Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn huyện yên lập, tỉnh phú thọ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

NGUYỄN PHƯƠNG THẢO

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ,
CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN YÊN LẬP, TỈNH PHÚ THỌ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
MÃ NGÀNH: 8310110

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. TRỊNH QUANG THOẠI

Hà Nội, 2023

i

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi. Các số
liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố
trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào khác.
Nếu nội dung nghiên cứu của tôi trùng lặp với bất kỳ cơng trình nghiên
cứu nào đã cơng bố, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm và tn thủ kết luận
đánh giá Luận văn của Hội đồng khoa học.

Hà Nội, ngày ... tháng 6 năm 2023
Người cam đoan

Nguyễn Phương Thảo

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được
sự giúp đỡ quý báu của các cơ quan, các tổ chức và các cá nhân. Tôi xin bày
tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới tất cả các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ
tơi trong suốt q trình thực hiện nghiên cứu luận văn này.

Tôi cũng xin gửi lời cám ơn tới Quý thầy cô giáo Trường Đại học
Lâm nghiệp đã trang bị cho tôi những kiến thức trong suốt thời gian học tập
tại trường.

Với lịng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tơi xin trân trọng cảm ơn
Thầy giáo TS. Trịnh Quang Thoại đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tơi trong
suốt q trình nghiên cứu, hồn thành Luận văn này.

Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến UBND, HĐND, Sở Nội vụ, Sở
Lao động - Thương binh và Xã hội và các phòng Lao động - Thương binh và
Xã hội các huyện đã nhiệt tình cung cấp thơng tin, số liệu, góp ý và giúp đỡ
tôi trả lời phiếu khảo sát trong quá trình thực hiện nghiên cứu Luận văn.

Sự giúp đỡ của anh chị em đồng nghiệp Cơ quan và gia đình, bạn bè đã
ln quan tâm, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình thực hiện.

Do thời gian nghiên cứu cũng như kiến thức của bản thân có hạn, Luận
văn của tơi chắc chắn khơng thể tránh khỏi những sơ suất, thiếu sót. Tơi rất
mong nhận được sự đóng góp của Q thầy cơ và bạn bè để đề tài được hoàn
thiện hơn.

Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày ... tháng 6 năm 2023
Học viên

Nguyễn Phương Thảo

iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Ý nghĩa
CBCC Cán bộ, công chức
GTNT Giao thông nông thôn
HĐND Hội đồng nhân dân
KT - XH Kinh tế xã hội
MTTQ Mặt trận tổ quốc
NTM Nông thôn mới
THPT Trung học phổ thông
UBND Ủy ban nhân dân

iv

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................iii
MỤC LỤC........................................................................................................ iv
DANH MỤC CÁC BẢNG.............................................................................. vii
DANH MỤC CÁC HÌNH..............................................................................viii
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC ................................. 4

1.1. Cơ sở lý luận về đội ngũ cán bộ, công chức ........................................... 4
1.1.1. Các khái niệm cơ bản ....................................................................... 4
1.1.2. Vai trò của nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã................ 11
1.1.3. Nội dung nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã ................... 11
1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC
cấp xã ................................................................................................ 17
1.1.5. Tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ công chức ........................... 21

1.2. Cơ sở thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã .28
1.2.1. Chủ trương, chính sách liên quan đến nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ công chức cấp xã .......................................................................... 28
1.2.2. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
cấp xã ở một số địa phương ở Việt Nam .................................................. 29
1.2.3. Một số bài học kinh nghiệm cho huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ về
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn
huyện ......................................................................................................... 33

