(Luận án tiến sĩ) Quyền Hưởng Dụng Trong Pháp Luật Dân Sự Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.21 MB, 204 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

Bà GIÁO DĀC VÀ ĐÀO T¾O

TRNG ắI HC LUắT TP. Hị CH MINH

NGUYN NHắT THANH

QUYN HõNG DỵNG TRONG PHP LUắT

DN S VIâT NAM

Ngành:LuÃt Dân sự và Tố tāng dân sự Mã số: 9380103

LUÂN ÁN TIÀN S) LUÂT HàC

NG¯äI H¯âNG DÀN KHOA HC:

GS.TS. ị VN ắI

TP. Hị CH MINH, nm 2023

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

LàI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Ln án này là cơng trình nghiên cứu căa bản thân tôi d°ãi sự h°ãng dÁn tÃn tình và chu đáo căa GS.TS. Đß Văn Đ¿i.

Các thông tin nêu trong LuÃn án là trung thực.

Cỏc ý kin, quan im khụng thuỏc ý tỗng hoc kÁt quả tổng hÿp căa chính bản thân đều đ°ÿc trích dÁn đầy đă.

Tơi xin chßu trách nhiệm về tính trung thực, khách quan căa các kÁt quả nghiên cứu trong LuÃn án.

Tác gi¿ Lu¿n án

Nguyỏn Nht Thanh

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

DANH MỵC Tỵ VI¾T TÀT

4. Dân luÃt thi hành t¿i các Tòa Nam án Bắc kỳ

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

MỵC LỵC

LI Mõ U ... 1

1. Tớnh cp thi¿t cāa đÁ tài ... 1

2. Phcm vi, đ÷i t°£ng nghiên c³u ... 3

2.1. Đối t°ÿng nghiên cứu ... 3

2.2 Ph¿m vi nghiên cứu ... 4

3. Mÿc đích và nhiãm vÿ nghiên c³u cāa đÁ tài ... 5

3.1. Māc đích nghiên cứu ... 5

3.2. Nhiệm vā nghiên cứu ... 5

4. K¿t cÁu cāa Lu¿n án... 6

CH¯¡NG 1: TàNG QUAN VÀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CĂU, C¡ Sâ LÝ THUY¾T VÀ PH¯¡NG PHÁP NGHIÊN CĂU ... 7

1.1. Tÿng quan tình hình nghiên c³u ... 7

1.1.1. Tình hình nghiên cứu các cơng trình liên quan đÁn những vấn đề chung

1.2.1. Câu h漃ऀi nghiên cứu và giả thuyÁt nghiên cứu ... 25

1.2.2. Lý thuyÁt nghiên cứu ... 28

1.2.3 Dự kiÁn kÁt quả nghiên cứu ... 33

1.3. Ph°¢ng pháp nghiên c³u ... 34

CH¯¡NG 2: NHNG VN CĂ BắN V QUYN HõNG DỵNG TRONG PHÁP LU¾T DÂN SĂ VIâT NAM ... 36

2.1. Khái quát v quyn ữi vòi ti sn ... 36

2.1.1. Khỏi nim về quyền đối vãi tài sản/vÃt quyền ... 36

2.1.2. Đặc điểm căa quyền đối vãi tài sản/vÃt quyền ... 40

2.1.3. Nguyên tắc căa quyền đối vãi tài sản/vÃt quyền ... 43

2.2. Khái quát vÁ quyÁn h°ơꄉng dÿng ... 46

2.2.1. Khái nim quyn hỗng dng ... 46

2.2.2. c im ca quyn hỗng dng ... 49

2.2.3. í ngh*a ca quyn hỗng dng ... 55

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

2.3. Chā thß cāa quyÁn h°ơꄉng dÿng ... 58

2.4. Đ÷i t°£ng cāa quyÁn h°ơꄉng dÿng ... 62

2.5. QuyÁn, nghĩa vÿ cāa ng°ái h°ơꄉng dÿng và ch s hu ... 70

2.5.1. Quyn ca ngồi hỗng dng ... 70

2.5.2. Ngh*a v ca ngồi hỗng dng ... 73

2.5.3. Quyn v ngh*a v ca ch sỗ hu ti sn ... 79

2.6. ChÁm d³t quyÁn h°ơꄉng dÿng ... 81

K¿t lu¿n ChÂng 2 ... 88

CHĂNG 3: XC LắP QUYN HõNG DỵNG THEO PHÁP LU¾T DÂN SĂ VIâT NAM ... 91

3.1. Xác l¿p quyÁn h°ơꄉng dÿng theo Lu¿t ... 91

3.1.1. Quyền l°u c° căa vÿ hoặc chồng sau khi ly hôn ... 95

3.1.2. Tr°ång hÿp h¿n chÁ phân chia di sản ... 98

3.1.3. Quyền căa ng°åi quản lý di sản thå cúng ... 101

3.2. Xác l¿p quyÁn h°ơꄉng dÿng theo thßa thu¿n ... 104

3.2.1. Khái quát về th漃ऀa thuÃn xác lÃp quyền hỗng dng ... 104

3.2.2. iu kin cú hiu lc ca tha thun xỏc lp quyn hỗng dng ... 110

3.3. Xỏc l¿p quyÁn h°ơꄉng dÿng theo di chúc ... 120

3.3.1. Khái quỏt v di chỳc xỏc lp quyn hỗng dng ... 120

3.3.1. Điều kiện có hiệu lực căa di chúc xác lp quyn hỗng dng ... 122

3.4. Hióu lc ca quyn h°ơꄉng dÿng ... 126

3.4.1. Thåi điểm phát sinh quyền căa bờn hỗng dng ... 126

3.4.2. Hiu lc i khỏng vói ngồi th ba ca quyn hỗng dng ... 134

3.4.3. Thồi hn ca quyn hỗng dng ... 145

Kt lun ChÂng 3 ... 148

CHĂNG 4: THC HIõN QUYN HõNG DỵNG THEO PHP LU¾T DÂN SĂ VIâT NAM ... 151

4.1. Thăc hiãn quyÁn hng dng trong mữi quan hó vòi ch s hu ... 151

4.1.1. Mi quan h vói ch sỗ hu trong vic sa cha ti sn hỗng dng .. 151

4.1.2. Mi quan h vói ch sỗ hu trong vic chim hu, sử dāng và đßnh đo¿t

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

4.1.5. Mi quan h vói ch sỗ hu trong vic hon tr ti sn hỗng dng khi chm dt quyn hỗng dng ... 161

4.2. Thc hión quyn hng dng trong mữi quan hó vòi ngỏi th ba ... 165

4.2.1. Thc hin quyn hỗng dng trong mi quan h vói ngồi th ba thụng DANH MỵC TI LIõU THAM KHắO

NHNG CƠNG TRÌNH LIÊN QUAN Đ¾N LU¾N ÁN ĐÃ CƠNG Bà

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

LàI Mâ ĐÂU

1. Tính cÁp thi¿t cāa đÁ tài

ChÁ đßnh về quyền đối vãi tài sản (mát số tài liệu dùng cām từ <vÃt quyền=) chiÁm mát vai trò quan tráng trong hệ thống pháp luÃt dân sự các n°ãc nói chung và Việt Nam nói riêng khi mà xã hái đ¿t đÁn mát trình đá phát triển nhất đßnh. Ngồi quyền sỗ hu úng vi trũ ht nhõn thỡ cỏc quyn khác đối vãi tài sản phái sinh từ quyền sỗ hu bao gm: cỏc quyn hỗng dng, quyn b mặt, quyền đối vãi bất đáng sản liền kề là nhóm quyền có liên quan đÁn việc khai thác li ớch t ti sn thuỏc quyn sỗ hu căa ng°åi khác. Các quyền khác đối vãi tài sản đ°ÿc hình thành, tồn t¿i sau khi đã có s tn ti ca quyn sỗ hu. Do ú, vic hình thành và phát triển các quyền khác đối vói ti sn núi chung v quyn hỗng dng núi riêng nhằm māc đích nâng cao khả năng khai thác cơng dāng, lÿi ích về kinh tÁ căa tài sản.

Bá luÃt Dân sự năm 2015 đã có những thay đổi mãi đặc biệt là những quy đßnh v quyn sỗ hu, quyn khỏc i vói ti sản theo h°ãng tách b¿ch quan hệ thực tÁ giữa ng°åi chiÁm hữu tài sản và quan hệ giữa ch sỗ hu vói ch th cú quyn khỏc đối vãi tài sản khi có lÿi ích trên cùng mát tài sản. Bên c¿nh việc kÁ thừa có sửa i quy ònh v quyn sỗ hu, Bỏ lut bổ sung chÁ đßnh quyền khác đối vãi tài sản vãi nái hàm là quyền căa chă thể trực tip nm gi chi phi ti sn thuỏc quyn sỗ hữu căa chă thể khác bao gồm ba quyền: quyn i vói bt ỏng sn lin k; quyn hỗng dāng và quyền bề mặt.

Trong rất nhiều vấn đề đ°ÿc ghi nhÃn trong Bá luÃt Dân sự năm 2015 thỡ quyn hỗng dng l mỏt nỏi dung nhn c s quan tõm bỗi nhu cu ca con ng°åi là rất đa d¿ng, nh°ng không phải ai cũng có tài sản để phāc vā cho mình. Ng°ÿc l¿i, ng°åi có tài sản thì khơng phải bao giå cũng có nhu cầu trực tiÁp sử dāng, khai thỏc ti sn ca mỡnh. Quyn hỗng dng khụng chỉ đã t¿o ra khả năng thực hiện các quyền dõn s ca ch sỗ hu, m cũn l điều kiện cho các chă thể không phải là chă sỗ hu khai thỏc ti sn. Vỡ vy, trờn cĂ sỗ yờu cu phi khai thỏc tit kim v hiệu quả mái tài sản trong xã hái hiện i, nờn cỏc quyn khỏc ngoi quyn sỗ hu luụn đ°ÿc Nhà n°ãc quan tâm, ghi nhÃn, bảo vệ v vic ghi nhn ch ònh quyn hỗng dng l mát trong những b°ãc tiÁn căa pháp luÃt dân sự Việt Nam. Việc xây dựng chÁ đßnh quyền hỗng dng trong Bỏ lut Dõn s nm 2015 ó t¿o hành lang rõ ràng, chặt ch¿ để

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

quyn hỗng dng cú th hỡnh thnh v đ°ÿc thực hiện suôn sẻ mà không cần những điều khoản r°åm rà trong các thoả thuÃn hoặc cam kt Ăn phĂng c th.1

Quyn hỗng dng l mỏt trong những quyền khác đối vãi tài sản đặc tr°ng và phổ biÁn đã hình thành từ rất lâu trong hệ thống pháp luÃt dân sự trên thÁ giãi. ThÃm chí từ thåi La Mã cổ đ¿i ng°åi ta ó cú nhng ghi nhn v quyn hỗng dng l mát quyền có thåi h¿n đối vãi tài sản căa ng°åi khác. æ Việt Nam mặc dù những Bá luÃt Dân sự cổ nh° Bá dân luÃt Bắc Kỳ năm 1931, Dân luÃt Trung Kỳ năm 1936, Bá Dân luÃt Việt Nam Cáng hòa năm 1972, đã ghi nhn cỏc vn phỏp lý v quyn hỗng dāng, nh°ng những Bá luÃt Dân sự đầu tiên là Bá luÃt Dân sự năm 1995 và Bá luÃt Dân sự năm 2005 l¿i khơng có sự kÁ thừa những quy đßnh này. Do đó, Bá lt Dân sự năm 2015 là văn bản pháp lý đầu tiờn ghi nhn mỏt cỏch minh thò quyn hỗng dāng đối vãi tài sản căa ng°åi khác. Chính tính cht mói m ca quyn hỗng dng, nh lm luÃt vÁn khá thÃn tráng trong các quy đßnh liên quan căa Bá luÃt Dân sự năm 2015. Điều ny ó lm cho cỏc quy ònh v quyn hỗng dāng trong Bá luÃt Dân sự năm 2015 ch°a thực sự rõ ràng và có thể hiểu theo nhiều h°ãng khác nhau, gây khó khăn trong việc áp dāng quyền này vào thực tiễn.

Vãi việc đ°ÿc ghi nhn trỗ li trong Bỏ lut Dõn s nm 2015 ó cho thy, quyn hỗng dng vn l mỏt trong những quyền mang l¿i giá trß kinh tÁ cho các bên trong giao l°u dân sự, khi mà mát bên mong muốn có quyền khai thác tài sản, hỗng hoa li, li tc trờn ti sn ca ng°åi khác mát cách ổn đßnh và tuyệt đối h¡n so vãi việc thuê, m°ãn tài sản. Mặc dù quyn hỗng dng cú nhng u im ni bt khỏc vãi quyền sử dāng trong hÿp đồng thuê, hÿp đồng m°ÿn nh°ng thực tiễn l¿i cho thấy việc ỏp dng quyn hỗng dng trờn thc t li khỏ h¿n chÁ. Điều này xuất phát từ sự mãi m ca quyn hỗng dng khin cỏc ch th vn có xu h°ãng chán giải pháp an tồn là thuê, m°ÿn tài sản mà vÁn bảo đảm đ°ÿc khả năng khai thác, sử dāng tài sản thay vì la chỏn xỏc lp hỗng dng ti sn vói nhiu nái dung ch°a đ°ÿc pháp luÃt quy đßnh rõ nét để có thể vÃn dāng. Do đó, mát trong nhng yu t khin quyn hỗng dng cha phỏt trin ỗ Vit Nam l s <xa l= ca quyn hỗng dng i vói cỏc ch th xut phỏt từ sự m¡ hồ trong việc nhÃn biÁt các hệ qu khi quyn hỗng dng c xỏc lp, thc hiện dÁn đÁn tâm lý e ng¿i trong việc xác lp quyn hỗng dng.

Mỏt s h thng phỏp luÃt n°ãc ngoài nh° Pháp, Đức, Hà Lan& ghi nhÃn quyền

1 Nguyễn Ngác Điện (2017), <Những điểm mãi về quyn sỗ hu v cỏc quyn khỏc i vói ti sản trong Bá

luÃt Dân sự năm 2015=, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp số 07(335), T4/2017, tr. 12.

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

hỗng dng ti sn thụng qua cỏc chÁ đßnh pháp lý có tính chất gần gũi vãi các chă thể trong xã hái nh°: cha mẹ hỗng dng ti sn ca con cha thnh niờn, v hoc chng cũn sng hỗng dng ti sn ca chồng hoặc vÿ đã chÁt& mát mặt s¿ thúc đ¿y sự nhÃn thức, tìm hiểu căa các chă th v quyn hỗng dng t ú giỳp quyn hỗng dng cú th phỏt trin hĂn ỗ quc gia. Tuy nhiờn, ỗ Vit Nam thỡ s ghi nhn mỏt cỏch minh thò quyn hỗng dng i vói cỏc chÁ đßnh pháp lý có tính chất t°¡ng đồng vói quyn hỗng dng li ang rt hn ch v iu ny cng gúp phn lm cho quyn hỗng dāng ch°a phát triển.

Ngoài ra, việc ghi nhÃn về quyn hỗng dng mỏt quyn mói trong Bỏ lut Dân sự năm 2015 khi mà các luÃt chuyên ngành ch°a kßp sửa đổi, bổ sung, cÃp nhÃt nái dung quyền mãi này đã gây ra nhiều sự không thống nhất, đồng bá dÁn đÁn việc áp dng quyn hỗng dng i vói cỏc i tng ti sản có tính đặc thù nh° bất đáng sản, ỏng sn phi ng ký quyn sỗ hu... khụng cú quy đßnh pháp luÃt phù hÿp để thực hiện. Chính tính thiÁu thống nhất, đồng bá trong hệ thống pháp luÃt Việt Nam là mát trong những nguyên nhõn khin quyn hỗng dng vn cha th phỏt trin mặc dù đã đ°ÿc ghi nhÃn trong mát thåi gian dài.

