tiểu luận tư tưởng hồ chí minh về đạo đức

Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ

A: M Đ UỞ Ầ
Ch t ch H Chí Minh, Lãnh t vĩ đ i c a Đ ng C ng s n Vi t Nam, Anhủ ị ồ ụ ạ ủ ả ộ ả ệ
hùng gi i phóng dân t c,Danh nhân văn hoá th gi i đã v v i cõi vĩnh h ngả ộ ế ớ ề ớ ằ
đ c g n ượ ầ 42 năm. Ng i ra đi, nh ng đã đ l i cho toàn Đ ng, toàn dân ta m tườ ư ể ạ ả ộ
di s n vô cùng to l n – đó là t t ng v đ o đ c cách m ng. ả ớ ư ưở ề ạ ứ ạ Có th nói r ng,ể ằ
t t ng H Chí Minh v đ o đ c cách m ng đ c b t ngu n t truy n th ngư ưở ồ ề ạ ứ ạ ượ ắ ồ ừ ề ố
đ o đ c c a dân t c Vi t Nam, n n đ o đ c đã đ c hình thành hàng ngànạ ứ ủ ộ ệ ề ạ ứ ượ
năm su t chi u dài l ch s dân t c và k th a t t ng đ o đ c ph ng Đôngố ề ị ử ộ ế ừ ư ưở ạ ứ ươ
cũng nh tinh hoa đ o đ c c a nhân lo i và d a trên n n t ng t t ng đ oư ạ ứ ủ ạ ự ề ả ư ưở ạ
đ c cách m ng c a ch nghĩa Mác – Lênin. Ch t ch H Chí Minh đã k th aứ ạ ủ ủ ủ ị ồ ế ừ
có ch n l c nh ng giá tr đ o đ c c a ọ ọ ữ ị ạ ứ ủ dân t cộ ,v a thâu góp nh ng đ o đ c c aừ ữ ạ ứ ủ
th i đ i,ờ ạ đ xu t nh ng t t ng đ o đ c m i, phù h p v i yêu c u c a cáchề ấ ữ ư ưở ạ ứ ớ ợ ớ ầ ủ
m ng Vi t Nam trong th i đ i m iạ ệ ờ ạ ớ và h ng t i vi c xây d ng con ng i m iướ ớ ệ ự ườ ớ
có đ đ c, đ tài ph c v đ t n c và làm r ng ng i con ng i Vi t Nam. ủ ứ ủ ụ ụ ấ ướ ạ ờ ườ ệ
Là m t công dân Vi t Nam, là m t thanh niên trong th i đ i m i, là ch nhânộ ệ ộ ờ ạ ớ ủ
t ng lai c a đ t n c b n thân tôi c n ph i c g ng h n n a, tích c c h nươ ủ ấ ướ ả ầ ả ố ắ ơ ữ ự ơ
n a trong h c t p cũng nh trong m i phong trào ho t đ ng c a đoàn tr ngữ ọ ậ ư ọ ạ ộ ủ ườ
và xã h i. Trau d i ki n th c trong h c t p và trong cu c s ng, rút ra nh ng bàiộ ồ ế ứ ọ ậ ộ ố ữ
h c kinh nghi m, l y t t ng H Chí Minh v đ o đ c làm n n t ng đ xâyọ ệ ấ ư ưở ồ ề ạ ứ ề ả ể
d ng cho b n thân mình m t đ o đ c t t, x ng đáng là m t công dân Vi t Namự ả ộ ạ ứ ố ứ ộ ệ
đây cũng chính là lý do tôi ch n đ tài này. ọ ề
Cũng nh t t c m i ng i đ xd cho b n thân mình m t đ o đ c t t và l y tư ấ ả ọ ườ ể ả ộ ạ ứ ố ấ ư
t ng H Chí Minh v đ o đ c làm n n t ng. b n thân tôi c n ph i hi u tưở ồ ề ạ ứ ề ả ả ầ ả ể ư
t ng H Chí Minh v đ o đ c là gì? Và đ hi u rõ và nh n th c sâu s c vưở ồ ề ạ ứ ể ể ậ ứ ắ ề
nh ng n i dung c b n và giá tr to l n c a t t ng đ o đ c và t m g ngữ ộ ơ ả ị ớ ủ ư ưở ạ ứ ấ ươ
đ o đ c H Chí Minh bu c b n thân tôi c n ph i đi tìm hi u v nó và đâyạ ứ ồ ộ ả ầ ả ể ề
cũng là m c đích tôi nghiên c u đ tài nàyụ ứ ề
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 1
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ

C s và ph ng pháp nghiên c u: ơ ở ươ ứ
- Tuân th nguyên t c th ng nh t tính đ ng và tính khoa h c nh n th c.ủ ắ ố ấ ả ọ ậ ứ
- K t h p ch t ch ph ng pháp logic v i ph ng pháp l ch s .ế ợ ặ ẽ ươ ớ ươ ị ử
- V n d ng các ph ng pháp liên ngành: th ng kê, t ng h p, so sánh, phânậ ụ ươ ố ổ ợ
tích.
Ph m vi nghiên c u là toàn b nh ng n i dung c b n và giá tr c a t t ngạ ứ ộ ữ ộ ơ ả ị ủ ư ưở
H Chí Minh v đ o đ c.ồ ề ạ ứ
Ý nghĩa:
Làm cho toàn Đ ng, toàn dân nh n th c sâu s c v nh ng n i dung c b n vàả ậ ứ ắ ề ữ ộ ơ ả
giá tr to l n c a t t ng đ o đ c và t m g ng đ o đ c H Chí Minh. T o sị ớ ủ ư ưở ạ ứ ấ ươ ạ ứ ồ ạ ự
chuy n bi n m nh m v ý th c tu d ng, rèn luy n và làm theo t m g ngể ế ạ ẽ ề ứ ưỡ ệ ấ ươ
đ o đ c H Chí Minh sâu r ng trong toàn xã h i, đ c bi t trong cán b , đ ngạ ứ ồ ộ ộ ặ ệ ộ ả
viên, công ch c, viên ch c, đoàn viên, thanh niên, h c sinh nâng cao đ o đ cứ ứ ọ ạ ứ
cách m ng, c n, ki m, liêm, chính, chí công vô t ; đ y lùi s suy thoái v tạ ầ ệ ư ẩ ự ề ư
t ng chính tr , đ o đ c, l i s ng và các t n n xã h i, góp ph n th c hi nưở ị ạ ứ ố ố ệ ạ ộ ầ ự ệ
th ng l i Ngh quy t Đ i h i X c a Đ ng.ắ ợ ị ế ạ ộ ủ ả

C u trúc:ấ
A: M Đ UỞ Ầ
1. Lý do ch n đ tài.ọ ề
2. Ph m vi nghiên c u đ tài.ạ ứ ề
3. M c đích nghiên c u đ tài.ụ ứ ề
4. C s , ph ng pháp nghiên c u đ tài.ơ ở ươ ứ ề
5. Ý nghĩa.
6. C u trúc c a đ tài.ấ ủ ề

H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 2
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
B: N I DUNGỘ
I. N i dung c b n c a t t ng H CHÍ MINH v đ o đ c.ộ ơ ả ủ ư ưở Ồ ề ạ ứ

1. Quan đi m v vai trò và s c m nh c a đ o đ c.ể ề ứ ạ ủ ạ ứ
2. Quan đi m v nh ng chu n m c đ o đ c cách m ng.ể ề ữ ẩ ự ạ ứ ạ
3. Quan đi m v nh ng nguyên t c xây d ng đ o đ c m i.ể ề ữ ắ ự ạ ứ ớ
4. M t s l i d y c a Bác H v đ o đ c, l i s ng.ộ ố ờ ạ ủ ồ ề ạ ứ ố ố
II.Sinh viên h c t p và làm theo t t ng, t m g ng đ o đ c H Chí Minh.ọ ậ ư ưở ấ ươ ạ ứ ồ
1. H c t p và làm theo t t ng đ o đ c H Chí Minh.ọ ậ ư ưở ạ ứ ồ
2. N i dung h c t p và làm theo t t ng đ o đ c H Chí Minh.ộ ọ ậ ư ưở ạ ứ ồ
3. Liên h b n thân.ệ ả
C. K T LU NẾ Ậ
Tài li u tham kh oệ ả
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 3
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
B: N I DUNGỘ
I. N I DUNG C B N C A T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỘ Ơ Ả Ủ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
1. Quan đi m v vai trò và s c m nh c a đ o đ cể ề ứ ạ ủ ạ ứ
a) Đ o đ c là g c c a ng i cách m ng.ạ ứ ố ủ ườ ạ
Ch t ch H Chí Minh là ng i nêu m t t m g ng m u m c v th củ ị ồ ườ ộ ấ ươ ẫ ự ề ự
hành đ o đ c cách m ng đ toàn Đ ng, toàn dân noi theo. Su t cu c đ i ho tạ ứ ạ ể ả ố ộ ờ ạ
đ ng cách m ng, lãnh t H Chí Minh đ c bi t quan tâm t i giáo d c, rènộ ạ ụ ồ ặ ệ ớ ụ
luy n đ o đ c cách m ng cho cán b , đ ng viên và nhân dân. Th ng kê trongệ ạ ứ ạ ộ ả ố
di s n H Chí Minh đ l i có t i g n 50 bài và tác ph m bàn v v n đ đ oả ồ ể ạ ớ ầ ẩ ề ấ ề ạ
đ c. Có th nói, đ o đ c là m t trong nh ng v n đ quan tr ng c a H Chíứ ể ạ ứ ộ ữ ấ ề ọ ủ ồ
Minh trong s nghi p cách m ng.ự ệ ạ
H Chí Minh quan ni m đ o đ c là n n t ng và là s c m nh c a ng i cáchồ ệ ạ ứ ề ả ứ ạ ủ ườ
m ng, Ng i kh ng đ nh đ o đ c là ngu n nuôi d ng và phát tri n c a conạ ườ ẳ ị ạ ứ ồ ưỡ ể ủ
ng i, là cái g c c a cây, ng n ngu n c a sông su i. Ng i cách m ng ph i cóườ ố ủ ọ ồ ủ ố ườ ạ ả
đ o đ c cách m ng làm n n t ng thì m i hoàn thành đ c nhi m v cáchạ ứ ạ ề ả ớ ượ ệ ụ
m ng v vang vì s nghi p đ c l p dân t c và ch nghĩa xã h i. Ng i vi t:ạ ẻ ự ệ ộ ậ ộ ủ ộ ườ ế
“Cũng nh sông thì có ngu n m i có n c, không có ngu n thì sông c n. Câyư ồ ớ ướ ồ ạ
ph i có g c, không có g c thì cây héo. Ng i cách m ng ph i có đ o đ c,ả ố ố ườ ạ ả ạ ứ

