Hoàn thiện phân tích hiệu quả hoạt động tại công ty cổ phần tập đoàn lộc trời chi nhánh tây nguyên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

VÕ TRẦN PHÁT

HOÀN THIỆN PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN LỘC TRỜI -
CHI NHÁNH TÂY NGUYÊN

ĐỀ ÁN THẠC SĨ KẾ TOÁN

Bình Định - Năm 2023

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

VÕ TRẦN PHÁT

HỒN THIỆN PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐỒN LỘC TRỜI -
CHI NHÁNH TÂY NGUYÊN

Ngành : Kế toán
Mã số : 8340301

Người hướng dẫn: TS. ĐỖ HUYỀN TRANG

LỜI CAM ĐOAN

Em xin cam đoan, đề án tốt nghiệp “Hồn thiện phân tích hiệu quả hoạt
động tại Cơng ty cổ phần Tập đồn Lộc Trời – Chi nhánh Tây Nguyên” dưới

sự hướng dẫn của TS. Đỗ Huyền Trang là do em viết. Số liệu trong đề án được
lấy từ các báo cáo của Công ty.

Em xin chịu trách nhiệm về nội dung trong đề án
Học viên

Võ Trần Phát

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập tại trường em xin chân thành cảm ơn Ban lãnh
đạo Trường Đại học Quy Nhơn, các thầy cô giáo trong trường, các thầy cô khoa
sau đại học đã khơng quản ngại khó khăn, vất vả để trang bị cho chúng em
những kiến thức vô cùng quý giá trong suốt thời gian vừa qua,

Em xin chân thành cảm ơn cô giáo TS. Đỗ Huyền Trang đã hướng dẫn,
chỉ bảo em trong quá trình em thực hiện đề án tốt nghiệp này,

Sự giúp đỡ, hỗ trợ và chỉ bảo của cô đã giúp em hoàn thành báo cáo đúng
kế hoạch và nội dung báo cáo có giá trị trong thực tiễn,

Em cũng xin cảm ơn Ban Giám đốc và các anh chị em Công ty Cổ phần
Tập đoàn Lộc Trời – Chi nhánh Tây Nguyên đã cung cấp cho em số liệu, góp
ý cho em về đề án tốt nghiệp.

Sự giúp đỡ của các anh chị là vô cùng quý giá, giúp em hoàn thành đề án
tốt nghiệp đúng tiến độ.

Em xin chân thành cảm ơn!

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài....................................................... 1
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................. 3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .............................................................. 3
5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 4
6. Ý nghĩa khoa học của đề tài ....................................................................... 4
7. Kết cấu đề án .............................................................................................. 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
TRONG DOANH NGHIỆP ........................................................................... 6
1.1. Phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp ..................................... 6
1.1.1 .Các khái niệm có liên quan .................................................................. 6
1.1.2. Khái niệm, bản chất của phạm trù hiệu quả ......................................... 6
1.1.3. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả hoạt động.............................................. 9
1.1.4. Ý nghĩa và nhiệm vụ của phân tích hiệu quả hoạt động .................... 10
1.2. Nguồn thơng tin và các phương pháp phân tích hiệu qủa kinh doanh trong
doanh nghiệp ................................................................................................... 11
1.2.1. Nguồn thông tin sử dụng để phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh
nghiệp ........................................................................................................... 11
1.2.2. Phương pháp phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp ....... 12
1.3. Tổ chức cơng tác phân tích hiệu quả hoạt động....................................... 18
1.3.1. Chuẩn bị phân tích.............................................................................. 19
1.3.2. Thực hiện phân tích ............................................................................ 20
1.3.3. Kết thúc phân tích............................................................................... 21

1.4. Nội dung phân tích hiệu quả hoạt động ................................................... 21
1.4.1. Phân tích hiệu quả hoạt động cá biệt.................................................. 21
1.4.2. Phân tích hiệu quả hoạt động tổng hợp .............................................. 25

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1................................................................................ 31
Chương 2. THỰC TRẠNG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI
CƠNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN LỘC TRỜI CHI NHÁNH TÂY
NGUYÊN........................................................................................................ 32
2.1. Đặc điểm và tổ chức sản xuất của Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời -
Chi nhánh Tây Nguyên ................................................................................... 32