Đối chiÁu sang vãi mát số hệ thống pháp luÃt n°ãc ngoài đã ghi nhÃn về quyn hỗng dng lõu ồi nh Phỏp, c& cho thấy sự thống nhất, đồng bá đối vãi các quy ònh v hỗng dng ti sn trong Bỏ lut Dân sự và các pháp luÃt chuyên ngành liên quan n ng ký, bt ỏng sn& thỡ ỗ Vit Nam hiện nay gần nh° mãi chỉ thể hiện trong Bá luÃt Dân sự đã dÁn đÁn các chă thể trong quan hệ dân sự có những e ngi trong vic xỏc lp v thc hin quyn hỗng dāng.

Xuất phát từ sự quan tâm đối vãi mát vấn đề mãi, phức t¿p, đan xen giữa yÁu tố pháp lý, lßch sử và hái nhÃp tác giả đã lựa chán đề tài <QuyÁn h°ơꄉng dÿng trong pháp lu¿t dân să Viãt Nam= để tìm hiểu và báo cáo trong ho¿t đáng nghiên cứu

LuÃn án căa mình. Māc tiêu căa LuÃn án nhằm hoàn thiện các quy ònh ca phỏp lut theo hóng a quyn hỗng dāng có thể phát triển t¿i Việt Nam.

Đối t°ÿng nghiên cứu căa LuÃn án là lý thuyÁt và thực tin v quyn hỗng dng vói mc tiờu hon thin phỏp lut v quyn hỗng dng ti Vit Nam nhm a quyn hỗng dng phỏt trin, c th đối t°ÿng nghiên cứu căa LuÃn án gồm:

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

Th nht, cĂ sỗ lý lun, cỏc quan điểm, nghiên cứu, hác thuyÁt, lý thuyÁt về quyền hỗng dng;

Th hai, h thng cỏc quy phm phỏp lut Vit Nam v quyn hỗng dng c bit là Bá luÃt Dân sự năm 2015 vãi t° cách là đ¿o luÃt quy đßnh những vấn đề chung v ln u tiờn ghi nhn v quyn hỗng dng t¿i Việt Nam;

Thứ ba, thực tiễn áp dāng pháp lut v quyn hỗng dng ti Vit Nam; Th t°, pháp luÃt căa mát số quốc gia trên thÁ giói v quyn hỗng dng v thc tin ỏp dāng pháp luÃt căa các quốc gia này. Đây là cĂ sỗ cho vic so sỏnh, i chiu, ỏnh giá vãi quy đßnh căa pháp luÃt Việt Nam nhằm rút ra kinh nghiệm hoàn thiện.

2.2 Phcm vi nghiên c³u

Đề tài ngoài việc nghiên cứu những quy ònh chung v quyn hỗng dng thỡ tp trung nghiên cứu vấn đề xác lÃp và khai thác quyền hỗng dng. C th, phm vi nghiờn cu ca đề tài nh° sau:

- Về lý luÃn: các quan điểm lý luÃn về quyền đối vãi tài sản (vÃt quyn) núi chung v quyn hỗng dng núi riờng trên thÁ giãi và Việt Nam; kinh nghiệm về xây dựng, hoàn thiện khung pháp lý căa các n°ãc v quyn hỗng dng; quan im ca cỏc nh lÃp pháp Việt Nam khi bổ sung các điều khoản v quyn hỗng dng trong Bỏ lut Dõn s năm 2015.

- Về pháp luÃt: nghiên cứu các quy ònh v quyn hỗng dng nhm mc ớch xỏc lÃp quyền trong Bá luÃt Dân sự năm 2015 và các luÃt chuyên ngành nh° LuÃt Đất đai năm 2013, Lut Nh ỗ nm 2014&; liờn h vói cỏc văn bản luÃt căa Việt Nam tr°ãc năm 1975; đồng thåi so sánh vãi những quy đßnh về chă đề này trong pháp luÃt n°ãc ngoài (tÃp trung vào mát số n°ãc tiêu biểu đ¿i diện cho hai hệ thống luÃt Civil law và Common law).

- Về thực tiễn: tìm hiểu cách thức các bên tiÁn hnh xỏc lp quyn hỗng dng trờn thc t (thơng qua thu thÃp số liệu t¿i phịng cơng chứng, c¡ quan có chức năng đăng ký&) nhằm đánh giá việc áp dāng các quy đßnh pháp luÃt trong ồi sng, cỏch thc khai thỏc quyn hỗng dng v mi quan h gia ch sỗ hu, ngồi hỗng dng, ngồi th ba trong quan h hỗng dng tài sản. Mặt khác, nghiên cứu đßnh h°ãng giải quyÁt tranh chấp căa Tòa án cũng nh° các c¡ quan tài phán khác (thể hiện qua các bản án, qut đßnh căa c¡ quan có th¿m quyền&) đối vãi tranh chấp liên quan

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

đÁn quyn hỗng dng. ti cng tham kho kinh nghim xét xử căa mát số quốc gia trên thÁ giãi.

LuÃn án tÃp trung nghiên cứu làm rõ các vn phỏp lý liờn quan n quyn hỗng dāng từ đó đ°a ra các kiÁn nghß, giải pháp nhm hon thin quyn hỗng dng theo hóng quyn hỗng dng phỏt trin ti Vit Nam. C th:

- Làm rõ các quy đßnh căa pháp luÃt Vit Nam v quyn hỗng dng, nhng lý lun, nguyờn tc ca quyn hỗng dng t ú lm cĂ sỗ lý lun cho vic hon thin quyn hỗng dāng.

- Phân tích đ°ÿc các h¿n chÁ, bất cÃp căa quy đßnh pháp luÃt dân sự Việt Nam ang cn trỗ s phỏt trin quyn hỗng dng ti Việt Nam đặc biệt liên quan đÁn việc xác lp v thc hin quyn hỗng dng t ú cú những đßnh h°ãng hồn thiện.

- Xem xét thực tiễn áp dāng những quy đßnh pháp luÃt về giải quyt cỏc tranh chp liờn quan n quyn hỗng dāng, đặc biệt tác giả không chỉ xem xét thực tiễn áp dāng pháp luÃt t¿i Việt Nam mà cịn nghiên cứu mát số qut đßnh căa Tịa án n°ãc ngoài khi giải quyÁt các vā việc liên quan đÁn nái dung này; từ đó xem xét những vấn đề phù hÿp có thể áp dāng cho Vit Nam.

- Trờn cĂ sỗ nhng vn lý luÃn, h¿n chÁ căa pháp luÃt dân sự Việt Nam hiện hành và thực tiễn áp dāng, tác giả nghiên cứu s¿ đ°a ra những đề xuất nhằm hon thin hĂn phỏp lut v quyn hỗng dng vãi māc tiêu chính yÁu là làm cho quyền hỗng dng cú th phỏt trin ti Vit Nam.

đ¿t đ°ÿc māc đích nghiên cứu là hồn thiện các quy ònh ca phỏp lut v quyn hỗng dng nhm lm phỏt trin quyn hỗng dng, Lun ỏn thc hiện những nhiệm vā nghiên cứu cā thể:

Thứ nht, a ra h thng cĂ sỗ lý lun v quyn hỗng dng, c trng ca quyn hỗng dng, nguyờn tc ca quyn hỗng dng da trờn cỏc hiu biÁt về lý thuyÁt quyền đối vãi tài sản (vÃt quyền).

Thứ hai, phân tích, đánh giá, kÁt luÃn về thực tr¿ng pháp luÃt và thực hiện pháp lut v quyn hỗng dng thụng qua vic nghiờn cu quy đßnh pháp luÃt hiện hành

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

và mát số bản án, các tình huống thực tiễn nhằm chỉ ra những bất cÃp trong quy đßnh phỏp lut hin hnh ang cn trỗ s phỏt trin quyn hỗng dng ti Vit Nam.

Th ba, phõn tớch, đánh giá hệ thống pháp luÃt n°ãc ngoài về quyền hỗng dng v thc tin xột x ca cỏc quốc gia nhằm so sánh, đối chiÁu vãi pháp luÃt Việt Nam hiện hành để có những kiÁn nghß hon thin nhm phỏt trin quyn hỗng dng.

Kt cu LuÃn án gồm có ba phần: Låi nói đầu, Phần nái dung chính và KÁt luÃn. Phần nái dung chính chia làm 4 ch°¡ng:

- Ch°¡ng 1: Tổng quan v tỡnh hỡnh nghiờn cu, cĂ sỗ lý thuyt và ph°¡ng pháp nghiên cứu

- Ch°¡ng 2: Nhng vn cĂ bn v quyn hỗng dng trong pháp luÃt dân sự Việt Nam

- Ch°¡ng 3: Xỏc lp quyn hỗng dng theo phỏp lut dõn sự Việt Nam - Ch°¡ng 4: Thực hiện quyn hỗng dng theo phỏp lut dõn s Vit Nam

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

CH¯¡NG 1: TàNG QUAN VÀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CĂU, C¡ Sâ LÝ THUY¾T VÀ PH¯¡NG PHÁP NGHIÊN CĂU

Nái dung Phần Tổng quan này gồm 3 phần cā thể: (1) Phần 1 - Đánh giá các cơng trình liên quan đÁn những vấn đề chung v quyn hỗng dng; (2) Phn 2 - ỏnh giá các cơng trình liên quan đÁn vấn đề t¿o lp quyn hỗng dng; (3) Phn 3 - ỏnh giá các cơng trình liên quan đÁn vấn đề thực hin quyn hỗng dng.

quyn hng dng

Nỏi dung đ°ÿc nghiên cứu căa LuÃn án liên quan đÁn những vấn đề có tính nhất c¡ bản, khái quỏt v quyn hỗng dng nh: khỏi nim, nguyờn tc, ch th, i tng, nỏi dung ca quyn hỗng dāng nên về c¡ bản các cơng trình đ°ÿc nghiên cứu đ°ÿc trình bày đều có những nái dung hữu ích đ°ÿc sử dāng nghiên cứu những vấn chung v quyn hỗng dng. C th:

1.1.1.1 Cụng trình nghiên cứu trong nước

Đầu tiên là các cơng trình đ°ÿc cơng bố là các giáo trình nh°: Giáo trình Pháp luật về tài sản, quyền sá hữu và thừa kế (Tái bản có sửa đổi, bổ sung), căa Tr°ång

Đ¿i hác LuÃt Thành phố Hồ Chí Minh, do Lê Minh Hùng làm chă biên năm 2019;

Giáo trình Lut Dõn s Tp 1, ca Trồng i hỏc Mỗ Thành phố Hồ Chí Minh do Nguyễn Ngác Điện làm chă biên năm 2016; Giáo trình Luật dân sự Việt Nam, tÃp 1,

căa Tr°ång Đ¿i hác LuÃt Hà Nái, do Đinh Văn Thanh và Nguyễn Minh Tuấn làm chă biên& là các tài liệu đã trình bày đ°ÿc cỏc nỏi dung phỏp lý ca quyn hỗng dng (xác lÃp, nái dung, giãi h¿n, chấm dứt& vÃt quyền) mát cách c¡ bản và mang tính khái quát. Tuy nhiờn, nỏi dung v quyn hỗng dng vn cha đ°ÿc phân tích mát cách đầy đă và chuyên sâu. Có thể thấy, đây là các tài liệu khoa hác d°ãi d¿ng sách giáo khoa, trình bày khá cô đáng, b°ãc đầu đặt nền tảng lý luÃn khái quỏt v quyn hỗng dng trong vic nghiờn cu, phỏt trin chuyờn sõu hĂn v quyn hỗng dng.

Cuốn sách <Bình luận khoa học Bộ luật Dân sự cāa nước Cộng hòa xã hội chā nghĩa Việt Nam năm 2015= căa Nguyễn Minh Tuấn (chă biên) năm 2016 đã đ°a ra

quan điểm căa các tác giả trong việc phân tích, tổng hÿp và bình ln về từng quy đßnh cā thể trong từng điều khoản căa BLDS năm 2015, trong đó, có vấn đề về ch th, i tng, nỏi dung ca quyn hỗng dāng. Trong tài liệu này tÃp trung phân

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

tích các quy đßnh đ¡n lẻ về quyền hỗng dng trong BLDS nm 2015. Tuy nhiờn, ti liệu cũng chỉ cung cấp những thơng tin, bình ln mang tính c¡ bản, nền tảng mà ch°a đi vào nghiên cứu chuyên sâu, chi tiÁt đối vãi từng nái dung. Do đó, tài liệu có giá trß tham khảo mang tính chất c¡ bản nhất cho LuÃn án.

Cuốn sách <Luật La Mã= căa tác giả Nguyễn Ngác Đào năm 1994 đã cung cấp

cho Nghiên cứu sinh mỏt cỏch sĂ lc v quyn hỗng dng dói pháp luÃt La Mã cổ đ¿i. Việc nghiên cứu tài liệu giúp cho việc nhÃn biÁt về nguồn gốc hỡnh thnh ca quyn hỗng dng khi phỏp lut La Mã là mát trong những nền tảng c¡ bản và quan tráng cho hệ thống Dân luÃt trên thÁ giãi. Khi kÁt hÿp vãi các nền pháp luÃt các n°ãc có xu h°ãng kÁ thừa pháp luÃt La Mã cổ đ¿i s¿ giúp đßnh hình về q trỡnh hỡnh thnh v phỏt trin ca quyn hỗng dng t ú lm cĂ sỗ cho cỏc gii phỏp nhm a quyn hỗng dng cú th phỏt trin, phổ biÁn trong đåi sống dân sự.

Tác ph¿m <Dân luật khái luận= căa Vũ Văn MÁu năm 1961 đã trình bày những

quan niệm về pháp luÃt và về các ý niệm đ°ÿc bao hàm trong mßi danh từ pháp lý thơng qua ba phần chính là quan niệm tổng qt về pháp lt; lßch trình tiÁn hóa căa Dân luÃt Việt Nam; và khái niệm về Dân luÃt hiện đ¿i. Trong sách, b°ãc đầu, tác giả cú cp n quyn hỗng dng hay quyn dāng ích, cung cấp cho ng°åi đác mát số ý niệm về vÃt quyền để làm nền tảng cho việc nghiên cứu Dân luÃt Việt Nam, cũng nh° mát số quốc gia trên thÁ giãi. Việc tham khảo sách giúp chúng ta hình dung về sự tồn ti ca quyn hỗng dng trong h thng cỏc vt quyền – mát lo¿i quyền lÿi sản nghiệp căa chă thể trong l*nh vực dân sự. Mặt khác quyền hỗng dng ó tng tn ti trong phỏp lut c ỗ Vit Nam v n thồi im ny vn cú nhng tranh chp liờn quan n quyn hỗng dng c xỏc lp ỗ thồi im phỏp lut c này ghi nhÃn. Do đó, tài liệu giúp Nghiên cu sinh cú cỏi nhỡn tng quan v quyn hỗng dāng đã từng đ°ÿc ghi nhÃn trong lßch sử từ đó những kiÁn nghß trong Ln án phù hÿp vãi truyền thống, văn hóa Việt Nam giúp quyền hỗng dng d i sõu vo cuỏc sng dõn sự để phát triển.

