Quản lý thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện hoài ân, tỉnh bình định

O V OT O

TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

TRƢƠNG THỊ LINH

QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN HỒI ÂN, TỈNH BÌNH ĐỊNH

ĐỀ ÁN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

Bình Định - Năm 2023

O V OT O

TRƢỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

TRƢƠNG THỊ LINH

QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN HỒI ÂN, TỈNH BÌNH ĐỊNH

Ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 8310110

Ngƣời hƣớng dẫn: TS. Nguyễn Thị Ngân Loan

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề án “Quản lý thu ngân sách nhà nước trên địa bàn
huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định” là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi và

đƣợc sự hƣớng dẫn khoa học của TS. Nguyễn Thị Ngân Loan.

Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong đề án này là trung thực và chƣa
cơng cơng bố dƣới bất kì hình thức nào trƣớc đây. Những số liệu trong các
bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá đƣợc chính tác giả
thu thập từ nguồn khác nhau, có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo.

Bình Định, ngày tháng năm 2023
Học viên

Trƣơng Thị Linh

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình học tập và thực hiện đề án này, ngoài sự cố gắng của
bản thân, tơi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ tận tình của nhiều tập thể và cá nhân.

ặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thị Ngân Loan,
ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn; đã hết lịng tạo mọi điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tơi
rất nhiều trong suốt q trình nghiên cứu và hồn thành đề án này.

Tôi cũng xin đƣợc gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới tồn thể các thầy,
cơ giáo của Trƣờng ại học Quy Nhơn, những ngƣời đã giảng dạy, chia sẻ
cùng tôi những khó khăn, động viên và khích lệ tơi trong học tập, nghiên cứu
để hoàn thành đề án này. Tạo mọi điều kiện cho tơi trong q trình học tập và
thực hiện đề án.

Trong q trình thực hiện đề án khơng thể tránh khỏi những thiếu sót,
Kính mong nhận đƣợc sự góp ý, nhận xét của quý thầy cô để đề án đƣợc hồn
thiện hơn. Kính chúc q thầy (cơ) ln vui vẻ, hạnh phúc, sức khỏe dồi dào

và thành công.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

MỤC LỤC

LỜ AM OAN

LỜ ẢM ƠN

ANH M V ẾT TẮT

ANH M SƠ Ồ

ANH M ỂU Ồ

ANH M HÌNH

ANH M ẢN

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ

THU NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP HUYỆN ......................................... 7

1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện .......... 7

1.1.1. Một số khái niệm..................................................................................... 7

1.1.2. ặc điểm và vai trò thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện......................... 9

1.1.3. ơ sở hình thành và cơ cấu thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện........... 12

1.2. Khái niệm, nguyên tắc, nguồn thu và nội dung quản lý thu ngân sách nhà

nƣớc cấp huyện ............................................................................................... 14

1.2.1. Khái niệm, nguyên tắc quản lý thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện ..... 14

1.2.2. Mục đích và bộ máy quản lý thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện ........ 16

1.2.3. Nội dung quản lý thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện 17

1.2.4. ác nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện.....21
1.3. Tổng quan kinh nghiệm quản lý thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện của
một số địa phƣơng và bài học kinh nghiệm cho huyện Hồi Ân, tỉnh ình

ịnh ................................................................................................................. 24
1.3.1. Kinh nghiệm quản lý thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện ở một số địa
phƣơng............................................................................................................. 24
1.3.2. Rút ra một số bài học tham khảo cho huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh về
quản lý thu ngân sách nhà nƣớc ...................................................................... 27
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ
NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HỒI ÂN, TỈNH BÌNH ĐỊNH.......... 30

2.1. Khái quát về huyện Hoài Ân, bộ máy và phân cấp quản lý thu ngân sách
nhà nƣớc của huyện Hoài Ân .......................................................................... 30
2.1.1. Giới thiệu chung về huyện Hoài Ân, tỉnh ình ịnh ảnh hƣởng đến
quản lý thu ngân sách nhà nƣớc ...................................................................... 30

2.1.2. ơ cấu tổ chức bộ máy và phân cấp quản lý thu ngân sách nhà nƣớc
trên địa bàn huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh .................................................. 34
2.2. Thực trạng hoạt động quản lý thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện
Hồi Ân, tỉnh ình ịnh ................................................................................. 38
2.2.1. Lập dự toán thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Hồi Ân, tỉnh

