PHÒNG GD&ĐT
ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH GIỎI
HUYỆN CHƯƠNG MỸ
MƠN TỐN 7
Thời gian làm bài: 120 phút
ĐỀ CHÍNH THỨC
Bài 1: (4 điểm)
2 4
3
1, 2 : 1 1, 25 1, 08
:
2
5
25 7
M
0, 6.0, 5 :
1
5
5 9 36
0, 64
5
25
9 4 17
1) Thực hiện phép tính:
.
2) Cho
N 0, 7. 2007 2009 20131999
. Chúng minh rằng: N
là một số nguyên.
Bài 2: (5 điểm)
Cho các đa thức:
f ( x ) x x19 x5 x 2020
; g ( x) x
2021
x 20 11 x 2 x 4 x 2 2
1) Tính k ( x ) f ( x) g ( x ) .
5 7 9 11 13 15 17 19 5
x 2
k
(
x
)
3
6
10
15
21
28
36
45 6 .
2) Tính giá trị của
tại
3) Chứng minh rằng đa thức k ( x) không nhận giá trị 2021 với mọi giá trị của x nguyên?
Bài 3: (3 điểm)
3a 1 b 3 a 2
1) Tìm các số nguyên a, b thỏa mãn:
.
2) Tìm 3 phân số tối giản biết tổng của ba phân số bằng
15
83
120 , tử số của chúng tỉ lệ
1 1 1
; ;
5;
7;11
thuận với
, còn mẫu số của chúng tỉ lệ nghịch với 4 5 6 .
Bài 4: (6 điểm)
Cho tam giác ABC có ba góc nhọn. Vẽ ra phía ngồi tam giác ABC các tam giác ABM
vng cân tại A, tam giác ACN vuông cân tại A . Gọi D là giao điểm của BN và MC .
1) Chứng minh rằng: AMC ABN .
2) Chứng minh: BN vng góc với CM .
3) Chứng minh:
AM 2 AN 2
MN 2 BC 2
2
.
4) Chứng minh: DA là tia phân giác của MDN và BAC BMC BNC .
Bài 5: (2 điểm)
A
1) Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
| x 2019 | 2020
| x 2019 | 2021 .
Trang 1
2) Cho biểu thức:
B
1 1 1
1
1
3 3 .
B 2
3
3
2 3 4
2021 . Chứng minh rằng:
2 .
ĐÁP ÁN ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH GIỎI
MƠN TỐN 7
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
Bài 1: (4 điểm)
2 4
3
1, 2 : 1 1, 25 1, 08
:
2
5
25 7
M
0, 6.0,5 :
1
5
5 9 36
0, 64
5
25
9 4 17
1) Thực hiện phép tính:
.
2) Cho
N 0, 7. 2007 2009 20131999
. Chúng minh rằng: N là một số nguyên.
Lời giải:
2 4
3
1, 2 : 1 1, 25 1, 08
:
2
5
25 7
M
0, 6.0,5 :
1
5
5 9 36
0, 64
5
25
9 4 17
1) Ta có:
6 8 5 27
: .
5 5 4 25
16 1
50
25 25
9
2 4
:
25 7 3 1 2
. :
9 36 5 2 5
.
4 17
6
4
:2
1:
7 3.1 .5
5
3
119 36 5 2 2
.
5
36 17
3 7
3
5 4
3 7 4
5
1 3
1 0
4 4
Vậy M 0
2) Ta có:
2007 2009 2007 4
502
.2007
4
2007 4
Vì 2007 có tận cùng bằng 1 nên
2007 4
Ta lại có:
502
.2007
502
có tận cùng bằng 1
2009
có tận cùng bằng 7 hay 2007
có tận cùng bằng 7 (*)
20131999 20134
499
.20133
Trang 2
4
20134
2013
1
Vì
có tận cùng bằng nên
20134
499
.20133
499
có tận cùng bằng 1
2009
có tận cùng bằng 7 hay 2007
có tận cùng bằng 7 (**)
2009
1999
Từ (*) và (**) suy ra: 2007 2013 có tận cùng bằng 0
Suy ra
Vậy
N 0, 7. 2007 2009 20131999
N 0, 7. 2007 2009 20131999
là một số nguyên.
là một số nguyên.
Bài 2: (5 điểm)
Cho các đa thức:
f ( x ) x x19 x 5 x 2020 g ( x) x 2021 x 20 11 x 2 x 4 x 2 2
;
1) Tính k ( x ) f ( x) g ( x ) .
5 7 9 11 13 15 17 19 5
x 2
3 6 10 15 21 28 36 45 6 .