Chương 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU . 35
2.1. Đặc điểm cơ bản của huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ ............................ 35
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên của huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ .................... 35

v

2.1.2. Đặc điểm kinh tế, xã hội ................................................................. 38
2.1.3. Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện Yên
Lập đến nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa
bàn ............................................................................................................ 44
2.2. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 45
2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu......................................................... 45
2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu....................................................... 46
2.2.3. Các chỉ tiêu phân tích sử dụng trong luận văn .............................. 47
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................ 48
3.1. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của huyện Yên
Lập, tỉnh Phú Thọ ........................................................................................ 48
3.1.1. Số lượng, cơ cấu đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên địa bàn
huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.................................................................... 48
3.1.2. Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành xã trên địa bàn huyện
Yên Lập, tỉnh Phú Thọ .............................................................................. 50
3.2. Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên
địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ ......................................................... 55
3.2.1. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng ....................................... 55
3.2.2. Công tác tuyển dụng, sử dụng ........................................................ 60
3.2.3. Công tác kiểm tra, giám sát trong thi hành công vụ ...................... 62
3.2.4. Chính sách đãi ngộ và tạo động lực ............................................... 64
3.2.5. Công tác đánh giá đội ngũ cán bộ, công chức ............................... 66
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công
chức cấp xã trên địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.............................. 69
3.3.1. Chủ trương của địa phương về chất lượng đội ngũ cán bộ, công
chức cấp xã ............................................................................................... 69
3.3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương ..................................... 70

3.3.3. Cơ chế, chính sách đối với cán bộ, công chức cấp xã ................... 71

vi

3.3.4. Điều kiện, môi trường làm việc của cán bộ, công chức cấp xã ..... 73
3.4. Đánh giá chung về hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công
chức cấp xã trên địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.............................. 73

3.4.1. Kết quả đạt được............................................................................. 73
3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ................................................................ 76
3.5. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
cấp xã huyện Yên Lập.................................................................................. 78
3.5.1. Cơ sở đề để xuất giải pháp ............................................................. 78
3.5.2. Giải pháp đề xuất nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công
chức cấp xã trên địa bàn huyện Yên Lập ................................................. 81
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................... 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 91
PHỤ LỤC

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Thống kê dân số huyện Yên Lập giai đoạn 2020 - 2022................ 38
Bảng 2.2. Thống kê lao động huyện Yên Lập 2020 - 2022 ............................ 39
Bảng 2.3. Tình hình kinh tế huyện Yên Lập Giai đoạn 2020 - 2022.............. 41
Bảng 3.1. Số lượng, cơ cấu CBCC của huyện giai đoạn 2020 - 2022............ 49
Bảng 3.2. Trình độ chun mơn của CBCC ................................................... 51
Bảng 3.3. Trình độ lý luận chính trị của CBCC.............................................. 53
Bảng 3.4. Số lượng CBCC có chứng chỉ tin học, ngoại ngữ của CBCC........ 54

Bảng 3.5. Thâm niên công tác của CBCC ...................................................... 55
Bảng 3.6. Kết quả đào tạo ngoại ngữ, tin học cho đội ngũ cán bộ công chức
cấp xã giao đoạn 2020 - 2022 ......................................................................... 58
Bảng 3.7. Ý kiến đánh giá của CBCC cấp xã về công tác đào tạo, bồi dưỡng
CBCC cấp xã của huyện Yên Lập .................................................................. 59
Bảng 3.8. Kết quả tuyển dụng công chức cấp xã của huyện Yên Lập, giai
đoạn 2020 - 2022............................................................................................. 61
Bảng 3.9. Ý kiến đánh giá của CBCC cấp xã về công tác tuyển dụng nhân lực
CBCC cấp xã của huyện Yên Lập .................................................................. 62
Bảng 3.10. Ý kiến đánh giá của CBCC cấp xã về công tác kiểm tra, giám sát
đội ngũ CBCC cấp xã của huyện Yên Lập ..................................................... 64
Bảng 3.11. Đánh giá của cán bộ công chức huyện Yên Lập về chính sách đãi
ngộ, tạo động lực ............................................................................................. 66
Bảng 3.12. Xếp loại cán bộ cấp xã của huyện Yên Lập năm 2020 - 2022 ..... 68
Bảng 3.13. Xếp loại công chức cấp xã của huyện Yên Lập năm 2020 - 202268
Bảng 3.14. Đánh giá của đối tượng khảo sát về công tác đánh giá CBCC
huyện Yên Lập ................................................................................................ 69
Bảng 3.15. Đánh giá của đối tượng khảo sát về môi trường và điều kiện làm
việc của CBCC huyện Yên Lập ...................................................................... 73

viii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1. Bản đồ huyện Yên Lập.................................................................... 35

