Đạo làm người và xử thế vuông tròn

ĐINH VIỄN TRÍ - ĐƠNG PHƯƠNG TRI
NGỌC ANH dịch
-----

ĐẠO LÀM NGƯỜI
VÀ TÀI XỬ THẾ
(Vng và trịn)
----Dịch từ ngun bản tiếng Trung Quốc,
NXB Nhân dân Nội Mông Cổ, tháng 12 năm 2000
----NHÀ XUẤT BẢN VĂN HĨA - THƠNG TIN
Hà Nội - 2003


----Xin gửi lời cám ơn chân thành đến các thành viên đã hỗ trợ hoàn thành
dự án này.
Chỉnh sửa: tonoth, Anon914, 2tbp, Minh Thu, prof duong cam, ffffff.
Biên tập: tonoth, Minh Thu, prof duong cam, Hunter, ffffff.
Hỗ trợ: Goóc-ba-chốp, tonoth, ffffff.
Nguồn: voz.vn
-----


MỤC LỤC
Lời Nói Đầu
Mở Đầu
Phần Thứ Nhất: Phẩm Chất
Chương 1: Chiếc Chìa Khố Vàng Để Đi Tới Thành Cơng
Tiết 1: Tự Tin
Tiết 2: Dũng Khí
Tiết 3: Lịng Nhiệt Tình

Chương 2: Sự Tu Dưỡng Của Người Thành Công
Tiết 1: Tạo Lập Tình Người
Tiết 2: Giữ Gìn Sự Tơn Nghiêm Của Nhân Cách
Tiết 3: Tu Dưỡng Xử Thế
Chương 3: Chữa Trị Tâm Lý
Tiết 1: Cởi Bỏ Gông Xiềng Tâm Lý
Tiết 2: Khắc Phục Sự Ức Chế
Phần Thứ Hai: Kỹ Xảo
Chương 1: Xoá Bỏ Tâm Lý Đề Phịng
Tiết 1: Dựng Lên Những Tình Huống Giao Tiếp Hay
Tiết 2: Xoá Bỏ Tâm Lý Đề Phịng
Tiết 3: Phương Pháp Dẫn Dắt Trong Cuộc Nói Chuyện
Chương 2: Phương Pháp Kỳ Diệu: Đầu Tư Tình Cảm
Chương 3: Thỏa Mãn Sự Đói Khát Nhân Tính
Tiết 1: Uy Lực Của Việc Khen Ngợi
Tiết 2: Kỹ Xảo Phê Bình
Tiết 3: Cách Giành Thắng Lợi Trong Cuộc Tranh Luận
Chương 4: Bí Quyết Giúp Bạn Thành Công
Chương 5: Tăng Sức Hấp Dẫn Của Bạn


Nghệ Thuật Quảng Cáo
Mục Lục


LỜI NÓI ĐẦU
Nếu bạn dành chút thời gian đọc lời nói đầu của cuốn sách này,
chúng tơi tin rằng bạn sẽ cảm thấy hứng thú với nó hoặc ít nhất là cuộc
sống của bạn sẽ có những thay đổi.
Lời răn cho con người

Bạn đã nhìn thấy đồng tiền của thời Thanh chưa? - Một đồng tiền
nho nhỏ hình trịn, có một cái lỗ vng ở giữa. Đó là lời răn của một ông
già đã trải qua bao thăng trầm của cuộc đời, mang trong mình một hồi
bão lớn đối với sự nghiệp của tôi, tặng cho tôi trước khi đi Thâm Quyến.
Khi đó tơi khơng thể hiểu được, nhưng những hiện thực trong cuộc
sống khiến tôi bị gục ngã, khi bắt đầu phải đối mặt với sự gian khổ của
con người, cảm thấy cuộc sống không phải dễ dàng chế ngự được, tôi
lại lấy cái đồng tiền ấy ra, lúc đó tơi chợt hiểu đạo lý hàm chứa trong
đồng tiền khơ khan đó mà tìm lại được ý nghĩa của cuộc sống. Thì ra tất
cả những thất bại của tơi, những gian khổ của tôi đều là do tôi không
hiểu được cái ý nghĩa sâu xa của đạo lý trong đồng tiền kia. Cái đạo lý
mà đồng tiền kia muốn nói lên là đạo lý làm người phải ngồi trịn, trong
vng. Vng chính là cái chính khí, các phẩm chất của đạo làm người.
Trịn đó chính là sự lão luyện, thông hiểu cuộc đời. Cũng giống như con
người đi trên đường, nếu khơng thể đi thẳng được thì phải tìm cách đi
vịng. Một người nếu như chỉ biết vng thì sẽ cứng nhắc như một thanh
thép, nếu tìm cách uốn, có thể nó sẽ gãy, nhưng nếu một con người mà
các mặt đều tròn, trơn trượt chỉ muốn phần hơn về mình, phần thiệt về
người khác thì chẳng ai muốn làm bạn với. Con người như vậy cũng
thường là những người thất bại trong cuộc đời, làm người phải có vng
có trịn.
Ngồi trịn trong vng cần phải trở thành “lời răn” cho mỗi con
người. Đó cũng chính là những điều mà cuốn sách này muốn mang đến
cho bạn đọc.
1. Vuông - chính là nền tảng của đạo làm người.
Chúng ta từ nhỏ sống trong gia đình và nhà trường đều được giáo
dục là làm người phải lương thiện, chính trực nhưng khi chúng ta bước