Tác ph¿m <Dân luật tu tri= căa tác giản Phan Văn ThiÁt năm 1961 đã đ°a ra

cách hiểu ngắn gán nhất về các văn bản pháp luÃt dân sự Việt Nam d°ãi thåi kỳ Pháp thuác nh° Dân luÃt Bắc, Dân luÃt Trung và Dân luÃt Nam Phần. Do đó, các nái dung phân tích mang tính nghiên cứu chuyên sâu về mặt lý luÃn gần nh° rất ít đ°ÿc tác giả đề cÃp đÁn. Chính vì vÃy, các nái dung liờn quan n quyn hỗng dng (quyn ng dāng, thu lÿi) cũng chỉ đ°ÿc nêu ra mà rất ít có những phân tích chuyên sâu về lý luÃn. Thêm vào đó, tài liệu này đã đ°ÿc biên so¿n t°¡ng đối lâu và dựa trên tình hình kinh tÁ xã hái, chính trß tr°ãc đây căa Việt Nam, nên nái dung căa tài liệu này có thể

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

không phù hÿp vãi sự phát triển căa xã hái Việt Nam hiện t¿i và chỉ mang tính tham khảo. Tài liệu cũng giúp Nghiên cứu sinh hiểu h¡n về lßch sử hình thành và phỏt trin quyn hỗng dng ỗ Vit Nam t ú trờn cĂ sỗ k tha cú nhng kin nghò hon thin quyn hỗng dng phự hp vói vn húa, truyn thng ỗ Vit Nam.

Cun sỏch <Vt quyn trong pháp luật dân sự Việt Nam hiện đại= căa Nguyễn

Minh Oanh (Chă biên) năm 2018 là mát trong những tài liệu chuyên sâu nghiên cứu về vÃt quyn núi chung v quyn hỗng dng núi riờng. Cun sách đã cung cấp mát cách chuyên sâu khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc về vÃt quyền và các lo¿i vÃt quyền đang tồn t¿i trong pháp luÃt dân sự căa Việt Nam cũng nh° những đặc tr°ng căa nó so vãi lý thuyÁt vÃt quyền nói chung và mát số quốc gia trên thÁ giãi. Liên quan n quyn hỗng dng cỏc tỏc gi cng đã trình bày, phân tích nái dung đặt trong mối t°¡ng thích vãi lý thuyÁt vÃt quyền đã đ°ÿc nghiên cứu, so sánh vãi pháp luÃt mát số quốc gia trên thÁ giãi từ đó đ°a ra những giải pháp cho việc hoàn thiện pháp luÃt. Tuy nhiên, vãi ph¿m vi nghiên cứu mà tài liệu này h°ãng đÁn là điểm qua các vÃt quyền hiện có trong pháp luÃt dân sự căa Việt Nam, do ú, nỏi dung v quyn hỗng dng cng ch phân tích chun sâu trong māc đích chính căa cơng trình. Do đó, tác ph¿m có nhiều ý ngh*a cho LuÃn án trong việc dùng để tham khảo nhằm làm nền tảng cho việc nghiên cứu chuyên sâu v quyn hỗng dng theo phỏp lut dõn s Vit Nam.

Cơng trình nghiên cứu khoa hác cấp tr°ång <Giao dịch xác lập quyền hưáng dÿng theo pháp luật dân sự Việt Nam= do Nguyễn NhÃt Thanh làm chă nhiệm là cơng

trình nghiên cứu chun sâu về xác lp quyn hỗng dng theo tha thun v di chỳc. Cơng trình cũng đã nghiên cứu chun sâu về các điều kiện có hiệu lực căa giao dßch xỏc lp quyn hỗng dng cng nh hiu lc ca giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng. Da trờn thực tr¿ng pháp luÃt, thực tiễn xét xử và tham khảo pháp luÃt căa nhiều quốc giá trên thÁ giãi để đề xuất kiÁn nghß hồn thiện các quy đßnh liên quan đÁn giao dßch xác lÃp quyền hỗng dng v hiu lc ca giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng. Cỏc ý tỗng xut trong đề tài nghiên cứu cũng h°ãng đÁn việc giúp quyn hỗng dng cú th phỏt trin trong bi cnh cỏc giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng cũn h¿n chÁ. Đề tài là nguồn tài liệu tham khảo cho LuÃn án trong Ch°¡ng 3 liên quan đÁn xỏc lp quyn hỗng dng, c bit l theo tha thuÃn và di chúc.

Bài báo khoa hác <Ý tưáng về chế định quyền hưáng dÿng trong Bộ luật dân sự tương lai cāa Việt Nam= căa tác giả Ngơ Huy C°¡ng năm 2010 đăng trên T¿p chí

Dân chă và Pháp luÃt đ°ÿc nghiên cứu tr°ãc khi BLDS năm 2015 đ°ÿc ban hành, dựa trên những lý thuyÁt, nguyên lý đã và đang tồn t¿i trên thÁ giãi về các quyền khác

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

đối vói ti sn a ra nhng ý tỗng cho việc cần thiÁt t¿o lÃp các quyền khác đối vói ti sn trong ú cú quyn hỗng dng. Nỏi dung căa bài báo tuy ch°a làm rõ bản cht v nỏi hm ca khỏi nim quyn hỗng dng, cỏc vn phỏp lý v quyn hỗng dng, nhng l nghiờn cu cú tớnh cht gi mỗ v dự báo ban đầu vãi các nguyên lý t¿o lp v vn hnh quyn hỗng dng s giỳp Nghiờn cứu sinh có cái nhìn tổng qt về quyền hỗng dng nhm hóng n nò lc hon thin quy ònh v quyn hỗng dng. c bit nhng ý tỗng trong bi vit liờn quan n vic mỗ rỏng ch th quyn hỗng dng; quyn v ngh*a v ca ngồi hỗng dng liờn quan n ngh*a v ti chính, ngh*a vā sửa chữa& giúp Nghiên cứu sinh cú nhng ý tỗng trong vic nghiờn cu nhm a quyn hỗng dng phỏt trin ti Vit Nam.

Bi báo khoa hác <Một số điểm mới và những vấn đề cần đặt ra về quyền sá hữu và các vật quyền khác= căa Nguyễn Ngác Điện năm 2015 đăng trên T¿p chí

Nghiên cứu lÃp pháp số 21 (301) cũng đ°ÿc nghiên cứu tr°ãc khi BLDS năm 2015 đ°ÿc ban hành đã phân tích s¡ l°ÿc về quyền sỗ hu v cỏc vt quyn khỏc c quy đßnh trong Dự thảo BLDS năm 2015. Theo đó, quyền hỗng dng c trỡnh by mỏt cỏch ngn gỏn v dng li ỗ mc ỏ khỏi quỏt, giói thiu về quyền này. Tuy nhiên, do đây là bài viÁt vãi māc đích nhằm hồn thiện Dự thảo BLDS năm 2015 nên những nái dung còn khá dàn tri v cĂ sỗ cho cỏc xut cũn tp trung vào các lý thuyÁt là chính mà ch°a có những liên hệ vãi thực tiễn. Do đó, vãi các nái dung đ°ÿc thể hiện trong tài liệu này, Nghiên cứu sinh nhÃn thấy có thể tham khảo, chán lác và liên hệ đÁn các quy đßnh v quyn hỗng dng trong BLDS nm 2015.

Lun ỏn tiÁn s* <Hệ thống các vật quyền trong pháp luật dân sự Việt Nam= căa

Lê Đăng Khoa năm 2018 t¿i Tr°ång Đ¿i hác LuÃt Hà Nái đã tÃp trung vào việc nghiên cứu các hệ thống vÃt quyền ç Việt Nam có tham khảo, đối chiÁu vãi nhiều hệ thống pháp luÃt trên thÁ giãi. LuÃn án này đã trình bày những vấn đề lý luÃn chuyên sâu về vÃt quyền. Những nái dung liên quan đÁn khái niệm vÃt quyền, đặc điểm vÃt quyền, nguyên tắc vÃt quyền, ý ngh*a căa vÃt quyền, phân lo¿i vÃt quyền đ°ÿc LuÃn án phân tích mát cỏch t m, chuyờn sõu vói cỏc cĂ sỗ khoa hác vững chắc đã giúp tác giả có đ°ÿc cái nhìn tổng quan và chuyên sâu về cách hiểu vÃt quyền và vÃn dāng vÃt quyền vào pháp lut Vit Nam trong ú cú quyn hỗng dng.

V quyn hỗng dng trong Lun ỏn, ti ChĂng 3 căa LuÃn án chỉ là mát phần trong số các vÃt quyền mà LuÃn án nghiên cứu nên dung l°ÿng cịn khá h¿n chÁ, tác giả đã có những nái dung phân tích chuyên sâu về khái niệm, c im, nguyờn tc quyn hỗng dng; cn c xỏc lp quyn hỗng dng; v ng ký, cụng khai quyn hỗng dng. Lun ỏn ó tp trung nghiờn cứu về tính t°¡ng đồng căa các quy đßnh

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

v quyn hỗng dng trong BLDS nm 2015 vãi các nguyên tắc, đặc điểm căa vÃt quyền đã đ°ÿc nghiên cứu tr°ãc đó. Đồng thåi, quyền hỗng dng cng c tham kho, so sỏnh, i chiÁu vãi pháp luÃt mát số quốc gia trên thÁ giãi từ đó đã có những đề xuất, kiÁn nghß nhằm sửa đổi, bổ sung và hồn thiện các quy đßnh căa pháp luÃt dân sự liên quan n quyn hỗng dng c quy ònh trong BLDS nm 2015.

Tuy nhiờn, vỡ quyn hỗng dng ch l mát nái dung trong nhiều lo¿i vÃt quyền mà LuÃn án nghiên cứu và māc tiêu căa LuÃn án h°ãng đÁn việc hồn thiện chÁ đßnh vÃt quyền dựa trên các nhÃn biÁt về vÃt quyền nên ch°a chú tráng đÁn việc tìm ph°¡ng thức đ°a quyền hỗng dng ph bin vo ồi sng dõn s mc dù nhiều đề xuất, kiÁn nghß trong LuÃn án cũng đáp ứng đ°ÿc tiêu chí này.

LuÃn văn th¿c s* <Quyền hưáng dÿng trong pháp luật dân sự Việt Nam= căa

Trần Thß C¿m Nhung năm 2017, Tr°ång Đ¿i hác LuÃt Thành phố Hồ Chí Minh đã nêu lên mát cách tổng quan các vấn đề về quyền hỗng dng theo phỏp lut dõn s Vit Nam. Tỏc gi ó nờu lờn khỏi nim, ch th hỗng dāng, căn cứ xác lÃp, chấm dứt đối vãi quyn hỗng dng theo phỏp lut dõn s Vit Nam, đồng thåi, tác giả cũng đã có so sánh i chiu cỏc quy ònh v quyn hỗng dng ca Việt Nam và mát số quốc gia trên thÁ giãi, cũng nh° các BLDS Việt Nam tr°ãc đây. Từ đó, tác giả đã chỉ ra những bất cÃp trong mát số vấn đề căa các quy đßnh hiện hnh v quyn hỗng dng v kin nghò hon thiện các bất cÃp này. Tuy các đề xuất, kiÁn nghß mát phần nào đó vÁn cịn h¿n chÁ cĂ sỗ khoa hỏc nhng cỏc ý tỗng trong Lun vn cng ó gi mỗ mỏt s vn cho LuÃn án tham khảo, hoàn thiện các luÃn chứng cho các đề xuất, kiÁn nghß.

Bài báo khoa hác <Đối tượng cāa quyền hưáng dÿng= căa Đß Văn Đ¿i và

Nguyễn NhÃt Thanh năm 2017 đăng trên t¿p chí Nghiên cứu lÃp pháp Số 23(351) đã nghiên cứu mát cách chi tiÁt về những đặc tr°ng căa tài sản là đối t°ÿng căa quyn hỗng dng. Trong bi vit ó cp chi tiÁt đÁn những sự thiÁu đồng bá trong các quy đßnh pháp luÃt liên quan đÁn tài sản l i tng ca quyn hỗng dng. C th, cơng trình đã chỉ ra những sự thiÁu đồng bá trong việc cơng chứng giao dßch, đăng ký quyền hỗng dng i vói ti sn l bt ỏng sn nh quyn s dng t, nh ỗ& cha c ghi nhÃn trong pháp luÃt liên quan nh° LuÃt Công chng, Lut t ai, Lut Nh ỗ, Lut Kinh doanh bất đáng sản& Đồng thåi cơng trình cũng nghiên cứu về vấn đề liệu tài sản tiêu hao cú l i tng ca quyn hỗng dng. khng đßnh việc tài sản tiêu hao có thể là i tng ca quyn hỗng dng thỡ cụng trỡnh ó sử dāng rất nhiều những minh chứng, quy đßnh căa pháp luÃt n°ãc ngoài cũng nh° việc vÁn có thể vÃn dāng trong BLDS năm 2015.

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Cơng trình là tài liệu nghiên cứu có tính chất chun sâu s¿ để tham khảo khi LuÃn án nghiên cứu về đối t°ÿng căa quyền hỗng dng. ng thồi nhng kin nghò, xut trong bi vit liờn quan n ti sn hỗng dng bao gồm cả tài sản tiêu hao, thống nhất vãi quy đßnh pháp lt chun ngành có māc đích nhm a quyn hỗng dng cú th i vo đåi sống dân sự mát cách dễ dàng, đồng bá h¡n.

1.1.1.2 Cơng trình nghiên cứu ngồi nước

Tác ph¿m <Usufruct: General Principles - Louisiana and Comparative Law= (T¿m dßch: Quyền hưáng dÿng: Nguyên tắc chung – Louisiana và Luật so sánh) căa

tác giả A.N. Yiannopoulos đăng trên Louisiana Law Review (1967) số 03 và số 04, tr. 369-422. Mặc dù là cơng trình lâu đåi nh°ng cung cấp chuyên sâu những nguyên tắc c¡ bản trong pháp luÃt căa tiểu bang Louisiana (Hoa Kỳ) liên quan n iu chnh quyn hỗng dng. Cụng trỡnh ó tÃp trung nghiên cứu về khái niệm, đặc điểm, bản cht, i tng, ch th, phõn loi quyn hỗng dāng. Tác giả đã phân tích các vấn đề ny trờn cĂ sỗ phõn tích và đối sánh giữa quy đßnh pháp luÃt căa tiểu bang Louisiana (Hoa Kỳ) vãi căa Pháp, Đức và Hy L¿p. Nái dung cơng trình là tài liệu tham khảo cho LuÃn án liên quan n quyn hỗng dng c quy ònh trong phỏp luÃt căa tiểu bang Louisiana. Ngoài ra vãi những dÁn chiÁu so sánh đÁn pháp luÃt căa mát số pháp luÃt theo hệ thống dân luÃt nh° Pháp, Đức& cũng giúp Ln án có đ°ÿc cái nhìn tổng quan i vói cỏc vn chung ca quyn hỗng dāng. Tuy tài liệu đã đ°ÿc nghiên cứu khá lâu dÁn đÁn có những nái dung đã khơng cịn phù hÿp vãi pháp luÃt hiện nay cũng nh° sự thay đổi căa bối cảnh kinh tÁ, xã hái khiÁn mát số nái dung đã khơng cịn phù hÿp nh°ng những vấn đề liên quan đÁn nguyên tắc chung ca quyn hỗng dng vn rt hu dng cho Ln án. Cơng trình cũng cho tác giải hiểu h¡n về sự phát triển căa quyn hỗng dng trong cỏc thåi kỳ căa pháp luÃt tiểu bang Louisiana (Hoa Kỳ), Pháp, Đức& khi so sỏnh trỗ li vói phỏp lut hin hnh căa các quốc gia này, từ đó có những đßnh h°ãng trong việc hồn thiện các chÁ đßnh cho Việt Nam.