2.1.1. Giới thiệu về Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời - Chi nhánh Tây
Nguyên ......................................................................................................... 32
2.1.2. Đặc điểm cơ cấu tổ chức quản của Cơng ty Cổ phần Tập đồn Lộc Trời
– chi nhánh Tây Nguyên .............................................................................. 33
2.1.3. Tổ chức cơng tác kế tốn tại Cơng ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời - Chi
nhánh Tây Ngun ....................................................................................... 35
2.2. Thực trạng cơng tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Cơng ty cổ phần Tập
đồn Lộc Trời – Chi nhánh Tây Nguyên ........................................................ 38
2.2.1. Thực trạng tổ chức phân tích.............................................................. 38
2.2.2. Thực trạng phương pháp phân tích .................................................... 38
2.2.3. Thực trạng nguồn thơng tin phục vụ phân tích .................................. 39
2.2.4. Thực trạng nội dung phân tích hiệu quả hoạt động............................ 39
2.3. ĐÁNH GIÁ CƠNG TÁC PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI
CƠNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐỒN LỘC TRỜI – CHI NHÁNH TÂY
NGUYÊN ........................................................................................................ 43
2.3.1. Về tổ chức phân tích........................................................................... 43
2.3.2. Về phương pháp phân tích ................................................................. 43
2.3.3. Về nguồn thơng tin phân tích ............................................................. 44

2.3.4. Về nội dung phân tích ........................................................................ 44
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2................................................................................ 46

Chương 3. GIẢI PHÁP HỒN THIỆN PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐỒN LỘC TRỜI - CHI NHÁNH
TÂY NGUYÊN .............................................................................................. 47
3.1. Định hướng và quan điểm xây dựng giải pháp hồn thiện cơng tác phân
tích hiệu quả hoạt động tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời - Chi nhánh
Tây Nguyên ..................................................................................................... 47

3.1.1. Định hướng hồn thiện cơng tác phân tích hiệu quả hoạt động ......... 47
3.1.2. Quan điểm xây dựng giải pháp hồn thiện cơng tác phân tích hiệu quả
hoạt động ...................................................................................................... 48
3.2. Một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác phân tích hiệu quả hoạt động
tại Cơng ty Cổ phần Tập đồn Lộc trời – Chi nhánh Tây Nguyên ................. 49
3.2.1. Hoàn thiện về cơng tác tổ chức phân tích .......................................... 49
3.2.2. Hồn thiện nguồn thơng tin phục vụ phân tích .................................. 52
3.2.3. Hoàn thiện nội dung và phương pháp phân tích hiệu quả hoạt động của
Cơng ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên .................. 53
3.2.4. Hoàn thiện nội dung phân tích ........................................................... 60
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.............................................................................. 65
KẾT LUẬN .................................................................................................... 66
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................... 67
PHỤ LỤC
QUYẾT ĐỊNH GIAO TÊN ĐỀ TÀI ĐỀ ÁN THẠC SĨ (BẢN SAO)

Từ viết tắt DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CBCNV Giải nghĩa
CNTT
CPSX Cán bộ công nhân viên

CTCP Công nghệ thông tin
HQKD Chi phí sản xuất
UBND Công ty cổ phần
Hiệu quả hoạt động
Uỷ ban nhân dân

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ
Hình 2. 1. Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời - Chi
nhánh Tây Ngun ....................................................................................................34
Hình 2. 2. Tổ chức bộ máy kế tốn tại Cơng ty Cổ phần Tập đồn Lộc Trời - Chi
nhánh Tây Nguyên ....................................................................................................36
Hình 2. 3. Quá trình luân chuyển chứng từ tại Cơng ty Cổ phần Tập đồn Lộc Trời -
Chi nhánh Tây Nguyên .............................................................................................37
Sơ đồ 3. 1. Sơ đồ quy trình tổ chức phân tích hiệu quả hoạt động tại Cơng ty Cổ phần
Tập đồn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên............................................................50
Bảng 2. 1. Phân tích báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tại Công ty..................40
Bảng 2. 2. Phân tích các chỉ tiêu quản trị tài sản ......................................................41
Bảng 2. 3. Phân tích các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả hoạt động tổng hợp.................42
Bảng 3. 1. So sánh chỉ tiêu ROA, ROE với các công ty cùng ngành .......................54
Bảng 3. 2. Bảng tính chỉ tiêu Số vịng quay tài sản ngắn hạn của Cơng ty Cổ phần Tập
đồn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên ...................................................................55
Bảng 3. 3. Bảng tính các chỉ tiêu trong phương trình Dupont của ROA tại Cơng ty Cổ
phần Tập đồn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên ...................................................57
Bảng 3. 4. Bảng tính các chỉ tiêu trong phương trình Dupont của ROE tại Cơng ty Cổ
phần Tập đoàn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Ngun ...................................................59
Bảng 3. 5. Bảng phân tích nhóm chỉ tiêu hiệu suất sử dụng tài sản tại Công ty Cổ
phần Tập đoàn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên ...................................................60
Bảng 3. 6. Phân tích nhóm chỉ tiêu tỷ suất chi phí/ doanh thu..................................61
Bảng 3. 7. Bảng phân tích chỉ tiêu hiệu quả hoạt động tổng hợp tại Công ty Cổ phần
Tập đoàn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên............................................................62