ra ngồi xã hội thì lại phát hiện thấy rằng cuộc đời không như ta vẫn

nghĩ, vậy nên trong ta đổ vỡ tất cả, chúng ta do dự, bàng hoàng, thậm chí
hồi nghi những gì chúng ta được giáo dục, nghi ngờ rằng làm người mà
phải “vuông” là ngu ngốc.
Trên thực tế, vng chính là nền tảng của đạo làm người, là nền
tảng của đạo làm người chân chính. Trên thế gian này được yêu mến
nhất chính là những người như vậy chứ khơng phải là chỉ có cái linh hồn
vuông đơn thuần. Một trong những nguyên nhân mà tiểu thuyết Võ Đả
(truyện chưởng) có thể được hoan nghênh như vậy là nó đã ca tụng tinh
thần nghĩa hiệp. Người khơng có cái “vng” ấy thì sẽ khơng được xã
hội chấp nhận, sẽ không thể đạt những thành công lớn lao. Nhưng con
người mà chỉ có vng thơi thì chưa đủ, cần phải có “trịn”, cần phải
biết những kỹ xảo đối nhân xử thế mới tránh được những hoàn cảnh bất
lợi cho mình.
Nhưng kỹ xảo đơn thuần thì mới chỉ là ở bậc thấp, một cuốn sách
nếu chỉ ca ngợi cái kỹ xảo mà không ca ngợi cái phẩm chất của con
người thì cuốn sách ấy cũng chỉ ở bậc thấp mà thôi; một con người nếu
chỉ nhắm mắt lao vào học, rèn luyện cái kỹ xảo đó mà khơng chú ý đến tu
dưỡng phẩm chất thì con người đó cũng chỉ ở bậc thấp mà thôi. Chúng ta
không thể vì kỹ xảo mà “kỹ xảo”, mục đích chủ yếu của việc học tập cái
kỹ xảo đó là nắm được phương pháp, tu dưỡng phẩm chất.
Bên ngoài của một con người là sự phản ánh cái bên trong của con
người đó, bên trong khơng có cái gì cả thì cũng khơng thể có cái gì thể
hiện ra bên ngồi được, bên trong có thì tự nhiên sẽ biểu lộ ra bên ngồi.
Con người có tâm linh kiệt xuất, hành vi kiệt xuất, nội tâm cao đẹp thì
khí chất mới tốt đẹp được. Khí chất, năng lực của con người chính là do
phẩm chất bên trong con người quyết định. Ví như trong quân đội, người
làm công tác tham mưu chỉ cần có mưu kế, cịn quyết định là Tư lệnh.
Đối với con người mà nói, kỹ xảo chỉ là phương pháp và cách thức, quyết
định sự thành bại lại là phẩm chất.
“Vĩ nhân” sở dĩ có thể trở thành vĩ nhân, về cơ bản họ khơng khác

những người bình thường, chỉ có khác là họ có một phẩm chất vĩ đại. Lý
Bạch đã nói: “Trời sinh ra ta có tài tất phải hữu dụng”. Cái tài ở đây
không phải là tài hoa mà là phẩm chất, một người có phẩm chất ưu tú,


cho dù có ở trong hồn cảnh nào, điều kiện như thế nào đều có thể vượt
qua người bình thường khác. Hồn cảnh điều kiện chỉ có thể ảnh hưởng
tới mức độ của thành công chứ không thể ngăn cản người đó đi tới thành
cơng.
Một con người nếu như muốn thành sự nghiệp, cần phải hiểu
được quy tắc đối nhân xử thế, cần phải có niềm tin, và quan trọng nhất
là phải có một phẩm chất tốt. Trên thực tế thì chúng ta ai mà chẳng
muốn có một khí chất, phẩm chất tốt, một sức hút, một sự thành thục mà
tất cả những cái đó thể hiện trên một trình độ cao chính là phẩm chất.
Nhưng phẩm chất, khí chất và sức hút lại là những thứ rất trừu
tượng, vì trừu tượng nên con người thường là khơng nhìn thấy nó, khơng
sờ thấy nó. Cuốn sách này giới thiệu đến bạn đọc với một cố gắng nhằm
cụ thể hố nó hơn, làm cho bạn đọc có thể nhìn thấy nó, cảm nhận nó,
hiểu được cần phải nỗ lực ra sao, làm như thế nào. Tơi có một tham
vọng là sau khi đọc xong cuốn sách này có thể làm cho khí chất, phẩm
chất, năng lực của các bạn có ít nhiều tiến bộ.
2. Trịn - chính là đạo xử thế ở đời.
Một danh ca nổi tiếng của Hồng Kông tên là Khâu Mỹ Vân đã từng
là Á hậu thứ hai, trong cuộc thi hoa hậu, một phóng viên có nêu một câu
hỏi khiếm nhã rằng: “Khi cô đi học, thành tích học tập rất tồi, phải
chăng đó là một vấn đề rất gai góc đối với cơ”. Nhưng câu trả lời của
Mỹ Vân lại khiến cho chúng ta phải suy nghĩ: “Các anh có để ý khơng,
những người có thành tích học tập đứng hàng đầu sau khi tốt nghiệp họ
làm gì? Có thể trở thành kỹ sư xây dựng, luật sư, bác sĩ, cịn những
người có thành tích học tập chỉ ở hàng thứ hai thì sao, đa số họ trở thành

