Tiểu Luận - Thanh Toán Điện Tử - Đề Tài - Giải Pháp Phát Triển Hệ Thống Thanh Toán Tiền Điện Tử

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HCM
KHOA HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ

MƠN: THANH TỐN ĐIỆN TỬ
ĐỀ TÀI
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG
THANH TOÁN TIỀN ĐIỆN TỬ

MỤC LỤC
1


1.

ĐẶT VẤN ĐỀ..........................................................................................................................2

2.

CƠ SỞ LÝ THUYẾT..............................................................................................................3

3.

2.1.

TIỀN ĐIỆN TỬ LÀ GÌ?.................................................................................................3

2.2.

CÁC LOẠI TIỀN ĐIỆN TỬ...........................................................................................3

CÁC HÌNH THỨC GIAO DỊCH VÀ CÁCH THỰC HIỆN................................................4

3.1.

CÁC LOẠI GIAO DỊCH................................................................................................4

3.2.

CÁC DẠNG SÀN GIAO DỊCH......................................................................................7

3.3.

THẺ GHI NỢ...................................................................................................................8

3.4.

THẺ TÍN DỤNG..............................................................................................................8

4.

ƯU VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA TIỀN ĐIỆN TỬ.....................................................................9

5.

NHỮNG LỢI ÍCH VÀ RỦI RO CỦA TIỀN ĐIỆN TỬ......................................................11
5.1.

5.1.1.

GIAO DỊCH DIỄN RA NHANH CHĨNG....................................................12

5.1.2.

CHI PHÍ THẤP...........................................................................................12

5.1.3.

THƠNG TIN ĐƯỢC BẢO MẬT..................................................................13

5.1.4.

KHƠNG HẠN CHẾ NGƯỜI SỬ DỤNG.......................................................13

5.1.5.

MỌI GIAO DỊCH KHÔNG THỂ BỊ ĐẢO NGƯỢC.....................................13

5.2.

6.

LỢI ÍCH.........................................................................................................................11

RỦI RO...........................................................................................................................14

5.2.1.

RỦI RO CHÍNH TRỊ...................................................................................14

5.2.2.

RỦI RO BIẾN ĐỘNG GIÁ..........................................................................14

5.2.3.

RỦI RO TỪ HACKER/CÁC SÀN GIAO DỊCH...........................................15

5.2.4.

RỦI RO TỪ CHÍNH BẢN THÂN TIỀN ĐIỆN TỬ.......................................15

KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP..................................................................................................16

2


1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Có lẽ rằng mọi người trong chúng ta đã có vài lần nghe thấy những khái
niệm về Tiền Điện Tử, Fintech, hay cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 qua
các kênh bản tin tài chính trên tivi. Gần đây các thông tin về Cryptocurrency
xuất hiện dày đặc, đặc biệt là về đồng Bitcoin. Bài tiểu luận này sẽ nói về xu
hướng tiền tệ mới – Tiền điện tử.
Tiền điện tử đã trở thành khái niệm quen thuộc với hầu hết các thị trường tài
chính trên thế giới tuy nhiên chỉ mới xuất hiện và nở rộ vài năm gần đây ở
Việt Nam. Đặc biệt là cơn sốt đồng tiền Bitcoin đã khiến tiền điện tử trở nên
“hot” hơn bao giờ hết. Tại Việt Nam, tiền điện tử đã xuất hiện dưới nhiều
hình thức, phổ biến nhất là loại tiền điện tử offline (thẻ trả trước, thẻ thông
minh), tiền điện tử online (ví điện tử), đồng Bitcoin…Trong đó, xuất hiện từ
năm 2009, đồng Bitcoin đang thu hút sự quan tâm của giới đầu tư. Doanh
nghiệp quản lý sàn giao dịch Bitcoin đầu tiên tại Việt Nam cho biết họ đã
tăng trưởng đến 2 con số mỗi năm về lượng người dùng, giá trị giao dịch
trung bình mỗi ngày hiện lên đến hàng nghìn USD.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Đề án Hoàn thiện khung
pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản tiền điện tử. Với Đề án này,
các hình thức tiền điện tử như Bitcoin sẽ được thừa nhận cũng như có hình
thức quản lý phù hợp. Mặc dù tiền điện tử được hợp pháp hóa tại nhiều quốc
gia nhưng cơng văn số 5747 của NHNN gửi Văn phịng Chính phủ đã khẳng
định các loại tiền điện tử như trên không phải là tiền tệ và không phải là
phương tiện thanh toán hợp pháp theo quy định chung của pháp luật Việt
Nam. Tuy nhiên, một thực tế không thể phủ nhận là tiền điện tử, tiền ảo vẫn
tiếp tục phát triển trên thị trường Việt Nam.
Tiền điện tử đã và đang là xu thế tất yếu trong quá trình tiến hóa của tiền tệ
cũng như khoa học cơng nghệ thơng tin. Nhiều người đã sớm nhận ra điều
này và nhanh chóng đầu tư vào đồng tiền này bằng chứng là khơng ít người
đã sở hữu khối tài sản kếch xù từ Bitcoin, Ethereum, LiteCoin, Ripple… Tuy
nhiên cũng có khơng ít người cho rằng tiền điện tử là cơ hội đầu cơ, “trò chơi
đa cấp”, cũng như ẩn chứa nguy cơ gian lận, rủi ro an ninh và bị đánh cắp
thông tin.

3


2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT
2.1.
TIỀN ĐIỆN TỬ LÀ GÌ?
Tiền điện tử là tiền đã được số hóa, nghĩa là tiền ở dạng những bit số. Tiền
điện tử chỉ được sử dụng trong môi trường điện tử phục vụ cho những thanh
tốn điện tử thơng qua hệ thống thơng tin bao gồm hệ thống mạng máy tính,
Internet và các phương tiện điện tử được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của tổ
chức phát hành.
Ngoài ra, tiền điện tử được biểu hiện dưới dạng bút tệ trên tài khoản mà khách
hàng mở tại tổ chức phát hành.