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong xu thế toàn cầu hóa hội nhập khu vực và thế giới ngày nay, muốn tồn
tại và phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp phải luôn vận động, và không ngừng phát
triển để đưa doanh nghiệp mình ngày càng vững mạnh. Muốn đạt được mục tiêu đó,
doanh nghiệp cần phải phân tích tài chính của đơn vị thật hiệu quả, chính xác, kịp thời
thơng qua các cơng cụ phân tích tài chính. Phân tích báo cáo tài chính là q trình sử
dụng các báo cáo tài chính của một cơng ty cụ thể để tiến hành các kỹ thuật phân tích
nhằm tránh được rủi ro, hạn chế những tổn thất trong kinh doanh.

Nông nghiệp đã và đang là nền móng của nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là
trong giai đoạn đại dịch Covid – 19 bùng nổ khi mà thực phẩm trở nên cấp bách và
cần thiết hơn bao giờ hết. Mọi lĩnh vực đều bị tác động nặng nề bởi đại dịch, nhưng
ngành nơng nghiệp vẫn giữ được vai trị là “trụ đỡ” quan trọng cho nền kinh tế, với
việc an ninh lương thực bảo đảm, tốc độ tăng trưởng của ngành đạt 2,74% và đóng
góp 23,54% vào mức tăng chung của tồn nền kinh tế (Theo kết quả khảo sát của
Baodantoc.vn). Theo đó, sự đóng góp của những cơng ty trong ngành nông nghiệp là
không thể bàn cãi.

Một điều không thể bàn cãi là dù hoạt động trong bất kì lĩnh vực nào đi nữa,
doanh nghiệp phải hoạt động kinh doanh có hiệu quả, khả năng cạnh tranh cao để
chiếm lĩnh trên thị trường. Vì vậy, các nhà quản trị của các doanh nghiệp phải quan
tâm nhiều đến tình hình hoạt động của doanh nghiệp, phải đi sâu vào phân tích hiệu
quả hoạt động để giúp cho việc ra quyết định của các nhà quản trị doanh nghiệp. Đã
có rất nhiều nghiên cứu khẳng định vai trị của việc phân tích hiệu quả hoạt động

trong tất cả ngành nghề kinh doanh nói chung, cũng như tầm quan trọng của việc phân
tích hiệu quả hoạt động cho các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực
nơng nghiệp nói riêng, mà cụ thể ở đây là hoạt động kinh doanh phân bón của Cơng
ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời – Chi nhánh Tây Nguyên. Chính vì vậy, tác giả đã
quyết định chọn Cơng ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên làm
nơi để thực hiện Đề án tốt nghiệp Thạc sĩ với đề tài: “Hồn thiện phân tích hiệu quả
hoạt động tại Cơng ty Cổ phần Tập đồn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên”.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài

Như đã biết, đề tài phân tích hiệu quả hoạt động là đề tài được nhiều tác giả

2

nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau trong vài năm gần đây. Sau đây là một vài liệt
kê các nghiên cứu trước đây.

Tác giả Trần Thu Xuyên (2018) với luận văn “Phân tích hiệu quả hoạt động
kinh doanh của Công ty may mặc Thiên Hà Phát”. Luận văn trình bày cơ sở lý luận
chung về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp và phân tích
hiệu quả hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH may mặc Thiên Hà Phát trong giai
đoạn 2015 - 2017, đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công
ty. Nghiên cứu thực tế tại Công ty TNHH may mặc Thiên Hà Phát, tác giả đã phân tích
lợi nhuận, phân tích doanh thu, phân tích chi phí để nói lên hiệu quả hoạt động kinh
doanh của cơng ty. Từ đó bài nghiên cứu nêu lên các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt
động kinh doanh của công ty để hoạt động hiệu quả trong thời gian tới.

Phan Tường Vi (2018) trong luận văn thạc sĩ chun ngành Kế tốn đã lấy đề
tài: “Phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty Cổ phần Cảng Quy Nhơn” làm đề tài
nghiên cứu. Tác giả đã trình bày khái quát các cơ sở lý thuyết về hiệu quả hoạt bao

gồm các khái niệm, các phương pháp phân tích. Từ những cơ sở lý thuyết đó, tác giả
đi vào thực trạng cơng tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty Cổ phần Cảng
Quy Nhơn. Tác giả tiếp tục đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động trong
chương cuối cùng.

