Rèn kỹ năng viết đoạn văn NLXH 200 chữ ( 127 trang)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (857.02 KB, 127 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

NĂM HỌC 2023 – 2024

NGỮ VĂN THPTĐỢT 4

KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NLXH 200 CHỮNăm học 2023-2024 - Môn: Ngữ văn – khối 11

@( Tài liệu gồm có: 127 trang )

Họ tên giáo viên:...

Đơn vị:...

MỤC LỤC

1. Nghị luận về một hiện tượng đời sống:...1

1.1. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ, quan điểm về hiện tượng đời sống tiêu cực:...1

1.2. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ, quan điểm về hiện tượng đời sống tích cực:...6

2. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý:...11

2.1. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ, quan điểm về một phẩm chất tư tưởng đạo đức, lốisống tốt:... 11

2.2. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bàn về tác hại của một tư tưởng,lối sống , tiêu...17

cực,lệch chuẩn:...17

2.3. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ về một ý kiến/ câu nói thể hiện...20

một quan niệm sống (Chủ yếu là quan niệm/ thông điệp sống đúng đắn, có ý nghĩa):...20

2.4. Dạng đề: Viết đoạn văn nghị luận bàn về ý nghĩa của một giá trị sống được đề cao ( Sách,gia đình,tình bạn, …):...24

3. Một số đoạn văn mẫu...26

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

NĂM HỌC 2023 – 2024

1. Nghị luận về một hiện tượng đời sống:

1.1. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ, quan điểm về hiện tượng đời sống tiêu cực:

*Kĩ năng viết đoạn:

Gọi A là hiện tượng đời sống tiêu cực (thực phẩm bẩn, ô nhiễm môi trường, tai nạn

giao thông, lối sống vô cảm, lối sống ảo, thuốc giả, thái độ kì thị đối với người nhiễm covid 19,tình trạng trốn cách ly, khai báo y tế giả, tình trạng nghiện game, bạo lực học đường, …), ta có

cơng thức viết đoạn như sau:

PhầnPhương pháp, nội dung

Mởđoạn

Giới thiệu vấn đề nghị luận – Hiện tượng đời sống tiêu cực và thể hiện thái độ của người viết

Cách1

Giới thiệu trực tiếp hiện tượng cần nghị luận:

A là một vấn đề trăn trở, bức xúc, đáng lên án trong xã hội hiện nay.

Cách2

Đi từ những hiện tượng tương tự tương tự

Cùng với những vấn đề B, C, D (Những hiện tượng đời sống tiêu cực cótầm ảnh hưởng giống A), A cũng là một vấn đề trăn trở, bức xúc trong xãhội hiện nay.

Cách3

Đi từ một hiện tượng đời sống ngược lại:

Trong khi cả xã hội đang nỗ lực vì E (giá trị tốt đẹp mang ý ý nghĩa nhânvăn) thì A là một vấn đề trăn trở, bức xúc, đáng lên án trong xã hội hiện

- Giải thích, nêu thực trang: hiện tượng đó (A) là gì? đang diễn ra ở

phạm vi, mức độ nào (Thường ghi là: Đáng buồn và đáng quan ngại là

ngày càng lan rộng, phổ biến, có tính chất phức tạp, nghiêm trọng, nguyhiểm)?

(Lưu ý: Trường hợp hiện tượng đời sống (A) không được nêu trực tiếp mà được phản ánh trong một văn bản (thường là bản tin), cần tóm tắt ngắn gọn văn bản và xác đinh nội dung đó đã phản ánh hiện tượng nào trong đời sống. Sau đó mới đi vào phần giải thích – rất ít gặp)

Bànluận

- Bàn luận:

+ Nêu(chỉ ra) tác hại, hậu quả của hiện tượng đó với đời sống cá nhân và cộng đồng. Đưa dẫn chứng minh hoạ

Gợi ý: Thực trạng A đã để lại(gây ra) những hệ luỵ/(hậu quả, tác hại)

nghiêm trọng trong đời sống).

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

NĂM HỌC 2023 – 2024

Với cá nhân người gây ra hiện tượng thường ảnh hưởng đến nhân cáchcách, tạo hình ảnh xấu xí trong mắt mọi người hoặc ảnh hưởng đến tươnglai.

Với cộng đồng thường để lại gánh nặng, ảnh hưởng đến chất lượng, sựbình yên của cuộc sống và hậu quả nặng nề trong tương lai.

+ Nêu nguyên nhân dẫn đến hiện tượng: chủ quan, khách quan – Đặc biệt nhấn mạnh nguyên nhân chủ quan,.

Gợi ý:

Nguyên nhân chủ quan: thường do sự vơ cảm, lịng tham, sự ích kỷ, thói adua học địi, thích thể hiện; sự thiếu hiểu biết; sự thiếu ý thức, vô tráchnhiệm với cộng đồng,…của cá nhân.

Nguyên nhân khách quan: thường do khâu quản lí, giám sát của các cơquan chức năng còn lỏng lẻo, chưa chặt chẽ, chế tài xử phạt chưa đủ mạnhhoặc do môi trường sống tác động,…

Cần thấy được hậu quả mà hiện tượng gây ra cho đời sống con người và đề ra giải pháp và hành động ngăn chặn, đẩy lùi nó.

Gợi ý cách ghi và tìm ý:

- Thiết nghĩ, đã đến lúc mỗi người cần nhìn nhận một cách nghiêm túc hậu

quả mà hiện tượng A gây ra cho đời sống con người và có trách nhiệmchung tay đẩy lùi/ ngăn trạng thực trạng nhức nhối/ đau xót này.

-Về phía cộng đồng, cần làm gì ? (Tăng cường cơng tác tun truyềnnâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi người dân trong việc đẩy lùi tìnhtrạng A. Các cơ quan chức năng cần có sự giám sát chặt chẽ và có chế tàixử phạt đủ mạnh để răn đe đối với những người cố tình gây ra tình trạngA? Về phía cá nhân, cần làm gì ?(Đừng vì lịng tham, sự ích kỉ của bảnthân mà tự huỷ hoại mình và gây ra những hậu quả, hệ luỵ cho cộng đồng.Cần có ý thức, trách nhiệm trong việc đẩy lùi hiện tượng A.bằng nhữnghành động nhỏ cho một ý nghĩa lớn,….)

Lưu ý: Cần dựa vào nguyên nhân để tìm giải pháp.

Kếtđoạn

-Khái quát vấn đề/Nêu phương hướng ứng xử trong đời sống của cá nhân/ truyền tải thông điệp sống đến mọi người, hướng mọi người cùng nhận thức, hành động đúng.

-Cách ghi:

Hãy vì một xã hội văn minh, tốt đẹp/ một môi trường….trong sáng lành mạnh/ chấtlượng cuộc sống của chúng ta mà chung đẩy lùi/ ngăn chăn/ thay đổi A. Làm đượcnhư vậy, chúng ta có thể tin rằng, trong tương lai không xa, chúng ta sẽ có được…

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

NĂM HỌC 2023 – 2024

(những điều tốt đẹp/ những giá trị nhân văn/ cuộc sống trở nên thực sự có ý nghĩa).

Lưu ý: Có thể nhập phần Bài học nhận thức và hành động (ở phần thân bài) với phần kết

* Ví dụ minh họa:

+ Đề: Viết đoạn nghị luận xã hội bàn về vấn nạn thực phẩm bẩn?

+ Hướng dẫn cách viết theo công thức trên:

PhầnPhương pháp, nội dung

Mởđoạn

Giới thiệu vấn đề nghị luận – Hiện tượng đời sống tiêu cực và thể hiện thái độ của người viết

Cách1

Giới thiệu trực tiếp hiện tượng cần nghị luận:

Thực phẩm bẩn là một vấn đề trăn trở, bức xúc trong xã hội hiện nay.

Cách2

Đi từ những hiện tượng tương tự tương tự để giới thiệu A:

Cùng với những vấn đề ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông, ..., thựcphẩm bẩn cũng là một vấn đề trăn trở, bức xúc trong xã hội hiện nay.

Cách3

Đi từ một hiện tượng đời sống ngược lại để giới thiệu A:

Khi mà cả xã hội đang nỗ lực để nâng cao chất lượng cuộc sống thìthực phẩm bẩn là một vấn đề trăn trở, bức xúc, đáng lên án trong xã hội

- Giải thích, nêu thực trang: Thực phẩm bẩn là loại thực phẩm ơi thiu, nhiễm hố chất độc hại, khơng đảm bảo an tồn vệ sinh thực phẩm.?

Đáng buồn và đáng quan ngại là ngày càng lan rộng, phổ biến, nghiêm trọng,

nguy hiểm.

Bànluận

- Bàn luận:

+ Nêu(chỉ ra) tác hại, hậu quả của hiện tượng đó với đời sống cá nhân và cộng đồng, đưa dẫn chứng minh hoạ:

Thực trạng này đã để lại những hệ luỵ, hậu quả, tác hại nghiêm trọngtrong đời sống. Ăn phải thực phẩm bẩn về lâu về dài sẽ ảnh hưởng

nghiêm trọng đến sức khoẻ, gây ra nhiều loại bệnh, ảnh hưởng gan, thận hay ung thư…

Việc sản xuất, mua bán thực phẩm bẩn không chỉ gây tâm lí hoang mang cho người tiêu dung mà còn làm rối loạn thị trường tiêu dùng; ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống và nền kinh tế hiện

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

NĂM HỌC 2023 – 2024

+ Nêu nguyên nhân dẫn đến hiện tượng:

Chủ quan: Lòng tham, sự vơ cảm và sự ích kỷ đã khiến người ta bất chấp

tất cả - kể cả việc đầu độc mạng sống của đồng loại để sản xuất, mua bán, kinh doanh thực phẩm bẩn.

Khách quan: do khâu quản lí, giám sát của các cơ quan chức năng còn lỏnglẻo, chưa chặt chẽ và chế tài xử phạt chưa hợp lý cũng là một trong những

nguyên nhân khiến thực phẩm bẩn ngày càng trôi nổi trên thị trường.

Cần thấy được hậu quả mà hiện tượng gây ra cho đời sống con người và đề ra giải pháp và hành động ngăn chặn, đẩy lùi nó:

- Bài học nhận thức và hành động đúng:

Thiết nghĩ, đã đến lúc mỗi người cần nhìn nhận một cách nghiêm túc hậu quảmà thực phẩm bẩn gây ra cho đời sống con người và có trách nhiệm chungtay đẩy lùi, ngăn chặn thực trạng nhức nhối này, bằng cách tăng cường côngtác tuyên truyền nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi người dân đối vớicộng đồng.

Các cơ quan chức năng cần có sự giám sát chặt chẽ và có chế tài xử phạt đủmạnh để răn đe đối với những người cố tình sản xuất, mua bán, kinh doanhthực phẩm bẩn. Đừng vì lịng tham, sự ích kỉ của bản thân mà tự huỷ hoạimình và gây ra những hậu quả, hệ luỵ nặng nề. Hãy bắt đầu bằng nhữnghành động nhỏ cho một ý nghĩa lớn - là người tiêu dùng sáng suốt, và

không tiếp tay cho những hành vi dối trá của những người bn bán khơng chân chính

Kếtđoạn

-Khái qt vấn đề/Nêu phương hướng ứng xử trong đời sống của cá nhân/ truyền tải thông điệp sống đến mọi người, hướng mọi người cùng nhận thức, hành động đúng:

Hãy vì một xã hội văn minh, tốt đẹp,vì sức khoẻ cộng đồng và chất lượng cuộcsống, cùng chung tay đẩy lùi thực phẩm bẩn ra khỏi cuộc sống của chúng ta. Làm đượcnhư vậy, chúng ta có thể tin rằng, trong tương lai không xa chúng ta sẽ không bị ámảnh bởi bệnh tật vì thực phẩm bẩn. Hãy nói khơng với thực phẩm bẩn!

+ Đoạn văn hoàn chỉnh:

Cùng với những vấn đề ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông, ..., thực phẩm bẩn cũnglà một vấn đề trăn trở, bức xúc trong xã hội hiện nay.Thực phẩm bẩn là loại thực phẩm ơi thiu,nhiễm hố chất độc hại, khơng đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Đáng buồn và đáng quan

ngại là ngày càng lan rộng, phổ biến, nghiêm trọng, nguy hiểm. Thực trạng này đã để lại những

hệ luỵ, hậu quả, tác hại nghiêm trọng trong đời sống. Ăn phải thực phẩm bẩn về lâu về dài sẽ

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

NĂM HỌC 2023 – 2024

ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ, gây ra nhiều loại bệnh, ảnh hưởng gan, thận hay ungthư…Việc sản xuất, mua bán thực phẩm bẩn khơng chỉ gây tâm lí hoang mang cho người tiêudung mà còn làm rối loạn thị trường tiêu dùng; ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sốngvà nền kinh tế hiện nay.Lòng tham, sự vơ cảm và sự ích kỷ đã khiến người ta bất chấp tất cả - kểcả việc đầu độc mạng sống của đồng loại để sản xuất, mua bán, kinh doanh thực phẩm bẩn. Mặtkhác, chính khâu quản lí, giám sát của các cơ quan chức năng còn lỏng lẻo, chưa chặt chẽ và chếtài xử phạt chưa hợp lý cũng là một trong những nguyên nhân khiến thực phẩm bẩn ngày càngtrôi nổi trên thị trường. Thiết nghĩ, đã đến lúc mỗi người cần nhìn nhận một cách nghiêm túchậu quả mà thực phẩm bẩn gây ra cho đời sống con người và có trách nhiệm chung tay đẩy lùi,ngăn chặn thực trạng nhức nhối này, bằng cách tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao ýthức, trách nhiệm của mỗi người dân đối với cộng đồng.Các cơ quan chức năng cần có sự giámsát chặt chẽ và có chế tài xử phạt đủ mạnh để răn đe đối với những người cố tình sản xuất, muabán, kinh doanh thực phẩm bẩn. Đừng vì lịng tham, sự ích kỉ của bản thân mà tự huỷ hoạimình và gây ra những hậu quả, hệ luỵ nặng nề. Hãy bắt đầu bằng những hành động nhỏ chomột ý nghĩa lớn - là người tiêu dùng sáng suốt và không tiếp tay cho những hành vi dối trá củanhững người bn bán thực phẩm bẩn. Hãy vì một xã hội văn minh, tốt đẹp,vì sức khoẻ cộngđồng và chất lượng cuộc sống, cùng chung tay đẩy lùi thực phẩm bẩn ra khỏi cuộc sống củachúng ta. Làm được như vậy, chúng ta có thể tin rằng, trong tương lai không xa chúng ta sẽkhông bị ám ảnh bao trùm bởi bệnh tật do thực phẩm bẩn gây ra.

1.2. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ, quan điểm về hiện tượng đời sống tích cực:

* Kĩ năng viết đoạn:

Gọi A là hiện tượng đời sống tích cực (Các phong trào thiện nguyện xuất phát từ lòng

nhân ái: phong trào hỗ trợ người nghèo, phong trào hỗ trợ đồng bào miền trung vượt qua khókhăn do bão lũ, chương trình thắp sáng ước mơ, trái tim cho em, mái ấm tình thương cho trẻ emlang thang cơ nhỡ,, tinh thần đoàn kết chung tay đẩy lùi đại dịch covid 19, hành động chung taybảo vệ môi trường, chung tay đẩy lùi tai nạn giao thơng,…), ta có cơng thức viết đoạn như

PhầnPhương pháp, nội dung

Mởđoạn

Giới thiệu vấn đề nghị luận – Hiện tượng đời sống tích cực và thể hiện thái độ của người viết

Cách 1

Giới thiệu trực tiếp hiện tượng cần nghị luận:

A là một hoạt động(nghĩa cử) cao đẹp, đáng trân trọng.

Cách 2

Đi từ những hiện tượng tương tự tương tự

Cùng với nhiều chương trình thiện nguyện…khác, A là một hoạtđộng(nghĩa cử) cao đẹp, đáng trân quý.

