quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5 6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện yên phong tỉnh bắc ninh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.74 MB, 121 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM </b>

<b>NGUYỄN THỊ HUYỀN </b>

<b>QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 5-6 TUỔI THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON </b>

<b>HUYỆN YÊN PHONG, TỈNH BẮC NINH </b>

<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC </b>

<b>THÁI NGUYÊN, NĂM 2023 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM </b>

<b>NGUYỄN THỊ HUYỀN </b>

<b>QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 5-6 TUỔI THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON </b>

<b>HUYỆN YÊN PHONG, TỈNH BẮC NINH Ngành: Quản lí giáo dục </b>

<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC </b>

<b>Người hướng dẫn khoa học: TS Phạm Ngọc Long </b>

<b>THÁI NGUYÊN, NĂM 2023 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và các kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hồn tồn trung thực, khách quan, khơng trùng lặp với các luận văn khác. Thông tin trích dẫn trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Nếu sai tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm.

<i><b>Thái Nguyên, tháng 06 năm 2023 </b></i>

<b>Tác giả luận văn Nguyễn Thị Huyền </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

Với tình cảm chân thành, tác giả bày tỏ lòng biết ơn đến Ban giám hiệu cùng tồn thể các thầy cơ giáo trường Đại học sư phạm Thái Nguyên, đã tạo mọi điều kiện, giúp đỡ trong thời gian tác giả học tập và nghiên cứu tại trường.

Đặc biệt, tác giả xin được bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến TS Phạm Ngọc Long, người thầy đã định hướng, cung cấp những kiến thức lý luận và thực tiễn đồng thời trực tiếp chỉ bảo, hướng dẫn tác giả tận tình trong quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành bản luận văn này.

Tác giả trân trọng cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ của các đồng chí lãnh đạo, Uỷ ban nhân dân, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Yên Phong và cùng gia đình và các bạn đồng nghiệp đã khuyến khích, động viên, tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập và nghiên cứu thực hiện luận văn.

Xin trân trọng cảm ơn!

<i>Thái Nguyên, tháng 06 năm 2023 </i>

<b>Tác giả luận văn Nguyễn Thị Huyền </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ... 3

4. Giả thuyết khoa học ... 4

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ... 4

6. Phạm vi nghiên cứu ... 4

7. Phương pháp nghiên cứu ... 4

8. Cấu trúc luận văn ... 5

<b>Chương 1:CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 5-6 TUỔI THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆMỞ TRƯỜNG MẦM NON ... 6 </b>

1.1. Khái quát về lịch sử nghiên cứu vấn đề... 6

1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài ... 6

1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước ... 8

1.2. Khái niệm công cụ ... 11

1.2.1. Quản lý ... 11

1.2.2. Hoạt động giáo dục ... 13

1.2.3. Hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ... 15

1.2.4. Quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non ... 16

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

1.3. Lý luận về hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm

1.3.3. Phương pháp và và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non theo hướng trải nghiệm ... 22

1.3.4. Đánh giá kết quả hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non theo hướng

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ... 37

1.5.1. Năng lực của cán bộ quản lý ... 37

1.5.2. Năng lực của giáo viên ... 38

1.5.3. Sự quan tâm của cha mẹ trẻ ... 39

1.5.4. Cơ sở vật chất của nhà trường ... 39

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

1.5.5. Điều kiện kinh tế xã hội của địa phương ... 40

1.5.6. Tài chính của nhà trường ... 40

Kết luận chương 1 ... 41

<b>Chương 2:THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 5-6 TUỔI THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN YÊN PHONG, TỈNH BẮC NINH ... 42 </b>

2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng ... 42

2.1.1. Khái quát về kinh tế - xã hội của huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh ... 42

2.1.2. Khái quát về giáo dục mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh ... 42

2.1.3. Tổ chức khảo sát ... 46

2.2. Thực trạng hoạt động giáo dục cho trẻ theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh ... 48

2.2.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu giáo dục cho trẻ theo hướng trải nghiệm.... 48

2.2.2. Thực trạng thực hiện nội dung hoạt động giáo dục cho trẻ theo hướng trải nghiệm ... 50

2.2.3. Thực trạng phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ theo hướng trải nghiệm tại các trường mầm non ... 53

2.2.4. Thực trạng đánh giá kết quả hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non theo hướng trải nghiệm ... 54

2.2.5. Thực trạng điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục cho trẻ mầm non theo hướng trải nghiệm ... 56

2.3. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh ... 58

2.3.1. Thực trạng lập kế hoạch hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ... 58

2.3.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ... 60

2.3.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ... 63

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

2.3.4. Thực trạng kiểm tra đánh giá thực hiện kế hoạch quản lý hoạt động

giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ... 64

2.4. Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm của trẻ ở các trường mầm non huyện Yên Phong,

<b>Chương 3:BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 5- 6 TUỔI THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NONHUYỆN YÊN PHONG, TỈNH BẮC NINH ... 71 </b>

3.1. Nguyên tắc xây dựng hệ thống biện pháp ... 71

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ... 71

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ... 71

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ... 71

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đối tượng ... 72

3.1.5. Ngun tắc đảm bảo tính tồn diện, tính hệ thống ... 72

3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh ... 73

3.2.1. Chỉ đạo thực hiện đa dạng các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm mầm non ... 73

3.2.2. Chỉ đạo bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm cho cán bộ quản lý, giáo viên ... 76

3.2.3. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm dựa trên các tiêu chí thống nhất ... 79

3.2.4. Quản lý điều kiện, phương tiện để tổ chức hoạt động giáo dục theo chủ đề ở các trường mầm non ... 81

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

3.2.5. Tổ chức vận động tài trợ để thực hiện tốt hoạt động giáo dục theo

hướng trải nghiệm trong nhà trường mầm non ... 83

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ... 86

3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của biện pháp ... 87

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ... 87

3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm ... 87

3.4.3. Nội dung khảo nghiệm ... 87

3.4.4. Phương pháp khảo nghiệm ... 88

3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ... 88

Kết luận chương 3 ... 92

<b>KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ... 93 </b>

1. Kết luận ... 93

2. Khuyến nghị... 94

2.1. Đối với Phòng giáo dục và đào tạo huyện Yên Phong tỉnh Bắc Ninh ... 94

2.2. Đối với Hiệu trưởng các trường mầm non huyện Yên Phong ... 94

2.3. Đối với giáo viên các trường mầm non huyện Yên Phong ... 95

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Bảng 2.1. Quy mô mạng lưới trường, lớp, học sinh bậc học mầm non huyện

Yên Phong từ năm học 2019 - 2020 đến 2021- 2022 ... 43

Bảng 2.2. Số lượng CBQL và giáo viên MN huyện Yên Phong ... 43

Bảng 2.3. Cơ cấu giáo viên MN huyện Yên Phong theo nhóm lớp ... 44

Bảng 2.4. Trình độ chính trị đội ngũ CB giáo viên MN huyện Yên Phong ... 44

Bảng 2.5. Trình độ đào tạo của đội ngũ CB giáo viên MN huyện Yên Phong .... 44

Bảng 2.6. Giáo viên dạy giỏi giáo viên MN huyện Yên Phong ... 44

Bảng 2.7. Đánh giá của CBQL, giáo viên về việc thực hiện mục tiêu tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm ... 49

Bảng 2.8. Đánh giá của CBQL, giáo viên về việc thực hiện nội dung hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm ... 51

Bảng 2.9. Đánh giá của CBQL, giáo viên về phương thức tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm ... 53

Bảng 2.10. Đánh giá của CBQL, giáo viên về kết quả tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm ... 55

Bảng 2.11. Đánh giá điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục cho trẻ mầm non theo hướng trải nghiệm ... 57

Bảng 2.12: Đánh giá của CBQL&giáo viên về thực trạng lập kế hoạch quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ... 59

Bảng 2.13: Đánh giá của CBQL&giáo viên về thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ... 61

Bảng 2.14: Đánh giá của CBQL&giáo viên về thực trạng chỉ đạo quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ... 63

Bảng 2.15: Đánh giá của CBQL&giáo viên về thực trạng kiểm tra, giám sát hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ... 65

Bảng 2.16. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm ... 66

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

Bảng 3.1. Đánh giá của CBQL, giáo viên các trường mầm non về mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ ... 88 Bảng 3.2. Đánh giá của CBQL, giáo viên các trường mầm non về mức độ

khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm ... 89 Bảng 3.3: So sánh tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thicủa các biện

pháp ... 90

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên có nhiệm vụ Chăm sóc và Giáo dục trẻ em từ (0 đến 6 tuổi). Giáo dục mầm non đặt nền móng cho việc hình thành và phát triển nhân cách con người, chuẩn bị những tiền đề cần thiết cho trẻ bước vào các bậc học tiếp theo. Do đó, phát triển giáo dục mầm non một cách vững chắc là nền tảng cho sự phát triển nguồn lực con người, phục vụ cho phát triển giáo dục. Giáo dục mầm non hiện nay đang được Đảng, nhà nước và xã hội quan tâm đặc biệt. Thủ tướng Chính phủ đã ra văn bản mới nhất về phát triển giáo dục mầm non, ban hành ngày 13/12/2008 là Quyết định số 1677/2006/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án “Phát triển giáo dục mầm non giai đoạn 2018- 2025”, trong đó có nhiệm vụ “Nâng cao chất lượng Chăm sóc và Giáo dụctrẻ mầm non. Nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý, giáo viên mầm non”.

