THƯƠNG NGHIỆP VÙNG THUẬN QUẢNG THỜI CHÚA NGUYỄN (1558 - 1774)

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ THỂ

THƯƠNG NGHIỆP VÙNG THUẬN QUẢNG
THỜI CHÚA NGUYỄN (1558 - 1774)

Demo Version - Select.Pdf SDK

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ

Thừa Thiên Huế, 2016

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ THỂ

THƯƠNG NGHIỆP VÙNG THUẬN QUẢNG
THỜI CHÚA NGUYỄN (1558 - 1774)

Demo Version - Select.Pdf SDK
Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
Mã số: 60 22 03 13

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ

Người hướng dẫn khoa học
PGS.TS. Đỗ Bang

Thừa Thiên Huế, 2016
i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của
riêng tơi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong Luận
văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kỳ một
công trình nào khác. Những tài liệu tham khảo phục vụ cho
Luận văn có nguồn gốc rõ ràng. Nếu có gì sai sót tơi xin chịu
trách nhiệm.

Tác giả

Demo Version - Select.Pdf SDK

Nguyễn Thị Thể

ii

Lời Cảm Ơn

Luận văn tốt nghiệp được hoàn thành tại Đại học Huế. Để hoàn
thành được luận văn này, ngoài sự cố gắng, nổ lực của bản thân, cho
phép tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc đến: Ban
Giám hiệu, Phòng Đào tạo sau đại học trường Đại học Sư phạm Huế
(ĐHSP); Phòng Tư liệu khoa Lịch sử trường ĐHSP Huế, Thư viện
trường ĐHSP Huế, Phòng Tư liệu khoa Lịch sử trường ĐHKH Huế,
Trung tâm học liệu Đại học Huế, Thư viện tỉnh Thừa Thiên Huế; qúy
thầy cô trong tổ Lịch sử Việt Nam, khoa Lịch sử trường ĐHSP Huế đã

tạo điều kiện thuận lợi cho tơi trong q trình học tập, nghiên cứu và
thực hiện đề tài luận văn này.

Đặc biệt, xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo PGS.TS Đỗ

Demo Version - Select.Pdf SDK

Bang, khoa Lịch sử trường ĐHKH Huế - đã trực tiếp hướng dẫn, dìu dắt,
giúp đỡ tơi trong suốt q trình triển khai, nghiên cứu và hồn thành đề
tài.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, chia sẻ, ủng hộ,
quan tâm và động viên của gia đình, thầy cơ, bạn bè đã dành cho tơi
trong suốt khóa học vừa qua và đồng thời cũng mong nhận được sự góp
ý của quý Thầy Cô, các nhà khoa học, độc giả và các bạn học viên cho
đề tài này.

T.T.Huế, tháng 11 năm 2016
Tác giả

Nguyễn Thị Thể

iii

iii

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa i

Lời cam đoan ii

Lời cảm ơn iii

Mục lục 1

Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt 3

MỞ ĐẦU 4

1. Lý do chọn đề tài 4

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 5

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 8

4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 9

5. Nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu 9

6. Đóng góp của luận văn 10

7. Bố cục của luận văn 11

CHƯƠNG 1D:eVmÀoI NVÉeTrsVioỀnV-ÙSNeGleĐctẤ.PTdTfHSUDẬKN QUẢNG VÀ CHÍNH SÁCH

ĐỐI VỚI THƯƠNG NGHIỆP THỜI CHÚA NGUYỄN 12

1.1. Điều kiện tự nhiên 12

1.2. Tài nguyên thiên nhiên 15

1.3. Tình hình chính trị - xã hội 18

1.4. Chính sách của chúa Nguyễn đối với việc phát triển kinh tế thương nghiệp 24

CHƯƠNG 2: TÌNH HÌNH THƯƠNG NGHIỆP VÙNG THUẬN QUẢNG TỪ

NĂM 1558 ĐẾN NĂM 1774 31

2.1. Tình hình nội thương 31

2.1.1. Hệ thống các chợ làng 31

2.1.2. Thành phần tham gia buôn bán. 34

2.1.3. Hình thức và các mặt hàng trao đổi 36

2.1.4. Giao thương kinh tế giữa các vùng 45

2.2. Tình hình ngoại thuơng 48

2.2.1. Thành phần thương nhân nước ngoài 48

1

2.2.2. Hoạt động buôn bán ở các thương cảng 57

2.2.3. Các loại hàng hóa bn bán 63

2.2.3.1. Hàng xuất khẩu 63

2.2.3.2. Hàng nhập khẩu 66

2.2.4. Các phương thức mua bán 67

CHƯƠNG 3: ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÒ VÀ TÁC ĐỘNG CỦA THƯƠNG

