Bài tập lớn đảm bảo chất lượng phần mềm nghiên cứu chuẩn iso iec 9126 2 trong đánh giá chất lượng phần mềm

lOMoARcPSD|39459588

Trường Đại Học Công Nghiệp Hà Nội
Khoa Công Nghệ Thông Tin
-----🙞🙞🙞🙞🙞-----

BÀI TẬP LỚN HỌC PHẦẦN:
ĐẢM BẢO CHẦẤT LƯỢNG PHẦẦN MỀẦM
Nghiên cứu chuẩn ISO/IEC 9126-2 trong đánh giá chấất lượng

phấần mêầm.

GVHD: Ts.Vũ Đình Minh
Sinh viên: Vương Sỹỹ Hạnh

Nguỹêỹn Việt Hà
Lương Đức Hiêếu
Chu Văn Kiên
Phạm Văn Hải
Nhóm: 07
Lớp: 20221IT6008002

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

Lời mở đấầu

Lời đầầu tiên cho phép nhóm em gửi lời cảm ơn sầu săếc tới tồn
thể các thầầỹ cơ giáo trong khoa Công nghệ thông tin – Trường Đại
học Công nghiệp Hà Nội, những người đã hêết mình truỹêần đạt và chỉ

dầỹn cho chúng em những kiêến thức, những bài học quý báu và bổ ích
trong suôết năm học vừa qua. Để hoàn thành được bài tập lớn nàỹ,
đặc biệt nhóm em xin được bàỹ tỏ sự tri ần và xin chần thành cảm
ơn giảng viên TS.Vũ Đình Minh người trực tiêếp hướng dầỹn, chỉ bảo
chúng em trong sết q trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành
bài tập lớn nàỹ.

Trong quá trình nghiên cứu và làm báo cáo do năng lực, kiêến
thức, trình độ nhóm cịn hạn hẹp nên khơng tránh khỏi những thiêếu
sót. Nhóm em kính mong nhận được sự thông cảm và những ý kiêến
đóng góp của quý thầầỹ và các bạn.
Chúng em xin chần thành cảm ơn!

Nhóm sinh viên thực hiện
Nhóm 07

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

1. Lý do chọn đêầ tài

2. Mục tiêu nghiên cứu
Hiểu rõ vêầ nội dung của chuẩn ISO/IEC 9126-2, cũng như tầmầ quan

trọng của tiêu chuẩn ISO/IEC 9126-2 trong việc đánh giá chầết lượng sản
phẩm phầần mêầm. Qua đó, áp dụng tiêu chuẩn ISO/IEC 9126-2 xầỹ dựng mơ
hình đánh giá chầết lượng phầần mêmầ .
3. Đôấi tượng và phạm vi nghiên cứu

Nghiên cứu, tìm hiểu các tiêu chí đánh giá chầết lượng phầần mêầm của
các tổ chức tiêu chuẩn trong nước và quôếc têế, cụ thể là tiêu chuẩn ISO/IEC
9126-2; Từ đó, đưa ra mơ hình đánh giá chầết lượng sản phẩm phầần mêầm
dựa theo tiêu chuẩn ISO/IEC 9126-2.
4. Kêất quả mong mấn đạt được của đêầ tài
- Tìm hiểu vêầ chầết lượng sản phẩm phầần mêầm, tiêu chí đánh giá của các
doanh nghiệp trong nước.
- Nội dung của tiêu chuẩn ISO/IEC 9126, cụ thể là ISO/IEC 9126-2.
- Mơ hình đánh giá chầết lượng sản phẩm phầần mêầm dựa theo tiêu chuẩn
ISO/IEC 9126-2.
- Áp dụng vào bài toán thực têế.
5. Cấuấ trúc của báo cáo

Cầếu trúc và nội dung chính của báo cáo gơầm:
- Phầần mở đầầu
- Chương 1: Tổng quan vêầ chầết lượng phầần mêầm.
- Chương 2: Tiêu chuẩn ISO/IEC 9126-2.
- Chương 3: Mơ hình đánh giá chầết lượng phầần mêầm dựa theo tiêu chuẩn
ISO/IEC 9126-2.

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

- Phầần kêết luận

Mục lục:

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀẦ CHẦẤT LƯỢNG PHẦẦN MỀẦM...........5
1.1 Các thuật ngữ..............................................................................5

1.2 Quỹ trình phát triển phầần mêầm.................................................8
1.3 Khái niệm vêầ chầết lượng phầần mêầm..........................................8
1.4 Tiêu chí đánh giá chầết lượng sản phẩm phầần mêầm của một sôế
doanh nghiệp CNTT tại Việt Nam.................................................10
1.5 Một sơế tiêu chí và mơ hình đánh giá chầết lượng sản phẩm
phầần mêmầ của các tổ chức tiêu chuẩn quôếc têế.............................12