Cụ thể, tiền điện tử là phương tiện của thanh toán điện tử được bảo mật bằng
chữ ký điện tử, và cũng như tiền giấy nó có chức năng là phương tiện trao đổi,
mua bán và tích lũy giá trị.
Nếu như giá trị của tiền giấy được đảm bảo bởi chính phủ phát hành thì đối
với tiền điện tử, giá trị của nó được tổ chức phát hành đảm bảo bằng việc cam
kết sẽ chuyển đổi tiền điện tử sang tiền giấy theo yêu cầu của người sở hữu.

2.2.

CÁC LOẠI TIỀN ĐIỆN TỬ

Hiện nay trên thế giới có hàng trăm loại tiền điện tử và vẫn đang có xu hướng
tăng. Nhưng phổ biến và được đông đảo người dùng quan tâm nhất là:
 Bitcoin - Đồng tiền mã hóa đầu tiên
Bitcoin (ký hiệu BTC) là một loại tiền tệ kĩ thuật số phân cấp, được phát hành
bởi Satoshi Nakamoto dưới dạng phần mềm mã nguồn mở từ năm 2009.
Bitcoin có thể được trao đổi trực tiếp bằng thiết bị kết nối Internet mà không
cần thông qua một trung tâm tài chính trung gian nào.
 Ether – Ethereum
Ethereum là một nền tảng điện tốn có tính chất phân tán, công cộng, mã
nguồn mở dựa trên công nghệ Blockchain. Nó có tính năng hợp đồng thơng
minh (kịch bản), tạo thuận lợi cho các thỏa thuận hợp đồng trực tuyến. Nền
tảng này bao gồm một máy ảo hoàn tồn Turing – Ethereum Virtual Machine
(EVM), có thể thực thi các kịch bản bằng cách sử dụng một mạng lưới máy
tính
Ethereum (ETH) cũng cung cấp một loại tiền mã hóa gọi là “Ether”, có thể
được chuyển giữa các tài khoản và được sử dụng để trả công cho các thợ đào
4

giúp thực hiện việc tính tốn. Ether được giao dịch trên các sàn giao dịch
Cryptocurrency. Nó cũng được sử dụng để trả chi phí giao dịch và dịch vụ
tính tốn trên mạng Ethereum.
 XRR – Ripple
XRR là một loại tiền tệ kỹ thuật số được Ripple tạo ra và giao dịch trên mạng
Ripple. Đó là tiền điện tử với một mục đích rõ ràng – nó được thiết kế cho các
tổ chức tài chính và các nhà cung cấp thanh tốn. Nói tóm lại, nó được xây
dựng để sử dụng ở quy mô lớn chứ không phải là chuyển đổi ngang hàng
được thực hiện trên một blockchain Bitcon di chuyển chậm.
 DASH – Dashcoin
DASH là một hình thức tiên tiến nhất của cryptocurrency (tiền kỹ thuật số)
như Bitcoin. Dash được tạo ra dựa vào hệ thống máy tính phân tán trên tồn
cầu. Điều đó nghĩa là khơng một trung gian hay chính phủ nào nắm tồn
quyền kiểm sốt. Các thợ mỏ sẽ được thưởng bằng Dash mỗi khi họ tìm thấy
một “khối giao dich”. Về cơ bản Dash giống Bitcoin nhưng có một số cải tiến
với mục đích giải quyết những khó khăn mà Bitcoin từng gặp.
Dash là một phiên bản khác của Bitcoin được Evan Duffield tạo ra vào tháng
1/2014 với tên gọi "XCoin". Ngay tháng 2/2014, "XCoin" đã đổi tên thành
“DarkCoin” 'và lần cuối cùng đổi tên thành “Dash” vào tháng 3/2015. Theo
Theo Evan Dufield - người tạo ra Dash nói rằng ơng làm việc này vì biết đội
ngũ Bitcoin se không chấp nhận những thay đổi về code của mình.

3. CÁC HÌNH THỨC GIAO DỊCH VÀ CÁCH THỰC HIỆN
3.1.

CÁC LOẠI GIAO DỊCH

Giao dịch tiền ảo là một loại hợp đồng giữa hai hoặc nhiều chủ thể, hoặc
hành vi pháp lý đơn phương về các quyền và nghĩa vụ liên quan đến đối
tượng tiền ảo, hay còn gọi là tiền kỹ thuật số, tiền điện tử.

Một đặc điểm cần chú ý đó là khi nhắc đến hợp đồng giao dịch, nhiều người
vẫn thường nghĩ đó là những văn bản. Tuy nhiên, có đến ba hình thức thể hiện
của một hợp đồng đó là: hình thức lời nói, hình thức văn bản và hình thức
hành vi cụ thể.
Hiện nay thị trường tiền ảo, tiền điện tử hay nói đúng hơn là tiền kỹ thuật số
đang diễn ra cực kỳ sôi động với đa dạng các hoạt động. Dựa vào các chủ thể
tham gia vào giao dịch chúng tôi chia ra 4 hoạt động chính như sau:
 Giao dịch tiền kỹ thuật số trực tiếp giữa các cá nhân
5


 Giao dịch tiền kỹ thuật số giữa các cá nhân, tổ chức thông qua các sàn
giao dịch
 Giao dịch mua các đồng tiền kỹ thuật số trong các dự án start-up, hay
còn gọi là các ICO
 Giao dịch cho vay các đồng tiền kỹ thuật số hay còn gọi là hình thức
lending
Trong đó 2 dạng giao dịch cuối: ICO và Lending là 2 loại hình đang “làm
mưa làm gió” trên thị trường hiện nay.