NGHIỆP VÙNG THUẬN QUẢNG THỜI CHÚA NGUYỄN 70

3.1. Đặc điểm của thương nghiệp vùng Thuận Quảng 1558 - 1774 70

3.2. Vai trò - tác động của thương nghiệp vùng Thuận Quảng 83

3.2.1. Đối với chính trị - quân sự 83

3.3.2. Đối với kinh tế - xã hội 84

3.2.3. Đối với giao lưu văn hóa 86

KẾT LUẬN 89

TÀI LIỆU THAM KHẢO 91

PHỤ LỤC

Demo Version - Select.Pdf SDK

2

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT

ĐHKH : Đại học Khoa học
ĐHSP : Đại học Sư phạm
NCLS : Nghiên cứu lịch sử
NXB : Nhà xuất bản
Tr : Trang
TP.HCM : Thành phố Hồ Chí Minh
VOC : Cơng ty Đông Ấn Hà Lan

Demo Version - Select.Pdf SDK

3

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Lịch sử dân tộc Việt Nam gắn liền với quá trình Nam tiến, mở rộng lãnh thổ,

tầm ảnh hưởng văn hóa về phương Nam. Thuận Quảng là vùng đất đứng chân chiến
lược của chúa - vua Nguyễn, là trung tâm kinh tế của Đàng Trong vốn thuộc chủ
quyền của Đại Việt từ các thế kỷ trước. Quá trình Nam tiến đã thực sự tạo nên những
ảnh hưởng lớn lao đối với lịch sử dân tộc mà kết quả trực tiếp của nó là tạo nên một
vùng đất mới rộng lớn ở phía Nam, trong đó có vùng Thuận Quảng trù phú.

Năm 1613, trước khi qua đời, Nguyễn Hoàng căn dặn với Nguyễn Phúc Nguyên và
Triều thần: “Đất Thuận Quảng phía Bắc có Hồnh Sơn và Linh Giang hiểm trở, phía
Nam có núi Hải Vân và núi Đá bia vững bền. Núi sẵn vàng sắt, biển có cá muối. Thật là

đất dụng võ của người anh hùng. Nếu biết dạy dân luyện binh để chống chọi với họ
Trịnh thì đủ xây dựng cơ nghiệp mn đời. Ví bằng thế lực khơng địch được thì cố giữ
vững đất đai để chờ cơ hội, chứ đừng bỏ qua lời dạy của ta” [86, tr. 44].

Chúa Nguyễn rất quan tâm đến đời sống cũng như vấn đề phát triển kinh tế,

hoạt động thDươenmg omạVi.eTrhsựioc nhiệ-nScehlínehcts.áPchdtfrọSnDg Kthương, triệt để khai thác nguồn

lực của đất nước, chúa Nguyễn đã đặt vương quốc của mình trên nền tảng kinh tế
ngoại thương, phát triển Đàng Trong trở thành một thể chế biển (Maritime polity),
phát huy truyền thống khai thác, phát triển giao thương và giao lưu văn hóa trên
biển. Sự hưng thịnh của hoạt động kinh tế ngoại thương, sự xuất hiện tấp nập của
những đoàn thuyền buôn ngoại quốc đã mang lại cho vương quốc của chúa Nguyễn
một mơ hình phát triển hồn tồn khác so với vùng đất Đàng Ngoài của họ Trịnh.

Đàng Trong nói chung và vùng Thuận Quảng nói riêng, hoạt động thương mại
đó là sự tích hợp của yếu tố nội sinh và ngoại sinh. Đến thế kỷ XVIII, kinh tế vùng
Thuận Quảng đã có những bước khởi sắc mới: các chợ làng, chợ huyện, chợ phủ…
mọc lên khắp nơi, bên cạnh đó việc giao lưu bn bán với nước ngồi trở thành một
nhu cầu lớn. Các thương cảng ra đời như Hội An, Thanh Hà, Nước Mặn vào thế kỷ
XVII - XVIII. Các thương cảng này đều nằm trên đất Thuận Quảng (tương đương
với vùng đất hiện thuộc các tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam - Đà

4

Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú n). Chính sự phát triển kinh tế đó đã tạo cơ
sở cho chúa Nguyễn mở mang lãnh thổ Đàng Trong, chống Trịnh thành công và tạo
nên một diện mạo mới cho miền Trung Việt Nam.