những ơng chủ trong các ngành đó”.
Người có thành tích học tập đứng đầu thì làm cơng nhân, kẻ học
tập chỉ đứng hàng thứ hai thì làm ơng chủ, nhìn lại các bạn học của tơi
thời đại học, trung học, thậm chí tiểu học, những người nổi tiếng nhất
thì lại là những người học tập chỉ đứng hàng thứ hai, thậm chí là hàng
thứ ba, cịn những người học tập đứng hàng đầu thì khi ra xã hội lại
khơng hề xuất chúng, vì sao vậy? Chính là vì những người học tập giỏi


ấy quá chú trọng vào chuyên môn nghiệp vụ, mà qn rằng làm người thì
phải có cái “trịn”, và trong cuộc sống con người cần phải hiểu điều đó.
Sự thành công của một con người chủ yếu dựa vào cái gì? Bạn hãy
quan sát những người xung quanh bạn, những giám đốc, quản đốc thành
cơng, thậm chí là những kỹ sư, luật sư, bác sĩ là những người mà công
việc của họ có tính chun mơn rất cao, thành cơng của họ có phải là do
trình độ chun mơn kỹ thuật của họ cao hay không? Đáp án là không
phải hồn tồn như vậy. Thành cơng của họ, phần lớn là do họ giỏi về
giao tiếp, biết cách mở mang quan hệ. Cũng như hạnh phúc gia đình
khơng chỉ đơn thuần là dựa vào nhan sắc của người vợ hay là vẻ anh
tuấn hào hoa của người chồng, một gia đình hạnh phúc là một gia đình
mà hai bên quan tâm chăm sóc nhau, hồ hợp và hiểu nhau. Một nhà
ngoại giao nổi tiếng của Mỹ đã từng nói: “Sự thành cơng của một con
người chỉ có 15% là dựa vào trình độ khoa học chun mơn nghiệp vụ,
85% là dựa vào sự giao tiếp và các mối quan hệ, tài ăn nói và bản lĩnh
của người đó”. Nhưng sự giáo dục của chúng ta lại quá chú trọng đến
cái 15% đó mà khơng hề coi trọng cái 85% kia, trên thực tế, 85% đó có
vai trị vơ cùng quan trọng đối với chúng ta.
Xin lấy một ví dụ đơn giản minh họa, nếu như bạn nói với người
láng giềng là: “Nhà tơi có một chậu hoa, anh tỉa nó giúp tơi được chứ?”,
thì người hàng xóm sẽ khơng bao giờ muốn giúp bạn, ngược lại nếu như

bạn nói: “Tơi nghe nói các chậu hoa nhà anh tỉa rất đẹp, trong lĩnh vực
này anh quả là có tay nghề cao, nhà tơi cũng có một chậu hoa, anh có thể
hướng dẫn tôi làm như thế nào cho đẹp được không?”, như vậy anh ta
nhất định sẽ rất vui lòng giúp đỡ bạn. Tương tự, cách nói khơng giống
nhau thì kết quả mang lại cũng khơng giống nhau, đó chính là tác dụng
của kỹ xảo.
Năm 1924, đoàn giảng viên của trường đại học Harvard của Mỹ đã
tiến hành một thực nghiệm “Làm thế nào để tăng sản lượng” tại một
nhà máy ở Chicago lần đầu tiên cho thấy, mấu chốt là ở chỗ quan hệ
giữa con người với con người. Từ đó về sau, mọi người đều nhận thấy
rằng thành cơng trong sự nghiệp, hạnh phúc gia đình, niềm vui trong
cuộc sống đều có mối quan hệ chặt chẽ với việc quan hệ giữa con
người với con người mà kỹ năng trong quan hệ giao tiếp làm cho bạn


trong quá trình giao tiếp với người khác như cá gặp nước, là một thứ vũ
khí lợi hại trong thực tế cuộc sống của chính bạn. Cuốn sách này muốn
bạn trên cơ sở cái “vng” mà sử dụng cái “trịn” một cách linh hoạt,
nắm vững được kỹ xảo trong quan hệ giao tiếp.
3. Nắm được nhân tính là nguồn gốc vạn cái “trịn”
Con người sống trong xã hội khơng thể không giao tiếp với mọi
người, không thể không coi trọng vấn đề quan hệ giao tiếp, mà kỹ xảo
trong quan hệ giao tiếp chính là một thứ dầu bơi trơn cho quan hệ và
giao tiếp. Nhưng có thể nói rằng, kỹ xảo quan hệ giao tiếp lại thiên biến
vạn hoá, vậy chúng ta làm thế nào để vận dụng nó đây?
Tơi đã từng gặp một q cơ viết một dịng như sau trên báo: “Hiểu
trái tim đàn ơng như mị kim đáy bể”, nhưng thật kỳ lạ lại có một q ơng
nói với tơi rằng: “Hiểu trái tim đàn bà như mị kim đáy bể”, chẳng lẽ khó
có thể hiểu được trái tim của con người như vậy sao? Bạn hãy quan sát
những người thành công trong xã hội này, đàn ông hay đàn bà, phương