3.1.1.
GIAO DỊCH TIỀN KỸ THUẬT SỐ TRỰC
TIẾP GIỮA CÁC CÁ NHÂN
Hiện nay các đồng tiền kỹ thuật số được xem là một loại hàng hóa, tài sản ảo
và mua bán tiền kỹ thuật số giữa các cá nhân diễn ra khá đơn giản.
Họ có thể mua bán các đồng tiền như Bitcoin, Ethereum, Ripple… trực tiếp
với nhau bằng cách chuyển khoản rất nhanh chóng từ ví điện tử.
Họ có thể thỏa thuận và định giá chúng bằng chính các đồng tiền điện tử
khác, hoặc bằng tiền các đồng tiền tệ pháp định như USD, Euro hay ở Việt
Nam là VND.

Bên cạnh đó, tại các quốc gia mà tiền kỹ thuật số được xem là phương tiện
thanh toán hợp pháp, như các nước Châu Âu, Nhật Bản, Mỹ… thì người dân
có thể mua các mặt hàng và dịch vụ từ các nhà bán lẻ chấp nhận thanh toán
bằng tiền kỹ thuật số.
Đây cũng là một dạng giao dịch ngày càng phổ biến khi tiền điện tử được
xem là cuộc cách mạng và là phương tiên thanh toán của tương lai.

3.1.2.
GIAO DỊCH TIỀN KỸ THUẬT SỐ GIỮA
CÁC CÁ NHÂN, TỔ CHỨC THƠNG QUA CÁC SÀN
GIAO DỊCH
Đây chính là hoạt động giao dịch phổ biến nhất hiện nay, chiếm hơn 90%
khối lượng giao dịch tiền kỹ thuật số trên tồn cầu, và mọi người đều tham
gia với mục đích mua các đồng coin giá thấp và bán ra ở giá cao.
Sàn giao dịch tiền điện tử là nền tảng trực tuyến nơi tất cả mọi người đều có
thể tham có thể mua, bán trao đổi các đồng tiền điện tử (đúng hơn là tiền mã
hóa) với nhau hoặc với các đồng tiền truyền thống như USD hoặc Euro.
Đối với những người muốn tiến hành giao dịch một cách chuyên nghiệp bạn
có thể phải cung cấp thơng tin cá nhân như ID và mở một tài khoản.

6


Còn nếu bạn thi thoảng mới thực hiện giao dịch, thì đơn giản hơn cũng có
những nền tảng mà bạn khơng cần thiết phải mở một tài khoản.
Có 3 loại sàn giao dịch tiền điện tử phổ biến:
 Nền tảng giao dịch tiền điện tử truyền thống (“Traditional Trading
Platforms)
 Sàn giao dịch trực tiếp (Direct Trading Exchanges)
 Sàn môi giới tiền điện tử

3.1.3.
GIAO DỊCH MUA CÁC ĐỒNG TIỀN KỸ
THUẬT SỐ THÔNG QUA CÁC ĐỢT ICO
ICO (Initial Coin Offering) là hoạt động chào bán các đồng tiền kỹ thuật số
lần đầu của các công ty khởi nghiệp về công nghệ Blockchain hoặc tiền kỹ
thuật số.
Nói cách khác đây chính là hình thức gọi vốn ban đầu của các Start-up, nhưng
không phải bằng tiền tệ thông thường mà là bằng các đồng tiền kỹ thuật số.
Trước khi tiến hành ICO, các công ty này thường công bố thông tin và kế
hoạch của dự án, những tiềm năng và ý tưởng của họ ra cơng chúng. Mặc dù
mỗi dự án sẽ có cách thức khác nhau nhưng nhìn chung họ thường cơng bố
sách trắng (white paper) trình bày về dự án, lộ trình phát triển (road map),
blockchain…
Các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức sẽ mua các đồng coin, hoặc token của họ
tương tự như việc trở thành cổ đông đầu tư ban đầu cho một dự án khởi
nghiệp truyền thống.
Nếu dự án thành công, đồng coin của họ lên sàn đúng lộ trình và giữ được
giá, các nhà đầu tư có thể kiếm được lợi nhuận cực kỳ lớn, tương tự như việc
bạn là cổ đông ban đầu của Google khi chúng chưa lên sàn chứng khoán.
Ngược lại họ sẽ chịu lỗ hoặc mất đi số vốn đầu tư mua token ban đầu.
Do đó, trước khi quyết định đầu tư vào bất kỳ dự án nào nhà đầu tư cần tìm
hiểu kỹ lưỡng về mọi mặt của dự án. Và đặc biệt là chỉ sử dụng vốn “nhàn
rỗi”, tuyệt đối không sử dụng vốn vay mượn để đầu tư ICO.

3.1.4.
GIAO DỊCH CHO VAY ĐỒNG TIỀN KỸ
THUẬT SỐ
Giao dịch cho vay đồng tiền kỹ thuật số hay cịn gọi là hình thức lending. Đây
là hình thức dùng một đồng tiền kỹ thuật số lớn như Bitcoin, Ethereum… mua

lại một đồng tiền kỹ thuật số khác (thường là đồng nhỏ, yếu hơn và mới được
7


phát hành), sau đó thực hiện cho vay chính đồng tiền đó là nhận lãi hàng
tháng thậm chí hằng ngày.
Người vay thường chính là cơng ty phát hành những đồng tiền kỹ thuật số
này.
Có hai hình thức Lending chính: Lending trả lãi bằng USD và lending trả lãi
bằng chính đồng coin đó.

3.2.