Phan Thị Thanh Thuý (2021) đã chọn đề tài “Hồn thiện cơng tác phân tích
hiệu quả hoạt động tại Công ty Cổ phần thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh” làm đề tài
luận văn tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Kế tốn và đã có được những nội dung khác
biệt. Sau khi tổng quan các cơng trình nghiên cứu trước đó, tác giả nhận thấy rằng
ngành thuỷ điện là ngành đặc thù, có tác động rất lớn về mặt xã hội, nên khi đánh giá
hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp thuỷ điện thì tác giả đã đánh giá cả về hiệu
quả hoạt động, hiệu quả tài chính và hiệu quả xã hội, thông qua các bảng khảo sát. Từ
đó, bài nghiên cứu đã khẳng định Cơng ty Cổ phần Thuỷ Điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh
đã đạt được hiệu quả hoạt động trong các khía cạnh. Tuy nhiên để nâng cao thêm nữa
hiệu quả hoạt động của Cơng ty, bài khố luận đã đưa ra các nội dung liên quan đến
giải pháp hồn thiện cơng tác phân tích hiệu qủa hoạt động cho Cơng ty.

Trong bài nghiên cứu khoa học của Nguyễn Thị Bích Diệp (2021) với đề tài
“Phân tích hoạt động kinh doanh của cơng ty TNHH Hồng Oánh giai đoạn 2017 –
2019”, nhóm tác giả đã thu thập số liệu dựa trên báo cáo tài chính của cơng ty TNHH
Hồng nh qua các năm 2017, năm 2018 và năm 2019. Từ đó, lựa chọn các chỉ tiêu

3

cần thiết để phân tích. Nhóm tác giả đã lựa chọn các chỉ tiêu phân tích là: doanh thu,
chi phí, lợi nhuận và hiệu quả sử dụng vốn của Công ty. Kết luận của bài nghiên cứu
đã chỉ ra rằng Kết quả nghiên cứu cho thấy hình kinh doanh của Cơng ty TNHH
Hồng nh tương đối ổn định, doanh thu không ngừng tăng lên qua các năm từ, lợi
nhuận của công ty cũng tăng qua các năm đồng thời tình hình sử dụng phí của công
ty cũng tương đối ổn. Tuy nhiên, việc tiếp cận phân tích hoạt động kinh doanh theo

các chỉ tiêu trên là chưa bao quát và đầy đủ.

Những tài liệu trên là nguồn tham khảo quý báu để tác giả có cái nhìn tổng
quan về hoạt động phân tích hiệu quả hoạt động trong một doanh nghiệp. Từ những
tài liệu trên ta có thể rút ra một vài kết luận rằng đề tài phân tích hiêu quả hoạt động
phù hợp với mọi loại hình kinh doanh và đề tài này đã được khai thác từ rất lâu. Tuy
nhiên, việc phân tích hiệu quả hoạt động của một công ty trên lĩnh vực nơng nghiệp
vẫn cịn chưa được khai thác, nhất là những cơng ty ngành sản xuất và phân phối phân
bón và các sản phẩm nông nghiệp. Từ những khoảng trống nghiên cứu đó, tác giả
muốn đi sâu trong việc phân tích, nghiên cứu và đưa ra giải pháp hồn thiện cơng tác
phân tích hiệu quả hoạt động tại Cơng ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời chi nhánh Tây
Nguyên.

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục tiêu tổng quát:

Hồn thiện phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc
Trời chi nhánh Tây Nguyên.

3.2. Mục tiêu cụ thể:

- Từ số liệu đã thu thập được của Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời chi
nhánh Tây Nguyên trong giai đoạn 2020– 2022 nhằm đánh giá thực trạng phân tích
hiệu quả hoạt động của cơng ty trong giai đoạn đó đạt hiệu quả như thế nào và chỉ ra
những hạn chế, nguyên nhân dẫn tới những hạn chế đó là từ đâu.

- Đề xuất giải pháp hồn thiện phân tích hiệu quả hoạt động tại Cơng ty Cổ
phần Tập đồn Lộc Trời chi nhánh Tây Nguyên trong giai đoạn 2020 – 2022.

4. Đối tượng, không gian và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu: Cơng tác phân tích hiệu quả hoạt động.

4.2. Không gian nghiên cứu: Tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời – Chi nhánh

4

Tây Nguyên.