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
“Cán bộ là gốc của mọi công việc. Muôn việc thành công hoặc thất bại,

đều do cán bộ tốt hay kém”. Thực hiện lời dạy của Người và trước yêu cầu
thực tiễn của sự nghiệp đổi mới, cải cách hành chính đất nước hiện nay địi
hỏi phải có đội ngũ cán bộ, cơng chức xã, phường, thị trấn (gọi chung là cán
bộ, công chức cấp xã) đáp ứng được về năng lực, trình độ, khả năng thích ứng
với nhiệm vụ đảm nhiệm, ngày càng phải đạt tiêu chuẩn theo chức danh,
chương trình. Đội ngũ cán bộ, cơng chức cấp xã là lực lượng tiếp xúc trực
tiếp, gần nhất với nhân dân, tiếp thu và phản ánh những tâm tư, nguyện vọng
của nhân dân tới các cấp có thẩm quyền, là cầu nối giữa nhân dân địa phương
với Đảng, Nhà nước. Chính vì vậy, những chính sách, chế độ của Đảng và
Nhà nước có đến được tay nhân dân hay không đều dựa vào kết quả thực hiện
công việc của đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở này. Việc lựa chọn đúng người
thật sự có tâm, có tài, có đủ tiêu chuẩn chính trị và việc bố trí, sắp xếp, sử
dụng đội ngũ cán bộ, cơng chức cấp xã có vai trị, ý nghĩa hết sức quan trọng.
Làm sao để cán bộ, công chức không chỉ phát huy được năng lực, sở trường
của mình mà cịn là tấm gương để người khác noi theo.

Hiện nay trên địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ, đội ngũ còn nhiều
hạn chế, bất cập, chưa đạt được chất lượng như mong muốn, chưa đáp ứng
được yêu cầu thực thi công vụ. Việc thực hiện cơng vụ cịn khiến người dân
chưa thực sự hài lịng. Đồng thời cơng tác nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
công chức cấp xã trên địa bàn huyện n Lập cịn đang gặp nhiều khó khăn,
chưa được quan tâm.

Do đó, việc nâng cao chất lượng cán bộ, công chức là liệu pháp quan
trọng, hữu hiệu để ngăn ngừa sự suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức lối
sống trong cán bộ, cơng chức, tìm ra những người biết lo cái lo của dân, hết
mình vì đời sống nhân dân thị xã càng cấp thiết hơn lúc nào hết. Vì vậy, em

2

đã chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên
địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ” làm đề tài cho luận văn thạc sĩ.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu tổng quát

Trên cơ sở phân tích thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ,
công chức cấp xã trên địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ để đề xuất giải
pháp, một số khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công
chức cấp xã trên địa bàn huyện.
2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ, công chức.

- Phân tích thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức
cấp xã trên địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.

- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng đội ngũ cán
bộ, công chức cấp xã trên địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.

- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ,
công chức cấp xã huyện Yên Lập.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Đối tượng nghiên cứu: các hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ cán
bộ, công chức cấp xã trên địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.

- Phạm vi nghiên cứu:
+ Không gian: 17 xã, thị trấn trên địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ;

+ Thời gian: Nguồn số liệu để phân tích thực trạng tác giả lấy trong
khoảng thời gian 2020 - 2022. Giải pháp đề xuất và khuyến nghị cho giai
đoạn 2022 - 2025.
4. Nội dung nghiên cứu
- Cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ,
công chức.

3

- Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trên
địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.

- Các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công
chức cấp xã trên địa bàn huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.

- Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp
xã huyện Yên Lập.
5. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, nội dung của luận văn gồm có 3 chương:
- Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ
cán bộ, công chức;
- Chương 2: Đặc điểm cơ bản của địa bàn và phương pháp nghiên cứu;
- Chương 3: Kết quả nghiên cứu và thảo luận.