CÁC DẠNG SÀN GIAO DỊCH

 Nền tảng giao dịch tiền điện tử truyền thống (“Traditional Trading
Platforms): Đây là các sàn giao dịch giống như các sàn giao dịch
chứng khoán truyền thống, nơi mà người mua và người bán giao
dịch dựa trên giá thị trường hiện tại của các đồng tiền điện tử.
Các sàn giao dịch này sẽ đóng vai trị như một bên trung gian và tính một
khoản phí từ mỗi giao dịch. Một số sàn trao đổi loại này cho phép người
dùng chuyển đổi những đồng tiền tệ như USD thành các đồng tiền kỹ thuật
số hay thị trường hay gọi là tiền ảo như Bitcoin, Ethereum theo giá thị
trường.
GDAX của Coinbase là một ví dụ cho loại sàn này, tương tự như Kraken.
Shapeshift thì lại cung cấp dịch vụ tương tự như khơng tính phí.
 Sàn giao dịch trực tiếp (Direct Trading Exchanges): Đây là những
nền tảng cung cấp dịch vụ trực tiếp ngang hàng (peer-to-peer) giữa
những người mua và người bán.
Những sàn này sẽ không sử dụng giá cố định của thị trường. Người

mua và người bán sẽ tự đặt tỷ giá giao dịch của riêng họ.
 Sàn môi giới tiền điện tử: Đây là những website mà bất cứ ai cũng
có thể truy cập để mua các đồng tiền kỹ thuật số với giá do những
người môi giới đặt ra. Các nhà môi giới này tương tự như các nhà
mua bán trên các sàn ngoại hối.

3.3.

THẺ GHI NỢ

Thẻ ghi nợ là một trong những sản phẩm thẻ căn bản của các ngân hàng. Thẻ
ghi nợ có tên gọi tiếng Anh là Debit Card. Chức năng của thẻ ghi nợ phụ
thuộc vào ngân hàng phát hành thẻ ban hành như thanh tốn hóa đơn, giao
dịch rút chuyển tiền, nạp tiền, tiết kiệm, nạp tiền điện thoại…
Thẻ ghi nợ cũng được chia làm 2 loại:
8






Thẻ ghi nợ nội địa: phạm vị sử dụng chức năng của thẻ chỉ được thực
hiện trong nước, thường là miễn phí.
Thẻ ghi nợ quốc tế: gồm thẻ MasterCard Debit, Visa Debit, JCB
Debit,… phạm vị sử dụng chức năng của thẻ được thực hiện ở nước
ngồi và có tính phí.

3.4.

THẺ TÍN DỤNG

Thẻ tín dụng có tên tiếng Anh là Credit Card. Thẻ tín dụng được ngân hàng
cấp với những điều kiện mở thẻ tín dụng MasterCard/Visa khác nhau. Mỗi
thẻ tín dụng được cấp có hạn mức thẻ tín dụng phụ thuộc vào hồ sơ xét duyệt.
Chức năng của thẻ tín dụng là dùng để thanh tốn các hóa đơn dịch vụ thường
dùng.
Khác với thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng sử dụng trước trả tiền sau. Nghĩa là, ngân
hàng đứng ra cho bạn vay 1 khoản tiền, bạn có thể sử dụng khoản tiền này để
thanh toán dịch vụ vui chơi, mua sắm, du lịch, nghỉ dưỡng, mua sắm online…
Sau 45 ngày hưởng lợi ích khơng lãi suất, bạn sẽ phải thanh tốn tồn bộ số
tiền đã dùng. Nếu q hạn ngân hàng bắt đầu tính lãi suất trả chậm theo như
quy định ban đầu khi phát hành thẻ.
Một số khách hàng vì nhầm lẫn chức năng chính của thẻ tín dụng mà tiến
hành rút tiền mặt từ thẻ qua máy ATM. Tuy điều này không bị ngân hàng cấm
nhưng nên hạn chế và cố gắng không nên sử dụng nhiều. Vì ngồi phí rút tiền
cao (lên đến 4% số tiền và bị tính lãi lập tức), lãi suất cho số tiền mặt mình đã
rút cũng khá cao.
Thẻ tín dụng cũng được phát hành 2 dạng là thẻ tín dụng nội địa và thẻ tín
dụng quốc tế. Tuy giống nhau về chức năng nhưng lại khác nhau về lợi ích
cũng như phạm vi sử dụng:




Thẻ tín dụng nội địa: bạn sẽ được hưởng những ưu đãi từ các nhãn
hàng cũng như trung tâm thương mại trong nước, phạm vi sử dụng thẻ
bị giới hạn ở phạm vi trong nước.
Thẻ tín dụng quốc tế: gồm thẻ Visa Credit, Master Credit,… có thể sử
dụng trong và ngoài nước, ưu đãi được hưởng từ các nhãn hàng, thương

hiệu cũng như trung tâm thương mại ở phạm vị toàn cầu. Tuy nhiên khi
sử dụng tại nước ngồi bạn sẽ bị tính thêm phí chuyển đổi ngoại tệ từ
3% – 4%.
9


Điều kiện để mở thẻ tín dụng phụ thuộc vào chính sách cũng như yêu cầu của
mỗi ngân hàng. Hầu như các ngân hàng đều yêu cầu bạn xác minh được tài
chính để đảm bảo cho việc chi trả cho các hóa đơn tiêu dùng từ thẻ tín dụng
mới chấp nhận mở thẻ cho bạn, riêng Timo sẽ không yêu cầu các thủ tục

4. ƯU VÀ NHƯỢC ĐIỂM CỦA TIỀN ĐIỆN TỬ
Ưu điểm

Nhược điểm

- Do đặc thù khan hiếm nên đa số
những loại tiền điện tử rất có giá trị vì
ngay từ đầu khi phát hành mã nguồn
đã định sẵn số lượng đơn vị sẽ được
tạo ra. Nhờ vậy, tương tự như vàng,
tiền điện tử có khả năng chống lại
lạm phát.

