Đề tài chế tạo xe điện 3 bánh dành cho người khuyết tật

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (304.49 KB, 72 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CỬU LONG KHOA KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CỬU LONG KHOA KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ</b>

<b>ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP</b>

<i><b> Đề Tài</b></i>

<b>CHẾ TẠO XE ĐIỆN 3 BÁNHDÀNH CHO NGƯỜI KHUYẾT TẬT</b>

<b>GVHD: ThS. Đoàn Nguyễn Uyên MinhSVTH: Khưu Minh Thìn</b>

<b>MSSV: 1911011127</b>

<b>NIÊN KHĨA: 2018- 2022</b>

<i><b>Vĩnh Long, tháng 12 năm 2021</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>LỜI CÁM ƠN</b>

Để thực hiện và hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học này, em đã nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ cũng như là quan tâm, động viên từ nhiều cơ quan, tổ chức và cá nhân. Nghiên cứu khoa học cũng được hoàn thành dựa trên sự tham khảo, học tập kinh nghiệm từ các kết quả nghiên cứu liên quan, các sách, báo chuyên ngành của nhiều tác giả ở các trường Đại học, các tổ chức nghiên cứu, tổ chức chính trị…Đặc biệt hơn nữa là giúp đỡ của các quý Thầy và các quý Cô Trường đại học Đại học Cửu Long nói chung cũng như khoa Kỹ Thuật – Cơng Nghệ nói chung đã tạo điều kiện về vật chất là tinh thần để giúp em hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học này.

Trước hết, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Thầy Th.S: Đoàn Nguyễn Uyên Minh– người trực tiếp hướng dẫn khoa học đã luôn dành nhiều thời gian, công sức hướng dẫn em trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu và hoàn thành đề tài nghiên cứu khoa học.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè cùng với tập thể lớp Cơng Nghệ Kỹ Thuật Ơtơ K19, cám ơn các quý Thầy ở xưởng cơ khí đã tạo điều kiện cho em có mơi trường để làm việc.

Tuy nhiên điều kiện về năng lực bản thân còn hạn chế, chuyên đề nghiên cứu khoa học chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cơ giáo, bạn bè để bài nghiên cứu của em được hoàn thiện hơn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

1.5. CÁCH TIẾP CẬN, PHƯƠNG PHÁP VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU. 3

<b>CHƯƠNG II. QUY TRÌNH CƠNG NGHỆ GIA CƠNG CÁC CHI TIẾT XE </b>

2.1.1 Đặc tính kỹ thuật của xe 3 bánh dành cho người khuyết tật 6

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

2.3 QUY TRÌNH CƠNG NGHỆ LẮP RÁP XE 3 BÁNH DÀNH CHO NGƯỜI

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Hình 2.14: Sơ đồ đấu nối tiếp các tấm pin năng lượng mặt trời 14

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Hình 2.32: Hệ thống lái 32

Hình 3.2: Biểu đồ dịng điện và điện áp trong ngày thứ nhất 52 Hình 3.3: Biểu đồ dòng điện và điện áp trong ngày thứ hai 53 Hình 3.4: Biểu đồ dịng điện và điện áp trong ngày thứ ba 54

Bảng 2.1: Các thông số kỹ thuật của xe điện ba bánh dành cho người khuyết tật. 8

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>TÓM TẮT ĐỀ TÀI</b>

Đề tài nghiên cứu khoa học này trình bày nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và thử nghiệm xe điện ba bánh dành cho người khuyết tật. Trên cơ sở cấu tạo của xe điện ba bánh hiện nay với nguồn động lực là động cơ điện sử dụng điện ắc quy trên xe, tôi đã nghiên cứu, thiết kế hệ thống nạp sử dụng năng lượng mặt trời cho xe, nhờ vậy khi xe hoạt động trên đường hệ thống nạp thường xuyên bổ sung năng lượng cho ắc quy, nên đã tăng được quãng đường xe chạy trong quá trình sử dụng sau mỗi lần nạp điện. Kết quả thu được có thể làm cơ sở giúp các nhà thiết kế, chế tạo xe điện 3 bánh dành cho người khuyết tật ngày một hoàn thiện hơn trong việc nghiên cứu nguồn năng lượng cung cấp cho xe và tạo ra những sản phẩm tốt hơn nữa để phục vụ việc đi lại dành cho những người khuyết tật.