Đi từ một hiện tượng đời sống ngược lại:

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

NĂM HỌC 2023 – 2024

Cách 3Khi mà trong cuộc sống, khơng ít người đang chạy theo lối sống thựcdụng… thì A là một điểm sáng của…/là một hoạt động(nghĩa cử) cao đẹp,

Hiện tượng A là gì? (là một phong trào thiện nguyện)? đang diễn ranhư thế nào? (đang được nhiều người quan tâm, ủng hộ)? Ai là ngườithực hiện ? (do các tổ chức, cá nhân thực hiện) Trong phạm vi nào?(trong phạm vi rộng khắp cả nước/ từ Bắc đến Nam hoặc trong phạm vi

hẹp nhưng có tầm ảnh hưởng lớn đến mọi người ). Làm những gì?...

Bànluận

+ Nêu nguyên nhân dẫn đến hiện tượng: khách quan, chủ quan – Đặc biệt nhấn mạnh nguyên nhân chủ quan (dạng bài này, bắt buộc phải nêu nguyên nhân trước).

Gợi ý:

Nguyên nhân khách quan: thường xuất phát từ một thực trạng xấu, nhứcnhối trong xã hội (thường do thiên hoạ - thời tiết, môi trường sống khắcnghiệt gây ra, nhân hoạ - sự ích kỉ, vơ cảm, vơ ý thức của con người gâyra)

Nguyên nhân chủ quan: xuất phát từ niềm trắc ẩn, sự trăn trở trước thựctrạng xã hội xấu và lòng tốt, ý thức, tinh thần trách nhiệm cao của các cánhân đối với cộng đồng xã hội.

+ Nêu(chỉ ra) tác động - lợi ích, ý nghĩa của hiện tượng A với đời sống cá nhân và cộng đồng?

Gợi ý: A Không chỉ giúp/ góp phần khắc phục được thực trạng đáng buồn(nhức nhối) nào đang xảy ra trong xã hội… mà cịn có tác động tích cựcnào đến những số phận cá nhân đang rơi vào hồn cảnh khó khăn?( tạo chohọ cơ hội, môi trường tốt đẹp, xoa dịu nỗi đau, tiếp thêm sức mạnh, nghịlực sống, niềm tin, sự hy vọng,.. giúp họ vượt lên số phận, hoàn cảnh …)

Cần nhìn nhận đúng ý nghĩa, lợi ích mà A đem lại cho đời sống con người. Từ đó, khẳng định ý nghĩa nhân văn của hiện tượng và cần có ý thức nhân rộng, A trong xã hội.

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

-Cách lập luận: Vì mục đích đúng, chúng ta hãy tiếp tục hành động đúng (phát

huy lan toả tinh thần của hoạt động A). Làm được như vây, ta sẽ đạt được kếtquả tốt (không chỉ làm cho cuộc sống của mỗi người thực sự có ý nghĩa mà cịn đemđến những lợi ích có ý nghĩa nhân văn với cộng đồng).

Lưu ý: Có thể nhập phần Bài học nhận thức và hành động (ở phần thân bài) với phần kết

* Ví dụ minh hoạ:

+ Đề: Viết đoạn nghị luận xã hội bàn về phong trào hỗ trợ đồng bào miền trung vượt quabão lũ.

+ Hướng dẫn cách viết theo công thức trên:

PhầnPhương pháp, nội dung

Mởđoạn

Giới thiệu vấn đề nghị luận – Hiện tượng đời sống tích cực và thể hiện thái độ của người viết.

Cách 1

Giới thiệu trực tiếp hiện tượng cần nghị luận:

Phong trào hỗ trợ đồng bào miền trung vượt qua bão lũ là một hoạtđộng (nghĩa cử) cao đẹp, đáng trân trọng.

Cách 2

Đi từ những hiện tượng tương tự tương tự

Cùng với nhiều chương trình thiện nguyện xuất phát từ lòng nhân áiphong trào hỗ trợ đồng bào miền trung vượt qua bão lũ là một hoạtđộng, một nghĩa cử cao đẹp đáng trân quý..

Cách 3

Đi từ một hiện tượng đời sống ngược lại:

Khi mà trong cuộc sống, khơng ít người đang chạy theo lối sống thực dụng,xem nhẹ những giá trị tinh thần thì phong trào hỗ trợ đồng bào miền

trung vượt qua bão lũ được xem là điểm sáng của lòng nhân ái, là một hoạt động, một nghĩa cử cao đẹp đáng trân quý.

-Giải thích: Hiện tượng A là gì? (là một phong trào thiện nguyện)?đang diễn ra như thế nào? (đang được nhiều người quan tâm, ủng hộ)?Ai là người thực hiện ? (do các tổ chức, cá nhân thực hiện) Trong phạm

vi nào? Làm những gì?...

Đây là một phong trào thiện được nhiều người quan tâm, hưởng ứng nhiệttình. Phong trào không chỉ nhận được sự ủng hộ từ các tổ chức mà cịnnhận được sự qun góp tích cực của đồng bào cả nước, từ Bắc đến Nam. . Từ em học sinh góp giấy “kế hoạch nhỏ” hay đập heo đất đến những cụ giàcòng lưng cõng thùng mì, quần áo cũ đến đóng góp ở điểm tiếp nhận cứu

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

NĂM HỌC 2023 – 2024

trợ, từ nguồn của cán bộ, cơng nhân đóng góp từ ngày cơng, ngày lươngđến nguồn của những tập đồn lớn hàng nghìn tỷ đồng. Đâu đâu cũngsáng đèn, thâu đêm chuẩn bị hàng cứu trợ. Đặc biệt, nhiều văn nghệ sỹ đãđi đầu trong việc kêu gọi sự ủng hộ của các mạnh thường quân cùng hỗ trợđồng bào vùng lũ. Nổi bật là ca sỹ Thủy Tiên với số tiền vận động đượccông bố lên đến hơn 100 tỷ đồng; danh hài Hoài Linh kêu gọi hỗ trợ đượchơn 10 tỷ, vợ chồng Lý Hải - Minh Hà cùng những người bạn góp 4 tỷđồng,...

. Ở những nơi bị ngập sâu, khó di chuyển, đội cứu hộ của chính quyền,quân đội đảm bảo việc cung cấp lương thực cho người dân và thường trựclực lượng cứu nạn tại chỗ để sẵn sàng ứng cứu các tình huống nguy hiểmđến tính mạng của người dân.

Bànluận

+ Nêu nguyên nhân dẫn đến hiện tượng:

(Gợi ý:Nguyên nhân khách quan: thường xuất phát từ một thực trạngxấu, nhức nhối trong xã hội (thường do thiên hoạ - thời tiết, môi trườngsống khắc nghiệt gây ra, nhân hoạ - sự ích kỉ, vô cảm, vô ý thức của conngười gây ra)

Nguyên nhân chủ quan: xuất phát từ niềm trắc ẩn, sự trăn trở trước thựctrạng xã hội xấu và lòng tốt, ý thức, tinh thần trách nhiệm cao của các cánhân đối với cộng đồng xã hội).

-Khách quan: Những ngày tháng 10, tình trạng ngập lụt nghiêm trọng tạicác tỉnh miền Trung đã gây tổn thất, thiệt hại to lớn về người và tài sản,đẩy đồng bào miền trung vào cảnh màn trời, chiếu đất.

-Chủ quan: Xót xa khúc ruột miền Trung “oằn” mình trong gian khó,khơng phân biệt giàu nghèo, tuổi tác, vùng miền, nhiều cá nhân, tổ chứcsẵn sàng ủng hộ, quyên góp, hỗ trợ bà con vùng lũ. Lòng nhân ái, nghĩađồng bào đã khơi dậy thiện tâm trong mỗi người Việt. Người dân cả nướcđã và đang sẵn sàng hướng về miền Trung, cùng bà con vượt qua hậu quảcủa bão lũ. Một làn sóng mang tên “nhân đạo, từ thiện” dâng lên mạnh mẽtrong cộng đồng, chạy đua với lũ bão để giúp đồng bào ở vùng thiên tai.

+ Nêu(chỉ ra) tác động - lợi ích, ý nghĩa của hiện tượng A với đời sống cá nhân và cộng đồng?

(Gợi ý: A Khơng chỉ giúp/ góp phần khắc phục được thực trạng đáng buồn(nhức nhối) nào đang xảy ra trong xã hội… mà cịn có tác động tích cựcnào đến những số phận cá nhân đang rơi vào hồn cảnh khó khăn?( tạo chohọ cơ hội, môi trường tốt đẹp, xoa dịu nỗi đau, tiếp thêm sức mạnh, nghị

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

NĂM HỌC 2023 – 2024

lực sống, niềm tin, sự hy vọng,.. giúp họ vượt lên số phận, hoàn cảnh …) Những hành động mang ý nghĩa nhân văn này đã và đang là tâm điểmchú ý của cộng đồng và nhanh chóng trở thành làn sóng lan tỏa tấm lịngnhân ái, rộng khắp trong tồn xã hội. Phong trào khơng chỉ giúp đồng bàomiền trung khắc phục khó khăn do bão lũ gây ra tạo điều kiện cho đồng bàosớm ổn định cuộc sống mà còn xoa dịu nỗi đau, tiếp thêm sức mạnh, niềmtin, hy vọng giúp họ vượt lên số phận.

- Cách lập luận: Vì mục đích đúng, chúng ta hãy tiếp tục hành động đúng (phát

Lưu ý: Có thể nhập phần Bài học nhận thức và hành động (ở phần thân bài) với phần kết

+

Đoạn văn hoàn chỉnh:

Cùng với nhiều chương trình thiện nguyện xuất phát từ lịng nhân ái phong trào hỗ trợđồng bào miền trung vượt qua bão lũ là một hoạt động, một nghĩa cử cao đẹp đáng trân quý.Đây là một phong trào thiện được nhiều người quan tâm, hưởng ứng nhiệt tình. Phong tràokhơng chỉ nhận được sự ủng hộ từ các tổ chức mà cịn nhận được sự qun góp tích cực củađồng bào cả nước, từ Bắc đến Nam. Những ngày tháng 10, tình trạng ngập lụt nghiêm trọng tạicác tỉnh miền Trung đã gây tổn thất, thiệt hại to lớn về người và tài sản, đẩy đồng bào miềntrung vào cảnh màn trời, chiếu đất. Xót xa khúc ruột miền Trung “oằn” mình trong gian khó,khơng phân biệt giàu nghèo, tuổi tác, vùng miền, nhiều cá nhân, tổ chức sẵn sàng ủng hộ, qungóp, hỗ trợ bà con vùng lũ. Lịng nhân ái, nghĩa đồng bào đã khơi dậy thiện tâm trong mỗi ngườiViệt. Người dân cả nước đã và đang sẵn sàng hướng về miền Trung, cùng bà con vượt qua hậuquả của bão lũ. Một làn sóng mang tên “nhân đạo, từ thiện” dâng lên mạnh mẽ trong cộngđồng, chạy đua với lũ bão để giúp đồng bào ở vùng thiên tai. Từ em học sinh góp giấy “kế hoạchnhỏ” hay đập heo đất đến những cụ già còng lưng cõng thùng mì, quần áo cũ đến đóng góp ởđiểm tiếp nhận cứu trợ, từ nguồn của cán bộ, công nhân đóng góp từ ngày cơng, ngày lươngđến nguồn của những tập đồn lớn hàng nghìn tỷ đồng.Đâu đâu cũng sáng đèn, thâu đêmchuẩn bị hàng cứu trợ. Đặc biệt, nhiều văn nghệ sỹ đã đi đầu trong việc kêu gọi sự ủng hộ của

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

NĂM HỌC 2023 – 2024

các mạnh thường quân cùng hỗ trợ đồng bào vùng lũ. Nổi bật là ca sỹ Thủy Tiên với số tiền vậnđộng được công bố lên đến hơn 100 tỷ đồng; danh hài Trấn Thành kêu gọi hỗ trợ được hơn 4 tỷ,vợ chồng Lý Hải - Minh Hà cùng những người bạn góp 4 tỷ đồng,... Những hành động mang ýnghĩa nhân văn này đã và đang là tâm điểm chú ý của cộng đồng và nhanh chóng trở thành lànsóng lan tỏa tấm lịng nhân ái, rộng khắp trong tồn xã hội. Phong trào khơng chỉ giúp đồng bàomiền trung khắc phục khó khăn do bão lũ gây ra tạo điều kiện cho đồng bào sớm ổn định cuộcsống mà còn xoa dịu nỗi đau, tiếp thêm sức mạnh, niềm tin, hy vọng giúp họ vượt lên số phận.Tình người trong cơn bão lũ đã toả sáng trong cộng đồng. Hãy tiếp tục lan toả sức mạnh củalòng nhân ái để đem đến những điều tốt đẹp nhất cho người dân vùng lũ miền trung và gópphần làm đẹp cho đời bởi chỉ có yêu thương và nhận yêu thương mới đem đến cho chúng ta hạnhphúc thật sự trên đời.

2. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý:

2.1. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ, quan điểm về một phẩm chất tư tưởng đạo đức, lối sống tốt:

* Kĩ năng viết đoạn:

Gọi A là phẩm chất, tư tưởng đạo đức, lối sống tốt (lòng nhân ái, lòng nhân hậu, sự

thấu cảm, lòng bao dung, lòng vị tha, sự tử tế, sự trung thực, khiêm tốn, sư cống hiến, lối sốngdấn thân, sống có lí tưởng, sống có trách nhiệm, sự đam mê, bản lĩnh, lòng dũng cảm, sự kiênđịnh,chăm chỉ, niềm tin, lạc quan, lan tỏa nguồn năng lượng sống tích cực…. ), ta có cơng thức

viết đoạn như sau:

PhầnPhương pháp, nội dung

Mởđoạn

Giới thiệu vấn đề nghị luận – Phẩm chất tư tưởng đạo đức, lối sống tốt.

và bày tỏ sự cần thiết, đáng quý của phẩm chất tốt cần nghị luận ( A là một trong những phẩm chất đáng quý và cần thiết của mỗi người.)

Cách 1

Giới thiệu trực tiếp hiện tượng cần nghị luận A:

A là biểu hiện đẹp đẽ (là phẩm chất đáng quý) của nhân cách con người.

Cách 2

Đi từ những hiện tượng tương tự tương tự để giới thiệu A:

-Con người có nhiều phẩm chất tốt nhưng đẹp nhất là A

-Cùng với những vấn đề B, C, D (Những phẩm chất đạo đức, lối sốngtốt giống A), thì A là biểu hiện đẹp đẽ (là phẩm chất đáng quý) của nhâncách con người.

Cách 3

Đi từ một thói tật ngược lại hoặc từ những trở ngại trong cuộc sống để giới thiệu A:

-Khi mà trong cuộc sống không ít người đang chạy theo lối sống thựcdụng… thì A (Phẩm chất tốt về tâm hồn, tình cảm) được xem là biểuhiện đẹp đẽ (là phẩm chất đáng quý) của nhân cách con người.

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

NĂM HỌC 2023 – 2024

-Khi đường đời luôn đầy những chơng gai thử thách thì A (phẩm chất tốtvề bản lĩnh, nghị lực, ý chí) được xem là chìa khố (bệ phóng) giúp ta điđến thành cơng.

Ví dụ: -Bàn về sự cống hiến, có thể giới thiệu vấn đề như sau:

Peter Marshall – thượng nghị viện Mỹ từng nói: “Thước đo của đờingười không phải thời gian mà là sự cống hiến”

-Bàn về sự trung thực, có thể giới thiệu vấn đề như sau:

“Không di sản nào quý giá bằng lịng trung thực”(Wiliam Sh.Peare)

Giải thích A là gì? Người có phẩm chất A thường có những biểu hiện - tháiđộ, hành đông như thế nào?).

Nên dùng cách giải thích bằng những từ đồng nghĩa, trái nghĩa, từ

Phân tích, lí giải tại sao A lại là phẩm chất cần thiết, đáng quý; chứng minh bằng dẫn chứng tiêu biểu:

+ Cần chỉ rõ ý nghĩa, lợi ích của A trong đời sống

Gợi ý: A (Phẩm chất tốt về tâm hồn, tình cảm – lịng nhân ái, sự thấu cảm, sự tử tế, lòng nhân hậu, vị tha, lối sống cống hiến, tinh thần trách

nhiệm,… ) sẽ giúp cho ta có thể làm được nhiều điều có ích, đem đượcnhững điều tốt đẹp đến cho cuộc đời và làm cho cuộc sống của mỗi người trởnên có ý nghĩa, đáng sống hơn.

