vội vàng - xuân diệu

ÑOÏC VAÊN TIEÁT 81 -82

VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
A. GIỚI THIỆU CHUNG
I. Ngô Xuân Diệu :1916 - 1985 Hà Tónh – Bình Đònh;
Cha là nhà nho, mẹ là người có nhiều vốn sống, đặc
biệt thuộc nhiều ca dao
@ Làm thơ từ rất sớm , nhà thơ mới nhất trong các nhà
thơ mới ( Hoài Thanh ); Có sự chuyển biến tư tưởng rất
lớn từ trước năm 1945.
@ Con người
+ Yêu đời khát khao giao cảm với đời; sợ cô đơn , lẻ loi.
+ Sống chân thành thẳng thắn, hết mình, không che dấu;
sống bình dò và gần gũi, nồng nhiệt, sôi sục với cuộc
sống trần thế.
+ Ham hiểu biết, lao động NTchăm chỉ, quý trọng thời
gian.




@ Văn nghiệp:
+ Trước cách mạng tháng Tám: Tư tưởng chi phối là
một niềm khao khát giao cảm với ; Thoát khỏi hệ thống
thi pháp ước lệ của thơ Trung đại :
+ Sau cách mạng tháng Tám: hồn thơ rộng mở, hòa
nhập vào cuộc sống của nhân dân, lạc quan, sôi nổi,
đầy tính chiến đấu và phê bình văn học
 Một hồn thơ rộng mở với đời , yêu đời , yêu cuộc
sống : Một nghệ só lớn, nhà văn hóa có sức sáng tạo

mãnh liệt, bền bỉ và sự nghiệp văn học phong phú.
VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
A. GIỚI THIỆU CHUNG

II. Bài thơ Vội Vàng
@VHLM : lí tưởng , tình cảm mãnh liệt  thể hiện cái
tôi cá nhân ; sử dụng nghth tương phản tân kì ,giàu sức
biểu hiện
@Tập : Thơ Thơ (1938 ): khao khát sống , yêu đắm say
với cuộc đời trần gian, có quan niệm sống mới mẻ + sợ
hãi , có sự cách tân và đạt đỉnh cao của thơ mới;
khẳng đònh vò trí mới nhất trong các nhà thơ mới
@ Bố cục : phần đầu : tôi ; phần hai : ta

VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
A. GIỚI THIỆU CHUNG

@ Nhan đề và giá trò nghệ thuật và nội dung chính
* Vội vàng : Nhanh chóng, khẩn trương, gấp gáp…;
+ Tuổi trẻ chỉ sống một lần , sống sao cho khỏi ân hận
vì sống hoài , sống phí.
+ Nhan đề chứa đựng một tâm thế sống , một triết lí
sống mới mẻ.
•
* Cảm nhận được lòng ham sống cuồng nhiệt , bồng
bột , mãnh liệt của cái tôi hiện đại cùng với một quan
niệm mới về thời gian , tuổi trẻ , hạnh phúc .
•
* Sự kết hợp nhuần nhò giữa mạch cảm xúc dồi dào
và mạch luận lí sâu sắc trong tổ chức văn bản của bài

thơ , cùng những sáng tạo mới lạ trong hình thức thể
hiện.
VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
A. GIỚI THIỆU CHUNG

VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Phần đầu : Nguyên nhân cách sống vội vàng
Niềm ngất ngây trước cảnh sắc trần gian và nêu
những lí lẽ vì sao phải sống vội vàng. Xuất phát từ
quan niệm về hạnh phúc trần gian, thời gian và tuổi
trẻ, nhà thơ muốn bộc bạch với mọi người và cuộc
đời.
@ Phát hiện và say sưa ca ngợi một thiên đường ngay
trên mặt đất với bao nguồn hạnh phúc kì thú và qua
đó thể hiện một quan niệm mới: trong thế giới này đẹp
nhất, quyến rũ nhất là con người giữa tuổi trẻ và tình
yêu.

VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
* Vội vàng , một khát khao rát bỏng của cá nhân
Khổ thơ đầu với bốn câu ( 20 từ); tác giả sử dụng từ: Tôi
muốn (điệp) – cái tôi cá nhân khát khao cháy bỏng; tắt ,
buộc ( động từ ) chủ quan của con người;cho…đừng…(điệp);
gió, nắng, hương, màu ( thiên nhiên ) thế giới khách quan.
Điệp từ, điệp cú pháp để khẳng đònh cái tôi riêng của nhà
thơ và ước muốn giữ lại sắc màu tươi đẹp cho cuộc đời.



Một ý tưởng táo bạo lấy chủ quan áp đặt cho thế giới
khách quan song hết sức lãng mạn; diễn tả mong muốn
mãnh liệt níu kéo cuộc sống đẹp tươi; bộc lộ cái tôi cá
nhân tự ý thức mạnh mẽ, nồng cháy.

VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
* Vội vàng – một thiên đường trên mặt đất
+ Nơi có cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp , nơi có cuộc sống
cực hạnh phúc
+ Có một thiên đường ở ngay trên mặt đất và hơn nữa ngay
trong tầm tay của mỗi con người bình thường chúng ta
+ Hoa thơm trái ngọt của mùa xuân thắm tươi như chào
mời , cuộc sống đầy niềm vui , con người ngập tràn sức sống
 Xuân Diệu không sáng tạo ra mà chỉ miêu tả ngay hiện
tại; các nhà thơ mới cũng như Xuân Diệu ngơ ngác vui
sướng như lần đầu tiên trông thấy trời xanh, hoa lá, ong
bướm … thấy lạ , thấy đẹp, và say mê vồ vập đến vội vàng .

VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Này đây :
tháng mật, ong bướm
bộc bạch hoa đồng nội xanh rì
trực tiếp lá cành tơ phơ phất
yến anh, khúc tình si
ánh sáng hàng mi
Điệp từ, đệp cú pháp , từ của- xuất hiện tới 5 lần như một
điệp khúc, nhấn mạnh cái thuộc về mỗi cá nhân con người.


Nhà thơ cảm nhận thiên nhiên bằng các giác quan, thể
hiện sức sống sôi nổi, trẻ trung,căng mọng, tình tứ của thiên
nhiên nơi trần gian, diễn tả tâm trạng náo nức, hồ hởi, sung
sướng đến vội vàng.
hoa thơm trái ngọt
của mùa xuân thắm
tươi như chào mời ,
cuộc sống đầy niềm
vui , con người ngập
tràn sức sống

VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
* Vẻ đẹp của con người trần thế trong tuổi trẻ và tình yêu
“Tháng giêng ngon như một cặp môi gần; và này đây
ánh sáng chớp hàng mi”
+ “ và này đây ánh sáng chớp hàng mi”
Con người trần thế với đôi mắt đẹp chớp chớp hàng mi
làm bừng ra muôn vạn ánh hào quang làm cho cuộc sống
xung quanh ta càng lộng lẫy, rực rỡ.


VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+“Tháng giêng ngon như một cặp môi gần” Hình ảnh so
sánh độc đáo, mới lạ khác VHTĐ, cách dùng từ Ngon đặc
sắc của cảm giác vò giác diễn tả những khát khao về tình
yêu và gợi về vẻ đẹp tuyệt diệu của con người trần thế
trong tình yêu và tuổi trẻ; nhà thơ khẳng đònh con người là
đẹp nhất , cái đẹp chuẩn mực cho mọi cái đẹp trần gian.

 Niềm cảm xúc ngất ngây trước cảnh sắc thiên nhiên và
con người nơi trần gian đang bày ra trước mắt một vẻ đẹp
ngập tràn sức sống được cảm nhận qua các giác quan và
tâm hồn .

@Nỗi băn khoăn về sự ngắn ngủi,mong manh của kiếp
người trong sự chảy trôi nhanh chóng của thời gian:
+ Xuân tới - nghóa là - xuân đương qua
non sẽ già
hết tôi mất
lòng rộng lượng trời cứ chật
khao khát sống , không cho dài thời trẻ,
đắm say với cuộc sống không hai lần thắm lại
Thể hiện quy luật của thiên nhiên, thời gian, con người
 Bộc lộ tâm trạng bâng khuâng, nuối tiếc, âu lo: sợ
phai tàn, sợ phải bay đi
VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