CHƯƠNG 2: TIỀU CHUẨN ISO/IEC 9126-2.................................17
2.1 Tiêu chuẩn ISO/IEC 9126.........................................................17
2.2 Tiêu chuẩn ISO/IEC 9126-2......................................................18
2.3 Các đặc tính của ISO/IEC 9126-2.............................................19
2.3.1 Tính năng (Functionalitỹ)...................................................19
2.3.2 Tính tin cậỹ (Reliabilitỹ).....................................................19
2.3.3 Tính khả dụng (Usabilitỹ)..................................................20
2.3.4 Tính hiệu quả (Efficiencỹ)..................................................20
2.3.5 Khả năng bảo trì (Maintainabilitỹ)...................................20
2.3.6 Tính khả chuỹển (Portabilitỹ)............................................20

CHƯƠNG 3: MƠ HÌNH ĐÁNH GIÁ CHẦẤT LƯỢNG PHẦẦN MỀẦM
DỰA THEO TIỀU CHUẨN ISO/IEC 9126-2..................................22

3.1 Xầỹ dựng quỹ trình đánh giá sản phẩm phầần mêầm................22
3.2 Áp dụng cho bài toán thực têế...................................................23
KỀẤT LUẬN.........................................................................................27

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀẦ CHẦẤT LƯỢNG

PHẦẦN MỀẦM

1.1 Các thuật ngữ

Thuật ngữ Định nghĩa

Chầết lượng Là một tập hợp các tính chầết và đặc trưng của sản phẩm
tạo ra cho nó khả năng thỏa mãn nhu cầầu đã được nêu ra
hoặc còn tiêầm ẩn.

Chầết lượng Là toàn bộ các đặc điểm của sản phẩm phầần mêmầ từ góc
ngồi độ của người đánh giá phầần mêầm độc lập.

Chầết lượng Là sự đáp ứng các nhu cầuầ chức năng, sự hoàn thiện và các
phầần mêầm chuẩn (đặc tả) được phát triển.

Chầết lượng Là tổng hợp của tầết cả các đặc điểm của sản phẩm phầần
trong mêầm từ góc độ của người phát triển phầần mêmầ .

Chầết lượng sử Là cách nhìn của người sử dụng vêầ chầết lượng sản phẩm
dụng phầần mêầm khi nó được cài đặt trong một mơi trường và
ngữ cảnh cụ thể.

Đánh giá phầần Tập hợp các tiêu thức xác định chầết lượng phầần mêầm và các
mêmầ phương pháp xác định tiêu thức nàỹ.

Luật đo Là phương pháp đo, cũng như thang đo dùng trong các
(metric) phép đo đạc.

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

Mơ hình chầết Là tập hợp các tiêu chuẩn dùng để chỉ ra các ỹêu cầầu vêầ
lượng chầết lượng cũng như đánh giá chầết lượng của sản phẩm
phầần mêầm.

Phầần mêầm Là những chương trình điêầu khiển các chức năng phầần
cứng và hướng dầỹn phầần cứng thực hiện các tác vụ của
mình.

Quỹ trình Là phương pháp thực hiện hoặc các bước sản xuầết ra phầần
mêầm.

Sản xuầết phầần Là tập hợp các chương trình máỹ tính, thủ tục, tài liệu liên
mêmầ quan, cũng như dữ liệu đi kèm.

Tiêu chí Là bộ tiêu chuẩn dùng để kiểm định haỹ để đánh giá một
đôếi tượng, mà bao gôầm các ỹêu cầầu vêầ chầết lượng, mức độ,
hiệu quả, khả năng, tuần thủ các quỹ tăếc và quỹ định, kêết
quả cuôếi cùng và tính bêần vững của các kêết quả.

Tiêu chuẩn Là những quỹ định thôếng nhầết được xầỹ dựng theo một thể
thức nhầết định do một cơ quan có thẩm quỹêần ban hành để
băết buộc haỹ khuỹêến khích áp dụng cho các bên liên quan.

Tiêu chuẩn hóa Là hoạt động thiêết lập các điêầu khoản để sử dụng chung và
lặp đi lặp lại đôếi với những vầến đêầ thực têế hoặc tiêầm ẩn
nhăầm đạt được mức độ trật tự tôếi ưu trong những khung
cảnh nhầết định.

Tính an tồn Là khả năng của sản phẩm phầần mêầm bảo vệ các thông tin
và các dữ liệu khi bị xầm nhập bầết hợp pháp.

Tính dung thứ Kêết hợp các khả năng mở rộng chương trình, khả năng
được thích ứng và tính tiện lợi.

Tính dời Là những thuộc tính liên quan đêến chi phí vận chuỹển một
chuỹển được sôế sản phẩm phầần mêầm từ ổ cứng gôếc đêến ổ cứng khác

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

hoặc từ một môi trường hoạt động nàỹ đêến môi trường
hoạt động khác.

Tính đơn giản Mức độ dêỹ hiểu của một chương trình.

Tính hiểu được Là khả năng của sản phẩm phầần mêầm cho phép người sử
dụng hiểu được phầần mêầm có thích hợp haỹ không và sử
dụng nó như thêế nào.

Tính khơng ổn Là các thuộc tính liên quan đêến các văn bản thủ tục khi sản
định phẩm phầần mêầm được thaỹ đổi thường xuỹên.

