyết 09, Thành ủy đã thành lập 540
tổ chức đảng, kết nạp 3.117 đảng viên, trong đó có 16 chủ doanh nghiệp tư
nhân; thành lập hàng nghìn tổ chức đồn thể nhân dân, kết nạp hàng trăm
nghìn đồn viên, hội viên trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước. Từ
đó, tạo bầu khơng khí mới, phát huy vai trị, vị trí của các tổ chức đảng và
đồn thể nhân dân trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước; đồng thời
cùng các đơn vị tháo gỡ khó khăn trong sản xuất, kinh doanh, bảo đảm việc
làm, thu nhập, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao
động.
Yêu cầu, nhiệm vụ thời kỳ phát triển và hội nhập của Thủ đơ địi hỏi
cần đổi mới cơng tác xây dựng đảng về chính trị và tư tưởng, nhằm tạo bước
chuyển mạnh mẽ cả về chất và lượng. Trong đó, nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ được coi là vấn đề căn cốt, nhằm khắc phục tình trạng ách tắc, trì trệ
trong thực thi cơng vụ khiến người dân bức xúc; làm đòn bẩy thúc đẩy thực
hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương. Đối với công tác đánh giá
cán bộ, Ban Thường vụ Thành ủy đi đầu trong việc lấy phiếu tín nhiệm các vị
trí chủ chốt và cán bộ lãnh đạo một số sở, ngành. Thay vì năm năm đánh giá
một hoặc hai lần, Thành ủy đã đánh giá cán bộ ít nhất mỗi năm một lần. Quy
trình đánh giá bảo đảm chặt chẽ, khách quan, công tâm. Nhiều đơn vị cơ sở
có những cách làm sáng tạo, hiệu quả như Quận ủy Tây Hồ ban hành bộ tiêu
chí đánh giá cán bộ, Huyện ủy Phú Xuyên tiến hành đánh giá cán bộ sáu
tháng một lần…

16

2.2. Giải pháp tăng cường công tác xây dựng đảng về tư tưởng ở
Đảng bộ TP Hà Nội.
Tình hình tư tưởng và thực trạng công tác tư tưởng của Đảng ở Hà Nội
hiện nay bên cạnh mặt tích cực khơng tránh khỏi mặt tiêu cực, trong đó, mặt
tích cực là cơ bản, đã và đang quyết định chiều hướng phát triển của xã hội, là
nhân tố quan trọng tạo nên thắng lợi của công cuộc đổi mới. Tuy vậy, mặt
tiêu cực có lúc, có nơi diễn ra rất nghiêm trọng. Một số mặt tiêu cực về tư
tưởng đang có biểu hiện phức tạp, tiềm ẩn các nguy cơ gây mất ổn định chính
trị, đe dọa đến vai trị lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Điều
đáng lo ngại nhất là sự suy thối tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một
bộ phận cán bộ, đảng viên.
NQ Hội nghị T.Ư 4 (khóa XI) đã chỉ rõ: Một bộ phận không nhỏ cán
bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả
một số cán bộ cao cấp, suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với
những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân
ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ,
tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vơ nguyên tắc...
Trong nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên có ngun nhân chưa
làm tốt cơng tác tư tưởng, thiếu chủ động và nhạy bén trong đấu tranh chống
âm mưu “diễn biến hịa bình” của các thế lực thù địch, chưa phê phán mạnh
mẽ, đấu tranh kiên quyết với chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng cơ hội, thực dụng,
tham nhũng, lãng phí,... Điều đáng nói là nhiều cấp ủy đảng chưa đặt đúng
mức việc chỉ đạo đối với nội dung, phương pháp công tác tư tưởng trong giai
đoạn mới. Để thực hiện đạt hiệu quả những nội dung chủ yếu nêu trên, tăng
cường xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, nâng cao cao bản lĩnh chính trị
và trình độ trí tuệ của Đảng trong điều kiện hiện nay, theo chúng tôi, cần thực
hiện tốt những giải pháp chủ yếu sau đây:
Thứ nhất: thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao bản lĩnh chính trị

và trình độ trí tuệ của Đảng
17


Bản lĩnh chính trị của Đảng là khả năng và ý chí kiên định chính trị của
Đảng trước mọi hồn cảnh, nhất là trước những khó khăn, phức tạp, Đảng
vững vàng đề ra chủ trương, đường lối đúng đắn đưa cách mạng vượt qua tình
thế đó và tiếp tục phát triển. Trình độ trí tuệ của Đảng là tổng hợp các chi
thức mà Đảng đạt được trong từng giai đoạn đáp ứng yêu cầu lãnh đạo sự
nghiệp cách mạng giành thắng lợi. Đó là tổng hợp các tri thức chủ yếu như: lý
luận chính trị, kinh tế, khoa học - cơng nghệ, quốc phịng, an ninh, khoa học
xã hội và nhân văn,…. Những tri thức ấy, phải được vận dụng có hiệu quả
trong thực tiễn. Bản lĩnh chính trị và trình độ trí tuệ của Đảng quan hệ mật
thiết với nhau và là một trong những vấn đề quan trọng của xây dựng Đảng.
Trong công cuộc đổi phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN,
mở cửa, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, bản lĩnh
chính trị và trình độ trí tuệ của Đảng là một vấn đề đặc biệt quan trọng đối với
thắng lợi của công cuộc đổi mới theo con đường XHCN, xây dựng thành công
chủ nghĩa xã hội trên đất nước ta. Nó đảm bảo cho Đảng vừa kiên định chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và mục tiêu, con đường XHCN đã
chọn, vừa đề ra đường lối, giải pháp đúng đắn và sáng tạo, bình tĩnh, sáng
suốt xử lý một cách khoa học, hiệu quả các tình huống phức tạp xuất hiện
trong thực tiễn, lãnh đạo công cuộc đổi mới giành thắng lợi,
Bản lĩnh chính trị và trình độ trí tuệ của Đảng được tạo nên bởi các
nhân tố chủ yếu như: trình độ về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, đây là nhân tố cốt lõi; trình độ về các khoa học khác như: các quy luật
phát triển của xã hội, quy luật kinh tế, kinh tế thị trường, thế giới đương đại,
thông lệ quốc tế, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học lãnh đạo, quản lý,
tâm lý học, khoa học và cơng nghệ, quốc phịng, an ninh…; trách nhiệm cao
cả của Đảng trước nhân dân, đất nước, dân tộc và tình thương u, gắn bó mật

thiết giữa Đảng với nhân dân; sự rèn luyện bền bỉ, dẻo dai của Đảng trong
thực tiễn cách mạng, sự đối mặt và vượt qua những khó khăn thách thức trong
q trình lãnh đạo cách mạng của Đảng.
18