không có đ o đ c thì dù tài gi i m y cũng không lãnh đ o đ c nhân dân”ạ ứ ỏ ấ ạ ượ
Ng i quan ni m đ o đ c t o ra s c m nh, nhân t quy t đ nh s th ng l iườ ệ ạ ứ ạ ứ ạ ố ế ị ự ắ ợ
c a m i công vi c: “Công vi c thành công ho c th t b i, đ u do cán b t t hayủ ọ ệ ệ ặ ấ ạ ề ộ ố
kém”. Quan ni m l y đ c làm g c c a H Chíệ ấ ứ ố ủ ồ Minh không có nghĩa là tuy tệ
đ i hoá m t đ c, coi nh m t tài. Ng i cho r ng có tài mà không có đ c làố ặ ứ ẹ ặ ườ ằ ứ
ng i vô d ng nh ng có đ c mà không có tài thì làm vi c gì cũng khó. Choườ ụ ư ứ ệ
nên, đ c là g c nh ng đ c và tài ph i k t h p v i nhau đ hoàn thành nhi mứ ố ư ứ ả ế ợ ớ ể ệ
v cách m ng.ụ ạ
Ng i nói, cán b , đ ng viên mu n cho dân tin, dân ph c thì không ph i cườ ộ ả ố ụ ả ứ
vi t lên trán ch “c ng s n” mà ta đ c h yêu m n. Qu n chúng ch quý m nế ữ ộ ả ượ ọ ế ầ ỉ ế
nh ng ng i có t cách, đ o đ c. “ vì mu n gi i phóng cho dân t c, cho loàiữ ườ ư ạ ứ ố ả ộ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 4
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
ng i là m t công vi c to tát, mà t mình không có đ o đ c không có căn b n,ườ ộ ệ ự ạ ứ ả
t mình đã h hóa, x u xa thì còn làm n i vi c gì ?”.ự ủ ấ ổ ệ
Ng i đ ng viên, ng i cán b t t mu n tr thành ng i cách m ng chânườ ả ườ ộ ố ố ở ườ ạ
chính, không có gì là khó c . Đi u đó hoàn toàn do lòng mình mà ra. Lòng mìnhả ề
ch bi t vì đ ng, vì t qu c, vì đ ng bào thì mình s ti n đ n ch chí công vôỉ ế ả ổ ố ồ ẽ ế ế ỗ
t thì khuy t đi m s càng ngày càng ít, mà nh ng tính t t nh sau ngày càngư ế ể ẽ ữ ố ư
thêm. Tính t t y g m có năm đi u: nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm.ố ấ ồ ề
Nhân là th t thà th ng yêu, h t lòng giúp đ đ ng chí và đ ng bào. Vì th màậ ươ ế ỡ ồ ồ ế
kiên quy t ch ng l i nh ng ng i, nh ng vi c có h i đ n đ ng, đ n nhân dân.ế ố ạ ữ ườ ữ ệ ạ ế ả ế
Vì th mà s n lòng ch u c c kh v i m i ng i, h ng h nh phúc sau thiên h .ế ẵ ị ự ổ ớ ọ ườ ưở ạ ạ
Vì th mà không ham giàu sang, không e c c kh , không s oai quy n. Ng iế ự ổ ợ ề ườ
đã không ham, không e, không s gì thì vi c gì là vi c ph i(đúng) thì h đ uợ ệ ệ ả ọ ề
làm đ c.ượ
Nghĩa là ngay th ng, không có t tâm, không làm vi c b y, không có vi c gìẳ ư ệ ậ ệ
ph i gi u Đ ng. Ngoài l i ích c a Đ ng, không có l i ích riêng ph i lo toan.ả ấ ả ợ ủ ả ợ ả
Lúc Đ ng giao cho vi c, thì b t kì to nh , đ u ra s c làm c n th n. Th y vi cả ệ ấ ỏ ề ứ ẩ ậ ấ ệ
ph i thì làm, th y vi c ph i thì nói. Không s ng i ta phê bình mình, mà phêả ấ ệ ả ợ ườ

bình ng i khác cũng luôn luôn đúng đ n.ườ ắ
Trí vì không có vi c t túi nó làm mù quáng, cho nên đ u óc trong s ch, sángệ ư ầ ạ
su t. D hi u lý lu n. D tìm ph ng h ng. Bi t xem ng i, bi t xét vi c. Vìố ễ ể ậ ễ ươ ướ ế ườ ế ệ
v y, mà bi t làm vi c có l i, tránh vi c có h i cho Đ ng, bi t vì Đ ng mà cânậ ế ệ ợ ệ ạ ả ế ả
nh c ng i t t, đ phòng ng i gian.ắ ườ ố ề ườ
Dũng là dũng c m, gan góc, g p vi c ph i có gan làm. Th y khuy t đi m cóả ặ ệ ả ấ ế ể
gan s a ch a. C c kh , khó khăn có gan ch u đ ng. Có gan ch ng l i nh ng sữ ữ ự ổ ị ự ố ạ ữ ự
vinh hoa, phú quý, không chính đáng. N u c n, thì có gan hi sinh c tính m nhế ầ ả ệ
cho Đ ng, cho T qu c, không bao gi r t rè, nhút nhát.ả ổ ố ờ ụ
Liêm là không tham đ a v . Không tham ti n tài. Không tham sung s ng.ị ị ề ướ
không ham ng i t ng b c mình. Vì v y mà quang minh chính đ i, không baoườ ư ố ậ ạ
gi h hóa. Ch có m t th ham là ham h c, ham làm, ham ti n b .ờ ủ ỉ ộ ứ ọ ế ộ
Đó là đ o đ c cách m ng. Đ o đ c đó không ph i là đ o đ c th c u. Nó làạ ứ ạ ạ ứ ả ạ ứ ủ ự
đ o đ c m i, đ o đ c vĩ đ i, nó không ph i vì danh v ng c a cá nhân, mà vìạ ứ ớ ạ ứ ạ ả ọ ủ
l i ích chung c a Đ ng, c a dân t c, c a loài ng i.ợ ủ ả ủ ộ ủ ườ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 5
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
Cũng nh sông thì có ngu n m i có n c, không có ngu n thì sông c n. Câyư ồ ớ ướ ồ ạ
ph i có g c, không có g c thì cây héo. Ng i cách m ng ph i có đ o đ c,ả ố ố ườ ạ ả ạ ứ
không có đ o đ c thì dù tài gi i m y cũng không lãnh đ o đ c nhân dân. ạ ứ ỏ ấ ạ ượ
Trong đi u ki n Đ ng c m quy n, Ng i trăn tr v i nguy c xa r i cu cề ệ ả ầ ề ườ ở ớ ơ ờ ộ
s ng, xa r i qu n chúng, r i vào thoái hóa bi n ch t c a Đ ng. Vì v y, H Chíố ờ ầ ơ ế ấ ủ ả ậ ồ
Minh yêu c u Đ ng ph i “là đ o đ c, là văn minh”. Ng i th ng nh c l i ýầ ả ả ạ ứ ườ ườ ắ ạ
c a V.I.Lênin: Đ ng c ng s n ph i tiêu bi u cho trí tu , danh d , l ng tâmủ ả ộ ả ả ể ệ ự ươ
c a dân t c và th i đ i. Trong di chúc Ng i căn d n: “m i đ ng viên và cánủ ộ ờ ạ ườ ặ ỗ ả
b ph i th t s th m nhu n đ o đ c cách m ng, th t s c n ki m liêm chính,ộ ả ậ ự ấ ầ ạ ứ ạ ậ ự ầ ệ
chí công vô t . Ph i gi gìn đ ng ta th t trong s ch, ph i x ng đáng là ng iư ả ữ ả ậ ạ ả ứ ườ
lãnh đ o, là ng i đ y t th t trung thành c a nhân dân”.ạ ườ ầ ớ ậ ủ
T t ng đ o đ c H Chí Minh là đ o đ c trong hành đ ng, l y hi u qu th cư ưở ạ ứ ồ ạ ứ ộ ấ ệ ả ự
t làm th c đo. Chính vì v y H Chí Minh luôn đ t đ o đ c bên c nh tàiế ướ ậ ồ ặ ạ ứ ạ

năng, g n đ c v i tài, l i nói đi đôi v i hành đ ng và hi u qu trên th c t .ắ ứ ớ ờ ớ ộ ể ả ự ế
Ng i nói: “ph i l y k t qu thi t th c đã góp s c bao nhiêu cho s n xu t màườ ả ấ ế ả ế ự ứ ả ấ
đo ý chí cách m ng c a mình. Hãy kiên quy t ch ng b nh nói suông, thói phôạ ủ ế ố ệ
tr ng hình th c, l i làm vi c không nh m m c đích nâng cao s n xu t.ươ ứ ố ệ ằ ụ ả ấ
Nh v y trong t t ng đ o đ c H Chí Minh, đ c và tài, h ng và chuyên,ư ậ ư ưở ạ ứ ồ ứ ồ
ph m ch t và năng l c th ng nh t làm m t. Trong đó: đ c là g c c a tài, h ngẩ ấ ự ố ấ ộ ứ ố ủ ồ
là g c c a chuyên; ph m ch t là g c c a năng l c. Tài là th hi n c th c aố ủ ẩ ấ ố ủ ự ể ệ ụ ể ủ
đ c trong hi u qu hành đ ng.ứ ệ ả ộ
b) Đ o đ c là nhân t t o nên s c h p d n c a ch nghĩa xã h i.ạ ứ ố ạ ứ ấ ẫ ủ ủ ộ
Theo H Chí Minh, s c h p d n c a ch nghĩa xã h i ch a ph i là ồ ứ ấ ẫ ủ ủ ộ ư ả ở
lý t ng cao xa, m c s ng v t ch t d i dào, t t ng đ c t do gi iưở ở ứ ố ậ ấ ồ ở ư ưở ượ ự ả
phóng, mà tr c h t nh ng giá tr đ o đ c cao đ p, ph m ch t c a nh ngướ ế ở ữ ị ạ ứ ẹ ở ẩ ấ ủ ữ
ng i c ng s n u tú, b ng t m g ng s ng và hành đ ng c a mình chi n đ uườ ộ ả ư ằ ấ ươ ố ộ ủ ế ấ
cho lý t ng đó tr thành hi n th c.ưở ở ệ ự
H Chí Minh cho r ng phong trào c ng s n công nhân qu c t tr thành l cồ ằ ộ ả ố ế ở ự
l ng quy t đ nh v n m nh c a loài ng i không ch do chi n l c và sáchượ ế ị ậ ệ ủ ườ ỉ ế ượ
l c thiên tài c a cách m ng vô s n, mà còn do nh ng ph m ch t đ o đ c caoượ ủ ạ ả ữ ẩ ấ ạ ứ
quý làm cho ch nghĩa c ng s n tr thành m t s c m nh vô đ ch.ủ ộ ả ở ộ ứ ạ ị
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 6
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
T m g ng đ o đ c trong sáng c a m t nhân cách vĩ đ i, song cũng r t đ iấ ươ ạ ứ ủ ộ ạ ấ ờ
th ng c a H Chí Minh ch ng nh ng có s c h p d n l n lao, m nh m v iườ ủ ồ ẳ ữ ứ ấ ẫ ớ ạ ẽ ớ
nhân dân Vi t Nam, mà còn c v i nhân dân th gi i. T m g ng đó t lâu, làệ ả ớ ế ớ ấ ươ ừ
ngu n c vũ đ ng viên tinh th n quan tr ng đ i v i nhân dân ta và nhân lo iồ ổ ộ ầ ọ ố ớ ạ
ti n b đoàn k t đ u tranh vì hòa bình, đ c l p dân t c, dân ch và ch nghĩaế ộ ế ấ ộ ậ ộ ủ ủ
xã h i.ộ
2. Quan đi m v nh ng chu n m c đ o đ c cách m ngể ề ữ ẩ ự ạ ứ ạ
Theo H Chí Minh nh ng chu n m c chung nh t c a n n đ o đ c cách m ngồ ữ ẩ ự ấ ủ ề ạ ứ ạ
Vi t Nam g m nh ng đi m sau: ệ ồ ữ ể
M t là,ộ trung v i n c hi u v i dân. ớ ướ ế ớ