4.3. Phạm vi nghiên cứu: Được giới hạn trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến
năm 2022.

5. Phương pháp nghiên cứu

Đề án nghiên cứu có hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn về phân tích hiệu quả
hoạt động tại Cơng ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên. Đề án
sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, thực hiện đối chiếu, so sánh thực tế phân
tích hiệu quả hoạt động với cơ sở lý thuyết để tìm ra được những bất cập trong cơng
tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Cơng ty Cổ phần Tập đồn Lộc Trời -Chi nhánh
Tây Nguyên. Phương pháp phân tích dữ liệu được sử dụng gồm: Phương pháp chi
tiết, phương pháp so sánh, phương pháp loại trừ, phương pháp phân tích tương quan,
phương pháp phân tích Dupont. Qua số liệu thu thập được trên thị trường chứng
khoán, tác giả sử dụng các phương pháp phân tích dữ liệu trên để phân tích các số
liệu trong giai đoạn 2019 – 2022 của công ty đạt được trong hiệu quả hoạt động kinh
doanh, hoạt động tài chính, hoạt động đầu tư là như thế nào, tăng hay giảm trong giai
đoạn này. Từ đó tác giả đưa ra những nguyên nhân, giải pháp cho các hoạt động trong
tương lai đạt hiệu quả cao hơn, đáp ứng các yêu cầu đề ra của ban quản trị, nhà đầu
tư.

6. Ý nghĩa khoa học của đề tài

- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về phân tích hiệu quả hoạt động, các phương
pháp, mục đích của việc phân tích hiệu quả hoạt động cho doanh nghiệp.

- Phân tích thực trạng, đề xuất hệ thống giải pháp có căn cứ khoa học, có tính
thực tiễn và khả thi nhằm hồn thiện phân tích hiệu quả hoạt động tại Cơng ty Cổ
phần Tập đồn Lộc Trời – Chi nhánh Tây Nguyên, nhờ đó góp phần hỗ trợ hoạt động
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đạt hiệu quả cao hơn.

- Đề tài có thể làm tài liệu tham khảo cho nhóm ngành phân bón nói riêng và
nơng nghiệp nói chung.

7. Kết cấu đề án

Ngoài phần mở đầu và kết luận chung thì đề án gồm 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp.

Chương 2: Thực trạng phân tích hiệu quả hoạt động tại Cơng ty Cổ phần Tập

5

đoàn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên.
Chương 3: Giải pháp hồn thiện phân tích hiệu quả hoạt động tại Cơng ty Cổ

phần Tập đồn Lộc Trời - Chi nhánh Tây Nguyên.

6

Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG
DOANH NGHIỆP

1.1. Phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp

1.1.1. Các khái niệm có liên quan
1.1.1. Khái niệm, bản chất của phạm trù hiệu quả

Liên quan đến khái niệm hiệu quả, có các cách tiếp cận khác nhau, cụ thể gồm
hai cách sau:

Thứ nhất, tiếp cận theo phương pháp truyền thống có thể đưa ra khái niệm:
Hiệu quả là khái niệm thể hiện mối quan hệ giữa kết quả thực hiện các hoạt động và
chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó của một chủ thể trong điều kiện nhất định.

Với khái niệm này, có thể nhận thấy rằng hiệu quả có thể biểu diễn ở hai dạng
khác nhau, bao gồm: dạng hiệu số và thương số. Ở dạng hiệu số hai chỉ tiêu kết quả
và chi phí phải có cùng đơn vị đo lường. Ở dạng thương số, đơn vị đo lường các chỉ
tiêu kết quả và chi phí có thể hồn tồn khác nhau.

Như vậy, với cách xác định hiệu quả này thì kết quả đạt được đạt được càng
lớn hơn chi phí bỏ ra bao nhiêu thì hiệu quả càng cao bấy nhiêu. Tuy nhiên, chúng ta
dễ dàng nhận thấy, trong nhiều trường hợp, hiệu số của một chỉ tiêu kết quả và một
chỉ tiêu chi phí sẽ là một chỉ tiêu kết quả khác. Như vậy, theo khái niệm truyền thống
này thì kết quả và hiệu quả bị trùng lặp.

Thứ hai, là cách tiếp cận khái niệm hiệu quả gắn với mục đích của chủ thể và
được đề cập như sau: Hiệu quả là một chỉ tiêu phản ánh mức độ thu lại được kết quả

nhằm đạt được một mục đích nào đó của chủ thể tương ứng với một đơn vị nguồn lực
đã bỏ ra trong quá trình thực hiện hoạt động.

Theo khái niệm hiệu quả trên thì hiệu quả của một hoạt động nào đó ln gắn
với một mục đích nhất định, trong đó mục tiêu cụ thể đã được xác định chính là “mức
độ thu lại kết quả”. Như vậy, ta không thể xác định hiệu quả của các hoạt động mà
khơng có mục tiêu.

