Sa sút trí tuệ thể alhzeimers

BCV : ThS-BS Phan H
ữu Ph
ước
Hữ
Phư


êu
Mục ti
tiê
�

Nhận diện được hc sa sút trí tuệ
(dementia) và suy giảm nhận thức
nhẹ (MCI) trên lâm sàng.

�

Khái niệm về thang điểm và memory
test.

�

Điều trị và phịng ngừa hiện tại và
triển vọng


Nội dung
�

�

�
�
�

Khía cạnh lão khoa của HC
SSTT
HC SSTT là gì ?
Phân Loại và nguyên nhân
Tiêu chuẩn chẩn đoán SSTT
Quan niệm hiện nay trong
điều trị AD-VaD.


Kh
ạnh L
ão khoa
Khíía c
cạ
Lã
ủa HC SSTT
c
củ
Lão Khoa

Thần
Kinh

Hội chứng
Sa Sút Trí Tuệ

Tâm
Thần

Nội khoa

Lão khoa, nội khoa giử vai trò phát hiện sớm + phối hợp Thần
kinh, tâm thần trong chẩn đoán và hướng điều trị � Lão khoa
điều trị, cưu man, chăm sóc đến cuối đời.


Để điều trị cho bệnh nhân suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ tại
Hoa Kỳ người ta đã phải tiêu tốn trên 50 tỉ đô-la hàng năm.
Sa sút trí tuệ là bệnh khá phổ biến ở người cao tuổi.
Bệnh có biểu hiện rỏ về mặt lâm sàng có tỉ lệ:
– Khoảng 5 đến 10% người từ 65 tuổi trở lên.
– Khoảng 20% người trên 80 tuổi.
– Khoảng 47 % người từ trên 85 tuổi.
–

Tại TPHCM 8,7% ở NCT
(2003 theo TTSKtâm thần )


Tỉ lệ mắc bệnh theo tuổi
50%

P re v a le n c e (% )

60
50

30%

40
30

16%

20
10

8%

1%

2%

4%

6 0 -6 4

6 5 -6 9

7 0 -7 4

0
7 5 -7 9

8 0 -8 4

85+

95+

A g e (ye a rs )

Kurz A. Eur J Neurol 1998; 5(Suppl 4): S1-8
Wimo A et al. Int J Geriatr Psychiatry 1997; 12: 841-56


Dementia Type
—Total Population
Type—
Distribution of Dementia Types
1%
22%

13%

14%

55%
22%

2%
15%
11%

Mild cognitive impairment
Dementia with Lewy bodies

Vascular
Mixed
Other
Alzheimer
Alzheimer’’s disease
Alzheimer
Alzheimer’’s—mild
Alzheimer
Alzheimer’’s—moderate
Alzheimer
Alzheimer’’s—severe

Source: Icon and Landis, Fall 2000


Tốn kém cho xã hội

200

100

100

107

65
44
17

0

Tû USD

300

260

tim m ¹ c h

u n g th ­

A lz h e im e r

tt p h â n liệ t

trầ m c ả m

A ID S


Đặc điểm về dạng bệnh trong số HC sa sút trí tuệ theo
khu vực:
�

�

Khu vực Âu, Mỹ 60-70% thuộc loại Alzheimer, 1520% thuộc loại nguyên nhân mạch máu còn gọi là sa
sút trí tuệ do nhiều ổ nhồi máu não.
Khu vực Châu Á : 60-70% sa sút trí tuệ nguyên nhân
mạch máu. Phần còn lại Alzheimer hoặc phối hợp cả 2

và một số nguyên nhân khác.


HC SSTT tại Âu-Mỹ
�

Bệnh Alzheimer

55%

�

SSTT do mạch máu

20%

�

SSTT thể Lewy

15%

�

SSTT thùy trán-thái dương

5%

�

Khác

5%


DEMENTIA

Lewy Body
Dementia

Alzheimer
Alzheimer’’s
Disease
•Early
Early onset
•Normal
Normal onset

Vascular
(Multiinfarct)
Dementia

FrontoTemporal
Lobe
Dementias

Other Dementias
•Metabolic
•Drugs/toxic
•White matter disease

•Mass effects
•Depression
•Infections
•Parkinson’s


Diễn tiến và phân loại SSTT
ạch
Nguy ccơ
ơ tim m
mạ
ổi
Tăng theo tu
tuổ

Á NA
NÃÕO
LÃO HO
HỐ

CĨ THỂ HỒI PHỤC

Nhận thức
Bình thường

ỔN ĐỊNH

ẢM NH
ẬN TH
ỨC NH

Ẹ
SUY GI
GIẢ
NHẬ
THỨ
NHẸ
ỀN TRI
ỆU SSTT
TI
TIỀ
TRIỆ

BỆNH ALZHEIMER
30%
ÁC
CÁC SSTT KH
KHÁ
Lewy body, tran td

J. Golomb, A. Kluger, SH. Ferris, 2000

H
C

S
S
T
T

Hc SSTT DO

ÁU
MẠCH M
MÁ
70%


HC sa sút trí tuệ là gì ?