Đây là ph m ch t quan tr ng nh t, bao trùm nh t và chi ph i các ph m ch tẩ ấ ọ ấ ấ ố ẩ ấ
khác.Trong Nho giáo, khái ni m “trung-hi u” là trung v i vua, hi u v i chaệ ế ớ ế ớ
m . Đây là m t nguyên t c c b n trong ch đ phong ki n Vi t Nam. Tháiẹ ộ ắ ơ ả ế ộ ế ở ệ
đ ngx văn hoá trong xã h i phong ki n ph i tuân theo cái tr c c b n đó,ộ ứ ử ộ ế ả ụ ơ ả
n u không, s b vi ph m tế ẽ ị ạ ư cách, đ o đ c làm ngạ ứ i.ườ T đó H Chí Minh đ aừ ồ ư
vào đó m t n i dung m i, ph n ánh đ o đ c ngày nay cao r ng h n là “Trungộ ộ ớ ả ạ ứ ộ ơ
v i n c hi u v i dân”. Đó là m t cu c cách m ng trong quan ni m đ o đ c. ớ ướ ế ớ ộ ộ ạ ệ ạ ứ
“Trung v i n c hi u v i dân, su t đ i ph n đ u hy sinh vì đ c l p t do c aớ ướ ế ớ ố ờ ấ ấ ộ ậ ự ủ
T qu c vì ch nghĩa xã h i, nhi m v nào cũng hoàn thành, khó khăn nàoổ ố ủ ộ ệ ụ
cũng v t qua, k thù nào cũng đánh th ng”. Câu nói đó c a Ng i v a là l iượ ẻ ắ ủ ườ ừ ờ
kêu g i hànhđ ng, v a là đ nh h ng chính tr -đ o đ c cho m i ng i Vi tọ ộ ừ ị ướ ị ạ ứ ỗ ườ ệ
Nam không ph i ch trong cu c đ u tranh cách m ng tr c m t, mà còn lâu dàiả ỉ ộ ấ ạ ướ ắ
v sau. ề
Trong ch “trung” nh v y, có c trung v i nh ng ông vua anh minh, nh ngữ ư ậ ả ớ ữ ư
cũng có c trung v i ông vua hèn kém, mà có th g i đó là “ngu trung”. B i vì,ả ớ ể ọ ở
Nho giáo đ a ra nguyên t c trong quan h quân – th n (t c vua – tôi) r t c ngư ắ ệ ầ ứ ấ ứ
nh c và sai l m: “Quân x th n t , th n b t t , b t trung” (Nghĩa là vua b t bắ ầ ử ầ ử ầ ấ ử ấ ắ ề
tôi ph i ch t thì b tôi ph i ch t, n u không ch t thì là không trung v i vua).ả ế ề ả ế ế ế ớ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 7
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
H Chí Minh cho r ng, ngồ ằ i cách m ng ph i đ t quy n l i c a T qu c lênườ ạ ả ặ ề ợ ủ ổ ố
trên h t và trế c h t. Trung v i nướ ế ớ ư c H Chí Minh tr thành l s ng t nhiênớ ở ồ ở ẽ ố ự
và ông ý th c đứ c trách nhi m ph c v nhân dân, k c khi đã đ ng đ nhượ ệ ụ ụ ể ả ứ ở ỉ
tháp c a quy n l c. H Chí Minh không b quy n l c làm cho m m t. Ôngủ ề ự ồ ị ề ự ờ ắ
cho r ng, t ng i ch t ch n c cho đ n ng i c p d ng, quét rác, ai mà làmằ ừ ườ ủ ị ướ ế ườ ấ ưỡ
tròn nhi m v c a mình thì đ u là ng i cao th ng, là ng i làm tròn chệ ụ ủ ề ườ ượ ườ ữ
“trung”. M i m t ng i trong xã h i đ u ng v i m t công vi c c th , m tỗ ộ ườ ộ ề ứ ớ ộ ệ ụ ể ộ
nhi m v c th ; h ng i nào hoàn thành và hoàn thành t t vi c đó, nhi m vệ ụ ụ ể ễ ườ ố ệ ệ ụ
đó thì đó là trung. Ch trung đó đ c đo b ng k t qu c th , b ng hi u quữ ượ ằ ế ả ụ ể ằ ệ ả
công tác, ch không ph i b ng l i nói, b ng vi c hô kh u hi u cho to, cho l n,ứ ả ằ ờ ằ ệ ẩ ệ ớ

cho dõng d c, l i l kh u hi u cho m mi u.ạ ờ ẽ ẩ ệ ỹ ề
Hi u v i dân là n i dung r t c b n trong quan ni m c a H Chí Minh trongế ớ ộ ấ ơ ả ệ ủ ồ
cái c p ch nh th “Trung v i n c hi u v i dân”, trong đó có hi u v i cha mặ ỉ ể ớ ướ ế ớ ế ớ ẹ
mình, và nói r ng ra là tình h hàngộ ọ .
Trung v i n c là tuy t đ i trung thành v i s nghi p d ng n c và gi n c,ớ ướ ệ ố ớ ự ệ ự ướ ữ ướ
trung thành v i con đ ng đi lên c a đ t n c; là su t đ i ph n đ u cho Đ ng,ớ ườ ủ ấ ướ ố ờ ấ ấ ả
cho cách m ng. Hi u v i dân th hi n ch th ng dân, tin dân, ph c v nhânạ ế ớ ể ệ ở ổ ươ ụ ụ
dân h t lòng. Đ làm đ c nh v y, ph i g n dân, kính tr ng và h c t p nhânế ể ượ ư ậ ả ầ ọ ọ ậ
dân, ph i d a vào dân và l y dân làm g c. Đ i v i cán b lãnh đ o, H Chíả ự ấ ố ố ớ ộ ạ ồ
Minh yêu c u ph i n m v ng dân tình, hi u rõ dan tâm, th ng xuyên quanầ ả ắ ữ ể ườ
tâm c i thi n dân sinh, nâng cao dân trí.ả ệ
Hai là, c n ki m liêm chính, chí công vô t .ầ ệ ư
Vì sao H Ch t ch đ ra kh u hi u: C n, Ki m, Liêm, Chính?ồ ủ ị ề ẩ ệ ầ ệ
Vì C n, Ki m, Liêm, Chính là n n t ng c a “đ i s ng m i”, n n t ng c a Thiầ ệ ề ả ủ ờ ố ớ ề ả ủ
đua ái qu c.ố
Tr i có b n mùa: Xuân, H , Thu, Đông.ờ ố ạ
Đ t có b n ph ng: Đông, Tây, Nam, B c.ấ ấ ươ ắ
Ng i có b n đ c: C n, Ki m, Liêm, Chính.ườ ố ứ ầ ệ
Thi u m t mùa, thì không thành tr i.ế ộ ờ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 8
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
Thi u m t ph ng thì không thành đ t.ế ộ ươ ấ
Thi u m t đ c thì không thành ng i. ế ộ ứ ườ
T ngày cách m ng Tháng Tám thành công, l p n n Dân ch C ng hòa, choừ ạ ậ ề ủ ộ
đ n m y năm kháng chi n, dân ta nh C n, Ki m, Liêm, Chính, mà đánhế ấ ế ờ ầ ệ
th ng đ c gi c l t, gi c d t, gi c th c dân và gi c đói.ắ ượ ặ ụ ặ ố ặ ự ặ
Tuy v y, đ ng bào ta có ng i đã hi u rõ, có ng i ch a hi u rõ. Có ng iậ ồ ườ ể ườ ư ể ườ
th c hành nhi u, có ng i th c hành ít. Cho nên c n ph i gi i thích rõ ràng, đự ề ườ ự ầ ả ả ể
cho m i ng i hi u rõ, m i ng i đ u th c hành.ọ ườ ể ọ ườ ề ự
Đ c tính c n, ki m, liêm, chính, chí công vô t là m t n i dung c a cái g cứ ầ ệ ư ộ ộ ủ ố

đ o đ c, cái g c c a s phát tri n trong tri t lý hành đ ng c a H Chí Minh.ạ ứ ố ủ ự ể ế ộ ủ ồ
Ng i mà nói và vi t v c n, ki m, liêm, chính, chí công vô t nhi u nh t,ườ ế ề ầ ệ ư ề ấ
ng i mà kêu g i m i ng i th c hành và t mình “x n tay áo” lên đ th cườ ọ ọ ườ ự ự ắ ể ự
hành c n, ki m, liêm, chính, chí công vô t nhi u nh t chính là H Chí Minh.ầ ệ ư ề ấ ồ
H Chí Minh phân các m i quan h c a con ng i thành ba lo i: đ i v iồ ố ệ ủ ườ ạ ố ớ
ng i, đ i v i vi c, đ i v i mình. Tôi nghi m th y r ng, m i quan h t mìnhườ ố ớ ệ ố ớ ệ ấ ằ ố ệ ự
đ i v i b n thân mình là khó x lý nh t. T th y, t phê bình, t x …v n làố ớ ả ử ấ ự ấ ự ự ử ẫ
đòi h i b n thân mình nhìn l i mình. Nhìn l i chính mình khó l m, đánh giáỏ ả ạ ạ ắ
b n thân mình khó l m.ả ắ
H Chí Minh chính là k sĩ đi làm chính tr có nhân, n u đ i chi u theo cácồ ẻ ị ế ố ế
lu n đi m v k sĩ c a Kh ng T mà Phan B i Châu đ c p trong tác ph mậ ể ề ẻ ủ ổ ử ộ ề ậ ẩ
Kh ng h c đăngổ ọ c a mình. K sĩ làm ng i ho t đ ng chính tr có nhân, theoủ ẻ ườ ạ ộ ị
Kh ng T , có năm đ c tính:ổ ử ứ
1. Cung: t mình đ t ra yêu c u nghiêm túc đ i v i b n thân mình v c ý th cự ặ ầ ố ớ ả ề ả ứ
cũng nh hành vi, bi t t mình qu n lý l y b n thân mình;ư ế ự ả ấ ả
2. Khoan: khoan dung, đ l ng, có t m lòng khoan th đ i v i m i ng i;ộ ượ ấ ứ ố ớ ọ ườ
3. Tín: có lòng t tin, tin qu n chúng, tin c p d i, gi đúng ch tín, đã nóiự ở ầ ấ ướ ữ ữ
thì ph i làm b ng đ c, không nói m t đ ng làm m t n o, không l a d i nhânả ằ ượ ộ ằ ộ ẻ ừ ố
dân đ tr c l i;ể ụ ợ
4. M nẫ : là c n m n, siêng năng, làm vi c có hi u qu th c s ;ầ ẫ ệ ệ ả ự ự
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 9
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
5. Huệ: bi t đ a l i l i ích cho nhân dân, th c s thông c m v i dân, khôngế ư ạ ợ ự ự ả ớ
tráo tr v i dân, cùng dân m u s nghi p ch không dùng s c dân, m u dân,ở ớ ư ự ệ ứ ứ ư
ti n thu c a dân đ m u đ làm giàu cho b n thân mình.ề ế ủ ể ư ồ ả
Cái thuy t “tu thân, t gia, tr qu c, bình thiên h ” c a Kh ng giáo đã có tế ề ị ố ạ ủ ổ ừ
kho ng 2 500 năm tr c nói lên t m quan tr ng t b n ngã, t chính cá nhânả ướ ầ ọ ừ ả ừ
con ng i trong quan h c ng đ ng. Tr c h t là tu thân đã. Đó là cá nhân. Cáườ ệ ộ ồ ướ ế
nhân, do đó, tr thành cái c c kỳ quan tr ng. Ai đó nói r ng, ph ng Đôngở ự ọ ằ ươ
không coi tr ng cá nhân, mà ch có ph ng Tây coi tr ng cá nhân là khôngọ ỉ ươ ọ

đúng.
H Chí Minh có l ti p thu cái cá nhân đó c a ph ng Đông đ luôn có s tồ ẽ ế ủ ươ ể ự ự
x v i ng i, v i vi c, v i mình — và nh t là t mình đ i v i b n thân mìnhử ớ ườ ớ ệ ớ ấ ự ố ớ ả
— m t cách đúng đ n nh t. H Chí Minh là ng i nói nhi u đ n cá nhânộ ắ ấ ồ ườ ề ế
nh ng ông không sa vào ch nghĩa cá nhân. Cũng t a nh H Chí Minh nóiư ủ ự ư ồ
nhi u đ n dân t c mà không sa vào ch nghĩa dân t c h p hòi; nói nhi u đ nề ế ộ ủ ộ ẹ ề ế
quy t tâm làm m t vi c gì đó nh ng không sa vào ch quan, duy ý chí, duyế ộ ệ ư ủ
tâm; nói nhi u đ n đ o đ c và s nghiêm minh c a pháp lu t nh ng khôngề ế ạ ứ ự ủ ậ ư
tuy t đ i hoá m t cái nào mà ông có s g n k t nhu n nhuy n gi a “đ c tr ”ệ ố ộ ở ự ắ ế ầ ễ ữ ứ ị
và “pháp tr ”, v a có lý v a có tình; v.v.ị ừ ừ
Cũng nh khái ni m “trung hi u”, “c n, ki m, liêm,, chính, chí công vô t ”ư ệ ế ầ ệ ư
cũng là nh ng khái ni m cũ trong đ o đ c truy n th ng dân t c, đ c H Chíữ ệ ạ ứ ề ố ộ ượ ồ
Minh l c b nh ng n i dung không phù h p và đ a vào nh ng n i dung m iọ ỏ ữ ộ ợ ư ữ ộ ớ
đáp ng yêu c u c a cách m ng.ứ ầ ủ ạ
C NẦ
Theo H Chí Minh, ồ c nầ là c n cù, siêng năng, chăm ch trong m i công vi c.ầ ỉ ọ ệ
Ông đòi h i b n thân mình và m i ngỏ ả ọ i đ u c n và cho r ng, t ch t ch nườ ề ầ ằ ừ ủ ị ư cớ
đ n ngế ư i c p d ng, quét rác, ai mà hoàn thành nhi m v đ u là ngờ ấ ưỡ ệ ụ ề ư i caoờ
thư ng. Trong các bi n pháp kinh t , H Chí Minh chú ý đ n xây d ng kợ ệ ế ồ ế ự ế
ho ch: “Mu n cho ch C n có nhi u k t qu h n, thì ph i có k ho ch choạ ố ữ ầ ề ế ả ơ ả ế ạ
m i công vi c”, vì “công vi c b t kỳ to nh , đ u có đi u nên làm trọ ệ ệ ấ ỏ ề ề ư c, đi uớ ề
nên làm sau. N u không có k ho ch, đi u nên làm trế ế ạ ề c mà đ l i sau, đi uướ ể ạ ề
nên làm sau mà đ a làm trư ư c, nhớ ư th thì s hao t n thì gi , m t công nhi uế ẽ ố ờ ấ ề
mà k t qu ít…Vì v y, siêng năng và k ho ch ph i đi đôi v i nhau”ế ả ậ ế ạ ả ớ .
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 10
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
M t thí d :ộ ụ
Ng i th m c mu n đóng m t cái t . Tr c h t anh ta mài s n c a, bào,ườ ợ ộ ố ộ ủ ướ ế ẵ ư
đ c, v.v. và làm sao x p có th t h n hoi. R i anh l y g v a đ làm cái t .ụ ế ứ ự ẳ ồ ấ ỗ ừ ủ ủ
Khi các th đ u s n sàng, anh ta đ u b t tay vào vi c đóng t .ứ ề ẵ ề ắ ệ ủ