pháp của họ tuy rằng thiên biến vạn hoá, mỗi người một vẻ nhưng vạn
biến không bỏ cái gốc, họ đều vận dụng rất giỏi cơ sở tâm lý con người.
Loài người là do động vật tiến hoá mà nên, cùng sống trong cái thế
gian này, điều đó đã quyết định cái bản tính chung của con người tức là
nhân tính. Hiểu được nhân tính, vận dụng nhân tính chính là kỹ xảo, là
nguồn gốc của phương pháp.
Nhân tính là cái gì? Hưu Mạc nói: “Nhân tính chính là sự tự tư”
nhưng đối với vấn đề nhân tính; sự phân tích mổ xẻ có hệ thống nhất có
lẽ là của một nhà tâm lý nhân bản Mỹ.
Ơng ta cho rằng, lồi người sống trong xã hội với rất nhiều động
cơ khác nhau đều có nguồn gốc do di truyền, do nhu cầu của bản năng.
Ông chia nhu cầu cơ bản của con người thành 5 loại như sau:
A. Nhu cầu sinh lý: ăn uống, ngủ, đời sống tình dục.
B. Nhu cầu an tồn: sinh mạng, tài sản.
C. Nhu cầu tình cảm: cho và nhận tình yêu.
D. Nhu cầu được tôn trọng: tôn trọng bản thân và người khác.


E. Nhu cầu được làm việc.
Nhu cầu cao cấp phải có cơ sở là nhu cầu bậc thấp, khi một nhu
cầu nào đó được đáp ứng thì người đó càng có nhu cầu cao hơn bởi vì
nhu cầu điều kiện hồn cảnh xã hội ngày càng phát triển cao đóng vai trị
chủ đạo. Đó chính là nhân tính và cũng là căn cứ tâm lý học của cuốn
sách này.
Hiểu rõ về nhân tính, biết tận dụng nhân tính sẽ giúp cho bạn luôn
thành công.
TÁC GIẢ


MỞ ĐẦU

1. Khơi dậy mong muốn thành công
Tôi đến Thâm Quyến, người Thâm Quyến nói tơi là người nơi khác
đến, nhưng khi tơi trở về nhà thì người ở nhà lại nói tơi là người ở Thâm
Quyến làm cho tơi cũng khơng biết là mình là người ở đâu nữa nhưng tơi
rất thích Thâm Quyến, tự hào mình là người Thâm Quyến.
Còn nhớ cảm giác lần đầu tiên đến Thâm Quyến, ngồi trên tàu hoả
từ Quảng Châu đến Thâm Quyến mấy chục giờ đồng hồ, tơi đã đói
mềm. Nhìn người đầu bếp bên đường nướng chân gà vàng rộm, thơm
nức, thật muốn mua một chiếc, nhưng nghĩ đến số tiền có trong túi của
mình, tính tốn phải tìm việc ở Thâm Quyến mấy chục ngày, hơn nữa
người ta nói rằng ở Thâm Quyến mọi thứ rất đắt vì vậy đành nuốt nước
bọt bước đi, thậm chí đến cái đùi gà cũng khơng dám hỏi giá.
Cái cảm giác đó đến tận ngày hôm nay tôi vẫn thấy như mới ngày
hôm qua đây thơi, từ hơm đó tơi tự nói với mình, làm người phải sống cho
ra sống, không thể làm ăn mày của cuộc đời.
Quả thực ở Thâm Quyến ln có một áp lực khiến cho bạn không
thể ngừng phấn đấu. Cùng làm người giống nhau họ mở quán bar, sàn
nhảy cao cấp mà bản thân mình thì lại thấp kém. Các thứ đồ dùng đắt
tiền họ dám dùng, mà tại sao mình khơng dám mua? Vì sao người khác có
thể hưởng thụ một cuộc sống vật chất cao cấp mà bản thân mình lại
phải chấp nhận một cuộc sống tầm thường?
Nghĩ như vậy không cảm thấy uất ức sao? Cùng làm người thì
khơng được thua kém ai, dù là làm việc như điên cũng không được lạc
hậu so với người khác.
Tôi cùng với một người ở trong lục địa khi bước vào một cửa hàng,
người đó đột nhiên hỏi tơi rằng: “Nhìn thấy cảnh phồn hoa của Thâm
Quyến bạn có cảm giác gì?”, tơi chỉ nói là: “Khơng thể diễn tả hết
được”.
Anh ấy nói, cảm tưởng của anh ấy rất đơn giản là “Muốn đi cướp
nhà băng”.

