Bài giảng giới thiệu về chứng khoán phái sinh

Giới thiệu
về chứng khoán phái sinh

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.1


Định nghĩa sản phẩm phái sinh
Sản phẩm phái sinh là một cơng cụ tài
chính mà giá trị của nó phụ thuộc vào giá
trị của một sản phẩm cơ sở khác.

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.2


Định giá chứng khoán phái sinh?


Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.3


Ví dụ về sản phẩm phái sinh

• Hợp đồng giao sau
• Hợp đồng kỳ hạn
• Hợp đồng hốn đổi

• Hợp đồng quyền chọn

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.4


Thị trường các sản phẩm phái sinh
l

l

Sàn giao dịch tập trung
l Theo truyền thống, thị trường này giao dịch trực
tiếp trên sàn, nhưng ngày càng chuyển sang giao
dịch điện tử
l Hợp đồng được chuẩn hố và gần như khơng có
rủi ro tín dụng
Thị trường phi tập trung (OTC)
l Thơng qua một mạng máy tính và điện thoại giữa
các nhà kinh doanh của các định chế tài chính,
cơng ty và quản lý quỹ
l Hợp đồng khơng được chuẩn hố nên có một chút
rủi ro tín dụng

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.5

Quy mơ thị trường tập trung và thị
trường OTC
(hình1.1, trang 3)

240
Size of Market ($
220
trillion)
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
Jun-98
Jun-99
Jun-00

OTC
Exchange

Jun-01

Jun-02

Jun-03

Jun-04

Nguồn : Ngân hàng Thanh toán quốc tế. Đồ thị cho thấy khối lượng giao dịch của
thị trường OTC và giá trị danh nghĩa của thị trường tập trung
Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.6


Cách thức sử dụng cơng cụ phái sinh
l
l

l

l
l

Để phịng ngừa rủi ro
Để đầu cơ (hãy nhìn về tương lai của thị
trường)
Để giữ mức lãi thông qua kinh doanh chênh
lệch giá
Để thay đổi tính chất 1 khoản nợ
Để thay đổi tính chất một khoản đầu tư mà
khơng phải tốn chi phí bán danh mục này rồi
mua danh mục khác

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.7


Đầu cơ: Khơng dễ
l
l

Ví dụ về sự sụp đổ của Ngân hàng Baring
Ví dụ về tổn thất của Sumitomo

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.8


Hợp đồng kỳ hạn

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.9


Hợp đồng kỳ hạn
l

l

Hợp đồng kỳ hạn khá giống với hợp đồng

giao sau ngoại trừ đặc điểm chúng được
giao dịch tại thị trường phi tập trung
Hợp đồng kỳ hạn đặc biệt thông dụng
trong lĩnh vực tiền tệ và lãi suất

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.10


Bảng yết giá ngoại hối cho đồng
GBP ngày 03/06/2003 (xem trang 4)

Giao ngay

Mua vào
1.6281

Bán ra
1.6285

HĐ kỳ hạn 1 tháng

1.6248

1.6253

HĐ kỳ hạn 3 tháng

1.6187

1.6192

HĐ kỳ hạn 6 tháng

1.6094

1.6100

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.11


Giá hợp đồng kỳ hạn
l

l

Giá kỳ hạn của 1 hợp đồng là giá giao
hàng sẽ áp dụng cho hợp đồng nếu
hợp đồng được thỏa thuận ngày hôm
nay (nghĩa là, giá giao hàng có thể
làm cho hợp đồng có giá đúng bằng
0)
Giá của hợp đồng kỳ hạn có thể khác
nếu thời điểm đáo hạn khác nhau

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.12


Thuật ngữ
l

l

Bên đồng ý mua được gọi là đang ở
vị thế mua (long position)
Bên đồng ý bán được gọi là đang ở
vị thế bán (short position)

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.13


Ví dụ (trang 4)
l

l

l

Vào ngày 03/06/2003 ơng giám đốc tài
chính của một công ty ký hợp đồng kỳ hạn
mua 1 triệu bảng Anh kỳ hạn 6 tháng với
tỷ là 1.6100
Trách nhiệm của công ty này là chi trả

1,610,000 USD cho khoản 1 triệu Bảng đã
quyết định mua vào ngày 03/12/2003
Điều gì có thể xảy ra ?

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.14


Lợi nhuận từ vị thế mua trong
hợp đồng kỳ hạn
Lợi nhuận

Giá của sản phẩm tại
K

thời điểm đáo hạn, ST

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.15


Lợi nhuận từ vị thế bán hợp đồng
kỳ hạn
Lợi nhuận

K

Giá của sản phẩm tại

thời điểm đáo hạn, ST

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.16


Hợp đồng giao sau (trang 6)
l

l
l

Thoả thuận mua hoặc bán một tài sản với
một giá nhất định và trong một khoảng
thời gian nhất định
Cũng tương tự như hợp đồng kỳ hạn
Trong khi hợp đồng kỳ hạn giao dịch tại thị
trường OTC, thì hợp đồng giao sau giao
dịch tại thị trường tập trung

Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.17


Ví dụ về hợp đồng giao sau
Thoả thuận :
l mua 100 oz. vàng với giá 400 USD/oz.
vào tháng 12 (tại NYMEX)

l bán 62,500 Bảng Anh với giá 1.5000
US$/£ vào tháng 3(tại CME)
l bán 1,000 barel dầu với giá 20USD
/bbl. vào tháng 4 (tại NYMEX)
Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.18


1. Vàng : một cơ hội kinh doanh
chenh lệch giá?
Giả định rằng :
Giá giao ngay của vàng là 300 USD
Hợp đồng kỳ hạn 1 năm của vàng có giá là
340 USD
Lãi suất kỳ hạn 1 năm của đồng USD là
5%/năm
Ở đây có cơ hội kinh doanh chênh lệch giá
hay khơng ?
Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.19


2. Vàng : liệu có một cơ hội kinh
doanh chênh lệch giá khác ?
Giả định rằng :
Giá giao ngay của vàng là 300 USD
Hợp đồng kỳ hạn 1 năm của vàng có giá là
300 USD

Lãi suất kỳ hạn 1 năm của đồng USD là
5%/năm
Ở đây có cơ hội kinh doanh chênh lệch giá
nữa hay không ?
Options, Futures, and Other Derivatives, 6th Edition, Copyright © John C. Hull 2005

1.20