Nh th là anh th m c y làm vi c có k ho ch. Nh th là anh y s khôngư ế ợ ộ ấ ệ ế ạ ư ế ấ ẽ
hao thì gi , t n năng l ng, mà vi c l i mau thành.ờ ố ượ ệ ạ
Trái l i, n u anh y không s p đ t s n sàng tr c, khi c n đ n c a m i ch yạ ế ấ ắ ặ ẵ ướ ầ ế ư ớ ạ
đi l y c a, khi c n đ n đ c thì ch y đi tìm đ c. Nh v y s m t thì gi ch yấ ư ầ ế ụ ạ ụ ư ậ ẽ ấ ờ ạ
lăng xăng c ngày, mà công vi c đ c ít. ả ệ ượ
C n không ph i là làm x i. N u làm c ch t, c s ng trong m t ngày, m tầ ả ổ ế ố ế ố ố ộ ộ
tu n, hay m t tháng, đ n n i sinh m, ph i b vi c. Nh v y không ph i làầ ộ ế ổ ố ả ỏ ệ ư ậ ả
c n.ầ
C n là luôn luôn c g ng, luôn luôn chăm ch , c năm c đ i. Nh ng khôngầ ố ắ ỉ ả ả ờ ư
làm quá tr n. Ph i bi t nuôi d ng tinh th n và l c l ng c a mình, đ làmớ ả ế ưỡ ầ ự ượ ủ ể
vi c cho lâu dài.ệ
Trong quan ni m v C n c a H Chí Minh, ngoài nh ng n i dung trên đây, tôiệ ề ầ ủ ồ ữ ộ
th y có hai đi m đ c s c:ấ ể ặ ắ
M t, C n còn là kiên trì, b n b , d o dai trong m i công vi cộ ầ ề ỉ ẻ ọ ệ . Đó là đ c tínhứ
kiên tâm, quy t tâm làm b ng đ c nh ng vi c mà mình coi là đúng. H Chíế ằ ượ ữ ệ ồ
Minh c nh ng lúc hòa bình, c nh ng lúc kh n tr ng c a chi n tranh, th ngả ữ ả ữ ẩ ươ ủ ế ườ
có k ho ch công vi c th t t m và ông c g ng hoàn thành theo đúng kế ạ ệ ậ ỷ ỷ ố ắ ế
ho ch; n u hôm nay ch a xong thì hôm sau ph i làm bù tr l i. Kiên trì sạ ế ư ả ở ạ ẽ
không làm cho ng i ta n n lòng, n n chí; dù có 5 năm, 10 năm, 20 năm ho cườ ả ả ặ
lâu h n n a v n kiên trì đánh đu i quân xâm l c M . Làm vi c gì thì quy tơ ữ ẫ ổ ượ ỹ ệ ế
tâm, kiên nh n, đ i này ch a xong thì đ i ti p làm cho xong. Đây là s thi ganẫ ờ ư ờ ế ự
c a m t đ c tính d o dai.ủ ộ ứ ẻ
Hai, C n còn là tăng năng su t lao đ ng, là làm vi c có hi u qu , có k t quầ ấ ộ ệ ệ ả ế ả
t tố . Không ph i c làm hùng h c là siêng năng, tích c c, là C n. Làm hùng h cả ứ ụ ự ầ ụ
c tu n, c tháng mà không có k t qu , không có hi u qu , không có năng su tả ầ ả ế ả ệ ả ấ
lao đ ng cao thì không b ng làm ch có m t ngày mà có k t qu t t. Cái năngộ ằ ỉ ộ ế ả ố
su t lao đ ng quan tr ng l m đ i v i thành qu lao đ ng c a t ng cá nhân vàấ ộ ọ ắ ố ớ ả ộ ủ ừ
c xã h i.ả ộ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 11
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ

Th t ra, xét theo quan đi m xây d ng ch nghĩa xã h i c a V.I. Lênin thì chậ ể ự ủ ộ ủ ủ
nghĩa xã h i ch chi n th ng đ c ch nghĩa t b n ch có năng su t laoộ ỉ ế ắ ượ ủ ư ả ở ỗ ấ
đ ng xã h i cao h n.ộ ộ ơ
KI MỆ
Ki m tr c h t là ti t ki m, không xa x , không hoang phí. Th i c a H Chíệ ướ ế ế ệ ỉ ờ ủ ồ
Minh s ng và ho t đ ng, đ t n c Vi t Nam còn quá nghèo, h u nh kh pố ạ ộ ấ ướ ệ ầ ư ắ
hàng ch c năm đ t n c ph i c m súng đánh gi c ngo i xâm, b o v và gi iụ ấ ướ ả ầ ặ ạ ả ệ ả
phóng, th ng nh t T qu c. Đó là nh ng năm tháng g o châu c i qu , m iố ấ ổ ố ữ ạ ủ ế ọ
ng i ph i th t l ng bu c b ng d n s c t t c vì s nghi p ch ng gi c ngo iườ ả ắ ư ộ ụ ồ ứ ấ ả ự ệ ố ặ ạ
xâm. Khi đó, ti t ki m là m t ch tr ng và bi n pháp h u hi u trong m iế ệ ộ ủ ươ ệ ữ ệ ọ
hành x c a con ng i và t ch c. Nh ng cái gì liên quan đ n cái ăn, nh t làử ủ ườ ổ ứ ữ ế ấ
lúa g o, liên quan đ n ti n là ph i dè ch ng.ạ ế ề ả ừ
Vì th , H Chí Minh v b n ch t đã đành, nh ng do c th i cu c n a, đi côngế ồ ề ả ấ ư ả ờ ộ ữ
tác thăm n i này n i n không mu n ăn c m đó mà t mình mang c m n mơ ơ ọ ố ơ ở ự ơ ắ
đi ăn, vì ông ng i n i đó làm c m linh đình, m gà, gi t l n “khách ba ch nhàạ ơ ơ ổ ế ợ ủ
b y” v a b mang ti ng, v a hoang phí trong lúc đang nghèo. Ông kêu g i m iả ừ ị ế ừ ọ ọ
ng i không n u r u và làm các lo i bánh trái liên quan đ n g o. Ông kêu g iườ ấ ượ ạ ế ạ ọ
m i ng i ti t ki m t ng đ v t, t ng m nh gi y công s và ông là ng iọ ườ ế ệ ừ ồ ậ ừ ả ấ ở ở ườ
g ng m u th c hành. Ông th ng ch i ch r ng, đ ng bi n ti t ki m thànhươ ẫ ự ườ ơ ữ ằ ừ ế ế ệ
ti t canh. Ti t ki m, theo H Chí Minh, còn là ti t ki m c th i gian, là tăngế ế ệ ồ ế ệ ả ờ ở
năng su t lao đ ng ch không ph i b t xén th i gi làm vi c.ấ ộ ứ ả ớ ờ ờ ệ
H Chí Minh ti t ki m trong ăn, , m c, chi tiêu h ng ngày. Ông v n th ngồ ế ệ ở ặ ằ ẫ ườ
xuyên có s ti t ki m t dành d m l ng, ti n nhu n bút đ mua quà t ng m iổ ế ệ ừ ụ ươ ề ậ ể ặ ọ
ng i, nh t là quà cho các cháu thi u niên, nhi đ ng. Ông là tác gi c a “Th tườ ấ ế ồ ả ủ ị
Vi t Minh”, lo i th t đ c ch bi n là m t ph n th t, m t ph n mu i và t đệ ạ ị ượ ế ế ộ ầ ị ộ ầ ố ớ ể
đi công tác đ ng xa, dùng d n nh ng ngày thi u th n, không phi n nhi u dân,ườ ầ ữ ế ố ề ễ
không tiêu phí đ ng ti n c a Chính ph , l i hoà đ ng cùng anh em đi cùng.ồ ề ủ ủ ạ ồ
Ti t ki m c a H Chí Minh có cái gì đ y nh là hà ti n chăng? Không ph i.ế ệ ủ ồ ấ ư ệ ả
Ông không a s hà ti n, b n x n. Trong công vi c đào t o, b i d ng, hu nư ự ệ ủ ỉ ệ ạ ồ ưỡ ấ
luy n cán b — m t công vi c đ u t cho con ng i, công vi c đòi h i có sệ ộ ộ ệ ầ ư ườ ệ ỏ ự

t n kém r t l n — ông li u tr c và s nhi u ng i không dám chi cho côngố ấ ớ ệ ướ ợ ề ườ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 12
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
vi c này đúng m c, ông d n r ng, “ch coi đ ng ti n to nh cái n ng” (cáiệ ứ ặ ằ ớ ồ ề ư ố
n ng là ph ng ng c a mi n trung, nghĩa là cái nong).ố ươ ữ ủ ề
Ti t ki m hi u theo nghĩa c a H Chí Minh th t bi n ch ng. Ngay trong th iế ệ ể ủ ồ ậ ệ ứ ờ
kỳ kháng Pháp, ông đã nêu ra quan đi m v qu n lý tài chính, qu n lý ngânể ề ả ả
sách. H Chí Minh cho r ng: vi c gì đáng chi ph i chi. Vi c gì ch a đáng chiồ ằ ệ ả ệ ư
khoan h ng chi. Vi c gì không đáng chi d t khoát không chi. Đó là ba đo nẵ ệ ứ ả
lu n có tính nguyên t c mà nh ng nhà kinh t , nh ng nhà qu n lý tài chính,ậ ắ ữ ế ữ ả
qu n lý ngân sách, k c cá nhân, k c các bà n i tr tay hòm chìa khoá trongả ể ả ể ả ộ ợ
t ng gia đình có khi h c c đ i ch a thu c bài.ừ ọ ả ờ ư ộ
S bi t con ng i ta khôn hay không khôn khi ng i đó c m ti n và chi xàiẽ ế ườ ườ ầ ề
nh th nào. Ti t ki m, theo H Chí Minh, là còn nghĩa nh trên đây, chư ế ế ệ ồ ở ư ứ
không ph i c ki bo k t x . C n và ki m ph i g n ch t v i nhau và nó liênả ứ ẹ ỉ ầ ệ ả ắ ặ ớ
quan ch t ch v i vi c ch ng tham ô, lãng phí, quan liêu. Trong đ i ngo i, Hặ ẽ ớ ệ ố ố ạ ồ
Chí Minh cho r ng, n u chúng ta “thi” v i nhi u n c v cái giàu sang quaằ ế ớ ề ướ ề
nh ng vi c đãi khách, qua xe c , qua trang ph c c a nh ng cán b ti p kháchữ ệ ộ ụ ủ ữ ộ ế
thì chúng ta thua. Chúng ta không nên thi v nh ng cái đó, mà nên thi v ti tề ữ ề ế
ki m; v kho n thi này n u chúng ta làm t t thì chúng ta v n th ng.ệ ề ả ế ố ẫ ắ
C n v i ki m, ph i đi đôi v i nhau, nh hai chân c a con ng i.ầ ớ ệ ả ớ ư ủ ườ
C n mà không ki m, “thì làm ch ng nào sào ch ng y”. Cũng nh m t cáiầ ệ ừ ừ ấ ư ộ
thùng không có đáy, n c đ vào ch ng nào, ch y ra h t ch ng y, không l iướ ổ ừ ả ế ừ ấ ạ
hoàn không.
Ki m mà không c n, thì không tăng thêm, không phát tri n. Mà v t gì đã khôngệ ầ ể ậ
ti n t c ph i thoái. Cũng nh cái thùng ch đ ng m t ít n c, không ti p t c dế ứ ả ư ỉ ự ộ ướ ế ụ ổ
thêm vào, lâu ngày ch c n c đó s hao b t d n, cho đ n khi khô ki t.ắ ướ ẽ ớ ầ ế ệ
LIÊM
Liêm t c là "luôn luôn tôn tr ng gi gìn c a công và c a dân"; "không xâmứ ọ ữ ủ ủ
ph m m t đ ng xu, h t thóc c a Nhà n c, c a nhân dân". Ph i "trong s ch,ạ ộ ồ ạ ủ ướ ủ ả ạ