Tính mêầm dẻo Nôỹ lực cầnầ để cải biên một chương trình là chầpế nhận
được.

Tính ổn định Là khả năng của sản phẩm phầần mêầm tránh được các tác

động bầết ngờ từ các cải biên của phầần mêầm.

Tính phổ biêến Mức độ tiêầm năng trình ứng dụng của các bộ phận trong
chương trình.

Tính thẩm tra Là khơng phụ thuộc vào các trình ứng dụng haỹ các bộ
được phận được kiểm tra.

Tính thiêết thực Là mức độ sản phẩm các công việc thích hợp được chuỹển
tới các chức năng hợp thức các điêầu kiện hoặc tình hếng
khác thường.

Tính thử Là khả năng của sản phẩm phầần mêầm cho phép cải biên nó,
nghiệm được và q trình thử nghiệm khơng ảnh hưởng đêến cầếu hình và
các bộ phận được tạo ra.

Tính tiện ích Là mức độ cho phép nhiêầu người sử dụng truỹ cập và sử
dụng phầần mêầm ở các kiểu khác nhau.

Tính tiện lợi Là khả năng của sản phẩm phầần mêầm trở nên dêỹ hiểu, dêỹ

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

Tính tin cậỹ học, dêỹ sử dụng và hầếp dầỹn người sử dụng.
được
Khả năng của hệ thơếng có thể cung cầpế cho người sử dụng
Tính tồn vẹn các thông tin vêầ lôỹi dịch vụ.

Có thể khơếng chêế được việc truỹ cập của những người
không được phép sử dụng phầần mêầm và dữ liệu.

1.2 Quy trình phát triển phấần mêầm

Cũng như các ngành sản xuầết khác, quỹ trình là một trong những ỹêếu
tôế đầầu tiên và cực kỳ quan trọng đem lại thành cơng cho các nhà phát triển
phầần mêầm, nó giúp cho mọi thành viên trong dự án từ người cũ đêến người
mới, trong haỹ ngồi cơng tỹ đêầu có thể xử lý đôầng bộ công việc tương ứng
với trị trí của mình thơng qua cách thức chung của cơng tỹ. Quỹ trình phát
triển phầnầ mêmầ có tính chầết quỹêết định để tạo ra 1 sản phẩm có chi phí thầếp
và năng suầết cao.

Quỹ trình phát triển phầần mêầm là một cầếu trúc bao gôầm tập hợp các
thao tác và các kêết quả tương quan sử dụng trong việc phát triển để sản
xuầết ra một sản phẩm phầnầ mêầm. Một quỹ trình phát triển phầần mêmầ bao
gôầm các giai đoạn như sau:

- Giải pháp, ỹêu cầầu: Thực hiện khảo sát chi tiêết ỹêu cầầu của khách hàng để
từ đó tổng hợp vào tài liệu giải pháp. Tài liệu nàỹ phải mô tả đầầỹ đủ các ỹêu
cầầu vêầ chức năng, phi chức năng và giao diện. Kêết quả đầầu ra là Tài liệu đặc
tả ỹêu cầầu.

- Thiêết kêế: Thực hiện thiêết kêế và tổng hợp vào tài liệu thiêết kêế. Kêết quả là tài
liệu thiêết kêế tổng thể, thiêết kêế module, thiêết kêế CSDL.

- Lập trình: Lập trình viên thực hiện lập trình dựa trên tài liệu Giải pháp và
Thiêết kêế đã được phê duỹệt. Kêết quả đầầu ra là Source code.

- Kiểm thử: Tester tạo kịch bản kiểm thử (testcase) theo tài liệu đặc tả ỹêu

cầầu, thực hiện kiểm thử và cập nhật kêết quả vào kịch bản kiểm thử, log lôỹi
trên các tool quản lý lôỹi. Kêết quả đầầu ra là Testcase, lôỹi trên hệ thôếng quản lý
lôỹi.

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

- Triển khai: Triển khai sản phẩm cho khách hàng. Kêết quả đầầu ra là biên
bản triển khai với khách hàng.

1.3 Khái niệm vêầ chấất lượng phấần mêầm

Theo định nghĩa hình thức vêầ chầết lượng sản phẩm phầnầ mêầm của Tổ
chức tiêu chuẩn quôếc têế ISO trong bộ tiêu chuẩn 8402, "Chầết lượng là khả
năng đáp ứng tồn diện nhu cầầu của người dùng vêầ tính năng cũng như
công dụng được nêu ra một cách tường minh hoặc không tường minh trong
những ngữ cảnh xác định". Ngaỹ trong định nghĩa nàỹ chầết lượng cũng được
định nghĩa một cách rầết "mờ", thiêếu ỹêếu tôế định lượng. Thêm nữa, để hiểu
hêết nhu cầầu của người sử dụng quả thực là rầết khó. Với những khó khăn vêầ
định lượng trong khái niệm chầết lượng phầần mêầm, để có được một phầần
mêầm tôết cách thông thường nhầết là tiêếp cận theo lơếi chầết lượng quỹ trình.
Nghĩa là nêếu chúng ta có quỹ trình sản xuầết tơết thì seỹ có khả năng sản xuầết ra
sản phẩm tôết.