- Tiền điện tử nằm ngồi sự kiểm sốt
về mặt tài chính và khơng được nhiều
quốc gia cơng nhận là một loại tiền
hợp pháp vì vậy đã thu hút được
những tổ chức, cá nhân muốn trốn
thuế như trả tiền lương nhân viên hay

giao dịch bán hàng online bằng tiền
điện tử.

- Tiền điện tử tăng sức hấp dẫn vì
giúp nới lỏng hơn độc quyền ngoại tệ
từ các tổ chức chính phủ. Vì tiền điện
tử khơng hề chịu sự quản lý của một
bên thứ ba nào khác như các chính
phủ, ngân hàng hay các tổ chức khác.

- Những giao thức của tiền điện tử có
thể được lưu trên các cloud, ổ cứng
hay những thiết bị lưu trữ chuyên
dụng để đảm bảo tính an toàn bảo mật
cho người sử dụng. Tuy nhiên, người
sử dụng cần có kiến thức về việc này
để sử dụng nếu không sẽ gặp rủi ro
mất dữ liệu rất lớn. Hơn thế nữa, ngay
cả khi dữ liệu đã được lưu trữ an tồn
vẫn có khả năng phải đối mặt với
những nguy cơ khác như máy chủ bị
hỏng hay bị ngắt kết nối Internet như
sự việc đã xảy ra ở Trung Quốc.

- Những người trong cộng đồng tiền
điện tử sẽ là những người giám sát
lẫn nhau. Cơ chế quản lý chất lượng
của tiền điện tử dựa vào việc khai
thác mỏ, thông qua việc những nhà
thợ đào, thợ mỏ nhận được thù lao từ

cơng việc của mình nên sẽ đảm bảo
được tính toàn vẹn của hệ thống và
giá trị của loại tiền tệ này.
- Vì một số người có khả năng kiểm
sốt được nguồn cung tiền điện tử nên
họ có thể thao túng được giá trị của
- Tất cả những thông tin về người sử các loại tiền này gây ra những biến
dụng, giao dịch tiền điện tử trên hệ động giá cao.
10


thống đều được ẩn danh, chính vì thế
đem lại được tính bảo mật tuyệt đối
- Một số loại tiền điện tử có tính
và an tồn cho những người sử dụng
thanh khoản khơng cao trừ một số
tiền điện tử.
loại tiền có giá trị vốn hoá thị trường
lớn như Bitcoin, Ethereum. Người
dùng phải đổi những loại tiền này
- Nhờ vào cơ chế hoạt động của hệ
sang các loại tiền điện tử có tính
thống phi tập trung, tức mọi dữ liệu
thanh khoản cao khác để đổi sang tiền
đều được lưu ở khắp mọi nơi trên thế
mặt.
giới, nên những người sở hữu loại
tiền này sẽ khơng bị kiểm sốt về mặt
tài chính từ bất cứ một chính phủ hay
- Những trường hợp bạn bị lừa mất

tổ chức nào. Những chính phủ, tổ
tiền điện tử khi giao dịch online sẽ rất
chức này sẽ không thể đóng băng tài
khó để được hồn trả lại tiền vì những
khoản của người dùng tiền điện tử
thợ mỏ họ chỉ chịu trách nhiệm trong
như đóng băng tài khoản tiền tệ bình
việc xử lý các giao dịch chứ khơng có
thường trong ngân hàng được.
nghĩa vụ giải quyết các tranh chấp
giúp bạn, khơng giống như VISA hay
Paypal họ sẽ có chính sách để giải
- Nhờ hệ thống mã hố cơng nghệ cao
quyết những vấn đề như thế này.
với private-key và ví đem lại cho tiền
điện tử tính bảo mật tuyệt đối tránh
những hành vi gian lận, giả mạo. Hơn
thế nữa, tính năng này cịn giúp tiền
điện tử khơng cần sử dụng một hệ
thống xử lý thanh toán trung gian nào
khác như Paypal hay VISA tiết kiệm
được chi phí giao dịch. Những người
thợ mỏ, thợ đào chính là những người
xử lý thanh tốn thay thế với thù lao
không quá 1% tổng giá trị giao dịch,
thấp hơn rất nhiều so với mức chi phí
1,5%-3% mà Paypal hay VISA quy
định.

- Các giao dịch dù là quốc tế hay nội

địa đều được xử lý với mức chi phí
11


như nhau giúp người dùng tiết kiệm
được rất nhiều chi phí, thơng thường
chi phí chuyển tiền đi quốc tế giao
động khoảng 10-15% tổng giá trị giao
dịch và tốn rất nhiều thời gian.

5. NHỮNG LỢI ÍCH VÀ RỦI RO CỦA TIỀN ĐIỆN TỬ
5.1.
LỢI ÍCH
Trong sự phát triển của xã hội, chúng ta phải biết tiếp nhận những cái mới
để chúng ta có thể một ngày càng phát triển hơn. Có những thứ ảo mang
lại giá trị thật nhưng cũng có một số cái sẽ ra đi mãi mãi. Đó là quy luật
đào thải của cuộc sống, nếu nó khơng đáp ứng được nhu cầu của mọi
người thì tất nhiên cái đó sẽ ra đi và nhường chỗ cho những thứ khác. Bên
cạnh những tiện ích nó mang lại thì ln có mặt trái mà nó mang theo.
Chính vì vậy con người chúng ta phải thay đổi mỗi ngày để được phát
triển hơn.
Chúng ta thử xem qua những lợi ích mà đồng tiền điện tử mang lại nói
chung và đồng bitcoin nói riêng.

12


5.1.1.

