Xây dựng phần mềm kế toán doanh thu bán hàng tại công ty tnhh thương mại và đầu tư xuân anh

BỘ TÀI CHÍNH
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH

---------------------

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
Đề tài:

XÂY DỰNG PHẦN MỀM KẾ TOÁN
DOANH THU BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI

VÀ ĐẦU TƯ XUÂN ANH

Sinh viên : Đoàn Thanh Cương

Lớp : CQ57/41.01

Chuyên ngành : TIN HỌC TÀI CHÍNH KẾ TỐN

Mã số : 41

Giảng viên hướng dẫn : ThS. Nguyễn Sĩ Thiệu

Hà Nội – 2023

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành đồ án “Xây dựng phần mềm kế tốn
doanh thu bán hàng tại Cơng ty TNHH Thương mại và đầu tư Xuân Anh”, em đã
nhận được sự giúp đỡ nhiêt tình của thầy giáo hướng dẫn, các thầy cô trong khoa hệ
thống thông tin kinh tế, ban giám đốc của Công ty TNHH Thương mại và đầu tư
Xn Anh và các anh chị trong phịng kế tốn.

Em xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, các anh chị ở đơn vị thực tập của Công
ty TNHH Thương mại và đầu tư Xuân Anh đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong
suốt quá trình thực tập.
Em xin gửi lời cảm ơn đến thầy Nguyễn Sĩ Thiệu đã tận tình giúp đỡ em hoàn
thành chuyên đề báo cáo thực tập.
Đồ án đã hồn thành, song khơng tránh khỏi những hạn chế nhất định em mong
muốn tiếp tục nhận được những ý kiến đóng góp của thầy cơ qua địa chỉ email của
em:
Em xin chân thành cảm ơn!

Tác giả đồ án

Đoàn Thanh Cương

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN................................................................................................................i
MỤC LỤC..................................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT..........................................................v
DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH...................................vi
LỜI MỞ ĐẦU..............................................................................................................vi
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN ĐỂ XÂY DỰNG PHẦN MỀM KẾ TỐN
DOANH THU BÁN HÀNG TRONG CƠNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ ĐẦU
TƯ XUÂN ANH...........................................................................................................3

1.1. Cơ sở lý luận để xây dựng phần mềm kế toán....................................................3
1.1.1. Khái niệm và định nghĩa..............................................................................3
1.1.2. Quy trình xây dựng phần mềm kế toán........................................................7
1.1.3. Các cơng cụ xây dựng phần mềm kế tốn..................................................14

1.2. Cơ sở lý luận của kế toán doanh thu bán hàng..................................................18

1.2.1. Các khái niệm và nhiệm vụ của kế toán doanh thu bán hàng.....................18
1.2.2. Các nguyên tắc phân loại đánh giá.............................................................20
1.2.3. Các cách hạch toán của phân hệ doanh thu bán hàng.................................20
1.2.4. Những lưu ý khi hạch toán doanh thu bán hàng.........................................28
1.2.5. Các tài khoản sử dụng................................................................................28

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HỆ THỐNG THƠNG TIN KẾ TỐN DOANH
THU BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ ĐẦU TƯ XUÂN
ANH............................................................................................................................ 30

2.1. Khái quát về công ty.........................................................................................30
2.1.1. Giới thiệu chung về công ty.......................................................................30
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của công ty........................................................................31

2.2. Thực trạng hệ thống thông tin kế tốn doanh thu bán hàng tại cơng ty TNHH
Thương mại và đầu tư Xuân Anh.............................................................................33