Thực hiện đề tài dựa trên những điều kiện hiện có của xưởng Cơ Khí của Trường Đại học Cửu Long, đảm bảo về tập bản vẽ thiết kế các chi tiết của xe đúng yêu cầu bản vẽ kỹ thuật và xe điện ba bánh dành cho người khuyết tật với vận tốc trung bình là 30km/h hoạt động an tồn, đủ điều kiện tham gia giao thơng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>LỜI NÓI ĐẦU</b>

Trong những năm gần đây sự phát triển của công nghệ ngày càng cao theo sự phát triển của thế giới. Sự ra đời của xe lăn là bước ngoặt lớn đối với người khuyết tật, từ chiếc xe lăn chạy bằng sức người cho đến những chiếc xe lăn điện hiện đại, sự kết hợp giữa cơ khí và điện tử từ đơn giản đến phức tạp đã hỗ trợ tối đa cho người dùng.

Việt Nam đang trong giai đoạn xây dựng và phát triển, mọi người sống và làm việc trong một môi trường hồ bình. Nhưng để có được điều đó đất nước ta đã phải trải qua những năm tháng chiến tranh vơ cùng khó khăn gian khổ mà cũng vơ cùng oanh liệt. Chiến tranh đã đi qua mấy chục năm rồi nhưng dư âm và hậu quả của nó thì khơng thể kể xiết được. Hiện nay nó vẫn cịn đeo đuổi các bác, các chú và con cháu của họ làm cho họ mất đi khả năng lao động của đơi chân. Bên cạnh đó cịn do hậu quả của tai nạn lao động, tai nạn giao thông và sự già hoá của một bộ phận dân số khiến họ khơng thể tự mình đi lại được. Để đáp ứng nhu cầu này, từ nhiều thập niên qua, con người đã nghiên cứu thiết kế và chế tạo ra xe dành cho người khuyết tật. Đây là một loại phương tiện thuận lợi trợ giúp cho người khuyết tật có thể tự mình di chuyển một cách dễ dàng. Theo thời gian cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ những chiếc xe này ngày càng trở lên phong phú và tiện ích hơn cho người sử dụng. Mục đích của đề tài nghiên cứu này là mang lại cho người dùng những tiện ích thuận lợi về nhu cầu trong cuộc sống như đi lại, sinh hoạt và nghỉ ngơi. Ngoài ra việc thiết kế đơn giản hiệu quả với giá thành phù hợp với kinh tế cùng với việc sử dụng động cơ điện phù hợp với mơi trường và xu hướng của tồn thế giới hiện nay giúp người khuyết tật tiếp cận được với xe lăn điện nhiều hơn, mang lại cuộc sống tốt hơn cho mọi người

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>CHƯƠNGI MỞ ĐẦU</b>

Cùng với việc đáp ứng nhu cầu ngày một tăng cao của con người mọi sản phẩm được tạo ra phải nhằm mục đích phục vụ nhu cầu của chúng ta. Theo xu hướng phát triển của xã hội thì xe điện dành cho người khuyết tật ngày càng phát triển mạnh mẽ trên thế giới, xe lăn điện đang hoàn thiện hơn với sự phát triển của cơng nghệ. Ở Việt Nam thì xe lăn điện vẫn là đề tài mới, việc phát triển xe lăn điện sẽ giúp ích rất nhiều cho người khuyết tật khơng có khả năng đi lại, mang lại lợi ích cho cộng đồng và xã hội. Xuất phát từ thực tế thì đề tài nghiên cứu xe điện ba bánh dành cho người khuyết tật nhằm hướng đến người khuyết tật, góp phần giúp đỡ người khuyết tật có khả năng di chuyển dễ dàng, phù hợp với sức khỏe, thể trạng của họ.

<i>Đề tài “Chế tạo xe điện 3 bánh dành cho người khuyết tật” hướng theo việc tạo</i>

ra một chiếc xe đáp ứng đủ yêu cầu tham gia giao thơng, giúp cho người khuyết tật có thể có cho mình một phương tiện đi lại tốt hơn để cải thiện cuộc sống của họ và sớm hịa nhập với cộng đồng.