GIAO DỊCH DIỄN RA NHANH CHÓNG

Giao dịch với đồng tiền bitcoin có thể được chấp nhận ngay tức thì
nếu đó là giao dịch zero-confimation – người dùng phải chịu sự rủi
ro lớn khi chấp nhận một giao dịch chưa được xác nhận bởi
blockchain Bitcoin. Nếu để chắc chắn hơn thì người dùng chỉ mất
10 phút cho những giao dịch cần được xác nhận. và dù vậy, dù là
hình thức giao dịch nào sử dụng Bitcoin cũng vẫn nhanh hơn so với
việc chuyển tiền liên ngân hàng thơng thường.

5.1.2.

CHI PHÍ THẤP

Giao dịch bằng thẻ tín dụng cũng có thể thanh tốn ngay lập tức
nhưng bạn cũng phải tốn một khoản phí cho giao dịch đó. Có nhiều
nơi sẽ tính phí khi bạn giao dịch bằng thẻ ghi nợ. Tuy nhiên phí
giao dịch bằng Bitcoin là vô cùng nhỏ và đôi khi là hồn tồn miễn
phí.

13


5.1.3.

THƠNG TIN ĐƯỢC BẢO MẬT

Để thanh tốn online bạn cần phải điền các thông tin như số thẻ,
ngày hết hạn … vào web. Đó là lí do tại sao nhiều thẻ tín dụng bị
đánh cắp trong thời gian gần đây.
Trong khi đó khi bạn giao dịch qua Bitcoin bạn khơng cần ghi bất kì

thơng tin gì mà bạn chỉ cần dùng 2 loại chìa khóa: khóa cơng khai
và khóa bí mật. Ai cũng có thể nhìn thấy chìa khóa cơng khai của
bạn nhưng chìa khóa bí mật thì chỉ có chủ sở hữu mới biết được.
Khi chuyển tiền qua Bitcoin bạn cần phải kết hợp chìa khóa cơng
khai và chìa khóa bí mật rồi áp dụng giải một hàm tốn học để
chứng minh cuộc giao dịch này là của bạn.

5.1.4.

KHÔNG HẠN CHẾ NGƯỜI SỬ DỤNG

Ngoài việc bạn mua Bitcoin tại các sàn giao dịch thì bạn có thể tự
đào Bitcoin cho riêng mình nếu bạn có chiếc máy tính đủ mạnh. Sau
khi đã trang bị cho minh đầy đủ các thiết bị cần thiết thì việc kiếm
Bitcoin bạn chỉ cần mở chiêc máy tính mình lên và để phần mềm
hoạt động.
5.1.5.

MỌI GIAO DỊCH KHÔNG THỂ BỊ ĐẢO NGƯỢC

Mọi giao dịch với đồng Bitcoin đều không thể quay ngược lại.
người gửi khơng thể lấy lại tiền của mình khi khơng có sự chấp
nhận của người nhận. Điều này tạo ra sự khó khăn trong việc ta
thường thấy trên các thẻ tín dụng.

14


5.2.

RỦI RO

Là 1 thị trường tiềm năng, nhiều lợi nhuận nhưng đầu tư coin cũng ẩn
chứa rất nhiều nguy cơ, rủi ro lớn. Dưới đây là những cảnh báo quan
trọng, rất cần thiết mà bạn không nên bỏ qua. Việc nắm được những rủi
ro, nguy cơ khi đầu tư, trade tiền điện tử sẽ giúp bạn cân nhắc, đưa ra
những quyết định chính xác hơn.

5.2.1.

RỦI RO CHÍNH TRỊ

Đây là rủi ro ở thời điểm hiện tại thì thấp nhưng lại là một rủi ro cực
lớn đối với Bitcoin. Mặc dù Bitcoin khơng bị kiểm sốt bởi chính
phủ hay một cá nhân nào, nhưng bạn thử nghĩ xem nếu một cường
quốc mạnh như Mỹ, Trung Quốc đột ngột cấm Bitcoin ( có thể vì lí
do rửa tiền, ma túy...) đóng cửa các sàn có trụ sở tại các nước thì giá
Bitcoin sẽ bị rớt giá như thể nào? Nếu bạn cho rằng nó khơng bị ảnh
hưởng, thử nghĩ xem số Bitcoin của hàng loạt nhà đầu tư trên sàn bị
tịch thu, những người chơi khác sẽ cảm thấy thế nào với tiền của họ.
Một sàn Bitcoin lâu đời là BTC-e.com đã bị đóng cửa bởi FBI, hiện
vẫn đang có thơng tin các chủ sở hữu sàn cố gắng khắc phục và đền
bù cho nhà đầu tư, nhưng hiện tại đã là hơn 1 tháng, và các nhà đầu
tư vẫn đang tiếp tục chờ đợi.

5.2.2.

RỦI RO BIẾN ĐỘNG GIÁ

Biến động giá chính là thứ mang đến sự hấp dẫn cho Bitcoin.

Nhưng nó cũng chính là rủi ro rất lớn với Bitcoin. Kể từ ngày ra
đời, Giá bitcoin đã tăng từ mức 10.000 BTC chỉ mua đc 2 cái bánh
pizza đến mức 1 BTC trị giá đến 3000$ vào tháng 05/2017 và mức
$4400 vào tháng 08/2017 và hứa hẹn tiếp tục tăng trưởng. Bên cạnh
đó Bitcoin trải qua rất nhiều sự kiện sóng gió như việc sàn MTGOX, một sàn giao dịch Bitcoin lớn nhất thế giới, của Nhật Bản bị
hack năm 2014 và khiến giá Bitcoin giảm từ $1200 xuống $300.
Một ví dụ khác về biến động giá: ngay sau vài ngày đạt đỉnh 3000$
lần đầu tiên, Giá Bitcoin đã giảm từ $2800 xuống $1500 trên một số
sàn, thậm chí có sàn giảm tới $1200 chỉ trong vòng 1 tiếng khiến
nhà đầu tư bán tháo hàng loạt. Giá Bitcoin sau đó đã ổn định ở mức
$2200 – $2300 trước khi tăng lại vào thời gian lâu sau đó, nhưng
nhiều nhà đầu tư đã cắt lỗ và mất tiền trong 1 khoảnh khắc rất
nhanh.