2.2.1. Tổ chức bộ máy kế tốn của cơng ty..........................................................33
2.2.2. Hình thức kế tốn sử dụng.........................................................................35
2.2.3. Hệ thống tài khoản và chứng từ sử dụng....................................................36
2.2.4. Quy trình hạch toán kế toán.......................................................................37
2.2.5. Các báo cáo sử dụng..................................................................................39
2.3. Đánh giá hệ thống thông tin bán hàng tại Công ty TNHH Thương mại và đầu
tư Xuân Anh............................................................................................................39
2.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán của cơng ty..........................................................39
2.3.2. Hình thức kế toán sử dụng.........................................................................40
2.3.3. Hệ thống tài khoản kế toán sử dụng...........................................................40
2.3.4. Các chứng từ sử dụng................................................................................41
2.3.5. Các báo cáo kế tốn bán hàng....................................................................42
2.3.6. Tình hình ứng dụng cơng nghệ thơng tin...................................................42

CHƯƠNG 3: XÂY DỰNG PHẦN MỀM KẾ TỐN DOANH THU BÁN HÀNG
TẠI CƠNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ ĐẦU TƯ XUÂN ANH.........................43
3.1. Phân tích hệ thống.............................................................................................43
3.1.1. Xác định u cầu và mơ tả bài tốn............................................................43
3.2. Phân tích hệ thống.............................................................................................45
3.2.1. Sơ đồ ngữ cảnh..........................................................................................45
3.2.2. Biểu đồ phân cấp chức năng......................................................................46
3.2.3. Ma trận thực thể chức năng........................................................................48
3.2.4. Phân tích mơ hình khái niệm logic.............................................................51
3.2.5. Mơ hình khái niệm dữ liệu.........................................................................57

3.3. Thiết kế hệ thống giao diện tương tác của phần mềm.......................................71
3.3.1. Hệ thống menu...........................................................................................71
3.3.2. Thiết kế giao diện.......................................................................................73

3.4. Một số đoạn code cơ bản..................................................................................83
3.5. Kết luận về phần mềm kế tốn bán hàng xây dựng tại cơng ty.........................87
PHẦN KẾT LUẬN......................................................................................................89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................90

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

TỪ VIẾT TẮT TÊN ĐẦY ĐỦ
Giá trị gia tăng
GTGT Cơ sở dữ liệu
CSDL Khách hàng
KH Kế toán
KT Hàng trả lại
HTL Xuất khẩu
XK Nhập khẩu

NK

DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH
Bảng 3.1. Bảng mơ hình dữ liệu..................................................................................
Biểu đồ 3.1. Biểu đồ phân cấp chức năng................................................................46
Biểu đồ 3.2. Biểu đồ luồng dữ liệu mức 0...............................................................51
Biểu đồ 3.3: Biểu đồ luồng dữ liệu mức 1 “ Cập nhật thông tin tiền bán hàng”......52
Biểu đồ 3.5. Biểu đồ luồng dữ liệu mức 1 “Hạch toán giảm doanh thu”.................54
Biểu đồ 3.6. Biểu đồ luồng dữ liệu mức 1 “Lập sổ”................................................55
Biểu đồ 3.7. Biểu đồ luồng dữ liệu mức 1 “lập báo cáo”......................................56Y
Sơ đồ 1.1. Sơ đồ quy trình xây dựng phần mềm kế toán...........................................7
Sơ đồ 2.1 Sơ đồ tổ chức bộ máy của cơng ty...........................................................31
Sơ đồ 2.2. Sơ đồ bộ máy kế tốn của cơng ty..........................................................33
Sơ đồ 2.3. sơ đồ hạch tốn.......................................................................................37
Sơ đồ 2.4. sở đồ hạch toán.......................................................................................38
Sơ đồ 2.5. sơ đồ hạch toán.......................................................................................38
Sơ đồ 2.6. sơ đồ hạch toán.......................................................................................39
Sơ đồ 3.1. Sơ đồ ngữ cảnh.......................................................................................45
Sơ đồ 3.2. Mơ hình khái niệm dữ liệu E – R...........................................................62
Sơ đồ 3.3. Sơ đồ mơ hình dữ liệu quan hệ 6

