Chương 2 nhà nước chxhcn việt nam

CHƯƠNG 2
NHÀ NƯỚC CỘNG HOÀ XÃ HỘI

CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

LÊ HOÀI NAM

1

NỘI DUNG

2.1. Một số khái niệm cơ bản

2.2. Một số nguyên tắc hiến định về tổ chức
và hoạt động của bộ máy nhà nước

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

2.4. Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa ở Việt Nam

2

2.1. Một số khái niệm cơ bản

Bộ máy nhà nước là tổng thể các cơ quan nhà nước từ trung ương tới địa
phương hợp thành hệ thống được tổ chức, hoạt động theo những nguyên
tắc thống nhất, tạo thành cơ chế đồng bộ nhằm thực hiện nhiệm vụ, chức
năng của nhà nước.

3

2.1. Một số khái niệm cơ bản

4

2.1. Một số khái niệm cơ bản

Cơ quan nhà nước là một tổ chức cấu thành bộ máy nhà
nước; có tính chất, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ
cấu tổ chức và hình thức hoạt động khác nhau; sử dụng
quyền lực nhà nước để thực hiện chức năng quản lý xã
hội theo quy định của pháp luật.

5

2.2. Một số nguyên tắc hiến định về tổ chức
và hoạt động của BMNN

Quyền lực nhà nước là Nhà nước được tổ chức và
thống nhất, có sự phân hoạt động theo Hiến pháp
cơng, phối hợp, kiểm sốt và pháp luật, quản lý xã
giữa các cơ quan nhà nước hội bằng Hiến pháp và
trong việc thực hiện các pháp luật
quyền lập pháp, hành
pháp, tư pháp

6

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

Quốc hội là cơ quan đại diện cao nhất của các tầng lớp
dân cư trong xã hội, được thành lập bằng phổ thông đầu
phiếu, có chức năng chủ yếu là lập pháp và giám sát.

7

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

Quốc hội có các chức năng chính:

Thực hiện quyền lập Giám sát tối Quyết định các
hiến, lập pháp cao đối với vấn đề quan
hoạt động của
Nhà nước trọng khác của
Nhà nước

8

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

9

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

- Quốc hội họp mỗi năm hai kỳ. Họp bất thường trong trường hợp Chủ tịch
nước, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ hoặc ít nhất một phần
ba tổng số đại biểu Quốc hội yêu cầu.
- Nguyên tắc thông qua Luật, Nghị quyết: quá nửa tổng số đại biểu tán thành.
Yêu cầu 2/3 tổng số đại biểu tán thành khi: rút ngắn hoặc kéo dài nhiệm kỳ
Quốc hội; quyết định soạn thảo Hiến pháp mới hoặc sửa đổi Hiến pháp; thông

qua dự thảo Hiến pháp mới hoặc Hiến pháp sửa đổi và bãi nhiệm đại biểu Quốc
hội.

10

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt nước Cộng
hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam về đối nội và đối ngoại.

11

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

Lĩnh vực lập pháp

Nhiệm vụ, quyền Lĩnh vực tổ chức Chính phủ
hạn Chủ tịch
nước Lĩnh vực tư pháp
Lĩnh vực khen thưởng nhà nước và quốc
tịch
Lĩnh vực quốc phòng và an ninh

Lĩnh vực đối ngoại

12

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước

Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là cơ quan chấp hành của
Quốc hội.

13

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

Cơ cấu tổ chức của Chính phủ gồm: Thủ tướng, các Phó Thủ
tướng, Bộ và cơ quan ngang bộ.

Bộ nào?
Cơ quan ngang bộ nào?

14

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

Toà án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp.

15

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

16

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao:
/>

tham-phan

17

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

Việc xét xử của Toà án do Thẩm phán và Hội
thẩm thực hiện

Thẩm phán và Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ
tuân theo pháp luật

Nguyên tắc trong Tồ án xét xử cơng khai
xét xử của Toà án Toà án xét xử tập thể và quyết định theo đa số

Nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được đảm bảo

Chế độ xét xử sơ thẩm, phúc thẩm bảo đảm

Quyền bào chữa được đảm bảo

18

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan tư pháp, có chức năng thực
hành quyền cơng tố và kiểm sát hoạt động tư pháp.

19

2.3. Các cơ quan nhà nước hiến định

- Viện kiểm sát nhân dân có cơ cấu tổ chức tương đồng với Toà
án nhân dân bao gồm: Viện kiểm sát nhân dân tối cao, cấp cao, cấp
tỉnh và cấp huyện. Bên cạnh đó, cịn có Viện kiểm sát quân sự.
- Viện kiểm sát nhân dân do Viện trưởng lãnh đạo. Khi thực hành
quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, Kiểm sát viên tuân
theo pháp luật và chịu sự chỉ đạo của Viện trưởng Viện kiểm sát
nhân dân.

20