2) Tính giá trị của k ( x ) tại
3) Chứng minh rằng đa thức k ( x) không nhận giá trị 2021 với mọi giá trị của x nguyên?
Lời giải:
1) Ta có:
f ( x ) x x19 x5 x 2020 x 20 x 6 x 2021
g ( x) x 2021 x 20 11 x 2 x 4 x 2 2
x 2021 x 20 11 x 6 x 4 2 x 2
x 2021 x 20 x 6 x 4 2 x 2 11
20
6
2021
2021
20
6
4
2
4
2
Do đó k ( x) f ( x ) g ( x ) x x x x x x x 2 x 11 x 2 x 11
4
2
Vậy k ( x ) x 2 x 11 .
5 7 9 11 13 15 17 19 5
x 2
3 6 10 15 21 28 36 45 6
2) Ta có:
10 14 18 22 26 30 34 38 5
2
.
6 12 20 30 42 56 72 90 6
10 14 18 22 26 30 34
38 5
2
.
2.3 3.4 4.5 5.6 6.7 7.8 8.9 9.10 6
10 10 14 14 18 18 22 22 26 26 30 30 34 34 38 38 5
2
.
2 3 3 4 4 5
5
6
6
7
7
8
8
9
9 10 6
38 5
2 5 8 8 8 8 8 8 8
.
10 6
38 5 6 5
5
. . 1
10 6 5 6
4
2
3) Ta có k ( x) x 2 x 11 .
Trang 3
k x
Nếu x là số nguyên và x4 thì chia 4 dư 3
2
4
k x
Nếu x là số ngun và x khơng chia hết cho 4 thì x , x chia 4 dư 1
chia 4 dư 2 .
Do đó
k x
chia 4 dư 2 hoặc 3 (*)
Mà 2021 chia 4 dư 1
(**)
Từ (*) và (**) suy ra đa thức k ( x) không nhận giá trị 2021 với mọi giá trị của x nguyên.
Vậy đa thức k ( x) không nhận giá trị 2021 với mọi giá trị của x nguyên.
Bài 3: (3 điểm)
1) Tìm các số nguyên a, b thỏa mãn: (3a 1)b 3(a 2) .
2) Tìm 3 phân số tối giản biết tổng của ba phân số bằng
15
83
120 , tử số của chúng tỉ lệ
1 1 1
; ;
thuận với 5; 7;11 , còn mẫu số của chúng tỉ lệ nghịch với 4 5 6 .
Lời giải:
1) Ta có
3a 1 b 3 a 2 .
3a 1 b 3a 1 5
3a 1 b 3a 1 5
3a 1 b 1 5
Vì a, b là các số nguyên nên ta có các trường hợp sau:
3a 1 1 a 0
b
1
5
b 6
Trường hợp 1:
Trường hợp 2:
Trường hợp 3:
3a 1 1
b 1 5
2
a
3
b 4
4
3a 1 5 a
3
b 1 1
b 2
3a 1 5
b
1
1
Trường hợp 4:
Vậy các cặp số ngun
(khơng thỏa mãn vì a khơng là số ngun)
(khơng thỏa mãn vì a khơng là số nguyên)
a 2
b 0
a, b thỏa mãn là: 0, 6 ; 2, 0
2) Gọi tử số của phân số thứ nhất, thứ hai, thứ ba lần lượt là x, y, z .
Và mẫu số của phân số thứ nhất, thứ hai, thứ ba lần lượt là a, b, c .
Trang 4
1 1 1
; ;
Vì tử số của chúng tỉ lệ thuận với 5;7;11 , còn mẫu số của chúng tỉ lệ nghịch với 4 5 6 nên:
x 7 z
5 7 11
a b c
4 5 6 ta đặt
x 7
5 7
a b
4 5
x 5 m
a 4 . n
z
y 7 m
m .
11
b 5 n
c
z 11 m
n
c 6 . n
6
Vì tổng của ba phân số bằng
15
83
120 nên ta có:
x y z
83
5 m 7 m 11 m
83
5
. . . 15
a b c
120 hay 4 n 5 n 6 n
120
m 7
n 2
x 35 y 49 z 77
Khi đó a 8 , b 10 , c 12
35 49 77
, ,
Vậy ba phân số đó là 8 10 12 .
Bài 4: (6 điểm)
Cho tam giác ABC có ba góc nhọn. Vẽ ra phía ngồi tam giác ABC các tam giác ABM
vuông cân tại A, tam giác ACN vuông cân tại A . Gọi D là giao điểm của BN và MC .
1) Chứng minh rằng: AMC ABN .
2) Chứng minh: BN vng góc với CM .
3) Chứng minh:
AM 2 AN 2
MN 2 BC 2
2
.