Tìm hiểu thương nghiệp vùng Thuận Quảng từ 1558 - 1774 là nghiên cứu về

một loại hình kinh tế - xã hội - văn hóa dưới thời các chúa Nguyễn có quan hệ đến
sản xuất hàng hóa, thương nghiệp, phát triển đơ thị trong mối quan hệ giao lưu kinh
tế và văn hóa với các nước bên ngồi. Vì vậy, việc nghiên cứu về kinh tế thương
nghiệp ở vùng Thuận Quảng có ý nghĩa khoa học và thực tiễn sâu sắc.

Về ý nghĩa khoa học, đề tài góp phần làm rõ những biến chuyển trong nền
kinh tế ở vùng Thuận Quảng. Sự phát triển của nông nghiệp và thủ công nghiệp
cùng với nhu cầu cuộc sống đang lên khiến cho chợ búa mọc lên khắp nơi. Đồng
thời, nhu cầu giao lưu buôn bán với các thương nhân nước ngồi ngày càng lớn. Đó
chính là cơ sở cho sự ra đời nền kinh tế thương nghiệp phát triển và dẫn đến sự xuất
hiện của mầm mống kinh tế tư bản chủ nghĩa.

Về ý nghĩa thực tiễn, ở một mức độ nhất định đề tài góp phần rút ra được một
số bài học, kinh nghiệm để thực hiện có hiệu quả các biện pháp, chính sách về kinh tế

trong cơng cDuộecmđổoi mVeớirshiiệonnn-ayS. eMleộct stố.Pndộfi dSuDngKcủa luận văn có thể sử dụng làm

tài liệu tham khảo, giảng dạy lịch sử về việc tổ chức các hoạt động kinh tế và bổ sung
vào nguồn tư liệu cho phần lịch sử dân tộc thời trung đại. Qua đó, chúng ta thấy sự
cần thiết phải tìm hiểu và nghiên cứu hoạt động kinh tế thương nghiệp.

Với tất cả ý nghĩa đó, tôi chọn vấn đề “Thương nghiệp vùng Thuận Quảng
thời chúa Nguyễn (1558 - 1774)” để làm đề tài luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Lịch
sử Việt Nam của mình.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề

Thương nghiệp là một bộ phận của nền kinh tế và là một lĩnh vực đặc biệt
quan trọng trong sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia, do đó cũng đã có nhiều tác
giả trong và ngồi nước nghiên cứu về vấn đề này. Các nhà nghiên cứu với những
đề tài khác nhau, phạm vi nghiên cứu rộng hẹp khác nhau, cũng đã đề cập đến vấn

đề thương nghiệp vùng Thuận Quảng thế kỉ XVI - XVIII trong công trình của mình
nhưng mức độ sâu rộng cũng khác nhau.

5

2.1. Giai đoạn trước năm 1975
- Lê Quý Đôn với Phủ biên tạp lục, bản dịch xuất bản năm 1976. Sách gồm 6

tập nói về những vấn đề liên quan đến sứ Thuận Hóa và Quảng Nam như: sự khai
thiết khôi phục hai xứ Thuận Hóa và Quảng Nam, về hình thế núi sơng, thành lũy,
đường sá, bến đị… cũng như các tình tiết về kinh tế xã hội, về các chính sách của
nhà nước, về sản vật, thuế khóa, về phương thức trao đổi mua bán…

- Đại Nam thực lục của Quốc sử quán triều Nguyễn. Sách chia làm 2 phần:
Tiền biên và chính biên. Trong đó, phần Tiền biên ghi chép về sự nghiệp của chín
chúa Nguyễn, bắt đầu từ khi Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa (1558) đến hết
thời chúa Nguyễn Phúc Thuần (1777). Vào năm 1962, Viện Sử học bắt đầu cho
công bố bản dịch bộ Đại Nam thực lục tập 1 phần Tiền biên, đến năm 1978 thì in
tập XXXVIII, hồn thành công việc xuất bản trọn bộ Đại Nam thực lục.

- Việt sử xứ Đàng Trong, của tác giả Phan Khoang, xuất bản lần đầu tiên năm
1969. Đây được xem là cơng trình nghiên cứu toàn diện đầu tiên về xứ Đàng Trong,
đã vạch ra con đường chinh phục về phía Nam của các chúa Nguyễn, trong đó ở
chương III và chương IV đề cập đến khu vực hành chính, thuế điền, thuế đị, thuế
vàng bạc, muối sắt, thuế đầu nguồn, về phép đo lường, tiền tệ, về kinh tế canh nông

Demo Version - Select.Pdf SDK

thương mại, tiểu công nghệ của người dân xứ Đàng Trong, mối quan hệ ngoại giao
buôn bán với các nước trong khu vực.

