Một số biện pháp tổ chức hoạt động phát triển tình cảm kỹ năng xã hội cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi

MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG PHÁT
TRIỂN TÌNH CẢM – KỸ NĂNG XÃ HỘI CHO TRẺ
MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI
I.

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục mầm non luôn hướng tới mục tiêu phát triển toàn diện cho trẻ, chuẩn bị
những năng lực, phẩm chất và các kỹ năng sống cần thiết cho trẻ vào học lớp 1. Và
giáo dục tình cảm - kỹ năng xã hội là một phần quan trọng trong việc phát triển toàn
diện một đứa trẻ, là nền tảng quan trọng chuẩn bị cho trẻ hành trang bước vào lớp Một.
Giáo dục tình cảm - kỹ năng xã hội tạo cơ hội cho trẻ vận dụng những kiến thức, kỹ
năng đã học vào giải quyết các vấn đề của thực tiễn gần gũi với đời sống hằng ngày
của trẻ. Để có được tình cảm - kỹ năng xã hội thì trẻ cần phải có thời gian, trong một
q trình tập luyện thường xuyên với sự hỗ trợ của người lớn và bạn bè. Trẻ thường
học các hành vi thông qua việc bắt chước, nhập tâm, qua luyện tập, thực hiện hằng
ngày, lâu dần trở thành kỹ năng của trẻ.. Tuy nhiên hiện nay khi xã hội ngày càng phát
triển, hội nhập với thế giới thì cha mẹ lại càng có ít thời gian bên cạnh trẻ. Và cha mẹ
trẻ chỉ chú trọng vào việc phát triển nhận thức, phát triển thể chất cho trẻ mà quên đi
việc phát triển cho trẻ những tình cảm, kỹ năng sống hằng ngày cần thiết, thay vào đó
là sự nng chiều, bao bọc, làm hộ làm thay trẻ khiến trẻ ỷ lại, phụ thuộc vào cha mẹ,
nhút nhát, thiếu sự tự tin, khơng có sự lắng nghe, chia sẻ, làm việc nhóm, các kỹ năng
trong cuộc sống hạn chế.
Chính vì điều đó tơi đã ln trăn trở, tìm tịi để tìm ra những cách thức hay, những
biện pháp tốt nhất cho cách giảng dạy của mình để giúp trẻ phát triển tình cảm - kỹ
năng xã hội. Vì vậy tơi chọn đề tài “Một số biện pháp tổ chức hoạt động phát triển tình
cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi”.
2. Phạm vi nghiên cứu
Tôi thực hiện đề tài “Một số biện pháp tổ chức hoạt động phát triển tình cảm - kỹ
năng xã hội cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi” tại lớp Lá 2

2
3. Đối tượng nghiên cứu
Trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại lớp Lá 2 do tôi phụ trách giảng dạy, chăm sóc.
4. Mục đích nghiên cứu
Tơi chọn đề tài này với mong muốn nâng cao chất lượng giáo dục, phát triển tình
cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ, giúp trẻ phát triển một số kỹ năng sống đơn giản. Giúp
trẻ tự lập, tự tin, mạnh dạn, thể hiện mình. Với phụ huynh thì phụ huynh có thể thấy
được tầm quan trọng của phụ huynh trong công tác chăm sóc, giáo dục tình cảm - kỹ
năng xã hội, từ đó Phụ huynh có sự tham gia trực tiếp hay gián tiếp vào việc giáo dục,
phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội cho trẻ, tạo sự gắn kết, thấu hiểu nhau hơn giữa
phụ huynh và trẻ, giữa phụ huynh và giáo viên, nhà trường.
5. Điểm mới trong sáng kiến
Có sự tham gia tích cực, trực tiếp cũng như gián tiếp của phụ huynh vào công tác
giáo dục phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ tại lớp, ở nhà.
II.

PHẦN NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận
Con người có những cảm xúc cơ bản như là vui, buồn, tức giận, ngạc nhiên, sợ
hãi, ghê tởm, khinh bỉ. Ngoài những cảm xúc cơ bản, con người cũng trải nghiệm
những cảm xúc khác như: xấu hổ, bối rối, ghen tị, tự hào, thất vọng, hối tiếc... được
gọi là những cảm xúc xã hội. Những cảm xúc này liên quan đến sự đánh giá hành vi
của con người là tốt hay xấu, tích cực hay tiêu cực và khả năng nhìn nhận về bản thân
trong mối quan hệ với người khác, ảnh hưởng tới cách nghĩ hoặc đánh giá về bản thân
mỗi con người. Kỹ năng xã hội là một dạng hành động nhằm thực hiện các mối quan
hệ của cá nhân với mọi người xung quanh trên cơ sở nắm vững phương thức thực hiện
và sự vận dụng tri thức, kinh nghiệm xã hội phù hợp với điều kiện hoàn cảnh. Là một

tập hợp các kỹ năng giúp con người giao tiếp, tương tác, thích nghi, hịa nhập với xã
hội, được những người xung quanh chấp nhận và là một phần trong cuộc sống hàng
ngày của mỗi người. Nội dung giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội được
tích hợp lồng ghép trong tất cả các hoạt động, từ hoạt động học tập đến hoạt động vui
chơi, hoạt động ngoài trời, hoạt động lao động… và được xuyên suốt các hoạt động
chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày, được tiến hành ở mọi lúc, mọi nơi, trong mọi thời
điểm, mọi tình huống. Việc giáo dục tình cảm - kỹ năng xã hội được tích hợp vào hoạt