- Thiết kế, chế tạo thành công xe điện 3 bánh dành cho người khuyết tật.

- Xe vận hành được và đủ điều kiện tham gia giao thông (Đảm bảo về hệ thống đèn, lái, treo, phanh …)

- Giải quyết được các vấn đề nêu ra (Tạo ra phương tiện đi lại cho người khuyết tật, giảm ô nhiểm môi trường, phục vụ việc giảng dạy tại trường…)

<b>1.3. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI.</b>

- Tổng quan về xe dành cho người khuyết tật.

- Khảo sát xe điện dành cho người khuyết tật để chọn phương án thiết kế và cải tạo phù hợp.

- Tính tốn cơng suất, mơ men, trọng tâm, phản lực, độ bám của bánh xe với mặt đường, khả năng leo dốc, trọng lượng tải.

- Thiết kế phần đặt vị trí tấm pin sử dụng năng lượng mặt trời để hỗ trợ khả năng sạc cho accquy.

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

- Thực nghiệm, đánh giá sản phẩm.

<b>1.4. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI.1.4.1 Nhu cầu của sản phẩm.</b>

- Ngày nay, vừa để đáp ứng nhu cầu cho người khuyết tật vừa làm giảm ô nhiễm môi trường từ động cơ xăng, diesel, góp phần đa dạng hóa nguồn năng lượng thay thế cho ơ tơ đem lại hiểu quả kinh tế cao cho người sử dụng, chúng ta nên bắt đầu chế tạo, sử dụng xe “Xanh Sạch Đẹp” như xe điện, xe sử dụng năng lượng mặt trời. Bên cạnh đó, xe được chế tạo có thể phục vụ người khuyết tật trong mọi thời tiết, mọi thời gian và đặc biệt hơn có thể “tham gia giao thông” cùng với mọi người.

- Xe điện ba bánh sử dụng năng lượng mặt trời được chế tạo nhằm phục vụ việc giảng dạy học phần tại trường Đại học Cửu Long.

- Xe được sử dụng để phục vụ công tác quảng bá tuyển sinh của nhà Trường, trưng bày tại các Hội nghị triển lãm theo cơng nghệ 4.0.

- Xe điện dành cho người khuyết tật đủ điều kiện tham gia giao thông. Nhỏ gọn di chuyển linh hoạt trên các địa hình, có khả năng đáp ứng được không gian cũng như thời gian sử dụng, cùng với việc kết hợp sử dụng tấm pin năng lượng mặt trời giúp nâng cao thời gian sử dụng, giảm ô nhiễm môi trường sử dụng nguồn năng lượng “Xanh, Sạch, Đẹp” phù hợp với xu hướng của thời đại.

<b>1.5. CÁCH TIẾP CẬN, PHƯƠNG PHÁP VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.1.5.1 Cách tiếp cận đề tài.</b>

- Tham khảo ý kiến của một số chuyên gia về thiết kế cũng như năng lượng mặt trời.

- Áp dụng lý thuyết tính tốn chế tạo ô tô, phương pháp thiết kế chi tiết máy và máy trong việc chọn nguyên lý làm việc và nguyên lý cấu tạo cho ô tô.

- Thực nghiệm, thống kê số liệu.

- Dựa vào điều kiện công nghệ hiện có của trường Đại học Cửu Long.

<b>1.5.2 Phương pháp nghiên cứu đề tài.</b>

- Phân tích, tổng hợp các tài liệu nghiên cứu tính tốn thiết kế xe điện cho người khuyết tật.

- Sử dụng phần mềm để thiết kế và mơ phỏng trên máy vi tính.

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

- Chế tạo và khảo nghiệm hoạt động của xe điện ba bánh sử dụng năng lượng mặt trời dành cho người khuyết tật.

<b>1.5.3 Phạm vi nghiên cứu đề tài.</b>

- Các chức năng của xe đáp ứng yêu cầu của người sử dụng.

- Tìm hiểu, đọc, tham khảo các dự án tương tự từng được thực hiện. - Lên ý tưởng tổng thể (khái quát nhất)

- Thiết kế khung cơ khí.