Hình 3.1. Ma trận thực thể chức năng.....................................................................50
Hình 3.2. Menu danh mục.......................................................................................72
Hình 3.3. Menu chứng từ.........................................................................................72
Hình 3.4. Menu sổ sách – báo cáo...........................................................................72
Hình 3.5. Menu cập nhật số dư................................................................................72
Hình 3.6. Menu hệ thống.........................................................................................72
Hình 3.7. Menu hỗ trợ.............................................................................................73
Hình 3.8. Giao diện màn hình đăng nhập................................................................73
Hình 3.9. Giao diện màn hình chính........................................................................74

Hình 3.10. Giao diện phiếu thu................................................................................75

Hình 3.11. Giao diện phiếu chi................................................................................76
Hình 3.12. Giao diện phiếu nhập kho......................................................................77
Hình 3.13. Giao diện phiếu nhập kho......................................................................78
Hình 3.14. Giao diện hố đơn GTGT......................................................................79
Hình 3.15. Phiếu báo cáo theo dõi cơng nợ khách hàng..........................................80
Hình 3.16. Phiếu báo cáo doanh thu theo khách hàng.............................................81
Hình 3.17. Phiếu báo cáo doanh thu theo mặt hàng.................................................82
Hình 3.18. Sổ cái.....................................................................................................82

1

LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 tập trung vào công nghệ kỹ thuật số mang
đến nhiều sự đổi mới trong sản xuất và kinh doanh. Trong đó tin học có vai trị
rất quan trọng là một công cụ không thể thiếu trong cuộc sống hiện nay. Tin học
đem lại nhiều lợi ích trong đời sống như tăng hiệu quả trong công việc, tăng
cường sự tiện lợi, tạo ra cơ hội kinh doanh, … và trong kế tốn cũng vậy.

Khi chưa có tin học kế toán phải làm tất cả các bản kê khai, sổ sách bằng tay.
Điều này gây mất thời gian và cơng sức mà cịn dễ mắc sai sót trong tính tốn.
Nên tin học là một phần khơng thể thiếu trong các hoạt động kế toán của doanh
nghiệp.

Doanh thu bán hàng là nguồn tài chính chủ yếu để đảm bảo hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp. Việc áp dụng tin học vào kế toán doanh thu bán hàng sẽ
xử lý thơng tin chính xác hơn tối ưu các quy trình kế tốn, giảm thiểu thời gian

chi phí cho doanh nghiệp.

Chính vì vậy, em đã chọn đề tài: “ Xây dựng phần mềm kế toán doanh thu
bán hàng tại công ty TNHH Thương mại và đầu tư Xuân Anh”.
2. Mục tiêu và đối tượng nghiên cứu

Đề tài được thực hiện với mục tiêu xây dựng phần mềm kế toán doanh thu bán
hàng để hỗ trợ cho doanh nghiệp quản lý và theo dõi doanh thu bán hàng một
cách chính xác nhất. Mục tiêu của đề tài này là :

- Cung cấp đầy đủ thơng tin 1 cách chính xác, kịp thời phục vụ công tác kế
toán doanh thu bán hàng

- Hỗ trợ cho kế toán viên hạch toán nghiệp vụ dễ dàng, thuận tiện …
- Giúp công ty tiết kiệm chi phí, nhân lực nâng cao doanh thu …
Đối tượng nghiên cứu của đồ án này là phần mềm kế toán doanh thu bán hàng
tại Công ty TNHH Thương mại và đầu tư Xuân Anh.
3. Phạm vi nghiên cứu

2

Các nghiệp vụ chính trong kế toán doanh thu bán hàng bao gồm:
- Xác định các giao dịch bán hàng
- Lập hóa đơn bán hàng
- Ghi nhận doanh thu bán hàng
- Tính và quản lý thuế GTGT
- Kiểm sốt cơng nợ khách hàng
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập số liệu
- Phương pháp xử lý số liệu

5. Kết cấu đồ án
Ngoài Lời mở đầu, danh mục viết tắt, danh mục hình, mục lục, phần kết luận,
nội dung đồ án gồm 3 chương :
- Chương 1: Cơ sở lý luận để xây dựng phần mềm kế toán doanh thu bán hàng
trong Công ty TNHH Thương mại và đầu tư Xuân Anh.
- Chương 2: Thực trạng hệ thống thơng tin kế tốn doanh thu bán hàng tại Công ty
TNHH Thương mại và đầu tư Xuân Anh.
- Chương 3: Xây dựng phần mềm kế tốn doanh thu bán hàng tại Cơng ty TNHH
Thương mại và đầu tư Xuân Anh.