3
động phải từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của
trẻ. Các hoạt động phải gần gũi, không xa lạ, gắn với thực tế của địa phương, đảm bảo
tự nhiên nhẹ nhàng. Việc giáo dục tình cảm – kỹ năng xã hội không chỉ giúp trẻ mạnh
dạn, tự tin hơn mà nó cịn là tiền đề cho q trình phát triển tồn diện nhân cách trẻ, là
một nhiệm vụ khơng thể thiếu trong công tác giáo dục mầm non, là vấn đề then chốt,
là nền móng để phát huy tối đa hiệu quả giáo dục. Thực hiện tốt nhiệm vụ này sẽ giúp
trẻ tự tin, sống có trách nhiệm và tham gia tốt hơn vào các hoạt động xã hội, để trẻ
vững bước vào lớp 1.
2. Thực trạng của vấn đề :
* Thuận lợi
Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ giáo viên, tạo điều kiện thuận lợi
cho giáo viên có đủ phương tiện để chăm sóc và dạy trẻ như: tham dự các chuyên đề
của trường bạn, dự các tiết dạy tốt của đồng nghiệp,…
Lớp được trang bị đầy đủ cơ sở sở vật chất, các trang thiết bị, đồ dùng thuận tiện
như: máy vi tính, đàn, ti vi, đầu đĩa, máy catset… phù hợp với trẻ.
Đa số trẻ của lớp Lá nhanh nhẹn, có sức khoẻ tốt để tham gia vào các hoạt động
của lứa tuổi.
Giáo viên chủ nhiệm của lớp năng động, nhiệt huyết, đạt trình độ trên chuẩn, nhiệt
tình trong cơng tác, đồn kết giúp đỡ nhau và có sự phối hợp nhịp nhàng giữa 2 giáo
viên ở lớp trong việc thực hiện các hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ.

* Khó khăn
Khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều, một số trẻ trong lớp còn nhút nhát,
thiếu tự tin, chưa chủ động làm một số cơng việc hàng ngày.
Gia đình thường chú trọng đến việc học kiến thức cho trẻ mà không chú ý đến việc
phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ. Phụ huynh nng chiều chăm sóc từ việc
cho ăn, cho uống đến mặc quần áo, vệ sinh cá nhân … có trẻ thể hiện những hành vi
ứng xử chưa phù hợp với xã hội nhưng phụ huynh khơng quan tâm, bng lỏng, chiều
theo sở thích cá nhân của trẻ.
3. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề:


4
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội
cho trẻ.
Trước khi xây dựng kế hoạch, tôi căn cứ vào mục tiêu, nội dung, kết quả mong đợi
trong lĩnh vực phát triển tình cảm kỹ năng xã hội của chương trình giáo dục mầm non
về cơ sở vật chất của lớp, kinh tế, văn hóa, xã hội của gia đình, nhà trường, địa
phương, khả năng, kinh nghiệm của trẻ. Cụ thể là tơi quan sát, theo dõi, tìm hiểu, để
hiểu tâm sinh lý từng trẻ thông qua các hoạt động chơi, hoạt động học, và các hoạt
động khác trong ngày, sau đó ghi chép đánh giá sự phát triển của từng trẻ. Căn cứ vào
kết quả đánh giá tôi áp dụng phương pháp phân loại, phân trẻ thành từng nhóm. Tơi
xây dựng, tổ chức hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Giáo viên là người tạo
điều kiện, cơ hội, hướng dẫn, gợi mở giúp trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động
hằng ngày.
Việc lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch đòi hỏi giáo viên phải hết sức linh hoạt,
phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể thực tế xảy ra. Các loại kế hoạch phải có sự
thống nhất về nội dung, phương pháp…Ví dụ như là đầu năm các lớp xây dựng kế
hoạch giáo dục năm và kế hoạch chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm thì các kế hoạch
tháng/ chủ đề kế hoạch tuần, kế hoạch ngày phải bám vào nội dung kế hoạch năm sao
cho thống nhất.