Bộ tiêu chuẩn chầết lượng ISO 9001-3 của tổ chức ISO, quỹ định vêầ
"Quỹ trình đảm bảo chầết lượng" trong các tổ chức phát triển phầần mêầm.
Chứng chỉ ISO 9001 xác nhận các tổ chức, đơn vị có quỹ trình đảm bảo chầết
lượng hợp chuẩn. Bên cạnh đó, một mơ hình khác là CMM (Capabilitỹ
Maturitỹ Model) cũng đang rầết được quan tầm tại Việt Nam. Công tỹ nhận

được chứng chỉ CMM nghĩa là cơng tỹ đó đã đạt được mức độ tương ứng với
các cầếp độ CMM của chứng chỉ. Một doanh nghiệp phát triển phầần mêầm,
nêếu có chứng chỉ CMM hoặc ISO 9001 đêầu có khả năng sản xuầết ra các phầần
mêầm tôết hơn hẳn các công tỹ chưa có chứng chỉ. Tuỹ nhiên, chúng ta cầần lưu
ý đầỹ chỉ là "khả năng" chứ không phải là "chăếc chăến". Vầỹn có doanh nghiệp
có quỹ trình tơết nhưng sản xuầết ra sản phẩm chầết lượng không cao. Điêầu nàỹ
chứng tỏ cách tiêếp cận theo chầết lượng quỹ trình chưa phải là cách tiêếp cận
toàn diện mà chỉ giải quỹêết vầến đêầ ở mức căn bản.

Những năm cuôếi thêế kỷ 20, tổ chức ISO đã tập trung rầết nhiêầu vào các
tiêu chuẩn chầết lượng cho phầần mêmầ . Cách tiêếp cận vêầ chầết lượng của ISO
đã thực sự tiêến thêm một bậc, toàn diện hơn, phù hợp hơn. Kêết quả của sự
tập trung nàỹ là một loạt các bộ tiêu chuẩn đã ra đời, nhăầm hướng tới đánh
giá chầết lượng toàn diện trong sết vịng đời của sản phẩm phầần mêầm, từ
khi phơi thai cho tới lúc lạc hậu cầần thaỹ thêế. Theo cách tiêếp cận của ISO,
chầết lượng toàn diện của phầần mêầm cầần phải được quan tầm từ chầết lượng

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

quỹ trình, tới chầết lượng phầần mêầm nội bộ (chầết lượng trong), chầết lượng
phầần mêầm đôếi chiêếu với ỹêu cầầu của người dùng (chầết lượng ngoài) và chầết
lượng phầnầ mêầm trong sử dụng (chầết lượng sử dụng).

Ở một góc nhìn khác, vịng đời của một sản phẩm phầần mêầm băết đầầu
từ các bài toán thực tiêỹn và được thể hiện theo quỹ trình sau:

1. Từ các bài toán thực tiêỹn, nhu cầầu để phầnầ mêầm hình thành.
2. Nhu cầuầ nàỹ được thể hiện qua các tài liệu ỹêu cầuầ (Requirements).

3. Nhu cầuầ seỹ xác định ỹêu cầầu chầết lượng ngoài. Thỏa mãn được ỹêu
cầầu chầết lượng nàỹ seỹ thỏa mãn được ỹêu cầầu của người sử dụng.
4. Các ỹêu cầầu chầết lượng thể hiện trong tài liệu đặc tả hệ thôếng
(Specification)
5. Yêu cầuầ chầết lượng ngoài là tiêần đêầ cho ỹêu cầầu chầết lượng trong.
6. Trong quá trình thiêết kêế phầần mêầm, các ỹêu cầầu chầết lượng trong
được thể hiện trong các tiêu chí của phầần mêmầ và chuỹển thành chầết
lượng trong.
7. Ứng với chầết lượng trong có các độ đo chầết lượng trong mà phầần
mêầm phải đáp ứng.
8. Tới giai đoạn tích hợp chạỹ thử, vầến đêầ được quan tầm seỹ là chầết
lượng ngoài. Phầần mêầm được gọi là có chầết lượng khi tầết cả các độ đo
chầết lượng ngoài được đảm bảo.
9. Trong quá trình vận hành, vầỹn sử dụng các độ đo ngoài, chầết lượng
của phầần mêầm trong quá trình vận hành, sử dụng seỹ tiêếp tục được
xem xét và cải tiêến.
10. Quá trình cải tiêến seỹ diêỹn ra liên tục cho tới khi phầần mêầm trở nên
lạc hậu hoàn toàn, cầần được thaỹ thêế băầng một phầần mêầm mới.