- Mua linh kiện cần có, cơ khí, điện tử. - Thực hiện gia công, chế tạo khung cơ khí.

- Đề tài chỉ thực hiện thiết kế, chế tạo xe điện 3 bánh sử dụng năng lượng mặt trời dành cho người khuyết tật (Khuyết tật vận động – Khả năng đi lại kém), chở được 1 đến 2 người

- Dự kiến: trọng lượng xe 150 kg, chiều dài 1750 mm, chiều rộng 850 mm, chiều cao 1200 mm, khả năng leo dốc từ 8 đến 12 độ, hệ thống phanh trước và sau, tải trọng tối đa 100kg, tốc độ tối đa 40 km/h, quãng đường tối đa đi được 60 đến 80 km, sử dụng hệ Acquy 48V/14Ah, 4 tấm pin mặt trời 40 W với thời gian sạc khoảng 6 tiếng, đủ điều kiện tham gia giao thông.

<b>2</b> <sup>Nghiên cứu tổng quan về xe điện có</sup>

<b>4</b> <sup>Lập quy trình cơng nghệ chế tạo, lắp </sup>

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

cho các chi tiết trên xe điện

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<b>5</b> Lập bảng tổng hợp các chi tiết xe điện Từ tuần 6 đến tuần 7

<b>6</b> <sup>Xác định kích thước của các chi tiết để</sup>

tiến hành mua và chế tạo <sup>Từ tuần 7 đến đầu tuần 8</sup>

<b>7</b> <sup>Chế tạo xe điện 3 bánh dành cho người</sup>

<b>8</b> <sup>Chạy thử nghiệm (sửa đổi nếu xe làm</sup>

<b>9</b> Hoàn thành phần thuyết minh đề tài Từ tuần 12 đến tuần 13

<i><b>Bảng 1.2: Kinh phí thực hiện đề tài.</b></i> <b>1</b> Vật tư, thiết bị, hóa chất thí

nghiệm, nguyên vật liệu (không bao gồm tài sản cố định):

Động cơ điện, hệ thống lái, hệ thống treo, hệ thống chiếu sáng, hệ thống phanh, khung gầm, 1 tấm pin năng lượng mặt trời, Board điều khiển, bộ điều khiển sạc, acquy, dây điện ô tô,

<b>4</b> Văn phòng phẩm, mua tài liệu, dịch

tài liệu, in ấn hồn chỉnh cơng trình: <sup>0</sup><sub>1</sub> <sup>500.000</sup> <sup>500.000</sup>

<b>5</b> Chi phí hội nghị, hội thảo, nghiệm

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<b>CHƯƠNG II</b>

<b>QUY TRÌNH CƠNG NGHỆ GIA CƠNG CÁC CHI TIẾT XEĐIỆN 3 BÁNH DÀNH CHO NGƯỜI KHUYẾT TẬT</b>

<b>2.1 CƠ SỞ THIẾT LẬP QUY TRÌNH LẮP RÁP</b>

<b>2.1.1 Đặc tính kỹ thuật của xe 3 bánh dành cho người khuyết tật</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<i><b>Hình 2.2: Hình chiếu đứng</b></i>

<i><b>Hình 2.1: Hình chiếu bằng</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

<i>1.Bảng điều khiển; 2. Bánh xe trước; 3. Tắm pin năng lượng mặt trời ; 4. Thanhchống vỏ; 5. Ghế lái; 6.Cơ cấu lái; 7. Acquy; 8. Khung xe; 9. Động cơ điện; 10.Gương chiếu hậu; 11. Kính chắn gió; 12. Bộ điều khiển sạc năng lượng mặ trời; 13.</i>

<i>Bộ đổi nguồn; 14. Cục nháy xi nhan; 15. Công tắc tiến lùi; 16. Phuột trước; 17.Đèn trước; 18. Tay ga; 19. Xi nhan trước; 20. Bánh sau; 21. Phuột sau; 22. Thùng</i>

<i>sau xe; 23. Chốt khóa thùng; 24. Xi nhan sau.</i>

<i><b>Hình 2.4: Hình chiếu phía sau đi xeHình 2.3: Hình chiếu phía đầu xe</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