Mục tiêu của giáo dục Mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào học lớp một. Thời kỳ này có vị trí rất quan trọng trong suốt q trình phát triển cuộc đời của mỗi con người. Nhiều cơng trình nghiên cứu khoa học dưới góc độ sinh lý, tâm vận động, tâm lý xã hội... đã khẳng định sự phát triển của trẻ từ 0 - 6 tuổi là giai đoạn phát triển có tính quyết định để hình thành và phát triển nhân cách con người. Mục tiêu này có thể đạt bền vững khi tăng cường các hoạt động trải nghiệm trong trường mầm non. Nghị quyết số 29- NQ/TW đã nhấn mạnh: “Các hoạt động giáo dục trong nhà trường cần thực hiện theo hướng tăng cường trải nghiệm, nhằm phát huy tính sáng tạo của học sinh, tạo ra các môi trường khác nhau để học sinh trải nghiệm nhiều nhất, đồng thời là sự khởi nguồn sáng tạo, biến những ý tưởng sáng tạo của học sinh thành hiện thực để các em thể hiện hết khả năng sáng tạo của mình. Đề cập tới trải nghiệm là nói tới việc học sinh phải kinh qua thực tế, tham gia hoặc tiếp xúc với sự vật hoặc sự kiện

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

nào đó và tạo ra những giá trị mới về vật chất hoặc tinh thần, tìm ra cái mới, cách giải quyết khơng bị gị bó, phụ thuộc vào cái đã có” [2].

Chương trình GDMN sau chỉnh sửa [3] nhấn mạnh yêu cầu về phương pháp GDMN: Đối với giáo dục mẫu giáo, phương pháp giáo dục phải tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm, tìm tịi, khám phá mơi trường xung quanh dưới nhiều hình thức đa dạng, đáp ứng nhu cầu, hứng thú của trẻ theo phương châm “chơi mà học, học bằng chơi”.

Hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm là các hoạt động GD thực tiễn được tiến hành song song với hoạt động dạy học trong nhà trường. Hoạt động trải nghiệm là một bộ phận của quá trình GD được tổ chức ngồi giờ học ở trên lớp và có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ cho hoạt động dạy học trong giờ chính khố. Sáu năm đầu đời được coi là thời kỳ phát triển “vàng” đối với cuộc đời mỗi con người. Vì vậy, giáo dục mầm non tốt sẽ là tiền đề để hình thành một cá nhân toàn diện. Nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục sớm đối với trẻ em, công tác giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học ở trường mầm non 1 ngày càng được chú trọng. Giáo dục thông qua trải nghiệm là một phương pháp có nhiều ưu điểm và kích thích được các tiềm năng trí tuệ của trẻ.

Hoạt động trải nghiệm khiến trẻ sử dụng tổng hợp các giác quan (nghe, nhìn, chạm, ngửi…) để có thể tăng khả năng lưu giữ những điều đã tiếp cận được lâu hơn. Hoạt động trải nghiệm giúp trẻ có thể tối đa hóa khả năng sáng tạo, tính năng động và thích ứng. Trẻ được trải qua quá trình khám phá kiến thức và tìm giải pháp, từ đó giúp phát triển năng lực cá nhân và tăng cường sự tự tin. Hoạt động trải nghiệm giúp cho việc học trở nên thú vị hơn với trẻ và việc dạy trở nên thú vị hơn với người dạy.

Hiện nay các trường mầm non trên địa bàn huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh đã tăng cường hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của chương trình GD cấp mầm non mới đặt ra. Thực tế cho thấy trong những năm qua, GD mầm non huyện Yên Phong đã

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

quan tâm đến hoạt động Giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm, tuy nhiên mức độ đầu tư còn chưa được thỏa đáng cả về thời gian và nguồn lực để tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm cho trẻ. Mặt khác kỹ năng tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm của giáo viên huyện Yên Phong còn nhiều hạn chế, vì vậy dẫn tới hiệu quả hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm còn chưa cao. Tình trạng trẻ mầm non vẫn cịn hạn chế về kỹ năng thực hành, đặc biệt là kỹ năng sống, năng lực thích ứng chưa tốt. Hiện nay, chưa có nhiều nghiên cứu về hoạt động Giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm theo tiếp cận hoạt động trong chương trình GD mầm non mới.

<i><b>Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh” làm đề tài nghiên cứu khoa học. </b></i>

<b>2. Mục đích nghiên cứu </b>

Trên cơ sở nghiên cứu về lý luận và thực trạng quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh, tác giả luận văn đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động Giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả cơng tác giáo dục mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trên địa bàn nghiên cứu

<i><b> 3.2. Đối tượng nghiên cứu </b></i>

Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh.

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<b>4. Giả thuyết khoa học </b>

Hiện nay, công tác quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh đã đạt được những kết quả đáng khích lệ; tuy nhiên, còn nhiều bất cập và hạn chế. Nếu đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục trẻ theo hướng trải nghiệm có tính hệ thống, khả thi thì sẽ góp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.

<b>5. Nhiệm vụ nghiên cứu </b>

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6

<b>tuổi theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non </b>

5.2. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng

<b>trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh </b>

5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi

<b>theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh 6. Phạm vi nghiên cứu </b>

Tác giả luận văn tập trung nghiên cứu về quản lý hoạt động Giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm của giáo viên ở từng lớp và quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh với chủ thể thực hiện các biện pháp quản lý là hiệu

<b>7. Phương pháp nghiên cứu </b>

<i><b>7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận </b></i>

Phương pháp tổng hợp, hệ thống hố, phân tích tài liệu; phương pháp lịch sử. Tác giả sử dụng nhóm phương pháp này để xác định các khái niệm và xây dựng khung lý thuyết về quản lý hoạt động Giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm.

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<i><b>7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn </b></i>

- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Xây dựng phiếu trưng cầu ý kiến của CBQL và GV nhằm thu thập thông tin về thực trạng vấn đề nghiên cứu.

- Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn GV và CBQL để tìm hiểu nhận thức và cách thực hiện nhiệm vụ trong tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm và quản lý hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh.

- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Thu thập các sản phẩm hoạt động của giáo viên và trẻ trong các hoạt động trải nghiệm ở trường mầm non để thu thơng tin về phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động của giáo viên mầm non, hứng thú của trẻ khi tham gia vào hoạt động. Nghiên cứu thu thập các văn bản chỉ đạo của Phòng Giáo dục và Đào tạo, các sản phẩm quản lý của các nhà trường về các hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non để làm cơ sở đưa ra các nhận định về thực trạng.

- Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của các chuyên gia về sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất nhằm điều chỉnh và hoàn thiện các biện pháp quản lý.

<i><b>7.3. Phương pháp thống kê </b></i>

Sử dụng phương pháp thống kê trong toán học đế xử lý và phân tích các số liệu từ các bảng hỏi thu thập được.

Ngoài ra, luận văn cịn có phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục các tài liệu tham khảo và Phụ lục.

Luận văn gồm 3 chương:

Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non.

Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh.

Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh.

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

<b>Chương 1 </b>

<b>CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 5-6 TUỔI THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM </b>

<b>Ở TRƯỜNG MẦM NON 1.1. Khái quát về lịch sử nghiên cứu vấn đề </b>

<i><b>1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngồi </b></i>

Mơ hình hoạt động trải nghiệm của Kurt Lewin về nghiên cứu hành động và đào tạo trong phịng thí nghiệm. Đóng góp trong nghiên cứu của Lewin về HĐTN là đưa ra mơ hình trải nghiệm gồm 4 giai đoạn [31] … Theo ông, trong nghiên cứu hành động và đào tạo trong phịng thí nghiệm, học tập là một q trình tích hợp, được bắt đầu với kinh nghiệm cụ thể/kinh nghiệm rời rạc; tiếp theo người học sẽ thu thập dữ liệu, quan sát và phản ánh về kinh nghiệm đó; các dữ liệu này sau đó được phân tích, khái qt để hình thành các khái niệm trừu tượng và khái quát; cuối cùng là thử nghiệm các ý nghĩa của khái niệm trong tình hình mới.