Biện pháp 2: Xây dựng môi trường hoạt động phù hợp độ tuổi
Tạo môi trường tâm lý cho trẻ
Khi xây dựng môi trường tâm lý, giáo viên cần xây dựng môi trường tâm lý thật
hân thiện, thoải mái, nhẹ nhàng gần gũi. Một mơi trường khơng có la mắng, khơng có
bạo lực hay xúc phạm trẻ. Khi trẻ cảm thấy an tồn trong mơi trường của mình, trẻ sẽ
mong muốn khám phá và tiếp cận những trải nghiệm cũng như những kiến thức mới;
mơi trường học tập an tồn là nơi mà trẻ không bị lạm dụng thể chất và lời nói. Ln
tơn trọng trẻ, tạo điều kiện cho trẻ tự khẳng định bản thân (khuyến khích trẻ tham gia
hợp tác cùng phát triển). Đối xử công bằng với mỗi trẻ. Thái độ của cô với trẻ và
những người khác luôn mẫu mực để trẻ noi theo.
Luôn tạo cho trẻ niềm vui xuyên suốt trong tất cả các hoạt động trong ngày, từ
hoạt động học, đến hoạt động chơi, hoạt động ngồi trời hay mọi lúc mọi nơi. Tơi đưa
ra các câu hỏi mở hướng sự chú ý của trẻ tới mối quan hệ tốt đẹp giữa con người với


5
con người và những mẫu hành vi đúng, đẹp cũng như các ứng xử giữa con người với
con người mà trẻ đã được nghe và quan sát. Đồng thời hướng dẫn tạo điều kiện cho trẻ
liên hệ bản thân với bạn, với người thân trong cuộc sống hàng ngày. Tăng cường các
hoạt động giao tiếp, giao lưu cảm xúc giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với cô giáo và giữa trẻ
với những người xung quanh, đây chính là điều kiện để giúp trẻ tự tin thiết lập sự gắn
bó và hình thành các mối quan hệ xã hội.
Tạo mơi trường cơ sở vật chất
Trong nhóm lớp tơi bố trí khơng gian để sắp xếp các góc chơi cho trẻ phù hợp,
thuận tiện, đồ dùng đồ chơi để nơi dễ lấy, dễ thấy, dễ tìm và phải thuận tiện cho việc đi
lại. Khơng gian đủ diện tích cho mọi trẻ được giao tiếp và qua lại giữa các nhóm chơi
với nhau. Đồ dùng đồ chơi trong các góc cần đa dạng, mang tính mở, ln được bổ
sung, ln chuyển và đổi mới tạo cho trẻ sự hấp dẫn, khích thích trẻ hoạt động tích
cực, mở rộng nội dung chơi, các quan hệ giao tiếp (trẻ được thực hành, luyện tập cách
ứng xử trong giao tiếp). Tôi luôn bổ sung thêm đồ chơi trong các góc theo từng chủ đề

để tạo sự tị mị, khám phá của trẻ, kích thích trẻ tích cực giao tiếp với nhau, tạo cho
trẻ nhiều cơ hội hợp tác với bạn, giúp đỡ bạn khi bạn cần; tạo tình huống để trẻ học
hỏi, giúp đỡ lẫn nhau.
Biện pháp 3: Phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ thơng qua các hoạt
động.
Phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ thông qua hoạt động học
Hoạt động học tập nói chung mang tính bắt buộc nhưng hoạt động học tập của trẻ
mầm non không mang tính bắt buộc. Lứa tuổi mẫu giáo, trẻ rất hiếu động, tị mị, ham
muốn học hỏi tìm hiểu thế giới tự nhiên và xã hội. Khác với người lớn, trẻ em thực sự
học trong khi chơi, trẻ lĩnh hội các tri thức khoa học trong trường mầm non qua
phương châm “Chơi mà học, học mà chơi”. Do vậy, chơi giữ vai trò là hoạt động chủ
đạo trong các hoạt động trong trường mẫu giáo. Trường mầm non là môi trường để trẻ
trải nghiệm, phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội, hành vi xã hội cho trẻ, cũng như
cung cấp cho trẻ những tri thức cần thiết cho giai đoạn tiếp theo.
Với các hoạt động khám phá, tôi lồng ghép giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng
xã hội cho trẻ tương ứng với mỗi sự kiện trong tháng, mỗi đề tài khám phá. Ví dụ: với
đề tài “Gia đình thân u của bé”, tơi hướng cho trẻ quan tâm tới các thành viên trong


6
gia đình, mối quan hệ giữa các thành viên, thói quen, sở thích của mỗi người. Từ đó
trẻ thêm u q gia đình mình và tơn trọng thói quen, sở thích riêng của mỗi người.
Tiếp theo, tơi gợi ý cho trẻ nói về những đồ dùng gia đình, ý nghĩa của một số đồ dùng
đặc biệt, đó có thể là những món qùa sinh nhật hay những đồ dùng kỷ niệm của gia
đình, từ đó trẻ biết giữ gìn, trân trọng và nâng niu những đồ dùng ấy.
Trong giờ học làm quen với tác phẩm văn học, tôi giúp trẻ nhận thức đúng tình
cảm, hành vi chuẩn mực và hành vi khơng chuẩn mực, mượn hình ảnh các nhân vật
trong tác phẩm để khuyến khích trẻ hướng tới các hành vi chuẩn mực và tình cảm
đúng đắn thơng qua việc đàm thoại về nội dung truyện, hay trẻ thể hiện tình cảm của
mình qua kể chuyện hoặc đọc thơ, đóng kịch. Từ đó, tơi giáo dục trẻ vận dụng những