ình ịnh ........................................................................................................ 38
2.2.2. hấp hành dự toán thu NS nhà nƣớc trên địa bàn huyện Hồi Ân, tỉnh

ình ịnh ........................................................................................................ 40
2.2.3. Quyết toán thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Hồi Ân, tỉnh

ình ịnh ........................................................................................................ 44
2.2.4. Thanh tra, kiểm tra thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Hồi
Ân, tỉnh ình ịnh .......................................................................................... 45
2.3. ánh giá thực trạng quản lý thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện
Hồi Ân, tỉnh ình ịnh ................................................................................. 47
2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc quản lý thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn
huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh ...................................................................... 47

2.3.2. Những hạn chế chủ yếu quản lý thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn
huyện Hoài Ân, tỉnh ình ịnh 50

2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế về quản lý thu ngân sách nhà nƣớc
trên địa bàn huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh .................................................. 54
CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ
THU NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN HỒI ÂN,
TỈNH BÌNH ĐỊNH ........................................................................................ 57
3.1. Mục tiêu và định hƣớng hoàn thiện quản lý thu ngân sách nhà nƣớc trên
địa bàn huyện Hoài Ân, tỉnh ình ịnh.......................................................... 57

3.1.1. ịnh hƣớng phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện Hoài Ân, tỉnh

ình ịnh ........................................................................................................ 57

3.1.2. Mục tiêu quản lý thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Hồi Ân,
tỉnh ình ịnh ................................................................................................. 59
3.1.3. ịnh hƣớng hoàn thiện quản lý thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn
huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh trong thời gian tới ........................................ 60
3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn
huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh ...................................................................... 61
3.2.1. Nâng cao năng lực và trách nhiệm của các cơ quan quản lý thu ngân
sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Hoài Ân, tỉnh ình ịnh .......................... 61
3.2.2. Nâng cao chất lƣợng cơng tác lập dự tốn thu ngân sách nhà nƣớc trên
địa bàn huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh.......................................................... 65
3.2.3. Hồn thiện cơng tác chấp hành dự tốn thu ngân sách nhà nƣớc trên địa
bàn huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh ............................................................... 68
3.2.4. Nâng cao chất lƣợng cơng tác quyết tốn thu ngân sách nhà nƣớc trên
địa bàn huyện Hoài Ân, tỉnh ình ịnh.......................................................... 72
3.2.5. Tăng cƣờng cơng tác giám sát, kiểm tra quản lý thu ngân sách nhà nƣớc
trên địa bàn huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh .................................................. 73
3.2.6. Tăng cƣờng công tác tuyên truyền, giáo dục và áp dụng công nghệ
thông tin trong quản lý thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Hồi Ân,
tỉnh ình ịnh ................................................................................................. 75
3.3. Kiến nghị hoàn thiện quản lý thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện
Hồi Ân, tỉnh ình ịnh ................................................................................. 77
3.3.1. Một số kiến nghị đối với Trung ƣơng ................................................... 77
3.3.2. Kiến nghị đối với chính quyền địa phƣơng .......................................... 77
KẾT LUẬN .................................................................................................... 79
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TỪ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ
H N Hội đồng nhân dân
KT – XH Kinh tế - Xã hội
NN Nhà nƣớc
NS Ngân sách
NS P Ngân sách địa phƣơng
NSNN Ngân sách nhà nƣớc
NSTW Ngân sách trung ƣơng
QLNN Quản lý nhà nƣớc
QLNS Quản lý ngân sách
UBND Ùy ban nhân dân

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1. Hệ thống ngân sách nhà nƣớc Việt Nam…………………………… 8
Sơ đồ 1.2. ơ cấu bộ máy quản lý thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện………...17
Sơ đồ 2.1. ơ cấu tổ chức bộ máy quản lý thu NSNN trên địa bàn huyện Hồi
Ân, tỉnh ình ịnh .......................................................................................... 34

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

iểu đồ 2.1. ơ cấu ngành kinh tế của huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh năm
2022……………………………………………………………………..…..31

iểu đồ 2.2. Tình hình thực hiện dự tốn thu NSNN trên địa bàn huyện Hồi
Ân, tỉnh ình ịnh ( V: Tỷ đồng)................................................................. 42

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1. ơ cấu thu ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn huyện Hồi Ân, tỉnh
ình ịnh năm 2022 ( V: %) ........................................................................ 44

DANH MỤC CÁC BẢNG

ảng 2.1. ự toán thu ngân sách địa phƣơng qua các năm từ 2018 đến
2022 ................................................................................................................. 39