Cơng trình <Islamic Law on Peasant Usufruct in Ottoman Syria 17th to Early 19th Century= (T¿m dßch: Luật hồi giáo về quyền hưáng dÿng cāa nông dân á Ottoman Syria từ thứ kỷ 17 đến đầu thế kỷ 19) căa tác giả Joseph Sabrina năm 2012

và Publisher Brill xuất bản đ°ÿc các tỏc gi phõn tớch tng quỏt v quyn hỗng dng theo pháp luÃt Hồi giáo, trong đó bao gồm mỏt s nỏi dung v quyn hỗng dng, vn giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng. Vic nghiờn cứu pháp luÃt căa mát hệ thống pháp luÃt t°¡ng đối xa l¿ cho phép LuÃn án có cái nhìn mát cách tổng quan về

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

quyn hỗng dng. Cụng trỡnh cng ó minh chng cho s cn thit ca s tn ti quyn hỗng dāng trong pháp luÃt Việt Nam và nhu cầu phát trin ca nú. Bỗi l, quyn hỗng dng cho thy ó tn ti lõu ồi ỗ rt nhiu quc gia cho dù có sự khác biệt về kinh t, vn húa, h t tỗng&

Tỏc phm, <Modern Usufruct - Empowering the Usufructuary= (T¿m dßch: Quyền hưáng dÿng hiện đại - Trao quyền cho ngưßi hưáng dÿng) căa Ann Apers -

Alain Laurent Verbeke (2014) đăng trên Journal of South African Law năm 2014 là mát tài liệu nghiờn cu v quyn hỗng dng ỗ mỏt s quc gia trên thÁ giãi nh° Pháp, Bỉ, Nam Phi đặt trong bối cảnh sự phát triển căa kinh tÁ, xã hái hiện đ¿i. Cơng trình cũng tÃp trung nghiờn cu phỏp lut v quyn hỗng dng thồi k sĂ khai c bit l quyn hỗng dng trong pháp luÃt La Mã, từ đó có những so sánh i chiu vói quyn hỗng dng trong thồi i hiện nay để chỉ ra những sự khác biệt, sự thay i cn thit v ch ònh quyn hỗng dāng. Cơng trình cung cấp cho Ln án góc nhỡn v s thay i ca quyn hỗng dng nhm māc đích phù hÿp vãi sự phát triển, thay đổi căa xã hái phù hÿp từ đó có những kin nghò hon thin nhm phỏt trin quyn hỗng dāng t¿i Việt Nam.

Tác ph¿m <Examples & Explanations for Property= (T¿m dßch:Tài sản: Tình huống & Luận giải) căa tác giả Barlow Burke và Joseph Snoe năm 2019 đăng trên

Publisher Wolters Kluwer đã đề cÃp và phân tích về tài sản theo Hệ thống Thông luÃt (Common Law), trong đó bao gồm nái dung về quyền ứng dāng, thu hoa lÿi suốt đåi tức Life Estate hoặc Life Tenancy (có nái dung t°¡ng tự nh° quyền hỗng dng trong phỏp lut dõn s Vit Nam). Cơng trình là nghiên cứu tổng quan về tài sản trong đó các quyền có tính chất t°¡ng tự nh quyn hỗng dng c nghiờn cu v phõn tớch mát cách c¡ bản, có giá trß tham khảo cho đề tài khi xem xét tính t°¡ng đồng trong cỏc quy ònh v quyn hỗng dng trong h thống pháp lt Thơng lt. Vì vÃy, thơng qua tài liệu này, chúng ta có thể đối chiÁu và so sánh những sự khác biệt trong pháp luÃt Việt Nam, nhằm hoàn thiện pháp luÃt Việt Nam về quyn hỗng dng.

dng

1.1.2.1 Cụng trỡnh nghiờn cu trong nước

Cuốn sách <Bình luận khoa học Bộ luật Dân sự năm 2015 cāa nước Cộng hòa xã hội chā nghĩa Việt Nam= do Nguyễn Văn Cừ và Trần Thß Huệ làm Chă biên xuất

bản năm 2017 đã đ°a ra quan điểm căa các tác giả trong việc phân tích, tổng hÿp và bình ln về từng quy đßnh cā thể trong từng điều khoản căa BLDS năm 2015, trong đó, có vấn đề về quyền hỗng dng. Trong ti liu ny phn lón nỏi dung đ°ÿc tham

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

khảo liên quan đÁn bỡnh lun cỏc quy ònh v quyn hỗng dng t iu 257 n iu 266 c vit bỗi hai tác giả Trần Thß Huệ và Lê Thß Ngác Mai, đã phân tích nái dung các quy đßnh về quyn hỗng dng ó c nhúm tỏc gi nghiờn cu mát cách khái quát, tổng thể theo h°ãng dễ tiÁp cÃn nhất đối vãi ng°åi đác nh°ng đồng thåi cũng đã có nhiều nái dung nghiên cứu, phân tích có tính chất chun mơn sâu. Các nái dung liờn quan n xỏc lp quyn hỗng dng cng đ°ÿc cơng trình bình ln, đánh giá và đ°a ra những phân tích cā thể. Việc tham khảo nái dung căa sách giúp ng°åi nghiên cứu có thêm thơng tin cā thể, có tính c¡ bản và phổ thơng về các khái niệm, quy đßnh liên quan n quyn hỗng dng, xỏc lp quyn hỗng dng đ°ÿc quy đßnh trong BLDS năm 2015. Tài liệu cũng phân tích các điều khoản trong BLDS năm 2015 v quyn hỗng dng theo hóng chung nht nờn cng ch°a có những kiÁn nghß, đßnh h°ãng cā thể cho vic phỏt trin quyn hỗng dng i vo đåi sống dân sự phổ biÁn h¡n.

Cuốn sách <Bình luận khoa học những điểm mới cāa Bộ luật Dân sự 2015= do

Đß Văn Đ¿i làm chă biên năm 2016 đã trình bày về tất cả những điểm mãi căa BLDS năm 2015, trong đó có vấn quyn hỗng dng c trỡnh by ti ChĂng 4 - Phần 1 và Ch°¡ng 1 – Phần 2 căa sách. Các tác giả sách bình ln có đề cp n nỏi dung ca quyn hỗng dng v khẳng đßnh đây là mát trong những quyền hồn tồn mãi, đ°ÿc đ°a vào lần đầu tiên trong BLDS nm 2015. Nỏi dung ca ch ònh quyn hỗng dāng đ°ÿc tiÁp cÃn theo ph°¡ng pháp bình ln có chán lác, chỉ ra những điểm mãi căa luÃt. Ngồi ra cơng trình cũng đ°a ra những phân tích cā thể, chuyên sâu liên quan đÁn xác lÃp quyn hỗng dng, nhng d bỏo v cỏc tỡnh hung phỏp lý, ng dng ca quyn hỗng dng trong ồi sng dõn s. Nhng gi mỗ trong cụng trình có giá trß tham khảo lãn trong việc nghiên cứu và đề xuất h°ãng hoàn thiện về quyền hỗng dng ca Lun ỏn. Vic tham kho cụng trỡnh giúp chúng ta có thêm thơng tin về q trỡnh xõy dng quy ònh v quyn hỗng dng núi chung v giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng nói riêng trong BLDS năm 2015. Tuy tài liệu cũng cung cấp nhiều phân tích, bình ln chun sâu liờn quan n quyn hỗng dng trong BLDS nm 2015 – mát quyền hoàn toàn mãi đ°ÿc ghi nhÃn, cng nh nhng t tỗng, ý tỗng ch o căa nhà lÃp pháp trong việc biên so¿n các quy ònh liờn quan n quyn hỗng dng nhng cng không tÃp trung chú tráng trong việc đ°a ra cỏc gii phỏp nhm a quyn hỗng dng cú th phát triển h¡n trong đåi sống dân sự.

Cuốn sách <Bình luận một số quy định trong Bộ luật Dân sự năm 2015 có liên quan trực tiếp đến hoạt động công chứng= do Tuấn Đ¿o Thành làm chă biên xuất bản

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

năm 2017 đã nghiờn cu quyn hỗng dng dói nhón quang ca mỏt ng°åi làm nghề công chứng. Tác giả không đi sâu vào các nái dung mang tính lý luÃn mà chă yÁu tÃp trung vào phân tích, đánh giá các quy đßnh pháp luÃt khi áp dāng vào trong thực tiễn, những vấn đề cịn khó hiểu hay những khó khăn khi áp dāng các quy đßnh phỏp lut hin hnh v quyn hỗng dng vo hot đáng cơng chứng và từ đó bày t漃ऀ quan điểm về giải quyÁt yêu cầu công chứng, hÿp đồng (giao dßch) hoặc văn bản liên quan đÁn quyền hỗng dng. õy l mỏt ngun ti liu tham kho có tính thực tiễn cao khi mà hình thức ca cỏc giao dòch v quyn hỗng dng vn cũn ch°a có quy đßnh cā thể và đây là mát trong những nguyên nhân khiÁn các bên có những trỗ ngi khi mong mun xỏc lp cỏc giao dòch liờn quan n quyn hỗng dng v lm cho quyn hỗng dng gp trỗ ngi khi i vo đåi sống dân sự.

Cuốn sách <Tài sản và Vật quyền= căa Phùng Trung TÃp và Kiều Thß Thùy Linh

đồng chă biên xuất bản năm 2021 là cơng trình nghiên cứu chuyên sâu về vÃt quyền và tài sn, trong ú cú quyn hỗng dng.

V vt quyền, cuốn sách đã có những nghiên cứu có tính chất c¡ bản về vÃt quyền, các lo¿i vÃt quyền, nguyên tắc vÃt quyền cũng nh° hiệu lực căa vÃt quyền. Những nái dung về vÃt quyền trong tài liệu là chi tiÁt, cā thể tuy nhiên do ph¿m vi nghiên cứu căa cuốn sách này rất rỏng, do ú tỏc gi ch mói dng li ỗ việc liệt kê, phân tích những nái dung c¡ bản chứ ch°a có nhiều thơng tin, tình huống thực tin. V quyn hỗng dng, ti liu ó nghiên cứu tÃp trung vào khái niệm, đặc điểm ca quyn hỗng dng; cỏc cn c xỏc lp quyn hỗng dng theo quy ònh ca lut, tha thun, di chỳc; hiu lc ca quyn hỗng dng; quyn v ngh*a v ca ngồi hỗng dng v ch sỗ hu; v chm dt quyn hỗng dng. Tuy nhiờn, do nái dung nghiên cứu khá ráng trong mát dung l°ÿng nh漃ऀ nên nái dung nghiên cứu có xu h°ãng phân tích luÃt và cho các ví dā minh háa chứ ít tình huống thực tiễn và đi vào những kiÁn nghß hồn thiện cā thể.

Sách <Bộ luật Dân sự Đức: Chế định nghĩa vÿ= căa Nguyễn Thß Ánh Vân,

Hồng Xn Châu, Kiều Thß Thanh và Nguyễn Nh° Quỳnh xuất bản năm 2014. Nái dung tài liệu này chă yÁu đề cÃp và bình ln các quy đßnh căa BLDS Đức liên quan đÁn chÁ đßnh ngh*a vā. Theo đó, giao dßch xỏc lp quyn hỗng dng cng chòu s iu chnh bỗi cỏc yu t chng hn nh: iu kin có hiệu lực căa giao dßch, hệ quả căa giao dßch, vấn đề về đăng ký, cơng bố quyền& Do đó, vãi các nái dung đ°ÿc thể hiện trong tài liệu này, tác giả nhÃn thấy có thể tham khảo, chán lác và liên hệ đÁn các quy ònh v giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng trong BLDS năm 2015.

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

Bài báo khoa hác <Bàn thêm về quy định liên quan đến tài sản trong Dự thảo

sửa đổi Bộ luật Dân sự năm 2015= căa Đß Văn Đ¿i, Nguyễn NhÃt Thanh năm 2015

đăng trên T¿p chí Nghiên cứu lÃp pháp s 20 (300) c nghiờn cu khi quyn hỗng dāng mãi chỉ tồn t¿i trên Dự thảo BLDS năm 2015. Bài báo đã phân tích tổng quát về chÁ đßnh tài sản trong Dự thảo sửa đổi BLDS nm 2015 trong ú cú quyn hỗng dng. Liờn quan n nỏi dung v quyn hỗng dng ó c các tác giả trình bày mát cách khái quát v mang tớnh gi mỗ úng gúp nhm hon thin chÁ đßnh về tài sản nói chung và quyền hỗng dng núi riờng. Tuy nhiờn, vỡ mc ớch l để góp ý hồn thiện Dự thảo nên cơng trình cũng ch°a đi vào chi tiÁt các vấn đề liên quan đÁn việc hoàn thiện nhằm phát triển quyn hỗng dng. Vỡ vy, bi vit ny cú th dùng để tham khảo, liên hệ đÁn các quy ònh v quyn hỗng dng trong BLDS nm 2015, và lßch sử hình thành, hồn thiện chÁ đßnh về quyn hỗng dng trong BLDS nm 2015. Mỏt s kiÁn nghß trong tài liệu liên quan đÁn đối t°ÿng c thự trong hỗng dng nh: bt ỏng sn, tài sản tiêu hao& có ý ngh*a trong việc phát trin quyn hỗng dng v c Lun ỏn tham khảo.

Bài báo khoa hác <Thỏa thuận xác lập quyền hưáng dÿng= căa Nguyễn NhÃt

Thanh và Lê Hoàng Minh năm 2022 đăng trên t¿p chí Khoa hác pháp lý Việt Nam là bài viÁt nghiên cứu chuyên sâu v cn c xỏc lp quyn hỗng dng theo tha thuÃn. Bài báo đã chỉ ra những th漃ऀa thuÃn xỏc lp quyn hỗng dng ph bin da trờn quy đßnh, thực tiễn căa pháp luÃt các n°ãc trên thÁ giãi và cổ luÃt Việt Nam. Bài báo cũng nghiên cứu về hiệu lực căa th漃ऀa thuÃn xác lp quyn hỗng dng t ú cú nhng ý tỗng, kin nghò nhm hon thin cỏc quy ònh liờn quan n tha thun xỏc lp quyn hỗng dng và hiệu lực căa th漃ऀa thuÃn này. Bài báo có giá trß tham khảo cho LuÃn án trong nghiên cu v cn c xỏc lp quyn hỗng dng theo th漃ऀa thuÃn.

Tham luÃn khoa hác <Quyền hưáng dÿng theo quy định cāa Bộ luật Dân sự năm 2015= căa tác giả Lê Minh Hùng và Ph¿m Thß H¿nh năm 2016 đăng trong trong Kỷ yÁu Hái thảo khoa hác Những điểm mãi căa Bá luÃt Dân sự năm 2015, do Khoa LuÃt Dân sự - Tr°ång Đ¿i hác LuÃt Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức ngày 31/3/2016. Bài viÁt này đã nêu mát cách khái quỏt cỏc vn cú liờn quan n quyn hỗng dāng theo BLDS năm 2015, đồng thåi, các tác giả đã phân tích, đối chiÁu các quy đßnh căa quyn hỗng dng theo BLDS nm 2015 vói cỏc quy đßnh đã đ°ÿc ghi nhÃn trong pháp luÃt dân sự Việt Nam tr°ãc năm 1975. Tuy nhiên, do ph¿m vi nghiên cứu căa bài viÁt khá ráng trong khi dung l°ÿng căa bài viÁt có h¿n nên những nái dung, đề xuất trong bài viÁt chỉ mang tớnh khỏi quỏt, gi mỗ cỏc vn m cịn ít sự tham khảo đối chiÁu vãi thực tiễn, pháp luÃt n°ãc ngoài. Bài viÁt mát phần giúp tác giả hiểu h¡n

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

về các quy ònh liờn quan n quyn hỗng dng tn ti ç Việt Nam tr°ãc năm 1975, đồng thåi những xut, gi mỗ trong ti cng giỳp tỏc giả có đßnh h°ãng trong việc nghiên cứu chun sâu h¡n.