A(phẩm chất tốt về nghị lực, ý chí - bản lĩnh, lịng dũng cảm, sự kiên

trì, siêng năng,lịng dũng cảm, sự kiên trì, lạc quan,…) sẽ giúp ta vượtlên những chơng gai thử thách trên đường đời đi đến thành công, khẳngđịnh mình trong xã hội,…

Người có A ln được mọi người yêu quý, tin tưởng, tôn trọng)

Đưa dẫn chứng minh hoạ.

+ Phản biện (lật ngược vấn đề: nếu thiếu / khơng có A, cuộc sống của

mỗi người sẽ như thế nào? dẫn đến những hạn thế nào? ( yếu mềm, nhỏbé, tầm thường, vô vị; dễ bị cô lập, bị mọi người xa lánh, xem thường…?).

Cần phê phán. Lên án những người có thói tật, lối sống ngược lại với A đó.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

Có thể nói, A là phẩm chất đẹp đẽ/ cao quý làm nên nhân cách con người/ làyếu tố quan trọng giúp ta đi đến thành cơng.

Có thể nói, A đem đến cho cuộc sống của chúng ta nhiều ý nghĩa.Có thể nói, người có A ln được sự u mến, q trọng.

Vì vậy, mỗi người cần rèn luyện để có phẩm chất tốt (A )/ phải có ý thức

Có thể mượn câu châm ngơn có ý nghĩa thay lời kết luận. Ví dụ: Bàn về ý chí, có thể dùng câu nói sau thay lời kết luận:

“Nơi nào có ý chí, nới đó có con đường”

Lưu ý: Có thể nhập phần Bài học nhận thức và hành động (ở phần thân bài) với phần kết

* Ví dụ minh họa:

+ Đề 1: Viết đoạn nghị luận xã hội bày tỏ suy nghĩ của anh/ chị về lòng nhân ái.

+ Hướng dẫn cách viết theo công thức trên:

PhầnPhương pháp, nội dung

Mởđoạn

Giới thiệu vấn đề nghị luận – Phẩm chất tư tưởng đạo đức, lối sống tốt.

và bày tỏ sự cần thiết, đáng quý của phẩm chất tốt cần nghị luận ( A là một trong những phẩm chất đáng quý và cần thiết của mỗi người.)

Cách 1

Giới thiệu trực tiếp hiện tượng cần nghị luận (A):

Lòng nhân ái là biểu hiện đẹp đẽ (là phẩm chất đáng quý) của nhân cách conngười.

Con người có nhiều phẩm chất tốt nhưng đẹp nhất là lòng nhân ái

Cách 3

Đi từ một thói tật ngược lại hoặc từ những trở ngại trong cuộc sống để giới thiệu A:

Khi mà trong cuộc sống khơng ít người đang chạy theo lối sống thực dụngthì lịng nhân ái được xem là phẩm chất vô cùng trân quý của nhân cáchcon người.

Có một nhà văn Nga từng nói rất hay về lịng nhân ái: "Nơi lạnh nhấtkhơng phải là Bắc Cực, mà là nơi khơng có tình thương".

Lí giải, làm sáng tỏ vấn đề nghị luận (A)

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

Nhân ái là lòng thương người, là sống nhân hậu. Người có lịng nhân áiluôn dễ xúc động, trăn trở đồng cảm sẻ chia trước những hoàn cảnh bất hạnhđáng thương của con người và luôn quan tâm, sẻ chia, giúp đỡ những ngườixung quanh.

Bànluận

-Chỉ ra lợi ích, ý nghĩa của A:

Trong mùa dịch covid-19, nhiều cá nhân tập thể đã chia sẻ vật chất đếnnhững người có hồn cảnh khó khăn; chính phủ Việt Nam giang tay đónđồng bào từ vùng dịch trở về, tạo điều kiện nơi ăn chốn ở cho công dân mình.Tháng 10/ 2020, khi cuộc sống của đồng bào miền Trung oằn mình trong bãolũ, thì một lần nữa, sức mạnh của lòng nhân ái tiếp tục được lan toả xoa dịunỗi đau, tiếp thêm sức mạnh, niềm tin, hy vọng giúp đồng bào vượt lên sốphận.

Người có lịng nhân ái ln được nhiều người u quý, kính trọng, biết ơn. -Phản biện: Ngược lại, sống ích kỉ, chỉ lo cho bản thân, dửng dưng trước nỗiđau, bất hạnh của người khác chỉ khiến cho bản thân trở nên tầm thường,

Sống nhân ái, yêu thương còn tạo ra lực hấp dẫn kéo con người xích lại gầnnhau, tạo thành khối thống nhất chống lại cái ác, sự ích kỷ, hận thù. Lịngnhân ái cũng là yếu tố cốt lõi để tạo nên một cuộc sống hạnh phúc, là nguồnnăng lượng tạo ra xã hội văn minh, hiện đại. Người có lịng nhân ái sẽ đượcmọi người xung quanh yêu mến, quý trọng, biết ơn.Vì vậy, chúng ta phảiluôn biết yêu thương, quan tâm đến mọi người.

Kếtđoạn

-Khái quát vấn đề/ truyền tải thông điệp sống (hướng mọi người cùng nhận thức, hành động đúng)

Hãy đánh thức trái tim, lan toả sức mạnh của lòng nhân ái trong cuộc để đem đếnnhiều điều tốt đẹp nhất cho đời.

+Đoạn văn hồn chỉnh:

Con người có nhiều phẩm chất tốt nhưng đẹp nhất là lòng nhân ái. Nhân ái là lòngthương người, là sống nhân hậu. Người có lịng nhân ái ln dễ xúc động, trăn trở đồng cảm sẻchia trước những hoàn cảnh bất hạnh đáng thương của con người và luôn quan tâm, sẻ chia,giúp đỡ những người xung quanh.Trong mùa dịch covid-19, nhiều cá nhân tập thể đã chia sẻ vậtchất đến những người có hồn cảnh khó khăn; chính phủ Việt Nam giang tay đón đồng bào từvùng dịch trở về, tạo điều kiện nơi ăn chốn ở cho công dân mình.Tháng 10/ 2020, khi cuộc sốngcủa đồng bào miền Trung oằn mình trong bão lũ, thì một lần nữa, sức mạnh của lòng nhân áitiếp tục được lan toả xoa dịu nỗi đau, tiếp thêm sức mạnh, niềm tin, hy vọng giúp đồng bào

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

NĂM HỌC 2023 – 2024

vượt lên số phận. Người có lịng nhân ái ln được nhiều người u q, kính trọng, biết ơn.Ngược lại, sống ích kỉ, chỉ lo cho bản thân, dửng dưng trước nỗi đau, bất hạnh của người khácchỉ khiến cho bản thân trở nên tầm thường, nhỏ bé. Sống nhân ái, yêu thương còn tạo ra lực hấpdẫn kéo con người xích lại gần nhau, tạo thành khối thống nhất chống lại cái ác, sự ích kỷ, hậnthù. Lòng nhân ái cũng là yếu tố cốt lõi để tạo nên một cuộc sống hạnh phúc, là nguồn nănglượng tạo ra xã hội văn minh, hiện đại. Người có lịng nhân ái sẽ được mọi người xung quanhu mến, q trọng, biết ơn.Vì vậy, chúng ta phải ln biết yêu thương, quan tâm đến mọingười. Hãy đánh thức trái tim, lan toả sức mạnh của lòng nhân ái trong cuộc để đem đến nhiềuđiều tốt đẹp nhất cho đời.

+ Đề 2: Anh/ chị suy nghĩ như thế nào về lối sống có trách nhiệm? Hãy viết đoạn nghịluận xã hội bày tỏ quan điểm của mình.

+ Hướng dẫn cách viết theo công thức trên:

PhầnPhương pháp, nội dung

Mởđoạn

Giới thiệu vấn đề nghị luận – Phẩm chất tư tưởng đạo đức, lối sống tốt.

và bày tỏ sự cần thiết, đáng quý của phẩm chất tốt cần nghị luận( A là một trong những phẩm chất đáng quý và cần thiết của mỗi người.)

Cách 1

Giới thiệu trực tiếp hiện tượng cần nghị luận ^:

Lối sống có trách nhiệm là biểu hiện đẹp đẽ của nhân cách con người.

Cùng với ý chí nghị lực, bản lĩnh, sự kiên trì, lối sống trách nhiệm là chìakhố/ bệ phóng đưa ta đi đến thành cơng.

Cách 3

Đi từ một thói tật ngược lại hoặc từ những trở ngại trong cuộc sống để giới thiệu A:

Khi mà lối sống thờ ơ, vô trách nhiệm như một thứ axit vơ hình ănmịn xã hội thì sống có trách nhiệm được xem là phẩm chất vô cùng trânquý của nhân cách con người.

Halelrod từng nói: “ Có tinh thần trách nhiệm bạn sẽ có đủ năng lượngđể thay đổi cuộc sống của chính bạn”

Sống có trách nhiệm chính là lối sống làm tròn bổn phận, nghĩa vụ,chức trách đối với bản thân mình, với gia đình và xã hội. Hơn hết cịnphải có trách nhiệm với những suy nghĩ, hành động và việc làm của bảnthân mình. Người có trách nhiệm ln có sự quan tâm, tập trung làm tốtmọi việc nếu được giao và kể cả những công việc liên quan mà không thuộc

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

NĂM HỌC 2023 – 2024

nhiệm vụ chính của; ln sẵn sàng đón nhận khó khăn, thử thách, khôngthan vãn hay kêu ca; sẵn sàng nhận lấy hậu quả nếu mắc sai lầm và sửa chữalỗi lầm của mình mà khơng đổ lỗi cho hồn cảnh hay bất cứ ai.

Bànluận

-Chỉ ra lợi ích, ý nghĩa của A

Trong công việc và cả cuộc sống, tinh thần trách nhiệm chiếm một vai trị vơcùng quan trọng. Nó là nguồn động lực thúc đẩy ta nỗ lực và hoàn thiện bảnthân, nâng cao các kĩ năng giải quyết tình huống cũng như trình độ chunmơn. Có trách nhiệm con người mới thể hiện bản thân, vươn lên trong cuộcsống, có kỷ luật và sống vì mọi người nhiều hơn.

Trách nhiệm trong công việc tạo ra sự chủ động, giúp ta đi đến thành cơngcủa cá nhân.

Trách nhiệm cịn là cơ sở thực thi pháp luật, duy trì xã hội ổn định, conngười mới có cơ hội phát triển. Đồng thời, nhờ có phẩm chất này, ta có thểchiếm được lịng tin, sự tơn trọng, tín nhiệm và yêu quý từ bạn bè, đồngnghiệp và đối tác, từ đó dễ dàng vươn tới thành cơng hơn.

-Phản biện:

Khơng có trách nhiệm cuộc sống trở nên hỗn loạn, khơng tình cảm, khơngu thương, khơng biết ơn sống như vơ cảm, mặc kệ sự đời, ăn chơi hủy hoại

Trong thế kỉ 21 – kỉ nguyên của hội nhập quốc tế, nơi khơng có chỗ chonhững kẻ vơ trách nhiệm, khơng dám làm, dám chịu trách nhiệm. Vì vậy mỗichúng ta cần xây dựng tinh thần trách nhiệm từ những hành động nhỏ hàngngày: tn thủ luật giao thơng, có ý thức bảo vệ môi trường sống,dũng cảmnhận và sửa lỗi khi phạm sai lầm…

Kếtđoạn

-Khái quát vấn đề/ truyền tải thông điệp sống (hướng mọi người cùng nhận thức, hành động đúng)

. Hãy trở thành một người có trách nhiệm với bản thân, với gia đình và xã hội, hãy làmột người trưởng thành sống trong thời đại văn minh, bởi Richard L Evans từng nói:Chỉ khi biết chấp nhận trách nhiệm cho hành động của mình, ta mới có thể bắt đầutrưởng thành.

+ Đoạn văn hoàn chỉnh:

Cùng với ý chí nghị lực, bản lĩnh, sự kiên trì, lối sống trách nhiệm là chìa khố/ bệ phóngđưa ta đi đến thành cơng. Sống có trách nhiệm chính là lối sống làm tròn bổn phận, nghĩa vụ,chức trách đối với bản thân mình, với gia đình và xã hội. Hơn hết cịn phải có trách nhiệm với

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

NĂM HỌC 2023 – 2024

những suy nghĩ, hành động và việc làm của bản thân mình. Người có trách nhiệm ln có sựquan tâm, tập trung làm tốt mọi việc nếu được giao và kể cả những công việc liên quan màkhơng thuộc nhiệm vụ chính của; ln sẵn sàng đón nhận khó khăn, thử thách, khơng than vãnhay kêu ca; sẵn sàng nhận lấy hậu quả nếu mắc sai lầm và sửa chữa lỗi lầm của mình mà khơngđổ lỗi cho hồn cảnh hay bất cứ ai.Trong cơng việc và cả cuộc sống, tinh thần trách nhiệm chiếmmột vai trị vơ cùng quan trọng. Nó là nguồn động lực thúc đẩy ta nỗ lực và hoàn thiện bảnthân, nâng cao các kĩ năng giải quyết tình huống cũng như trình độ chun mơn. Có tráchnhiệm con người mới thể hiện bản thân, vươn lên trong cuộc sống, có kỷ luật và sống vì mọingười nhiều hơn. Trách nhiệm trong công việc tạo ra sự chủ động, giúp ta đi đến thành cơng củacá nhân.Trách nhiệm cịn là cơ sở thực thi pháp luật, duy trì xã hội ổn định, con người mới có cơhội phát triển. Đồng thời, nhờ có phẩm chất này, ta có thể chiếm được lịng tin, sự tơn trọng, tínnhiệm và yêu quý từ bạn bè, đồng nghiệp và đối tác, từ đó dễ dàng vươn tới thành cơnghơn.Khơng có trách nhiệm cuộc sống trở nên hỗn loạn, khơng tình cảm, khơng u thương,khơng biết ơn sống như vô cảm, mặc kệ sự đời, ăn chơi hủy hoại bản thân…Trong thế kỉ 21 – kỉnguyên của hội nhập quốc tế, nơi khơng có chỗ cho những kẻ vô trách nhiệm, không dám làm,dám chịu trách nhiệm. Vì vậy mỗi chúng ta cần xây dựng tinh thần trách nhiệm từ những hànhđộng nhỏ hàng ngày: tuân thủ luật giao thơng, có ý thức bảo vệ mơi trường sống,dũng cảm nhậnvà sửa lỗi khi phạm sai lầm. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch covid19 đang là nỗi ám ảnh loàingười; hơn bao giờ hết, ta phải thể hiện tinh thần trách nhiệm của cá nhân, chung tay đẩy lùiđại dịch…Hãy trở thành một người có trách nhiệm với bản thân, với gia đình và xã hội, hãy làmột người trưởng thành sống trong thời đại văn minh, bởi Richard L Evans từng nói: Chỉ khibiết chấp nhận trách nhiệm cho hành động của mình, ta mới có thể bắt đầu trưởng thành.

2.2. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bàn về tác hại của một tư tưởng,lối sống , tiêu cực,lệch chuẩn:

* Kĩ năng viết đoạn:

Gọi A là tư tưởng, thói tật, lối sống , tiêu cực,lệch chuẩn (sự vô cảm, sự ích kỉ, sự

thiếu tử tế, giả dối, kiêu ngạo, tự cao, hèn nhát, yếu mềm, thiếu bản lĩnh, sống không mục đích,thói vơ trách nhiệm, sự lười biếng,bi quan, sống thiếu mục đích, khơng lí tưởng,…), ta có cơng

thức viết đoạn như sau:

Mở đoạn

Giới thiệu vấn đề nghị luận – Hiện tượng đời sống tiêu cực

Cách 1

Giới thiệu trực tiếp:

A là biểu hiện của sự suy thoái, xuống cấp về đạo đức của con người/ làmột lối sống đáng lên án.

A là một trong những căn bệnh hoại tử về tâm hồn của một bộ phậnngười trong xã hội.

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

NĂM HỌC 2023 – 2024

Cách 2

Đi từ những thói tật của con người:

Con người có nhiều thói xấu nhưng đáng sợ nhất là A.

Cách 3

Đi từ một phẩm chất tốt ngược lại:

Khi mà …(phẩm chất tốt ngược lại) luôn được xem là yếu tố tạo nênvẻ đẹp nhân cách con người(là bệ phóng để ta đi đến thành cơng) thì Alại là biểu hiện của sự suy thoái, xuống cấp về đạo đức (là nguyên nhânđẩy ta đi đến thất bại).