ảng 2.2. Tỷ lệ thực hiện dự toán thu ngân sách nhà nƣớc theo KH trên địa
bàn huyện Hoài Ân, tỉnh ình ịnh ( V: %) ................................................ 40

ảng 2.3: Tình hình thanh tra, kiểm tra, giám sát thu NSNN trên địa bàn
huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh giai đoạn 2018-2022 .................................... 46

ảng 3.1. Quy trình lập dự toán thu NSNN hàng năm trên địa bàn huyện Hồi
Ân, tỉnh ình ịnh .......................................................................................... 67

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Luật NSNN đƣợc Quốc hội thông qua ngày 25/6/2015: “NS nhà

nƣớc là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nƣớc đƣợc dự toán và thực hiện
trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền
quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nƣớc”.
Luật NSNN năm 2015 tiếp tục kế thừa các quy định của Luật NSNN hiện

hành bảo đảm tính thống nhất của NSNN và vai trò chủ đạo của NSTW; tăng
cƣờng phân cấp quản lý NS, phát huy tính chủ động của NS các cấp chính
quyền địa phƣơng trong quản lý và sử dụng NSNN. ồng thời, khắc phục
những tồn tại về phân cấp quản lý NSNN của Luật NSNN năm 2002 [9].

Huyện Hoài Ân là một trong 9 huyện của tỉnh ình ịnh, là huyện lớn
thứ 3 về quy mô NS nhà nƣớc cấp huyện trên địa bàn tỉnh. Huyện Hoài Ân có
15 đơn vị hành chính cấp phƣờng xã, trong đó bao gồm 1 thị trấn, 14 xã: Thị
trấn Tăng ạt Hổ (huyện lỵ), xã Ân ức, xã Ân Hảo ông, xã Ân Hảo Tây,
xã Ân Hữu, xã Ân Mỹ, xã Ân Nghĩa, xã Ân Phong, xã Ân Sơn, xã Ân Thạnh,
xã Ân Tín, xã Ân Tƣờng ơng, xã Ân Tƣờng Tây, xã Bok Tới, xã Dak
Mang.Diện tích: 744,10 km². Dân số: 94.300 ngƣời. Tốc độ tăng trƣởng kinh
tế bình quân trong giai đoạn 2016 - 2020 và năm 2022 là 10 - 12%.

Những năm gần đây, trên địa bàn tại huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh
cơng tác quản lý thu NS đã đạt đƣợc những chuyển biến tích cực. Cơng tác
điều hành thu NS của huyện tƣơng đối ổn định, hoàn thành tốt các nhiệm vụ
trọng tâm của năm NS. Tổng thu NS cho các ngành các lĩnh vực đƣợc đáp
ứng kịp thời đảm bảo nguồn lực tài chính phục vụ cho các nhiệm vụ KT - XH,
anh ninh - quốc phòng trên địa bàn huyện. Việc quản lý thu và sử dụng NS
trong các cơ quan, đơn vị đã đi vào nề nếp.

Tuy nhiên, công tác quản lý thu và sử dụng NSNN của các cấp trên địa
bàn huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh còn bộc lộ những bất cập, hạn chế trong
khâu tổ chức lập, phân bổ dự toán, chấp hành và quyết toán thu NSNN nhƣ:

2

Thu NS vẫn chƣa bao quát toàn bộ các nguồn thu trên địa bàn, vẫn cịn tình
trạng thất thu, nguồn thu NS cịn hạn chế, Cơng tác dự báo cịn yếu dẫn đến

chất lƣợng dự tốn NSNN cịn hạn chế; Hệ thống thanh tra, kiểm tra, kiểm
soát chƣa thực sự phát huy hiệu quả, cịn mang tính hình thức, thiếu trách
nhiệm trong tổ chức phối hợp, hình thức xử lý vi phạm chƣa đúng mức.