LuÃn văn th¿c s* <Xác lập quyền hưáng dÿng theo pháp luật dân sự Việt Nam=

căa Lê Hoàng Minh năm 2021 t¿i Tr°ång Đ¿i hác LuÃt Thành phố Hồ Chí Minh đã có những nghiên cu chi tit v vic xỏc lp quyn hỗng dng theo pháp luÃt dân sự Việt Nam thông qua quy đßnh căa luÃt, th漃ऀa thuÃn, di chúc. LuÃn văn cũng đã chỉ ra những tr°ång hÿp luÃt quy đßnh về việc xác lÃp quyền có tính chất t°¡ng t quyn hỗng dng nh: qun lý di sn thå cúng, h¿n chÁ phân chia di sản, quyền l°u c°& và đ°a ra những kiÁn nghß hồn thiện các căn cứ này. Ngoài ra, đối vãi các giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng cng c tỏc giả phân tích khá chi tiÁt, cā thể. Ngồi ra, ln văn cũng có những phân tích về hiệu lc ca quyn hỗng dng mang tớnh khỏi quỏt cao. Tuy mát số nái dung kiÁn nghß có c¡ sỗ khoa hỏc cha tht s vng chc nhng những nghiên cứu căa ln văn có giá trß tham khảo cho Ln án, những kiÁn nghß có tính cht gi mỗ cỏc ý tỗng cho vic hon thin ch ònh quyn hỗng dng ca Lun ỏn.

Lun văn th¿c s* LuÃt hác <Pháp luật về quyền hưáng dÿng= căa Hồng Thß

Thu Ph°¡ng năm 2020, Tr°ång Đ¿i hác Kinh tÁ Thành phố Hồ Chí Minh đã nêu lên mát cách khái quát các vấn đề về quyn hỗng dng theo phỏp lut dõn s Vit Nam. Theo đó, tác giả đã nêu lên khái niệm, ch th hỗng dng, cn c xỏc lp, chm dt, nỏi dung ca quyn hỗng dng theo phỏp lut dân sự Việt Nam, đồng thåi, tác giả cũng đã có so sánh đối chiÁu các quy đßnh về quyn hỗng dng ca Vit Nam v mỏt s quốc gia trên thÁ giãi, cũng nh° các BLDS Việt Nam tr°ãc đây. Từ đó, tác giả đã chỉ ra những bất cÃp trong mát số vấn đề căa cỏc quy ònh hin hnh v quyn hỗng dng và kiÁn nghß hồn thiện các bất cÃp này. Tuy nhiên, các đề xuất, kiÁn nghß vÁn ch°a thÃt sự thuyÁt phāc do các luÃn chứng khoa hác vÁn ch°a đ°ÿc thể hiện rõ nét. Do đó, nái dung LuÃn án có thể sử dāng để tham khảo, khai thác và nghiên cứu chuyên sâu.

1.1.2.2 Công trình nghiên cứu ngồi nước

Tác ph¿m <Droit civil, Tome II: les Bien= (T¿m dßch: Luật Dân sự, Tập II: Tài sản) căa tác giả C. Laroutmet năm 1988 là mát trong những cuốn sách nghiên cứu

chuyên sâu về ti sn núi chung trong ú cú quyn hỗng dng theo quy đßnh t¿i BLDS Pháp. Tài liệu này đ°ÿc tác giả phân tích vấn đề về chă thể căa các quyền chính đối vãi tài sản là đáng sản và bất đáng sản. Sau khi nghiên cứu v cu trỳc chung ca chỳng thụng qua sỗ hữu, lý thuyÁt về tài sản (đặc điểm, sự tiÁn húa, phĂng

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

thc mua li, sỗ hữu chung, v.v.) và quyền đối vãi tài sản căa ngồi khỏc (quyn hỗng dng). Trong nỏi dung ca quyn hỗng dng cng nghiờn cu mỏt cỏch chi tiÁt, chuyên sâu về quy đßnh căa BLDS Pháp, quan điểm các chuyên gia liên quan đÁn các vấn đề pháp lý cũng nh° thực tiễn xét xử t¿i Phỏp liờn quan n quyn hỗng dng. Cụng trỡnh có nhiều bình ln chun sâu liên quan đÁn việc xỏc lp quyn hỗng dng theo phỏp lut ca Phỏp l cĂ sỗ cho vic tham kho, so sỏnh vãi pháp luÃt Việt Nam. Vì vÃy, tác ph¿m có giá trß tham khảo rất lãn cho đề tài để có thể chán lác các quan điểm lý luÃn để căng cố và hoàn thiện pháp luÃt căa Việt Nam.

Tác ph¿m <Droit civil: les biens= (T¿m dßch: Luật Dân sự: Tài sản) căa tác giả

F. Terré, P. Simler năm 2014 cũng là mát cuốn sách nghiên cứu chuyên sâu về tài sản nói chung trong ú cú quyn hỗng dng theo quy ònh ti BLDS Pháp. Tài liệu này đ°ÿc các tác giả phân tích tổng qt về tài sản, trong đó bao gm mỏt s nỏi dung v quyn hỗng dng, vn xỏc lp quyn hỗng dng. Cụng trỡnh cú nhiều bình luÃn chuyên sâu liên quan đÁn việc xỏc lp quyn hỗng dng theo phỏp lut ca Phỏp l cĂ sỗ cho vic tham kho, so sỏnh vãi pháp luÃt Việt Nam. Vì vÃy, những nái dung trong cơng trình này có giá trß trong việc gi mỗ cỏc ý tỗng trong xut hon thin quyn hỗng dng ti Vit Nam. Mỏt s nỏi dung trong ti liu to cĂ sỗ cho cỏc kin nghò nhm hon thin quyn hỗng dng vói mc ớch lm phỏt trin quyn hỗng dng nh: hỡnh thc ca giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng.

Tỏc ph¿m <Introduction to German Law= (T¿m dßch: Giới thiệu về Luật Đức)

căa tác giả Werer F. Ebke and Matthew W. Finkin (Edited) năm 1996 là mát cuốn sách nghiên cứu về pháp luÃt căa Đức. Tài liệu này đ°ÿc các tác giả giãi thiệu tổng quát về pháp luÃt căa Đức, trong đó bao gồm mát s nỏi dung v ti sn, quyn hỗng dng, vấn đề xác lÃp quyền này. Cơng trình có nhiều bình luÃn chuyên sâu liên quan đÁn việc xác lp quyn hỗng dng theo phỏp lut ca c l cĂ sỗ cho vic tham kho, so sỏnh vói pháp luÃt Việt Nam. Vì vÃy, những nái dung trong cơng trình này có giá trß trong việc gÿi mỗ cỏc ý tỗng trong xut hon thin quyn hỗng dng theo hóng phỏt trin hĂn ti Vit Nam nh°: quy đßnh căa luÃt liên quan đÁn xác lp quyn hỗng dng, hiu lc ca quyn hỗng dāng&

Tác ph¿m <The Common Law Life Estate and the Civil Law Usufruct: A Comparative Study= (T¿m dßch: Quyền thu hoa lợi suốt đßi và quyền hưáng dÿng theo luật dân sự: Một nghiên cứu so sánh) căa tác giả A. J. McClean năm 1963 đăng

trên The International and Comparative Law Quarterly, Vol. 12, No. 2 đã nghiên cứu thông qua việc so sánh, đối chiÁu khái niệm, đặc điểm, việc xác lÃp và chấm dứt i vói quyn hỗng dng theo H thng Dõn luÃt vãi quyền ứng dāng, thu hoa lÿi suốt

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

đåi (Life Estate hoặc Life Tenancy) căa hệ thống thơng lt. Trong đó, tác giả đã liệt kờ mỏt s giao dòch xỏc lp quyn hỗng dāng giữa hai hệ thống pháp luÃt. Qua đây, tác giả đã đúc kÁt l¿i những điểm giống và khỏc nhau gia hai quyn ny ỗ hai h thống pháp luÃt. Tuy nhiên, tài liệu đã đ°ÿc nghiên cứu khá lâu dÁn đÁn có những nái dung đã khơng cịn phù hÿp vãi pháp lt hiện nay cũng nh° sự thay đổi căa bối cảnh kinh tÁ, xã hái khiÁn mát số nái dung đã không cịn phù hÿp. Vì vÃy, chúng ta có thể đối chiÁu và so sánh những sự khác biệt trong pháp luÃt Việt Nam vãi mát số quốc gia khác trên thÁ giãi.

dÿng

1.1.3.1 Cơng trình nghiên cứu trong nước

Cuốn sách <Bộ luật Dân sự mới cāa Việt Nam – Góc nhìn Pháp – Việt= do

Grimaldi Michel và Đß Văn Đ¿i đồng chă biên xuất bản năn 2020 có bài viÁt căa tác giả Nguyễn NhÃt Thanh trong Ch°¡ng I căa cuốn sách đã cung cấp mát cách khái quát nhất những vấn lý lun liờn quan n quyn hỗng dng núi chung. Tài liệu đã cung cấp những nghiên cứu liên quan đÁn những nái dung căa việc t¿o lÃp quyn hỗng dng v thc hin quyn hỗng dng theo BLDS năm 2015. Tài liệu cũng đặt ra mát số vấn đề bất cÃp trong các quy đßnh liờn quan n quyn hỗng dng trong BLDS nm 2015, những kinh nghiệm n°ãc ngoài và mát số kiÁn nghß nhằm hồn thiện. Tuy nhiên, nái dung nghiên cu v cỏc cĂ sỗ cho nhng kin nghò cũn đ°ÿc trình bày t°¡ng đối đ¡n giản nên tài liệu này có thể đ°ÿc xem là nền tảng, mang tớnh gi mỗ theo phỏp lut dõn s ca Vit Nam ỗ thồi im hin ti, cú th thc hin nghiờn cu sõu v quyn hỗng dng.

Cuốn sách <Bộ luật Dân sự Trung Quốc 2020 Bản dịch và lược giải= căa Lê

Khánh Linh, Tr°¡ng Huỳnh Nga, Nguyễn Minh Tâm, Hoàng Thảo Anh và Trần Kiên xuất bản năm 2021 đã dßch và l°ÿc giải Bá luÃt Dân sự Trung Quốc năm 2020. Trung Quốc là mát quốc gia có nền văn hóa, chính trß có nhiều nét t°¡ng đồng vãi Việt Nam nên việc nghiên cứu pháp luÃt Trung Quốc s¿ giúp vic nghiờn cu, kin nghò cú nhng cĂ sỗ vững chắc h¡n. Nái dung cuốn sách này chă yÁu đề cÃp và bình luÃn mát cách ngắn gán các quy đßnh căa BLDS Trung Quốc năm 2020. Trong đó, BLDS Trung Quốc năm 2020 cũng có những quy đßnh liên quan đÁn vÃt quyền và quyền hỗng dng. Qua ú, cú th nghiờn cu, tham kho và chán lác những nái dung phù hÿp để đối chiÁu và hác h漃ऀi kinh nghiệm về vấn đề này, nhằm hồn thiện các quy đßnh về quyền hỗng dng trong BLDS nm 2015.

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

Bài báo khoa hác <Quyền hưáng dÿng nhìn từ pháp luật về bồi thưßng thiệt hại=

căa Đß Văn Đ¿i năm 2017 đ°ÿc đăng trên t¿p chí Nghiên cứu LÃp pháp đã nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề bi thồng thit hi khi quyn hỗng dng c xỏc lp. Theo ú, khi xỏc lp quyn hỗng dng có hiệu lực, các bên s¿ phát sinh những quyền và ngh*a vā theo th漃ऀa thuÃn hoặc luÃt đßnh, điều này đồng ngh*a vãi việc nÁu các bên vi ph¿m ngh*a vā thì phải chßu trách nhiệm bồi th°ång thiệt h¿i cho ng°åi bß thiệt h¿i. Bài vit cng xỏc ònh mi quan h gia ch sỗ hu v ngồi hỗng dng trong trồng hp ti sn hỗng dng gõy thit hi cho ngồi khỏc. Bi viÁt là cơng trình nghiên cứu có tính chun sâu trong l*nh vực bồi th°ång thiệt h¿i liên quan n quyn hỗng dng. Bi vit ó a ra những tiêu chí để xác đßnh chă thể chßu trách nhiệm bồi th°ång và chă thể đ°ÿc bồi th°ång thiệt h¿i. Vì vÃy, bài viÁt này có giá trß tham khảo trong việc xác đßnh mối quan hệ gia ch sỗ hu, ngồi hỗng dng v ngồi bò thiệt h¿i trong trách nhiệm bồi th°ång th°ång thiệt h¿i.

Bài báo khoa hác <Về quyền hưáng dÿng và quyền bề mặt= căa tác giả Phùng

Trung TÃp năm 2016 đăng trên T¿p chí Nghiên cứu lÃp pháp đã phân tích s¡ l°ÿc về hai nhóm quyền khác đối vãi tài sản vừa đ°ÿc ghi nhÃn trong BLDS nm 2015 l quyn hỗng dng v quyn bề mặt. Bài viÁt đã phân tích mát cách chung nht v quyn hỗng dng, quyn b mt nhỡn từ góc đá pháp lt thực đßnh, có tham khảo đối chiÁu vãi các cách hiểu về vÃt quyền cũng nh° pháp luÃt mát số quốc gia trên thÁ giãi. Nái dung nghiên cứu căa bài viÁt giúp chúng ta hiểu biÁt thêm mát cách khái quát về các quy đßnh liên quan căa BLDS năm 2015 v cn c xỏc lp quyn, ch th hỗng quyền, đối t°ÿng căa quyền, căn cứ chấm dứt quyền hỗng dng. Bi vit cú ý ngh*a cung cp những thơng tin có tính chất nền tảng, khái qt cho việc nghiên cứu căa LuÃn án.

Bài báo khoa hác <Hiệu lực đối kháng cāa quyền hưáng dÿng= căa Nguyễn

NhÃt Thanh và Đặng Lê Ph°¡ng Uyên năm 2023 đ°ÿc đăng trên T¿p chí Khoa hác pháp lý Việt Nam là cơng trình nghiên cứu chun sâu liên quan đÁn hiệu lực đối kháng căa quyền hỗng dng. Bi bỏo ó ch ra thồi im phỏt sinh hiu lc i khỏng ca quyn hỗng dng cng nh h qu phỏp lý khi quyn hỗng dng phát sinh hiệu lực đối kháng vãi ng°åi thứ ba. Bài báo cũng nghiên cứu, so sánh vãi pháp luÃt n°ãc ngoài liên quan đÁn hiệu lực này từ đó đ°a ra những đề xuất, kiÁn nghß nhằm hồn thiện các quy đßnh pháp lt liên quan n hiu lc i khỏng ca quyn hỗng dng. Bài báo có giá trß tham khảo cho Ln án trong nghiên cứu Ch°¡ng 3 và 4 căa LuÃn án.

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

LuÃn văn th¿c s* <Quyền hưáng dÿng theo Bộ luật Dân sự Việt Nam năm 2015=

căa Đào Thß Tú Uyên năm 2017, Tr°ång Đ¿i hác LuÃt Hà Nái đã nêu lên mát cách tng quan cỏc vn v quyn hỗng dng theo pháp luÃt dân sự Việt Nam. Tác giả đã nờu lờn khỏi nim, ch th hỗng dng, cn c xỏc lp, chm dt i vói quyn hỗng dng theo pháp luÃt dân sự Việt Nam, đồng thåi, tác giả cũng đã có so sánh đối chiÁu các quy ònh v quyn hỗng dng ca Vit Nam v mát số quốc gia trên thÁ giãi, cũng nh° các BLDS Việt Nam tr°ãc đây. Từ đó, tác giả đã chỉ ra những bất cÃp trong mát số vấn đề căa các quy đßnh hiện hành về quyền hỗng dng v kin nghò hon thin cỏc bt cÃp này. Tuy nhiên, các đề xuất, kiÁn nghß vÁn ch°a thÃt sự thuyÁt phāc do các luÃn chứng khoa hác vÁn ch°a đ°ÿc thể hiện rõ nét. Do đó, nái dung LuÃn văn có thể sử dāng để tham khảo, khai thác và nghiên cứu chuyên sâu.