<i><b>Bảng 2.1: Các thông số kỹ thuật của xe điện ba bánh dành cho người khuyết tật.</b></i>

Sau khi phân tích thiết kế các hệ thống trên xe điện 3 bánh dành cho người khuyết tật sử dụng năng lượng mặt trời, ta có đặc điểm lắp ráp của các cụm tổng thành:

<b>- Hệ chassis:</b>

+ Khung chassis được tạo thành từ liên kết của 2 khung gầm trước và sau thông qua khớp nối. Tại các vị trí quan trọng và chịu tải trọng động địi hỏi tính chịu tải cao thì được gia cố thêm bằng các tấm để tăng độ cứng vững.

+ Khung gầm trước: đây là vị trí quan trọng, nơi lắp treo trước, nơi chịu tải trọng va đập do tác động từ mặt đường thông qua bánh xe lên hệ thống treo và tác dụng lên khung. Tại vị trí này được gia cố thêm bằng cách hàn thêm tấm gia cố

+ Khung gầm sau: đây là nơi lắp treo sau, nơi chịu tải trọng của thùng xe + Khung gầm trước và khung gầm sau được kết nối với nhau bằng khớp động

+ Loại động cơ điện: động cơ điện gắn trên xe điện Sukaki có các thơng số sau:

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

<i><b>Bảng 2.2: Bảng thông số động cơ nhiệt chọn.</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

+ Loại động cơ điện được sử dụng sẽ là động cơ điện một chiều kích từ nối tiếp khơng chổi than, có cơng suất định mức là N<small>đm </small>= 360 (KW), hiệu điện thế sử dụng là 48V

+ Động cơ điện được tích hợp bên trong bánh xe, động cơ điện được đặt ở cầu trước và được bắt vào hệ thống treo

<i><b>Hình 2.7: Roto của động cơHình 2.6: Stato của động cơ</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

+ Phương án dẫn động là thông qua tay ga điều chỉnh lượng điện từ board vào động cơ điện

<b>- Cụm hệ thống treo:</b>

<b>+ Hệ thống treo trước dùng phuộc ống lồng và dùng phuộc lò xo cho cầu</b>

sau. Phía trên giảm chấn sau được gá vào chassi nhờ bulong M10, đầu dưới được bắt lên dầm cầu nhờ các đòn dọc bằng bulong M8. Giảm chấn trước bắt vào cốt bánh xe dẫn động bằng bulong M15

+ Chiều dài của giảm chấn L= 310 mm

+ Loại giảm chấn có dạng ống, có đường kính ngồi d =18 mm.

+ Giảm chấn có tác dụng: dập tắt nhanh các dao động có tần số cao để tránh cho thùng xe không bị lắc khi qua đường mấp mô lớn và hạn chế các lực truyền qua giảm chấn tác dụng lên thùng xe. Đồng thời tạo cảm giác êm dịu cho hệ thống lái và người ngồi

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

+ Hệ thống treo phải đảm bảo độ võng tĩnh và độ võng động nằm trong giới hạn cho phép, dập tắt nhanh các dao động, giảm được tải trọng động khi qua ổ gà

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

+ Tải trọng cho phép: m<small>max </small>= 100 (kg)

+ Áp suất khơng khí trong lốp: p<small>max </small>= 2,5 (kg/cm<small>2</small>) + Tốc độ tối đa: v<small>max </small>= 40 (km/h)

<b>- Hệ thống phanh</b>

<b>+ Hệ thống phanh sử dụng phanh tang trống cho cầu trước/sau, với dẫn động</b>

cơ khí. Dây cáp có chiều dài 1600 mm

<b>+ Lực cần tác dụng lên tay thắng để tạo ra áp suất làm việc theo yêu cầu: P =</b>

20 N

<i><b>Hình 2.10: Bánh xe trước</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

<b>- Cụm hệ thống lái:</b>

+ Hệ thống lái cho xe thiết kế là loại có cơ cấu: Cơ khí trực tiếp. Cơ cấu cấu này có ưu điểm: tỷ số truyền bằng 0 nên độ nhạy cao, hiệu suất cao. Ngoài ra cơ cấu này cũng đơn giản, dễ chế tạo, kết cấu gọn dễ bố trí cho xe thiết kế.