Vì vậy, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý thu NSNN trên địa bàn huyện
Hồi Ân, tỉnh Bình Định” với mong muốn góp một phần nhỏ vào giải quyết
những tồn tại hiện nay trong quản lý NS huyện Hoài Ân, góp phần phục vụ
cho cơng cuộc phát triển KT - XH ở địa phƣơng.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài

Quản lý NSNN ở các cấp có vai trị quan trọng trong sự phát triển KT -
XH nên có nhiều cơng trình khoa học nghiên cứu vấn đề này:

Hà Phú ƣờng. Tăng cƣờng công tác quản lý NSNN tại thành phố Quy
Nhơn, tỉnh ình ịnh, luận văn thạc sĩ, Trƣờng ại học Mỏ ịa chất Hà Nội,
2017. Luận văn có kết cấu 3 chƣơng, chƣơng 1 nêu cơ sở lý luận quản lý
NSNN và kinh nghiệm của một số địa phƣơng về quản lý NSNN, chƣơng 2 luận
văn phân tích thực trạng cơng tác quản lý NSNN tại thành phố Quy Nhơn, tỉnh

ình ịnh, những mặt đạt đƣợc và những hạn chế cũng nhƣ nguyên nhân của
những hạn chế, tồn tại đó. hƣơng 3 luận văn đề xuất những giải pháp nhằm tăng
cƣờng công tác quản lý NSNN tại thành phố Quy Nhơn, tỉnh ình ịnh.

Phạm Ngọc ũng. Phân cấp quản lý NSNN: Thực trạng và khuyến
nghị, tạp chí Tài chính, 2019, 78, 60-64. Tác giả đã phân tích thực trạng phân
cấp quản lý NSNN ở Việt Nam hiện nay, những mặt đạt đƣợc và những hạn
chế, khó khăn hiện nay trong cơng tác quản lý NSNN ở các cấp và đề xuất
những khuyến nghị hoàn thiện phân cấp quản lý NSNN.

Hoàng Văn Kiên. Quản lý chi NSNN trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh
Sơn La, luận văn thạc sỹ, Trƣờng ại học Thƣơng Mại, 2019. Tác giả đã đi
sâu vào nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý chi NSNN trên địa bàn huyện.
Phân tích thực trạng quản lý chi NSNN trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn

3

La. Luận văn đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý chi NSNN
trên địa bàn huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La.

Nguyễn Thị Việt Nga. Quản lý NS P tại tỉnh Bắc Giang, tạp chí Tài
chính, 2019, 79, 45-48. Bài báo phân tích thực trạng quản lý NS P tại tỉnh
Bắc iang và đề xuât những giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý NS P tại
tỉnh Bắc Giang.

Lê văn Nghĩa. Quản lý chi NSNN tỉnh ắk Lắk, luận án Tiến sĩ, Học
viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2018. Luận án khái quát hóa cơ sở lý
luận quản lý chi NSNN cấp tỉnh. Phân tích thực trạng quản lý chi NSNN tỉnh

ắk Lắk và đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi
NSNN tỉnh ắk Lắk.

Nguyễn Hoài Nguyên. Tăng cƣờng quản lý NSNN tại huyện Hồi Ân,
tỉnh ình ịnh, luận văn thạc sỹ, Trƣờng ại học Mỏ địa chất, 2020. Luận
văn đi sâu vào nghiên cứu quản lý NSNN bao gồm cả thu, chi NSNN và quản
lý chu trình NSNN. Phân tích thực trạng quản lý NSNN tại huyện Hồi Ân,
tỉnh ình ịnh và đề xuất những giải pháp tăng cƣờng quản lý NSNN tại
huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh.

Hoàng Văn Quang. Quản lý NSNN tại huyện Văn àn, tỉnh Lào Cai,

luận văn thạc sỹ, ại học Thái Nguyên, Trƣờng ại học kinh tế và Quản trị
kinh doanh, 2019. Luận văn phân tích thực trạng quản NSNN tại huyện Văn
Bàn, tỉnh Lào Cai và đề xuất những giải pháp tăng cƣờng quản lý NSNN tại
huyện Văn àn, tỉnh Lào Cai.

hu Văn Sử. Quản lý chi NSNN của huyện Nậm Pồ, tỉnh iện Biên,
luận văn thạc sỹ, Trƣờng ại học Thƣơng Mại, 2019. Luận văn phân tích thực
trạng quản lý chi NSNN của huyện Nậm Pồ, tỉnh iện Biên và đề xuất những
giải pháp tăng cƣờng quản lý chi NSNN của huyện Nậm Pồ, tỉnh iện Biên.

Trƣơng á Tuấn. ổi mới phân cấp NS nhằm đảm bảo vai trò chủ đạo
của NSTW, tạp chí Tài chính, 2021, kỳ 1 tháng 5, 68-69. Bài báo phân tích
thực trạng đổi mới phân cấp NS hiện nay và đề xuất một số giải pháp nhằm
đảm bảo vai trò chủ đạo của NSTW trên cơ sở đổi mới phân cấp NS.