tình cảm và hành vi đạo đức đúng đắn mà trẻ lĩnh hội được trong giờ học vào cuộc
sống thực. Ví dụ như tơi cho trẻ kể chuyện sáng tạo: “Chó sói và cừu non”. Cơ kể một
đoạn chuyện và tạo tình huống. Trẻ thảo luận sáng tạo ra kết thúc của câu chuyện. Qua
câu chuyện con rút ra bài học gì?. Sau đó tơi giúp trẻ hiểu rằng khi gặp nguy hiểm phải
thật bình tĩnh, dũng cảm nghĩ ra cách để thốt thân như chú cừu non.
Bên cạnh đó, việc giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cịn được tơi
thực hiện thơng qua các giờ học âm nhạc với những giai điệu vui tươi, hồ hởi ngọt
ngào, êm đềm của các bài hát và vận động minh họa ngộ nghĩnh đáng yêu giúp trẻ
thêm yêu người, yêu cuộc sống, hay tinh thần đồng đội của các bạn khi tham gia các
trò chơi tập thể trong giờ học thể dục cũng luôn được tôi cổ vũ trẻ phát huy, tuy nhiên
khơng chỉ là những tiết học chính trên lớp, song song với các giờ học trên lớp các con
cũng được lĩnh hội những bài học về tình cảm và kỹ năng xã hội thông qua các giờ học
năng khiếu như học vẽ, học múa,... Ở đây tất cả các bạn trong khối sẽ được học cùng
nhau, được chơi cùng nhau, được thể hiện mình và là một dịp để trẻ giao lưu, học hỏi
rất tốt.

Như vậy qua mỗi giờ học ở lớp, dường như là một sân chơi đối với trẻ, ở đó trẻ
được thể hiện tất cả các cung bậc của cảm xúc của mình. Đó là sự tiếc nuối cho một
bạn sắp hoàn thành yêu cầu của cơ mà thời gian đã hết, đó là sự hào hứng cổ vũ bạn
chơi, là niềm vui được hóa thân vào các nhân vật cổ tích, là sự hứng khởi của các vận


7
động viên chuẩn bị bước vào sàn thi đấu, đó cũng là những nụ cười, những tiếng hò
reo trong niềm vui chiến thắng...
Phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ thơng qua hoạt động ngồi trời:
Hoạt động ngồi trời, dạo chơi tham quan là mơi trường trải nghiệm thực tiễn
giúp trẻ phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội một cách tự nhiên nhất. Trong hoạt động
này, trẻ có thể tiếp nhận những tình cảm của mọi người giành cho trẻ qua cảm nhận
của chính mình. Cũng qua hoạt động dạo chơi tham quan, trẻ được thể hiện tình yêu

với con người, tình yêu với thiên nhiên cỏ cây hoa lá, với làng xóm, khu phố, quê
hương đất nước... theo cách riêng của trẻ. Có thể là những câu chuyện trẻ nói với chú
bảo vệ, cơ lao công trong các buổi giao lưu mà tôi tổ chức cho các cháu tham gia hay
những hành động nhỏ như chăm sóc cây xanh tại góc thiên nhiên của lớp, trong vườn
trường. Từ những hoạt động ấy, trẻ dần hình thành các hành vi giao tiếp văn minh nơi
cơng cộng, trẻ khơng nóng vội, biết nhường nhịn khi chờ xếp hàng đến lượt mình, các
bạn con trai lớp tơi luôn sẵn sàng nhường nhịn và bênh vực các bạn con gái. Ví dụ:
hàng tuần tơi phân cơng các tổ thay phiên nhau chăm sóc cây xanh ở góc thiên nhiên
của lớp. Khi đến lượt tổ nào là trẻ tự ý thức được cơng việc của mình. Tơi cho trẻ sử
dụng những dụng cụ để chăm sóc cây xanh như bình tưới nước bằng chai lavie hay
dụng cụ xới đất được làm từ vỏ hộp sữa chua...
Ngoài hoạt động dạo chơi tham quan, tơi cịn cho trẻ chơi các trị chơi dân gian,
trị chơi vận động ngồi trời. Thơng qua các trị chơi đó, trẻ ý thức tn thủ cách chơi,
luật chơi của trò chơi, đồng thời phát triển khả năng hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau giữa trẻ
và bạn.
Ví dụ như khi tơi cho trẻ chơi trị chơi “Rồng rắng lên mây”, trẻ nắm vững cách
chơi và luật chơi sao cho không để bị bắt mất khúc đuôi, để có thể hồn thành trị chơi,
trẻ và bạn cần có sự phối hợp nhịp nhàng với nhau để tránh việc “ông chủ” bắt được
khúc đuôi của “mẹ con rồng rắn”.

Phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ thông qua hoạt động vui chơi trong
lớp.
Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo, là một hoạt động mang
màu sắc tình cảm và kỹ năng xã hội rõ rệt, trong hoạt động này, trẻ có thể thỏa sức


8
chia sẻ, giải bày và khẳng định được chính bản thân mình. Với hoạt động vui chơi
trong lớp phản ánh sự độc đáo, đa dạng của nhận thức, ngôn ngữ của trẻ, đó là sự tác
động qua lại giữa trẻ với mơi trường xung quanh. Khi chơi trẻ được trị chuyện, đối

thoại cùng nhau, trẻ nói cho bạn nghe và bạn hiểu những lời mà trẻ nói. Từ đó trẻ biết
cách tôn trọng, hợp tác, chia sẻ, chấp nhận với các bạn cùng chơi. Trong khi tổ chức
cho trẻ chơi, tôi luôn quan sát để nhận biết các biểu hiện tình cảm phong phú, đa dạng
của trẻ, tìm hiểu nguyên nhân của các biểu hiện đó để có các tác động giáo dục kịp
thời.
Ví dụ: ở góc “bác sĩ”, 2 bạn đóng làm bác sĩ và y tá đã khơng thể hiện đúng vai chơi
của mình là phải nhẹ nhàng, ân cần với bệnh nhân, với cương vị là người hướng dẫn
tơi đã phân tích đồng thời hướng dẫn, làm mẫu cho trẻ xem để trẻ thể hiện đúng vai
chơi và đạt hiệu quả. Tôi đã tạo điều kiện và mở rộng phạm vi chơi cho trẻ để trẻ chơi
tốt hơn, tôi thiết kế môi trường chơi mở cho trẻ, tạo cơ hội cho trẻ được giao lưu với
những cốc nước giải khát của cô bán hàng sau giờ làm việc mệt mỏi hay chị hai ẵm em
bé đến nhờ bác sỹ tới khám bệnh cho mẹ khi mẹ bị ốm, hay cả nhà cùng đi siêu thị dạo
chơi…
Và kết quả là trẻ rất hứng thú tham gia các hoạt động vui chơi và chủ động rủ các
bạn cùng chơi với mình. Trẻ tự do chơi theo những ý tưởng sáng tạo của mình và thỏa
sức chơi đùa trong thế giới người lớn thu nhỏ. Từ sự giao lưu với các nhóm chơi khác,
trẻ tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người, đặc biệt là các bậc phụ huynh trong lớp, đơi
lúc trẻ có những câu hỏi quan tâm tới cơng việc và nhu cầu, sở thích của mọi người.
Đồng thời qua đó, trẻ học được cách ứng xử lịch sự, cách quan tâm chia sẻ với mọi
người và các kỹ năng xã hội.
Phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ thông qua các hoạt động ngày hội,
ngày lễ:
Việc tổ chức ngày hội, ngày lễ cho trẻ ở trường mầm non có một ý nghĩa quan
trọng đối với trẻ, đối với trường mầm non và ngành Mầm non nói chung. Trước hết
đối với trẻ, lễ, hội chính là hình thức giúp trẻ thâm nhập vào cuộc sống xã hội, trong
những thời điểm có ý nghĩa xã hội nhất, để giáo dục truyền thống và mang lại niềm
vui, niềm tự hào cho trẻ. Hoạt động này đem lại cho trẻ niềm vui, những ấn tượng đẹp,
đồng thời là phương tiện giáo dục mạnh mẽ về mọi mặt đối với trẻ.