không tham lam". "Không tham đ a v . Không tham ti n tài. Không tham sungị ị ề
s ng. Không ham ng i tâng b c mình. Vì v y mà quang minh chính đ i,ướ ườ ố ậ ạ
không bao gi h hoá". ờ ủ
Liêm là không tham lam, là liêm khi t, trong s ch. H Chí Minh d n c Nhoế ạ ồ ẫ ả
giáo đ nói v đi u này. Ông b o r ng, ng i mà không liêm thì không b ngể ề ề ả ằ ườ ằ
con v t, do đó, liêm chính là th c đo tính ng i. Ông l i nói: m t dân t c bi tậ ướ ườ ạ ộ ộ ế
c n, ki m, liêm s là m t dân t c giàu v v t ch t, m nh v tinh th n, là m tầ ệ ỉ ộ ộ ề ậ ấ ạ ề ầ ộ
dân t c văn minh, ti n b ”.ộ ế ộ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 13
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
Trong các cu c đ u tranh thì t mình đ u tranh v i chính mình là đi u khóộ ấ ự ấ ớ ề
khăn nh t, t c là con ngấ ứ ư i ph i bi t ch ng b n thân mình, thoát kh i sờ ả ế ế ự ả ỏ ự
ham h hàng ngày. Nh ng cái tham th ng có c a con ng i đ c H Chíố ữ ườ ủ ườ ượ ồ
Minh ch ra: tham ti n c a, tham ăn ngon m c đ p, nhỉ ề ủ ặ ẹ ng ông còn ch ra: thamư ỉ
đ a v , tham danh ti ng, tham quy n l c đ c y th làm b y.ị ị ế ề ự ể ậ ế ậ
H Chí Minh nghiêm kh c nêu: “Pháp lu t ph i th ng tay tr ng tr nh ng kồ ắ ậ ả ẳ ừ ị ữ ẻ
b t liêm, b t kỳ k y đ a v nào, làm ngh nghi p gì”ấ ấ ẻ ấ ở ị ị ề ệ . H Chí Minh coiồ
tham ô, lãng phí, quan liêu là “gi c n i xâm”, th gi c trong lòng, nó nguyặ ộ ứ ặ ở
hi m h n gi c ngo i xâm. Đây không đ n thu n là cách g i tên mà liên quanể ơ ặ ạ ơ ầ ọ
đ n ph ng pháp x lý. N u ch g i là “n n”, ho c “qu c n n” thì chúng ta chế ươ ử ế ỉ ọ ạ ặ ố ạ ỉ
dùng phư ng pháp ch ng n n và ch ng qu c n n. Còn đã g i là gi c thì đ ngơ ố ạ ố ố ạ ọ ặ ươ
nhiên ph i dùng phả ư ng pháp ch ng gi c, gi t gi c, tiêu di t gi c.ơ ố ặ ế ặ ệ ặ
Do v y, đây không có l i x lý ki u hành chính, x lý n i b , mà ph iậ ở ố ử ể ử ộ ộ ả
nghiêm, x đúng ng i, đúng t i, đúng lu t pháp, không nh trên n ng d i,ử ườ ộ ậ ẹ ặ ướ
không ô dù bao che. Đã coi đó là gi c thì ph i có tinh th n ti n công, có tr nặ ả ầ ế ậ
tuy n rõ ràng, ch không ph i m m o o, mi ng mình thì hô xung phongế ứ ả ờ ờ ả ả ệ
nh ng b n thân mình l i ki m c đ o ngũ, th m chí th m th t v i gi c đư ả ạ ế ớ ả ậ ậ ụ ớ ặ ể
ki m chác.ế
M t dân t c bi t c n, ki m, bi t liêm, là m t dân t c giàu v v t ch t, m nhộ ộ ế ầ ệ ế ộ ộ ề ậ ấ ạ
v tinh th n, là m t dân t c văn minh ti n b .ề ầ ộ ộ ế ộ

CHÍNH
Chính có nghĩa là th ng th n, là không tà, là vi c gì mà t t thì dù nh cũng cẳ ắ ệ ố ỏ ố
làm, vi c gì mà x u thì dù nh cũng c tránh. Mu n chính thì, nh H Chíệ ấ ỏ ố ố ư ồ
Minh vi t: “ph i có công tâm, có công đ c. Ch đem c a công dùng vào vi cế ả ứ ớ ủ ệ
tư. Ch đem ngớ ư i tờ ư làm vi c công. Vi c gì cũng ph i công bình, chính tr c,ệ ệ ả ự
không nên vì tư ân, tư hu , ho c tệ ặ ư thù, t oán. Mình có quy n dùng ngư ề i thìườ
ph i dùng nh ng ngả ữ ư i có tài năng, làm đ c vi c. Ch vì bà con b u b n, màờ ượ ệ ớ ầ ạ
kéo vào ch c n , ch c kia. Ch vì s m t đ a v mà dìm nh ng k có tài năngứ ọ ứ ớ ự ấ ị ị ữ ẻ
h n mình. Ph i trung thành v i Chính ph , v i đ ng bào. Ch lên m t làmơ ả ớ ủ ớ ồ ớ ặ
quan cách m nh”.ệ
B t kỳ t ng l p nào, gi đ a v nào, làm ngh nghi p gì, s ho t đ ng c aấ ở ừ ớ ữ ị ị ề ệ ự ạ ộ ủ
m t ng i trong xã h i có th chia làm ba m t:ộ ườ ộ ể ặ
- Mình đ i v i mình.ố ớ
- Mình đ i v i vi c.ố ớ ệ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 14
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
- Mình đ i v i công vi c.ố ớ ệ
Đ I V I MÌNH:Ố Ớ
Ch t kiêu, t đ i. T kiêu, t đ i là kh d i. Vì mình hay, còn nhi u ng iớ ự ự ạ ự ự ạ ờ ạ ề ườ
hay h n mình. Mình gi i, còn nhi u ng i gi i h n mình. T kiêu, t đ i t c làơ ỏ ề ườ ỏ ơ ự ự ạ ứ
thoái b . Sông to, bi n r ng, t c là bao nhiêu n c cũng ch a đ c, vì độ ể ộ ứ ướ ứ ượ ộ
l ng nó r ng và sâu. Cái chén nh , cái đĩa c n, thì m t chút n c cũng đ yượ ộ ỏ ạ ộ ướ ầ
tràn, vì đ l ng nó h p hòi. Ng i mà t kiêu, t mãn, cũng nh cái chén, cáiộ ượ ẹ ườ ự ự ư
đĩa c n.ạ
Luôn luôn c u ti n b . Không ti n b thì là ng ng l i. Trong khi mình d ng l iầ ế ộ ế ộ ừ ạ ừ ạ
thì ng i ta c ti n b . K t qu là mình thoái b , l c h u.ườ ứ ế ộ ế ả ộ ạ ậ
Ti n b không gi i h n. Mình c g ng ti n b , thì ch c ti n b mãi.ế ộ ớ ạ ố ắ ế ộ ắ ế ộ
Luôn luôn t ki m đi m, t phê bình, nh ng l i mình đã nói, nh ng vi c mìnhự ể ể ự ữ ờ ữ ệ
đã làm, đ phát tri n đi u hay c a mình, s a đ i khuy t đi m c a mình. Đ ngể ể ề ủ ữ ổ ế ể ủ ồ
th i ph i hoan nghênh ng i khác phê bình mình. ờ ả ườ

T mình ph i chính tr c m i giúp đ c ng i khác chính; mình không chínhự ả ướ ớ ượ ườ
mà mu n ng i khác chính là vô lý.ố ườ
Đ I V I NG I:Ố Ớ ƯỜ
Đ i v i ng i: không n nh hót ng i trên, không xem khinh ng i d i, luônố ớ ườ ị ườ ườ ướ
gi thái đ chân thành, khiêm t n, đoàn k t th t thà, không d i trá, l a l c.ữ ộ ố ế ậ ố ừ ọ
Ph i h c ng i và giúp ng i ti n t i.ả ọ ườ ườ ế ớ
Ph i th c hành ch Bác – Aí.ả ự ữ
Đ I V I VI C: Ố Ớ Ệ
Đ vi c công lên trên, lên tr c vi c t , vi c nhà.ể ệ ướ ệ ư ệ
Đã ph trách vi c gì, thì quy t làm cho kỳ đ c, cho đ n n i đ n ch n, khôngụ ệ ế ượ ế ơ ế ố
s khó nh c, không s nguy hi m.ợ ọ ợ ể
B t kỳ vi c to, vi c nh ph i có sáng ki n, ph i có k ho ch, ph i c n th n,ấ ệ ệ ỏ ả ế ả ế ạ ả ậ ậ
ph i quy t làm cho thành công.ả ế
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 15
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
Vi c thi n thì dù khó m y cũng làm. Vi c ác thì dù nh m y cũng tránh.ệ ệ ấ ệ ỏ ấ
CHÍ CÔNG VÔ T :Ư
Chí công vô t , là công b ng, công tâm, không thiên t , thiên v ; làm vi c gìư ằ ư ị ệ
cũng không nghĩ đ n mình tr c, ch bi t vì Đ ng, vì dân t c. Chí công vô t làế ướ ỉ ế ả ộ ư
nêu cao ch nghĩa t p th , tr b ch nghĩa cá nhân.ủ ậ ể ừ ỏ ủ
Ng i nói: "Đem lòng chí công vô t mà đ i v i ng i, v i vi c". “Khi làm b tườ ư ố ớ ườ ớ ệ ấ
c vi c gì cũng đ ng nghĩ đ n mình tr c, khi h ng th thì mình nên đi sau”;ứ ệ ừ ế ướ ưở ụ
ph i "lo tr c thiên h , vui sau thiên h ".ả ướ ạ ạ
Đây là m t yêu c u n a đ i v i đ o đ c c a ng i cách m ng, nó trái ng cộ ầ ữ ố ớ ạ ứ ủ ườ ạ ượ
v i ch nghĩa cá nhân mà H Chí Minh coi ch nghĩa cá nhân nh là “b nhớ ủ ồ ủ ư ệ
m ” đ ra hàng lo t các căn b nh khác. N u cu c s ng b ch nghĩa cá nhânẹ ẻ ạ ệ ế ộ ố ị ủ
hoành hành thì đ o đ c b xu ng c p m t cách nghiêm tr ng. Do đó, nhi u ngạ ứ ị ố ấ ộ ọ ề -
i b sa vào tham ô, lãng phí, xa hoa, tham danh, tr c l i, thích đ a v , quy nườ ị ụ ợ ị ị ề
hành, t cao t đ i, coi thự ự ạ ng t p th , xem khinh qu n chúng, đ c đoán,ườ ậ ể ầ ộ
chuyên quy n, xa r i th c t , quan liêu.ề ờ ự ế