3

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN ĐỂ XÂY DỰNG PHẦN MỀM KẾ TOÁN
DOANH THU BÁN HÀNG TRONG CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI VÀ

ĐẦU TƯ XUÂN ANH
1.1. Cơ sở lý luận để xây dựng phần mềm kế toán

1.1.1. Khái niệm và định nghĩa
 Khái niệm hệ thống thông tin
Là một hệ thống bao gồm các yếu tố liên quan với nhau (như con
người, thủ tục và dữ liệu) có nhiệm vụ thu thập, xử lý, lưu trữ, phân phối
dữ liệu và thông tin để đạt được một mục tiêu định trước của tổ chức.
 Khái niệm hệ thông thơng tin kế tốn
là hệ thống thông tin thu thập, ghi chép, lưu trữ, xử lý và cung cấp dữ
liệu thông tin liên quan đến kế tốn, tài chính.
 Các thành phần của hệ thống thơng tin kế tốn
 Con người
Con người là yếu tố quan trọng nhất trong một HTTTQL. Đây
chính là chủ thể phát triển, điều hành và sử dụng HTTTQL – đóng vai

trò chủ động trong việc tích hợp các yếu tố cịn lại trong hệ thống.
 Thủ tục (Procedure)
Thủ tục là một bộ các quy tắc, hướng dẫn được con người sử dụng
để hoàn thiện hoạt động của HTTTQL. Thủ tục bao gồm các chiến
lược, chính sách, phương pháp và quy tắc liên quan đến việc sử dụng
HTTTQL.
 Phần cứng (Computer Hardware)
Phần cứng của HTTTQL là tập hợp các thiết bị được sử dụng để
nhập dữ liệu đầu vào, lưu trữ, xử lý và đưa ra các kết quả sau khi xử
lý.
Phần cứng là các thiết bị hữu hình, có thể cầm, nắm và quan sát
bằng mắt được.

4

Thành phần phần cứng quan trọng nhất trong các HTTTQL chính là
máy tính.
 Phần mềm máy tính điện tử (Computer Software)

Phần mềm máy tính là các loại chương trình được sử
dụng để vận hành, điều khiển máy tính và các thiết bị
liên quan khác.
Phần mềm được chia thành 2 loại:
- Phần mềm hệ thống (quản lý phần cứng):

Là các phần mềm thực hiện quản lý và hỗ trợ hoạt
động của các hệ thống máy tính và mạng máy tính.
Ví dụ: các hệ điều hành, các chương trình quản trị
mạng - đóng vai trị giao diện giữa hệ thống mạng
máy tính, phần cứng máy tính và các phần mềm

ứng dụng.
- Phần mềm ứng dụng (quản lý dữ liệu theo yêu cầu người dùng):
Là các chương trình được viết để thực hiện các cơng việc nhất
định của người sử dụng máy tính, như: phần mềm tính lương,
phần mềm quản lý hàng tồn kho, phấn mềm xử lý văn bản, phần
mềm bảng tính điện tử, phần mềm tạo báo cáo tổng hợp cho các
nhà quản lý cấp cao.
 Khái niệm phần mềm kế toán
Phần mềm kế toán là bộ chương trình dùng để tự động xử lý các thơng
tin kế tốn trên máy vi tính, bắt đầu từ khâu nhập chứng từ gốc, phân loại
chứng từ, xử lý thông tin trên các chứng từ theo quy trình của chế độ kế
toán đến khâu in ra sổ kế toán và báo cáo tài chính, báo cáo kế tốn quản
trị.
 Các thành phần của phần mềm kế toán
Phần mềm kế toán bao gồm các thành phần sau:

5

- Sổ cái chung: Đây là kho lưu trữ trung tâm cho tất cả các giao dịch
tài chính, bao gồm doanh thu, chi phí, tài sản và nợ phải trả.
- Tài khoản phải trả ( nợ ngắn hạn ) : Mô-đun này quản lý việc thanh
toán hóa đơn và các khoản nợ khác của cơng ty.
- Các khoản phải thu: Phân hệ này theo dõi các hóa đơn và khoản
thanh toán của khách hàng, đồng thời quản lý việc thu các khoản nợ
chưa thanh toán.
- Quản lý hàng tồn kho: Mô-đun này theo dõi mức tồn kho, đơn đặt
hàng và doanh số bán hàng, đồng thời giúp quản lý luồng hàng hóa và
nguyên vật liệu.
- Xử lý bảng lương: Mô-đun này xử lý tiền lương và phúc lợi của
nhân viên, khấu trừ thuế và các nhiệm vụ khác liên quan đến nhân sự.

- Báo cáo tài chính: Mơ-đun này tạo ra các báo cáo tài chính như
bảng cân đối kế toán, báo cáo thu nhập và báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
- Tài sản cố định: Phân hệ này quản lý việc mua, khấu hao và thanh
lý tài sản cố định như bất động sản, nhà xưởng và thiết bị.
- Lập ngân sách và dự báo: Mô-đun này giúp các công ty lập kế
hoạch và lập ngân sách cho các giai đoạn trong tương lai dựa trên dữ
liệu lịch sử và các dự đoán trong tương lai.
- Đối chiếu ngân hàng: Mô-đun này giúp các công ty đối chiếu báo
cáo ngân hàng với hồ sơ kế tốn của họ để đảm bảo tính chính xác và
ngăn ngừa gian lận.
- Dấu vết kiểm tốn: Tính năng này ghi lại tất cả các giao dịch và
thay đổi được thực hiện trong phần mềm, cung cấp bản ghi để kiểm
tra hoặc xem xét trong tương lai.
 Vai trị của phần mềm kế tốn

Vai trò chính của phần mềm kế tốn là tạo điều kiện thuận lợi cho
việc quản lý tài chính bằng cách hợp lý hóa các nhiệm vụ như ghi sổ
kế tốn, lập hóa đơn và xử lý thanh tốn. Với phần mềm kế toán,

6

doanh nghiệp có thể dễ dàng tạo hóa đơn, theo dõi chi phí và theo dõi
dòng tiền, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định sáng suốt về chi tiêu
và doanh thu. Điều này có thể giúp các doanh nghiệp hoạt động hiệu
quả hơn, giảm chi phí và tối đa hóa lợi nhuận.

Vai trò quan trọng khác của phần mềm kế toán là đảm bảo tuân thủ
các luật và quy định về thuế. Phần mềm tự động hóa các tác vụ liên
quan đến thuế như tính thuế bán hàng, tạo báo cáo thuế và nộp các
khoản thanh toán thuế. Điều này đảm bảo rằng các doanh nghiệp tuân

thủ luật thuế.
 Đặc điểm của phần mềm kế toán
- Phần mềm kế toán sử dụng các phương pháp kế toán: phương pháp
chứng từ, phương pháp tài khoản, phương pháp tính giá và phương
pháp tổng hợp cân đối kế toán.
- Đáp ứng các yêu cầu của doanh nghiệp.
- Dễ dàng sử dụng.
- Đảm bảo tính chính xác.
- Phần mềm kế tốn phải có khả năng nâng cấp để đáp ứng yêu cầu mới
nhất của pháp luật và thị trường.
 Yêu cầu của phần mềm kế tốn
Theo Thơng tư số: 103/2005/TT-BTC phần mềm kế tốn cần có các u
cầu sau:
- Phần mềm kế toán phải hỗ trợ cho người sử dụng tuân thủ các quy