4) Chứng minh: DA là tia phân giác của MDN và BAC BMC BNC .
Lời giải:
Ta có hình vẽ:
Trang 5
N
A
M
E
H
D
B
C
1) Xét AMC và ABN có :
AM AB ( giả thiết )
AC AN ( giả thiết )
o
MAC
BAN
( vì cùng bằng 90 BAC )
Do đó AMC ABN (c-g-c)
2) Gọi H là giao điểm của MC và AB
Ta có AMC ABN nên AMH HBD
o
Mà AMH vuông tại A nên AMH AHM 90
Mặt khác AHM BHD
( hai góc đối đỉnh)
o
Do đó: HBD BHD 90 BDH vng tại D
Suy ra MC BN
Vậy BN vng góc với CM .
3) Xét MAB vuông tại A và NAC vuông tại A , áp dụng định lý Pitago ta có:
MB 2 MA2 MB 2 2 AM 2 (do MAB vuông cân tại A )
NC 2 AN 2 AC 2 2 AN 2 (do NAC vuông cân tại A )
2
2
2
2
Suy ra 2 AM 2 AN MB NC (1)
Xét MDB vuông tại D và NDC vuông tại D , áp dụng định lý Pitago ta có:
MB 2 BD 2 MD 2
NC 2 ND 2 CD 2
2
2
2
2
2
2
Suy ra MB NC BD MD ND CD
MD 2 ND 2 BD 2 CD 2
(2)
Xét MDN vuông tại D và BDC vuông tại D , áp dụng định lý Pitago ta có:
Trang 6
MN 2 MD 2 ND 2 và BC 2 BD 2 CD 2 (3)
2
2
2
2
Từ (1) (2) và (3) ta có 2 AM 2 AN MN BC
AM 2 AN 2
MN 2 BC 2
2
MN 2 BC 2
AM AN
2
Vậy
.
2
2
4) *Chứng minh DA là tia phân giác của MDN .
Trên đoạn thẳng BN lấy điểm E sao cho MD BE
Vì AMC ABN (theo phần a) nên AMD ABE
Xét AMD và ABE có:
AM AB (giả thiết)
AMD ABE
(chứng minh trên)
MD BE (cách dựng)
Do đó AMD=ABE (c-g-c)
Suy ra AD AE (hai cạnh tương ứng) (4)
o
Và MAD EAB MAB DAB EAD DAB MAB EAD 90 (5)
o
Từ (4) và (5) suy ra EAD vuông cân ADE 45
Suy ra DA là tia phân giác của MDN .
* Chứng minh BAC BMC BNC
Xét BHM và DHA , áp dụng tính chất tổng các góc trong tam giác ta có :
MBH
BHM
BMH
180o
ADH DHA
DAH
180o
o
Mà MBH ADH 45 , BHM DHA (đối đỉnh)
DAH
Do dó BMH
(6)
Tương tự như trên ta cũng chứng minh được DNC CAD (7)
Từ (6) và (7) suy ra BAC CAD BAD CNB BMC .
Vậy BAC CNB BMC
Bài 5: (2 điểm)
A
1) Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
| x 2019 | 2020
| x 2019 | 2021 .
Trang 7
2) Cho biểu thức:
B
1 1 1
1
1
3 3 .
B 2
3
3
2 3 4
2021 . Chứng minh rằng:
2 .
Lời giải:
A
1) Ta có
| x 2019 | 2020
1
1
| x 2019 | 2021
x 2019 2021
x 2019 0
Với mọi giá trị của x ta có:
x 2019 2021 2021 0
1
1
x 2019 2021 2021
1
1
x 2019 2021 2021
1
1
1
1
x 2019 2021
2021
Hay
A
2020
2021 dấu bằng xảy ra khi x 2019 0 x 2019
Vậy giá trị nhỏ nhất của
A
2020
2021 khi x 2019 .
1
1
3
2) Ta có: 2 1.2.3
1
1
3
3 2.3.4
1
1
3
4 3.4.5
…
1
1
3
2021 2020.2021.2022
Do đó
B
1
1
1
1
...
1.2.3 2.3.4 3.4.5
2020.2021.2022
1
1
1
1
...
2020.2021.2022
Mà 1.2.3 2.3.4 3.4.5
1 2
2
2
2
.
...
2 1.2.3 2.3.4 3.4.5
2020.2021.2022
1 1
1
1
1
1
1
.
....
2 1.2 2.3 2.3 3.4
2020.2021 2021.2022
1 1
1
1
.
2 1.2 2021.2022 2 2
Trang 8
Suy ra
Vậy
B
B
1
22
1
22
= = = = = = = = = = HẾT = = = = = = = = = =
Trang 9