9
Những ngày hội, ngày lễ được tổ chức vui tươi sẽ mang lại cho trẻ cái mới lạ, niềm
vui, sự hưng phấn, thích thú khi tham gia. Từ những trải nghiệm ấy đôi khi sẽ để lại
dấu ấn suốt đời với trẻ. Tổ chức ngày hội, ngày lễ sẽ nâng cao được tình cảm, tình yêu
quê hương, với đất nước, với con người, với lao động. Việc tổ chức ngày hội, ngày lễ
cịn có ý nghĩa lớn trong việc giáo dục những phẩm chất đạo đức cho trẻ. Vì khi trẻ
tham gia vào những công việc chuẩn bị cho ngày hội, ngày lễ cùng cô, là điều kiện
giúp cô rèn luyện cho trẻ tính độc lập, sáng tạo, tính tập thể, lòng tự tin vào bản thân
và là điều kiện để dạy trẻ biết quan tâm niềm nở với khách, mạnh dạn trong giao tiếp.
Đặc biệt qua việc trang trí trường, lớp trang hoàng đẹp đẽ, những bài thơ, bài hát, điệu
múa của trẻ sẽ có tác dụng giáo dục lịng u thích cái đẹp, thích tạo ra cái đẹp, say mê
hát múa và đọc thơ.
Phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ thông qua các hoạt động ăn ngủ, tự
phục vụ:
Việc giáo dục tình cảm - kỹ năng xã hội được thực hiện mọi lúc mọi nơi, từ giờ
đón trả trẻ đến hoạt động ăn ngủ, tự phục vụ của trẻ. Ngày nay khi xã hội phát triển
cùng với đó tri thức của trẻ cũng tiến bộ rõ rệt nhưng bên cạnh đó kỹ năng xã hội của
trẻ dường như bị tụt lùi. Điều này càng thể hiện rõ với trẻ ở thành thị, những vùng kinh
tế phát triển. Chúng ta dễ dàng bắt gặp trẻ 5 - 6 tuổi vẫn còn được bố mẹ chăm bẵm
từng ly từng tí từ việc vệ sinh cá nhân, mặc quần áo đến việc xúc cơm cho ăn. Những
việc này vơ tình sẽ làm mất dần kỹ năng tự phục vụ ở trẻ. Đối với đứa trẻ kỹ năng tự
phục vụ là rất cần thiết, nếu khơng có kỹ năng đó thì sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong
hoạt động sinh hoạt hằng ngày cho đứa trẻ sau này. Thông qua hoạt động ăn, ngủ, vệ
sinh, kỹ năng tự phục vụ của trẻ được rèn luyện, giáo dục thường xuyên nhất.
Ngay từ đầu năm học tôi đã dạy trẻ biết giữ gìn quần áo chân tay sạch sẽ, trước
khi ăn là phải rửa tay, lau mặt, dạy trẻ có những hành vi văn hóa trong ăn uống, qua đó
dạy trẻ kỹ năng lao động tự phục vụ, rèn tính tự lập như: biết tự rửa tay sạch sẽ trước
khi ăn, chỉ ăn uống tại bàn ăn, biết mời trước khi ăn, khi ăn ngồi ngay ngắn, biết cách
sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống gọn gàng, không làm rơi vãi thức ăn,
nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn. Ăn xong cất bát thìa vào nơi quy định, đi vệ sinh rồi

phụ giúp cô lau bàn, cất ghế. Trong giờ ngủ rèn cho trẻ nề nếp khi ngủ khơng nói
chuyện, khơng nằm sấp, khơng cầm đồ chơi trong tay, khi ngủ dậy giúp cô gấp chiếu,
cất gối… Cứ như thế ngày này qua ngày khác, lâu dần trẻ thực hiện thành nề nếp mà


10
không cần giáo viên phải nhắc nhở. Những kỹ năng ấy khơng chỉ được trẻ thực hiện ở
trường mà cịn phối hợp, trao đổi với phụ huynh để trẻ thực hiện ở nhà hay ở bất kì
đâu khi trẻ đi đến. Bên cạnh đó nêu gương là cách tơi giúp trẻ nhút nhát, thụ động
thành trẻ mạnh dạn, tự tin hơn với mọi hoạt động trong ngày. Tôi tạo một góc, đó là
góc “ cháu ngoan Bác Hồ”, mỗi khi trẻ làm tốt tôi thường cho trẻ cắm cờ lên “ cháu
ngoan Bác Hồ”, mỗi lần như vậy trẻ sẽ rất phấn khởi, tự hào với các bạn, mong chờ
được khoe với bố mẹ vào mỗi buổi chiều, khoe với bố mẹ vì sao hơm nay trẻ được
cắm cờ cho bố mẹ biết. Với cách làm này trẻ sẽ luôn vui vẻ, tự tin, phấn đấu để đến
cuối ngày được lên cắm cờ từ đó ln diễn ra sự cạnh tranh lành mạnh giữa các trẻ.
Kết quả giúp trẻ có nhu cầu hồn thiện bản thân cao, dần dần thói quen tốt nảy sinh trở
thành một nhu cầu, kỹ năng sống tốt của trẻ, góp phần khơng nhỏ vào q trình hình
thành nhân cách tốt cho trẻ.
Biện pháp 4: Phối hợp với đồng nghiệp, tuyên truyền với phụ huynh giáo dục
tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ
Phối hợp với đồng nghiệp giáo dục tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ
Phối hợp với đồng nghiệp trong việc chăm sóc ni dạy trẻ cũng rất quan trọng.
Hai cơ trong một lớp cần có sự thống nhất với nhau về phương thức, cách thức chăm
sóc, giáo dục trẻ. Để thực hiện được điều đó tơi thường ngồi lại cùng nhau, bàn bạc
cùng lên kế hoạch chăm sóc, ni dạy trẻ. Đồng thời, tôi cũng học tập từ các đồng
nghiệp khác thông qua các buổi họp, thảo luận tổ, các buổi tham quan, dự giờ học tập
tại trường bạn.
Phối hợp, tuyên truyền với phụ huynh giáo dục tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ
Trong giáo dục tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ, những tác động giáo dục cần
thống nhất, tránh mâu thuẫn nhau. Việc thống nhất những tác động giáo dục không chỉ