4

Ngơ Dỗn Vịnh, Nguyễn Ngơ Việt Hồng. Thu - chi NSNN Việt Nam:
Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả, tạp chí Khoa học và Cơng nghệ,

ại học Hùng Vƣơng, 2021, 22, 3-9. Bài báo phân tích thực trạng thu-chi
NSNN Việt Nam và đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thu-
chi NSNN Việt Nam.

Trần Anh Hoàng Vũ. Quản lý NSNN tại huyện Hoài Ân, tỉnh Bình
ịnh, luận văn thạc sỹ, Trƣờng ại học Quy Nhơn, 2020. Luận văn phân tích
thực trạng quản lý NSNN tại huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh và đề xuất
những giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý NSNN tại huyện Hồi Ân, tỉnh
ình ịnh.

Hiện nay chƣa có cơng trình khoa học nào nghiên cứu “Quản lý thu
NS nhà nước trên địa bàn huyện Hồi Ân, tỉnh Bình Định”, tác giả chọn đề
tài này không trùng với bất cứ với cơng trình nào

3. Mục tiêu nghiên cứu
ề xuất một số giải pháp có căn cứ khoa học và tính khả thi nhằm hồn

thiện cơng tác quản lý thu NSNN trên địa bàn huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh
trong thời gian tới nhằm tăng thu và nâng cao hiệu quả thu NSNN góp phần
cải thiện cân đối NSNN trên địa bàn huyện.

4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
ối tƣợng nghiên cứu của đề tài: Các hoạt động quản lý thu NSNN

cấp huyện, cụ thể tại huyện Hoài Ân, tỉnh ình ịnh.

Phạm vi nghiên cứu:

Phạm vi về không gian: Công tác quản lý thu NS nhà nƣớc cấp huyện,
cụ thể trên địa bàn huyện Hoài Ân.

Phạm vi về thời gian: Thực trạng quản lý thu NS nhà nƣớc của
huyện Hoài Ân giai đoạn 2018 - 2022 và đề xuất giải pháp hồn thiện cơng
tác quản lý thu NS nhà nƣớc cho giai đoạn 2023 - 2027.

Tập trung nghiên cứu các nội dung thuộc chu trình quản lý thu NS bao
gồm: lập dự toán thu NS nhà nƣớc, chấp hành dự toán thu NS nhà nƣớc,

5

quyết toán thu NS nhà nƣớc cấp huyện và phân cấp quản lý NS nhà nƣớc cấp
huyện, cụ thể trên địa bàn huyện Hoài Ân.

NSNN mà đề tài nghiên cứu bao gồm cả NSTW và NS P trên địa bàn
huyện Hồi Ân, tỉnh ình ịnh.

5. Nội dung nghiên cứu

ề án có nội dung nghiên cứu tập trung 3 chƣơng

hƣơng 1, nghiên cứu tổng quan lý luận và thực tiễn về quản lý thu
NSNN cấp huyện

hƣơng 2, nghiên cứu thực trạng quản lý thu NSNN trên địa bàn huyện
Hoài Ân, tỉnh ình ịnh

hƣơng 3, nghiên cứu phƣơng hƣớng và các giải pháp hoàn thiện quản
lý thu NSNN trên địa bàn huyện Hoài Ân, tỉnh ình ịnh

6. Phƣơng pháp nghiên cứu
ể giải quyết nhiệm vụ đề ra, đề án kết hợp nghiên cứu cơ sở lý thuyết,

tổng quan kinh nghiệm và khảo sát, phân tích thực tế trên cơ sở sử dụng các
phƣơng pháp chuyên môn nhƣ: Phƣơng pháp điều tra, khảo sát thực tế, thu
thập số liệu, phƣơng pháp kế thừa; phƣơng pháp tổng hợp; phƣơng pháp phân
tích; phƣơng pháp so sánh; phƣơng pháp tham khảo ý kiến chuyên gia thông
qua trao đổi, xin ý kiến; phƣơng pháp đối chiếu với hệ thống văn bản pháp
quy và một số phƣơng pháp kết hợp khác.