2.2. Giai đoạn sau năm 1975
2.2.1. Các cuốn sách, luận văn liên quan tới đề tài

Giai đoạn này đã có nhiều tác giả quan tâm, tìm hiểu và nghiên cứu về hoạt
động kinh tế thương nghiệp.

- Năm 1996, tác giả Đỗ Bang với cuốn Phố cảng vùng Thuận Quảng thế kỷ
XVII - XVIII, là tác phẩm nghiên cứu về một loại hình kinh tế - xã hội - văn hóa
dưới thời các chúa Nguyễn. Trong đó đề cập đến sự phát triển thương mại dẫn đến
việc hình thành các phố cảng, các trung tâm thương mại như Hội An, Thanh Hà,
Nước Mặn.

- Xứ Đàng Trong của Christophoro Borri, bản dịch xuất bản năm 1998 đề cập
một cách tổng thể bối cảnh và tình hình kinh tế, xã hội, tôn giáo… của vương quốc
Đàng Trong

6

- Năm 1999, trên cơ sở nguồn tư liệu khá phong phú, Li Tana với tác phẩm Xứ
Đàng Trong lịch sử kinh tế - xã hội Việt Nam thế kỉ XVII và XVIII, cung cấp những
tư liệu về những ảnh hưởng của quá trình giao thương buôn bán đến sự phát triển
kinh tế, dành trọn chương 3 và 4 viết về thành phần thương gia, tiền tệ và thương
mại ở xứ Đàng Trong dưới thời các chúa Nguyễn.

- Những người Châu Âu ở An Nam của tác giả Chales Maybon, bản dịch năm
2006 cũng cung cấp những sự kiện về việc trao đổi, buôn bán với các nước.

Gần đây, có một số Luận văn Thạc sĩ có liên quan đến đề tài:
- Trương Thị Thu Thảo (2010), Chợ làng ở Thừa Thiên Huế (thế kỷ XVI –
XIX), Luận văn Thạc sĩ Sử học, Trường Đại học Sư phạm Huế đã khái quát về

quá trình hình thành và phát triển của các hệ thống chợ ở Thừa Thiên Huế.
- Lê Thị Hương (2011), Kinh tế ngoại thương Đàng Trong thế kỉ XVII - XVIII,
Luận văn Thạc sĩ Sử học, Trường Đại học Sư phạm Huế cũng đã đi sâu nghiên cứu
về tình hình thương mại, trao đổi mua bán ở miền này dưới thời các chúa Nguyễn.
- Nguyễn Viết Minh (2012), Kinh tế nông nghiệp, thủ công nghiệp vùng
Thuận - Quảng dưới thời Chúa Nguyễn, Luận văn Thạc sĩ Sử học, Trường Đại học
Sư phạm Huế, trình bày về các chính sách nơng nghiệp, các loại hình, làng nghề thủ

Demo Version - Select.Pdf SDK

công nghiệp ở vùng Thuận Quảng.
- Trương Thị Quỳnh Nga (2013), Nguồn hàng và thị trường ở Đàng Trong thế

kỷ XVII - XVIII, Luận văn Thạc sĩ Sử học, Trường Đại học Khoa học Huế, trình bày
về các mặt hàng, nguồn hàng, luồng hàng bn bán trong và ngồi nước.

- Phạm Nhân Đức (2014 - Đại học Sư phạm Huế) với luận văn Thương nghiệp
Quảng Trị thế kỉ XVI - XIX, đã trình bày chi tiết về tình hình nội thương, ngoại
thương Quảng Trị trong gần 4 thế kỷ cũng như vạch ra các con đường thương mại
liên vùng, liên tỉnh thời các chúa Nguyễn và vua Nguyễn.
2.2.2. Các bài viết trong các kỷ yếu hội thảo khoa học, tạp chí có liên quan

Trong Kỷ yếu hội thảo khoa học (2008) “Chúa Nguyễn và vương triều Nguyễn
trong lịch sử Việt Nam từ thế kỉ XVI - đến thế kỉ XIX” đã có nhiều bài viết liên quan
tới đề tài: như bài viết của Nguyễn Quang Ngọc với “Nguyễn Phúc Nguyên: vị chúa
của những kỳ công mở cõi đầu thế kỉ XVII, Nguyễn Thị Huê với “Sự thịnh suy của
hoạt động ngoại thương ở Đàng Trong thế kỷ XVII - XVIII”, Phạm Thị Ưng, Lê Trí