1.4 Tiêu chí đánh giá chấất lượng sản phẩm phấần mêầm
của một sôấ doanh nghiệp CNTT tại Việt Nam

● Các doanh nghiệp thuộc VINASA

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

Với mục đích hơỹ trợ các doanh nghiệp phầần mêầm Việt Nam trong việc nầng
cao chầết lượng của sản phẩm phầần mêầm cũng như việc thôếng nhầết quản lý

chầết lượng phầần mêầm trong các doanh nghiệp thành viên của VINASA.
Hiệp hội doanh nghiệp phầần mêầm Việt Nam (VINASA) đã chính thức thành
lập Ban cơng tác chầết lượng VINASA (VINASA QUALITY COMMITTEE - VQC),
với nhiệm vụ xầỹ dựng các tiêu chuẩn và đánh giá chầết lượng phầần mêầm
Việt Nam. Ban công tác chầết lượng nàỹ seỹ tư vầến cho các doanh nghiệp phầần
mêầm vêầ quỹ trình đảm bảo chầết lượng phầần mêầm, cung cầếp cho doanh
nghiệp các chỉ tiêu, các chuẩn để đánh giá chầết lượng phầần mêầm trong các
lĩnh vực khác nhau dựa trên các chuẩn quôếc têế (ISO-9000, ISO-9126, ISO
14598, ...) vêầ chầết lượng phầần mêầm.

● Công tỹ HaNoiSoftware
Công tỹ Cổ phầần phầần mêầm Hà Nội (HanoiSoftware) kinh doanh trên các giải
pháp phầnầ mêmầ cho Website thương mại điện tử, phát triển và triển khai
các cổng thơng tin tích hợp... Chầết lượng sản phẩm phầần mêầm tuần theo tiêu
chuẩn ISO 9126. Công tỹ xầỹ dựng các sản phẩm phầần mêmầ đáp ứng các mơ
hình chầết lượng của tiêu chuẩn ISO-9126.

● Tập đồn Bưu chính Viêỹn thơng Việt Nam
Tập đồn Bưu chính Viêỹn thơng Việt Nam thực hiện đánh giá sản phẩm
phầần mêầm theo tiêu chuẩn ISO/IEC 12119:1994 vêầ “Yêu cầầu và kiểm tra chầết
lượng phầnầ mêầm”. Ví dụ đánh giá vêầ tài liệu thực hiện theo các bước sau:
Tài liệu cầần đánh giá bao gômầ : tài liệu hướng dầnỹ sử dụng, tài liệu mô tả
sản phẩm và các tài liệu kỹỹ thuật phục vụ việc triển khai, bảo trì tồn bộ hệ
thơếng. Các sản phẩm phải phù hợp với ỹêu cầầu vêầ xầỹ dựng tài liệu trong
tiêu chuẩn ISO/IEC 12119: 1994. Các nội dung đánh giá cụ thể như sau:
Tài liệu mô tả sản phẩm:
- Những ỹêu cầầu chung vêầ nội dung
- Yêu cầầu trình bàỹ vêầ nhận dạng và chỉ định
- Yêu cầầu trình bàỹ vêầ chức năng
- Yêu cầầu trình bàỹ vêầ độ tin cậỹ

- u cầầu trình bàỹ vêầ tính khả dụng

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

- Yêu cầầu trình bàỹ vêầ tính hiệu quả
- u cầầu trình bàỹ vêầ khả năng bảo trì
- Yêu cầầu trình bàỹ vêầ khả năng chuỹển đổi hệ thôếng
Tài liệu hướng dầỹn sử dụng
Các ỹêu cầầu cầần đánh giá bao gơầm:
- u cầầu tính đầầỹ đủ
- Yêu cầầu tính chính xác
- Yêu cầầu tính thơếng nhầết
- u cầầu tính dêỹ hiểu
- u cầầu tính tổng quan
Tài liệu kỹỹ thuật khác:
Tài liệu hướng dầỹn cài đặt, cầếu hình hệ thơếng :
- Phải có các đặc tả vêầ các ỹêu cầầu hệ thôếng cầần thiêết trước cài đặt
- Các bước thực hiện phải được mô tả rõ ràng
- Phương pháp cùng các đặc tả để xác định việc cài đặt là thành công
- Mô tả đầầỹ đủ, chính xác các thiêết lập tham sơế cầếu hình để hệ thơếng
hoạt động đúng mơ hình và ỹêu cầầu sử dụng
Các tiêu chí đánh giá vêầ phầần mêầm của Trung tầm Công nghệ thông tin CDiT
thuộc Học viện Bưu chính Viêỹn thơng được xầỹ dựng dựa trên 6 đặc tính
chầết lượng nêu trong tiêu chuẩn ISO/IEC 9126 và áp dụng tiêu chuẩn
ISO/IEC 12119:1994 để đánh giá chung cho các tài liệu hướng dầỹn, tài liệu
mô tả sản phẩm, chương trình và dữ liệu.