Mơ hình học tập qua kinh nghiệm của Ohn Dewey (1859-1952) là “học qua làm, học bắt đầu từ làm”. Theo ơng, “q trình sống và q trình giáo dục khơng phải là hai quá trình mà là một. Giáo dục tốt nhất phải là sự học tập trong cuộc sống. Trong q trình sống, con người khơng ngừng thu lượm kinh nghiệm và cải tổ kinh nghiệm nên trẻ em phải học tập trong chính cuộc sống xã hội” [5]. Theo tư tưởng này, dạy học phải giao việc cho học sinh làm, chứ không phải giao vấn đề cho HS học. Những tri thức đạt được thông qua làm mới là tri thức thật. Vì vậy, ông chủ trương đưa các loại bài tập hoạt động như: nghề làm vườn, dệt, nghề mộc,...vào nhà trường. Đây là loại bài tập này có khả năng phát triển hứng thú và năng lực của HS, vừa phản ánh được thực tiễn xã hội. Phân tích vai trị của kinh nghiệm, ơng đã chỉ ra: Đối với người học - trẻ em, khả năng học hỏi từ kinh nghiệm hết sức có ý nghĩa, khả năng lưu giữ kinh nghiệm sẽ giúp giải quyết khó khăn trong các tình huống mà trẻ sẽ gặp trong cuộc sống sau này; nghĩa là khả năng điều chỉnh hành vi trên cơ sở các kinh nghiệm trước

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

đó và hình thành kinh nghiệm mới của trẻ là rất quan trọng. Ông đề cao phương pháp dạy học trải nghiệm: sự phát triển thể chất của trẻ sẽ đi trước về giác quan; theo đó, trẻ hành động trước khi có nhận thức đầy đủ về hành động đó (nghĩa là trẻ thường hành động khi chưa có kinh nghiệm về hành động).

F.W. Taylor (1991), (1888-1939), nhà sư phạm nổi tiếng đã nói về tầm quan trọng của cơng tác giáo dục ngồi giờ lên lớp “Tơi kiên trì nói rằng các vấn đề giáo dục, phương pháp giáo dục, không thể hạn chế trong các vấn đề giảng dạy, lại càng không thể để cho q trình giáo dục khơng chỉ thực hiện trên lớp, mà đáng ra mỗi mét vuông của đất nước chúng ta… Nghĩa là trong hoàn cảnh bất kỳ nào cũng không được quan niệm rằng công tác giáo dục chỉ được tiến hành trên lớp. Cơng tác giáo dục chỉ đạo tồn bộ cuộc sống của trẻ” [21]. Cuốn sách “Phương pháp tiếp cận lớp học đồng ruộng” của tổ chức Liên hợp quốc (FAO) năm 2010 đã đề cập đến việc dạy học trên cánh đồng cho người nông dân ở vùng Đông Phi. Nội dung đề cập đến việc dạy nghề nông nghiệp dựa trên kinh nghiệm của người nông dân. Lớp học được tổ chức tại nơi làm việc với hình thức nhóm, thảo luận, trao đổi kinh nhiệm để giải quyết vấn đề dưới sự hướng dẫn của kĩ thuật viên”.

Vào cuối thế kỉ XX, các tác giả Guy Brauseau, Claude Comiti,…của viện đào tạo GV (IUFM) ở Gremnoble (Pháp) đã đưa ra cấu trúc dạy học gồm 4 yếu tố: “người dạy - người học - nội dung - môi trường”. Trong đó mơi trường là yếu tố quan trọng nhất, ở đó GV tạo ra những tình huống dạy học, cịn HS dựa trên kinh nghiệm đã có tham gia giải quyết tình huống thực tế để từ đó hình thành tri thức. “Cơ chế tác động giữa vai trò chủ đạo của thầy và sự tương tác kinh nghiệm của trị với mơi trường góp phần thúc đẩy hoạt động của trò” [32].

Ở Nhật Bản, nguyên lý “learning by doing” hay nói cách khác là nguyên lý học thông qua làm của tác giả John Dewey có sức ảnh hưởng lớn sau năm 1945 là thời gian người Nhật thực hiện cải cách giáo dục hậu chiến. Giáo dục của Nhật Bản được thiết kế dựa trên việc coi trọng các trải nghiệm của học sinh,

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

lấy chúng làm nguyên liệu, đầu mối, xuất phát điểm để xây dựng nội dung chương trình. Trong chương trình giáo dục, học tập trải nghiệm với các hoạt động cụ thể được triển khai ở tất cả các môn học: xã hội, khoa học, đời sống,…chỉ tính riêng trong mơn xã hội và các hoạt động liên quan đã có hàng vạn các “thực tiễn giáo dục” lấy hoạt động trải nghiệm làm trọng tâm.

Chương trình giáo dục trải nghiệm của Hàn Quốc gồm bốn nhóm hoạt động chính: Hoạt động độc lập, hoạt động câu lạc bộ, hoạt động tình nguyện, hoạt động định hướng. Về hoạt động cụ thể trong từng nhóm, các trường ở Hàn Quốc lựa chọn và tổ chức thực hiện một cách linh hoạt để phù hợp với HS từng cấp học và điều kiện kinh tế - xã hội. Trong đó, hoạt động trải nghiệm coi trọng các hoạt động thực tiễn mang tính tự chủ của HS, do vậy, ở Hàn Quốc, khi GV và HS cùng tham gia bàn bạc và nêu ý kiến hoặc tự HS xây dựng kế hoạch và phân chia cơng việc.

Chương trình trải nghiệm của nước Anh cung cấp hàng loạt tình huống cuộc sống thực tiễn hàng ngày cho học sinh và yêu cầu học sinh phải sử dụng nhiều tri thức, kĩ năng của mình để giải quyết vấn đều nhằm đạt kết quả cao nhất; đồng thời cung cấp cho các em các cơ hội sáng tạo, đổi mới, dám nghĩ, dám làm.... Tại trung tâm giáo dục trải nghiệm Widehorizon (Chân trời rộng mở) ở thành phố London là nơi tổ chức các hoạt động trải nghiệm hàng đầu nước Anh. Tham gia vào các hoạt động trải nghiệm tại đây học sinh sẽ có cơ hội được trải nghiệm. Trung tâm đã trang bị đầy đủ cơ sở vật chất như: phịng học, vườn/cơng viên; thiết kế, xây dựng, nghề nghiệp, kiến trúc,... để tổ chức các loại hình trải nghiệm dành cho học sinh. Nội dung chương trình trải nghiệm cung cấp các tình huống đa dạng mà các em hay gặp trong cuộc sống và yêu cầu các em phải vận dụng kinh nghiệm của mình để giải quyết vấn đề.

<i><b>1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước </b></i>

Một số cơng trình nghiên cứu về tổ chức hoạt động giáo dục, tổ chức HĐTN cho trẻ. Tiêu biểu như sau:

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

- Tài liệu Hướng dẫn tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục trong trường mầm non theo chủ đề (2013) đã cung cấp những nội dung cơ bản về quan điểm dạy học tích hợp và mơ hình GD theo chủ đề. Đồng thời, tài liệu cũng đưa ra những chỉ dẫn rất cụ thể rõ ràng để thực hiện 10 chủ đề giáo dục đối với trẻ 35 - 6 tuổi. [13]

Trong các nghiên cứu về tổ chức hoạt động giáo dục học sinh, đã có một số tác giả nghiên cứu về các kĩ năng tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non. Tác giả Nguyễn Thị Thanh Hà nghiên cứu việc “tổ chức cho trẻ vui chơi ở trường MG” với nhiều nội dung phong phú, đa dạng và có kết luận rằng “Việc tổ chức cho trẻ vui chơi và việc hướng dẫn các trị chơi cho trẻ có những nội dung, phương pháp khác nhau” và “GV phải nắm được tình hình vui chơi của trẻ trong lớp và các phương pháp hướng dẫn để phát triển trò chơi cho trẻ” [9].