7

Duẩn với “Vai trò một số vị chúa tiêu biểu dưới thời các chúa Nguyễn”, Andrew
Hardy với “Nguồn” trong kinh tế hàng hóa ở Đàng Trong, Đỗ Bang “Đơ thị Đàng
Trong dưới thời các chúa Nguyễn”… đã cung cấp cho tôi nguồn tư liệu quan trọng
và những quan điểm, đánh giá nhìn nhận mới về chúa Nguyễn trong lịch sử để từ đó
làm cơ sở cho người nghiên cứu sau này có điều kiện đi sâu tìm hiểu về các vấn đề
liên quan tới thời chúa Nguyễn, trong đó đặt biệt là vấn đề kinh tế.

Ngồi ra, cịn phải kể đến các bài viết của các nhà nghiên cứu cơng bố trên
tạp chí Nghiên cứu Lịch sử, tạp chí Nghiên cứu Đơng Nam Á, tạp chí Huế xưa &
nay như: Nguyễn Trọng Văn, Mai Phương Ngọc “Quan hệ thương mại của Đàng
Trong với người Hoa thế kỉ XVI - XVIII”, Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử, Đỗ Bang
với “Phố cảng Thanh Hà - Bao Vinh trong tiến trình lịch sử Phú Xuân - Huế thế
kỷ XVII - XIX”, Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử, Dương Văn Huy “Quản lý ngoại
thương của chính quyền Đàng Trong thế kỷ XVII - XVIII”, Tạp chí Nghiên cứu
Đơng Nam Á.

Nhìn chung, các cơng trình trên dù ở những góc độ nghiên cứu khác nhau đều
góp phần làm rõ hoạt động về thương mại, kinh tế Đàng Trong nói chung và vùng
Thuận Quảng nói riêng thế kỉ XVI - XVIII. Tuy nhiên, chưa có một cơng trình nào

Demo Version - Select.Pdf SDK

đề cập một cách toàn diện và hệ thống về kinh tế thương nghiệp ở Thuận Quảng từ
năm 1558 đến 1774. Đây là nhiệm vụ cơ bản mà tác giả đặt ra và giải quyết trong
Luận văn này.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu chính của đề tài đó chính là tình hình kinh tế thương
nghiệp của vùng Thuận Quảng dưới thời chúa Nguyễn.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Về không gian: vùng Thuận Quảng xưa, ngày nay bao gồm các tỉnh Quảng
Trị, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam - Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định,
khảo sát và nghiên cứu về tình hình thương nghiệp diễn ra ở xứ Đàng Trong. Tuy
nhiên khi nghiên cứu không tách rời các hoạt động diễn ra trong cả đất nước ta.

- Về thời gian: từ năm 1558, khi chúa Nguyễn Hoàng vào trấn thủ vùng
Thuận Hóa đến năm 1774, trước khi quân Trịnh vào đánh chiếm Phú Xuân.

8

4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Mục tiêu nghiên cứu

Dựa trên nguồn tư liệu sưu tầm được, luận văn tập trung nghiên cứu, cung cấp
sự hiểu biết một cách có hệ thống về tình hình nội thương và ngoại thương vùng
Thuận Quảng thời các chúa Nguyễn. Phản ánh một cách sinh động về các hình thức
mua bán, trao đổi hàng hóa, phương tiện đi lại để buôn bán, các đối tượng tham gia
buôn bán, các yếu tố tác động đến thương mại… Để từ đó có cách nhìn, đánh giá
đúng đắn hơn về đặc điểm cũng như vai trò và tác động của nó đối với vùng Thuận
Quảng nói riêng và xứ Đàng Trong nói chung.
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục tiêu trên, đề tài thực hiện các nhiệm vụ sau:
Một là, sưu tầm, tập hợp, nghiên cứu, đánh giá các tài liệu liên quan đến kinh
tế thương nghiệp vùng Thuận Quảng và các tài liệu viết về kinh tế Đàng Trong từ
năm 1558 đến 1774.
Hai là, tổng hợp, so sánh, đối chiếu, đánh giá tài liệu sau đó chọn lọc tài liệu
và thông tin liên quan đến đề tài.