được thực hiện trong trường mầm non hay trong gia đình mà cịn phải thống nhất trong
nhận thức và hành động giáo dục giữa trường mầm non với các gia đình, giữa cơ giáo
và cha mẹ các cháu. Điều đó rất cần cho sự hình thành và phát triển thái độ, hành vi
ứng xử tốt đẹp của mỗi đứa trẻ đối với con người và cuộc sống xung quanh. Cha mẹ
trẻ đóng vai trị quan trọng trong việc phát triển tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ. Vì
cha mẹ trẻ là một phần khơng thể thiếu trong con đường hình thành và phát triển các
tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ, là sự kết hợp chặt chẽ, thống nhất giữa nhà trường


11
và gia đình. Tơi ln lắng nghe những ý kiến của các bậc cha mẹ và từ đó giúp cho các
bậc cha mẹ cách giáo dục lễ giáo cho trẻ đúng đắn, phù hợp hơn. Thường xuyên trao
đổi với phụ huynh về tình cảm của trẻ để kết hợp giáo dục trẻ ở nhà tốt hơn và đồng bộ
như ở trường. Mặt khác còn kết hợp với phụ huynh trong việc sưu tầm tài liệu, tranh
ảnh về giáo dục lễ giáo và trong phong trào sáng tác thơ, nhạc, tiểu phẩm có nội dung
giáo dục lễ giáo. Tơi ln trao đổi với phụ huynh thông báo về một số thông tin của trẻ
ở trường như ở lớp con rất ngoan song cháu cịn nhút nhát, ít tham gia các hoạt động
chung của lớp...và trao đổi với cha, mẹ trẻ về một số thơng tin của trẻ ở gia đình. Ví
dụ: ở nhà con có hay chơi với anh/chị khơng, với hàng xóm khơng? Con làm được gì
đơn giản để giúp đỡ cha mẹ và định hướng trao đổi với phụ huynh để phối hợp giáo
dục các cháu như về nhà anh/chị nên khuyến khích con làm những việc đơn giản giúp
đỡ cha, mẹ, biết quan tâm, hỏi han khi bố, mẹ bị ốm, mệt…Việc trao đổi ấy thường
được tôi thực hiện thông qua các cuộc họp phụ huynh, thông qua bảng tuyên truyền
của lớp và thường xuyên nhất là trò chuyện, trao đổi một cách thân tình với phụ huynh
khi đón, trả trẻ.
Bên cạnh đó hiện nay Facebook, zalo đang là mạng xã hội được rất nhiều người
quan tâm, sử dụng bởi tính tiện dụng và chi phí sử dụng thấp. Đa số các bậc phụ huynh
lớp tôi đều là phụ huynh trẻ nên hầu hết các bậc phụ huynh đều tham gia mạng xã hội
này. Và ngay từ đầu năm tơi đã thành lập nhóm zalo cho lớp để các bậc phụ huynh có
thể cập nhật tình hình mỗi ngày của các con. Ngồi ra cịn có ứng dụng eNetViet, tơi

khuyến khích, hướng dẫn phụ huynh cài đặt sử dụng phần mềm này để theo dõi, cập
nhật các thông báo quan trọng của nhà trường, của lớp (theo dõi các kế hoạch giảng
dạy của nhà trường, theo dõi dự phát triển thể chất như cân nặng, chiều cao của trẻ qua
các tháng, theo dõi các hoạt động hằng ngày của trẻ mà giáo viên cập nhật lên…)
Qua những trang mạng điện tử này chúng tôi đăng tải các hoạt động của lớp, cập
nhật những bài giảng giúp phụ huynh có thể sử dụng, giới thiệu những truyện hay,
những bài hát có ý nghĩa trong việc phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ. Để
phụ huynh dễ dàng nắm bắt tình hình của các con ở lớp.
Trong các hoạt động tôi đều kêu gọi sự ủng hộ, giúp đỡ từ cha mẹ trẻ, và mời
cha mẹ trẻ cùng tham gia. Để từ đó các bậc phụ huynh nắm bắt được các hoạt động
của nhà trường và biết con họ thực sự được làm gì. Ví dụ như để chuẩn bị cho một


12
hoạt động tạo hình với nguyên vật liệu mở thì tôi thường thông báo lên bảng tuyên
truyền, nhờ cha mẹ trẻ sưu tầm những nguyên vật liệu mở cùng với cô, hay trong giờ
thể dục sáng, tôi mời cha mẹ trẻ cùng tập với trẻ, trong một số giờ học, giờ sinh hoạt,
hội thao, tôi cũng mời cha mẹ trẻ cùng dành thời gian tham gia cùng với trẻ…Cha mẹ
tham gia cùng trẻ, trẻ thêm vui thích và hứng thú, từ đó tình cảm của trẻ với cha mẹ trở
nên gần gũi, mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường ngày càng khăng khít hơn.
4. Kết quả mang lại của sáng kiến