Tuy đó chỉ là câu nói vui, nhưng quả thực là Thâm Quyến sẽ làm
cho bạn không ngừng phải phấn đấu, mãi mãi muốn vượt lên.
Thành công bắt nguồn từ những mong muốn mãnh liệt, ôm ấp sự
vật lộn và tranh đấu để tìm thấy chính mình, cuối cùng đã vượt lên được
chính mình. Con người muốn thành cơng thì phải có một tinh thần phấn
đấu vươn lên khơng ngừng, cái tinh thần đó mạnh hay yếu là do sự mong
muốn thành công của bạn lớn hay nhỏ.
Sống ở trên đời làm một kẻ tuấn kiệt, chết đi tất trở thành kẻ anh
hùng. Mỗi ngày mua một hào, hai hào rau cũng phải mặc cả lên xuống,
mỗi tuần phải tiết kiệm nhịn ăn nhịn mặc để mua các thứ đồ gia dụng
trong nhà, một cuộc sống như vậy không làm cho con người ta thất vọng
sao? Sao không cố gắng làm việc, ra sức thể hiện giá trị của bản thân.
Làm người thì phải làm kẻ mạnh, khơng thể thua kém người khác
được. Bây giờ, mỗi ngày trên đường có biết bao nhiêu chiếc ô tô chạy
qua, chúng ta không giàu có khơng phải là điều đáng bi quan, điều đáng bi
quan là chúng ta khơng có ý chí phấn đấu vươn lên trở thành người giàu
có. Bi kịch lớn nhất của con người chính là mọi hy vọng đều tiêu tan. Ai
cũng có những mơ ước, nguyện vọng, nếu khơng có mơ ước thì cuộc
sống khơng cịn giá trị gì nữa.
2. Động não, đó là điều ghi khắc của kẻ thành công.
Bộ máy hữu hiệu nhất, thần kỳ nhất trên thế gian này là bộ não của
con người và hệ thống thần kinh.
Bộ não và hệ thần kinh, do các tế bào nhỏ bé phát triển lên, tuy nó
chỉ nặng vài trăm gam nhưng nó đã trải qua hàng tỷ năm tiến hố, cơ năng
của nó thì khơng có một thứ máy móc nào trên thế giới có thể so bì được.
Nhà sinh vật vật lý học người Anh trong những năm 80 đã nghiên cứu và
cho rằng: nếu như muốn chế tạo một cái máy có bộ nhớ và hệ thống
thần kinh như của con người cần phải dùng hàng tỷ linh kiện điện tử,

chiếm diện tích bằng hai quả địa cầu của chúng ta đang sống, lượng dây
dùng cho việc đó cũng phải tới hàng triệu mét.
Bộ não và hệ thống thần kinh của con người chính là điểm tựa cho
sự sinh tồn và phát triển của nhân loại, là một bằng chứng về địa vị


thống trị trên trái đất này của loài người.
Bộ não và hệ thống thần kinh chính là một cơ quan bổ trợ hữu hiệu
cho mỗi chúng ta có thể đi tới thành công. Một nhà nghiên cứu tâm lý học
người Mỹ qua nghiên cứu đã nhận thấy bộ não và hệ thần kinh của con
người có thể hỗ trợ cho con người phân tích hồn cảnh, lựa chọn mục
tiêu, phương pháp, sửa chữa những sai lầm khuyết điểm, đưa chúng ta
tới thành cơng.
Mỗi chúng ta đều có một cơ quan thần kỳ như vậy. Mấy chốt của
thành công là chúng ta phải biết vận dụng nó.
Napoleon đã từng viết một cuốn sách nhan đề “Suy nghĩ về con
đường để trở nên giàu có”, tơi khơng khuyến khích bạn chỉ đọc cuốn sách
đó mà bạn nên nghiên cứu cuốn sách đó. Cuốn sách sau khi xuất bản đã
được in tái bản nhiều lần, được đông đảo bạn đọc hoan nghênh, bởi vì
nó đã chỉ ra cho chúng ta thấy chúng ta phải làm thế nào để phát huy
được nguồn tài nguyên vốn có q giá của chúng ta, đó chính là bộ não.
Chúng ta muốn có được thành cơng như thế nào thì cũng phải sử dụng
đến bộ não. “Chỉ có suy nghĩ mới có thể tranh thủ được cơ hội, mới có
thể đạt được thành cơng”.
Napoleon có lần đến thăm một giáo sư nhưng lại sống bằng nghề
buôn bán, bị người thư ký của vị giáo sư đó ngăn lại, ông rất lấy làm
ngạc nhiên: “Một người có danh vọng và địa vị như ta đến thăm giáo sư
mà lại bị cản trở sao?”.
Người thư ký trả lời: “Cho dù là ai kể cả tổng thống đương nhiệm
của Mỹ cũng phải đợi 2 tiếng”.

Vị giáo sư cho biết, ông ta có một gian phịng đặc biệt, bên trong
sơn tồn một màu đen, khơng bài trí gì cả chỉ có một cái giường gấp, mỗi
ngày ông ta đều nằm ở cái giường đó trong 2 giờ đồng hồ, trong thời gian
đó ông ta suy nghĩ mọi việc, và mọi sáng kiến của ơng ta đều từ đó mà ra
vì vậy thời gian đó khơng ai có thể được gặp.
Napoleon nghe xong chợt hiểu ra rằng, vận dụng sự suy nghĩ mới
chính là bí quyết thành cơng của con người, thế nên mới cho ra đời cuốn
sách nổi tiếng đó.