Sa sút trí tuệ là sự suy giảm mức trí tuệ đã đạt
từ trước. Có sự suy giảm trí nhớ, sức xét đốn,
định hướng không gian và thời gian, ngôn ngữ,
tư duy trừu tượng.
Sự sa sút này đủ lớn để có thể ảnh hưởng đến
hoạt động xã hội, nghề nghiệp và hoạt động
sinh hoạt thường ngày.
Geriatric Manual Copyright © -2001


Tiêu chuẩn chẩn đốn HC sa sút trí tuệ
Geriatric Manual Copyright © -2006

Sa sút trí tuệ là một tình trạng giảm thiểu chức phận mắc
phải tồn tại và tuần tiến, làm thương tổn đến hai trong các
lĩnh vực của hoạt động, tinh thần sau đây:
Suy giảm trí nhớ: giảm khả năng nhớ thông tin mới hoặc
nhớ lại thông tin cũ.
Rối loạn một hay nhiều hoạt động nhận thức (cognitive):

1.

2.
�
�
�
�
�

Ngơn ngữ.
Tính toán,
Tư duy trừu tượng, đánh giá …
Độ nhạy cảm của thị giác.
Cảm xúc,


ệu ch
ứng llâ
âm s
àng:
Tri
Triệ
chứ
sà
�

Biểu hiện sớm của sa sút trí tuệ thơng
thường là giảm trí nhớ và nhận thức.

�

Nhiều bệnh nhân sa sút trí tuệ gđ sớm

bề ngồi vẫn có vẽ bình thường và bỏ
sót bệnh.


át hi
ện s
ớm MCI
Ph
Phá
hiệ
sớ
Mild Cognitive Impairement
Chẩn đoán MCI dựa trên các tiệu chuẩn:
1.
Có than phiền về trí nhớ.
2.
Trí nhớ có giảm so với tuổi !!!
3.
Các hoạt động đời sống hàng ngày bình
thường.
4.
Chức năng nhận thức chung bình thường.
Khơng HC sa sút trí tuệ.
5.
50% MCI chuyển thành sa sút trí tuệ trong 3 năm.


Các
điểm
cần llư

ưu
ý trong
kh
ám
khá
lâm
sàng
ại
để lo
loạ
ừ HC
tr
trừ
SSTT
do nn
ứ
th
thứ
át .
ph
phá


ần llư
ưu ý trong kh
ám llâ
âm s
àng
Các điểm c
cầ

khá
sà
và c
ận llâ
âm s
àng
cậ
sà

�

�
�

Cần rà soát lại kỹ lưỡng các thuốc đã dùng vì có thể
đó là ngun nhân của biểu hiện suy giảm trí nhớ.
Cần xem có nghiện rượu khơng, thời gian và mức độ.
Khi cần thiết phải làm các xét nghiệm để loại trừ các
nguyên nhân có thể làm sai lạc chẩn đoán. Ðiện giải,
glucose, TSH, vitamin B12 trong huyết thanh,thăm dò
chức năng gan và thận, xác định nồng độ các thuốc
đang dùng- cần làm các xét nghiệm tổng phân tích
nước giải.


ần llư
ưu ý trong kh
ám llâ
âm s
àng v

à
Các điểm c
cầ
khá
sà
và
cận llâ
âm s
àng
sà

�

�

�
�

Ðịnh lượng oxy trong máu động mạch nếu
nghi có giảm oxy máu trong giảm trí nhớ cấp.
Khi cần thiết thì dùng MRI, CT-SCAN để
chẩn đốn.
Các XN chun sâu khác ….
Hướng đến chẩn đốn thể bệnh AD or VaD
và có biện pháp điều trị đúng mức.


ỏi:
C âu h
hỏ

1.
2.

Biểu hiện của HC SSTT.
Làm gì khi thăm khám cho bn co HC này.