Từ các cách tiếp cận khái niêm hiệu quả trên, có thể rút ra kết luận liên quan
đến bản chất của phạm trù hiệu quả như sau: về mặt hình thức, hiệu quả là một phạm
trù so sánh thể hiện mối tương quan giữa chi phí bỏ ra và kết quả thu được về trong

7

quá trình hoạt động. Như vây, bản chất của phạm trù hiệu quả đã cho thấy rằng khơng
có sự đồng nhất giữa hai khái niệm kết quả và hiệu quả, vì kết quả chỉ là yếu tố để
xác định và đánh giá hiệu quả. Và sự khác biệt giữa hai khái niệm kết quả và hiệu quả
chính là: kết quả bao giờ cũng là mục tiêu cụ thể doanh nghiệp muốn đạt đến, trong
khi đó, hiệu quả là sự so sánh tương quan giữa hai chỉ tiêu phản ánh đầu ra (kết quả
thu được) với đầu vào (chi phí bỏ ra) nhằm đánh giá trình độ sử dụng chi phí.

1.1.1.2. Phân loại hiệu quả

Để có thể nhận thức rõ hơn về phạm trù hiệu quả, cần tìm hiểu các dạng biểu
hiện khác nhau của phạm trù hiệu quả. Mỗi dạng biểu hiện của hiệu quả có những đặc
trưng, ý nghĩa khác nhau là cơ sở để xác định mức hiệu quả, xác định các chỉ tiêu hiệu
quả và những biện pháp nâng cao hiệu quả. Có các cách phân loại hiệu quả sau đây:

Theo mục tiêu của chủ thể, hiệu quả được phân thành hiệu quả kinh tế và hiệu
quả xã hội.

Hiệu quả kinh tế là hiệu quả mà chủ thể thu được khi sử dụng nguồn lực đầu
vào để thực hiện các mục tiêu kinh tế nhất định. Hiệu quả kinh tế mô tả mối quan hệ
kinh tế giữa lợi ích kinh tế mà chủ thể nhận được và nguồn lực đã bỏ ra (chi phí hoặc
yếu tố đầu vào) để nhận được lợi ích kinh tế đó.

Hiệu quả xã hội là các mục tiêu xã hội đạt được khi chủ thể tiến hành các hoạt
động kinh tế. Như vậy, có thể thấy, giữa hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội có mối
quan hệ chặt chẽ. Mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp không chỉ nhằm đạt
được mục tiêu của doanh nghiệp mà cịn có tác động đến mục tiêu phát triển kinh tế
- xã hội. Cho nên khi doanh nghiệp tiến hành hoạt động kinh doanh thì cần phải quan
tâm đến việc kết hợp các phương án để không những đạt được mục tiêu của bản thân
doanh nghiệp mà cịn mang lại các lợi ích cho xã hội, kết hợp đạt được hiệu quả kinh
tế với hiệu quả xã hội.

Theo tính chất tác động, hiệu quả gồm có: hiệu quả trực tiếp và hiệu quả
gián tiếp:

Hiệu quả trực tiếp là hiệu quả có được từ chính tác động của chủ thể đến kết
quả hoạt động khi thực hiện các mục tiêu chủ thể đề ra.

Hiệu quả gián tiếp là hiệu quả có được do một đối tượng nào đó tác động làm
thay đổi kết quả hoạt động của chủ thể.

Theo phương thức xác định, hiệu quả được phân thành hiệu quả tuyệt đối và

8

hiệu quả tương đối:

Hiệu quả tuyệt đối là hiệu quả được đo bằng hiệu số giữa kết quả đầu ra và chi
phí đầu vào.

Hiệu quả tương đối là hiệu quả được đo bằng tỷ số giữa kết quả đầu ra và
nguồn lực đầu vào.

1.1.1.3. Khái niệm và bản chất của hiệu quả hoạt động

Khi đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, ta thường so sánh theo một
trong hai hướng sau:

Hướng thứ nhất, kết quả khơng đổi hoặc tăng cịn chi phí giảm hoặc khơng đổi
- trường hợp này cho thấy doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả, tiết kiệm chi phí và
thu được lợi nhuận do doanh nghiệp sử dụng hợp lý chi phí và có những biện pháp
tiết kiệm chi phí một cách hiệu quả.

Hướng thứ hai, kết quả và chi phí cùng tăng, nhưng tốc độ tăng của kết quả
tăng nhanh hơn tốc độ tăng của chi phí – trong trường hợp này để đánh giá hiệu quả
thường là trong khoảng thời gian dài. Trường hợp này thường diễn ra sự khi trong
doanh nghiệp có sự thay đổi như: đổi mới công nghệ, đổi mới mặt hàng, khai thác thị
trường mới.