15


RỦI RO TỪ HACKER/CÁC SÀN GIAO DỊCH

5.2.3.

Đây cũng là một trong những rủi ro lớn, khiến nhiều người lo ngại
nhất về Bitcoin. Hiện tại ở Việt Nam, vẫn chưa có các quy định cụ
thể về Bitcoin nói riêng, tiền điện tử nói chung. Đồng nghĩa với việc
bạn khơng hề được đảm bảo trong các giao dịch tiền điện tử, bạn
hoàn toàn chịu trách nhiệm cá nhân về các khoản đầu tư của mình.
Nếu bạn giao dịch trên 1 sàn giao dịch uy tín, điều đó sẽ hạn chế rủi
ro này, nhưng đừng quên sự kiện:
Năm 2014: MT-GOX đóng cửa và toàn bộ nhà đầu tư mất sạch
tiền.

 Năm 2016: Bitfinex bị hack 65 triệu đô (Tuy nhiên họ đã đền
cho nhà đầu tư 1 đồng tiền điện tử khác)


Năm 2017, BTC-E bị FBI đóng cửa, nguy cơ mất tiền cũng lên
tới 90%


Cùng nhiều sự kiện khác, rủi ro việc khi bạn ngủ dậy nhận được tin
sàn đóng cửa và mất hết tiền là có. Do vậy nhiều nhà đầu tư lâu dài
(không phải những người exchange/trade) thường trữ các đồng tiền
điện tử trên ví lạnh, máy tính cá nhân chứ khơng để trên sàn.
Hiện tại Bitcoin đang rất có giá trị, nên việc sử dụng một máy tính
khơng đảm bảo an tồn cũng là một nguy cơ có thể khiến bạn mất
trắng số tiền của mình. Nguyên tắc của các đồng tiền điện tử, khi
chuyển đi thì khơng thể lấy lại, cũng như không thể xác định chủ sở
hữu tài khoản nhận tiền. Ngồi ra cịn có tình huống lừa đảo khi
mua bán các đồng tiền điện tử không thông qua sàn giao dịch.

RỦI RO TỪ CHÍNH BẢN THÂN TIỀN ĐIỆN TỬ

5.2.4.

Chính bản thân đồng tiền điện tử cũng có thể là một rủi ro, khơng
có gì dám chắc việc nhà phát triển, phát hành các đồng tiền điện tử
đột ngột đổi ý hoặc thay đổi kế hoạch thậm chí hủy ln đồng tiền
đó. Một vài ví dụ dưới đây:
Ripple: Đột ngột phát hành miễn phí thêm vài tỉ đồng XRP cho
người sở hữu Bitcoin khiến những người đã mua đồng XRP cảm
thấy hụt hẫng, cảm thấy sự lạm phát và vơ giá trị của đồng tiền

mình đang cầm khi bất cứ lúc nào nhà phát hành cũng có thể tạo ra
hàng tỷ đồng XRP nữa. Sau này Stellar (STR/XML) cũng có động
thái tương tự.


16


ETH: Người sáng lập đang có kế hoạch thay đổi hình thức đào từ
POW sang POS, chưa đánh giá việc thay đổi là tốt hay xấu, nhưng
nó mang ý nghĩa số phận của đồng coin dễ dàng bị thay đổi bởi
người/nhóm sáng lập.


Bitcoin: Bằng sức mạnh Hash Power (Phần cứng) của người đào,
các Miner (người đào coin) có thể thay đổi hồn tồn định hướng,
tương lai của Bitcoin.


Đó chỉ là ví dụ về các rủi ro do chính bản thân đồng tiền điện tử gây
ra. Và hàng loạt đồng tiền điện tử bị xóa vĩnh viễn trên trên các sàn
giao dịch, đồng nghĩa với bạn chỉ có thể tự tìm người mua lại,
nhưng thường là chẳng có ai đi mua đồng tiền đã bị xóa và tất nhiên
lúc đó giá của nó rất rẻ cũng vẫn khơng có người mua.

6.KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP
Tuy việc đầu tư vào tiền điện tử cịn chứa nhiều rỏi ro nhưng khơng thể phủ
định với rất nhiều ưu điểm vượt trội so với cách thanh toán truyền thống,
trong tương lai, nhiều khả năng tiền điện tử sẽ trở thành một trong những
phương tiện thanh tốn chủ lực. Thực tế, nhiều tín hiệu tích cực đang dần

chứng minh điều đó sẽ sớm trở thành hiện thực.
Những ưu điểm của tiền điện tử sẽ là những lợi thế để thanh toán bằng tiền
điện tử tồn tại và phát triển trong nền kinh tế số hoá trong tương lai.Tóm lại,
tuy là mặt ít phát triển nhất trong thương mại điện tử nhưng thanh toán điện tử
trên thế giới hiện nay cũng đã có những thay đổi nhất định và thật nổi bật.
Những thay đổi đó đã đóng góp khơng nhỏ vào sự phát triển của hệ thống
thanh tốn điện tử trong các ngân hàng nói riêng và sự phát triển của thương
mại điện tử trên thế giới nói chung.
Thay đổi thói quen và nhận thức của người dân
Tiền mặt là một công cụ được ưa chuộng trong thanh tốn và từ lâu đã trở
thành thói quen khó thay đổi của người tiêu dùng và nhiều doanh nghiệp. Ở
các quốc gia phát triển, thói quen tiêu dùng của dân chúng là thanh tốn qua
ngân hàng, mỗi cơng dân đều có tài khoản cá nhân trên ngân hàng, vì vậy việc
phát triển dịch vụ thanh toán của ngân hàng rất dễ dàng. Trong khi đó, ở các
quốc gia kém phát triển hoặc đang phát triển, trình độ dân trí cịn hạn chế,
thói quen tiêu dùng bằng tiền mặt đã ăn sâu, bén rễ vào tiềm thức của dân
chúng, cho nên việc triển khai thanh toán bằng tiền điện tử gặp nhiều khó
17