định của Nhà nước về kế toán; khi sử dụng phần mềm kế toán
không làm thay đổi bản chất, nguyên tắc và phương pháp kế toán
được quy định tại các văn bản pháp luật hiện hành về kế toán.
- Phần mềm kế tốn phải có khả năng nâng cấp, có thể sửa đổi, bổ
sung phù hợp với những thay đổi nhất định của chế độ kế toán và
chính sách tài chính mà khơng ảnh hưởng đến cơ sở dữ liệu đã có.

7

- Phần mềm kế toán phải tự động xử lý và đảm bảo sự chính xác về
số liệu kế toán.

- Phần mềm kế toán phải đảm bảo tính bảo mật thơng tin và an tồn
dữ liệu.

1.1.2. Quy trình xây dựng phần mềm kế toán.
Có nhiều quy trình xây dựng phần mềm kế toán như thác nước, xoắn ốc,…

nhưng quy trình phù hợp với việc ứng dụng vào phần mềm kế tốn là mơ hình
thách nước. Những ưu điểm của mơ hình thác nước ứng dụng vào quy trình
xây dựng phần mềm kế toán:

- Đơn giản, dễ hiểu và sử dụng.
- Đối với các dự án nhỏ hơn, mơ hình thác nước hoạt động tốt và mang lại
kết quả phù hợp.
- Các tiêu chí đầu vào và đầu ra được xác định rõ ràng, do đó nó dễ dàng
và có hệ thống để tiến hành chất lượng.
- Kết quả được ghi chép tốt.
Sau đây là sơ đồ quy trình xây dựng phần mềm kế tốn sử dụng mơ hình thác
nước:

Khảo Phân Thiết Xây Kiểm Chuyển Bảo
sát tích kế hệ dựng thử giao hành
hiện hệ thống phần bảo
trạng thống mềm trì
và lập
kế Hình 1.
hoạch

Sơ đồ 1.1. Sơ đồ quy trình xây dựng phần mềm kế tốn
 Khảo sát hiện trạng và lập kế hoạch

Bước đầu tiên của quy trình xây dựng phần mềm kế toán là khảo sát hệ
thống, nhằm nghiên cứu sơ bộ và xác định tính khả thi của hệ thống.
Việc khảo sát được chia ra hai đoạn:

8

- Khảo sát sơ bộ: nhằm hình thành dự án phát triển hệ thống thơng tin
quản lí

- Khảo sát chi tiết: thu thập thông tin chi tiết của hệ thống, phục vụ cho
việc phân tích và thiết kế. Giai đoạn này tập trung giải quyết các vấn đề
sau:
 Môi trường, các ràng buộc đối với hệ thống thông tin quản lý cần
xây dựng như thế nào?
 Chức năng, nhiệm vụ, mục tiêu cần đạt được của hệ thống thông tin
quản lí là gì?
 Định ra giải pháp phân tích, thiết kế sơ bộ và xem xét tính khả thi.
Mục tiêu của khảo sát

- Điều tra, thu thập thông tin về hệ thống hiện hành
- Tìm hiểu nghiệp vụ, chun mơn, mơi trường hoạt động của hệ thống hiện
hành
- Tìm hiểu các chức năng, nhiệm vụ và cách thức hoạt động của hệ thống
- Phê phán hệ thống và đề xuất ý kiến phát triển hệ thống

Các nhiệm vụ khảo sát
- Điều tra, thu thập thông tin về hệ thống hiện hành. - Biên tập, biểu diễn,
phê phán, đề xuất ý kiến..