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

<b>- Cụm hệ thống điện</b>

<b>+ Nguồn điện chủ yếu sử dụng trên xe là nguồn điện từ ắc quy và pin mặt</b>

trời, số lượng tấm pin: 4 tấm. Tổng công suất 4 tấm pin này là 160 (W).

+ Trên xe điện ắcquy là nguồn năng lượng chính, dùng để cung cấp năng lượng cho động cơ điện, và cung cấp năng lượng cho tất cả các phụ tải khác ngay cả khi động cơ điện không làm việc. Dung lượng ắc quy được sản xuất theo tiêu chuẩn, loại bình

<i><b>Hình 2.14: Sơ đồ đấu nối tiếp các tấm pin năng lượng mặt trời</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

MAXELL 6-FM-14 có hiệu điện thế 12 (V) và dung lượng 14 (Ah). Để đảm bảo nguồn điện cung cấp cho động cơ 48 (V) thì ta mắc 4 bình ắc quy nối tiếp nhau.

+ Để điều khiển việc sạc điện từ tấm pin NLMT cho ắc quy, ổn áp cho dòng điện nạp, bảo vệ cho ắc quy chống nạp quá tải và xả quá sâu nhằm nâng cao tuổi thọ của bình ắc quy, và giúp hệ thống pin mặt trời sử dụng hiệu quả và lâu dài nên sử dụng thêm bộ điều khiển sạc 48V 30A Suoer ST – C4830. Do sử dụng hệ ắc quy 48V – 14Ah nên tắm pin năng lượng mặt trời phải có dịng tương thích với hệ ắc quy.

+ Bộ đổi điện cung cấp đủ dịng điện ra cho tồn bộ hệ thống bóng đèn và bảo vệ khi có sự cố ngắn mạch.

+ Bộ điều khiển động cơ điện một chiều có tác dụng nhận tín hiệu xung từ ECM và cấp điện áp cho động cơ điện làm xe chuyển động.Yêu cầu với bộ điều khiển động cơ là phải làm việc ổn định, tin cậy.

<i><b>Hình 2.16: Bộ chuyển đổi điện ápHình 2.15: Bộ điều khiển sạc của xe</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

+ Hệ thống chiếu sáng là tổ hợp nhiều loại đèn có chức năng sau:

Đèn chiếu sáng có thể sử dụng thường xuyên, đặc biệt là ban đêm. Đèn đầu dùng để chiếu sáng khơng gian xe phía trước giúp tài xế có thể thấy trong đêm tối hay trong tầm nhìn hạn chế.

Các đầu nối phải đảm bảo không hở, các dây điện phải được bọc trong ống gen, cụm dây điện gầm xe phải có giá đỡ

<i><b>Hình 2.17: Bộ điều khiển động cơ YOKU</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

<b>2.2 CHẾ TẠO CÁC CHI TIẾT CHÍNH TRÊN XE 3 BÁNH DÀNH CHO NGƯỜI KHUYẾT TẬT</b>

<b>2.2.1 Chế tạo khung xe</b>

- Khung - vỏ là một trong những bộ phận quan trọng cấu thành nên xe. Kết cấu hợp lý của nó sẽ quyết định độ bền, hình dáng, kích thước cũng như khả năng cơ động của xe.

- Khung và vỏ được lắp trên nó sẽ tạo thành một hệ thống chịu tải của xe.

- Khung dùng để bố trí - lắp đặt các cụm, các hệ thống điều khiển và hệ thống chuyển động của xe.

Đối với xe ô tô NLMT thì hệ thống chịu tải (Khung - vỏ) phải được thiết kế phù hợp sao cho đáp ứng những u cầu chính sau:

+ Có khối lượng nhỏ nhưng phải đảm bảo được tuổi thọ tương ứng với thời gian phục vụ của xe.

+ Độ cứng vững phải đủ lớn để khi có biến dạng vẫn khơng ảnh hưởng đến sự làm việc của xe và các bộ phận lắp trên xe.