Như chúng ta đã biết, hoạt động của mỗi doanh nghiệp đều hướng đến mục
tiêu cuối cùng là lợi nhuận, việc gia tăng lợi nhuận cũng được xem là một tiêu chí của
sự gia tăng hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, hoạt động của doanh nghiệp phải được
nằm trong sự quản lý chung của Nhà nước vì hoạt động của doanh nghiệp có tác động
rất lớn đến nền kinh tế và tồn xã hội. Vì vậy, khi đánh giá hiệu quả hoạt động của
một doanh nghiệp không đơn thuần là lợi nhuận thu được mà cịn phải quan tâm đến
những đóng góp của doanh nghiệp đó với sự phát triển của nền kinh tế, xã hội. Điều
này nghĩa là tính hiệu quả phải được xem xét một cách tổng thể và làm hài hịa lợi ích

từ chủ doanh nghiệp đến người lao động rồi đến lợi ích của tập thể và tồn xã hội.

Qua đây, ta có thể khái niệm hiệu quả hoạt động như sau: hiệu quả hoạt động
là một phạm trù kinh tế được biểu hiện bằng hệ thống chỉ tiêu kinh tế đặc trưng thiết
lập trên cơ sở so sánh tương quan giữa kết quả đầu ra với chi phí hoặc các yếu tố đầu
vào nhằm đạt được kết quả cao nhất trong điều kiện kết hợp hài hòa giữa hiệu quả
kinh tế và hiệu quả xã hội.

Tuy nhiên, phạm trù hiệu quả xã hội lại là một phạm trù khó xác định, vì hiệu

9

quả xã hội có thể xác định thông qua sự cảm nhận nhưng lại khó có thể đo lường bằng
những con số nên khó xác định chính xác hiệu quả xã hội. Thêm nữa, hiệu quả của
các đối tượng khác nhau thì lại có tác động theo những chiều hướng khác nhau, thậm
chí có thể trái ngược nhau.

Việc đánh giá hiệu quả xã hội có thể được đánh giá bằng định tính hoặc định
lượng:

Về mặt định lượng, hiệu quả xã hội thể hiện ngay ở mức đóng góp cho ngân
sách (như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế xuất khẩu...); tổng số công ăn việc làm
được tạo ra. Những con số tạo ra càng lớn thì hiệu quả xã hội càng cao.

Về mặt định tính, hiệu quả xã hội được đánh giá qua cảm nhận như: đóng góp
vào việc nâng cao trình độ kỹ thuật của nền sản xuất, nâng cao trình độ nguồn nhân
lực, cải thiện đời sống vật chất tinh thần của người dân, những tác động tích cực hay
tiêu cực tới môi trường,...

1.1.2. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả hoạt động

Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả hoạt động quy định rõ bản chất và chất lượng
của một quá trình hay mặt nào đó của q trình sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp.

Tiêu chuẩn hiểu theo nghĩa khái quát là một dấu hiệu đặc biệt để đánh giá sự
vật, hiện tượng hoặc một hoạt động nào đó phù hợp với những điều kiện nhất định.
Nghĩa hẹp thì đó là mốc phải đạt, là căn cứ để kết luận một chỉ tiêu là có hiệu quả hay
là không.

Việc xác định tiêu chuẩn để đánh giá trong ngành kỹ thuật thì khơng q phức tạp
vì nó liên quan đến các đại lượng vật lý, hóa học và các hàng rào kỹ thuật. Còn đối với
các vấn đề về kinh tế xã hội thì việc xác định “chuẩn” riêng rất phức tạp vì cịn tuy thuộc
vào quan điểm, mục đích nghiên cứu và hệ thống kinh tế được xem xét.

Ở nước ta, mục đích được quán triệt qua nhiều đại hội Đảng toàn quốc vẫn là
nâng cao đời sống vật chât và tinh thần của người dân. Để đạt được mục đích đó địi
hỏi phải huy động mọi nguồn lực của xã hội và các doanh nghiệp là những đơn vị có
đóng góp tích cực nhất. Hiệu quả kinh tế xã hội chỉ đạt được khi mọi mục tiêu đều
đạt được với việc huy động nguồn lực ở mức tiết kiệm nhất

Vậy, tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp là mức độ phù
hợp của các kết quả kinh doanh và kết quả xã hội đạt được, đáp ứng mục tiêu đề ra

10

trên cơ sở sử dụng tiết kiệm hao phí lao động xã hội.

1.1.3. Ý nghĩa và nhiệm vụ của phân tích hiệu quả hoạt động

1.1.3.1. Ý nghĩa của phân tích hiệu quả hoạt động

Trước hết, phải khẳng định rằng phân tích hiệu quả hoạt động là một cơng cụ
quan trọng của cơng tác quản lý. Vì kết quả của q trình phân tích nói chung và phân
tích hiệu quả hoạt động nói riêng sẽ thơng tin về thực trạng tình hình sử dụng các
nguồn lực tại các doanh nghiệp, các ngành để từ đó có những quyết sách phù hợp
nhằm sử dụng tốt hơn các nguồn lực để đạt được hiệu quả hoạt động cao hơn.