Tác giả Hoàng Thị Phương cùng các cộng sự đã nghiên cứu “Tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non”. Các tác giả đã xây dựng lý luận về giáo dục theo hướng trải nghiệm mầm non. Xây dựng mơ hình tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm mầm non và có những hướng dẫn chi tiết để tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non bao gồm: Tổ chức hoạt động học, hoạt động chơi, hoạt động lao động, hoạt động tham quan, hoạt động lễ hội, hoạt động giao lưu theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non [27].

Tác giả Nguyễn Thị Ánh Tuyết, Nguyễn Thị Hoà, Đinh Thị Vang nghiên cứu “Tổ chức, hướng dẫn trẻ MG chơi”, các tác giả với quan niệm “Tổ chức chơi cho trẻ là tổ chức cuộc sống của trẻ”, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ với những hướng dẫn chi tiết [26].

Tác giả Đinh Thị Kim Thoa, nghiên cứu về tổ chức hoạt động giáo dục trong trường học theo định hướng phát triển năng lực của trẻ (2014) đã khai thác vai trò của HĐTN và các biện pháp tăng cường HĐTN cho trẻ trong các trường phổ thơng, ngồi ra tác giả Đinh Thị Kim Thoa, nghiên cứu về mục tiêu năng

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

lực, nội dung chương trình và cách đánh giá của HĐTN sáng tạo, đã xác định mục tiêu, đề xuất nội dung, các tiêu chí đánh giá mục tiêu năng lực HĐTN sáng tạo của trẻ phổ thông [22].

Tác giả Nguyễn Mạnh Tuấn, Hoàng Thị Phương nghiên cứu về thực trạng tổ chức HĐTN cho trẻ mầm non trên địa bàn Thành phố Hà Nội và tỉnh Vĩnh Phúc. Bài báo chỉ ra vấn đề các trường mầm non được khảo sát đã quan tâm đến tổ chức các HĐTN cho trẻ song chưa dành sự quan tâm nhiều cho hoạt động này, giáo viên chưa được tham gia các chương trình bồi dưỡng kĩ năng chuyên môn về tổ chức HĐTN cho trẻ nên nhiều giáo viên còn lúng túng [23].

- Các nghiên cứu về quản lý hoạt động trải nghiệm cho học sinh:

Tác giả Bùi Tố Nhân trong cơng trình Quản lý hoạt động trải nghiệm sáng tạo tại các trường trung học cơ sở thuộc quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng đã xây dựng các biện pháp rất cần thiết như: Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên nhà trường các hình thức, phương pháp tổ chức HĐTN sáng tạo; Xây dựng các chương trình HĐTN sáng tạo theo hướng phát triển năng lực của HS; Quản lý sự phối kết hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong HĐTN sáng tạo; Quản lý công tác kiểm tra, đánh giá kết quả chương trình HĐTN sáng tạo…[19].

Tác giả Nguyễn Văn Tn trong cơng trình Quản lý hoạt động trải nghiệm tại trường trung học phổ thông Yên Lập, tỉnh Phú Thọ đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đã phân tích yêu cầu đổi mới giáo dục, từ đó đưa ra các biện pháp như: Tổ chức bồi dưỡng các hình thức, phương pháp tổ chức HĐTN đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục; Huy động sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục để tổ chức HĐTN cho học sinh,...[25].

Tác giả Nguyễn Thị Nghĩa trong cơng trình Quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh trường tiểu học Vân Phú thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, tác giả đã hệ thống hóa Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh trường tiểu học Vân Phú thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Hình thành và phát triển những phẩm chất, tư tưởng, ý trí, tình cảm, giá trị kỹ năng sống và những

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

năng lực chung cần có ở con người trong xã hội hiện đại. Thúc đẩy các hoạt động của nhà trường góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong trường tiểu học nói chung và giáo dục tồn diện đất nước và thế giới. Căn cứ Cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý hoạt động trải nghiệm của học sinh trường tiểu học Vân Phú thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ tác giả đã xây dựng và đề xuất các biện pháp quản lý, các biện pháp được đánh giá là cần thiết và khả thi cao [20].

Những nghiên cứu trong nước và trên thế giới cho thấy, có nhiều cách tiếp cận về hoạt động trải nghiệm, vai trò, vị trí và tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm trong dạy học. Tuy nhiên, chưa có cơng trình nghiên cứu về Quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh.

Quản lý là một chức năng lao động bắt nguồn từ tính chất lao động của xã hội lồi người. Từ khi con người bắt đầu hình thành các nhóm để thực hiện những mục tiêu mà họ không thể đạt được với tư cách là những cá nhân riêng lẻ, thì nhu cầu quản lý cũng hình thành như một yếu tố cấp thiết để phối hợp những nỗ lực cá nhân hướng tới những mục tiêu chung. Bàn về quản lý, cho đến nay có nhiều

Henry Fayol quan niệm: Quản lý là một tiến trình bao gồm tất cả các khâu: lập kế hoạch, tổ chức, phân công điều khiển và kiểm soát các nỗ lực của cá nhân, bộ phận và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực vật chất khác của tổ chức để đạt

Stephen Robbins quan niệm: Quản lý là tiến trình hoạch định, tổ chức,

<b>lãnh đạo và kiểm soát những hành động của các thành viên trong tổ chức và sử </b>

dụng tất cả các nguồn lực khác của tổ chức nhằm đạt được mục tiêu quản lý đã

Theo Đại Từ điển tiếng Việt giải thích: Quản lý là tổ chức và điều khiển

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý là phối hợp nỗ lực của nhiều người, sao

<b>cho mục tiêu của từng cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội” [16]. </b>

Nhóm tác giả Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, cho rằng “Quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong một tổ chức, nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của

Qua phân tích, lý giải về quản lý của các nhà khoa học, tác giả tiếp cận khái niệm quản lý như sau: Quản lý là quá trình tác động của chủ thể quản lý thông qua hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và

<b>kiểm tra đến đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu quản lý đặt ra. </b>

Từ khái niệm về quản lý cho thấy quản lý có bốn chức năng cơ bản là kế

<b>hoạch; tổ chức; chỉ đạo; kiểm tra đánh giá. </b>

Chức năng kế hoạch hóa: là đưa tồn bộ hoạt động vào kế hoạch, có nghĩa là xác định mục tiêu, mục đích đối với thành tựu tương lai của tổ chức và các con đường, biện pháp để đạt mục tiêu, mục đích đó. Nhờ có kế hoạch mà một tổ chức có thể nhận ra và tận dụng được cơ hội của môi trường, giúp nhà quản lý ứng phó với sự bất định và thay đổi của mơi trường, dự đốn các biến đổi và xu hướng trong tương lai, thiết lập các mục tiêu và lựa chọn các chiến lược để theo đuổi mục tiêu, phát triển tinh thần làm việc tập thể. Kế hoạch còn giúp các nhà quản lý thực hiện việc kiểm tra tình hình thực hiện các mục tiêu thuận lợi

Chức năng tổ chức: nhằm thiết lập một hệ thống các vị trí cho mỗi cá nhân và bộ phận sao cho các cá nhân và bộ phận đó có thể phối hợp với nhau một cách

Chức năng chỉ đạo: chủ thể sử dụng quyền lực quản lý của mình ra quyết định và tổ chức cho các phần tử trong tổ chức thực hiện quyết định để đạt mục

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

Chức năng kiểm tra đánh giá: là việc giúp nhà quản lý phát hiện các sai sót, khiếm khuyết của tổ chức trong hoạt động để có giải pháp xử lý, điều chỉnh,

<b>tận dụng các nguồn lực để sớm đưa tổ chức đạt đến mục tiêu. </b>

Các chức năng quản lý tạo thành một chu trình quản lý, mỗi chức năng vừa có tính độc lập tương đối, vừa có mối quan hệ biện chứng, tác động qua lại lẫn nhau. Đối với giáo dục ở nhà trường thì người quản lý giáo dục cần nghiên cứu nắm chắc các chức năng quản lý để duy trì bảo đảm cho hoạt động giáo dục của nhà trường diễn ra một cách nhịp nhàng và đạt kết quả mong đợi.hoạt động giáo

<b>dục của nhà trường diễn ra một cách nhịp nhàng và đạt kết quả mong đợi. </b>

Hoạt động là hình thức biểu hiện quan trọng nhất các mối quan hệ tích cực, chủ động của con người với thực tiễn xung quanh. Hoạt động là phương thức tồn tại của con người đồng thời hoạt động là điều kiện, là phương tiện, là con đường hình thành và phát triển nhân cách, trong đó hoạt động giáo dục giữ vai trò chủ đạo.