1.1.3.1 Cơng trình nghiên cứu ngồi nước

Cơng trình <Examples & Explanations for California Community Property= (T¿m dßch: Tài sản cộng đồng cāa California: Tình huống và luận giải) căa tác giả

Charlotte K. Goldberg nm 2016 xut bn bỗi Wolters Kluwer chă yÁu đề cÃp và phân tích về tài sản theo pháp luÃt căa bang California, Hoa Kỳ, trong đó bao gồm nái dung về quyền ứng dāng, thu hoa lÿi suốt đåi tức Life Estate hoặc Life Tenancy, giao dßch xác lÃp quyền này và những nái dung khác có liên quan đÁn quyền ứng dāng, thu hoa lÿi suốt đåi. Cơng trình cũng tÃp trung nghiờn cu v hỗng dng i vói bt đáng sản là mát trong những vấn đề quan tráng mà LuÃn án cần nghiên cứu và khai thác bỗi tớnh cht c thự v quan trỏng ca bt đáng sản đối vãi đåi sống dân sự. Vì vÃy, thơng qua tài liệu này, chúng ta có thể đối chiÁu và so sánh những sự khác biệt trong pháp luÃt Việt Nam, nhằm hoàn thiện pháp luÃt Vit Nam v quyn hỗng dng.

Cun sỏch <Les biens= (T¿m dßch: Tài sản) căa tác giả Ph. Malaurie và L. Aynès

xuất bản năm 2013. Tài liệu này đ°ÿc các tác giả phân tích và chỉ ra mối quan hệ giữa ng°åi vãi tài sản, đồng thåi, các tác giả cũng đề cÃp đÁn mát số khái nim v ti sn, trong ú cú quyn hỗng dāng, cũng nh° vấn đề giao dßch liên quan đÁn quyn hỗng dng. Vỡ vy, chỳng ta cú th tham kho v bn cht ca quyn hỗng dng ny để vÃn dāng và hoàn thiện pháp luÃt Việt Nam.

Cơng trình <The Usufruct Revisions: The Power To Dispose of Nonconsumables Now Expressly Includes Alienation, Lease, and Encumbrance; Has the Louisiana Legislature Fundamentally Altered the Nature of Usufruct?= (T¿m dßch: Các sửa đổi về quyền sử dÿng: Quyền thanh lý những thứ không tiêu hao hiện bao gồm việc chuyển nhượng, cho thuê và những trá ngại; Cơ quan lập pháp Louisiana đã thay

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

đổi cơ bản bản chất cāa quyền sử dÿng) căa Adam N. Matasar năm 2012 trên Tulane

Law Review Vol.86:787, bàn về vấn đề sửa đổi, mỗ rỏng quyn hỗng dng ca bang Louisiana (Hoa Kỳ) bằng Đ¿o luÃt 881 theo h°ãng cho gia tăng quyn ca ngồi hỗng dng bao gm c chuyn nh°ÿng, cho thuê và thÁ chấp. Tài liệu đã chỉ ra vãi việc gia tăng bất hÿp lý quyền hỗng dng ó gõy s mt cõn bng i vói quyn ca ch sỗ hu, lm thay i bn cht ca quyn hỗng dng v gõy khú khn cho Tòa án trong việc áp dāng pháp luÃt. Nái dung phân tích căa cơng trình có giá trß tham khảo cho LuÃn án trong việc đ°a ra các xut liờn quan n quyn hỗng dng phi phự hp vói bn cht ca quyn hỗng dng, hin trng phỏp lý thc t giỳp quyn hỗng dāng có thể phát triển đúng vãi bản chất pháp lý căa mình.

Tài liệu <Usufruct in Quebec=(T¿m dßch: Hưáng dÿng trong Quebec) căa tác

giả Marilyn Piccini Roy năm 2018 đã có những nghiên cứu về quy ònh phỏp lut Quebec (Cannada) v quyn hỗng dng. Trong đó, tài liệu đã chỉ ra những quy đßnh căa pháp luÃt Quebec (Cannada) về quyền và ngh*a v ca ngồi hỗng dng v ch sỗ hu trong thồi hn hỗng dng, t ú ch ra cỏc thc gii quyt mi quan h gia ch sỗ hu v ngồi hỗng dng. Ngoi ra, ti liu cũn nghiên cứu về giải quyÁt mối quan hệ về ti chớnh, thu trong quỏ thồi gian hỗng dng gia ch sỗ hu, ngồi hỗng dng v bờn th ba liên quan (bao gồm cả Nhà n°ãc). Tài liệu có giá trß tham khảo cho Ln án trong vic nghiờn cu v thc hin quyn hỗng dng ỗ Quebec, từ đó có những đßnh h°ãng trong nghiên cứu hoàn thiện pháp luÃt Việt Nam vãi māc ớch phỏt trin quyn hỗng dng.

1.1.4.1 i vi tỡnh hình nghiên cứu liên quan đến những vấn đề chung v quyn hng dng

Bn cht ca quyn hỗng dāng là quyền đối vãi tài sản mà tên gái trong nhiều tài liệu là <vÃt quyền= đ°ÿc nghiên cu khỏ ph bin ỗ Vit Nam v trờn th giãi. Khi nghiên cứu về vÃt quyền các công trình đã có những nghiên cứu khá cā thể chi tiÁt về khái niệm vÃt quyền, các lo¿i vÃt quyn (trong ú cú quyn hỗng dng), cỏc c điểm căa vÃt quyền, các nguyên tắc căa vÃt quyền. Đây là nền tảng c¡ bản cho việc nghiên cứu về khái niệm, bản chất, đặc điểm, nguyên tắc ca quyn hỗng dng lm tin nghiờn cu cho việc kiÁn nghß hồn thiện các quy đßnh về quyn hỗng dng. Cỏc cụng trỡnh tiờu biu nghiờn cứu những vấn đề lý luÃn chung về vÃt quyền có thể kể đÁn nh°: LuÃn án <Hệ thống các vÃt quyền trong pháp luÃt dân sự Việt Nam= căa tác giả Lê Đăng Khoa, cuốn sách chuyên khảo <VÃt quyền trong pháp luÃt dân sự Việt Nam hiện đ¿i= do Nguyễn Minh Oanh làm chă biên& Những nghiên cứu

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

này đã đ°ÿc LuÃn án tổng hÿp, tiÁp thu và hoàn thiện phần nghiên cứu liên quan đÁn những lý luÃn chung về quyền đối vãi tài sản nói chung.

Đối vói vn khỏi quỏt quyn hỗng dng cng c nhiều cơng trình tÃp trung khai thác, nghiên cứu mà chă yÁu dựa vào các nái dung lý thuyÁt về quyền đối vãi tài sản (vÃt quyền). Mát số cơng trình tiêu biểu cho nái dung này có thể kể đÁn nh°: cuốn sách <Tài sản và VÃt quyền= do Phùng Trung TÃp và Kiều Thß Thùy Linh (Đồng Chă biên), LuÃn án <Hệ thống các vÃt quyền trong pháp luÃt dân sự Việt Nam= căa tác giả Lê Đăng Khoa& Tuy nhiên, những nghiên cứu này vÁn cịn có những quan điểm, nái dung tiÁp cÃn khác nhau tùy vào góc nhìn căa từng tác giả. Do đó, LuÃn án cần nghiên cứu, phân tích, đánh giá về từng cách tiÁp cÃp để đ°a ra đ°ÿc những lý luÃn chung liên quan n quyn hỗng dng.

i vói cỏc vn khỏc ca quyn hỗng dng nh ch th, i tng ca quyn hỗng dng, thồi hn hỗng dng& cng đ°ÿc nhiều tài liệu đề cÃp tổng quát nh°: các giáo trình, sách <Bình luÃn khoa hác Bá luÃt Dân sự năm 2015 căa n°ãc Cáng hòa xã hái chă ngh*a Việt Nam= căa Nguyễn Văn Cừ và Trần Thß Huệ làm chă biên& hoặc đ°ÿc nghiên cứu mát cách chuyên sâu cho từng vấn đề nh° bi bỏo: <i tng ca quyn hỗng dng= ca Đß Văn Đ¿i và Nguyễn NhÃt Thanh. Đối vãi những cơng trình nghiên cứu mát cách tổng qt thì nái dung cịn mang tính chất c¡ bản, ch°a đi sâu vào từng nái dung vấn đề nh°ng cũng cú nhiu gi mỗ cho tỏc gi trong vic nghiên cứu các vấn đề.

Trong phần nái dung này, cũng có nhiều cơng trình nghiên cứu hệ thống phỏp lut nóc ngoi v quyn hỗng dng nh: <Examples & Explanations for Property= căa tác giả Barlow Burke và Joseph Snoe, <Islamic Law on Peasant Usufruct in Ottoman Syria 17th to Early 19th Century= căa Joseph Sabrina, <Modern Usufruct - Empowering the Usufructuary= căa Ann Apers & Alain Laurent Verbeke& Đây là nguồn t° liệu giúp tác giả nhÃn diện đ°ÿc s tĂng ng ca ch ònh quyn hỗng dng trong mát số hệ thống pháp luÃt trên thÁ giãi nh°: Dân luÃt, Thông luÃt, LuÃt căa các n°ãc Hồi giáo.

Ngồi ra, nhiều cơng trình cũng đề cÃp đÁn q trình lßch sử hình thành và phát trin quyn hỗng dng ti Vit Nam nh: cun sỏch <Bình luÃn khoa hác những điểm mãi căa Bá luÃt Dân sự 2015= do Đß Văn Đ¿i làm chă biên, <Dân luÃt khái luÃn= căa Vũ Văn MÁu& cũng giúp tác giả có những hiểu biÁt về quá trỡnh phỏt trin, hỡnh thnh ch ònh quyn hỗng dng ti Vit Nam, lm cĂ sỗ cho nhng xuất, kiÁn nghß phù hÿp.

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

1.1.4.2 Đối với tình hình nghiên cứu liên quan đến những vấn đề xác lập quyền hưởng dụng

Về xác lp quyn hỗng dng theo quy ònh ca lut: Do tớnh cht mói m ca quyn hỗng dng nờn t¿i Việt Nam vÁn ch°a có các quy đßnh minh thß căa luÃt cho chă thể xác lÃp quyền hỗng dng trờn ti sn ca ngồi khỏc. Chớnh vỡ thÁ các cơng trình nghiên cứu về quy đßnh ca lut xỏc lp quyn hỗng dng cũn tĂng i h¿n chÁ. Chă u các cơng trình t¿i Việt Nam nghiên cứu về những tr°ång hÿp luÃt đßnh cú tớnh cht tĂng t quyn hỗng dng ti sn nh°: quản lý di sản thå cúng, quyền l°u c°, h¿n chÁ phần chia di sản& và ch°a có những nghiên cứu chuyên sâu liên quan đÁn đề xuất các tr°ång hÿp luÃt nên quy đßnh rõ về xỏc lp quyn hỗng dng nh mỏt s h thống pháp luÃt trên thÁ giãi. Những nghiên cứu căa các cơng trình có tính chất tham khảo, gÿi mỗ hóng nghiờn cu xut cho Lun ỏn liờn quan n cỏc trồng hp xỏc lp quyn hỗng dāng theo quy đßnh căa luÃt.

Về xác lÃp quyền hỗng dng theo giao dòch: Cỏc cụng trỡnh cng ó có những nghiên cứu mang tính chất khái qt v cỏc giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng nh cuốn sách <Giao dßch dân sự về bất đáng sản= do Đß Văn Đ¿i là chă biên về nhÃn diện mát số lo¿i giao dßch xác lÃp quyền hỗng cng nh hiu lc ca cỏc giao dòch này, hay đề tài nghiên cứu khoa hác cấp tr°ång <Giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng theo phỏp luÃt dân sự Việt Nam= do Nguyễn NhÃt Thanh làm chă nhiệm cũng nghiên cứu về điều kiện có hiu lc, hiu lc ca vic xỏc lp quyn hỗng dāng theo th漃ऀa thn. Các cơng trình đã có nhiều những kiÁn nghß hồn thiện giao dßch xác lÃp quyn hỗng dng mang tớnh gi mỗ rt cao. Tuy nhiên, việc nghiên cứu tổng thể liên quan n tha thun xỏc lp quyn hỗng dng v iu kiện có hiệu lực, hiệu lực căa giao dßch xỏc lp quyn hỗng dng& vn cũn khỏ hn ch. Những nái dung trong các cơng trình liên quan có giá trß tham khảo cho Ln án trong việc nghiên cứu mát cách chuyên sâu về các giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng nhm a ra nhng kiÁn nghß hồn thiện về điều kiện có hiệu lc, hiu lc ca giao dòch xỏc lp quyn hỗng dāng. Đây là mát trong những nái dung quan trỏng nhm a quyn hỗng dng phỏt trin ti Vit Nam, bỗi l vic xỏc lp quyn hỗng dng thông qua th漃ऀa thuÃn là con đ°ång ngắn nhất quyn hỗng dng cú th i vo ồi sng dân sự.

Các cơng trình n°ãc ngồi liên quan đÁn vấn đề này nh°: <Droit civil, Tome II: les Biens= căa C. Laroutmet, <Droit civil: les biens= căa F. Terré, P. Simler& cũng có nhiều nghiên cứu về xỏc lp quyn hỗng dng liờn quan n phỏp lut quốc gia đ°ÿc đề cÃp. Những nái dung căa cỏc ti liu ny cú tớnh cht gi mỗ rt cao cho LuÃn án trong việc tìm ra các giải pháp, kiÁn nghß trong việc hồn thiện các nái dung

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

liên quan đÁn việc xác lp quyn hỗng dng. Tuy nhiờn, do cỏc cụng trỡnh ny tp trung nghiờn cu ỗ phỏp lut quc gia mà tài liệu đề cÃp nên s¿ có những nái dung không phù hÿp vãi bối cảnh kinh tÁ, văn hóa, truyền thống căa Việt Nam nên cần chắt lác khi nghiên cứu kinh nghiệm cho Việt Nam.

1.1.2.3 Đối với tình hình nghiên cứu liên quan đến những vấn đề thực hiện quyền hưởng dụng

Các cụng trỡnh ỗ Vit Nam nghiờn cu v khai thỏc quyn hỗng dng cũn khỏ hn ch xut phỏt t vic quyn hỗng dng cũn khỏ mói m, cha tht s phỏt trin ỗ Vit Nam nờn cỏc quy đßnh pháp lt chun ngành ch°a có sự thống nht dn n vic khai thỏc quyn hỗng dng đối vãi các tài sản đặc thù nh° bất đáng sn, ỏng sn phi ng ký quyn sỗ hu cịn gặp nhiều khó khăn. Các cơng trình tÃp trung nghiờn cu vo hiu lc ca quyn hỗng dng nh°: cuốn sách <Giao dßch dân sự về bất đáng sản= do Đß Văn Đ¿i là chă biên, LuÃn án <Hệ thống các vÃt quyền trong pháp luÃt dân sự Việt Nam= căa tác giả Lê Đăng Khoa, hay đề tài nghiên cứu khoa hác cấp tr°ång <Giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng theo phỏp lut dân sự Việt Nam= do Nguyễn NhÃt Thanh làm chă nhiệm & nh°ng cũng ch°a đi xa h¡n trong việc nghiên cứu các giao dßch liên quan đÁn khai thỏc quyn hỗng dng nh: cho thuờ quyn hỗng dng, th chp i tng quyn hỗng dng&

Vic khai thỏc quyn hỗng dng li ph bin hĂn ç các hệ thống pháp luÃt ghi nhÃn quyền hỗng dng lõu ồi trờn th giói nh Phỏp, c& nên các cơng trình nghiên cứu về việc khai thỏc quyn hỗng dng ỗ cỏc quc gia ny l phổ biÁn h¡n nh°: <Les biens= căa Ph. Malaurie và L. Aynès, <Examples & Explanations for California Community Property= căa Charlotte K. Goldberg& Tuy nhiên, do các cơng trình này tÃp trung nghiên cứu ç pháp luÃt quốc gia mà tài liệu đề cÃp nên s¿ có những nái dung khơng phù hÿp vãi bối cảnh kinh tÁ, văn hóa, truyền thống căa Việt Nam nên cần chắt lác khi nghiên cứu kinh nghiệm cho Việt Nam.