Nhà triết học cổ đại Hy Lạp đã nói: “Tơi suy nghĩ tức là tơi tồn
tại”, cái gì làm cho bạn là chính bạn, nếu xem xét dưới góc độ hố học,
ngoại trừ một số chất hố học, 80% cịn lại của cơ thể bạn là nước. Bạn
chỉ có thể trở thành một con người chính là bạn có tư duy. Tư duy có sức
sáng tạo rất lớn nó cho phép chúng ta có thể có được một cuộc sống vật
chất phong phú và một trình độ khoa học tiên tiến, nó làm thay đổi quá
khứ, hiện tại cũng như tương lai của chính chúng ta.
Có một lần ngồi nói chuyện với một người trên tàu hoả.
Anh ta hỏi tôi: “Anh đi đâu?”.
“Đi Thâm Quyến”.
“Đi Thâm Quyến làm gì?”.
Tơi nói đùa: “Kiếm tiền”.
“Kiếm tiền? Kiếm tiền thì vì sao lại phải đến Thâm Quyến? Trên
cái trái đất này, lớn nhất là tiền, bay lượn trên không trung cũng là tiền,
treo trên trời cũng là tiền, chỉ có điều là anh có biết lấy nó khơng thơi”.
Câu nói đó thật vĩ đại. Bạn có cảm thấy vĩ đại khơng? Cái “kiếm
tiền” anh ta nói đó là ám chỉ tới sự thành cơng. Ý anh ta nói là trên cái thế
gian này, cơ hội để thành cơng có rất nhiều, vấn đề là ở chỗ bạn có biết
vận dụng bộ não của mình để nắm lấy cơ hội hay khơng mà thơi. Nhớ
lại, tôi và một người bạn mở một công ty, chúng tơi khi đó chỉ có rất ít

vốn, thành lập cơng ty trong điều kiện khó khăn như vậy, một mặt tất
nhiên là chúng tơi có một tinh thần khơng sợ khó khăn gian khổ, mặt khác
chúng tơi đã phải vận dụng bộ não của mình một cách tối đa. Trong số vô
vàn các công ty, chúng tôi phải làm như thế nào để có thể thành cơng, làm
thế nào để có thể được sự ủng hộ và sự tín nhiệm của mọi người. Suy
nghĩ kỹ lưỡng, cuối cùng chúng tơi chọn hình thức “văn phịng đại diện”.
Mặc dù chúng tơi khơng hiểu gì về nó cả, nhưng năm 1989 khi hình thức
này đột nhiên phát triển mạnh mẽ, chiếm một vị trí cao trong đời sống
kinh tế quốc tế, vì vậy nó tự nhiên giành được sự ủng hộ và tín nhiệm
của mọi người. Đó cũng chính là một trong những nguyên nhân mà công
ty chúng tôi thành công.


Năm 1990, trong đêm Noel, một nữ nghiên cứu sinh đại học ở Thâm
Quyến đột nhiên có một ý tưởng kỳ lạ, tuy rằng sau này nó thất bại
nhưng nó cũng đáng để chúng tôi phải suy ngẫm và so sánh. Trong đêm
Noel, trên hồ Hương Mật ở Thâm Quyến có tổ chức một số hoạt động
văn hố, có các ca sĩ đến từ Hồng Kông và lục địa cùng biểu diễn, có cả
vũ hội hố trang, hoa đăng, ẩm thực v.v… Bỗng chốc cả Thâm Quyến
như bừng lên rực rỡ. Chúng tơi làm một phép tính đơn giản, vé vào cửa
50 đồng, 50 nghìn người tức là có 2500.000 đồng, mời ca sĩ, quảng cáo,
các giải thưởng không quá 500.000 đồng, quả là hốt bạc. Đối với người
Thâm Quyến mà nói thì bỏ ra 50 đồng để vui chơi cũng là xứng đáng.
Như vậy không phải là lợi cả đơi đường sao? Bởi vì các tiết mục hơm đó
rất được cơng chúng ưa thích, hơn nữa việc quảng cáo họ tiến hành rất
tốt, khiến cho Thâm Quyến hơm đó khơng cịn chỗ trống, mọi người đổ
về khu vực hồ Hương Mật, số lượng người quá đông, lại do công tác
chuẩn bị chưa được chu tồn khiến cho có rất nhiều lời ca thán, la ó từ
cơng chúng. Nếu như khi đó chỉ bán ra 50.000 vé vào cửa thì hồn tồn
khơng thể xảy ra tình trạng như vậy được.

Con người sống ở trên đời, khi cơ hội lớn đến thì khơng được
chậm trễ, đồng thời phải biết động não suy nghĩ và nắm bắt lấy cơ hội.
a. Cơ hội.
Cơ hội là một trong những nhân tố thành công của con người, ai
cũng hiểu được điều đó, nhưng làm thế nào để nắm bắt được cơ hội?
Tơi có một người bạn mở trung tâm đào tạo vi tính ở Thâm Quyến, bây
giờ đã phát đạt. Phải chăng là anh ấy có được cơ hội tốt? Khi anh ta
khơng có một xu trong túi, anh nhìn thấy thị trường đào tạo vi tính của
Thâm Quyến, và cho rằng mình phải hồ nhập được vào với Thâm
Quyến, trải qua cuộc sống nơi đô thị rồi lại không muốn trở về quê
hương nữa, muốn học lấy một cái nghề có thể lập nghiệp được ở Thâm
Quyến lâu dài, vậy là chọn nghề vi tính. Anh ta ra thuyết phục mọi người
đầu tư và cuối cùng đã thành công. Tôi cũng quen biết với một người có
số cổ phiếu rất lớn, mọi người nói anh ta có được cơ hội tốt nhưng tơi
lại nghĩ rằng anh ta có cái đầu thơng minh và nhạy bén, Đặng Tiểu Bình
khi đi xuống phía Nam đến Thâm Quyến, ông nhận thấy rằng cần phải