Nội dung khảo sát
- Tìm hiểu mơi trường xã hội, kinh tế, và kĩ thuật của hệ thống - Nghiên cứu
cơ cấu tổ chức của hệ thống
- Xác định các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn.. của các đơn vị ở các cấp

khác nhau.
- Thu thập và nghiên cứu các hồ sơ, sổ sách,...của sử dụng trong nghiệp vụ
của tổ chức, đồng thời nghiên cứu các phương thức xử lí các thơng tin trong
các tài liệu liệu trên
- Thu thập và nghiên cứu các quy tắc quản lí bao gồm luật, các quy định,...
chi phối đến q trình xử lí thông tin

9

- Nghiên cứu các chu trình lưu chuyển và xử lí thơng tin của hệ thống
- Thống kê các phương tiện và tài nguyên được sử dụng cho hoạt động của
hệ thống
- Thu thập và nghiên cứu các yêu cầu về thông tin, các đánh giá về hệ
thống, các nguyện vọng và kế hoạch phát triển hệ thống
- Đánh giá hiện trạng và đề ra giải pháp
- Lập tài liệu khảo sát

Các yêu cầu của khảo sát
- Trung thực, khách quan
- Khơng bỏ sót thơng tin
- Khơng trùng lặp
- Các thông tin thu được cần phải được tổng hợp

Lập dự án
- Xác định mục tiêu dự án
- Lợi ích nghiệp vụ.
- Lợi ích người tiêu dùng.
- Lợi ích kinh tế.

Đưa ra giải pháp sơ bộ

- Đề xuất các chức năng chính và cấu trúc chung của hệ thống.
- Lập kế hoạch triển khai dự án.
 Phân tích hệ thống

Phân tích hệ thống là khảo sát nhận diện và phân định các thành phần
của một hệ thống phức hợp và chỉ ra các mối liên quan giữa chúng.

Mục tiêu phân tích hệ thống:
- Xác định các nhiệm vụ, chức năng mà hệ thống cần đảm nhận.
- Xác định các hạn chế hay ràng buộc áp đặt lên các chức năng của hệ

thống.
- Xác định các mối quan hệ giữa các chức năng của hệ thống.

10

- Đặc tả các chức năng của hệ thống và quy trình hoạt động của hệ
thống.
 Thiết kế hệ thống

Thiết kế là quá trình chuyển hóa các yêu cầu hệ thống về chức năng, về
dữ liệu thành các đặc tả vật lý.
Thiết kế hệ thống gồm có hai giai đoạn chính:

- Thiết kế logic: Xác định các thành phần chính của hệ thống và đặc tả
mỗi quan hệ giữa chúng.
- Thiết kế chi tiết: Thiết kế chi tiết từng thành phần của hệ thống và mô
tả các mỗi quan hệ giữa chúng một cách rõ ràng, trực quan, cụ thể.
Thiết kế hệ thống bao gồm các công việc sau:
Thiết kế kiến trúc của hệ thống

Nhằm xác định kiến trúc hệ thống (SA – Systems Architecture), trong
đó bao gồm các hệ thống con, các hệ thống con có mối liên hệ với nhau.

Mỗi hệ thống con được chia thành hai phần: phần thực hiện thủ công
và phần thực hiện bằng máy tính.

Cách thức xây dựng kiến trúc hệ thống:
SA được thiết lập bằng cách phân chia hệ thống ở mức cao thành hệ
thống con cấu thành ở mức thấp hơn.
Sự phân chia hệ thống thành hệ thống con dựa trên biểu đồ luồng dữ
liệu (ở giai đoạn phân tích) của hệ thống ở các mức khác nhau. Trong đó,
các hệ thống con được xác định và phân biệt bởi đường phân chia biểu
đồ luồng dữ liệu.
Phân định giữa phần thực hiện thủ công và phần do máy tính thực
hiện bằng cách xem xét các đối tượng sau:
- Đối với các tiến trình:
 Xác định các tiến trình được thực hiện bởi hệ thống, tên của các tiến

trình này nên giữ nguyên

11

 Xác định các tiến trình có một phần thực hiện bởi hệ thống, tên của
các tiến trình này nên đặt lại tên cho phù hợp