A là gì? Người có thói tật, lối sống A thường có những biểu hiện (tháiđơ., hành động) như thế nào?

Nên dùng cách giải thích bằng những từ đồng nghĩa, trái nghĩa, từ thuần việt

Ví dụ:

Yếu mềm là thiếu bản lĩnh, ….Vô cảm là trạng thái không cảm xúc..

Sống ảo là hành động, việc làm xa rời với thực tế, tự tạo ra niềm vui

cho riêng mình qua những lượt tương tác trên mạng xã hội như câulike, thả tim, lượt theo dõi…

Bànluận

Phân tích, lí giải tại sao thói tật A lại là một vấn đề đáng sợ/ đáng lo ngại và gây bức xúc trong đời sống:

-Chỉ rõ hậu quả, tác hại của nó trong đời sống chỉ ra nguyên nhân

Thói tật để lại nhiều hậu quả, hệ luỵ trong cuộc sống mội người/ làm chocon người chúng ta trở nên lo lắng, bất an/ lạnh lùng/ bị xa lánh,… Cầnloại bỏ thói xấu ra khỏi cuộc sống của mỗi người bằng cách sống ngượclại với thói tật đó.

Kết đoạn Truyền tải thơng điệp sống tới mọi người.

Hãy loại bỏ thói xấu ra khỏi cuộc sống của chúng ta.Làm được như vậy, cuộc sốngcủa chúng ta mới thực sự có ý nghĩa.

* Ví dụ minh họa:

+ Đề 1: Viết đoạn nghị luận xã hội bày tỏ suy nghĩ của anh/ chị về sự giả dối.

+ Hướng dẫn cách viết theo công thức trên:

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

Giới thiệu trực tiếp:

Giả dối là một lối sống đáng lên án.

Cách 2

Đi từ những thói tật của con người:

Con người có nhiều thói xấu nhưng đáng sợ nhất là sự giả dối.

Cách 3

Đi từ một phẩm chất tốt ngược lại:

Khi mà trung thực được xem là ‘tài sản quý giá’ thì sự giả dối lại là biểu hiệncủa sự suy thoái, xuống cấp về đạo đức của con người.

Cách 4

Mượn câu danh ngôn hay để giới thiệu A”

“Giả dối là biểu hiện của sự suy thoái, xuống cấp về đạo đức của con người”.

Giả dối là sự thiếu trung thực, nói khơng thật, khơng đúng với sự thật. Người giả dối thường không thành thật, nói và làm khơng thống nhất với nhau nhằm che giấu sự thật hoặc mưu cầu một lợi ích nào đó.

Bànluận

Phân tích, lí giải tại sao thói tật A lại là một vấn đề đáng sợ/ đáng lo ngại và gây bức xúc trong đời sống:

-Chỉ rõ hậu quả, tác hại của nó trong đời sống chỉ ra nguyên nhân dẫn đến thói tật:

Sự giả dối để lại nhiều tác hại nghiêm trọng. Nói dối, làm giả làm suy giảmlòng tin giữa con người với con người. Làm cho mọi người nhìn nhận vấn đềkhơng đúng với bản chất vấn đề. Giả dối làm cho mọi chuẩn mực khơngđược nhìn nhận đúng. Gây ra nhiều tác hại hệ luỵ nguy hiểm về đạo đức,làm cho cuộc sống không ổn định. Tạo ra sự đau khổ và gây phẫn nộ tronglịng người khác khi họ biết mình bị dối trá.

Sự giả dối, không trung thực sẽ biến con người ta thành những kẻ giả tạo, đạo đức, nhân cách con người dần dần bị hạ thấp, trở nên méo mó.

-Phản biện:

Ngược lại sống chân thành, trung thực ln mang đến giá trị lịng tin làm cho cuộc sống xã hội và các mối quan hệ trở nên bền vững; làm cho xã hội, cộng đồng luôn trong sạch, đẩy lùi được sự tha hoá đạo đức.

Bài họcnhậnthức,

Có thể nói, giả dối để lại nhiều hậu quả, hệ luỵ trong cuộc làm cho con ngườitrở nên lo lắng, bất an; bị người khác xem thường và xa lánh,… Cần loại bỏthói giả dối ra khỏi cuộc sống của mỗi người bằng cách sống trung thực với

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Truyền tải thông điệp sống tới mọi người.

Hãy sống đúng với lương tâm và sống chân thành cao thượng cho xứng đáng vớidanh nghĩa Con Người.

+ Đoạn văn hồn chỉnh:

Con người có nhiều thói xấu nhưng đáng sợ nhất là sự giả dối. Giả dối là sự thiếu trungthực, nói khơng thật, khơng đúng với sự thật. Người giả dối thường không thành thật, nói vàlàm khơng thống nhất với nhau nhằm che giấu sự thật hoặc mưu cầu một lợi ích nào đó.Sự giảdối để lại nhiều tác hại nghiêm trọng. Nói dối, làm giả làm suy giảm lịng tin giữa con người vớicon người. Làm cho mọi người nhìn nhận vấn đề không đúng với bản chất vấn đề. Giả dối làmcho mọi chuẩn mực khơng được nhìn nhận đúng. Gây ra nhiều tác hại hệ luỵ nguy hiểm về đạođức, làm cho cuộc sống không ổn định. Tạo ra sự đau khổ và gây phẫn nộ trong lòng người kháckhi họ biết mình bị dối trá.Sự giả dối, không trung thực sẽ biến con người ta thành những kẻ giảtạo, đạo đức, nhân cách con người dần dần bị hạ thấp, trở nên méo mó.Ngược lại sống chânthành, trung thực ln mang đến giá trị lịng tin làm cho cuộc sống xã hội và các mối quan hệtrở nên bền vững; làm cho xã hội, cộng đồng ln trong sạch, đẩy lùi được sự tha hố đạođức.Có thể nói, giả dối để lại nhiều hậu quả, hệ luỵ trong cuộc làm cho con người trở nên lo lắng,bất an; bị người khác xem thường và xa lánh,… Cần loại bỏ thói giả dối ra khỏi cuộc sống củamỗi người bằng cách sống trung thực với mọi người.“Giả dối là biểu hiện của sự suy thoái,xuống cấp về đạo đức của con người”. Hãy sống đúng với lương tâm và sống chân thành caothượng cho xứng đáng với danh nghĩa Con Người.

2.3. Dạng đề: Viết đoạn nghị luận bày tỏ suy nghĩ về một ý kiến/ câu nói thể hiện một quan niệm sống (Chủ yếu là quan niệm/ thông điệp sống đúng đắn, có ý nghĩa):

* Kĩ năng viết đoạn:

Gọi A là ý kiến/ câu nói thể hiện một quan niệm sống (Chủ yếu là quan niệm/ thông điệp sống đúng đắn, có ý nghĩa), ta có cơng thức viết đoạn nghị luận như sau:

Mở đoạn

Giới thiệu vấn đề nghị luận – Ý kiến/ câu nói cần bàn.

Giải thích ngắn gọn, xác định nội dung thông điệp được truyền tải trong A  bày tỏ quan điểm đánh giá đúng/sai (đồng tình/ khơng đồng tình) hoặc vừa đúng vừa sai.

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

NĂM HỌC 2023 – 2024

Thânđoạn

Bàn luận

Tại sao đúng?/ tại sao sai?) chứng minh bằng dẫn chứng, cụ thể: + Nếu thông điệp được truyền tải trong A đúng: cần chỉ rõ ý nghĩa,

lợi ích nếu làm theo thơng điệp đó (Nếu thực hiện theo quan niệm, tưtưởng tưởng đó sẽ mang lại hiệu quả, tác dụng gì. Và nếu làm ngược lạiquan niệm, tư tưởng đó sẽ mang lại hậu quả, tác hại gì?).

+ Nếu quan điểm trong A sai: cần chỉ rõ hậu quả, tác hại nếu làm theo quan điểm đó và đề xuất quan niệm đúng theo quan điểm cá

Khẳng định ý nghĩa thông điệp được truyền tải, rút ra bài học nhận

thức và hành động – Cần xem đây là bài học/ cẩm nang sống quý giátrong hành trang cuộc đời.

Kết đoạn Khái quát vấn đề/ hướng mọi người cùng nhận thức , hành động đúng.* Ví dụ minh họa:

+ Đề 1: Viết đoạn nghị luận xã hội bày tỏ suy nghĩ của anh/ chị về câu nói: “Nơi nào có ýchí, nơi đó có con đường”.

+ Hướng dẫn cách viết theo cơng thức trên:

PhầnPhương pháp, nội dung

Mởđoạn

Giới thiệu vấn đề nghị luận – Ý kiến/ câu nói cần bàn.

“Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường”.

Câu nói muốn nhắn nhủ với chúng ta rằng: trong cuộc sống có vơ vànnhững khó khăn, thách thức đang đón chờ chúng ta ở phía trước nhưngnếu chúng ta có ý chí, nghị lực thì chắc chắn chúng ta đều sẽ tìm thấy conđường dẫn đến thành công.

Tại sao đúng?/ tại sao sai?) chứng minh bằng dẫn chứng, cụ thể: + Nếu thông điệp được truyền tải trong A đúng: cần chỉ rõ ý nghĩa,

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

NĂM HỌC 2023 – 2024

Trước hết, chúng ta đều biết rằng, con đường dẫn đến thành công và hạnhphúc không hề bằng phẳng và trái lại, có đầy những chơng gai thử thách.Để có thể vượt qua khó khăn, thử thách ấy, chúng ta cần có ý chí. Ý chí sẽgiúp chúng ta có nghị lực kiên cường, lòng quyết tâm sắt đá, lòng dũngcảm để đạp đổ mọi khó khăn thử thách ấy. Hơn nữa, khơng phải lúc nào,chúng ta cũng có thể quật đổ những gian nan, thách thức kia. Đôi khi,chúng ta sẽ vấp ngã và thất bại. Đó có thể là những cú vấp ngã rất đau đớnnhưng đừng vội bỏ cuộc. Hãy nghỉ ngơi, dừng chân, từ từ nhen nhómngọn lửa của ý chí, đứng dậy, và tiếp tục vững vước tiếp. Mỗi một lầnchúng ta can đảm đối mặt với khó khăn thử thách là một lần chúng ta lạiđược tơi luyện bản thân mình. Từ đó, chúng ta học hỏi được nhiều kinhnghiệm sống để có thể giải quyết khó khăn một cách dễ dàng hơn. Như vậy,chúng ta đều thấy rằng: ý chí có vai trị quan trọng trong cuộc sống. Ý chígiúp chúng ta vượt qua khó khăn, chinh phục thử thách; ý chí là chìa khóađể mở ta con đường thành cơng. Nếu thiếu đi ý chí tức là chúng ta đã chịuđầu hàng trước khó khăn thử thách, mặc cảm cho số phận quyết định bảnthân mình. Dần dần, chúng ta sẽ bị rơi vào thất bạn.

Trong cuộc sống, đã có rất nhiều tấm gương vượt qua nghịch cảnh, khókhăn nhờ vào ý chí, nghị lực. Điển hình trong số đó, phải kể đến Nick Vuijc,nhà soạn nhạc đại tài: Ludwig Van Beethoven,...

-Phản biện: phê phán lối sống ngược lại với quan điểm:

Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện nay, có ít người nhận thức rõ về diều này.Bên cạnh những con người sống có ý chí, nghị lực, chị khó tơi rèn bản thânmình trong khó khăn thách thức thì lại có những con người sống thiếu ýchí. Họ mới chỉ vấp phải một chút thất bại mà đã bỏ cuộc, để mặc cho sốphận quyết định. Đó là kiểu sống tầm thường, vơ giá trị và khơng có ýnghĩa.

-Mở rộng ván đề:

Cần nói thêm rằng, muốn thành cơng, chúng ta cũng cần có hồi bão, ướcmơ, lí tưởng sống. Thêm nữa, chúng ta cũng cần trau dồi vốn kiến thức,vốn sống, tích lũy kinh nghiệm sống từ người khác, học hỏi người khác. Khichúng ta có được những kĩ năng sống cần thiết như vậy, cùng với ngọn lửacủa ý chí, nghị lực, chắc chắn chúng ta đều có thể đạt được thành công.

Bài họcnhận

Khẳng định ý nghĩa thông điệp được truyền tải, rút ra bài học nhận thức và hành động – Cần xem đây là bài học/ cẩm nang sống quý giá

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

NĂM HỌC 2023 – 2024

thức,hànhđộng

trong hành trang cuộc đời:

Câu nói thực sự đã trở thành một triết lí sống, một kim chỉ nam để dẫn lốicho ta trên đường đời..

Kếtđoạn

Khái quát vấn đề/ hướng mọi người cùng nhận thức , hành động đúng:

Khơng có sự vinh quang nào đến với bạn nếu khơng có sự phấn đấu gian khổ của bảnthân. Hãy ln rèn cho mình một ý chí để tiếp thêm sức mạnh cho ta vượt qua tất cảnhững chông gai ấy.

+ Đoạn văn hồn chỉnh:

Ý chí là chìa khố để con người đi đến thành công bởi “Nơi nào có ý chí, nơi đó có conđường”.Câu nói muốn nhắn nhủ với chúng ta rằng: trong cuộc sống có vơ vàn những khó khăn,

thách thức đang đón chờ chúng ta ở phía trước nhưng nếu chúng ta có ý chí, nghị lực thì chắcchắn chúng ta đều sẽ tìm thấy con đường dẫn đến thành công.Trước hết, chúng ta đều biết rằng,con đường dẫn đến thành công và hạnh phúc khơng hề bằng phẳng và trái lại, có đầy nhữngchơng gai thử thách. Để có thể vượt qua khó khăn, thử thách ấy, chúng ta cần có ý chí. Ý chí sẽgiúp chúng ta có nghị lực kiên cường, lịng quyết tâm sắt đá, lòng dũng cảm để đạp đổ mọi khókhăn thử thách ấy. Hơn nữa, khơng phải lúc nào, chúng ta cũng có thể quật đổ những gian nan,thách thức kia. Đôi khi, chúng ta sẽ vấp ngã và thất bại. Đó có thể là những cú vấp ngã rất đauđớn nhưng đừng vội bỏ cuộc. Hãy nghỉ ngơi, dừng chân, từ từ nhen nhóm ngọn lửa của ý chí,đứng dậy, và tiếp tục vững vước tiếp. Mỗi một lần chúng ta can đảm đối mặt với khó khăn thửthách là một lần chúng ta lại được tôi luyện bản thân mình. Từ đó, chúng ta học hỏi được nhiềukinh nghiệm sống để có thể giải quyết khó khăn một cách dễ dàng hơn. Như vậy, chúng ta đềuthấy rằng: ý chí có vai trị quan trọng trong cuộc sống. Ý chí giúp chúng ta vượt qua khó khăn,chinh phục thử thách; ý chí là chìa khóa để mở ta con đường thành công. Nếu thiếu đi ý chí tứclà chúng ta đã chịu đầu hàng trước khó khăn thử thách, mặc cảm cho số phận quyết định bảnthân mình. Dần dần, chúng ta sẽ bị rơi vào thất bạn. Trong cuộc sống, đã có rất nhiều tấmgương vượt qua nghịch cảnh, khó khăn nhờ vào ý chí, nghị lực. Điển hình trong số đó, phải kểđến Nick Vuijc, nhà soạn nhạc đại tài: Ludwig Van Beethoven,… Có thể nói, nếu có ý chí, khơngmột khó khăn, thách thức nào có thể cản bước.Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện nay, có ít ngườinhận thức rõ về diều này. Bên cạnh những con người sống có ý chí, nghị lực, chị khó tơi rèn bảnthân mình trong khó khăn thách thức thì lại có những con người sống thiếu ý chí. Họ mới chỉvấp phải một chút thất bại mà đã bỏ cuộc, để mặc cho số phận quyết định. Đó là kiểu sống tầmthường, vơ giá trị và khơng có ý nghĩa.Cần nói thêm rằng, muốn thành cơng, chúng ta cũng cầncó hồi bão, ước mơ, lí tưởng sống;trau dồi vốn kiến thức, vốn sống, tích lũy kinh nghiệm sốngtừ người khác, học hỏi người khác. Khi chúng ta có được những kĩ năng sống cần thiết như vậy,cùng với ngọn lửa của ý chí, nghị lực, chắc chắn chúng ta đều có thể đạt được thành cơng.Câunói thực sự đã trở thành một triết lí sống, một kim chỉ nam để dẫn lối cho ta trên đường đời.