1.5 Một sơấ tiêu chí và mơ hình đánh giá chấất lượng sản

phẩm phấần mêầm của các tổ chức tiêu chuẩn quôấc têấ

● ISO/IEC 9126

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

ISO-9126 thiêết lập một mơ hình chầết lượng chuẩn cho các sản phẩm phầần
mêầm. Bộ tiêu chuẩn nàỹ được chia làm bôến phầần:
- 9126-1 Đưa ra mơ hình chầết lượng sản phẩm phầần mêầm.
- 9126-2 Phép đánh giá chầết lượng ngoài.
- 9126-3 Phép đánh giá chầết lượng trong.
- 9126-4 Phép đánh giá chầết lượng sản phẩm phầnầ mêầm trong quá trình sử
dụng.
ISO-9126 là tiêu chuẩn quôếc têế đánh giá phầần mêầm. Được phần chia thành 4
phầần tuần theo các tiêu chí một cách nghiêm ngặt: mầỹu chầết lượng, hệ đo
lường bên ngoài và bên trong, hệ đo lường chầết lượng khi sử dụng.
Mơ hình chầết lượng ISO-9126 trên thực têế được mô tả là một phương pháp
phần loại và chia nhỏ những thuộc tính chầết lượng, nhăầm tạo nên những
đại lượng đo đêếm được dùng để kiểm định chầết lượng của sản phẩm phầần
mêầm.

● ISO/IEC 14598
ISO/IEC 14598 bao gôầm 6 phầần chính dưới tiêu đêầ chung: “Cơng nghệ thơng
tin – Đánh giá sản phẩm phầần mêầm”.

Phầần 1: Tổng quan
Phầần 2: Lập kêế hoạch và quản lý
Phầần 3: Quỹ trình cho người phát triển

Phầần 4: Quỹ trình cho người sử dụng
Phầần 5: Quỹ trình cho người đánh giá
Phầần 6: Tài liệu các hợp phầần đánh giá
Phầần 1 của chuẩn ISO/IEC 14598 giới thiệu chung, đưa ra quỹ trình đánh
giá chung cho sản phẩm phầần mêầm. Nó cung cầếp một cái nhìn tổng qt vêầ
các tiêu chuẩn và giải thích mơếi quan hệ giữa ISO/IEC 14598 và mơ hình
chầết lượng trong ISO/IEC 9126 như trong hình dưới đầỹ. Phầần nàỹ xác định
một cách rõ ràng các thuật ngữ công nghệ được sử dụng trong các phầần

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

khác, bao gômầ các ỹêu cầầu chung, đánh giá chầết lượng phầần mêầm và các khái
niệm chung.
Bên cạnh đó phầần 1 cung cầếp mơ hình cơ bản để đánh giá chầết lượng cho
các sản phẩm phầần mêmầ và các ỹêu cầầu cho các phương pháp đo và đánh giá
sản phẩm phầần mêầm. ISO/IEC 14598 được sử dụng cho người phát triển,
người sử dụng và những người đánh giá độc lập có trách nhiệm đánh giá
sản phẩm phầần mêmầ .

Môếi liên hệ giữa tiêu chuẩn ISO 9126 và ISO 14598
Quá trình đánh giá sản phẩm phầần mêmầ trong ISO 14598 dành cho 3 đôếi
tượng khác nhau:
- Người phát triển: các tiêến trình đánh giá phầnầ mêầm dành cho người phát
triển có thể được áp dụng cho các tổ chức có kêế hoạch phát triển các sản
phẩm mới haỹ cải tiêến các sản phẩm săỹn có. Nó cũng phù hợp với các tổ
chức dự định sử dụng chính nhần viên kỹỹ thuật của mình để thực hiện đánh
giá sản phẩm phầần mêầm.
- Người mua sản phẩm: các quá trình đánh giá phầần mêầm dành cho người

mua sản phẩm có thể được sử dụng bởi các tổ chức có kêế hoạch khai thác,
tái sử dụng các sản phẩm phầnầ mêầm đã có hoặc săếp phát triển. Nó có thể
được sử dụng để xác định xem sản phẩm phầần mêầm có chầếp nhận được

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

không hoặc để lựa chọn phầần mêầm thích hợp giữa các sản phẩm cùng chức
năng.
- Người đánh giá: người đánh giá (thường làm việc cho một bên thứ 3) sử
dụng những quá trình đánh giá riêng để có những kêết luận độc lập vêầ một
sản phẩm phầần mêmầ . Người phát triển hệ thôếng, người khai thác haỹ một
bên liên quan nào đó có thể ỹêu cầầu thực hiện những quá trình nàỹ.

● IEEE 1061 (1992)
Chuẩn nàỹ cung cầếp phương pháp luận để xác định ỹêu cầầu chầết lượng cầần
đạt, đôầng thời chỉ rõ cách phần tích, ứng dụng quỹ trình kiểm tra tham sôế
phầần mêầm. Phương pháp luận nàỹ áp dụng cho tầết cả các giai đoạn trong
chu trình của bầết cứ phầần mêầm nào.
Đôếi tượng sử dụng:
- Người quản lý dự án để xác định ỹêu cầầu chầết lượng cho hệ thôếng.
- Người phát triển hệ thôếng nên thiêết kêế phầần mêầm thêế nào nhăầm đáp ứng
ỹêu cầầu chầết lượng.
- Người vận hành hệ thôếng để quản lý các thaỹ đổi trong quá trình nầng cầếp
sản phẩm.
- Người sử dụng đặc tả ỹêu cầầu chầết lượng cho hệ thôếng.
Khung tham sơế chầết lƣợng phầần mêầm như hình dưới đầỹ trong tiêu chuẩn
IEEE 1061 - 1992.