Nh ng n i b ch nghĩa cá nhân xâm h i thì x y ra m t đoàn k t, thi u tính tữ ơ ị ủ ạ ẩ ấ ế ế ổ
ch c, k lu t, kém tinh th n trách nhi m, không ch p hành đúng đ ng l i,ứ ỷ ậ ầ ệ ấ ườ ố
ch trủ ng, chính sách c a Đ ng và Nhà nươ ủ ả cướ .
H Chí Minh cho r ng, có chí công vô t thì lòng d m i trong sáng, đ u ócồ ằ ư ạ ớ ầ
m i sáng su t đ chăm làm nh ng vi c ích qu c l i dân. Ông gi i tích: lòngớ ố ể ữ ệ ố ợ ả
mình ch bi t vì T qu c, vì đ ng bào thì s ti n đ n ch chí công vô t ; có chíỉ ế ổ ố ồ ẽ ế ế ỗ ư
công vô t thì m i có năm đ c tính t t là nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm – là nh ngư ớ ứ ố ữ
ph m ch t đ o đ c c a ng i cách m ng.ẩ ấ ạ ứ ủ ườ ạ
Nhìn tr lên bên trên, đ n đây, chúng ta th y rõ h n cái tri t lý phát tri n trongở ế ấ ơ ế ể
hành đ ng c a H Chí Minh 8 ch : “C n, Ki m, Liêm, Chính, Chí công vôộ ủ ồ ở ữ ầ ệ
t ”.ư
Ba là, yêu th ng con ng i, s ng có tình nghĩa. ươ ườ ố
Quan ni m c a H Chí Minh v con ng i r t toàn di n và đ c đáo. H Chíệ ủ ồ ề ườ ấ ệ ộ ồ
Minh đã xác đ nh tình yêu th ng con ng i là m t trong nh ng ph m ch t đ oị ươ ườ ộ ữ ẩ ấ ạ
đ c cao đ p nh t. Ng i dành tình yêu th ng r ng l n cho nh ng ng i cùngứ ẹ ấ ườ ươ ộ ớ ữ ườ
kh . Nh ng ng i lao đ ng b áp b c bóc l t, Ng i vi t: "Tôi ch có m t sổ ữ ườ ộ ị ứ ộ ườ ế ỉ ộ ự
ham mu n, ham mu n t t b c, là làm sao cho n c ta đ c hoàn toàn đ c l p,ố ố ộ ậ ướ ượ ộ ậ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 16
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
dân ta đ c hoàn toàn t do, đ ng bào ai cũng có c m ăn áo m c, ai cũng đ cượ ự ồ ơ ặ ượ
h c hành". ọ
H Chí Minh yêu th ng đ ng bào, đ ng chí c a Ng i, không phân bi t h ồ ươ ồ ồ ủ ườ ệ ọ ở
mi n xuôi hay mi n ng c, là tr hay già, trai hay gái không phân bi t m tề ề ượ ẻ ệ ộ
ai, không tr m t ai, h là ng i Vi t Nam yêu n c thì đ u có ch trong t mừ ộ ễ ườ ệ ướ ề ỗ ấ
lòng nhân ái c a Ng i. ủ ườ
Tình yêu th ng c a Ng i còn th hi n đ i v i nh ng ng i có sai l mươ ủ ườ ể ệ ố ớ ữ ườ ầ
khuy t đi m. V i t m lòng bao dung c a m t ng i cha, Ng i căn d n,ế ể ớ ấ ủ ộ ườ ườ ặ
chúng ta: "M i con ng i đ u có thi n và ác trong lòng ta, ph i bi t làm choỗ ườ ề ệ ở ả ế
ph n t t trong m i con ng i n y n nh hoa mùa xuân và ph n x u b m tầ ố ở ỗ ườ ả ở ư ầ ấ ị ấ
d n đi, đó là thái đ c a ng i cách m ng. Đ i v i nh ng ng i có thói h t tầ ộ ủ ườ ạ ố ớ ữ ườ ư ậ

x u, t h ng ng i ph n l i T qu c và nhân dân, ta cũng ph i giúp h ti n bấ ừ ạ ườ ả ạ ổ ố ả ọ ế ộ
b ng cách làm cho cái ph n thi n trong con ng i n y n đ đ y lùi ph n ác,ằ ầ ệ ườ ả ở ể ẩ ầ
ch không ph i đ p cho t i b i".ứ ả ậ ơ ờ
Tình yêu th ng đó là m t tình c m r ng l n, tr c h t dành cho nh ng ng iươ ộ ả ộ ớ ướ ế ữ ườ
nghèo kh , nh ng ng i b m t quy n, nh ng ng i b áp b c, b bócổ ữ ườ ị ấ ề ữ ườ ị ứ ị
l tkhoong phân bi t màu da, dân t c. Ng i cho r ng, n u không có tình yêuộ ệ ộ ườ ằ ế
th ng nh v y thì không th nói đ n cách m ng, càng không th nói đ n chươ ư ậ ể ế ạ ể ế ủ
nghĩa xã h i và chu nghĩa c ng s n. ộ ộ ả
Tình yêu th ng con ng i ph i đ c xây d ng trên tr ng giai c p công nhân,ươ ườ ả ượ ự ườ ấ
th hi n trong m i quan h h ng ngày v i b n bè, đ ng chí, anh em… Nó đòiể ệ ố ệ ằ ớ ạ ồ
h i m i ng i ph i ch t ch và nghiêm kh c v i mình; r ng rãi, đ l ng vàỏ ọ ườ ả ặ ẽ ắ ớ ộ ộ ượ
giàu lòng v tha v i ng i khác. Nó đòi h i thái đ tôn tr ng nh ng quy n c aị ớ ườ ỏ ộ ọ ữ ề ủ
con ng i, nâng con ng i lên, k c nh ng ng i nh t th i l m l c, chườ ườ ể ả ữ ườ ấ ờ ầ ạ ứ
không ph i là thái đ vĩ hòa vi quý, không ph i h th p, càng không ph i vùiả ộ ả ạ ấ ả
d p con ng i. Ng i d y: “hi u ch nghĩa Mác – Lênin là ph i s ng v i nhauậ ườ ườ ạ ể ủ ả ố ớ
có tình, có nghĩa. N u thu c bao nhiêu sách mà s ng không có tình có nghĩa thìế ộ ố
sao g i là hi u ch nghĩa Mác – Lênin đ c”. Trong Di chúc, Ng i căn d nọ ể ủ ượ ườ ặ
Đ ng: Ph i có tình đ ng chí th ng yêu l n nhau, nh c nh m i cán b , đ ngả ả ồ ươ ẫ ắ ở ỗ ộ ả
viên luôn luôn chú ý đ n ph m ch t yêu th ng con ng i. ế ẩ ấ ươ ườ
B n là,ố tinh th n qu c t trong sáng.ầ ố ế
Đó là, tinh th n đoàn k t qu c t vô s n, mà H Chí Minh đã nêu lên b ngầ ế ố ế ả ồ ằ
m nh đ "B n ph ng vô s n đ u là anh em"; là tinh th n đoàn k t v i cácệ ề ố ươ ả ề ầ ế ớ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 17
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
dân t c b áp b c, v i nhân dân lao đ ng các n c, mà H Chí Minh đã dàyộ ị ứ ớ ộ ướ ồ
công vun đ p b ng ho t đ ng cách m ng th c ti n c a b n thân mình và b ngắ ằ ạ ộ ạ ự ễ ủ ả ằ
s nghi p cách m ng c a c dân t c; là tinh th n đoàn k t c a nhân dân Vi tự ệ ạ ủ ả ộ ầ ế ủ ệ
Nam v i t t c nh ng ng i ti n b trên th gi i vì hoà bình, công lý và ti nớ ấ ả ữ ườ ế ộ ế ớ ế
b xã h i, vì nh ng m c tiêu l n c a th i đ i là hoà bình, đ c l p dân t c, dânộ ộ ữ ụ ớ ủ ờ ạ ộ ậ ộ
ch và ti n b xã h i, là đ c l p dân t c và ch nghĩa xã h i, là h p tác và h uủ ế ộ ộ ộ ậ ộ ủ ộ ợ ữ

ngh v i t t c các n c, các dân t c. ị ớ ấ ả ướ ộ
Theo H Chí Minh, ch nghĩa qu c t vô s n g n li n v i ch nghĩa yêu n c,ồ ủ ố ế ả ắ ề ớ ủ ướ
h n n a ph i là ch nghĩa yêu n c chân chính và ch nghĩa qu c t vô s nơ ữ ả ủ ướ ủ ố ế ả
trong sáng.
Đoàn k t qu c t là nh m th c hi n nh ng m c tiêu l n c a th i đ i và hòaế ố ế ằ ự ệ ữ ụ ớ ủ ờ ạ
bình, đ c l p dân t c, dân ch và ti n b xã h i, là h p tác và h u ngh theoộ ậ ộ ủ ế ộ ộ ợ ữ ị
tinh th n: b n ph ng vô s n, b n b đ u là anh em. Trong su t cu c đ i ho tầ ố ươ ả ố ể ề ố ộ ờ ạ
đ ng cách m ng, H Chí Minh đã dày công xây đ p tình đoàn k t h u nghộ ạ ồ ắ ế ữ ị
gi a nhân dân Vi t Nam và nhân dân th gi i, đã t o ra m t ki u quan h qu cữ ệ ế ớ ạ ộ ể ệ ố
t m i: đ i tho i thay cho đ i đ u, nh m ki n t o m t n n văn hóa hòa bìnhế ớ ố ạ ố ầ ằ ế ạ ộ ề
cho nhân lo i.ạ
3. Quan đi m v nh ng nguyên t c xây d ng đ o đ c m iể ề ữ ắ ự ạ ứ ớ
a) Nói đi đôi v i làm, ph i nêu g ng v đ o đ c.ớ ả ươ ề ạ ứ
Nói đi đôi v i làm, H Ch t ch coi đây là nguyên t c quan tr ng b cớ ồ ủ ị ắ ọ ậ
nhât trong xây d ng m t n n đ o đ c m i. Đi u này đ c H Chí Minh kh ngự ộ ề ạ ứ ớ ề ượ ồ ẳ
đ nh tuef gi a nh ng năm 20 c a th k XX trong tác ph m đ ng cách m nh.ị ữ ữ ủ ế ỷ ẩ ườ ệ
B n thân H Chí Minh là t m g ng trong sáng tuy t v i v l i nói đi đôi v iả ồ ấ ươ ệ ờ ề ờ ớ
vi c làm. Nói đi đôi v i làm là đ c tr ng b n ch t c a t t ng đ o đ c Hệ ớ ặ ư ả ấ ủ ư ưở ạ ứ ồ
Chí Minh – đ o đ c cách m ng. Nói đi đôi v i làm đ i l p hoàn toàn v i thóiạ ứ ạ ớ ố ậ ớ
đ o đ c gi c a giai c p bóc l t, nói m t đ ng làm m t n o, Th m chí nói màạ ứ ả ủ ấ ộ ộ ằ ộ ẻ ậ
không làm. Ngay sau th ng l i c a cách m ng tháng tám, H Chí Minh đã chắ ợ ủ ạ ồ ỉ
ra nh ng bi u hi n c a thói đ o đ c gi m t s cán b , “ vác m t làm quanữ ể ệ ủ ạ ứ ả ở ộ ố ộ ặ
cách m ng”, nói mà không làm. sau này Ng i đã nhi u l n bàn đ n vi c t yạ ườ ề ầ ế ệ ẩ
s ch căn b nh quan liêu, coi th ng qu n chúng c a m t s cán b , đ ng viênạ ệ ườ ầ ủ ộ ố ộ ả
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 18
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
“mi ng thì nói dân ch , nh ng làm vi c thì h theo l i “ quan” ch . “ Mi ngệ ủ ư ệ ọ ố ủ ệ
thì nói “ s qu n chúng”, nh ng h làm trái ng c v i l i ích c a qu n chúng,ự ầ ư ọ ượ ớ ợ ủ ầ
trái ng c v i ph ng châm, chính sách c a đ ng và Chính ph , làm t n h i uyượ ớ ươ ủ ả ủ ổ ạ
tín c a đ ng và chính ph tr c nhân dân.ủ ả ủ ướ