thúc đẩy nền kinh tế Trung Quốc phát triển, kích thích thị trường cổ
phiếu tăng giá, và đã thành cơng.
Cơ hội ở một mức độ nào đó mà nói đó là một sự báo đáp với
những định liệu của con người.
Tơn Tử nói: “Người dùng binh đối với việc của nước nhà thì khơng
thể khơng xem xét. Có 5 việc cần nhớ là: đạo, thiên, địa, tướng, pháp.
Tướng thì phải vững vàng, kẻ biết sẽ thắng, kẻ khơng biết thì khơng thể
thắng. Khi xem xét tình hình phải tự hỏi: Vua có đạo khơng, tướng có tài
khơng, thiên có thuận khơng, pháp lệnh có đúng khơng, binh sĩ có hùng
mạnh không, binh sĩ đã tập luyện tốt chưa, thưởng phạt có cơng minh
khơng. Tơi biết được điều đó thì sẽ thấy được ai thắng ai bại”. Những
lời bất hủ này của Tôn Tử lưu truyền, răn người đời “ngũ sự”; “thất

hiệu” là nền tảng của quyết sách.
Nhưng thanh niên chủ yếu lại dựa vào những yếu tố chủ quan của
bản thân và bầu nhiệt huyết của mình mà làm việc, khơng phân tích một
cách tồn diện, thành thục, suy tính tới các điều kiện khách quan. Lịng
nhiệt tình là rất đáng q nhưng nếu như chỉ có lịng nhiệt tình khơng thơi
thì chưa đủ, khi vấp ngã có thể lịng nhiệt tình hăng hái sẽ tiêu tan, Đặng
Tiểu Bình đã từng nói là làm người lãnh đạo phải có tầm nhìn xa trơng
rộng sao? Đối với sự thành cơng của con người cũng như vậy, cần phải
có cái nhìn tồn diện, suy nghĩ vấn đề trong mối liên hệ của nó, phân tích
vấn đề, cần có con mắt nhìn xa hơn.
b. Đỉnh cao và khe sâu.
Trong triết học, quy luật phủ định của phủ định đã cho chúng ta
thấy quy luật phát triển của sự vật hiện tượng theo vòng xốy trơn ốc lên
trên, phát triển như sóng biển.
Cổ ngữ có câu: Cực thịnh tất sẽ suy. Sự phát triển của sự vật hiện
tượng cũng giống như sóng nước, từ dưới lên trên, tuần hồn đến vơ
cùng.
Mác cũng căn cứ vào đó mà suy luận ra rằng chủ nghĩa tư bản nhất
định sẽ lâm vào khủng hoảng kinh tế chu kỳ. Một loại hàng hố do rất ít
nhà máy sản xuất, đó là “khe sâu”, do vậy mà xuất hiện cung không đủ


cầu khiến các nhà máy thu được lợi nhuận cao, chính vì lợi nhuận cao mà
các nhà máy khác cũng lao vào sản xuất mặt hàng đó, “đỉnh cao” xuất
hiện, dẫn đến hiện tượng cung vượt cầu và khủng hoảng thừa, các nhà
máy lần lượt lâm vào thua lỗ, lại xuất hiện khe sâu mới.
Các cổ đông ở Thâm Quyến cũng hiểu rất rõ vấn đề này, bắt đầu
từ người mua cổ phiếu, kết quả là người mua kiếm được tiền, mọi
người thấy lời thế là đổ xô đi mua cổ phiếu làm cho giá cổ phiếu tăng
lên, tất nhiên là cuối cùng sẽ dẫn tới hậu quả việc cổ phiếu tụt giá.

Sự vật phát triển cao đến đỉnh cao và trở lại điểm xuất phát là sự
thống nhất biện chứng, trong cái đỉnh cao đã hàm chứa cái nhân tố quay
trở lại điểm đáy cùng, và trong đáy cùng đã hàm chứa cái đỉnh điểm, phía
trước của đỉnh núi tất nhiên là đáy vực sâu, phía trước của đáy vực tất
nhiên là một đỉnh núi khác. Sự phát triển của sự vật vốn dĩ đã tuân theo
quy luật đó nên chúng ta làm gì cũng cần phải nhớ, lên đến đỉnh điểm thì
hãy lùi lại, khi ở đáy cùng phải vươn lên.
Con người thường thấy lợi thì tiến lên, thấy bất lợi là lùi lại, đó là
trực quan triết học của con người, cái đó sẽ làm cho bạn luôn chậm một
bước.
Sự vật mới phát sinh tất nhiên sẽ thay thế sự vật cũ. Sự vật mới
thường có sức sống mãnh liệt hơn, có tiền đồ phát triển hơn, điều đó
khiến chúng ta phải khơng ngừng đi tìm cái mới có sức sống hơn, như
vậy mới có thể ln nắm được đỉnh cao của sự vật.
3. Hành động mới có thể dẫn tới thành cơng.
Bạn có tơn sùng người thành công không? Tôi thực sự tôn sùng
người thành công. Khi cịn nhỏ tơi tơn sùng người thành cơng, nhưng sau
này khi lớn lên mới nhận thấy nếu như vứt bỏ đi cái vẻ bên ngồi được
tơ vẽ, muốn tơi tơn sùng họ thì khơng biết là tơn sùng cái gì, huống hồ
trong số họ có người cịn tơn sùng tôi. Họ tất nhiên là không phàm phu
như những người khác, địa vị cũng không như tôi. Tại sao lại như vậy?
Họ thơng minh hơn tơi? Hay là họ có điều kiện hơn tơi? Khi tơi bình tĩnh
suy xét thì thấy là đáp án chỉ có một: “Họ hành động không biết mệt
mỏi”.


