Phòng ngừa chuẩn, phòng ngừa bổ sung

PHÒNG NGỪA CHUẨN,
PHÒNG NGỪA BỔ SUNG DỰA TRÊN
ĐƯỜNG LÂY TRUYỀN
ThS Võ Minh Quang


MỤC TIÊU
1. Nắm được những nguyên tắc chung của cách ly phòng ngừa
2. Biết thực hành phòng ngừa chuẩn/phòng ngừa phổ cập
3. Biết thực hành phòng ngừa dựa trên đường lây truyền
4. Biết cách áp dụng phòng ngừa các bệnh nhiễm quan trọng như H5N1, SARS,
Lao phổi, nhiễm Gram âm đa kháng, nhiễm MRSA


ĐẶT VẤN ĐỀ
1970 (CDC) khái niệm cách ly phòng ngừa lần đầu tiên
1985 (CDC) Phòng ngừa phổ cập (Universal Precautions)
1995 => phòng ngừa chuẩn (Standard Precautions)
2007 SARS, cúm A, bổ sung vệ sinh hơ hấp vào phịng ngừa chuẩn


ĐẶT VẤN ĐỀ
Phòng ngừa (PN) chuẩn được định nghĩa là tập hợp các biện
pháp phòng ngừa áp dụng cho tất cả những người bệnh trong
bệnh viện không tùy thuộc vào chẩn đốn và tình trạng nhiễm
trùng của người bệnh


ĐẶT VẤN ĐỀ
Mục tiêu
 Phịng ngừa và kiểm sốt lây nhiễm chéo qua máu, dịch tiết cơ thể,

chất tiết (trừ mồ hôi), và da không lành lặn và niêm mạc
 Coi tất cả máu, dịch sinh học, các chất tiết, chất bài tiết (trừ mồ hơi)
đều có nguy cơ lây bệnh truyền nhiễm
 Đây là biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất, nhằm hạn chế cả sự
lây truyền từ người sang người cũng như từ người sang môi trường


SINH BỆNH HỌC
Cơ chế truyền bệnh
Nguồn bệnh
(hoặc nguồn
dự trữ) các
bệnh nguyên
nhiễm trùng

Đường lây
truyền vi
sinh vật

Cá thể nhạy
cảm, cổng vào


SINH BỆNH HỌC
Đường lây truyền
• Lây truyền qua tiếp xúc
Do VK cộng sinh hay vi sinh vật đa kháng

• Lây truyền qua giọt bắn
>5µm viêm phổi, ho gà, bạch hầu, cúm, SARS, quai bị …

• Lây truyền qua khơng khí
> 5àm lao phi, rubeola, thy u. H5N1 v SARS
ã Phi nhiễm với các bệnh nguyên đường máu

Kim tiêm, dụng cụ


CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA CHUẨN
1. Vệ sinh tay
2. Sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân khi xử lý máu, dịch tiết, chất tiết hay
khi dự kiến sẽ tiếp xúc với máu, dịch tiết, chất tiết
3. Tuân thủ quy tắc vệ sinh hô hấp và vệ sinh khi ho
4. Làm sạch mơi trường trong chăm sóc người bệnh
5. Khử, tiệt khuẩn đúng quy định các dụng cụ chăm sóc người bệnh
6. Xếp chỗ cho người bệnh thích hợp
7. Quản lý đồ vải phòng lây nhiễm
8. Thực hiện tiêm an tồn và phịng ngừa tổn thương do vật sắc nhọn
9. Xử lý chất thải đúng quy định


CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA CHUẨN
Vệ sinh tay
Tránh sờ vào bề mặt các vật dụng, trang thiết bị
Thực hiện quy trình rửa tay thường quy
Năm thời điểm vệ sinh tay
Khi chuyển chăm sóc từ nơi nhiễm sang nơi sạch
Sau khi tháo găng phải vệ sinh tay
Khơng được để móng tay dài
Phương tiện và dụng cụ cần trang bị
Nơi cần trang bị dung dịch sát khuẩn tay nhanh

Tập huấn, kiểm tra, giám sát


CÁC BIỆN PHÁP PHỊNG NGỪA CHUẨN
Mang phương tiện phịng hộ
Mang găng
Mang khẩu trang
Sử dụng các phương tiện che mặt và mắt
Mặc áo choàng, tạp dề
1. Vệ sinh tay