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

* Kĩ năng viết đoạn:

Gọi A là giá trị sống được đề cao(Sách,gia đình, tình bạn, … ), ta có cơng thức viết

đoạn như sau:

Mở đoạn Cần giới thiệu vấn đề nghị luận - giá trị sống được đề cao:

-A là điều vô cùng quý giá (thiêng liêng) với mỗi người-Cuộc sống của mỗi người khơng thể khơng có A

(Trường hợp vấn đề nghị luận không được nêu trực tiếp mà được phản ánh trong một văn bản, cần tóm tắt ngắn gọn văn bản đó và xác đinh nội dung của văn bản đã phản ánh giá trị nào trong đời sống. Sau đó mới đi vào phần giải thích)

Bàn luận

+ Chỉ ra những ý nghĩa, lợi ích mà giá trị sống(A) mang lại cho cuộc sống mỗi người.

+ Cho biết nếu khơng có (A), cuộc sống của ta sẽ như thế nào (cơđơn, trống trải/ vơ nghĩa/thất bại,khó khăn,…)

+ Cần làm gì để giá trị sống (A) thật sự có ý nghĩa cho cuộc sống

mỗi người? (trân trọng, vun đắp, gìn giữ,…)

Kết đoạn Khái quát vấn đề/ hướng mọi người cùng nhận thức, hành động đúng. Truyền tải thông điệp sống đến mọi người.

* Ví dụ minh họa:

+ Đề 1: Viết đoạn nghị luận xã hội bày tỏ suy nghĩ của anh/ chị về câu nói: “Nơi nào có ýchí, nơi đó có con đường”.

+ Hướng dẫn cách viết theo công thức trên:

Mở đoạn Cần giới thiệu vấn đề nghị luận - giá trị sống được đề cao:

-Gia đình là điều vơ cùng q giá(thiêng liêng) với mỗi người-Cuộc sống của mỗi người khơng thể khơng có gia đình

Trong cuộc đời có nhiều đều đáng để chúng ta trân quý nhưng gia đình là điều thiêng

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Gia đình là sợi dây gắn kết yêu thương giữa những người có cùng máumủ, huyết thống và sống chung với nhau dưới một mái nhà.

Bàn luận

+ Chỉ ra những ý nghĩa, lợi ích mà giá trị sống (A) mang lại cho cuộc sống mỗi người:

Là điểm tựa tinh thần vơ cùng vững chãi, gia đình là nơi mà bất cứ khinào chúng ta cũng có thể tìm về để được yêu thương, được an ỉu, độngviên, tiếp sức mạnh để vượt qua những thử thách khó khăn.

+ Cho biết nếu khơng có (A), cuộc sống của ta sẽ như thế nào (côđơn, trống trải/ vơ nghĩa/thất bại,khó khăn,…):

Thiếu đi thứ tình cảm ấy, trái tim ta sẽ dần bị bóp nghẹt bởi cái cảm giáccô đơn, lạc lõng và cứ mãi bơ vơ trên nẻo đường kiếm tìm hạnh phúc.

+ Cần làm gì để giá trị sống (A) thật sự có ý nghĩa cho cuộc sống

mỗi người?(trân trọng, vun đắp, gìn giữ,…):

Vậy nhưng, đâu phải ai cũng biết trân trọng tình cảm gia đình, một sốngười cứ mải chạy theo tiền tài danh vọng hay những mối quan hệ phùphiếm. Để rồi khi nhận ra xung quanh chẳng còn một cánh tay nào sẵnsàng nắm lấy mình, đã khơng cịn cơ hội nào cho họ sửa chữa thì tất cả đã

Để gia đình ln thực sự là chốn bình n tìm về của mỗi người, ngay từhôm nay mỗi chúng ta cần dành tâm sức để giữ gìn tình cảm gia đình từnhững hành động thường ngày. Một lời chúc nhẹ nhàng mỗi sáng, mộtbữa cơm ấm áp trong ánh chiều tà, một bông hoa thơm nhân ngày đặcbiệt…, những việc làm nhỏ thơi nhưng chắc chắn sẽ giúp ngọn lửa giađình mãi cháy sáng, soi đường và sưởi ấm cho bạn đến hết cuộc đời này.

Kết đoạn Khái quát vấn đề/ hướng mọi người cùng nhận thức, hành động đúng. Truyền tải thông điệp sống đến mọi người.

Xin được mượn một câu nói của Euripides để thay cho lời kết: “Duy chỉ có gia đình,người ta mới tìm được chốn nương thân để chống lại tai ương của số phận”.

+ Đoạn văn hồn chỉnh:

Trong cuộc đời có nhiều đều đáng để chúng ta trân quý nhưng gia đình là điều thiêngliêng nhất của mỗi người. Gia đình là sợi dây gắn kết yêu thương giữa những người có cùngmáu mủ, huyết thống và sống chung với nhau dưới một mái nhà. Là điểm tựa tinh thần vô cùng

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

NĂM HỌC 2023 – 2024

vững chãi, gia đình là nơi mà bất cứ khi nào chúng ta cũng có thể tìm về để được yêu thương,được an ỉu, động viên, tiếp sức mạnh để vượt qua những thử thách khó khăn. Thiếu đi thứ tìnhcảm ấy, trái tim ta sẽ dần bị bóp nghẹt bởi cái cảm giác cơ đơn, lạc lõng và cứ mãi bơ vơ trên nẻođường kiếm tìm hạnh phúc.Vậy nhưng, đâu phải ai cũng biết trân trọng tình cảm gia đình, mộtsố người cứ mải chạy theo tiền tài danh vọng hay những mối quan hệ phù phiếm. Để rồi khinhận ra xung quanh chẳng còn một cánh tay nào sẵn sàng nắm lấy mình, đã khơng cịn cơ hộinào cho họ sửa chữa thì tất cả đã q muộn. Để gia đình ln thực sự là chốn bình yên tìm vềcủa mỗi người, ngay từ hôm nay mỗi chúng ta cần dành tâm sức để giữ gìn tình cảm gia đình từnhững hành động thường ngày. Một lời chúc nhẹ nhàng mỗi sáng, một bữa cơm ấm áp trongánh chiều tà, một bông hoa thơm nhân ngày đặc biệt…, những việc làm nhỏ thôi nhưng chắcchắn sẽ giúp ngọn lửa gia đình mãi cháy sáng, soi đường và sưởi ấm cho bạn đến hết cuộc đờinày. Xin được mượn một câu nói của Euripides để thay cho lời kết: “Duy chỉ có gia đình, ngườita mới tìm được chốn nương thân để chống lại tai ương của số phận”.

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

NĂM HỌC 2023 – 2024

3. Một số đoạn văn mẫu

1.TÌNH MẪU TỬ

1.Giải thích: Tình mẫu tử là tình cảm u thương, gắn bó qua lại giữa mẹ và con xuất phát từ

trái tim mỗi người, là tình cảm vơ bờ bến của mẹ dành cho con, là tấm lịng u thương, kính trọng, suốt đời không quên mẹ của con.

2. Đánh giá, bàn luận - Trong cuộc đời có nhiều tình cảm cao đẹp nhưng thiêng liêng và cao cả hơn cả chính là tình mẫu tử.

- Tình mẹ là tình cảm đầu tiên của mỗi con người. Sau chín tháng mười ngày mang nặng đẻ

đau, giây phút được nghe đứa con bé bỏng cất tiếng khóc chào đời là giây phút hạnh phúc

7Tình yêu quê hương34Người tử tế và lối sống tử tế

9Lịng biết ơn thầy cơ36Ý nghĩa của lối sống có trách nhiệm 10Lịng hiếu thảo với ơngbà, cha mẹ37Tác hại của lối sống vơ trách nhiệm

12Đức tính tiết kiệm39Lục Vân Tiên trong CS thường nhật

15Tự lập42Mối quan hệ giữa thầy cô giáo với học sinhtrong xã hội ngày nay

18Khoan dung tha thứ45Nghiện facebook ở giới trẻ

24Vai trò của sách51Một số đoạn nghị luận liên quan đến covid 1925Vai trò của việc học52Các dẫn chứng cho văn nghị luận XH26Thất bại và thành công

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

NĂM HỌC 2023 – 2024

nhất của người mẹ. Đối với mỗi đứa con, khuôn mặt đầu tiên, nụ cười đầu tiên mà con bắt gặp

chính là mẹ. Vì vậy tình mẹ là tình cảm gắn bó trong suốt cuộc đời con.

- Hơn thế tình mẹ là tình cảm vừa có yếu tố máu thịt vừa mang tinh thần cao cả. Đứa con là

hạt máu cắt đôi của mẹ.

- Mẹ là người đã sinh ra con, mang nặng đẻ đau chín tháng mười ngày để cho con có hình hài,

dáng đứng. Quy luật của cuộc sống, khơng có cây thì khơng có quả, khơng có người sinh thành thì khơng có chúng ta. Cơng đức sinh thành của mẹ khơng gì sánh bằng.

- Mẹ khơng quản bao vất vả, nắng mưa đã ni dưỡng, chăm sóc con thành người. Dòng sữa

ngọt ngào, lời ru của mẹ đã nuôi dưỡng con cả về vật chất và tinh thần. Lúc con ốm, con đau, cha mẹ lo lắng, chăm sóc đêm ngày, lúc con ngoan ngỗn, lớn khôn, cha mẹ sung sướng, tự hào. Mỗi bước trưởng thành của con mẹ thêm vất vả, gian nan.

- Mẹ chính là người thầy, người cơ đầu tiên trong cuộc đời con, mẹ dạy bảo con bài học làm

người, uốn nắn con từng lời ăn tiếng nói, chỉ bảo con từng điều hay, lẽ phải.

- Ngay cả trên bước đường đời con có vấp ngã, thất bại, buồn đau thì khơng ai khác, mẹ chính là điểm tựa bình yên nhất, là chỗ dựa tinh thần vững chắc nhất cho con, che chở, bảo vệ con,

tiếp thêm cho con sức mạnh.

– Thử hình dung, nếu một ngày khơng cịn mẹ trên đường đời, chắc chắn đó sẽ là ngày buồn thảm nhất, chắc chắn đứa con sẽ là người bất hạnh nhất bởi sẽ khơng cịn mẹ để được lo lắng,

u thương, dạy bảo, chăm sóc.

* D/C: Có biết bao câu chuyện cảm động về tình mẹ. Người mẹ trong câu chuyện “Người mẹ

một mắt”, đã hi sinh chính con mắt của mình để “con được nhìn thế giới ”. thật cảm động biết

bao. - Câu chuyện về người mẹ Nhật Bản đã dùng cả tấm thân mình che chở con trong trận

động đất lịch sử khiến ai trong chúng ta cũng phải xúc động. Dòng chữ cuối cùng người mẹ để

lại trên chiếc điện thoại“Nếu con có thể sống, con phải nhớ rằng mẹ luôn yêu con” mãi là bức thơng

điệp về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.

3. Bàn luận MR:

+ Trong thực tế, người mẹ nào cũng u thương con mình, tuy nhiên cũng có nhiều người mẹ

nhẫn tâm bỏ rơi con mình từ khi mới lọt lịng, hoặc vì những mục đích tầm thường mà lợi dụng con cái. Nhưng đó chỉ là hiện tượng cá biệt cần phê phán. Tình mẹ là thiêng liêng, cao cả.

Nhưng không phải người con nào cũng hiểu và cảm nhận được. Người con trong câu chuyện

“Người mẹ một mắt” khi nhận ra sự hi sinh của mẹ cũng là lúc người mẹ đã ra đi mãi mãi

chẳng bao giờ có thể đền đáp được cơng ơn đó nữa. Những kẻ làm con như thế đều đáng lên án, phê phán.

- Bài học: Hiếu thảo với mẹ là tình cảm đẹp đẽ nhất trong mọi tình cảm. Vì vậy, chúng ta cần ý thức rõ được điều đó đồng thời giữ gìn, nâng niu. Khơng có người mẹ nào có thể sống mãi

cùng con cái. “Trẻ cậy cha, già cậy con”, khi về già con cái chính là điểm tựa của mẹ. Bên cạnh

việc chăm lo đời sống vật chất còn phải dành thời gian chăm lo cả đời sống tinh thần cho mẹ. Đồng thời chia sẻ thiệt thòi với những em bé mất mẹ.

–Liên hệ: Là học sinh, tuổi nhỏ làm việc nhỏ, ngay từ bây giờ, hãy chăm ngoan, học giỏi, vâng

lời ông bà cha mẹ thầy cơ. Đó là cách thiết thực nhất để thể hiện chữ hiếu, đạo làm con.

2.TÌNH PHỤ TỬ

1. Giải thích: Tình phụ tử là tình cảm u thương, gắn bó qua lại giữa cha và con xuất phát từ

trái tim mỗi người, là tình cảm vơ bờ bến của cha dành cho con, là tấm lịng u thương, kính trọng, suốt đời khơng qn cha của con. Tình phụ tử là tình cảm thiêng liêng, sâu nặng, theo

suốt cuộc đời của mỗi con người.

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

NĂM HỌC 2023 – 2024

2. Đánh giá, bàn luận - Trong cuộc đời có nhiều tình cảm cao đẹp nhưng thiêng liêng và cao cả hơn cả chính là tình phụ tử

- cha cùng với mẹ là người đã sinh ra con, để cho con có hình hài, dáng đứng. Quy luật của

cuộc sống, khơng có cây thì khơng có quả, khơng có người sinh thành thì khơng có chúng ta. Cơng đức sinh thành của cha khơng gì sánh bằng.

- Cha không quản bao vất vả, nắng mưa đã nuôi dưỡng, chăm sóc con thành người. Lúc con

ốm, con đau, cha lo lắng, chăm sóc đêm ngày, lúc con ngoan ngỗn, lớn khơn, cha sung sướng, tự hào. Mỗi bước trưởng thành của con cha thêm vất vả, gian nan.

- Cha chính là người thầy, người cơ đầu tiên trong cuộc đời con, cha dạy bảo con bài học làm

người, uốn nắn con từng lời ăn tiếng nói, chỉ bảo con từng điều hay, lẽ phải. Cha dạy con phải

đi trên chính đơi chân của mình, phải biết sống “nhân, nghĩa, lễ, trí, tín”, phải dũng cảm đương

đầu với khó khăn, thử thách.

- Ngay cả trên bước đường đời con có vấp ngã, thất bại, buồn đau thì khơng ai khác cha chính là điểm tựa bình yên nhất, là chỗ dựa tinh thần vững chắc nhất cho con. Cha sẵn sàng dang

rộng vòng tay che chở, bảo vệ con, tiếp thêm cho con sức mạnh sau mỗi chông gai, thử thách.

- Thử hình dung, nếu một ngày khơng cịn cha trên đường đời, chắc chắn đó sẽ là ngày buồn thảm nhất, chắc chắn đứa con sẽ là người bất hạnh nhất bởi sẽ khơng cịn cha để được lo lắng,

u thương, dạy bảo, chăm sóc.

- Tình cha dành cho con là bao la, vô điều kiện nhưng cách thể hiện lại khác tình yêu của mẹ. Tình cảm ấy không được biểu hiện một cách trực tiếp mà ẩn sâu trong một ánh mắt, một nụcười, một hành động khơng dễ nhận ra. Tình cha thật thiêng liêng nhưng cũng thật lặng lẽ.

* D/C: Có biết bao câu chuyện cảm động về tình cha. Trong câu chuyện cổ tích “Chử Đồng Tử

và công chúa Tiên Dung”, nhà quá nghèo, hai cha con chỉ có một cái khố nên phải thay nhau

mặc, thương con, trước khi chết, cha Chử Đồng Tử trăng trối nhường khố lại cho con. Nhân

vật lão Hạc trong tác phẩm cùng tên của nhà văn Nam Cao là điển hình cho người cha hết mực yêu con. Vì yêu con nên lão đã chọn cái chết quằn quại, đau đớn là tự tử bằng bả chó để giữ lại

mảnh vườn cho con. Đó là minh chứng cho câu nói “Bạn khơng cần đắn đo phân tích cha chúngta là người như thế nào vì lúc nào cha cũng vĩ đại”.