4

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO

CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC

1.1. Cơ sở lý luận về đội ngũ cán bộ, công chức
1.1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1.1. Khái niệm cán bộ, công chức và khái niệm CBCC cấp xã

- Luật cán bộ, công chức năm 2008 (Điều 4) khẳng định và làm rõ hơn:
Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch,
chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước,
tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan,
đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, qn nhân chun
nghiệp, cơng nhân quốc phịng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân
mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo,
quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà
nước, tổ chức chính trị - xã hội (gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập),
trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Lương cho công chức
trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập được bảo đảm
từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.

- Theo Nghị định 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009 Cán bộ xã, phường,
thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) là công dân Việt Nam, được bầu cử giữ
chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân
dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội.
Cơng chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh
chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và
hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
1.1.1.2. Các đối tượng là cán bộ công chức cấp xã

Theo Điều 3, Nghị định 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009 quy định
chức vụ, chức danh CBCC cấp xã bao gồm:

5

1. Cán bộ cấp xã có các chức vụ sau đây:
a) Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy;
b) Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân;
c) Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân;
d) Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam;
đ) Bí thư Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh;
e) Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam;
g) Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam (áp dụng đối với xã, phường, thị
trấn có hoạt động nơng, lâm, ngư, diêm nghiệp và có tổ chức Hội Nơng dân
Việt Nam);
h) Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam.
2. Công chức cấp xã có các chức danh sau đây:
a) Trưởng Công an;
b) Chỉ huy trưởng Quân sự;
c) Văn phòng - thống kê;
d) Địa chính - xây dựng - đơ thị và mơi trường (đối với phường, thị
trấn) hoặc địa chính - nơng nghiệp - xây dựng và môi trường (đối với xã);
đ) Tài chính - kế toán;
e) Tư pháp - hộ tịch;
g) Văn hóa - xã hội.
Tuy nhiên, theo Nghị định 33/2023/NĐ-CP ngày 10/6/2023, quy định
lại cán bộ cấp xã có các chức vụ sau đây: Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy; Chủ
tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân; Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân
dân; Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Bí thư Đồn Thanh niên
Cộng sản Hồ Chí Minh; Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; Chủ tịch
Hội Nông dân Việt Nam (áp dụng đối với xã, phường, thị trấn có hoạt động
nơng, lâm, ngư, diêm nghiệp và có tổ chức Hội Nơng dân Việt Nam); Chủ

tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam.

6

Cơng chức cấp xã có các chức danh sau đây:
1. Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự;
2.Văn phòng - thống kê;
3. Địa chính - xây dựng - đô thị và môi trường (đối với phường, thị
trấn) hoặc địa chính - nơng nghiệp - xây dựng và môi trường (đối với xã);
4. Tài chính - kế tốn;
5. Tư pháp - hộ tịch;
6. Văn hóa - xã hội.
Như vậy theo Nghị định 33/2023/NĐ-CP thì chức danh Trưởng Cơng
an xã không nằm trong danh sách công chức cấp xã.
1.1.1.3. Khái niệm chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
Trong mỗi lĩnh vực khác nhau, với mục đích khác nhau lại có những
quan điểm về chất lượng khác nhau. Theo Tổ chức kiểm tra chất lượng Châu
Âu: “Chất lượng là mức độ phù hợp với yêu cầu của người tiêu dùng”.
Theo tiêu chuẩn Pháp: “Chất lượng là tiềm năng của một sản phẩm hay
dịch vụ nhằm thỏa mãn nhu cầu người sử dụng”. Theo Từ điển tiếng Việt của
Viện Ngôn ngữ học do nhà xuất bản Đà Nẵng xuất bản năm 2000 (tr. 144):
“Chất lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự vật,
sự việc”.
Tuy nhiên, chất lượng đội ngũ cán bộ, cơng chức khơng hồn tồn
giống với chất lượng của các loại hàng hóa, dịch vụ, bởi con người là một
thực thể phức tạp. Hơn nữa, mỗi cá nhân CBCC không thể tồn tại biệt lập mà
phải được đặt trong mối quan hệ với cả tập thể. Đối với khóa luận này em xin
phép được dùng khái niệm: “Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã là
tập hợp tất cả những đặc điểm, thuộc tính của từng cán bộ, công chức cấp xã
phù hợp với cơ cấu, đáp ứng được yêu cầu theo nhiệm vụ và chức năng của

cơ quan, đơn vị, đồng thời là tổng hợp những mối quan hệ giữa các cá nhân
cán bộ, công chức cấp xã với nhau; sự phối kết hợp hoạt động trong thực thi

7

nhiệm vụ chung nhằm đáp ứng yêu cầu, mục tiêu chung một thời điểm nhất
định của địa phương”.