Nêu g ng v đ o đ c là m t nét đ p c a truy n th ng văn hóa ph ng Đông.ươ ề ạ ứ ộ ẹ ủ ề ố ươ
Nói đi đôi v i làm ph i g n li n v i nêu g ng v đ o đ c. H Chí Minh đãớ ả ắ ề ớ ươ ề ạ ứ ồ
có l n ch rõ: “nói chung thì các dân t c ph ng Đông đ u giàu tình c m, vàầ ỉ ộ ươ ề ả
đ i v i h m t t m g ng s ng còn có gí tr h n m t trăm bài di n văn tuyênố ớ ọ ộ ấ ươ ố ị ơ ộ ễ
truy n”. V i ý nghĩa đó, H Chí Minh đã đào t o các th h cán b cách m ngề ớ ồ ạ ế ệ ộ ạ
ti n phong, mà còn b ng chính t m g ng đ o đ c cao c c a mình.ề ằ ấ ươ ạ ứ ả ủ
H Chí Minh cho r ng, h n b t c m t lĩnh v c nào khác, trong vi c xây d ngồ ằ ơ ấ ứ ộ ự ệ ự
m t n n đ o đ c m i, đ o đ c cách m ng ph i đ c bi t chú tr ng “đ o làmộ ề ạ ứ ớ ạ ứ ạ ả ặ ệ ọ ạ
g ng”. Ng i nói: “ L y g ng ng i t t, vi c t t đ h ng ngày giáo d c l nươ ườ ấ ươ ườ ố ệ ố ể ằ ụ ẫ
nhau là m t trong nh ng cách t t nh t đ xây d ng Đ ng, xây d ng các tộ ữ ố ấ ể ự ả ự ổ
ch c cách m ng, xây d ng con ng i m i, cu c s ng m i”. Đ làm đ c nhứ ạ ự ườ ớ ộ ố ớ ể ượ ư
th , ph i chú ý phát hi n, xây d ng nh ng đi n hình ng i t t, vi c t t r t g nế ả ệ ự ữ ể ườ ố ệ ố ấ ầ
gũi trong đ i th ng, trong các lĩnh v c lao đ ng s n xu t, trong chi n đ u,ờ ườ ự ộ ả ấ ế ấ
trong h c t p… b i theo Ng i, t ng gi t n c ch y v m t h ng m i thànhọ ậ ở ườ ừ ọ ướ ả ề ộ ướ ớ
su i, thành sông, thành bi n c . không nh n th c đ c đi u này là “ch nhìnố ể ả ậ ứ ượ ề ỉ
th y ng n mà quên m t g c”. Ng i nói: “ ng i t t, vi c t t nhi u l m. ấ ọ ấ ố ườ ườ ố ệ ố ề ắ Ở
đâu cũng có. Ngành, gi i nào, đ a ph ng nào, l a tu i nào cũng có”.ớ ị ườ ứ ổ
Nh v y, m t n n đao đ c m i ch có th đ c xây d ng trên m t cái n n r ngư ậ ộ ề ứ ớ ỉ ể ượ ự ộ ề ộ
l n, v ng ch c, khi nh ng chu n m c đ o đ c tr thành hành vi đ o đ c h ngớ ữ ắ ữ ẩ ự ạ ứ ở ạ ứ ằ
ngày c a toàn xã h i.ủ ộ
b) Xây đi đôi v i ch ng.ớ ố
Đ xây d ng m t n n đ o đ c m i, c n ph i k t h p ch t ch gi a xâyể ự ộ ề ạ ứ ớ ầ ả ế ợ ặ ẽ ữ
và ch ng. Trong đ i s ng h ng ngày, nh ng hi n t ng t t - x u, đúng – sai,ố ờ ố ằ ữ ệ ượ ố ấ
cái đ o đ c và cái vô đ o th ng đan xen nhau, đ i ch i nhau thông qua hànhạ ứ ạ ườ ố ọ
vi c a nh ng con ng i khác nhau, th m chí trong m i con ng i. Chính vì v yủ ữ ườ ậ ỗ ườ ậ
vi c xây và ch ng trong lĩnh v c đ o đ c rõ ràng không đ n giãn, mu n xâyệ ố ự ạ ứ ơ ố
ph i ch ng, ch ng nh m m c đích xây.ả ố ố ằ ụ
Xây d ng đ o đ c m i, đ o đ c cách m ng tr c h t ph i đ c ti n hànhự ạ ứ ớ ạ ứ ạ ướ ế ả ượ ế
b ng công vi c giáo d c nh ng ph m ch t, nh ng chu n m c đ o đ c m i.ằ ệ ụ ữ ẩ ấ ữ ẩ ự ạ ứ ớ
Vi c giáo d c đ o đ c ph i đ c ti n hành phù h p v i t ng giai đo n cáchệ ụ ạ ứ ả ượ ế ợ ớ ừ ạ

H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 19
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
m ng; phù h p v i t ng l a tu i, ngành ngh , giai c p, t ng l p và trong t ngạ ợ ớ ừ ứ ổ ề ấ ừ ớ ừ
môi tr ng khác nhau; ph i kh i d y đ c ý đ o đ c lành m nh m i ng i.ườ ả ơ ậ ượ ạ ứ ạ ở ỗ ườ
H Chí Minh đã ch ra r ng, “m i con ng i đ u có thi n và ác trong lòng.ồ ỉ ằ ỗ ườ ề ệ ở
Ta ph i bi t làm cho ph n t t trong lòng m i con ng i n y n nh hoa mùaả ế ầ ố ở ỗ ườ ả ở ư
xuân và ph n x u b m t d n đi, đó là thái đ c a ng i cách m ng”. B n thânầ ấ ị ấ ầ ộ ủ ườ ạ ả
ng i t giác cũng có m t ph m ch t đ o đ c cao quý đ i v i m i ng i, m iườ ự ộ ẩ ấ ạ ứ ố ớ ỗ ườ ỗ
t ch c, tr c h t là Đ ng.ổ ứ ướ ế ả
Xây ph i đi đôi v i ch ng, v i vi c lo i b cái sai, cai x u, cái vô đ o đ cả ớ ố ớ ệ ạ ỏ ấ ạ ứ
trong đ i s ng h ng ngày. H Chí Minh cho r ng, trên con đ ng đi t i ti n bờ ố ằ ồ ằ ườ ớ ế ộ
và cách m ng, đ o đ c m i ch có th đ c xây d ng thành công trên c sạ ạ ứ ớ ỉ ể ượ ự ơ ở
kiên trì ch ng m c tiêu ch nghĩa đ qu c, ch ng nh ng thói quen, t p quánố ụ ủ ế ố ố ữ ậ
l c h u và lo i tr ch nghĩa cá nhân. Đây th c s là “ m t cu c chi n đ uạ ậ ạ ừ ủ ự ự ộ ộ ế ấ
kh ng l ’ gi a ti n b và l c h u, gi a cách m ng và ph n cách m ng. Đổ ồ ữ ế ộ ạ ậ ữ ạ ả ạ ể
giành đ c th ng l i trong cu c chi n đ u này, đi u quan tr ng là ph i phátượ ắ ợ ộ ế ấ ề ọ ả
hi n s m, ph i tuyên truy n, v n đ ng ệ ớ ả ề ậ ộ
Hình thành phong trào qu n chúng r ng rãi đ u tranh cho s lành m nh, trongầ ộ ấ ự ạ
s ch v đ o đ c. ạ ề ạ ứ
c) Ph i tu d ng đ o đ c su t đ i.ả ưỡ ạ ứ ố ờ
Đ o đ c cách m ng là đ o đ c d n thân, đ o đ c trong hành đ ng vì đ c l pạ ứ ạ ạ ứ ấ ạ ứ ộ ộ ậ
t do c a dân t c, h nh phúc c a nhân dân. Ch có trong hành đ ng, đ o đ cự ủ ộ ạ ủ ỉ ộ ạ ứ
cách m ng m i b c l rõ nh ng giá tr c a mình. Do v y, đ o đ c cách m ngạ ớ ộ ộ ữ ị ủ ậ ạ ứ ạ
đòi h i m i ng i ph i t giác rèn luy n thông qua ho t đ ng th c ti n, trongỏ ỗ ườ ả ự ệ ạ ộ ự ễ
công vi c, trong các m i quan h c a mình, ph i nhìn th ng vào mình, khôngệ ố ệ ủ ả ẳ
t l a d i, huy n ho c; ph i th y rõ cái hay, cái t t, cái thi n c a mình đ phátự ừ ố ễ ặ ả ấ ố ệ ủ ể
huy và th y rõ cái d , cái x u, cái ác c a mình đ kh c ph c; ph i kiên trì rènấ ở ấ ủ ể ắ ụ ả
luy n, tu d ng su t đ i nh công vi c r a m t h ng ngày.ệ ưỡ ố ờ ư ệ ử ặ ằ
H Chí Minhồ kh ng đ nh đ o đ c không ph i là th có s n trong m i ng i màẳ ị ạ ứ ả ứ ẵ ỗ ườ
đ o đ c là do con ng i ti p thu đ c qua giáo d c và t o thành nh b n thânạ ứ ườ ế ượ ụ ạ ờ ả

tích c c tu d ng b n b rèn luy n trong môi tr ng s ng và trong cu c đ uự ưỡ ề ỉ ệ ườ ố ộ ấ
tranh cách m ng. Ng i đ a ra l i khuyên r t d hi u: "Đ o đ c cách m ngạ ườ ư ờ ấ ễ ể ạ ứ ạ
không ph i trên tr i sa xu ng. Nó do đ u tranh, rèn luy n b n b hàng ngày màả ờ ố ấ ệ ề ỉ
phát tri n, c ng c . Cũng nh ng c càng mài càng sáng, vàng càng luy n càngể ủ ố ư ọ ệ
trong".
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 20
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
Nâng cao đ o đ c trong tình hình m i, Đ ng và nhân dân ta quán tri t t t ngạ ứ ớ ả ệ ư ưở
đ o đ c H Chí Minh, ra s c b i d ng các ph m ch t đ o đ c, v n d ng cácạ ứ ồ ứ ồ ưỡ ẩ ấ ạ ứ ậ ụ
nguyên t c xây d ng đ o đ c mà Ng i đã nêu ra. ắ ự ạ ứ ườ
Theo H Chí Minh, đ o đ c luôn luôn g n li n v i kinh t . Trung v i n c,ồ ạ ứ ắ ề ớ ế ớ ướ
hi u v i dân, su t đ i hy sinh cho cách m ng đ giành l y đ c l p và t do làế ớ ố ờ ạ ể ấ ộ ậ ự
nh m xoá b áp b c, bóc l t, phát tri n kinh t đem l i đ i s ng m no, h nhằ ỏ ứ ộ ể ế ạ ờ ố ấ ạ
phúc cho nhân dân, cho m i con ng i. H Chí Minh luôn luôn ch tr ng tăngỗ ườ ồ ủ ươ
tr ng kinh t ph i đi đôi v i phát tri n m i m t c a xã h i; phát tri n kinh tưở ế ả ớ ể ọ ặ ủ ộ ể ế
ph i đi đôi v i phát tri n văn hoá, đ o đ c, con ng i. Tinh th n này đã đ cả ớ ể ạ ứ ườ ầ ượ
th hi n trong câu nói b t h c a H Chí Minh "Mu n xây d ng ch nghĩa xãể ệ ấ ủ ủ ồ ố ự ủ
h i tr c h t c n có nh ng con ng i xã h i ch nghĩa". ộ ướ ế ầ ữ ườ ộ ủ
H c t p t t ng trong đ o đ c H Chí Minh, Đ ng và Nhà n c ti p t c cọ ậ ư ưở ạ ứ ồ ả ướ ế ụ ổ
đ ng phong trào thi đua yêu n c trong th i kỳ đ i m i, bi u d ng các t pộ ướ ờ ổ ớ ể ươ ậ
th , cá nhân có thành tích xu t s c, d y lên phong trào “ng i t t vi c t t”, nêuể ấ ắ ấ ườ ố ệ ố
g ng sáng đ o đ c cách m ng đ m i ng i tôn vinh và noi theo. ươ ạ ứ ạ ể ọ ườ
4. M t s l i d y c a Bác H v đ o đ c, l i s ng.ộ ố ờ ạ ủ ồ ề ạ ứ ố ố
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 21
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
- “Đ i v i mình – Ph i siêng nǎng, không đ c l i bi ng, ai l i bi ngố ớ ả ượ ườ ế ườ ế
không làm đ c vi c. Ph i ti t ki m, không xa x , vì xa x hoá ra thamượ ệ ả ế ệ ỉ ỉ
lam, nh t là đ i v i ti n b c c a đoàn th ph i r t phân minh”ấ ố ớ ề ạ ủ ể ả ấ .
(Con đ ng gi i phóng. Tháng 12 nǎm 1940.T li u B o tàng H Chí Minhườ ả ư ệ ả ồ )
- “H c cái t t thì khó, ví nh ng i ta leo núi, ph i v t v , khó nh c m iọ ố ư ườ ả ấ ả ọ ớ