Hành động làm cho họ bộc lộ tài năng, hành động giúp cho họ có
được thành cơng, đặc biệt là đối nhân xử thế và học vấn xã hội, thực
tiễn mới là một người thầy tốt. Mao Chủ tịch trong tác phẩm nổi tiếng
“Thực tiễn luận” đã viết: “Nếu như bạn muốn biết mùi vị của quả lê thì

bạn chỉ có cách là nếm thử nó”. Nếu như bạn muốn có được tri thức của
nhân loại thì bạn phải lao vào thực tiễn.
Tôi lại bắt đầu tôn sùng họ, ngưỡng mộ họ dám làm, hành động
khơng biết mệt mỏi, có hành động thì mới có thành cơng. Hành động, nói
thì dễ nhưng khi làm mới là khó khăn, cần phải khắc phục tính khơng
kiên trì, khi hành động tất sẽ gặp phải những khó khăn và vơ số những
thách thức. Biết suy nghĩ là một năng lực, biết hành động cũng là một
năng lực, nếu khơng thì làm gì có những con người có hành động siêu
việt. Khơng hành động thì tự tin, dũng cảm cũng bằng khơng hoặc cũng
là tự mình an ủi kiểu AQ (kiểu tự bằng lịng) mà thôi. Hành động mới
chứng tỏ được sự tự tin và dũng khí của bạn.
Đã nhiều lần các câu chuyện về danh nhân, những thành công của
họ làm sôi trào bầu nhiệt huyết trong tơi, tự cảm thấy trong mình đầy
sức mạnh, chỉ hận một điều là không thể làm một việc gì đó lớn lao
nhưng thật đáng tiếc là nó đến rất nhanh và đi cũng rất nhanh như con
sóng, ý nghĩ và tình cảm chỉ là cái chợt đến chợt đi, cịn cái thực chất
chính là hành động, hành động…


PHẦN THỨ NHẤT:
PHẨM CHẤT
Con người không phải là đồ vật, nó là một sinh mệnh thể khơng
ngừng phát triển, mỗi giờ khắc của sinh mạng đều có sự phát triển, nếu
khơng thì sẽ khơng bao giờ có thể trở thành một con người.
MÁC
Thành công là điều mà ai cũng mong muốn, trong phong ba của
cuộc sống có biết bao nhiêu con người kiệt xuất, họ cũng như tôi, như
bạn, cũng là những con người bình thường, trong cái bình thường đó nhân
tố nào đã khiến cho họ đạt được thành công?
Trường đại học Harvard - Mỹ đã tiến hành một cuộc nghiên cứu,

kết quả cho thấy ở nước Mỹ 80% tài sản thì do 20% số người chiếm
hữu, 20% số tài sản còn lại do 80% số người chiếm hữu. Giả dụ đem
toàn bộ số tài sản của nước Mỹ chia đều cho mọi người, bao nhiêu năm
sau sẽ xuất hiện cái quy luật phân phối đó, cũng tức là có số ít người có
thể thành cơng, họ cuối cùng sẽ có được những thành cơng vượt hơn hẳn
những người bình thường khác, như vậy thì nhân tố nào quyết định sự
thành cơng đó của họ?
Tri thức - từ rất lâu mọi người đều biết nó có vai trị rất quan trọng
trong giáo dục cũng nhấn mạnh việc giáo dục tri thức, thế nhưng đào tạo
ra rất nhiều học sinh có kết quả học tập cao mà năng lực thấp thì tri thức
lại khơng phải là nhân tố quyết định. Thế giới là một hệ thống động thái
không ngừng phát triển và biến đổi, thông tin bùng nổ, tri thức cũng
không ngừng phát triển, cuộc đời ngắn ngủi của con người làm sao mà
theo kịp được sự vô hạn của tri thức. Huống hồ chúng ta học và nghiên
cứu rất nhiều tri thức đồng thời khơng thể vận dụng nó vào thực tiễn
được.
Vậy năng lực thì sao? Bản thân tri thức vốn không phải là quan
trọng bậc nhất, điều quan trọng nhất là việc vận dụng nó vào thực tiễn,
chính vì vậy từ thập kỷ 80 trở lại đây chúng ta luôn nhấn mạnh bồi
dưỡng năng lực thực tiễn, cho rằng năng lực là chìa khố của sự thành