CÁC BIỆN PHÁP PHỊNG NGỪA CHUẨN
Mang phương tiện phịng hộ
Mang găng

Trong quá trình làm thủ thuật/phẫu thuật
Mang găng sạch khi chăm sóc
Khơng mang một đơi găng CS nhiều BN
Mang găng là biện pháp hỗ trợ
Găng dùng một lần không nên đem giặt hay dùng lại
Rửa tay sau khi tháo bất kì loại găng nào
Khơng cần mang găng trong các chăm sóc thơng thường
Khơng sát khuẩn bên ngồi găng để sử dụng tiếp
Rửa tay sau khi tháo bất kì loại găng nào


CÁC BIỆN PHÁP PHỊNG NGỪA CHUẨN
Mang phương tiện phịng hộ
Mang găng

Nên thay găng:
+ Sau mỗi thủ thuật và thao tác trên bênh nhân
+ Sau khi tiếp xúc với vật dụng chứa mật độ vi sinh vật cao
+ Khi nghi ngờ găng thủng hay rách
+ Giữa các hoạt động chăm sóc trên cùng một người bệnh mà có tiếp xúc các
chất có thể chứa mật độ vi sinh vật cao


CÁC BIỆN PHÁP PHỊNG NGỪA CHUẨN
Mang phương tiện phịng hộ
Mang khẩu trang
Mang khẩu trang y tế thông thường
Chỉ nên sử dụng một lần (Khẩu trang)
Khẩu trang có thể sử dụng lại
1. Vệ sinh tay


CÁC BIỆN PHÁP PHỊNG NGỪA CHUẨN
Mang phương tiện phịng hộ
Sử dụng các phương tiện che mặt và mắt
Kính bảo hộ, mạng che mặt khi làm các thủ thuật có nguy cơ bắn toé máu và
dịch vào mắt

1. Vệ sinh tay


CÁC BIỆN PHÁP PHỊNG NGỪA CHUẨN
Mang phương tiện phịng hộ
Mặc áo choàng, tạp dề
- Khi cọ rửa dụng cụ y tế nhiễm khuẩn

- Khi phẫu thuật có khả năng dính nhiều máu
- Khi thu gom đồ vải dính máu
1. Vệ sinh tay


CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA CHUẨN
Thực hiện quy tắc vệ sinh hô hấp


Cơ sở y tế cần xây dựng kế hoạch quản lý tất cả các người bệnh có các
triệu chứng về đường hơ hấp trong giai đoạn có dịch



Tại khu vực tiếp nhận bệnh cần có hướng dẫn để đưa người bệnh có các
triệu chứng về đường hơ hấp vào khu vực riêng



Người bệnh có các triệu chứng về đường hô hấp đều phải tuân thủ theo
các quy tắc về vệ sinh hô hấp


CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA CHUẨN
Thực hiện quy tắc vệ sinh hô hấp


CÁC BIỆN PHÁP PHỊNG NGỪA CHUẨN
Sắp xếp người bệnh thích hợp
 Nên sắp xếp người bệnh khơng có khả năng kiểm soát dịch tiết, chất bài

tiết, dịch dẫn lưu vào phòng riêng
 Sắp xếp người bệnh dựa vào các nguyên tắc
- Đường lây truyền của tác nhân gây bệnh
- Yếu tố nguy cơ lây truyền bệnh
- Khả năng mắc nhiễm khuẩn bệnh viện


CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA CHUẨN
Xử lý dụng cụ y tế để dùng lại cho người bệnh
Xử lý trước khi sử dụng
Dụng cụ dính máu và dịch tiết
Xử lý dụng cụ theo đúng quy trình
Làm sạch mọi chất hữu cơ
Dụng cụ tiếp xúc với da lành lặn
Dụng cụ tiếp xúc với da niêm mạc
Dụng cụ tiếp xúc với mô vô trùng, mạch máu
Test thử sinh học, hóa học và giám sát các thông số
Bảo quản trong môi trường đảm bảo vơ khuẩn
Dụng cụ phải được đóng gói ngun vẹn
Mang phương tiện phòng hộ cá nhân


CÁC BIỆN PHÁP PHỊNG NGỪA CHUẨN
Tiêm an tồn và phịng ngừa phơi nhiễm do vật sắc nhọn
Đào tạo cập nhật các kiến thức, thực hành

cung cấp đầy đủ các phương tiện
Thực hành tiêm an toàn
Thực hành thủ thuật/phẫu thuật an toàn
Quản lý vật sắc nhọn

Quản lý chất thải sắc nhọn
Tuân thủ quy trình báo cáo, theo dõi và điều trị sau phơi nhiễm