3. Bàn luận MR:

- Trong thực tế, người cha nào cũng u thương con mình, tuy nhiên cũng có nhiều ngườicha

nhẫn tâm bỏ rơi con mình từ khi mới lọt lịng, hoặc vì những mục đích tầm thường mà lợi dụng con cái. Nhưng đó chỉ là hiện tượng cá biệt cần phê phán. Tình cha là thiêng liêng, cao cả.

Nhưng không phải người con nào cũng hiểu và cảm nhận được. Vẫn có khơng ít người con

không hiểu công lao của cha, hỗn láo, đối xử tệ bạc với cha. Những kẻ làm con như thế đều đáng lên án, phê phán.

- Bài học: Hiếu thảo với cha là tình cảm đẹp đẽ nhất trong mọi tình cảm. Vì vậy, chúng ta cần ý thức rõ được điều đó đồng thời giữ gìn, nâng niu. Khơng có người cha nào có thể sống mãi

cùng con cái. “Trẻ cậy cha, già cậy con”, khi về già con cái chính là điểm tựa của cha. Bên cạnh

việc chăm lo đời sống vật chất còn phải dành thời gian chăm lo cả đời sống tinh thần cho mẹ. Đồng thời chia sẻ thiệt thòi với những em bé mất cha.

-Liên hệ: Là học sinh, tuổi nhỏ làm việc nhỏ, ngay từ bây giờ bằng cách chăm ngoan, học giỏi,

vâng lời ông bà cha mẹ thầy cô, một cốc nước mát lành cho cha uống khi khát, một cử chỉ yêu thương, một lời nói động viên cha khi mệt. Đó là cách thiết thực nhất để thể hiện chữ hiếu, đạo làm con.

4.NGHỊ LUẬN VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

NĂM HỌC 2023 – 2024

1: Giải thích khái niệm: “Gia đình” là nơi sinh thành và ni dưỡng của mỗi con người, nơi có

những người thân yêu nhất như ông bà, bố mẹ, anh chị em.

2. Đánh giá, bàn luận : Tình cảm gia đình có vai trị đặc biệt quan trọng với cuộc đời của mỗi con người

- Tình cảm gia đình là tình cảm đầu tiên, tự nhiên và cũng là tình cảm thiêng liêng nhất trong cuộc đời mỗi con người.

- Mỗi con người sinh ra, lớn lên, trưởng thành đều có sự giáo dục từ truyền thống gia đình. - Trong chiếc nơi gia đình, con người được sống trong tình mẫu tử, tình phụ tử, tình anh chị em

ruột thịt, từ khi lớn lên đến lúc trưởng thành con người nhận được sự đùm bọc, che chở, yêu thương từ gia đình.

– Trong chiếc nơi gia đình, con người được dạy dỗ, giáo dục nên người .

– Hơn nữa trong cuộc sống mỗi con người không tránh khỏi những tai ương bất trắc, khi đó gia đình chính là bến đỗ bình an vô điều kiện, là chốn nương náu cuối cùng giúp con người vượt qua giông bão cuộc đời.

- Gia đình là cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người, lời dặn dị, lời dạy dỗ từ gia đình sẽ rheo con người suốt hành trình dài và rộng để khơng bạc lịng, khơng vấp ngã.

– Gia đình là tế bào của xã hơi, có xây dựng gia đình hạnh phúc, mới có thể tạo nên một xã hội tốt đẹp.

* Dẫn chứng: - Nhân vật Nhĩ trong tác phẩm “Bến quê” của nhà văn Nguyễn Minh Châu quá

nửa đời người phiêu dạt, đến khi nằm trên giường bệnh mới nhận ra điều giản dị và thiêng liêng nhất là gia đình và người vợ tần tảo với những đứa con ngoan chính là bến đỗ bình an nhất, là điểm tựa cho anh những ngày cuối cùng của cuộc đời. – Với bản thân, chúng ta được sống trong một mái ấm gia đình hạnh phúc, được sự yêu thương, chăm sóc, quan tâm từ bố mẹ, ơng bà, anh chị em, đó là niềm hạnh phúc lớn lao khơng gì sánh bằng.

3. Bàn luận mở rộng:

- Tình cảm gia đình thật thiêng liêng và đáng trân trọng. Tuy nhiên, thực tế vẫn cịn khơng ít trẻ em có hồn cảnh sống thiệt thịi, lang thang, cơ nhỡ không được hưởng hạnh phúc trong một mái ấm gia đình. - Lại có những người con được gia đình yêu thương, che chở nhưng lại sống bạc bẽo, vơ cảm. – Mặt khác có khơng ít gia đình vẫn cịn tồn tại hành vi bạo lực gia đình, thói gia trưởng…- Có khơng ít bậc làm cha, làm mẹ vì sự ích kỉ, hẹp hoi mà không giữ cho con cái được hưởng mái ấm gia đình trọn vẹn. Những hành vi đó thật đáng lên án.

Bài học: - Ý thức rõ vai trị của gia đình, vì vậy phải ra sức gìn giữ, bảo vệ gia đình. Tuy nhiên cũng cần chú ý rằng, u gia đình là hồn tồn đúng nhưng điều đó khơng có nghĩa là bao che cho những người thân làm việc sai trái với chuẩn mực và pháp luật.- Để bảo vệ gia đình hạnh phúc, cần có sự vun đắp của tất cả các thành viên trong gia đình.

– Liên hệ: Là học sinh, giữ gìn gia đình hạnh phúc, phải chăm ngoan học giỏi, hiếu kính với

ơng bà cha mẹ, anh em phải u thương hịa thuận. Đây cũng là truyền thống mà ơng cha ta ln nhắc nhở con cháu “Một lịng…đạo con”,“Anh em… đỡ đần”

4.TÌNH ANH EM

Đề bài 4: Suy nghĩ về tình anh em qua câu tục ngữ :

“Anh em như thế chân tay. Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần”

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

NĂM HỌC 2023 – 2024

1. Giải thích: Vậy hai câu tục ngữ trên có ý nghĩa như thế nào? Bằng hình ảnh so sánh cụ thể,

chính xác, tác giả dân gian đã ví tình cảm anh em như chân với tay, những bộ phận trên cơ thể người có quan hệ khăng khít, hỗ trợ nhau trong mọi hoạt động. Qua đó khẳng định tình cảm

anh em gắn bó. - “Rách - lành” là để chỉ sự nghèo đói hay ấm no của con người trong cuộc đời. -“Đùm bọc” thể hiện sự che chở, sẻ chia. - “ Dở hay đỡ đần” là anh em trong nhà có người dại

người khơn thì vẫn phải giúp đỡ, yêu thương nhau. Qua câu tục ngũ trên, ông cha ta muốn khuyên nhủ anh em trong môt nhà phải biết yêu thương, đùm bọc giúp đõ nhau lúc khó khăn, hoan nạn.

2. Đánh giá, bàn luận: Anh, chị em phải biết yêu thương, đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau.

– Trước hết, tình cảm anh yêu thương, giúp đỡ nhau là tình cảm tốt đẹp từ ngàn đời nay của dân tộc. Ngay từ thuở thơ bé, chúng ta đã được nghe bà, mẹ kể những câu chuyện cảm động về

tình anh em “Hoa dâm bụt”, “Sự tích trầu cau”. Những câu chuyện ấy giúp ta hiểu tình anh em

là tình cảm hết sức tự nhiên, là đạo lí, truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Là anh em phải “thương

nhau như chị em gái, quý nhau như anh em trai”.

- Hơn nữa anh chị em trong cùng gia đình là những người cùng chung huyết thống, cùng

chung hịn máu cắt đơi, cùng chung sống dưới một mái nhà, cùng được cha mẹ yêu thương

chăm sóc nên dễ dàng thấu hiểu, cảm thông, chia sẻ, giúp đỡ nhau.

– Mặt khác, anh em hòa thuận là một cách báo hiếu cha mẹ “Anh em hòa thuận hai thân vui vầy”.

– Anh em hòa thuận, gắn bó, tạo nên một gia đình hạnh phúc, từ đó xây dựng một xã hộ tốt

- Thúy Kiều trong “Truyện Kiều” sẵn sàng bắn mình để cứu cha, cứu em, Thúy Vân vì chị mà nối duyên với Kim Trọng

– Thành và Thủy trong tác phẩm “Cuộc chia tay của những con búp bê” vì hồn cảnh phải xa nhau nhưng vẫn luôn yêu thương nhau, bằng chứng là hai con búp bê luôn ở cảnh nhau.

3. Bàn luận MR:

- Tình cảm anh em thật đáng trân trọng, đáng quý. Tuy nhiên trong thực tế cuộc sống có khơng

ít người thấy anh em có hồn cảnh khó khăn mà làm ngơ .Hoặc có khơng ít anh chị em vì của

cải tranh giành, kiện tụng. Truyện cổ tích “Cây khế” đã phê phán hiện tượng này.

- Bài học: Tình anh em có vai trị quan trọng như vậy, vì vậy, chúng ta cần ý thức được tầm quan trọng của tình cảm anh em trong cuộc sống, từ đó ln biết quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ anh chị em mình cả về vật chất và tinh thần. Tuy nhiên cũng khơng vì thế mà bao che cho anh chị em làm việc sai trái với chuẩn mực và pháp luật

– Là học sinh, phát huy hợn nữa tình cảm tốt đẹp này, chúng ta cố gắng chia sẻ việc nhà cùng

anh chị em, giúp đỡ nhau tiến bộ trong học tập để cha mẹ vui lòng.

5.TÌNH YÊU THƯƠNG1. Khái niệm

-Yêu thương được hiểu là là tấm lòng yêu thương, san sẻ. cưu mang đùm bọc, hi sinh cho người khác, thương yêu người khác như chính bản thân mình

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

NĂM HỌC 2023 – 2024

-Tình yêu thương bao giờ cũng đi liền với sự giúp đỡ cả về vật chất và tinh thần chứ khơng phải là 1 câu nói

2, Đánh giá, bàn luận: Tình u thương có ý nghĩa vơ cùng to lớn với cuộc đời mỗi con người-Vì cuộc đời mỗi người khơng thể sống mà thiếu tình yêu thương, sống để yêu thương từ khi

ta chào đời đến khi ta xuôi tay nhắm mắt, ta đều được sống trong tình yêu thương của ba mẹ, người thân, là bạn bè, đồng nghiệp, thậm chí là những người hồn tồn xa lạ

- Tình u thương là 1 tình cảm đẹp, nó được ví như dịng suối mát trong, như biển cả mênh

mông, như vầng trăng sáng đẹp. Nó là chất keo vơ hình gắn kết giữa người và người; là liều thuốc giải cho những cãi vã xung đột, những xích mích hận thù Nó là sức mạnh nâng đỡ những mảnh đời cơ cực, bất hạnh; là ánh sáng xua đi bóng tối khổ đau ;là tiếng gọi thức tỉnh cho những ai lạc lối lầm đường

- Sống biết u thương khơng có nghĩa là ta sẽ mất đi mà là ta đang nhận lại: nhận lại yêu

thương, nhận lại niềm vui, nhận lại sự thanh thản và hạnh phúc

- Những người sống biết yêu thương thường được mọi người yêu mến và ngưỡng mộ. Trái

lại, nếu sống vị kỉ, hẹp hòi sẽ bị mọi người coi thường, ghét bỏ

- Dẫn chứng: vua Trần Nhân Tông

+Trong 1 lần đi thăm quân sĩ, thấy 1 người lính đang run lên vì rét, vua Trần Nhân Tơng đã cởi áo bào để khoắc cho người chiến sĩ này. Chiếc áo ấy của vua có thể làm ấm cho 1 người chiến sĩ nhưng trái tim chan chứa yêu thương của người lại làm ấm lòng bt bao nhiêu thế hệ.

Trong cuộc sống của xã hội hiện đại:

+ Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy

Ta có thêm ngày nữa để yêu thương”

3. Bàn luận mở rộng

- Phê phán: Nhiều người sống vơ cảm ích kỉ: Có những đứa con ln địi hỏi cha mẹ phải cung

phụng những yêu cầu của chúng mà không 1 lần ta nghĩ đến bổn phận người làm con. Có nhiều người là anh em vợ chồng cha mẹ nhưng sẵn sàng cãi vãi đánh đập, thậm chí giết nhau vì tài sản. Lại có khơng ít những kẻ gặp cảnh hoạn nạn cơ cực mà trơ tráo đứng nhìn chứ khơng ra tay cứu giúp.

- Bài học: Sống phải biết yêu thương. Trước hết là yêu thương cha mẹ, anh chị em, rồi đến thầy

cô bạn bè.. Tình u thương ln được cụ thể hóa bằng những hành động cụ thể.

6.TÌNH BẠN

1. Giải thích: Bạn là những người đồng cảm với ta, thấu hiểu những suy nghĩ của ta, có thể sẻ chia mọi vui buồn, khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống. Tình bạn là sự kết thân hoàn toàn tự

nguyện trên sự hiểu biết về tính cách, sở thích...trong q trình học tâp, vui chơi, công tác...

2.Đánh giá, bàn luận: - Tình bạn là tình cảm đẹp đẽ, có ý nghĩa vơ cùng quan trọng trong cuộc sống chúng ta.- Con người khơng thể sống thiếu tình bạn, người khơng có bạn bè là người khơng có nhân cách bình thường. - Trong cuộc sống, khơng có ai hồn hảo và bạn bè là phần ta cịn thiếu hụt. Người bạn chân chính sẽ giúp ta hồn thiện và tiến bộ. - Tình bạn là chỗ dựa, là động lực tinh thần với mỗi con người, sẻ chia niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống. Nói như

Bê-cơn “Tình bạn là niềm vui tăng lên gấp đơi, nỗi buồn giảm đi một nửa” - Nếu trong cuộc đời

sống thiếu tình bạn, con người sẽ cơ đơn, cuộc sống sẽ buồn tẻ biết mấy.

*Dẫn chứng: Từ xưa đến nay có biết bao tình bạn đẹp, tri âm tri kỉ, được đời đời ngợi ca. Đó là tiếng đàn của Bá Nha chỉ một mình Chung Tử Kì nghe và hiểu được. Đến khi Chung Tử Kì

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

NĂM HỌC 2023 – 2024

chết, Bá Nha treo đàn và khơng đánh nữa. Đó là tình bạn cảm động giữa Lưu Bình và Dương Lễ. Để Lưu Bình quyết tâm học hành, thi cử, Dương Lễ ngoài mặt đối xử lạnh nhạt nhưng sau lưng lại cử vợ thay mình ni bạn ăn học thành tài. Các Mác và Ăng-ghen là đôi bạn thân thiết.

Cả hai đều là lãnh tụ của giai cấp vô sản, cùng chung mục đích giải phóng dân tộc khỏi áp, bóc lột.

3.Bàn luận MR:

-Tình bạn thật đáng quý. Tuy nhiên trong thực tế có khơng ít tình bạn được xây dựng trên cơ

sở vụ lợi, kết bè kết phái, hại bạn bè. Lí Thông từng kết bạn với Thạch Sanh nhưng với mục đích để lừa chàng vào chỗ chết, cướp cơng của Thạch Sanh. Điều đó thật đáng lên án.

- Bài học: Tình cảm bạn bè thật đáng trân trọng biết bao. Vì vậy, chúng ta phải ý thức rõ điều đó để ra sức giữ gìn tình bạn trong sáng, cao quý. Vậy làm thế nào để giữ gìn tình bạn? – Tình bạn được xây dựng trên cơ sở của sự chân thành, khơng vì lí do vật chất, vụ lợi nào cả. – Sự thẳng thắn cũng rất cần thiết. Cần chỉ cho bạn những lỗi lầm sai trái để bạn không bao giờ mắc phải. - Cần sưởi ấm cho nhau bằng sự quan tâm, chia sẻ, một ánh mắt lo lắng, một lời động

viên kịp thời, một khoảng lặng lắng nghe bạn tâm sự, một bàn tay giúp đỡ khi bạn gặp khó khăn.