Nói đến chất lượng từng cán bộ, cơng chức cấp xã được biểu hiện cụ
thể thơng qua tình trạng sức khỏe để làm việc; tiếp đến là chất lượng lao
động, khả năng triển khai, hoàn thành nhiệm vụ được giao; thái độ, tinh thần
phục vụ nhân dân trong thực thi cơng việc; trình độ, năng lực chun mơn,
phẩm chất đạo đức, chính trị; khả năng thích ứng với điều kiện cải cách hành
chính đang diễn ra ngày càng sâu rộng như hiện nay khơng chỉ ở Việt Nammà
cịn hội nhập quốc tế... Ngoài ra, chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã còn được
thể hiện ở mối quan hệ giữa cán bộ, công chức với nhau: sự phối kết hợp
trong công tác, triển khai nhằm hoàn thành nhiệm vụ; giúp đỡ, ủng hộ nhau
trong cả quá trình lao động.
1.1.1.4. Đặc điểm của CBCC cấp xã

Cán bộ, công chức cấp xã là một bộ phận trong đội ngũ cán bộ, công
chức nhà nước, cũng được hình thành từ việc bầu cử và tuyển dụng nên cũng
mang những đặc điểm giống với đội ngũ cán bộ, cơng chức nói chung. Tuy
nhiên do xuất phát là lực lượng có đặc thù riêng nên đội ngũ cán bộ, cơng
chức cấp xã cũng có nhiều điểm khác biệt. Đó là:

- Là đội ngũ có số lượng lớn, đóng vai trị quan trọng trong việc tổ
chức, triển khai thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối của Đảng, các
chính sách, pháp luật của Nhà nước;

- Cán bộ, công chức cấp xã là những người được hưởng lương từ ngân
sách nhà nước. CBCC cấp xã do cấp huyện quản lý;

- Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã chủ yếu là người dân địa phương,
sinh sống, có họ hàng, gốc gác tại địa phương chính vì vậy, CBCC cấp xã là
những người am hiểu, bị ảnh hưởng rất lớn bởi những phong tục, tập quán,
văn hóa vùng miền, bản sắc truyền thống của địa phương, gia tộc. Do đó, cách
thức xử lý công việc, giải quyết những mâu thuẫn trong nhân dân được thực

8

hiện một cách đúng mực và suôn sẻ hơn so với những cán bộ, công chức ở địa
phương khác tới làm việc;

- Nguồn hình thành đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã rất đa dạng. Do
cán bộ được bầu cử nên các tổ chức chính trị xã hội như: MTTQ, các tổ chức
Đảng, đoàn thể là nơi cung cấp nguồn cho cán bộ xã. Nguồn tuyển dụng công
chức cấp xã chủ yếu từ học sinh, sinh viên người địa phương sau khi tốt
nghiệp các lớp đào tạo về tham gia thi tuyển;

- Cán bộ, công chức cấp xã thường xun biến động, thay đổi vị trí
cơng tác do u cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương.

Trong thực tế, trình độ chuyên môn của cán bộ, công chức cấp xã chưa
đồng đều. Nguyên nhân là do cán bộ hình thành từ cơ chế bầu cử nên tiêu
chuẩn chuyên môn cho từng vị trí, chức danh chưa được chú ý đúng mức. Các
cán bộ Đảng, đồn thể, các hội chưa có chun mơn phù hợp, tuy nhiên do có
được sự tín nhiệm cao nên giữ những trọng trách quan trọng mặc dù tiêu
chuẩn về trình độ chun mơn có thể chưa cao. Từ thực tế đó, địi hỏi các cơ
quan cấp trên, có thẩm quyền cần phải nâng cao hơn nữa trình độ chun

mơn cũng như có kế hoạch cụ thể nhằm chuẩn hóa lực lượng cán bộ, cơng
chức này.
1.1.1.5. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã

Dựa vào khái niệm chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã, chúng ta có thể
hiểu nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã: “Là tập hợp những giải
pháp có tác động tích cực đến chất lượng của từng CBCC trong các cơ quan
hành chính nhà nước cấp xã cũng như mối quan hệ giữa các cá nhân trong
tập thể, tinh thần phối hợp trong thực thi cơng vụ nhằm hồn thành cơng việc
chuyên môn và hướng tới mục tiêu Kinh tế - xã hội, An ninh quốc phòng mà
địa phương đặt ra”.

Việc nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã được thực hiện thông
qua các hoạt động: tuyển dụng, quy hoạch, bố trí, sử dụng, đào tạo, bồi

9

dưỡng, đãi ngộ, tạo động lực, đánh giá, xếp loại và kiểm tra giám sát đội ngũ
CBCC cấp xã.

Đội ngũ CBCC cấp xã là lực lượng mang tính chất đặc thù, khơng
giống với những lực lượng khác do vị trí và vai trị đặc biệt gần gũi trực tiếp
với nhân dân, chính vì vậy Đảng và nhà nước ta cũng hết sức quan tâm làm
sao để chất lượng cán bộ, công chức cấp xã ngày càng được nâng cao.

Chất lượng đội ngũ công chức xã, thị trấn được thể hiện thơng qua hoạt
động của bộ máy chính quyền cấp xã, ở việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt
động của chính quyền cấp xã. Do đó, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt
động quản lý nhà nước của UBND cấp xã, cần thiết phải nâng cao chất lượng
của đội ngũ công chức xã trên tất cả các mặt như: phẩm chất đạo đức, trình độ

năng lực và khả năng hồn thành nhiệm vụ, trình độ năng lực, sự tín nhiệm
của nhân dân, khả năng thích ứng, xử lý các tình huống phát sinh của người
cơng chức đối với cơng vụ được giao...

Nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã là tổng thể các hình
thức, phương pháp, chính sách và biện pháp nhằm hồn thiện và nâng cao
chất lượng từng cơng chức đáp ứng đòi hỏi về nguồn nhân lực cho sự phát
triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn phát triển. Nâng cao chất lượng đội
ngũ công chức là một yếu tố vô cùng quan trọng trong việc hồn thiện bản
thân trong mỗi người cơng chức. Bên cạnh thể lực, trí lực thì chất lượng
nguồn nhân lực cịn phản ánh tác phong, thái độ, ý thức làm việc của người
công chức.

Việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã sẽ góp phần làm
tăng ý thức, trách nhiệm lao động, góp phần làm tăng năng suất lao động xã
hội. Nâng cao chất lượng đội ngũ cơng chức cấp xã có vai trị đặc biệt quan
trọng trong tiến trình phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Để phát triển
nhanh, bền vững mỗi địa phương cần hết sức quan tâm đến chính sách phát
huy tối đa năng lực của cơng chức thông qua nâng cao chất lượng đội ngũ

10

cơng chức của mình như: đào tạo, đào tạo lại, chăm sóc sức khỏe cả về vật
chất, tinh thần, có chính sách đãi ngộ nhân tài hợp lý, rèn luyện tác phong
công nghiệp.

Như vậy, nâng cao chất lượng đội ngũ cơng chức cấp xã chính là việc
hồn thiện những điểm cịn thiếu sót, chưa hợp lý trong số lượng, cơ cấu lao
động của đội ngũ công chức cấp xã, đồng thời cải thiện những mặt còn yếu
kém trong năng lực, phẩm chất của đội ngũ công chức sao cho quy mô, tỷ

trọng công chức vừa đủ, tận dụng tối đa năng suất lao động, không thừa,
không thiếu và trình độ của người cơng chức thì đáp ứng tốt u cầu của từng
vị trí, kết hợp với đó là việc cải thiện môi trường làm việc, đảm bảo cho sức
khỏe, tinh thần của người công chức luôn được duy trì ở trạng thái tốt nhất,
để họ có thể phục vụ hết mình vì cơng việc.