khăn. Chính vì vậy, muốn phát triển thanh tốn bằng tiền điện tử thì trước hết
phải giúp cho mỗi người dân hiểu rõ những tiện ích của phương tiện thanh
tốn này. Nếu người dân có hiểu biết đầy đủ hơn thì họ sẽ cảm thấy an tồn
hơn, thuận tiện và thoải mái hơn khi sử dụng dịch vụ mà ngân hàng cung cấp,
từ đó tất yếu nảy sinh nhu cầu sử dụng. Việc tuyên truyền một cách cụ thể cho
các hoạt động thanh toán bằng tiền điện tử hiện nay trong nền kinh tế sẽ khiến
khách hàng hiểu hơn, nắm được ưu nhược điểm của từng hình thức, rồi từ đó
tự quyết định chọn lựa hình thức phù hợp nhất với mình. Có như vậy, những
thay đổi này mới thực sự xuất phát từ nhu cầu tự thân và mới khiến cho khách
hàng xóa đi thói quen và tập quán thanh tốn chi tiêu bằng tiền mặt.

Hồn thiện khn khổ pháp lý và cơ chế giám sát trong thanh toán bằng
tiền điện tử
Sự phát triển nhanh và mạnh các hoạt động thanh toán bằng tiền điện tử đã
đặt ra các yêu cầu đòi hỏi nhất định về cơ sở pháp lý điều chỉnh các hoạt
động, dịch vụ thanh toán mới. Những nội dung cần hồn thiện khơng chỉ là hệ
thống các văn bản pháp quy liên quan đến các hoạt động thanh tốn nói chung
trong nền kinh tế, cả thanh toán bằng tiền mặt và thanh toán bằng tiền điện tử
mà cịn cần tạo lập một mơi trường cạnh tranh công bằng, bảo đảm khả năng
tiếp cận thị trường và tiếp cận dịch vụ đối với các chủ thể có chức năng tương
tự như nhau; hình thành cơ chế bảo vệ khách hàng hữu hiệu và bảo đảm quy
trình giải quyết tranh chấp hiệu quả và khách quan. Phân định rõ quyền hạn,
trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động thanh tốn, trên cơ sở đó,
kiểm sốt rủi ro pháp lý thích hợp và đảm bảo phù hợp với các chuẩn mực,
thông lệ quốc tế được các định chế tài chính, tiền tệ quốc tế khuyến nghị hoặc
được áp dụng chung ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Hiện đại hố cơng nghệ và các hệ thống thanh tốn
Xây dựng một hệ thống thanh toán hiện đại là mục tiêu dài hạn của ngành
ngân hàng Việt Nam. Một hệ thống thanh tốn được tổ chức tốt hơn, an tồn
hơn, ít rủi ro hơn thì khơng chỉ làm tăng doanh số thanh toán, làm cho dịch vụ
thanh toán ngày càng trở nên hoàn thiện hơn trong mắt của người tiêu dùng
mà cịn góp phần hỗ trợ tích cực cho các hoạt động của các dịch vụ khác phát
triển. Hiện đại hoá hệ thống thanh toán điện tử của ngân hàng sẽ giúp ngân
hàng xây dựng được kết cấu hạ tầng hiện đại để cung cấp các sản phẩm dịch
vụ đa dạng, ngày càng thoả mãn tốt hơn các nhu cầu của khách hàng, giảm
chi phí vận hành, tăng cường hiệu quả quản lý và tăng hiệu quả kinh doanh.
18


Khuyến khích các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp cung cấp nhiều
dịch vụ sử dụng thanh tốn khơng dùng tiền mặt.

Để khuyến khích người dân sử dụng thẻ thanh tốn, Chính phủ và doanh
nghiệp cần cung cấp nhiều dịch vụ hơn đối với sử dụng thẻ thanh toán; Các
ngân hàng thương mại cần đưa ra một chính sách phí hợp lý liên quan đến
việc sử dụng thẻ nhằm khuyến khích nhiều cá nhân tham gia vào sử dụng thẻ
thanh toán; Tiếp tục đẩy mạnh số lượng POS phục vụ cho nhu cầu thanh toán
hàng ngày của người dân.
Cần tăng cường đảm bảo an tồn và bảo mật thanh tốn.
Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử, phát triển hạ tầng cơ sở và đầu tư công
nghệ hiện đại là vấn đề sống còn đối với mỗi ngân hàng.
Điều này cũng đã được hệ thống ngân hàng Việt Nam chú trọng với việc
không ngừng đầu tư các công nghệ bảo mật an toàn dữ liệu. Trong năm 2015,
tại Việt Nam, nhiều vụ việc liên quan đến mất tiền trong thẻ ngân hàng đã trở
thành vấn đề được dư luận quan tâm.
Các tổ chức tín dụng, bên cạnh việc khơng ngừng đầu tư, nâng cấp, ứng dụng
công nghệ hiện đại để tạo tiện tích cho khách hàng thì yếu tố an ninh, an tồn,
bảo mật trong thanh tốn cũng cần được đặt lên hàng đầu. Tuy nhiên, để thực
hiện được điều này cần có sự phối hợp giữa cơ quan quản lý nhà nước, các tổ
chức tín dụng và cả khách hàng.

19