- Là học sinh cần chọn bạn mà chơi bởi “gần mực thì đen”. Tuy nhiên khơng vì thế mà tuyệt

giao với người xấu. Cần có sự giúp đỡ để cùng nhau tiến bộ. Vì vậy, mới xây dựng phịng trào

“đơi bạn cùng tiển” để xây dựng một tập thể lớp đoàn kết, vững mạnh

7. TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG 1. Giải thích: - Quê hương là những gì gần gũi, thân thuộc nhất với con người, là cội nguồn

sinh dưỡng của mỗi con người: -Tình yêu quê hương là yêu thương, gắn bó với những gì bình dị, nhỏ bé mà thiêng liêng. Tình yêu quê hương bắt đầu từ tình u gia đình, làng xóm, phát triển trở thành tình yêu tổ quốc.

2. Đánh giá, bàn luận

- Chúng ta phải yêu q hương bởi đó là tình cảm đẹp đẽ, thiêng liêng trong đời sống tình cảm của mỗi con người.

- Q hương có vai trị vơ cùng to lớn trong cuộc đời mỗi con người. Quê hương là cái nôi nuôi dưỡng ta về cả thể xác và tâm hồn.

+Đó là nơi có cội nguồn tổ tiên, mồ mả ông bà, là nơi chôn rau cắt rốn của ta từ thuở lọt lòng +Quê hương là nơi có ngơi nhà ta ở, có tình u ấm áp của cha mẹ, anh chị em ruột thịt dành cho ta, là nơi in bóng mẹ cha tảo tần, mưa nắng nuôi ta khôn lớn.

+Quê hương là nơi có bạn bè thân thiết với biết bao kỉ niệm ấu thơ, là nơi ta bước những bước chân đầu tiên trên con đường dài rộng.

+ Bát cơm ta ăn, manh áo ta mặc đều là từ bàn tay vất vả, chắt chiu của mẹ của cha. Ta lớn lên từ lời ru của mẹ, lời dạy bảo giản dị, thấm thía của cha.

+ Quê hương với những truyền thống văn hóa tốt đẹp từ ngàn đời, bồi đắp cho ta những tình cảm cao q như tình làng, nghĩa xóm, lối sống ân nghĩa thủy chung, ý chí, nghị lực, niềm tin. + Quê hương là điểm tựa vững vàng cho mỗi con người trong mọi hoàn cảnh, là nguồn cổ vũ, động viên, là cái đích mỗi con người hướng về. …

+ Nếu sống thiếu quê hương, khơng gắn bó với q hương, tâm hồn con người sẽ trở nên cằn cỗi. …

*Dẫn chứng: Quê hương là tình cảm máu thịt trong mỗi con người. Vì vậy, quê hương đã trở

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

NĂM HỌC 2023 – 2024

thành nguồn cảm hứng bất tận trong thơ ca. Ai trong chúng ta mà không biết những định nghĩa

ngọt ngào về quê hương trong thơ Đỗ Trung Quân:

“ Quê hương là con diều

biếc Tuổi thơ con thả trên đồng . Quê hương là con đò nhỏ . Êm đềm khua nước ven sông”

Quê hương với nhà thơ Giang Nam lại gắn liền với kí ức tuổi thơ một thời cắp sách đến trường:

. “Tuổi còn thơ ngày hai buổi đến trường . Yêu quê hương trong từng trang sách nhỏ”

3. Bàn luận:

- Lật ngược vấn đề: Tình yêu quê hương ln là tình cảm thiêng liêng trong mỗi con người. Tuy nhiên trong thực tế cuộc sống, không thiếu kẻ khơng có tình cảm với q hương. Họ mơ

về những mảnh đất phồn hoa mà trở nên xa lạ với q hương. Thậm chí có kẻ vong ân bội

nghĩa, sẵn sàng quay lưng với quê hương, đất nước, dân tộc mình. Những người đó “Q hương nếu ai không nhớ. Sẽ không lớn nổi thành người”

- Bài học: Chúng ta phải ý thức rõ vai trò của quê hương đối với mỗi con người, ra sức bảo vệ, xây dựng, phát triển quê hương nên tầm cao mới. Đó chính là cách thiết thực nhất để thể hiện

tình yêu quê hương của mình.

- Liên hệ: Là học sinh, chúng ta cố gắng nỗ lực, phấn đấu để góp phần xây dựng quê hương

trong tương lai.

8. LÒNG YÊU NƯỚC

1: Giải thích: Lịng u nước là tình cảm u q, gắn bó, tự bào về q hương, đất nước và tinh

thần sẵn sàng đem hết tài năng, trí tuệ của mình phục vụ lợi ích của đất nước.

2. Biểu hiện: Lòng yêu nước trong mỗi con người cụ thể mang một hình hài riêng. Có thể là sự

hi sinh anh dũng của những chiến sĩ ngoài mặt trận; có thể là sự cống hiến lặng lẽ và âm thầm trong lao động để xây dựng, phát triển đất nước.Lòng yêu nước còn bắt nguồn từ những điều rất đơn giản nhưng giàu ý nghĩa: đó là tình u thương đối với ơng bà, cha mẹ, ln ln hướng về cội nguồn của mình những lúc đi xa. Hay đơn giản chỉ là dõi theo, âm thầm cổ vũ, ủng hộ cách mạng, khánh chiến như ông Hai trong truyện ngắn Làng; hàng triệu trái tim người Việt Nam cùng hướng về chủ quyền biển đảo khi Trung Quốc có những hành động xâm

chiếm… Đó đều là những biểu hiện của một trái tim nồng nàn yêu nước.

3. Tại sao chúng ta cần phải có lịng u nước?

- Bởi vì đất nước là quê hương, là nguồn cội thiêng liêng nhất của mỗi con người,là nơi chúng ta lớn lên, cũng là chốn quay về.

- Lòng yêu nước tạo nên sức mạnh đoàn kết dân tộc, là yếu tố quyết định chiến thắng, giúp chúng ta đánh bại những kẻ thù mạnh nhất trên thế giới. Trong hịa bình, lịng u nước là sức mạnh để chúng ta vượt qua những khó khăn, giúp đất nước phát triển đi lên.

- Lịng u nước cịn khiến mỗi chúng ta sống có trách nhiệm hơn với cộng đồng, với quê hương, dân tộc và với chính bản thân mình.

4. Dẫn chứng: Yêu nước là tình cảm, là truyền thống quý báu của dân tộc. Lịch sử của dân tộc ta có nhiều cuộc kháng chiến chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân tộc ta, “chúng ta có quyền

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

NĂM HỌC 2023 – 2024

tự hào về những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi,

Quang Trung”, cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mĩ thần thánh của dân tộc.

- Lịng u nước ln là cảm hứng dạt dào trong thi ca: “Ôi Tổ

quốc ta yêu như máu thịt. Như mẹ cha ta, như vợ như chồng . (Chế Lan Viên)

- Tình yêu nước được thể hiện trong các tác phẩm văn học bất hủ “Nam quốc sơn hà” tương

truyền của Lí Thường Kiệt, “Hịch tướng sĩ” (Trần Quốc Tuấn), “Bình Ngơ đại cáo”- Nguyễn Trãi, “Tun ngơn độc lập” – Hồ Chí Minh.

5. Bàn luận:

- Yêu nước là tình cảm thiêng liêng và cao quý trong mỗi con người. Tuy nhiên thực tế trong xã

hội hiện nay, khi tình hình chính trị có nhiều phức tạp, nhiều thế lực thù địch đã lơi kéo, kích động khiến nhiều người có lập trường tư tưởng không vững vàng chống đối lại chính quyền, làm nhiều việc hủy hoại thanh danh và ổn định kinh tế, chính trị đất nước. Những việc làm này đi ngược lại với truyền thống quý báu của dân tộc, thật đáng lên án.

- Chúng ta phải ý thức rõ vai trò của đất nước đối với mỗi con người, ra sức bảo vệ, xây dựng,phát triển đất nước lên tầm cao mới. Đó chính là cách thiết thực nhất để thể hiện tình yêu đất

nước của mình.

- Là học sinh, để góp phần vào truyền thống yêu nước của dân tộc, chúng ta phải không ngừng

học tập, phấn đấu tu dưỡng về đạo đức để góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh trong tương lai.

9. BIẾT ƠN THẦY CÔ

1. Khái niệm: Người thầy là người có kiến thức, có hiểu biết và truyền dạy những kiến thức

những hiểu biết ấy cho thế hệ học trò. Người thầy hiểu đơn giản chính là người dạy học

2. Đánh giá, bàn luận (Vì sao phải biết ơn thầy cơ)

- Biết ơn thầy cơ là 1 tình cảm đẹp, là đạo lý, là truyền thống quý báu của dân tộc ta từ xưa đến nay.

Từ xa xưa, cha ông ta đã từng răn dạy: Muốn sang phải bắc cầu Kiều, muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy” hay “Tôn sư trọng đạo”.Chính vì thế mà chúng ta cần phải gìn giữ và phát huy truyền thống tốt đẹp ấy.

- Thầy cô là người truyền dạy cho ta kiến thức, mở mang tầm hiểu biết của ta, dạy ta biết đọc, biết viết, biết tính tốn, thậm chí là biết làm cả những bài toán của cuộc đời.

- Thầy cơ cịn dạy ta cách làm người, dạy ta biết sống trung thực, tín nghĩa, biết yêu thương, tất cả những phẩm chất tốt đẹp ấy ta có được là nhờ những bài giảng của thầy cô.

- Thầy cơ cịn vun đắp cho ta những ước mơ khát vọng, đưa ta tới những nơi mà thầy cô chưa từng đi qua cũng có khi là chưa 1 lần đặt chân đến.

- Có những thầy cơ cịn như 1 người bạn để ta sẻ chia, tâm sự, rãi bày là người cha, người mẹ thứ 2 để ta nương tựa.

- Đằng sau mỗi người học trò thành cơng, ln có bóng dáng của người thầy vĩ đại.Quả khơng sai khi nói rằng “Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý”.

3. Dẫn chứng: Thầy giáo Chu Văn An

CVA là người thầy đạo cao đức trọng, cảm hóa được học trị của mình là con trai của Thủy Thần,. Người học trò ấy, nghe lời thầy mà dám trái lệnh trời làm mưa cứu dân độ thế, chấp

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

NĂM HỌC 2023 – 2024

nhận mình bị chừng phạt. Thầy CVA là tấm gương sáng muôn đời về người thầy có nhân cách cao đẹp. Cịn câu chuyện mặc dù chỉ là tưởng tượng nhưng cũng dạy cho ta một bài học về lịng biết ơn thầy cơ.

Quan điểm tương đồng “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư” Khơng thầy đố mày làm nên

4. BLMR:

- Có khơng ít những người thầy người cô không nghiêm túc với nghề, không mẫu mực về nhân cách, không yêu thương học sinh hết mực.

- Cũng có khơng ít những người học trị khơng hiểu hết ý nghĩa, vai trị của người thầy nên có thái độ vơ ơn, hỗn láo với thầy cơ. =>Đó là những biểu hiện xuống cấp về đạo đức mà chúng ta cần phê phán.

- BH: Phải tôn trọng và biết ơn thầy cơ

Hãy bài tỏ lịng biết ơn bằng những lời nói lễ phép, bằng sự học tập siêng năng, bằng lối sống nghiêm túc, đúng mực, bằng những việc làm có ích cho xã hội ở cả hiện tại và tương lai bởi 1 người học trị thành cơng chính là món q lớn nhất cho những người làm nghề dạy học.

10. LỊNG HIẾU THẢO VỚI ƠNG BÀ, CHA MẸ1. Hiếu thảo là gì ?

- Hiếu thảo là hành động đối xử tốt với ông bà cha mẹ, luôn yêu thương họ - Lòng hiếu thảo là phụng dưỡng ông bà cha mẹ khi ốm yếu và già cả

2. Đánh giá, bàn luận (Vì sao cần phải có lịng hiếu thảo với ông bà cha mẹ?)

- Con cái phải giữ trịn chữ hiếu, đạo làm con bởi đó là truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Tình

yêu thương, kính trọng cha mẹ là gốc rễ, cội nguồn của mọi tình cảm cao đẹp khác trong mỗi con người. Lòng hiếu thảo của con cái sẽ giúp gia đình đầm ấm, hạnh phúc, người con hiếu thảo sẽ là những trị ngoan trong nhà trường, cơng dân tốt ngồi xã hội từ đó sẽ xây dựng một xã hội tốt đẹp.

- Hơn nữa, cha mẹ là người đã sinh ra con, mang nặng đẻ đau chín tháng mười ngày để cho

con có hình hài, dáng đứng. Quy luật của cuộc sống, khơng có cây thì khơng có quả, khơng có người sinh thành thì khơng có chúng ta. Cơng đức sinh thành của cha mẹ khơng gì sánh bằng.

- Cha mẹ không quản bao vất vả, nắng mưa đã nuôi dưỡng, chăm sóc con thành người. Dịng

sữa ngọt ngào, lời ru của mẹ đã nuôi dưỡng con cả về vật chất và tinh thần. Cha thức khuya, dậy sớm, làm lụng vất vả, để con có cơm ăn, áo mặc, được học hành nên người. Lúc con ốm, con đau, cha mẹ lo lắng, chăm sóc đêm ngày, lúc con ngoan ngỗn, lớn khơn, cha mẹ sung sướng, tự hào. Mỗi bước trưởng thành của con cha mẹ thêm vất vả, gian nan: “Nuôi con cho được vng trịn . Mẹ cha dầu dãi xương mòn gối cong”

- Cha mẹ chính là người thầy, người cô đầu tiên trong cuộc đời con, cha mẹ dạy bảo con bài

học làm người, uốn nắn con từng lời ăn tiếng nói, chỉ bảo con từng điều hay, lẽ phải.

- Ngay cả trên bước đường đời con có vấp ngã, thất bại, buồn đau thì khơng ai khác cha mẹ

chính là điểm tựa bình n nhất, là chỗ dựa tinh thần vững chắc nhất cho con. Cha mẹ sẵn

sàng dang rộng vòng tay che chở, bảo vệ con, tiếp thêm cho con sức mạnh sau mỗi chông gai, thử thách.

3.Dẫn chứng

-Trong xã hội xưa và nay, có biết bao câu chuyện cảm động về đạo hiểu của con cái với cha mẹ. Lão Lai Tử người nước Sở ngồi bẩy mươi tuổi cịn mặc áo ngũ sắc, múa vui cho cha mẹ.

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

NĂM HỌC 2023 – 2024

Nguyễn Đình Chiểu vì thương mẹ mất khóc mù cả đơi mắt. - Tình u thương cha mẹ còn đi vào các tác phẩm văn học. Ca dao xưa có câu: “Đói lịng ăn hạt chà là

. Để cơm nuôi mẹ, mẹ già yếu răng” Truyện cổ tích về lồi hoa cúc đại đóa để mong mẹ sống lâu, cô bé xé từng cánh hoa ra nhiều cánh nhỏ, mỗi cánh hoa là biểu tượng của tình yêu thương mẹ mãnh liệt. Nàng Kiều trong truyện “Truyện Kiều” của Nguyễn Du đã hi sinh hạnh phúc cá nhân chuộc cha và em chịu mười năm năm lưu lạc. Trong dân gian lưu truyền câu chuyện cảm động về nàng Thoại Khanh dắt mẹ đi ăn xin, gặp cảnh ngặt nghèo đã cắt thịt ở cánh tay mình để dâng mẹ ăn cho đỡ đói. Tháng bẩy âm lịch hàng năm mùa Vu Lan báo hiếu là dịp để con cái bày tỏ lịng kính u cha mẹ.

4. Bàn luận:

- Hiếu thảo là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Tuy nhiên thực tế vẫn còn hiện tượng con

cái bất hiếu với ơng bà, cha mẹ, có hành vi chưa đúng với đạo làm con, ham chơi, lười học khiến cha mẹ đau lịng…Thậm chí có những người con nhẫn tâm đối xử bạc bẽo, ruồng rẫy cha

mẹ mình “ Cha mẹ ni con bằng trời bằng bể. Con ni cha mẹ tính tháng kể ngày”. Những kẻ làm

con như thế đều đáng lên án, phê phán.

- Đạo hiếu với cha mẹ là tình cảm đẹp đẽ nhất trong mọi tình cảm. Vì vậy, chúng ta cần ý thức rõ được điều đó đồng thời giữ gìn, nâng niu. Đạo hiếu làm con, bên cạnh việc chăm lo đời sống vật chất còn phải dành thời gian chăm lo cả đời sống tinh thần cho cha mẹ.

