Kinh tế vi mô - Thị trường độc quyền doc

KINH TẾ VI MÔ
KINH TẾ VI MÔ
Bài giảng 9
Thị trường độc
quyền
MỤC TIÊU
MỤC TIÊU
CÁC NỘI DUNG CHÍNH
CÁC NỘI DUNG CHÍNH
CÁC CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG
CÁC CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG
Các
tiêu thức
Cạnh tranh
hoàn hảo
Cạnh tranh
độc quyền
Độc quyền
nhóm
Độc quyền
hoàn toàn
Số lượng
người mua
Rất nhiều Rất nhiều Rất nhiều Rất nhiều
Số lượng
người bán
Rất nhiều Rất nhiều Một nhóm Duy nhất
một hãng
Mức độ
giống nhau
của sản

phẩm
Hoàn toàn
đồng nhất
Giống, có
khác biệt
*Khác, thay
thế được
*Giống
Duy nhất,
không có
sản phẩm
thay thế
Gia nhập/
Rời bỏ ngành
Tự do Tự do Có rào cản Có rào cản
Tương tác
chiến lược
Không Không Có Không
SỨC MẠNH CỦA NHÀ ĐỘC QUYỀN
SỨC MẠNH CỦA NHÀ ĐỘC QUYỀN
NGUỒN GỐC ĐỘC QUYỀN
NGUỒN GỐC ĐỘC QUYỀN
DOANH THU CỦA NHÀ ĐỘC QUYỀN
DOANH THU CỦA NHÀ ĐỘC QUYỀN
DOANH THU CỦA NHÀ ĐỘC QUYỀN
DOANH THU CỦA NHÀ ĐỘC QUYỀN
(với hàm cầu
(với hàm cầu
Q = 7 – P
Q = 7 – P

)
)
P Q TR AR MR
7
6
5
4
3
2
1
0
0
1
2
3
4
5
6
7
0
6
10
12
12
10
6
0

6
5

4
3
2
1
0

6
4
2
0
-2
-4
-6
SO SÁNH
SO SÁNH
CẠNH TRANH & ĐỘC QUYỀN
CẠNH TRANH & ĐỘC QUYỀN
SO SÁNH DOANH THU CỦA DN
SO SÁNH DOANH THU CỦA DN
CẠNH TRANH & ĐỘC QUYỀN
CẠNH TRANH & ĐỘC QUYỀN
CẠNH TRANH
ĐỘC QUYỀN
1 2 3 4 5 6 7
2
4
6
8
10
12

x
y
Q
TR,AR,MR
TR
AR
MR
TR
AR,
MR
q
DOANH THU BIÊN VÀ GIÁ BÁN
DOANH THU BIÊN VÀ GIÁ BÁN
CỦA NHÀ ĐỘC QUYỀN
CỦA NHÀ ĐỘC QUYỀN
MR = d(TR)/dQ
= d(P.Q)/dQ
= Q.dP/dQ + P.dQ/dQ
= P.(Q.dP/P.dQ) + P (nghịch đảo của HSCG)
= P(1/E
P
+ 1)
* MR chỉ bằng P khi cầu hoàn toàn co
giãn (DN cạnh tranh hoàn hảo)
* Nếu không, MR sẽ nhỏ hơn P
QUI TẮC ỨNG XỬ CỦA NHÀ ĐỘC
QUI TẮC ỨNG XỬ CỦA NHÀ ĐỘC
QUYỀN ĐỂ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN
QUYỀN ĐỂ TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN
QUY T C Đ NH GIÁẮ Ị

QUY T C Đ NH GIÁẮ Ị

MR = P ( 1/EP + 1 )

T i đa hóa l i nhu n khi MR = MC nên:ố ợ ậ

MC = P ( 1/EP + 1 )

V y ậ P =
MC
1 + 1/ EP
QUY T C Đ NH GIÁẮ Ị
QUY T C Đ NH GIÁẮ Ị

Ví d :ụ
N u đ co giãn theo giá c a c u là -4 và ế ộ ủ ầ
chi phí biên là 9 USD theo 1 đ n v , giá ơ ị
nhà đ c quy n s ph i đ t đ t i đa hóa ộ ề ẽ ả ặ ể ố
l i nhu n là???ợ ậ
9 / (1 – 1/4 ) = 12 USD/ đ n v .ơ ị
NHÀ Đ C QUY N Đ T GIÁ Ộ Ề Ặ
CAO H N CHI PHÍ BIÊNƠ
S c m nh c a nhà đ c quy n???ứ ạ ủ ộ ề
S c m nh c a nhà đ c quy n???ứ ạ ủ ộ ề

Tuy nhiên:
S c m nh c a nhà đ c quy n không ph i ứ ạ ủ ộ ề ả
là vô h n, n u c u là r t co giãn ( t c Eạ ế ầ ấ ứ P
là 1 s âm l n) thì giá s g n b ng v i ố ớ ẽ ầ ằ ớ
chi phí biên và lúc đó th tr ng s gi ng ị ườ ẽ ố

nh th tr ng c nh tranh.ư ị ườ ạ
Trên th c t , khi c u r t co giãn, đ c ự ế ầ ấ ộ
quy n s ít có l i.ề ẽ ợ
QUI TẮC TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN
QUI TẮC TỐI ĐA HÓA LỢI NHUẬN
1 2 3 4 5 6 7
-2
2
4
6
x
y
Q
AR,MR
AR
MR
P
MC
AC
P
M
Q
M
C
A
B
O
π
M
CÂN BẰNG DÀI HẠN