Trong phạm vi của luận văn này, tác giả đề cập đến vấn đề chất lượng
đội ngũ công chức cấp xã chủ yếu dựa trên việc tiếp cận, nghiên cứu, đánh giá
cơ cấu, số lượng và các tiêu chí phản ánh chất lượng về trí lực và tâm lực của
đội ngũ cơng chức cấp xã. Từ đó, đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất
lượng đội ngũ công chức cấp xã ở địa phương cụ thể.

Để nâng cao chất lượng của đội ngũ công chức xã cần phải giải quyết
tốt mối quan hệ giữa chất lượng và số lượng công chức. Trong thực tế chúng
ta cần phải chống hai khuynh hướng: Khuynh hướng thứ nhất là chạy theo số
lượng, ít chú trọng đến chất lượng dẫn đến cán bộ nhiều về số lượng nhưng
hoạt động không hiệu quả; Khuynh hướng thứ hai, cầu tồn về chất lượng
nhưng khơng quan tâm đến số lượng. Đây là một nguyên nhân quan trọng
làm cho tuổi đời bình qn của đội ngũ cơng chức ngày càng cao, thiếu
tính kế thừa.

Trong giai đoạn hiện nay, cần thiết phải coi trọng chất lượng của đội
ngũ công chức cấp xã trên cơ sở đảm bảo số lượng công chức cấp xã theo
quy định.

11

1.1.2. Vai trò của nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã
Đội ngũ công chức cấp xã là yếu tố quan trọng nhất trong việc xây

dựng và củng cố chính quyền cấp xã vững mạnh. Muốn xây dựng và củng cố
chính quyền cấp xã vững mạnh thì phải nâng cao chất lượng đội ngũ công
chức cấp xã, xây dựng một đội ngũ cơng chức có đủ năng lực và phẩm chất để
thực hiện sự nghiệp đổi mới mà Đảng ta đã khởi xướng.

Thực tế cho thấy, ở những địa phương có chính quyền cấp xã vững
mạnh là do có đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã mạnh. Và những địa phương
có điểm nóng về chính trị, đơn thư khiếu nại, tố cáo nhiều thì nguyên nhân
đầu tiên bắt đầu yếu kém từ đội ngũ cán bộ, công chức. Đội ngũ cán bộ, công
chức cấp xã của huyện Yên Lập tuy đã được củng cố, chọn lọc song hiện nay
so với yêu cầu nhiệm vụ mới của cả nước, của địa phương thì chất lượng vẫn
chưa đồng đều. Nên việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng của đội ngũ
cơng chức chính quyền cấp xã trong tồn huyện hiện nay là rất cấp bách.

Cấp xã là nơi tổ chức thực hiện mọi chủ trương chính sách của Đảng,
và pháp luật của Nhà nước thành hiện thực. Mọi hoạt động của đội ngũ cơng
chức chính quyền cấp xã có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của nhân dân.
Uy tín của Đảng, Nhà nước được xây dựng và củng cố hay không tùy thuộc
một phần lớn vào phẩm chất, năng lực, trình độ của đội ngũ cơng chức cấp xã.
Chính vì vậy, đối với những công chức sa sút về phẩm chất đạo đức, yếu kém
về năng lực trình độ mà khơng thể khắc phục sửa chữa được thì khơng bố trí
đi học, đi đào tạo bồi dưỡng, nâng cao trình độ. Trước mắt phải sử dụng thật
tốt số cơng chức hiện có. Vì đội ngũ cơng chức có phẩm chất, năng lực cao
không phải là sản phẩm tự nhiên mà là sản phẩm của quá trình đào tạo, bồi
dưỡng, rèn luyện cán bộ của Đảng, Nhà nước và của cả cá nhân người cơng chức
đó. Người cơng chức đó phải có q trình tự tu dưỡng, phấn đấu, rèn luyện.
1.1.3. Nội dung nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã
1.1.3.1. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBCCcấp xã

Xây dựng quy hoạch và kế hoạch biên chế để phát triển đội ngũ công