Phân tích hiệu quả hoạt động thực hiện chức năng thông tin để phục vụ cho
việc ra các quyết định sản xuất kinh doanh. Cần phải hiểu rằng thơng tin phân tích
hiệu quả hoạt động không chỉ phục vụ cho việc ra quyết định bên trong doanh nghiệp
mà còn phục vụ cho việc ra quyết định của nhiều đối tượng bên ngồi có liên quan
khác.

Phân tích hiệu quả hoạt động cịn cho thấy khả năng cạnh tranh của các doanh
nghiệp trong ngành và là động lực để các doanh nghiệp đẩy mạnh quá trình sản xuất
kinh doanh nhằm đạt hiệu quả cao nhất, nâng cao sức cạnh tranh.

1.1.3.2. Nhiệm vụ của phân tích hiệu quả hoạt động

Phân tích hiệu quả hoạt động phải thực hiện nhiệm vụ đánh giá hiệu quả hoạt
động trong từng kỳ, từng giai đoạn và xu hướng biến động của doanh nghiệp. Quá trình
này sẽ là nền tảng cơ sở định hướng để thực hiện các bước nghiên cứu tiếp theo.

Xác định nguyên nhân và các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của
doanh nghiệp từ đó giúp doanh nghiệp có các định hướng đúng đắn cho quá trình ra
quyết định. Tuy nhiên, cần hiểu rằng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp không chỉ
chịu ảnh hưởng bởi các nguyên nhân chủ quan của bản thân doanh nghiệp mà còn
chịu ảnh hưởng bởi các nguyên nhân khách quan bên ngoài doanh nghiệp, do đó việc
xác định chính xác các ngun nhân tác đ ộng sẽ giúp doanh nghiệp có các định hướng

đúng đắn cho quá trình ra quyết định.

Cuối cùng, phân tích hiệu quả hoạt động cần dựa trên cơ sở các đánh giá khái
quát hiệu quả hoạt động cũng như các nguyên nhân tác động đã tìm ra để phát hiện
các tiềm năng cần được khai thác, phát huy thế mạnh của doanh nghiệp và đề xuất
các giải pháp khắc phục nhược điểm.

11

1.2. Nguồn thông tin và các phương pháp phân tích hiệu qủa kinh doanh trong
doanh nghiệp

1.2.1. Nguồn thơng tin sử dụng để phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh
nghiệp

1.2.1.1. Nguồn thông tin bên trong

Khi phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, cần phải có các thơng tin
từ bên trong doanh nghiệp như thơng tin báo cáo tài chính và thơng tin về đặc điểm
hoạt động của doanh nghiệp.

Hệ thống báo cáo tài chính của doanh nghiệp bao gồm các bảng chủ yếu
như sau:

Bảng cân đối kế toán: nó phản ánh cơ cấu và tình hình tài chính của doanh
nghiệp, phản ánh tổng quát tình hình tài sản của cơng ty dưới hình thái tiền tệ tại một
thời điểm nhất định thường là cuối quý, cuối năm. Bảng cân đối kế tốn cung cấp
thơng tin tổng hợp về tình hình huy động và sử dụng vốn của cơng ty. Tài sản trên
bảng cân đối kế toán được thể hiện bên trái ; nợ và vốn chủ thể hiện bên phải.

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: là sự ghi chép lại q trình thực hiện
tài chính của doanh nghiệp trong một thời kỳ. Nói là nguồn thơng tin quan trọng cho
việc xem xét thực trạng tài chính và đánh giá khả năng sinh lời của công ty trong thời
gian qua cũng như thời gian sắp đến để đưa ra những quyết sách phù hợp.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ hay báo cáo dịng tiền mặt là một loại báo cáo tài
chính thể hiện dòng tiền ra và dòng tiền vào của một tổ chức trong khoảng thời gian
nhất định.

Thuyết minh báo cáo tài chính: cơng bố các chính sách kế tốn quan trọng đã
dùng để lập các báo cáo tài chính và cung cấp các thông tin chi tiết bổ sung cho một
số khoản mục trên các báo cáo tài chính

Thông tin về đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp: mỗi doanh nghiệp có đặc
điểm riêng trong tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh và phương hướng hoạt động
nên đánh giá hợp lý tình hình sản xuất kinh doanh cần phải nghiên cứu kĩ đặc điểm
hoạt động của doanh nghiệp. Những vấn đề cần quan tâm bao gồm:

Mục tiêu và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp.

Đặc điểm về quy mơ, cơ cấu và chu trình ln chuyển vốn trong các khâu kinh