Hoạt động giáo dục có thể hiểu theo hai cấp độ:

- Theo nghĩa rộng: Hoạt động giáo dục là loại hình hoạt động đặc thù của xã hội lồi người nhằm tái sản xuất những nhu cầu của và năng lực của con người để duy trì phát triển xã hội, để hoàn thiện các mối quan hệ xã hội thơng qua các hình thức, nội dung, biện pháp tác động có hệ thống, có phương pháp, có chủ định đến đối tượng nhằm hình thành, phát triển, hoàn thiện nhân cách trên tất cả các mặt đức, trí, thể, mĩ.

- Theo nghĩa hẹp: Hoạt động giáo dục là hoạt động sư phạm được tổ chức trong nhà trường một cách có kế hoạch, có mục đích. Trong đó dưới vai trị chủ đạo của nhà giáo dục, người được giáo dục tích cực, chủ động tự giáo dục, tự rèn luyện nhằm hình thành cơ sở của thế giới quan nhân sinh quan khoa học, những phẩm chất, nét tính cách của người cơng dân người lao động.

Hoạt động giáo dục được thực hiện chủ yếu theo phương thức nhà trường, diễn ra trong quan hệ giữa chủ thể giáo dục là nhà sư phạm và đối tượng giáo dục là người học.

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

Hoạt động giáo dục trong nhà trường có mối quan hệ thống nhất với quá trình tự giáo dục, tự trải nghiệm của đối tượng giáo dục tại gia đình và xã hội.

Trong nhà trường hoạt động giáo dục được phân ra làm hai bộ phận chủ yếu:

- Các hoạt động giáo dục trong hệ thống các môn học và các lĩnh vực học tập khác.

- Các hoạt động giáo dục ngoài các mơn học và các lĩnh vực học tập, có thể kể đến các hoạt động giáo dục thể chất, trí tuệ, đạo đức, thẩm mĩ, dân số, mơi trường và hoạt động giáo dục tư tưởng - chính trị, pháp luật…

Việc tổ chức hoạt động giáo dục trong nhà trường phải chú ý tới vấn đề cơ bản sau:

- Cơ cấu các hoạt động giáo dục trong nhà trường cần được xác định theo mục tiêu giáo dục, mà trước hết nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội và nhu cầu phát triển con người nhưng không thể đi quá xa so với hoạt động cơ bản của học sinh.

- Các hoạt động tạo môi trường cho hoạt động của học sinh và chính những hoạt động của học sinh quyết định sự phát triển nhân cách của mỗi cá nhân. Vì thế, hoạt động phải dựa vào hoạt động của học sinh, mặt khác hoạt động của học sinh không phải định hướng bởi các hoạt động giáo dục và hoạt động của học sinh không thể thay thế cho nhau được. Do vậy, tất cả các hoạt động giáo dục khác nhau trong nhà trường cần phải hoạch định sao cho phát huy tốt nhất vai trò của giáo viên và học sinh trong quá trình dạy và học để đạt được mục tiêu giáo dục đề ra.

Trong đề tài này, tác giả thống nhất chọn khái niệm sau làm khái niệm

<i>hoạt động diễn ra của trẻ ở trường mầm non dưới sự hướng dẫn, giúp đỡ có mục đích, có kế hoạch của giáo viên để đạt được mục tiêu GD mầm non”. </i>

Hoạt động GD đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi bao gồm: Hoạt động chơi; hoạt động học tập; hoạt động lao động; hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh cá nhân; hoạt động ngày hội, ngày lễ.

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

Trong phạm trù lý luận giáo dục mầm non và quản lý giáo dục mầm non, khái niệm hoạt động giáo dục trẻ mẫu 5 - 6 tuổi được hiểu như sau:

- Thứ nhất: là một bộ phận của quá trình giáo dục trẻ mẫu 5 - 6 tuổi nói chung. Quá trình này theo nghĩa rộng bao gồm quá trình chăm sóc ni dưỡng trẻ và q trình giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi. Hoạt động giáo dục trẻ là những hoạt động được giáo viên tổ chức cho trẻ thực hiện, qua đó giúp trẻ từ 5 - 6 tuổi phát triển về thể chất, nhận thức, ngơn ngữ, tình cảm, thẩm mỹ theo mục tiêu yêu cầu của độ tuổi.

- Thứ hai: có mối quan hệ cơ bản với các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc vệ sinh trẻ tạo thành cấu trúc tổng thể, thống nhất của q trình chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ mẫu giáo nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ 5 - 6 tuổi tuổi theo mục tiêu bậc học.

<i><b>1.2.3. Hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm </b></i>

Trong tiếng Anh, trải nghiệm được hiểu là một loại hoạt động tâm trí hoặc tình cảm (an activiry of the mind or feelings). Hai phạm trù này có quan hệ mật thiết với nhau bởi chúng đều bắt nguồn từ thực tiễn cá nhân và cũng là sự tích lũy qua nhiều lần TN sẽ trở thành kinh nghiệm. Luận văn nghiên cứu TN theo hướng là dạng hoạt động, có tính q trình hình thành, phát triển kiến thức, kĩ năng và cảm xúc của cá nhân. TN là khái niệm có nội hàm vơ cùng phong phú, được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu.

Theo Wikipmedia, TN là một quá trình hoạt động năng động để thu thập kinh nghiệm cả tốt hoặc xấu tùy theo mơi trường và tính chủ định của người tham gia.

Dưới góc độ triết học, TN là thể thống nhất bao gồm kiến thức và kĩ năng, trong đó có kiến thức kinh nghiệm thực tế., là kết quả của quá trình tương tác giữa con người và thế giới khách quan. Sự tương tác này bao gồm cả hình thức và kết quả của các hoạt động thực tiễn trong xã hội, bao gồm cả kỹ thuật và kỹ năng, cả những nguyên tắc hoạt động và phát triển thế giới quan.

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

Dù có nhiều cách diễn đạt khác nhau về khái niệm TN nhưng các tác giả đều thống nhất nội hàm cơ bản của TN là hoạt động, trong đó chứa đựng q trình thu nhận kiến thức, kỹ năng thơng qua q trình chủ thể hoạt động trực tiếp tương tác với thế giới bên ngoài.

Theo tác giả, TN là quá trình cá nhân trực tiếp tương tác với sự vật hiện tượng trên cơ sở vận dụng vốn hiểu biết, cảm xúc đã có để quan sát, tri giác, tương tác, nhận thức và tỏ thái độ với đối tượng qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, năng lực của cá nhân.

Như vậy, trong lĩnh vực GD, TN là một hình thức hoạt động hiệu quả, theo đó GV khuyến khích trẻ tham gia vào hoạt động thực tiễn, sau đó phản ánh, tổng kết lại để tăng cường nhận thức, tạo kỹ năng, định hình các giá trị sống và phát triển tiềm năng bản thân, tiến tới đóng góp tích cực cho cộng đồng và xã hội.

Trong đề tài này, tác giả thống nhất chọn khái niệm sau làm khái niệm

<i>công cụ của đề tài “Hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm </i>

<i>là những hoạt động được giáo viên tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt động thực tiễn, sau đó phản ánh, tổng kết lại để tăng cường nhận thức, tạo kỹ năng, định hình các giá trị sống và phát triển tiềm năng bản thân, qua đó giúp trẻ phát triển về thể chất, nhận thức, ngơn ngữ, tình cảm, thẩm mỹ theo mục tiêu yêu cầu của độ tuổi”. </i>

<i><b>1.2.4. Quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non </b></i>

Giáo dục MN nằm trong hệ thống GD quốc dân nên quản lý GDMN cũng là một bộ phận của Quản lý GD. Việc quản lý con người ln là yếu tố trung tâm của quản lí GDMN. Số lượng, trình độ, năng lực của CB, GV, NV trong nhà trường quyết định trực tiếp đến chất lượng GD trong nhà trường. Trình độ và năng lực của người cán bộ quản lý thể hiện ở khả năng thu hút các thành viên trong nhà trường qua việc quyết sách, tư vấn, bồi dưỡng, lắng nghe, thấu hiểu,

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

biết khích lệ động viên mọi người, tạo động lực cho mọi người tích cực, tự giác làm việc với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Giáo viên là người thực hiện vai trò GD, làm chủ nhà trường, làm chủ quá trình tổ chức hoạt động GD trẻ. Do đó, GV vừa là đối tượng quản lý, đồng thời cũng vừa là chủ thể quản lý GD.