- Đối với các kho dữ liệu
 Xác định các kho dữ liệu được thực hiện bởi máy tính, và thay thế

các hồ sơ này bởi các thực thể trong mơ hình E/A hoặc các bảng

trong mơ hình dữ liệu
 Các hồ sơ được thực hiện thủ công sẽ bị loại bỏ ngay ra khỏi mô
hình dữ liệu (mơ hình E/A và mơ hình dữ liệu quan hệ)
Thiết kế các mơ đun chương trình
Mỗi hệ thống con trong mô tả kiến trúc của hệ thống là một Module
Dựa trên tài liệu đặc tả chức năng từ giai đoạn phân tích hệ thống, tiến
hành xây dựng sơ đồ xử lý (Giải thuật) cho từng hệ thống con (Module)
theo cấu trúc sau đây:

- Input: Dữ liệu vào, Output: Dữ liệu ra
- Tên mơ đun và thuật tốn thực hiện
Thiết kế giao diện người dùng
Giao diện người dùng nơi giao tiếp hay tương tác để trao đổi thông
tin giữa hệ thống với người dùng
Căn cứ vào mô tả cấu trúc và mô tả thiết kế dữ liệu, tiến hành thiết kế
giao diện người dùng
Các đối tượng sử dụng trong thiết kế giao diện:
- Thực đơn, hộp thoại, lệnh, các mẫu biểu ( gồm có các thành phần :
nút lệnh, hộp lựa chọn, …)
Sản phẩm của thiết kế giao diện là các đặc tả giao diện như mẫu biểu,
thực đơn, …
Thiết kế cơ sở dữ liệu
Thiết kế CSDL là quá trình chuyển các đặc tả dữ liệu logic thành đặc
tả dữ liệu vật lý để lưu dữ liệu, nghĩa là quá trình chuyển mơ hình dữ liệu
quan hệ thành thiết kế dữ liệu vật lý tương ứng (cấu trúc các tệp tin).

12

Các bước thiết kế CSDL:
- Dựa trên mơ quan hình dữ liệu quan hệ, loại bỏ các quan hệ không cần

tin học hóa.
- Phi chuẩn hóa mơ hình dữ liệu quan hệ nhằm giảm bớt các phức tạp

cho các mô đun xử lý, song song với nó là thiết lập các trigger cho
mỗi quan hệ.
- Kết quả của phi chuẩn hóa ta thu được sơ đồ dữ liệu quan hệ.
- Mỗi quan hệ (bảng) trong sơ đồ dữ liệu quan hệ xác định một mô tả
thiết kế cho tệp dữ liệu cần xây dựng tương ứng.
Thiết kế báo cáo, viết tài liệu báo cáo
Đặc tả thiết kế báo cáo:
- Tên biểu mẫu báo cáo
- Tên người sử dụng
- Chức năng của báo cáo
- Mẫu báo cáo(theo mẫu quy định của nhà nước hay quy định riêng của
tổ chức)
Các hình thức xuất báo cáo: Word, Excel, Acrobat Reader, đưa ra máy
in,…
 Xây dựng phần mềm
Xây dựng phần mềm là quá trình tạo ra một sản phẩm phần mềm từ ý
tưởng ban đầu cho đến sản phẩm hoàn chỉnh.
Q trình xây dựng phần mềm, sử dụng các cơng cụ kỹ thuật, ngơn ngữ
lập trình và nền tảng phần mềm để tạo ra một sản phẩm phần mềm.
 Kiểm thử
Kiểm thử phần mềm là quá trình kiểm tra và đánh giá tính năng, hiệu
suất, độ tin cậy, bảo mật và khả năng tương thích của phần mềm để đảm
bảo rằng nó đáp ứng được yêu cầu và mong đợi của khách hàng. Quá trình
kiểm thử phần mềm thường được thực hiện trong giai đoạn phát triển sản
phẩm trước khi sản phẩm được triển khai.