Nguồn tài liệu sử dụng: Nguồn số liệu thu thập trực tiếp từ các số liệu

về cơ cấu kinh tế ngành, tình hình phát triển kinh tế, số liệu thu NSNN đƣợc
lấy chủ yếu từ báo cáo kinh tế xã hội hàng năm của UBND huyện Hồi Ân.
Ngồi ra cịn đƣợc thu thập dƣới dạng các số liệu thống kê từ các báo cáo
quyết tốn NS trình H N tỉnh ình ịnh và H N huyện Hoài Ân từ năm
2018 - 2022 đây là nguồn số liệu chủ yếu để phân tích tình hình quản lý thu
NS trên địa bàn. Báo cáo quyết toán NS cho biết tổng thu hàng năm của
huyện, trong đó cơ cấu các nguồn thu và có so sánh giữa dự toán và quyết

6

toán, các số liệu so sánh năm trƣớc. Vì vậy, cần sử dụng phƣơng pháp tổng
hợp, so sánh báo cáo các năm để thấy đƣợc quá trình phát triển.

7

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN
LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP HUYỆN

1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò thu ngân sách nhà nƣớc cấp huyện
1.1.1. Một số khái niệm
1.1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước

Theo Luật NSNN năm 2015 quy định: NSNN là toàn bộ các khoản thu,
chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất
định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện
các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước [9].

NSNN có thể hiểu là một kế hoạch tài chính quốc gia bao gồm chủ yếu
các khoản thu và chi của Nhà nƣớc đƣợc mơ tả dƣới hình thức cân đối bằng
giá trị tiền tệ. Phần thu thể hiện các nguồn tài chính đƣợc huy động vào

NSNN; phần chi thể hiện chính sách phân phối các nguồn tài chính đã huy
động đƣợc để thực hiện mục tiêu KT - XH. NSNN đƣợc lập và thực hiện cho
một thời gian nhất định, thƣờng là một năm và đƣợc Quốc hội phê chuẩn
thông qua.
1.1.1.2. Khái niệm ngân sách nhà nước cấp huyện

Hệ thống NSNN là tổng thể các cấp NS gắn bó hữu cơ với nhau, có
mối quan hệ ràng buộc chặt chẽ với nhau trong quá trình thực hiện nhiệm vụ
thu chi của từng cấp NS.

ơ cấu NSNN đƣợc mô tả theo sơ đồ 1.1. NSNN bao gồm NSTW
và NS P.

NSTW là các khoản thu NSNN phân cấp cho cấp trung ƣơng hƣởng và
các khoản chi NSNN thuộc nhiệm vụ chi của cấp trung ƣơng. NSTW gồm các
đơn vị dự toán của các cơ quan trung ƣơng ( ộ, cơ quan ngang ộ, cơ quan
trực thuộc Chính phủ. Tổ chức xã hội thuộc trung ƣơng, tổ chức đoàn thể
trung ƣơng,…).

NS P là các khoản thu NSNN phân cấp cho cấp địa phƣơng hƣởng,
thu bổ sung từ NSTW cho NS P và các khoản chi NSNN thuộc nhiệm vụ chi

8

của cấp địa phƣơng. NS P gồm NS của các cấp chính quyền địa phƣơng,
trong đó:

NS tỉnh, thành phố trực thuộc trung ƣơng, bao gồm NS cấp tỉnh và NS
của các huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố
trực thuộc trung ƣơng (NSNN cấp tỉnh)

NS huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành
phố trực thuộc trung ƣơng (NSNN cấp huyện)

NS các xã, phƣờng, thị trấn (NSNN cấp xã).

Trong đó, NS huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh (gọi chung là
NSNN cấp huyện) là một bộ phận của NS P. NSNN cấp huyện là một bộ
phận cấu thành của NSNN, do đó nó phản ánh các mối quan hệ giữa NSNN
cấp huyện với các tổ chức, cá nhân trên địa bàn huyện trong quá trình phân
bổ, sử dụng của cải xã hội. NSNN cấp huyện là công cụ quan trọng của chính
quyền cấp huyện trong việc ổn định và phát triển KT - XH trên địa bàn.
NSNN cấp huyện đƣợc hình thành, gắn liền và là cơng cụ điều hành của chính
quyền hành chính cấp huyện.

Có thể hiểu, NSNN cấp huyện là toàn bộ các khoản thu, chi được quy

định đưa vào dự toán trong một năm do HĐND huyện quyết định và giao cho

UBND huyện tổ chức chấp hành nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của

chính quyền cấp huyện.

Ngân sách nhà

nƣớc Ngân sách cấp

tỉnh

Ngân sách Ngân sách địa Ngân sách cấp

trung ƣơng phƣơng huyện

Ngân sách cấp
xã

Sơ đồ 1.1. Hệ thống ngân sách nhà nƣớc Việt Nam