<i>Quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non là những tác động của hiệu trưởng nhà trường đến quá trình hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm của trẻ nhằm điều chỉnh điều khiển quá trình hoạt động giáo dục trẻ thông qua việc huy động nguồn lực thực hiện đồng bộ mục tiêu, nội dung chương trình hoạt động, hình thức tổ chức hoạt động, hoạt động của giáo viên và hoạt động của trẻ nhằm hướng tới hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ mầm non. </i>

Quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non là quản lý từ việc xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp GD cho đến những hoạt động cụ thể của người GV như: Lập kế hoạch hoạt động giáo dục cho trẻ theo hướng trải nghiệm; Tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ theo hướng trải nghiệm; Chỉ đạo hoạt động giáo dục cho trẻ theo hướng trải nghiệm; Giám sát hoạt động giáo dục cho trẻ theo hướng trải nghiệm.

Muốn đạt được mục tiêu cho trẻ 5-6 tuổi thì cơng tác quản lý hoạt động GD cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm cần phải thống nhất cả về nội dung, phương pháp, hình thức quản lý, nhằm nâng cao chất lượng GD trong nhà trường và thể hiện rõ tính ưu việt của mình trong hoạt động GD trẻ. Nội dung, phương pháp, kế hoạch GD và quản lý GD phải dựa trên mục tiêu GDMN cho trẻ từ 5-6 tuổi, dựa trên đặc điểm phát triển tâm lý, sinh lý của trẻ và xu hướng phát triển của thời đại.

Do vây, việc quản lý hoạt động GD trẻ MG 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm phải cụ thể, sát thực, linh hoạt, khơng áp đặt, ln khuyến khích sự sáng tạo của GV và tôn trọng GV

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

<b>1.3. Lý luận về hoạt động giáo dục cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở trường mầm non </b>

<i><b>1.3.1. Mục tiêu hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non 5- 6 tuổi theo hướng trải nghiệm </b></i>

Mục tiêu giáo dục trẻ mầm non đã được xác định trong chương trình giáo dục mầm non là: “giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào lớp một; hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng tâm sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời”. [1]

Như vậy, mục tiêu giáo dục mầm non hướng đến các lĩnh vực phát triển thể chất, nhận thức, ngơn ngữ, tình cảm, xã hội và thẩm mĩ. Qua quá trình trải nghiệm của trẻ, các mục tiêu giáo dục được thực hiện một cách đồng bộ trong sự phối hợp thống nhất giữa kiến thức, kĩ năng, thái độ để giải quyết được các nhiệm vụ cụ thể do các tình huống thực tiễn đặt ra. Hay nói cách khác, trẻ cần có các năng lực cần thiết phù hợp với các nhiệm vụ khi tham gia vào các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm

Tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm là cách tốt nhất giúp trẻ phát triển toàn diện các năng lực và phẩm chất cần thiết, tạo điều kiện cho trẻ dễ dàng, nhanh chóng thích ứng với cuộc sống hiện tại, tạo nền tảng cho việc học tập trong các bậc học sau có hiệu quả, cũng như làm chủ cuộc sống trong tương lai.

Mục tiêu của giáo dục theo hướng trải nghiệm nhằm phát triển các năng lực của trẻ. Giáo dục theo hướng trải nghiệm ln địi hỏi trẻ phải chủ động, độc lập, sáng tạo sử dụng kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm đã có để giải quyết các vấn đề do tình huống thực tiễn đặt ra. Do vậy, quá trình giáo dục tạo ra nhiều cơ hội để trẻ thể hiện khả năng, năng lực thực tiễn của bản thân và giáo viên cũng có

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

thể khai thác tiềm năng của trẻ trong quá trình trẻ tương tác với các bạn và mọi người xung quanh.

<i><b>1.3.2. Nội dung hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non 5- 6 tuổi theo hướng trải nghiệm </b></i>

Theo tác giả Hoàng Thị Phương, “Nội dung giáo dục theo hướng trải nghiệm đa dạng và mang tính tích hợp, tổng hợp kiến thức của nhiều lĩnh vực tự nhiên, xã hội khác nhau. Thông qua trải nghiệm, người giáo viên tích hợp các nội dung giáo dục như giáo dục trí tuệ, đạo đức, thể chất, thẩm mĩ, lao động; giáo dục kĩ năng sống, giá trị sống; giáo dục mơi trường... Ngồi ra, có thể lựa chọn một số hoạt động chuyên biệt phù hợp với hứng thú, kinh nghiệm, khả năng riêng của trẻ để phát triển năng lực cá nhân”.[28]

Nội dung hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm được xác định dựa trên các chủ đề/đề tài thường liên quan đến môi trường tự nhiên và xã hội hoặc các sự kiện diễn ra tại các thời điểm cụ thể ở mỗi địa phương.

Việc lựa chọn các chủ đề trải nghiệm cần linh hoạt, có thể thay đổi hằng năm để tạo ra sự mới mẻ về nội dung và môi trường trải nghiệm cho trẻ.

Đồng thời, ln đổi mới hình thức trải nghiệm để tạo sự hấp dẫn với trẻ. Cho phù hợp với khả năng của trẻ ở lứa tuổi.

Theo Chương trình Giáo dục mầm non trong văn bản hợp nhất 01/VBHN-BGDĐT năm 2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định các lĩnh vực phát triển:

<b>1. Giáo dục phát triển thể chất </b>

Nội dung giáo dục phát triển thể chất bao gồm: phát triển vận động và giáo dục dinh dưỡng và sức khỏe.

a) Phát triển vận động

- Động tác phát triển các nhóm cơ và hơ hấp.

- Các kỹ năng vận động cơ bản và phát triển các tố chất trong vận động. - Các cử động bàn tay, ngón tay và sử dụng một số đồ dùng, dụng cụ. b) Giáo dục dinh dưỡng và sức khỏe

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

- Nhận biết một số món ăn, thực phẩm thơng thư¬ờng và ích lợi của chúng đối với sức khỏe.

- Tập làm một số việc tự phục vụ trong sinh hoạt. - Giữ gìn sức khỏe và an tồn.

- Một số hiện tượng tự nhiên.

b) Làm quen với một số khái niệm sơ đẳng về toán

- Danh lam, thắng cảnh và các ngày lễ, hội.

<b>3. Giáo dục phát triển ngôn ngữ </b>

a) Nghe

- Nghe các từ chỉ người, sự vật, hiện tượng, đặc điểm, tính chất, hoạt động và các từ biểu cảm, từ khái quát.

- Nghe lời nói trong giao tiếp hằng ngày.

- Nghe kể chuyện, đọc thơ, ca dao, đồng dao phù hợp với độ tuổi.

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

b) Nói

- Phát âm rõ các tiếng trong tiếng Việt.

- Bày tỏ nhu cầu, tình cảm và hiểu biết của bản thân bằng các loại câu khác nhau.

- Sử dụng đúng từ ngữ và câu trong giao tiếp hằng ngày. Trả lời và đặt câu hỏi.

- Đọc thơ, ca dao, đồng dao và kể chuyện. - Lễ phép, chủ động và tự tin trong giao tiếp. c) Làm quen với việc đọc, viết

- Làm quen với cách sử dụng sách, bút.

- Làm quen với một số ký hiệu thông thường trong cuộc sống. - Làm quen với chữ viết, với việc đọc sách.

<b>4. Giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội </b>

a) Phát triển tình cảm - Ý thức về bản thân.

- Nhận biết và thể hiện cảm xúc, tình cảm với con người, sự vật và hiện tượng xung quanh.

b) Phát triển kỹ năng xã hội

- Hành vi và quy tắc ứng xử xã hội trong sinh hoạt ở gia đình, trường lớp mầm non, cộng đồng gần gũi.

- Quan tâm bảo vệ môi trường.

<b>5. Giáo dục phát triển thẩm mỹ </b>

a) Cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống gần gũi xung quanh trẻ và trong các tác phẩm nghệ thuật.

b) Một số kỹ năng trong hoạt động âm nhạc (nghe, hát, vận động theo nhạc) và hoạt động tạo hình (vẽ, nặn, cắt, xé dán, xếp hình).

c) Thể hiện sự sáng tạo khi tham gia các hoạt động nghệ thuật (âm nhạc, tạo hình).