- Là học sinh, tuổi nhỏ làm việc nhỏ, hãy ngay từ bây giờ bằng cách chăm ngoan, học giỏi,

vâng lời ông bà cha mẹ thầy cơ. Đó là cách thiết thực nhất để thể hiện chữ hiếu, đạo làm con.

11. LÒNG BIẾT ƠN1. Khái niệm:

- Biết ơn là sự bày tỏ thái độ trân trọng và có những việc làm đền ơn đáp nghĩa với những người đã giúp đỡ mình, những người có cơng với dân tộc, đất nước.

2. Vì sao phải biết ơn:

- Lịng biết ơn là đạo lí, là lẽ sống, là truyền thống quý báu của dân tộc.

+ Từ xưa cha ông ta đã từng răn dạy “Uống nước phải biết nhớ nguồn” hay “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”

+ Ngày nay, chúng ta phải gìn giữ và phát huy truyền thống tốt đẹp ấy, lịng biết ơn là tình cảm thiêng liêng, là cơ sở của những hành động đẹp, nó là 1 trong những yếu tốt để người ta đánh nhân cách con người.

-Mọi thứ khơng tự nhiên mà có, tất cả những gì chúng ta được hưởng thụ đều phải đánh đổi bằng mồ hôi, nước mắt, xương máu, thậm chí là tính mạng con người.

+ Để có bát cơm ta ăn, những người nông dân phải một nắng hai sương tần tảo vất vả. + Để có chiếc áo ta mặc , hàng bao người công nhân đã phải ngày đêm lao động miệt mài. + Hình hài dáng vóc của ta cũng do cha mẹ sinh thành, ni dưỡng.

+ Đặc biệt nền hịa bình mà ta đang hưởng đã phải đánh đổi bằng máu, nước mắt của biết bao thế hệ cha anh.

=>Bởi thế ta phải biết ơn đến họ

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

NĂM HỌC 2023 – 2024

- Khi ta sống có ân nghĩa, được mọi người yêu mến, cuộc sống có ý nghĩa hơn. Ngược lại nếu bạn sống vong ân bội nghĩa, bị người đời coi thường ghét bỏ chẳng sai khi nói rằng lịng biết ơn chính là nền tảng để xây dựng xã hội tốt đẹp.

3. Dẫn chứng

Câu chuyện “Con hổ có nghĩa: Có 1 bác tiều phu đi đốn củi, gặp 1 con hổ bị hóc xương trong cổ họng. Bác lấy xương giúp nó ra Từ đó về sau đền ơn bác bằng cách mang đồ mà nó săn được đặt trước sâu nhà bác.Sau này khi bác mất mỗi lần đến ngày giỗ con hổ lại đến phục ở mộ của bác. Mặc dù tất cả chỉ là 1 câu chuyện tưởng tượng nhưng hình ảnh con hổ đã dạy cho ta 1 bài học về lòng biết ơn trong cuộc sống

- Lịng biết ơn khơng chỉ là đức tính vĩ đại nhất mà cịn là khơi nguồn cho mọi đức tính tốt đẹp khác.

4. Bàn luận mở rộng- Phê phán

+ Có khơng ít những kẻ lãng qn cội nguồn, ăn cháo đá bát, khỏi vịng cong đi. + Có khơng ít những đứa con đối xử với cha mẹ không bằng người ngồi.

+ Có khơng ít những cơ cậu học trị đối xử với thầy cô không bằng nước lã…

Bài học

+ Hãy biết ơn đến những người đã sinh ra mình, những người dạy dỗ mình, giúp đỡ mình trong cuộc sống

+ Lịng biết ơn khơng chỉ thể hiện bằng lời nói, mà phải thể hiện bằng những hành động thiết thực, biết ơn cha mẹ, thầy cô, ta phải chăm ngoan học giỏi sống có ích cho xã hội, biết ơn thế hệ cha anh đi trước ta phải góp sức xây dựng quê hương . Có như thế nó mới thực sự có ý nghĩa

NHĨM ĐỀ VỀ PHẨM CHẤT12.TIẾT KIỆM

1. Giải thích: Tiết kiệm là sử dụng hợp lí, đúng mức, khơng hoang phí tiền bạc, tài sản, công

sức, thời gian, tài nguyên thiên nhiên như nước, điện, dầu mỏ…tạo ra hiệu quả trong công việc

2. Biểu hiện: Tiết kiệm không chỉ dừng ở lồi nói sng mà phải thể hiện trong thói quen, nếp sống, nếp suy nghĩ của mỗi con người. Không hiếm, khơng thiếu những biểu hiện của tính tiết kiệm ở con người. Những năm gần đây tiết kiệm năng lượng được đặt ra hết sức gắt gao.

Người ta tiết kiệm điện bằng cách sử dụng bóng com -pắc, bóng led thay cho bóng đèn bằng

dây tóc, tắt bớt đèn khi không cần thiết, hưởng ứng giờ TĐ. Tiết kiệm xăng dầu bằng cách đi các phương tiện cộng cộng, đi bộ, đi xe đạp thay vì đi ô tô, xe máy. Tái chế lại giấy bìa, sách báo cũ để giữ lại màu xanh cho các cánh rừng… 3. Đánh giá, bàn luận: Vậy vì sao phải tiết kiệm? Tiết kiệm là một phẩm chất tốt đẹp của con người. Tiết kiệm là để dành cho các thế hệ mai sau. Nguồn tài nguyên thiên nhiên là có hạn lại

có nguy cơ cạn kiệt trong khi dân số tăng quá nhanh. Trái Đất ba phần tư là nước nhưng chỉ có một phần tư trong số ấy là nước ngọt mà nguồn nước ngọt ấy đang bị ô nhiễm. Nếu không biết

tiết kiệm, trong tương lai gần chúng ta sẽ khơng có nước sạch để dùng. Tiết kiệm là để bảo đảm an toàn và ổn định cho chính mình. Tuổi đời của con người được tính bằng con số trăm

năm nhưng thời gian làm việc của con người được tính bằng con số vài chục năm. Người ta không thể sung sức mãi để làm việc. Vì vậy, phải tiết kiệm phịng khi ốm đau, bệnh tật, già cả,

phòng khi bất trắc xảy ra… Tiết kiệm cịn là vì người khác. Trên thực tế, cuộc đời này còn rất

nhiều những mảnh đời bất hạnh cần sự giúp đỡ, sẻ chia. Vì thế, tiết kiệm có thể giúp đỡ trẻ em

cơ nhỡ có miếng ăn, giúp trẻ em nghèo có tấm áo mặc… Từ đó xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

NĂM HỌC 2023 – 2024

4. Dẫn chứng: Từ xưa đến nay, tiết kiệm đã trở thành một lối sống đẹp của cha ông ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh dù đã đảm nhiệm vị trí cao nhất của đất nước nhưng Người vẫn bình dị

sống trong ngơi nhà sàn, mặc bộ quần áo kaki đã bạc màu, đôi dép lốp đã sờn quai… Nét đẹp ấy trong con người Bác thật khiến ta cảm phục

5. Bàn luận:

-Phản đề:Tiết kiệm là lối sống đẹp của dân tộc ta. Tuy nhiên, trong thực tế cuộc sống vẫn còn rất nhiều người hoang phí. Có rất nhiều bạn được may mắn sinh ra trong gia đình khá giả,

được nng chiều nên không biết quý trọng đồng tiền bố mẹ làm ra, đua đòi chạy theo mốt thời trang, nay xe này mai xe khác, nay điện thoại này, mai điện thoại kia… Những hiện tượng này thật đáng phê phán.

-Phân biệt:Tiết kiệm là đức tính tốt, tuy nhiên khơng nên tiết kiệm một cách thái quá. Tiết

kiệm khác về bản chất với hà tiện, keo kiệt, “vắt cổ chày ra nước” hạn chế nhu cầu tối thiểu của

con người để bo bo tích của làm giàu, khổ mình, khổ người.

-Bài học: Hoang phí là thói xấu, tiết kiệm là lối sống đẹp. Vì vậy, chúng ta phải nhận thức rõ vai trò của tiết kiệm. Muốn tiết kiệm trở thành lối sống, nếp sống, mỗi con người phải được giáo dục tính tiết kiệm ngay từ nhỏ như tiết kiệm tiền mừng tuổi mua sách vở, quần áo…cha mẹ lập sổ tiết kiệm cho con cái để lo cho con khi gặp bất trắc. Tiết kiệm là việc làm nên duy trì đều đặn, khơng thể lúc này tiết kiệm lúc khác lại hoang phí. Tránh lối sống cẩu thả thâm hụt cả

tiền dự trữ nhưng cũng tránh lối sống keo kiệt, ki bo.

13. GIẢN DỊ

1. Giải thích: Giản dị là sống khơng xa hoa cầu kì, kiểu cách mà sống đơn giản phù hợp với

điều kiện, hồn cảnh của bản thân, gia đình, mơi trường xung quanh.

2.Biểu biện: Lối sống giản được thể hiện trên nhiều phương diện từ trang phục đến cách ăn

uống, sinh hoạt, lời nói, cách cư xử... Người giản dị thường chọn cho mình trang phục đơn giản nhưng vẫn gọn gàng, lịch sự, chọn nếp sống dân dã, lời nói chân thật, dễ hiểu, cách cư xử chan hòa, thân ái…

3. Đánh giá, bàn luận: Vậy vì sao con người lại phải giản dị?

- Lối sống giản dị là một trong những đức tính tốt đẹp của dân tộc, ơng cha ta thường nhắc

nhở con cháu “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”.Tính giản dị rất cần thiết trong cuộc sống.

- Giản dị giúp ta tiết kiệm thời gian, không mất thời gian vào những việc làm vô bổ, dành thời

gian vào làm những việc có ích như học tập, chơi thể thao, tham gia các hoạt động xã hội, làm

việc…nhờ vậy mà thành công.

- Người sống giản dị dễ dàng hòa nhập với mọi người xung quanh, nhờ vậy được mọi người yêu quý, từ đó xây dựng một cuộc sống tốt đẹp.

*. Chứng minh: Bác Hồ là tấm gương sáng ngời về sự giản dị để chúng ta noi theo. Ở Bác có

sự nhất quán giữa cuộc đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống vô cùng giản dị. Sự giản dị của Bác không chỉ thể hiện ở cách ăn mặc mà thể hiện cả trong lời nói, trong quan hệ với mọi người. Nét đẹp ấy trong con người Bác thật khiến ta cảm phục

4. Bàn luận mở rộng - Phản đề:Giản dị mà một đức tính tốt đẹp của con người. Thế nhưng thật đáng buồn là trong cuộc sống hôm nay có rất nhiều người chạy theo lối sống xa hoa, lãng phí, đặc biệt có một số

bạn trẻ chạy đua theo lối sống gấp, ăn chơi đua đòi..Hiện tượng này thật đáng lên án.

-Phân biệt: Tuy nhiên cũng cần phân biệt giản dị với lôi thôi, luộm thuộm, nhếch nhác. Giản

dị là sống khơng xa hoa cầu kì, kiểu cách mà sống đơn giản phù hợp với điều kiện, hồn cảnh của bản thân, gia đình, mơi trường xung quanh. Cịn lơi thơi, luộm thuộm, nhếch nhác đi liền

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

NĂM HỌC 2023 – 2024

với sự bẩn thỉu, cẩu thả, tềnh toàng . Giản dị là tốt tuy nhiên trong một số trường hợp vẫn phải ăn mặc đẹp, lịch sự, trang nhã để phù hợp với hoàn cảnh như đi hội nghị, lễ hội, dạ tiệc… nếu

không sẽ bị chê cười, bị lạc lõng…

- Bài học: Mỗi con người chúng ta phải nhận thức rõ vai trị của đức tính giản dị trong cuộc sống. Từ đó cần ra sức rèn luyện tính giản dị trong ăn mặc, trong đời sống hằng ngày đồng thời

phải có bản lĩnh, nghị lực vượt qua mọi cám dỗ tầm thường.

-Liên hệ: Là học sinh, trong môi trường học đường, chúng ta nên ăn mặc giản dị, gọn gàng, ăn

tiêu tiết kiệm để phù hợp với mơi trường học đường từ đó hình thành cho mình lối sống giản dị.

14.TỰ TIN

1. Giải thích. Tự tin là tin vào chính bản thân mình, tin vào những phẩm chất tốt đẹp đang tồntại trong con người mình, tin vào những thành cơng, thành quả mà mình đạt được trong quá khứ để đón nhận những thử thách mới trong tương lai. Tự tin là tin vào tài năng, tin vào những ước mơ tốt đẹp mà mình theo đuổi và tin vào dù có thất bại vẫn có thể thực hiện nó ở những lần sau.

2.Biểu hiện: Sự tự tin trong cuộc sống có thể biểu hiện ở những việc làm nhỏ nhất như tự tin thuyết trình bài học trước lớp, tự tin đóng góp ý kiến cho tập thể lớp đến những việc làm lớn

như tự tin công bố phát minh của một nhà khoa học hay nhà văn tự tin cho ra mắt tác phẩm của mình trước cơng chúng…

3. Đánh giá, bàn luận : Vậy tự tin lại có vai trị gì mà ai cũng cần phải có?

- Tự tin là một trong những phẩm chất tốt đẹp của con người. Tự tin sẽ tạo ra một bản lĩnh tuyệt vời giúp chúng ta theo đuổi, chinh phục ước mơ của mình.

- Sự tự tin mang đến cho chúng ta khả năng quyết đoán trong việc lựa chọn những quyết định

cịn có sự phân vân, chưa chắc chắn.

- Tự tin giúp ta có thêm sức mạnh và nghị lực đương đầu với khó khăn, thử thách cho dù có thể bị thất bại đồng thời là chìa khóa dẫn đến sự thành công.

- Một người tự tin … còn một người luôn tự ti, mặc cảm…

4.Chứng minh: Thực tế có nhiều tấm gương sáng nhờ tự tin mà thành cộng. Để tìm ra dây tóc bóng điện Ê-đi-sơn đã thất bại hàng ngàn lần trong thí nghiệm. Walt Disney từng bị tịa báo sa

thải vì thiếu ý tưởng, ơng cũng từng nếm mùi phá sản trước khi sáng tạo ra hãng phim hoạt hình nổi tiếng Disney Land. Thử hỏi nếu khơng có sự tự tin, liệu Ê-đi-sơn có thể có phát minh vĩ đại cho nhân loại, Walt Disney có thành cơng như vậy hay không?

5.Bàn luận:

-Phản đề: Hầu như ai cũng biết tự tin là một phẩm chất cần thiết của con người. Thế nhưng

không phải ai cũng có sự tự tin ấy. Trong cuộc sống vẫn có khơng ít người nhút nhát, thiếu sự tin tưởng vào bản thân, thích dựa dẫm vào người khác. Đặc biệt hiện nay có nhiều bạn trẻ sống dựa dẫm vào bố mẹ, thiếu kĩ năng sống, bước sang tuổi trưởng thành mà vẫn khơng có sự tự tin để lập nghiệp. Như vậy tự tin trái ngược với tự ti, nhụt dè, nhút nhát, luôn lo sợ thất bại, không dám theo đuổi ước mơ.

-Phân biệt: Tuy nhiên cũng cần phân biệt tự tin với với tự kiêu, tự cao, tự đại. Người tự tin

</div>

Rèn kỹ năng viết đoạn văn NLXH 200 chữ ( 127 trang)

<i><b>1. Nghị luận về một hiện tượng đời sống:...1</b></i>

7Tình yêu quê hương34Người tử tế và lối sống tử tế

9Lịng biết ơn thầy cơ36Ý nghĩa của lối sống có trách nhiệm 10<sup>Lịng hiếu thảo với ơng</sup><sub>bà, cha mẹ</sub>37Tác hại của lối sống vơ trách nhiệm

12Đức tính tiết kiệm39Lục Vân Tiên trong CS thường nhật

15Tự lập42<sup>Mối quan hệ giữa thầy cô giáo với học sinh</sup><sub>trong xã hội ngày nay</sub>

18Khoan dung tha thứ45Nghiện facebook ở giới trẻ

24Vai trò của sách51Một số đoạn nghị luận liên quan đến covid 1925Vai trò của việc học52Các dẫn chứng cho văn nghị luận XH26Thất bại và thành công

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về