Ba là, hDệetmhốongVheórasnioộind-unSgeclheoctp.hPùdhfợSpDvKới từng giai đoạn, từng khía cạnh

của đề tài để đi sâu tìm hiểu về kinh tế thương nghiệp và vai trị của nó đối với vùng
Thuận Quảng.

Bốn là, rút ra kết luận, nhận xét, đánh giá về kinh tế thương nghiệp cũng như
vai trị của nó đến nền kinh tế Đàng Trong từ thế kỉ XVII đến thế kỉ XVIII. Từ đó
thấy tầm quan trọng của kinh tế thương nghiệp đối với sự phát triển và ổn định đất
nước Đàng Trong.
5. Nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu
5.1. Nguồn tài liệu

Nguồn tài liệu được sử dụng để thực hiện trước tiên là các thư tịch cổ viết về
vùng đất Thuận Hóa thế kỉ XVII - XVIII như: Phủ biên tạp lục của Lê Qúy Đôn,
Đại Nam thực lục của Quốc sử qn triều Nguyễn… Đây là những cuốn sách có
nhiều thơng tin cụ thể, quý giá có liên quan đến nội dung chúng tơi cần tìm hiểu.
Các cơng trình chun khảo như: Phố cảng vùng Thuận Quảng thế kỉ XVII - XVIII

9

của tác giả Đỗ Bang… phản ảnh một khía cạnh nhất định tình hình kinh tế, xã hội
của vùng Thuận Quảng.

Sự phát triển của thương mại ở Đàng Trong đã thu hút nhiều các thuyền bn,
thương nhân nước ngồi đến bn bán. Những ghi chép của họ đã cung cấp nhiều
thông tin quan trọng về thương nghiệp ở Đàng Trong. Phải kể đến như: “Xứ Đàng
Trong năm 1621” (Nxb TPHCM) của nhà truyền giáo Cristophoro Borri, “Những
người Châu Âu ở nước An Nam” của tác giả Chales Maybon… là một trong những
nguồn tư liệu tham khảo chính phục vụ cho luận văn. Bên cạnh đó, chúng tơi cịn sử

dụng các bài nghiên cứu được in trên các tạp chí, hay các tài liệu tiếng anh, internet
có liên quan đến vấn đề này.
5.2. Phương pháp nghiên cứu

Thực hiện luận văn này, chúng tôi chủ yếu sử dụng phương pháp lịch sử, kết
hợp với phương pháp logic; trình bày theo từng vấn đề, trân trọng tính khách quan
của lịch sử. Khi xử lí tài liệu chúng tơi sử dụng phương pháp thống kê, so sánh, đối
chiếu để làm sáng tỏ những vấn đề nghiên cứu.
6. Đóng góp của luận văn

Luận văn là cơng trình đi vào nghiên cứu một cách tương đối toàn diện, có hệ

Demo Version - Select.Pdf SDK

thống về thương nghiệp vùng Thuận Quảng thời chúa Nguyễn từ năm 1558 đến
năm 1774.

Luận văn cung cấp những tư liệu về thương mại như các chợ làng, các trung
tâm trao đổi mua bán, hoạt động nội thương, các thương cảng. Phân tích một cách
có hệ thống những thương phẩm được buôn bán, trao đổi trong thương mại ở vùng
Thuận Quảng, không những các mặt hàng bản địa mà còn cả các mặt hàng trao đổi
với bên ngoài. Đồng thời luận văn cũng đi sâu chỉ ra được đặc điểm, tác động và vai
trò của thương nghiệp đối với kinh tế của đất nước.

Luận văn là nguồn tài liệu bổ sung vào các cơng trình nghiên cứu lịch sử về
mặt kinh tế. Là tài liệu tham khảo cho sinh viên ngành lịch sử ở các trường cao
đẳng, đại học.

Luận văn còn là nguồn tài liệu tham khảo cho việc hoạch định các chính sách
về phát triển thương mại của vùng, đặc biệt là việc sản suất và phát triển có trọng

tâm các mặt hàng có tiềm năng trong trao đổi mua bán.

10

7. Bố cục của luận văn
Ngoài các phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục; nội

dung của luận văn được kết cấu làm 3 chương:
Chương 1: Vài nét về vùng đất Thuận Quảng và chính sách đối với thương nghiệp

thời chúa Nguyễn.
Chương 2: Tình hình thương nghiệp ở vùng Thuận Quảng từ năm 1558 đến năm

1774.
Chương 3: Đặc điểm, vai trò và tác động của thương nghiệp vùng Thuận Quảng

thời chúa Nguyễn.

Demo Version - Select.Pdf SDK

11