+ Khung xe phải có kết cấu thích hợp sao cho thuận tiện trong việc bố trí các chi tiết, thiết bị.

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

+ Vỏ xe phải có độ bền và hình dáng thích hợp sao cho có thể bảo vệ được các cơ cấu lắp trên xe. Không cần thiết phải đạt yêu cầu về độ thẫm mỹ và dạng khí động tốt vì xe chuyển động với vận tốc không lớn nên các lực cản chuyển động tương đối nhỏ.

Để thỏa mãn những u cầu trên thì nhóm quyết định chọn loại hệ thống chịu tải là khung để thiết kế cho xe ô tô điện. Đặc điểm chính của loại hệ thống chịu tải này là:

- Khung là chi tiết chịu lực chính của xe, độ cứng của khung lớn hơn nhiều so với vỏ.

- Vỏ được lắp trên khung một cách linh hoạt, thuận tiện trong q trình tháo lắp. - Vỏ khơng chịu tác dụng của ngoại lực khi khung bị biến dạng.

Trong nhiều kết cấu của các loại khung thơng dụng thì khung có kết cấu với hai dầm dọc hai bên có nhiều ưu điểm và thích hợp với loại xe đang thiết kế. Hơn nữa đây là loại khung thông dụng, công nghệ gia công hiện đang phổ biến ở nước ta nên giá thành tương đối thấp so với các loại khác.

Hình dáng của khung loại hai dầm dọc bố trí hai bên thường cần phải đáp ứng yêu cầu chính là: Kích thước đầu trước của khung phải đảm bảo góc quay lớn nhất của bánh xe dẫn hướng.

Vì xe ơ tơ NLMT có kết cấu hệ thống chịu lực tương đối đơn giản nên cũng thuận tiện cho việc lựa chọn và gia công các thanh dầm.

- Hai thanh dầm dọc của xe được bố trí song song và được nối bởi các thanh dầm ngang tạo thành dạng bậc thang.

- Vật liệu dùng để chế tạo các thanh dầm thường là thép hợp kim hay thép cácbon thấp hoặc trung bình như: 20, 25, 30T...

Đặc điểm của các loại thép này là: - Có giới hạn chảy và độ bền mỏi cao. - Ít nhạy cảm với tập trung ứng suất. - Có tính dập nguội và có tính hàn tốt.

Để đơn giản cho q trình tính tốn, cũng như kiểm tra bền ta chọn các vật liệu có sẵn trên thị trường.

- Sử dụng thép CT3 để tính bền

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

- Sử dụng các loại thép hộp có trên thị trường, các loại thép sử dụng trong lĩnh vực xây dựng.

<b>2.2.2 Chế tạo khung gầm</b>

Chế tạo khung được tiến hành qua 2 bước:

<i><b>* BƯỚC 1: Dùng máy cắt để cắt các chi tiết theo thiết kế:</b></i>

- Cắt thép hộp kiểu dáng (40x20x2) 15 thanh với các chiều dài khác nhau: + 2 thanh chiều dài: 850 mm.

+ 1 thanh chiều dài: 690 mm. + 2 thanh chiều dài: 620 mm. + 2 thanh chiều dài: 138 mm + 2 thanh chiều dài: 680 mm + 2 thanh chiều dài: 350 mm + 2 thanh chiều dài: 330 mm + 2 thanh chiều dài: 210 mm

- Cắt thép hộp kiểu dáng (20x20x2) 2 thanh với các chiều dài: 405 mm

+ Hàn 8 thanh thép hộp (40x20x2) có chiều dài 850 mm, 690 mm, 620 mm, 138 mm, 680 mm và 2 thanh thép hộp (20x20x2) có chiều dài 405 mm thành khung gầm trước

<i><b>Hình 2.21: Khung gầm trước</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

+ Hàn 7 thanh thép hộp (40x20x2) còn lại thành khung gầm sau

+ Kết nối 2 khung gầm trước và sau thành khung gầm hoàn chỉnh

<b>2.2.3 Chế tạo khung vỏ</b>

- Chế tạo khung vỏ được tiến hành qua 2 bước:

<b>* BƯỚC 1: Dùng máy cắt để cắt các chi tiết như đã thiết kế:</b>

- Cắt thép hộp kiểu dáng (40x20x2) 18 thanh với các chiều dài khác nhau: + 2 thanh chiều dài 1248 mm.