1.2. C¢ sơꄉ l{ thuy¿t

BLDS năm 2015 đ°ÿc coi là văn bản pháp lý u tiờn ỗ Vit Nam ghi nhn v quyn hỗng dng k t sau nm 1975. Tri qua mỏt khong thồi gian di thỡ quyn hỗng dng mói c ghi nhn trỗ li trong h thng phỏp lut Vit Nam m mỗ u chớnh l vic ghi nhÃn trong BLDS năm 2015. Chính vì sự mãi mẻ ca quyn hỗng dng ó dn n s khú tiÁp cÃn căa cáng đồng, nhân dân nên māc tiêu căa LuÃn án s¿ h°ãng đÁn việc làm sao a quyn hỗng dng cú th phỏt trin ỗ Việt Nam.

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

Do đó LuÃn án s¿ có mát câu h漃ऀi nghiên cứu tổng quát là: Trong bối cảnh quyền hưởng dụng đã được quy định nhưng chưa được áp dụng nhiều trong thực tế, pháp luật Việt Nam cần phải được hoàn thiện như thế nào để quyền hưởng dụng có thể phát triển?

Tất nhiờn quyn hỗng dng cú th phỏt trin, i vào đåi sống dân sự, phổ biÁn thì cần nghiờn cu ỗ nhiu khớa cnh tỏc ỏng nh yu t xó hỏi, cĂ sỗ kinh t, tuyờn truyn, khung pháp lý. Tuy nhiên, vãi giãi h¿n căa LuÃn án nghiên cứu về pháp luÃt nên chỉ tÃp trung phân tích u tố pháp lý trong đßnh h°ãng phỏt trin quyn hỗng dng trong thc t. Tt nhiên, trong q trình nghiên cứu hồn thiện chÁ đßnh pháp luÃt cũng cần phải xem xét các yÁu tố văn hóa, xã hái khác để phù hÿp vãi tình hình căa Việt Nam. Ngồi ra, sự t°¡ng đồng vãi pháp luÃt căa các quốc gia trên thÁ giãi cũng là nền tảng quan tráng giúp quyền hỗng dng cú th phỏt trin hĂn trong bi cảnh hái nhÃp quốc tÁ hiện nay căa Việt Nam.

Để trả låi cho câu h漃ऀi có tính chất chính yÁu trên thì LuÃn án cũng đặt ra những câu h漃ऀi các tính chất bổ sung, làm rõ, cā thể nh° sau:

Câu hỏi 1: Những nguyên tắc nào cần tuân thủ khi hoàn thiện các quy định về quyền hưởng dụng để quyền hưởng dụng có thể phát trin?

Gi thuyt nghiờn cu 1: Quyn hỗng dng hin nay đ°ÿc xây dựng dựa

trên những nguyên tắc cā thể nh°ng những nguyên tắc này l¿i không đ°ÿc ghi nhÃn mát cách minh thß trong BLDS năm 2015.

NÁu nh° mát quyền khác đối vãi tài sản tồn t¿i t°¡ng đối lâu đåi là quyền đối vãi bất đáng sản liền kề có những quy đßnh cā thể về nguyên tắc thực hiện quyền (Điều 248 BLDS nm 2015) thỡ quyn hỗng dng li khụng có bất kỳ nguyên tắc nào đ°ÿc ghi nhÃn trong BLDS năm 2015. Điều này làm cho việc hoàn thin cỏc quy ònh liờn quan n quyn hỗng dāng khơng có những ngun tắc minh thß để tn theo. Tuy nhiên, có thể nhÃn ra việc xây dng ch ònh v quyn hỗng dng trong BLDS năm 2015 cũng đ°ÿc các nhà lÃp pháp <ngầm đßnh= dựa trên các nguyên lý, lý thuyÁt, nguyên tắc về vÃt quyền. Do đó, việc hồn thiện các chÁ đßnh vÃt quyền cũng phải tuân theo những nguyên tắc c¡ bản để những nái dung kiÁn nghß khơng làm sai lệch đi bản chất chính yÁu căa quyn hỗng dng.

Cõu hi 2: Quy nh v xác lập quyền hưởng dụng cần được hoàn thiện như thế nào để quyền hưởng dụng có thể phát triển? Đặc biệt, các quy định về hình thức các giao dịch xác lập quyền hưởng dụng đối với đối tượng được điều

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

chỉnh bởi pháp luật chuyên ngành như bất động sản và động sản phải đăng ký quyền sở hữu, hiệu lực đối kháng với người thứ ba của quyền hưởng dụng cần được hoàn thiện như thế nào để quyền hưởng dụng có thể phát triển?

Gi¿ thuy¿t nghiên c³u 2: Hiện nay các quy ònh liờn quan n vic xỏc lp

quyn hỗng dāng đã đ°ÿc quy đßnh trong BLDS năm 2015 bao gồm: theo luÃt, theo th漃ऀa thuÃn và theo di chúc. Tuy nhiên, cách thức, ph°¡ng thức cā thể cho từng căn cứ này l¿i không đ°ÿc ghi nhÃn cā thể gây khó khăn cho việc tiÁp cÃn và ỏp dng.

quyn hỗng dng cú th phỏt trin thì nhất thiÁt những cách thức, ph°¡ng thức t¿o lp nờn quyn hỗng dng phi c ghi nhn mỏt cách cā thể (luÃt đßnh) hoặc đ°ÿc nhÃn diện mát cách phổ biÁn (th漃ऀa thuÃn). Tuy nhiên, có thể thấy ngồi quy đßnh về căn cứ xác lÃp đ°ÿc quy đßnh mát các c¡ bản t¿i Điều 258 BLDS năm 2015 thì hiện nay khơng có những quy đßnh, mơ tả để nhÃn diện về các cách thc, phĂng thc xỏc lp quyn hỗng dng.

Về hình thức căa giao dßch xác lÃp quyền hỗng dng thỡ hin nay phỏp lut chuyờn ngnh đối vãi các tài sản đặc thù nh° quyền sử dng t, nh ỗ, phĂng tiờn cĂ giói& u đ°ÿc ban hành tr°ãc khi BLDS năm 2015 có hiệu lực nên ch°a có những quy đßnh điều chỉnh v quyn hỗng dng i vói nhng loi ti sn ny. Do ú, vic xỏc lp quyn hỗng dng thơng qua các giao dßch ch°a đ°ÿc các pháp lt chuyên ngành này quy đßnh, điều chỉnh đặc biệt là liên quan đÁn hình thức căa giao dßch lm cho vic xỏc lp quyn hỗng dng thụng qua các giao dßch đối vãi các tài sản đặc bit ny khú thc hin trờn thc tin.

Quyn hỗng dng cho phộp ngồi hỗng dng cú quyn khai thỏc cụng dng, hỗng hoa li, li tc t ti sn hỗng dng nờn cú nhng nột tĂng ng vói ng°åi thuê, ng°åi m°ÿn tài sản. Tuy nhiên, ng°åi hỗng dng li cú nhng c quyn mang tớnh i khỏng trc tip vói ch sỗ hu v cỏc chă thể khác trong khi ng°åi thuê, ng°åi m°ÿn khơng có các quyền năng này. Có thÁ nói quyền hỗng dng cú nỏi dung quyn <thp= hĂn quyn sỗ hu nhng <cao= hĂn quyn s dng. Hin nay trong pháp luÃt chuyên ngành có sự phân biệt trong các hình thức giao dßch liên quan đÁn các tài sản đặc biệt. Ví dā: Hÿp đồng mua bỏn nh ỗ phi c cụng chng hoc chng thc nhng hp ng thuờ nh ỗ li khụng bắt bc hình thức này. Chính vì tính chất <lng chng= ca quyn hỗng dng so vói quyn sỗ hữu và quyền sử dāng nên trong các giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng chỳng ta khụng rừ s¿ áp dāng các quy đßnh về hình thức ging vói chuyn quyn sỗ hu hay chuyn quyn s dāng.

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

Việc xác đßnh rõ các quy đßnh liên quan đÁn hình thức giao dßch xỏc lp quyn hỗng dng c bit i vói các tài sản có tính chất đặc thù, quan tráng, phổ biÁn trong đåi sống xã hái nh° quyền s dng t, nh ỗ& s giỳp quyn hỗng dng có thể phát triển và đi vào đåi sống dân sự.

Về hiệu lực đối kháng vãi ng°åi thứ ba trong quyn hỗng dng thỡ hin nay phỏp luÃt hiện hành ch°a quy đßnh chi tiÁt về hiệu lực đối kháng vãi ng°åi thứ ba căa căa quyn hỗng dng v h qu ca hiu lc i kháng này. Việc khơng xác đßnh rõ đ°ÿc hiệu lc i khỏng vói ngồi th ba ca quyn hỗng dāng dÁn đÁn khơng có nhiều sự khác biệt vói gia ngồi hỗng dng v ngồi s dng. V nÁu khơng có nhiều sự khác biệt thì xu h°ãng chung đa số mái ng°åi s¿ chán ph°¡ng án an toàn, gần gũi, lâu đåi h¡n là chuyển quyn s dng thay vỡ xỏc lp quyn hỗng dng. iu ny s cn trỗ quyn hỗng dng cú thể phát triển.

Câu hỏi 3: Quy định về việc thực hiện quyền hưởng dụng cần được hoàn thiện như thế nào để quyền hưởng dụng phát triển?

Gi¿ thuy¿t nghiên c³u 3: Hiện nay pháp luÃt mãi chỉ quy đßnh minh thß mát

số quyền khai thác căa ng°åi hỗng dng nh: khai thỏc cụng dng, hỗng hoa li, li tc, cho thuờ quyn hỗng dng m cha có những quy đßnh rõ ràng h¡n về việc cho phép khai thác thêm các nái dung căa quyền hỗng dng nh: th chp quyn hỗng dng, chuyn nhng quyn hỗng dng& Vic mỗ rỏng phm vi khai thỏc quyn hỗng dng ca ngồi hỗng dng s giúp các chă thể quan tâm h¡n đÁn việc xỏc lp quyn hỗng dng v l cĂ sỗ quyn hỗng dng cú th phỏt trin hĂn ti Việt Nam.

1.2.2.1 Lý thuyết pháp luật tự nhiên

Pháp luÃt tự nhiên là mát lý thuyÁt pháp lý lâu ồi, cú nh hỗng sõu rỏng trong vn minh chính trß - pháp lý nhân lo¿i. Gần đây, lý thuyÁt này đã đ°ÿc giãi thiệu, du nhÃp và từng b°ãc khẳng đßnh vß thÁ t¿i Việt Nam. LuÃt tự nhiên đã đ°ÿc các nhà nghiên cứu đề cÃp ứng dāng nh° mát hác thuyÁt, mát công cā và ph°¡ng pháp tiÁp cÃn để từng b°ãc làm sáng t漃ऀ mát số đặc tr°ng căa Nhà n°ãc pháp quyền xã hái chă ngh*a và đề xuất việc hoàn thiện pháp luÃt n°ãc ta phù hÿp vãi yêu cầu phát triển căa xã hái đ°¡ng đ¿i. Lý thuyt phỏp lut t nhiờn c phỏt trin bỗi rt nhiều các hác giả nh°: Platon, Aristotle, Cicéron, St.Augustine, Thomas D9aquin,

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

Hugo Grotius, Thomas Hobbes, Benedic Barud Spinoza, John Locke, S.L.Montesquieu, Jean Jacques Rousseau, Hegel, Lon Fuller&2

Lý thuyÁt pháp luÃt tự nhiên là hệ thống t° tỗng chớnh trò v phỏp quyn v mỏt h thng phỏp lut lớ tỗng, dồng nh xut phỏt t bản tính con ng°åi, lấy lý trí con ng°åi làm nền tảng, không phā thuác vào nhà n°ãc và các điều kiện xã hái. Là lý thuyÁt về các nguyên tắc và quyền con ng°åi đ°ÿc thể hiện ç những quy tắc, tiêu chu¿n về công bằng, bác ái, l¿ phải, l°¡ng tri, tôn tráng nhân cách, ph¿m giá và các quyền con ng°åi; pháp luÃt tự nhiên cũng đ°ÿc hiểu là những chu¿n mực c¡ bản căa đ¿o đức và chính trß bắt nguồn từ bản chất căa các sự vÃt và bản chất con ng°åi, mang tính phổ quát và áp dāng cho mỏi ngồi ỗ mỏi thồi im v cú th c nhn thc bỗi nhng phĂng tin hp lý thông th°ång.3

Đ¿i diện là Lon Fuller (1902 - 1978), ông cho rằng, luÃt pháp phải chứa đựng những yÁu tố đ¿o đức nái t¿i và đ¿o lí tiềm ¿n. Các đ¿o luÃt phải đảm bảo sự công bằng v th tc mói cú phm cht trỗ thành pháp luÃt. NÁu mát hệ thống các quy tắc vi ph¿m những nguyên tắc, thă tāc c¡ bản căa cơng lí và cơng bằng thì hệ thống quy tắc đó khơng thể đ°ÿc coi là hệ thống pháp luÃt. Ông đề xuất tám thă tāc chặt ch¿ và cho rằng nÁu đáp ứng đă các thă tāc, nguyên tắc này, hệ thống các quy tắc căa con ng°åi có thể coi là cơng bằng, tốt đẹp. Các quy tắc này bao gồm các quy đßnh về tính minh b¿ch, tính khơng hồi tố, tính không mâu thuÁn và khả năng thực thi&4

Đây là lý thuyÁt lấy quan niệm luÃt tự nhiên là lí tính tri thức, lấy triÁt hác tự nhiên và nhÃn thức luÃn làm căn cứ luÃn và đ°ÿc nhÃn thức bằng ph°¡ng pháp logic. Lý thuyÁt này đ°ÿc vÃn dāng trong việc xây dựng các nguyên tắc căa quyn hỗng dng v kin nghò hon thin quyn hỗng dng trong Lun ỏn.

1.2.2.2 Lý thuyt thc dng

ThuyÁt thực dāng (Utilitarian theory) do Jeremy Bentham (1748 - 1832) phát triển, cho rằng <mát hành đáng đ°ÿc xem là có lÿi [...] khi nó có xu h°ãng làm gia tăng h¿nh phúc căa cáng đồng khi đ°ÿc chấp nhÃn h¡n là khi không chấp nhÃn nó=5. Lý thuyÁt này cho rằng, khi cân nhắc đÁn việc có thừa nhÃn hay bảo vệ mát đối t°ÿng nào đó cần phải xét trên khía c¿nh cáng đồng liệu việc hành đáng đó có

2 Đß Đức Minh (2014), <Tìm hiểu Hác thuyÁt pháp luÃt tự nhiên=, Nghiên cứu lập pháp số 6(262), tháng

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

là mong muốn căa đa phần mái ng°åi chòu nh hỗng trc tip hay núi cỏch khỏc việc thừa nhÃn hay bảo vệ lÿi ích đó mang l¿i những lÿi ích có lãn h¡n so vãi việc không thừa nhÃn, bảo vệ hay không. Khi từng cá nhân đ°ÿc th漃ऀa mãn lÿi ích thì lÿi ích cáng đồng cũng đ°ÿc gia tăng.