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

<i><b>1.3.3. Phương pháp và và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non theo hướng trải nghiệm </b></i>

Theo tác giả Ngô Công Hồn (2017), [12] Hình thức giáo dục theo hướng trải nghiệm mầm non đa dạng, phong phú. Tất cả các hình thức hoạt động phù hợp với lứa tuổi đều có thể sử dụng để thiết kế cho trẻ trải nghiệm. Người giáo viên có thể sử dụng các hình thức hoạt động như: chơi, học, lao động, tham quan, sân khấu, lễ hội, giao lưu...

Hoạt động chơi được coi là một hoạt động mà động cơ nằm trong quá trình chứ khơng nằm trong kết quả của hoạt động. Khi chơi, trẻ không chú tâm vào một lợi ích thiết thực nào, trong trị chơi các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên và với xã hội được mô phỏng lại. Hoạt động chơi mang lại cho trẻ trạng thái tinh thần vui vẻ, phấn chấn và dễ chịu.

Ưu thế của hoạt động chơi đối với việc giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ: Phù hợp với đặc điểm tâm lí và là hoạt động chủ đạo nên trẻ ln hứng thủ, tích cực tham gia hoạt động sẽ tích luỹ nhiều kinh nghiệm.

Trẻ thích chơi nhiều loại trị chơi khác nhau, mỗi trị chơi có ưu thế riêng đối với việc giáo dục trẻ: Trò chơi đóng vai, trẻ có cơ hội để mơ phỏng hiện thực cuộc sống. Đây là cơ hội để thể hiện một cách đa dạng các tình huống mà con người biểu hiện với nhau trong cuộc sống. Từ đó, giúp trẻ lĩnh hội các chuẩn mực hành vi trong ứng xử với nhau và với môi trường

Hoạt động học không phải là hoạt động chủ đạo ở lứa tuổi mầm non, nhưng giữ vị trí quan trọng trong việc chuẩn bị cho trẻ đến trường tiểu học. Hoạt động học của trẻ ở trường mầm non có đặc điểm: mục tiêu hoạt động là phát triển toàn diện nhân cách: nhận thức, thể chất, đạo đức, ngôn ngữ và nghệ thuật; nội dung hoạt động rất đa dạng với các thể loại khác nhau như: tốn, mơi trường xung quanh, thể chất, văn học, ngơn ngữ, tạo hình, âm nhạc; phương pháp tổ chức hoạt

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

động được tiến hành theo hướng tăng cường thực hành trải nghiệm, thông qua các hoạt động chơi và khai thác các cơ hội để tích hợp mục tiêu, nội dung giáo dục; các phương tiện tổ chức hoạt động đa dạng phong phú, khai thác từ nhiều nguồn khác nhau: sử dụng môi trường tự nhiên, xã hội xung quanh trẻ, các phương tiện nghệ thuật (tranh, ảnh, mơ hình, sơ đồ, các tác phẩm văn học, công nghệ thông tin...) và thực tiễn cuộc sống hằng ngày; mối quan hệ giữa giáo viên và trẻ gắn bó, thân thiết như mẹ với con hoặc như những người bạn đồng hành nên rất cởi mở, thoải mái và bình đẳng.

Ưu thế của hoạt động học đối với việc giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ: Qua hoạt động học, trẻ được trải nghiệm việc khám phá các loại kiến thức tự nhiên, xã hội, nghệ thuật... từ đó tự trẻ có thể biết được hứng thú, nhu cầu, khả năng, năng lực của mình, đồng thời được trải nghiệm các cung bậc cảm xúc khi tham gia các hoạt động đó.

Hoạt động học được tổ chức dưới hình thức tích hợp mục tiêu, nội dung giáo dục và gắn bó chặt chẽ với thực tiễn cuộc sống sẽ tạo các cơ hội cho trẻ dễ dàng sử dụng kiến thức, kĩ năng đã lĩnh hội được vào thực tiễn, làm cho kĩ năng của trẻ được rèn luyện, kiến thức được củng cố. Trẻ ngày càng có thái độ đúng trong quá trình học và hiệu quả của hoạt động này sẽ ngày càng cao hơn.

Phương tiện của hoạt động học chính là mơi trường sống thực tiễn, các sản phẩm văn hoá xã hội mà con người tạo nên. Khi tham gia hoạt động học, trẻ không chỉ học cách sử dụng các phương tiện này, chúng còn tham gia chuẩn bị, thậm chí tạo ra các phương tiện cho hoạt động của mình, Từ đó, trẻ càng trân trọng, giữ gìn các phương tiện và sản phẩm hoạt động.

Trẻ lứa tuổi mầm non có thể tham gia hoạt động lao động như: chuẩn bị (bàn ăn, hoạt động học chơi, ngủ); tự phục vụ (rửa mặt, rửa tay, đánh răng, mặc, cởi trang phục...), dọn dẹp lớp học; góc chơi, sân, vườn, chăm sóc và trồng cây xanh (rau, hoa, cây cảnh...); chăm sóc động vật ni (chim, cá, gà, vịt, mèo...).

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

Hoạt động lao động đối với trẻ mẫu giáo không nhằm tạo ra sản phẩm vật chất mà được sử dụng như một phương tiện giáo dục. Trẻ tham gia hoạt động lao động ở trường dưới hình thức tập thể, nhóm, cá nhân.

Ưu thế của hoạt động lao động đối với việc giáo dục theo hướng trải nghiệm mầm non: Lao động là hình thức hoạt động cơ bản của con người. Do vậy, qua lao động, trẻ được trải nghiệm các cách thức hoạt động khác nhau, tích luỹ được các kinh nghiệm về việc sử dụng các công cụ lao động; cách thức tương tác với môi trường tự nhiên, xã hội, con người; khám phá sự thay đổi các đối tượng do tác động của con người vào môi trường.

Tham gia hoạt động lao động dưới nhiều hình thức khác nhau như lao động tập thể, theo nhóm, cá nhân, trẻ sẽ lĩnh hội được các kinh nghiệm làm việc hợp tác, phối hợp chuẩn bị thực hiện nhiệm vụ chung, lập kế hoạch, triển khai thực hiện..., các phẩm chất của người lao động sẽ được hình thành như cần cù chịu khó, tinh thần trách nhiệm, khả năng độc lập, tính tự giác...

Tham gia hoạt động lao động, trẻ có cơ hội đặt mình vào vị trí của người lao động trải nghiệm những xúc cảm, tình cảm của bản thần trong q trình lao động. Từ đó, trẻ khơng chỉ tích luỹ được kiến thức, hình thành kĩ năng mà thái độ của trẻ với quá trình lao động cũng được bộc lộ rõ hơn, tình cảm của trẻ đối với người lao động

Tham quan là hoạt động diễn ra ngoài phạm vi trường mầm non. Trong thời gian tham quan, trẻ có thể quan sát các sự vật, hiện tượng thiên nhiên, những thay đổi diễn ra trong môi trường sống, quan sát tác động của người lớn vào môi trường và cách cải tạo môi trường để đáp ứng nhu cầu cuộc sống.

Dựa trên địa điểm tham quan, có thể chia các loại hình tham quan thành tham quan môi trường tự nhiên và tham quan môi trường xã hội. Tham quan môi trường tự nhiên bao gồm các danh lam thắng cảnh, công viên, rừng, sông hồ, biển đảo... với mục đích khám phá, trải nghiệm. Tham quan mơi trường xã hội

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

bao gồm nơi lao động sản xuất như: cánh đồng, trang trại, nhà máy, xí nghiệp.., các di tích lịch sử, cơng trình văn hoá... nhằm giáo dục trẻ truyền thống văn hoá, tình yêu quê hương đất nước, niềm tự hào dân tộc.

Ưu thế của hoạt động tham quan đối với việc giáo dục theo hướng trải nghiệm mầm non:

Tham quan danh lam thắng cảnh, các di tích lịch sử thường thu hút sự quan chú ý của trẻ. Thông qua hoạt động này trẻ sẽ phát triển óc quan sát, hứng thú nghiên cứu môi trường xung quanh, học cách xem xét đối tượng và xác định những đặc điểm nổi bật của nó. Cái đẹp của tự nhiên tạo cho trẻ xúc cảm. những ấn tượng không phai mờ nhằm phát triển những tình cảm thẩm mĩ. Trên cơ sở đó sẽ hình thành tình u q hương, đất nước và thái độ trận trọng đối với sự vật, hiện tượng xung quanh.

Tham quan nơi lao động sản xuất, trẻ được quan sát hoạt động lao động sản xuất thực tế, được trực tiếp tham gia vào quá trình lao động tạo ra sản phẩm. Do đó, những kiến thức, kinh nghiệm và cảm xúc tích cực được tích luỹ tạo ra những tình cảm tích cực của trẻ đối với người lao động, sản phẩm lao động cũng như quá trình lao động.