lên đ n đ nh.ế ỉ
H c cái x u thì d , nh trên đ nh núi tr t chân m t cái là nhào xu ngọ ấ ễ ư ở ỉ ượ ộ ố
v c sâu.M y nǎm kháng chi n, các cô, các chú đã h c đ c nhi u đ cự ấ ế ọ ượ ề ứ
tính t t. V xuôi nh t là v thành th , s có nhi u ng i ph c t p, nhi uố ề ấ ề ị ẽ ề ườ ứ ạ ề
th quy n rũ mình vào thói x u”.ứ ế ấ
(Bài nói chuy n v i b đ i, công an và cán b tr c khi vào ti p qu n Th đô.Ngàyệ ớ ộ ộ ộ ướ ế ả ủ
5 tháng 9 nǎm 1954.T.7, Tr.346)
- “Trong giáo d c không nh ng ph i có tri th c ph thông mà ph i có đ oụ ữ ả ứ ổ ả ạ
đ c cách m ng. Có tài ph i có đ c. Có tàiứ ạ ả ứ không có đ c, tham ô h hoáứ ủ
có h i cho n c. Có đ c không có tài nh ông b t ng i trong chùa,ạ ướ ứ ư ụ ồ
không giúp ích gì đ c ai”.ượ
(Bài nói chuy n t i l p đào t o h ng d n viên các tr i hè c p I.Ngày 12 tháng 6ệ ạ ớ ạ ướ ẫ ạ ấ
nǎm 1956. T.8, Tr.184.)
- “Công tr ng c a cá nhân ch y u là nh t p th mà có. Vì v y ng i cóạ ủ ủ ế ờ ậ ể ậ ườ
công tr ng không nên t kiêu mà c n khiêm t n. Khiêm t n và r ngạ ự ầ ố ố ộ
l ng, đó là hai đ c tính mà ng i cách m ng nào cũng ph i có”.ượ ứ ườ ạ ả
(Nói chuy n t i l p ch nh hu n trung, cao c pc a B Qu c phòng và các l p trungệ ạ ớ ỉ ấ ấ ủ ộ ố ớ
c p c a các t ng c c.Tháng 5 nǎm 1957. T.8, Tr.391ấ ủ ổ ụ )
- “…C n, Ki m, Liêm, Chínhầ ệ ” là n n t ng c a ề ả ủ Đ i s ng m iờ ố ớ , n n t ngề ả
c a ủ Thi đua ái qu c.ố
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 22
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
- Tr i có b n mùa: Xuân, H , Thu, Đông.ờ ố ạ
Đ t có b n ph ng: Đông, Tây, Nam, B cấ ố ươ ắ
Ng i có b n đ c: C n, Ki m, Liêm, Chính.ườ ố ứ ầ ệ
Thi u m t mùa, thì không thành tr i.ế ộ ờ
Thi u m t ph ng, thì không thành đ tế ộ ươ ấ
Thi u m t đ c, thì không thành ng i.ế ộ ứ ườ
…
- C nầ v i ớ Ki mệ , ph i đi đôi v i nhau, nh hai chân c a con ng i.ả ớ ư ủ ườ

C nầ mà không Ki mệ , “thì làm ch ng nào xào ch ng y”ừ ừ ấ . Cũng nh m tư ộ
cái thùng không có đáy; n c đ vào ch ng nào, ch y ra h t ch ng y,ướ ổ ừ ả ế ừ ấ
không l i hoàn không.ạ
Ki mệ mà không C nầ , thì không tǎng thêm, không phát tri n đ c. Màể ượ
v t gì đã không ti n t c ph i thoái. Cũng nh cái thùng ch đ ng m t ítậ ế ứ ả ư ỉ ự ộ
n c, không ti p t c đ thêm vào, lâu ngày ch c n c đó s hao b tướ ế ụ ổ ắ ướ ẽ ớ
d n, cho đ n khi khô ki t.ầ ế ệ
….
C n, Ki m, Liêmầ ệ , là g c r c a ố ễ ủ Chính. Nh ng m t cây c n có g c r ,ư ộ ầ ố ễ
l i c n có ngành, lá, hoa, qu m i là hoàn toàn. M t ng i ph i ạ ầ ả ớ ộ ườ ả C n,ầ
Ki m, Liêm,ệ nh ng còn ph i ư ả Chính m i là ng i hoàn toàn.ớ ườ
….
T mình ph i ự ả chính tr c, m i giúp đ c ng i khác ướ ớ ượ ườ chính. Mình không
chính, mà mu n ng i khác ố ườ chính là vô lý”.
(C n Ki m Liêm Chính. Tháng 6 nǎm 1949. T.5ầ ệ )
“Do ch nghĩa cá nhân mà sinh ra đòi h i h ng th , đãi ng . Ng i ta aiủ ỏ ưở ụ ộ ườ
cũng mu n ǎn ngon m c đ p, nh ng mu n ph i cho đúng th i, đúngố ặ ẹ ư ố ả ờ
hoàn c nh. Trong lúc nhân dân ta còn thi u th n mà m t ng i nào đóả ế ố ộ ườ
mu n riêng h ng ǎn ngon m c đ p, nh v y là không có đ o đ c”.ố ưở ặ ẹ ư ậ ạ ứ
(Nói chuy n t i l p ch nh hu n trung, cao c p c a B Qu c phòng và các l p trungệ ạ ớ ỉ ấ ấ ủ ộ ố ớ
c p c a các t ng c c.Tháng 5 nǎm 1957. T.8, Tr.391ấ ủ ổ ụ )
- “… Kiên trì và nh n n i,ẫ ạ
Không ch u lùi m t phân,ị ộ V t ch t tuy đau khậ ấ ổ
Không nao núng tinh th n”.ầ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 23
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
(B n tháng r i. Nh t ký trong tù.Nǎm 1942-1943. T.3, Tr.387ố ồ ậ )
- “Trong cu c đ u tranh to l n, lâu dài, gay go, ít nhi u đ ng viên, ít nhi uộ ấ ớ ề ả ề
n i không tránh kh i nh ng khuy t đi m nh : ch quan, h p hòi, m oơ ỏ ữ ế ể ư ủ ẹ ạ
hi m, h hoá, xa qu n chúng, ch nghĩa đ a ph ng, không gi k lu t,ể ủ ầ ủ ị ươ ữ ỷ ậ

làm vi c lu m thu m, t kiêu, t mãn v.v.”ệ ộ ộ ự ự
- “Dù đó là nh ng ch ng b nh thành niên, nh ng t nay, Đ ng đòi h i cácữ ứ ệ ư ừ ả ỏ
đ ng viên ph i kiên quy t t y cho kỳ s ch nh ng b nh y. Vì n u khôngả ả ế ẩ ạ ữ ệ ấ ế
tr cho kh i h t, thì nó có th lây ra mà tr nên r t nguy hi m cho Đ ng”.ị ỏ ế ể ở ấ ể ả
(Ki m đi m công vi c c a Đ ng. Tháng 1 nǎm 1949.T li uể ể ệ ủ ả ư ệ B o tàng H Chíả ồ
Minh)
- “Luôn luôn c u ti n b . Không ti n b thì là ng ng l i. Trong khi mìnhầ ế ộ ế ộ ừ ạ
ng ng l i thì ng i ta c ti n b . K t qu là mình thoái b , l c h u.ừ ạ ườ ứ ế ộ ế ả ộ ạ ậ
Ti n b không gi i h n. Mình c g ng ti n b , thì ch c ti n b mãi.ế ộ ớ ạ ố ắ ế ộ ắ ế ộ
Luôn luôn t ki m đi m, t phê bình nh ng l i mình đã nói, nh ng vi cự ể ể ự ữ ờ ữ ệ
mình đã làm, đ phát tri n đi u hay c a mình, s a đ i khuy t đi m c aể ể ề ủ ử ổ ế ể ủ
mình.
Đ ng th i ph i hoan nghênh ng i khác phê bình mình”ồ ờ ả ườ
(C n ki m liêm chính. Tháng 6 nǎm 1949. T.5, Tr. 644ầ ệ )
- “Thang thu c ch a b nh quan liêu:ố ữ ệ
+ Ph i đ t l i ích dân chúng lên trên h t, tr c h t.ả ặ ợ ế ướ ế
+ Ph i g n gũi dân, hi u bi t dân, h c h i dân.ả ầ ể ế ọ ỏ
+ Ph i th t thà th c hành phê bình và t phê bình.ả ậ ự ự
+ Ph i làm ki u m u: ả ể ẫ C n, Ki m, Liêm, Chính, Chí công vô t ”.ầ ệ ư
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 24
Đ TÀI: T T NG H CHÍ MINH V Đ O Đ CỀ Ư ƯỞ Ồ Ề Ạ Ứ
(Ph i t y s ch b nh quan liêu. Báo S th t, s 140,ngày 2tháng 9 nǎm 1950. T.6,ả ẩ ạ ệ ự ậ ố
Tr.90)
- “Dao có mài, m i s c.ớ ắ
Vàng có thui, m iớ trong.
N c có l c, m i s ch.ướ ọ ớ ạ
Ng i có t phê bình, m i ti n b ”ườ ự ớ ế ộ .
(T phê bình. Báo Nhân dân, s 9,ngày 20 tháng 5 nǎm 1951. T.6. Tr.209ự ố )
- “Ph i th t s m r ng ả ậ ự ở ộ dân chủ trong c quan. Ph i luôn luôn dùng cáchơ ả
th t thà t phê bình và th ng th n phê bình, nh t là phê bình t d i lên.ậ ự ẳ ắ ấ ừ ướ

Ph i kiên quy t ch ng cái thói “c vú l p mi ng em”, ngǎn c n qu nả ế ố ả ấ ệ ả ầ
chúng phê bình”.
(Nhi m v c a chi b các c quan.Báo Nhân dân, s 176, t ngày 6 đ n 10-4-1954.ệ ụ ủ ộ ở ơ ố ừ ế
T.7, Tr.269)
II. SINH VIÊN H C T P VÀ LÀM THEO T M G NG Đ O Đ C HỌ Ậ Ấ ƯƠ Ạ Ứ Ồ
CHI MINH
1. H c t p và làm theo t t ng đ o đ c H Chí Minhọ ậ ư ưở ạ ứ ồ
a) Xác đ nh đúng v trí, vai tò c a đ o đ c đ i v i cá nhân.ị ị ủ ạ ứ ố ớ
Đ o đ c, hi u m t cách t ng quát là toàn b nh ng chu n m c, nh ngạ ứ ể ộ ổ ộ ữ ẩ ự ữ
quy t c, nh ng quan ni m v các giá tr thi n, ác, l ng tâm, trách nhi m, danhắ ữ ệ ề ị ệ ươ ệ
d , h nh phúc, công b ng…đ c xã h i th a nh n, quy đ nh hành vi,quan hự ạ ằ ượ ộ ừ ậ ị ệ
gi a con ng i v i s nghi p, gi a con ng i v i nhau và gi a con ng i v iữ ườ ớ ự ệ ữ ườ ớ ữ ườ ớ
xã h i. Xu t phát t b n ch t, con ng i luôn có khát v ng h ng đ n chân,ộ ấ ừ ả ấ ườ ọ ướ ế
thi n, m nh m hoàn thi n b n thân. Đ v n t i s hoàn thi n, tr c h t conệ ỹ ằ ệ ả ể ươ ớ ự ệ ướ ế
ng i ph i t tu d ng hoàn thi n mình v đ o đ c. Do v y, đ o đ c l y uườ ả ự ưỡ ệ ề ạ ứ ậ ạ ứ ầ ế
t c b n c a nhân cách, t o nên giá tr con ng i.ố ơ ả ủ ạ ị ườ
H TH M NH – ĐH TCNH 2Ồ Ị Ạ 25