Sau thời gian áp dụng một số biện pháp tổ chức hoạt động phát triển tình cảm kỹ năng xã hội cho trẻ, tơi nhận thấy có những chuyển biến rất là rõ rệt và tích cực:
+ Đối với giáo viên: Có thêm nhiều kinh nghiệm tổ chức các hoạt động giáo dục
tình cảm - kỹ năng xã hội cho trẻ; Có thêm sự thấu hiểu, lắng nghe trẻ, có thêm các kỹ
năng giao tiếp, ứng xử phù hợp với trẻ và cha mẹ trẻ.
+ Đối với phụ huynh: Gần như 100% phụ huynh đã thấu hiểu, nhiệt tình, quan
tâm cũng như tích cực trao đổi, phối hợp với giáo viên để giáo dục tình cảm - kỹ năng
xã hội cho trẻ hơn. Quan tâm đến trẻ hơn.
+ Đối với trẻ: 98% trẻ tham gia vào các hoạt động một cách tự tin, mạnh dạn. Trẻ

lớp tơi có sự chuyển biến rõ nét về việc hình thành các kỹ năng giao tiếp như mạnh
dạn phát biểu, nói lên suy nghĩ ý kiến của trẻ trước tập thể, đám đơng, trẻ hợp tác làm
việc theo nhóm với nhau một cách tích cực, biết chia sẻ, cư xử với nhau một cách thân
thiện và phát triển những phẩm chất tốt đẹp.
III.

PHẦN KẾT LUẬN

Tình cảm, kỹ năng xã hội là một phần cần thiết trong quá trình hình thành nên
một đứa trẻ, là một phần không thể thiếu cho trẻ sau này. Những tình cảm, kỹ năng ấy
khơng phải ngày một, ngày hai mà có thể hình thành và phát triển, cần có thời gian dài
làm quen, học tập và rèn luyện. Việc học tập rèn luyện này không chỉ từ trẻ mà cịn có
sự góp sức từ nhiều phía, từ trẻ, từ cơ giáo, gia đình và chính cha mẹ đứa trẻ. Bên cạnh
những lời nói khích lệ nêu gương, khuyến khích những hành vi, lời nói tốt của trẻ điều
cần làm trước hết là cô giáo và cha mẹ trẻ phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn
trọng, đối xử cơng bằng với trẻ và đảm bảo an tồn cho trẻ. Các bậc làm cha mẹ, cô
giáo, những người lớn cần nhẹ nhàng, khéo léo khi giáo dục tình cảm và kỹ năng xã
hội cho trẻ, không nên hạ thấp khả năng của trẻ, không dọa nạt hay bắt trẻ phải làm


13
những việc q sức của trẻ. Ngồi lịng u nghề mến trẻ, người giáo viên phải có
năng lực sư phạm, có kỹ năng xã hội tốt, trình độ chun mơn, biết vận dụng những lý
luận vào thực tế và có lịng kiên trì, kiên nhẫn trong cơng việc, có sự quan tâm đến đặc
điểm của từng cá nhân trẻ. Tích cực trau dồi học hỏi, tự bồi dưỡng kiến thức qua sách
báo, các phương tiện thông tin đại chúng, internet, qua bạn bè, đồng nghiệp để nâng
cao trình độ chuyên môn, làm phong phú vốn sống và vốn hiểu biết của mình về nhiều
lĩnh vực. Thường xuyên chỉ ra cái mới, hãy trao đổi với trẻ về những thông tin mà cơ
giáo, cha mẹ mới tìm thấy cho trẻ thấy rằng học lúc nào cũng vừa vui, vừa thử thách.
Chỉ có sự kiên trì, nhẫn nại, sự đồng cảm, sự quan tâm, chú ý và sự giúp đỡ quý báu

của người lớn mới giúp trẻ vượt qua những khó khăn, trở ngại, mới tạo được cho trẻ sự
thoải mái học tập, vui chơi, học hỏi, rèn luyện từ đó hình thành nên những tình cảm,
kỹ năng xã hội đáng có cho trẻ./.
IV.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. GVMN15 “Tổ chức các hoạt động phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội cho trẻ
mầm non theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm”
2. Module MN 2 “Đặc điểm phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội - Mục tiêu và kết
quả mong đợi ở trẻ mầm non về tình cảm, kỹ năng xã hội”
3. Module MN 12 “Tư vấn cho các bậc cha mẹ về chăm sóc giáo dục trẻ 3 - 6
tuổi”
4. Module MN 24 “Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong lĩnh vực phát
triển tình cảm, kỹ năng xã hội”
5. Chương trình hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non của Bộ
Giáo dục và Đào tạo, được sửa đổi bổ sung một số nội dung bởi Thông tư số 51/2020/
TT-BGDĐT ngày 31/12/2020 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
6. />7. />8. Sách “Tâm lý học trẻ em lứa tuổi Mầm Non”, tác giả Nguyễn Ánh Tuyết. Nhà
xuất bản Đại học Sư Phạm.