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

Khung tham sôế chầết lượng phầần mêầm
Phương pháp xác định tham sôế chầết lượng
Các bước trong phương pháp:
- Xầỹ dựng ỹêu cầầu chầết lượng phầần mêầm.
- Xác định tham sôế chầết lượng.
- Áp dụng tham sôế chầết lượng: thu thập thông tin và áp dụng tham sôế chầết
lượng cho từng pha trong chu trình phầần mêầm.
- Phần tích kêết quả tham sôế chầết lượng phầần mêầm. Các kêết quả phải được
phần tích và báo cáo hơỹ trợ điêầu chỉnh hướng phát triển phầần mêmầ và hồn
thiện nó.
- Thơng qua tham sôế phầần mêmầ .

● ISO 12119
Nội dung Bộ tiêu chuẩn ISO/IEC 12119 là vêầ đánh giá gói sản phẩm phầần
mêầm. Tiêu chuẩn ISO/IEC 12119:1994 được áp dụng để đánh giá chung cho

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

các tài liệu hướng dầỹn, tài liệu mơ tả sản phẩm, chương trình và dữ liệu và
kiểm thử phầần mêầm.
Mô tả sản phẩm: bao gôầm các ỹêu cầầu chung vêầ mặt nội dung, các chỉ sơế và
đưa ra kêết quả vêầ tính chức năng, độ tin cậỹ, tính khả dụng, tính hiệu quả,
khả năng bảo hành bảo trì và tính khả chuỹển.
Tài liệu hướng dầỹn sử dụng: phải bao gôầm các thông tin cầần thiêết cho việc

sử dụng sản phẩm đó. Tầết cả các chức năng có thể được truỹ xuầết bởi người
sử dụng trong chương trình seỹ được mơ tả đầầỹ đủ trong tài liệu sử dụng và
bao gômầ các ỹêu cầầu vêầ:
- Tính đầầỹ đủ
- Tính chính xác
- Tính thơếng nhầết
- Tính dêỹ hiểu
- Tính tổng quan
Chương trình và dữ liệu: bao gơầm 06 tiêu chí giơếng với các tiêu chí trong mơ
hình chầết lượng của tiêu chuẩn ISO-9126.
- Tính năng (Functionalitỹ)
- Độ tin cậỹ (Reliabilitỹ)
- Tính khả dụng (Usabilitỹ)
- Tính hiệu quả (Efficiencỹ)
- Khả năng bảo hành bảo trì (Maintainabilitỹ)
- Tính khả chuỹển (Portabilitỹ)

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

CHƯƠNG 2: TIỀU CHUẨN ISO/IEC 9126-2

2.1 Tiêu chuẩn ISO/IEC 9126

Vêầ đánh giá chầết lượng sản phẩm phầần mêầm tổ chức ISO-
International Organization for Standardization và IEC-International
Electrotechnical Commission đã đưa ra chuẩn ISO/IEC 9126. ISO/IEC 9126 là
một chuẩn quôếc têế dành cho việc đánh giá sản phẩm phầần mêầm thương mại
điện tử (haỹ chính là Website thương mại điện tử), là một phương pháp

phần loại và chia nhỏ những thuộc tính chầết lượng, nhăầm tạo lên những đại
lượng đo đêếm được để kiểm định chầết lượng của một sản phẩm phầần mêầm.
Nó được giám sát bới dự án ISO 25000:2005 và đi kèm theo nó là định nghĩa
một mơ hình chầết lượng sản phẩm phầần mêầm, những đặc trưng vêầ chầết
lượng và những quan hệ tính tốn.

ISO/IEC 9126 có hai phầần. Phầần một của mơ hình là ứng dụng của mơ
hình vào để đánh giá chầết lượng bên ngoài và chầết lượng bên trong của sản
phẩm phầần mêầm. Những phầần khác là mơ hình chầết lượng được sử dụng để
đánh giá một sản phẩm phầần mêầm. Những mơ hình nàỹ có thể là một mơ
hình mầỹu chầết lượng của một sản phẩm phầần mêầm ở một giai đoạn nào đó
của vịng đời sản phẩm phầần mêầm. Chầết lượng bên trong của sản phẩm
phầần mêầm đánh giá được nhờ xem xét những tài liệu chi tiêết, việc kiểm thử
mơ hình hoặc nhờ vào sự phần tích mã ngần của sản phẩm. Chầết lượng bên
ngồi có được phải xét đêến nhờ tham khảo thuộc tính, tính năng của phầần
mêầm, khả năng tương tác của nó với mơi trường. Nói một cách khác chầết
lượng sử dụng là chầết lượng được đánh giá bởi người dùng cuôếi cùng haỹ
người sử dụng sản phẩm phầần mêmầ trong một hồn cảnh, mơi trường đặc
biệt. Chầết lượng của sản phẩm ở những giai đoạn khác nhau thì khơng hoàn
toàn độc lập chúng vầỹn ảnh hưởng, tác động qua lại lầỹn nhau. Vì vậỹ, lược
đơầ cầếu trúc trong có thể được dùng để dự đoán chầết lượng của sản phẩm
cếi cùng, thậm chí ở cả giai đoạn phát triển ban đầầu.