@ Quan niệm về thời gian tuyến tính, một đi không trở lại;
cảm nhận đầy bi kòch về sự sống, mỗi khoảnh khắc trôi qua
là một sự mất mát, tàn phai, phôi pha, mòn héo.
Cuộc sống trần gian đẹp như một thiên đường; trong khi đó
thời gian một đi không trở lại, đời người ngắn ngủi, nên chỉ
còn một cách là phải sống vội vàng.
Đồng thời nhà thơ cũng trình bày rõ lí lẽ vì sao phải sống
Vội vàng và cũng nêu ra vội vàng là phải như thế nào.
VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ Cuộc sống đẹp, hấp dẫn và con người chỉ hưởng thụ

khi còn trẻ nhưng tuổi trẻ vô cùng ngắn ngủi vì thế phải
chạy đua với thời gian bằng cách sống vội vàng, thể
hiện một triết lí tích cực.

2.Phần 2 : Sống vội vàng như thế nào
Vội Vàng là chạy đua với thời gian, sống mạnh mẽ đủ
đầy với từng phút giây của sự sống- sống toàn tâm,
toàn trí, toàn hồn; sống toàn thân và thức nhọn giác
quan và thể hiện mãnh liệt của cái tôi đầy ham muốn
VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

@ Đoạn thơ cuối bài :
+ Điệp từ Ta muốn khẳng đònh cái tôi rất riêng, rất
cá nhân, tràn đầy những khát khao…; đi liền là các
động từ ôm , say , thâu , hôn một trạng thái tâm
trạng mãnh liệt, mạnh mẽ để sống hết mình và để
hưởng những hương vò thơm tho ngọt ngào, tươi mới,
tưng bừng của cuộc sống hiện tại đối diện với toàn
thể sự sống, cái ta riêng nhưng vòng tay rất rộng.
VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
+ cho mơn mởn , cho chếnh choáng , cho đã đầy , cho no
nê ( láy , điệp ) + và ( liên từ )+ tính từ chỉ màu sắc như mùi
thơm, ánh sáng, thanh sắc thời tươi…; cộng hưởng, tăng tiến,
cùng với điệp cú pháp nhà thơ thể hiện khao khát mãnh liệt
được ôm ghì, riết lấy cuộc sống mơn mởn, căng tròn; nhòp

thơ nhanh chóng khẩn trng rộng mở một cái tôi cá nhân
mạnh mẽ.
+ Câu kết bài thơ - Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi !,
dòng cảm xúc dâng trào tột đỉnh XD diễn tả khát khao cháy
bỏng một tình yêu; một lòng ham sống , giao cảm với đời
đến sy mê, đắm say, cuồng nhiệt.

@ Bố cục chặt chẽ , ngôn ngữ tiếng Việt điêu luyện , dân
gian, cách tân trong hình thức: điệp, cấu trúc, ngắt câu …;
nhà thơ thể hiện rất rõ nhận thức về bi kòch của sự sống đã
dẫn đến một ứng xử rất tích cực trước cuộc đời.
Đây cũng là lời đáp trọn vẹn cho câu hỏi vội vàng là gì?
Và đề xuất một lẽ sống mới mẻ, tích cực; bộc lộ quan
niệm nhân sinh mới chưa từng thấy trong thơ ca truyền
thống.
VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

@Sự kết hợp giữa mạch cảm xúc với mạch luận lí ;
cách nhìn cách cảm mới và những sáng tạo độc đáo
về hình ảnh thơ ; sử dụng ngôn từ , nhòp điệu dồn
dập, sôi nổi hối hả cuồng nhiệt.
@ Quan niệm nhân sinh , quan niệm thẩm mó mới
mẻ của Xuân Diệu – nghệ só của niềm khát khao
giao cảm với đời .
VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
III. TỔNG KẾT

1.Học thuộc lòng bài thơ.

2.Xuân Diệu giãi bày về tập thơ thơ : “đây là
hồn tôi vừa lúc ngân vang; đây là lòng tôi
đương thời sôi nổi; đây là tuổi xuân của tôi và
đây là sự sống của tôi nữa”
Theo anh(chò), những ý tưởng thi ca đó in dấu
ấn như thế nào trong bài thơ Vội vàng?
VỘI VÀNG – XUÂN DIỆU
B. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU VĂN BẢN
C.HƯỚNG DẪN TỰ HỌC