CÂN BẰNG DÀI HẠN
CỦA THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN
CỦA THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN
ĐO LƯỜNG PHÚC LỢI
ĐO LƯỜNG PHÚC LỢI
ĐO LƯỜNG PHÚC LỢI
ĐO LƯỜNG PHÚC LỢI
ĐO LƯỜNG PHÚC LỢI
ĐO LƯỜNG PHÚC LỢI
P
Q
(S)
(D)
P
E
Q
E
E
A
B
CS
PS
Thặng dư tiêu dùng là
phần diện tích giới hạn
nằm dưới đường cầu,
trên đường giá, đến
lượng hàng được mua
Thặng dư sản xuất là
phần diện tích giới hạn
nằm dưới đường giá,

trên đường cung, đến
lượng hàng được bán
Phúc lợi xã hội (thặng
dư xã hội): SS = CS + PS
trong trường hợp này


ĐỘC QUYỀN GÂY MẤT MÁT VÔ
ĐỘC QUYỀN GÂY MẤT MÁT VÔ
ÍCH
ÍCH
AC
MC
MR AR
P
C
A
B
M
N
P
Q
DWL
Q
M
Q*
-Nguồn lực được sử dụng tối ưu khi
MC = P hay sản lượng sản xuất là Q*
-Sản lượng nhà độc quyền sản xuất
để tối đa hóa lợi nhuận là Q

M
, tại đó
MC = MR
- Tổn thất phúc lợi xã hội hay mất
mát vô ích (Dead Weight Loss) là
AMN
KIỂM SOÁT ĐỘC QUYỀN
KIỂM SOÁT ĐỘC QUYỀN
Ki m soát b ng lu tể ằ ậ
Ki m soát b ng can thi pể ằ ệ

Dùng lu t đ thúc đ y ậ ể ẩ
c nh tranh, h n ch đ c ạ ạ ế ộ
quy nề
=>H n ch s c m nh đ c ạ ế ứ ạ ộ
quy n trong m t ngànhề ộ
=>Làm tăng tính c nh tranh ạ
trong m t ngànhộ

Ví d :ụ
◦
C m sáp nh pấ ậ
◦
Bu c chia táchộ

Dùng các công c kinh t ụ ế
can thi p vào th tr ng ệ ị ườ
đ c quy nộ ề
=>Làm gi m giá bán c a nhà ả ủ
đ c quy nộ ề

=>Làm gi m m t mát vô íchả ấ

Ví d :ụ

Qui đ nh giá tr nị ầ

Qu c h u hóaố ữ

Chính sách không can
thi pệ
KIỂM SOÁT ĐỘC QUYỀN
KIỂM SOÁT ĐỘC QUYỀN
BẰNG GIÁ TRẦN (GIÁ TỐI ĐA)
BẰNG GIÁ TRẦN (GIÁ TỐI ĐA)
1. Pmax = MC
AC
MC
MR AR
P
C
A
B
M
N
P
QQ
M
Q*
-Sản lượng nhà độc quyền sản xuất
để tối đa hóa lợi nhuận là Q

M
, tại đó
MC = MR
-Qui định giá trần: Pmax = MC
=> Q = Q*
=> DWL= 0, hãng bị lỗ NRSPmax
=> Chính Phủ phải bù lỗ hãng mới
có thể hoạt động
Pmax
S
R
KIỂM SOÁT ĐỘC QUYỀN
KIỂM SOÁT ĐỘC QUYỀN
BẰNG GIÁ TRẦN (GIÁ TỐI ĐA)
BẰNG GIÁ TRẦN (GIÁ TỐI ĐA)
2. Pmax = AC
AC
MC
MR AR
P
C
A
B
M N
P
QQ
M
Q*
-Sản lượng nhà độc quyền sản
xuất để tối đa hóa lợi nhuận là Q

M
,
tại đó MC = MR
-Qui định giá trần: Pmax = AC
=> Q = Q
R
=> DWL là NRS, hãng hòa vốn
=> Chính Phủ KHÔNG phải bù lỗ
Pmax
R
Q
R
S
PHÂN BIỆT GIÁ
PHÂN BIỆT GIÁ

M c đích phân bi t giá: tăng thêm l i nhu nụ ệ ợ ậ

Đi u ki n đ có th phân bi t giáề ệ ể ể ệ
◦
Có th phân bi t đ c khách hàng v i giá s n ể ệ ượ ớ ẵ
lòng tr khác nhauả
◦
Ngăn ch n đ c mua đi bán l i đ h ng chênh ặ ượ ạ ể ưở
l ch giáệ

Các lo i phân bi t giáạ ệ
◦
Phân bi t giá c p 1 hoàn h oệ ấ ả
◦

Phân bi t giá c p 2ệ ấ
◦
Phân bi t giá c p 3ệ ấ