Tham quan các cơng trình văn hố: bảo tàng, tượng đài, nhà văn hố, đình làng.. giúp mở rộng hiểu biết của trẻ về môi trường văn hoá xã hội: trẻ được chiêm ngưỡng cấu trúc các cơng trình, được mở rộng vốn hiểu biết về các nền văn hoá, các dân tộc cũng như được tìm hiểu các hoạt động lao động sản xuất, sinh hoạt cộng đồng, về trang phục, lễ hội phong tục tập quán truyền thống.

Hoạt động lễ hội là hoạt động phản ánh các sự kiện văn hoá, lịch sử, xã hội của quốc tế, đất nước, dân tộc, địa phương và con người diễn ra trong các thời điểm nhất định trong năm. Việc khôi phục và tạo dựng các lễ hội nhằm mục đích giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, đồng thời làm thoả mãn các nhu cầu tinh thần cho con người.

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

Ưu thế của lễ hội đối với việc giáo dục theo hướng trải nghiệm mam non: Tham gia vào hoạt động lễ hội, trẻ được trải nghiệm các cung bậc cảm xúc khác nhau và điều này sẽ để lại các ấn tượng mạnh mẽ, khơng phai mờ trong tâm trí trẻ. Từ đó, khơi dậy nguồn năng lượng mạnh mẽ trong trẻ, chứa đầy thơng tin và cảm xúc tích cực, kích thích trẻ mong muốn khám phá, chia sẻ với bạn và mọi người xung quanh. Các lễ hội với sự hấp dẫn và tính thực tiễn của nó giúp trẻ được trải nghiệm trong nhiều tình huống, vai trị, vị trí khác nhau. Tuỳ từng độ tuổi trẻ có thể tham gia trải nghiệm với vai trị là người quan sát, người tham gia chuẩn bị, người trực tiếp tạo ra các sản phẩm phục vụ lễ hội, người biểu diễn nghệ thuật, đàm thoại với các nhân vật chính của lễ hội... Thơng qua lễ hội, trẻ khơng chỉ tích luỹ được kiến thức, kinh nghiệm, hành vi mà chúng cịn có cơ hội để tự khám phá, hiểu bản thân, bạn bè và mọi người. xung quanh hơn.

Các hoạt động lễ hội phong phú về nội dung và hình thức tổ chức, diễn ra vào các thời điểm khác nhau trong năm sẽ là món quà quý giá mà xã hội dành tặng cho trẻ. Mỗi hoạt động lễ hội có giá trị trải nghiệm riêng nên người giáo viên cần khai thác các ưu thế của mỗi loại nhằm đạt mục đích giáo dục phù hợp với mục tiêu đặt ra.

Tết Trung thu (15/8 âm lịch): Là ngày tết dành riêng cho thiếu niên, nhi đông. Trẻ sẽ được trải nghiệm việc rước đèn, phá cỗ, ngắm trăng, tham gia vào các chương trình văn nghệ của trường.

Ngày hội đến trường (5/9): Trẻ được trải nghiệm khơng khí hân hoan, tưng bừng của ngày hội tới trường; được cha mẹ đưa đến trường, gặp thầy cô, bạn bè mới, được trải qua các cung bậc cảm xúc, vừa háo hức, vua lo lắng và vỡ ồ trong khơng khí của ngày tựu trường.

Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11): Là ngày lễ giáo dục trẻ truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc Việt Nam. Trẻ được trải nghiệm, khám phá ý nghĩa truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc, tham gia các hoạt động trang trí trường lớp; làm quà tặng thầy, cô giáo; được trải nghiệm các công việc của thầy, cơ thơng qua các hoạt động, trị chơi khác nhau.

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

Tết Nguyên đán: Là Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam, được tổ chức. hàng năm vào thời điểm kết thúc năm cũ chào đón năm mới. Tham gia hoạt động đón chào Tết Nguyên đán, trẻ được trải nghiệm các tập tục truyền thống của dân tộc.

Ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3), ngày khu nữ Việt Nam (20/10): Trẻ được trải nghiệm các hoạt động chuẩn bị làm quà tặng bà, mẹ, cô; chuẩn bị văn nghệ, tham gia vào các hoạt động lễ hội: biểu diễn văn nghệ, chơi các trò chơi, tặng hoa, làm các việc tốt để chúc mừng bà, mẹ, cô...

Ngày kỉ niệm thành lập các ngành nghề. Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12); ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/02).

Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4) và ngày Quốc tế Lao động (1/5): Trẻ được trải nghiệm khơng khí tưng bừng của ngày lễ hội; tham gia chuẩn bị dọn dẹp, trang trí lớp học cùng với giáo viên trước ngày lễ hội.

Ngày diễn ra các sự kiện thế giới: Ngày Môi trường Thế giới (5/6).

Ngày sinh nhật của trẻ. Trẻ được trải nghiệm cảm xúc về sự quan tâm của mọi người với nhau; được sống trong khơng khí đầy tình thương u của người thân và bạn bè; đây là dịp để trẻ thể hiện sự quan tâm với mọi người và đặc biệt là với cha mẹ.

Các hoạt động trên đều chứa đựng những khả năng giáo dục nhất định và đó cũng là cơ hội để giáo viên và trẻ thể hiện khả năng sáng tạo của bản thân trong quá trình tham gia vào hoạt động. Sự đa dạng về hình thức tổ chức cũng tạo điều kiện để thực hiện phân hoá giáo dục, giúp trẻ có khả năng khác nhau đều có thể học tập và đạt được các mục tiêu giáo dục phù hợp với nhu cầu, khả năng và điều kiện sống của mình.

<i><b>1.3.4. Đánh giá kết quả hoạt động giáo dục cho trẻ mầm non theo hướng trải nghiệm </b></i>

Theo tác giả Nguyễn Công Khanh (2014) [14]Để đánh giá hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm mầm non, cần xác định sự thay đổi về kiến thức,

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

năng lực của trẻ trong quá trình tham gia vào hoạt động hay năng lực của trẻ được hình thành qua hoạt động. Từ đó, giáo viên có thể điều chỉnh kịp thời mơ hình tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm của trẻ đáp ứng mục tiêu giáo dục đặt ra.

Căn cứ xây dựng các tiêu chí đánh giá năng lực của trẻ mầm non Việc xây dựng tiêu chỉ đánh giá năng lực của trẻ mầm non trong hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm được xác định dựa vào các căn cứ sau:

- Các mục tiêu phát triển trẻ được đặt ra trong chương trình giáo dục mầm non theo các lĩnh vực phát triển thể chất, nhận thức, tình cảm, thái độ, ngơn ngữ, nghệ thuật. Trong mỗi lĩnh vực cần phát triển đồng thời cả nhận thức, kĩ năng, thái độ của trẻ.

- Đặc trưng hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm: sự tham gia tích cực của trẻ trong suốt các giai đoạn giáo dục (từ trải nghiệm thực tế đến chia sẻ kinh nghiệm, rút ra kinh nghiệm và vận dụng kinh nghiệm vào cuộc sống). Do vậy, cần xác định các năng lực như: cảm xúc, chủ động tham gia hoạt động, thực hiện hoạt động hiệu quả, đánh giá kết quả và vận dụng kinh nghiệm vào thực tiễn. - Sự phát triển năng lực là quá trình được rèn luyện, bồi dưỡng thường xuyên thông qua hoạt động và phụ thuộc rất nhiều vào tính tích cực của mỗi cá nhân, cũng như các cơ hội được trải nghiệm trong môi trường và sự hướng dẫn của nhà giáo dục. Do vậy, việc đánh giá năng lực của trẻ cần tiến hành dựa trên việc quan sát hành vi, kết hợp trao đổi, trò chuyện với trẻ chứ không nên chỉ đánh giá qua một bài kiểm tra. Cần làm rõ mức độ thực hiện, sự tiến bộ hay những dấu hiệu về sự cố gắng của trẻ trong quá trình tham gia hoạt động giáo dục.

• Các tiêu chí đánh giá năng lực của trẻ mầm non Tiêu chí 1: Trẻ có cảm giác thoải mái trong hoạt động. Tiêu chí 2: Trẻ chủ động tham gia vào hoạt động. Tiêu chí 3: Trẻ thực hiện hoạt động có hiệu quả.

</div>

quản lý hoạt động giáo dục cho trẻ 5 6 tuổi theo hướng trải nghiệm ở các trường mầm non huyện yên phong tỉnh bắc ninh

<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC </b>

<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC </b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về