ISO/IEC TR 9126-2 cung cầpế các phép đo bên ngoài để đo các thuộc
tính của sáu đặc tính chầết lượng bên ngồi được định nghĩa trong ISO/IEC
9126-1. ISO/IEC TR 9126-2 xác định các phép đo bên ngoài, ISO/IEC TR 9126-
3 xác định các phép đo nội bộ và ISO/IEC 9126-4 xác định các phép đo chầết

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

lượng trong sử dụng, để đo các đặc tính hoặc đặc điểm phụ. Các chỉ sơế nội
bộ đo lường chính phầần mêầm, các chỉ sơế bên ngồi đo lường hành vi của hệ
thơếng dựa trên máỹ tính bao gơầm phầần mêầm và các chỉ sôế chầết lượng sử
dụng đo lường tác động của việc sử dụng phầần mêầm trong một ngữ cảnh
sử dụng cụ thể.

2.2 Tiêu chuẩn ISO/IEC 9126-2

Các chỉ sôế được liệt kê trong ISO/IEC TR 9126-2 khơng nhăầm mục đích
trở thành một bộ đầầỹ đủ. Các nhà phát triển, người đánh giá, người quản lý
chầết lượng và người mua có thể chọn các phép đo từ ISO/IEC TR 9126-2 để
xác định các ỹêu cầầu, đánh giá các sản phẩm phầần mêầm, đo lường các khía
cạnh chầết lượng và các mục đích khác.

Người dùng ISO/IEC TR 9126-2 có thể chọn hoặc sửa đổi và áp dụng
các phép đo và phép đo từ ISO/IEC TR 9126-2 hoặc có thể xác định các phép
đo dành riêng cho ứng dụng cho miêần ứng dụng riêng của họ.

ISO/IEC TR 9126-2 được thiêết kêế để sử dụng cùng với ISO/IEC 9126-1.

ISO/IEC TR 9126-2 có phầần giải thích vêầ cách áp dụng các thước đo
chầết lượng phầần mêầm, một bộ thước đo cơ bản cho từng đặc điểm phụ và
một ví dụ vêầ cách áp dụng các thước đo trong vòng đời sản phẩm phầần
mêầm.

ISO/IEC TR 9126-2 không gán phạm vi giá trị của các chỉ sôế nàỹ cho
các mức được xêếp hạng hoặc cho các cầếp độ tuần thủ, bởi vì các giá trị nàỹ
được xác định cho từng sản phẩm phầần mêầm hoặc một phầần của sản phẩm

phầần mêầm, theo bản chầết của nó, tùỹ thuộc vào các ỹêếu tơế như loại phầần
mêầm, mức độ toàn vẹn và nhu cầầu của người dùng. Một sơế thuộc tính có thể
có phạm vi giá trị mong muôến, không phụ thuộc vào nhu cầầu cụ thể của
người dùng mà phụ thuộc vào các ỹêuế tôế chung; ví dụ như ỹêếu tơế nhận thức
của con người.

Mơ hình ISO/IEC 9126-2 đưa ra mơ hình chầết lượng trong và mơ hình
chầết lượng ngồi. Hai mơ hình nàỹ dựa trên một mơ hình chung, và mơ hình
chung nàỹ có thể sử dụng để đánh giá chầết lượng bên trong hoặc bên ngoài
tùỹ thuộc vào tập các đặc tính sử dụng để đánh giá. Mơ hình chung nàỹ
được xầỹ dựng dựa trên sáu đặc tính:

Downloaded by NHIM NHIM ()

lOMoARcPSD|39459588

1. Tính năng (Functionalitỹ)
2. Độ ổn định hoặc khả năng tin cậỹ( Reliabilitỹ)
3. Tính khả dụng (Usabilitỹ)
4. Tính hiệu quả (Efficiencỹ)
5. Khả năng duỹ trì (Maintainabilitỹ)
6. Tính khả chuỹển (Portabilitỹ)

Mơ hình đánh giá chầết lượng chung
Đầỹ là một mô hình đang được sử dụng đánh giá hiệu năng, năng
xuầết, độ an toàn và sự thỏa mãn…và những đặc trưng nàỹ bao quát nên toàn
bộ chầết lượng sản phẩm phầần mêầm. Trên thực têế ISO/IEC 9126-2 khơng
hồn tồn dùng để đánh giá chầết lượng sản phẩm phầnầ mêầm nhưng có thể
dựa vào những khía cạnh đặc trưng của nó để áp dụng đánh giá sản phẩm
chầết lượng phầần mêầm.

2.3 Các đặc tính của ISO/IEC 9126-2

2.3.1 Tính năng (Functionality)
Là khả năng của phầần mêầm cung cầếp các chức năng thỏa mãn các ỹêu

cầầu được xác định rõ ràng cũng như các ỹêu cầầu 'không rõ ràng' khi phầần
mêầm đƣợc sử dụng trong những hoàn cảnh cụ thể. Bao gơầm 4 tiêu chí nhỏ:

Downloaded by NHIM NHIM ()