+ 1 thanh chiều dài 850 mm. + 1 thanh chiều dài 685 mm. + 2 thanh chiều dài 138 mm.

<i><b>Hình 2.23: Khung gầmHình 2.22: Khung gầm sau</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

+ 2 thanh chiều dài 1120 mm. + 2 thanh chiều dài 770 mm + 2 thanh chiều dài 540 mm + 2 thanh chiều dài 520 mm + 4 thanh chiều dài 850 mm

- Cắt thép hộp kiểu dáng (20x20x2) 13 thanh với các chiều dài khác nhau: + 1 thanh chiều dài 1310 mm

+ 2 thanh chiều dài 415 mm + 2 thanh chiều dài 500 mm + 2 thanh chiều dài 680 mm + 4 thanh chiều dài 456 mm + 2 thanh chiều dài 158 mm

- Hàn khung nóc

+ Hàn 9 thanh thép hộp (40x20x2) có chiều dài 1248 mm, 850 mm, 685 mm, 138 mm và 3 thanh thép hộp (20x20x2) có chiều dài 1310 mm, 415 mm thành khung nóc

<i><b>Hình 2.24: Khung nóc</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

+ Hàn khung nóc, khung thùng xe, khung mặt trước thành bộ khung vỏ

<b>2.2.4 Chế tạo khung ghế ngồi và trục cố định cổ xe</b>

Chế tạo khung được tiến hành qua 2 bước:

<b>* BƯỚC 1: Dùng máy cắt để cắt các chi tiết theo thiết kế:</b>

- Cắt thép hộp kiểu dáng (40x20x2) 8 thanh với các chiều dài khác nhau: + 2 thanh chiều dài: 240 mm.

+ 1 thanh chiều dài: 650 mm. + 2 thanh chiều dài: 170 mm. + 1 thanh chiều dài: 310 mm + 2 thanh chiều dài: 420 mm

- Cắt thép hộp kiểu dáng (20x20x2) 2 thanh với các chiều dài: 360 mm

+ Hàn 6 thanh thép hộp (40x20x2) có chiều dài 240 mm, 170 mm, 650 mm, 310 mm và 2 thanh thép hộp (20x20x2) 360 mm thành khung ghế ngồi

+ Hàn 2 thanh thép hộp (40x40x2) có chiều dài 420 mm vào khung gầm thành trục cố định cổ xe

<i><b>Hình 2.27: Khung vỏ</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

<b>2.3 QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ LẮP RÁP XE 3 BÁNH DÀNH CHO NGƯỜI KHUYẾT TẬT</b>

<b>2.3.1 Đặc điểm quy trình cơng nghệ lắp ráp</b>

- Nếu q trình gia cơng chế tạo là giai đoạn chủ yếu của quá trình sản xuất thì lắp ráp là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất. Vì vậy sau quá trình lắp ráp, sản phẩm đạt được chất lượng yêu cầu và vận hành ổn định thì q trình sản xuất mới có ý nghĩa.

- Hình thức tổ chức lắp ráp xe điện 3 bánh: xe được lắp ráp theo hình thức di động tự do. Đây là hình thức tổ chức lắp ráp mà tại mỗi vị trí lắp ráp được thực hiện hồn chỉnh một nguyên công lắp ráp

- Ta sẽ chia nhỏ việc lắp ráp xe điện 3 bánh dành cho người khuyết tật thành các đơn vị lắp, chia thành từng nhóm lắp, từ đó ta có một sơ đồ lắp ráp. Trong số các chi tiết của một đơn vị lắp, ta tìm chi tiết cơ sở, rồi lắp các chi tiết khác lên chi tiết cơ sở theo một thứ tự nhất định. Do xe có nhiều cụm lắp ráp phức tạp nên ta sẽ lập sơ đồ lắp cho từng nhóm riêng biệt. Như vậy, ta tiến hành xây dựng sơ đồ lắp ráp như sau:

<i><b>Hình 2.28: Khung ghế và trục cố định cổ xe</b></i>

</div>