Theo lý thuyÁt thực dāng, bản chất căa việc ghi nhÃn các quyền năng, đối t°ÿng phải dựa trên những lÿi ích mà chúng đem l¿i cho cáng đồng so vãi việc không ghi nhÃn các đối t°ÿng, quyền năng này. Quyn hỗng dng l mỏt trong nhng quyn mói đ°ÿc ghi nhÃn theo BLDS năm 2015. Tuy nhiên, chính vì tính mãi mẻ căa nó đang khiÁn cáng đồng có những e ng¿i trong việc áp dāng quyền hỗng dng vo ồi sng dõn s. quyn hỗng dng phỏt huy c vai trũ, li ớch t đ°ÿc cho cáng đồng thì cần có những nái dung, quyền lÿi cho thấy sự v°ÿt trái so vãi chÁ đßnh có tính chất t°¡ng tự (ví dā: hÿp đồng thuê, hÿp đồng m°ÿn&), và để đ¿t đ°ÿc u cầu này địi h漃ऀi các quy đßnh pháp lt phải có tính minh b¿ch, rõ ràng, thống nhất.

Lý thuyÁt thực dāng đ°ÿc vÃn dāng trong LuÃn án để làm luÃn điểm cho việc thực hiện các kiÁn nghß hồn thiện nhằm māc đích phát triển quyn hỗng dng ỗ Vit Nam. Bỗi l, quyn hỗng dng cú th l s la chỏn ph biÁn và phát triển thì nó phải mang l¿i những lÿi ích cho các chă thể khi tham gia vào quan hệ pháp luÃt này h¡n so vãi các chÁ đßnh có tính chất t°¡ng tự.

1.2.2.3 Lý thuyt v quyn s hu

Lý thuyt cỏc quyn sỗ hu c phỏt trin ni bt bỗi Ronald Coase (1959, 1960), Alchian (1965, 1969), Demsetz (1964, 1966, 1967), Alchian và Demsetz (1972, 1973), Cheung (1968, 1969, 1970), Furubotn và Pejovich (1972, 1973, 1974), North (1981, 1990), Grossman và Hart (1986), Hart và Moore (1990). Lý thuyÁt này gúp phn quan trỏng v trỗ thnh tin lý luÃn trong luÃt hác, kinh tÁ hác và khoa hác tổ chức.6 Hay chính xác h¡n, các ngành luÃt hác, kinh tÁ hác, khoa hác tổ chức có cùng mối bÃn tâm về vấn đề làm giảm chi phí giao dßch và hành vi chiÁm đo¿t lÿi ớch ca ch sỗ hu.

Lý thuyt ny xem quyn sỗ hu nh l quyn kinh t c xó hái công nhÃn cho cá nhân đ°ÿc thực hiện đối vãi tài sản, bao gồm mát bó các quyền s dng ti sn (usus), quyn hỗng li t tài sản (fructus), quyền chuyển giao và đßnh đo¿t hình thức vÃt chất căa tài sản (abusus) vốn đ°ÿc pháp lt quy đßnh hoặc cơng nhÃn và cả

6 Jongwook Kim & Joseph T. Mahoney (2005), <Property Rights Theory, Transaction Costs Theory, and

Agency Theory: An Organizational Economics Approach=, Managerial and Decision Economics, 26(4):

223-242, USA, tr. 224, 225.

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

các quyền khác khơng đ°ÿc pháp lt quy đßnh nh°ng đ°ÿc thừa nhÃn bỗi cỏc phong tc tp quỏn v quy óc xó hỏi.7 Quyn hỗng dng bn cht c tỏch ra t mỏt phn ca quyn sỗ hu nhng li cú tỏc ỏng ngc li vói quyn sỗ hu, lm hn ch quyn ca ch sỗ hu i vói tài sản hay nói cách khác là đối kháng vãi quyn ca ch sỗ hu.

Vic vn dng lý thuyÁt mang mang l¿i những lÿi ích to lãn cho h thng phỏp lut dõn s ỗ nhiu n°ãc, từ ph°¡ng diện bảo đảm tính trong sáng, logic trong cấu trúc lÃp pháp, đÁn việc thiÁt kÁ nái dung các quy ph¿m và bảo đảm hiệu quả thực thi. Thực tiễn cho thấy, nền kinh tÁ thß tr°ång hiện đ¿i chỉ có thể vÃn hành hiệu quả nÁu dựa trên đó là hệ thống các quy tắc nhất quán, có hiệu lực cao ghi nhÃn v bo hỏ quyn sỗ hu ti sn v các quyền tài sản khác. Việc vÃn dāng lý thuyÁt này góp phần cho việc ghi nhÃn khơng chỉ quyn ca ch sỗ hu, m cũn bao gm c sự công nhÃn nhiều quyền năng căa chă thể khụng phi l ch sỗ hu, bo m tớnh tĂng thích căa pháp luÃt dân sự vãi tính phức t¿p ngày càng cao căa nền kinh tÁ thß tr°ång; khai thác tối đa giá trß căa tài sản trong môi tr°ång pháp lý minh b¿ch, đảm bảo thực hiện quyền và ngh*a vā căa từng chă thể.8

Do đó, lý thuyÁt này đ°ÿc chú tráng vÃn dāng trong LuÃn án để giải quyÁt mối quan hệ giữa ch sỗ hu v ngồi hỗng dng trong quỏ trỡnh thc hin quyn hỗng dng.

1.2.2.4 Lý thuyt về kinh tế học pháp luật

Kinh tÁ hác pháp lt là ngành khoa hác có lßch sử hình thành từ nửa sau thÁ kỷ XX và đ°ÿc quan niệm là mát tr°ång phái pháp luÃt căa khoa hác phỏp lý ỗ phĂng Tõy.9 Tuy vy, ngay t thÁ kỷ XVIII, Adam Smith cũng đã đề cÃp đÁn s nh hỗng ca kinh t i vói phỏp luÃt. Sau này, kinh tÁ hác pháp luÃt áp dāng nhiều lý thuyÁt kinh tÁ (đặc biệt là lý thut kinh tÁ hác vi mơ) để phân tích về pháp luÃt. Thåi gian về sau, kinh tÁ hác phỏp lut tip tc chòu s nh hỗng v ònh h°ãng từ hai nhà khoa hác từng đo¿t giải Nobel là Ronald Coase và Gary Becker. Cuốn sách

<Economic analysis of law= (t¿m dßch là Các phân tích kinh tế đối với pháp luật) căa

tỏc gi Richard Posner ó trỗ thnh mỏt trong nhng tác ph¿m tiêu biểu. KÁ đÁn, nhà

7 Armen A. Alchian (1965), <Some economics of property rights=, Il Politico, 30(4): 816-829, Italy, tr. 817.

8 Xem thêm: Lê Thß Hồng Thanh và Đß Thß Thúy Hằng (2015), <Giãi thiệu nái dung c¡ bản căa chÁ đßnh vÃt

quyền và vấn đề hồn thiện Bá lt Dân sự Việt Nam=, Thơng tin Khoa học pháp lý, Bá T° pháp, số 5, tr. 7.

9 D°¡ng Thß Thanh Mai, Nguyễn Văn C°¡ng (2012), Về trưßng phái kinh tế học pháp luật, Nxb. Chính trß Quốc gia Sự thÃt.

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

khoa hác từng đo¿t giải Nobel là James Buchanan tiÁp tāc nghiên cứu, phát triển ngành khoa hác kinh tÁ hác pháp luÃt.

Kinh tÁ hác pháp luÃt đánh giá, phân tích pháp luÃt dựa trên hiệu quả, phản ứng căa ng°åi dân tr°ãc sự điều chỉnh căa pháp luÃt. Theo đó, để hệ thống pháp luÃt ổn đßnh, bền vững thì địi h漃ऀi pháp lt sau khi ban hành phải đi vào thực tiễn cuác sống và phải đ°ÿc đông đảo tầng lãp nhân dân ăng há. Vì vÃy, việc xem xét, đánh giá liệu pháp luÃt sau khi ban hành có phù hÿp và hiệu quả hay không đều thể hiện qua phản ứng, cách thức ứng xử, thái đá căa ng°åi dân. Do vÃy, kinh tÁ hác pháp luÃt tìm hiểu, nghiên cứu thái đá, hành vi, phản ứng căa ng°åi dân tr°ãc khi các đ¿o luÃt đ°ÿc xây dựng và sau khi ban hành áp dāng trên thực tÁ. Nói cách khác, kinh tÁ hác pháp luÃt sử dāng các kiÁn thức, lý thut, mơ hình căa kinh tÁ để phân tích, đánh giá hoặc đ°a ra cỏc d bỏo, phng oỏn trờn cĂ sỗ đó có thể góp phần đßnh h°ãng cho ho¿t đáng xây dựng và thực hiện pháp luÃt đ¿t hiệu quả và chất l°ÿng tốt h¡n. Thông th°ång, khi đánh giá hiệu quả pháp luÃt, kinh tÁ hác pháp luÃt s¿ vÃn dāng các lý thuyÁt căa kinh tÁ về hiệu quả, cân bằng, chi phí, lÿi ích, phân phối& Kinh tÁ hác pháp luÃt phải dự đốn đ°ÿc việc ban hành mát đ¿o lt có hiệu quả hay khơng và khi nào thì cần phải điều chỉnh luÃt để thay đổi các tiêu chu¿n ứng xử căa ng°åi dân, giúp nền kinh tÁ đất n°ãc vÃn hành mát cách hiệu quả h¡n.10

Kinh tÁ hác pháp luÃt ra đåi vãi māc đích kÁt hÿp những °u thÁ căa cả hai ngành kinh tÁ hác và luÃt hác. Khác vãi cách thức tiÁp cÃn, nhìn nhÃn, đánh giá căa từng ngành, kinh tÁ hác pháp lt th°ång nhìn nhÃn, đánh giá, tiÁp cÃn khơng chỉ trên mát ph¿m vi ráng, bao trùm mà còn đi vào chi tiÁt, cā thể trong từng vấn đề. Do đó, việc sử dāng kinh tÁ để đánh giá hiệu quả căa pháp luÃt s¿ mang tãi cách thức tiÁp cÃn mãi mẻ, đác đáo, sáng t¿o, toàn diện và hiệu quả h¡n.11

Pháp luÃt là mát bá phÃn căa kiÁn trúc th°ÿng tầng phản ánh quan h khai thỏc, hỗng hoa li, li tc t tài sản cũng nh° các quan hệ khác xảy ra trên thực tÁ. LuÃn án vÃn dāng lý thuyÁt về kinh tÁ hác pháp luÃt trong các vấn đề nghiờn cu v quyn hỗng dng da trờn nn tảng kinh tÁ-xã hái, đặc biệt là các quan hệ liờn quan n hỗng dng ti sn thỡ gúc nhìn kinh tÁ là u tố vơ cùng cần thiÁt. Kinh tÁ hác pháp luÃt đòi h漃ऀi việc đánh giá mát vấn đề pháp lý phải đứng từ góc đá kinh tÁ, chßu sự chi phối căa các hác thuyÁt kinh tÁ. Việc vÃn dāng lý thuyÁt kinh tÁ hác pháp luÃt trong LuÃn án vãi māc ớch hon thin quyn hỗng dng vói gúc nhỡn kinh tÁ s¿

10 Nguyễn Vinh H°ng (2021), <Tr°ång phái kinh tÁ hác pháp luÃt=, Khoa học công nghệ Việt Nam số 64(4), Tháng 4/2022, tr. 47.

11 Nguyễn Vinh H°ng (2021), tlđd (10), tr. 47.

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

giúp quyn hỗng dng cú th phỏt trin ti Vit Nam, bỗi l suy cho cựng khi gn lin vói nhng li ớch v kinh t thỡ quyn hỗng dng cũng dễ dàng tiÁp cÃn vãi các chă thể trong xã hái đ°ÿc nhiều h¡n.

Thứ nhất, về mặt lý lun.

Lun ỏn h thng húa cĂ sỗ lý luÃn căa quyền khác đối vãi tài sản nói chung v quyn hỗng dng núi riờng. Lm rừ bn chất nái dung, đặc điểm, nguyên tắc, ý ngh*a ca quyn hỗng dng v biu hin ca nhng vn đề này thể hiện trong các quy đßnh t¿i BLDS năm 2015.

Phân tích, đánh giá các quy đßnh phỏp lut hin hnh liờn quan n quyn hỗng dāng đặc biệt trong BLDS năm 2015.

Phân tích, đánh giá, làm sáng t漃ऀ các vấn đề liên quan n xỏc lp quyn hỗng dng cng nh tớnh thng nht ca cỏc giao dòch xỏc lp quyn hỗng dāng trong mối quan hệ vãi các pháp luÃt chuyên ngành khác.

Phân tích, đánh giá, làm sáng t漃ऀ các vấn đề liên quan đÁn khai thác quyền hỗng dng trờn cĂ sỗ cú tham kho, so sỏnh, đối chiÁu vãi pháp luÃt căa các quốc gia khác trên thÁ giãi. Nghiên cứu là làm rõ hiệu lc ca quyn hỗng dng trong mi quan h vói ch sỗ hu v i khỏng vói ngồi th ba.

Nghiên cứu kinh nghiệm lÃp pháp căa các quốc gia trên thÁ giãi các tiêu chí để lựa chán quốc gia nghiên cứu mà LuÃn án đặt ra dựa trên sự phát triển về trình đá kỹ tht lÃp pháp, trình đá dân trí, điều kiện kinh tÁ - văn hóa - xã hái, sự t°¡ng thích về mặt văn hóa và lßch sử vãi Việt Nam&Nghiên cứu pháp luÃt về các quốc gia có ý ngh*a về mặt lý luÃn đánh giá °u điểm và h¿n chÁ làm kinh nghiệm cho Việt Nam khi tiÁn hành hồn thiện các quy đßnh pháp lt.

Thứ hai, về mặt xã hội

Dự kiÁn khi hoàn thành, Ln án nghiên cứu s¿ là cơng trình nghiên cu khỏi quỏt, ton din v quyn hỗng dng ghi nhÃn trong pháp luÃt Việt Nam hiện nay. Do vÃy, đề tài có giá trß nh° mát tài liệu tham khảo hữu ích cho những nhà nghiên

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

cứu, sinh viên và những ng°åi khác có quan tâm đÁn pháp luÃt trong l*nh vực này khi muốn đi sâu tìm hiểu.

Bên c¿nh đó, đề tài có tính thực tiễn, rất thiÁt thực, và khả năng ứng dāng cao, vì những kiÁn nghß cā thể căa đề tài khơng chỉ đóng góp cho BLDS nm 2015, to cĂ sỗ phỏp lý quan tráng cho c¡ quan Tòa án khi giải quyÁt vấn cú liờn quan n quyn hỗng dng.

Để đảm bảo đ°ÿc māc đích h°ãng đÁn căa đề tài nên trong quá trình nghiên cứu tác giả kÁt hÿp nhiều ph°¡ng pháp nghiên cứu, cā thể nh° sau:

- Ph°¡ng pháp phân tích và tổng hÿp các quy đßnh pháp lt, lý thuyt, hỏc thuyt liờn quan n quyn hỗng dāng, cho kÁt quả là tổng quan những quy đßnh căa pháp luÃt, nguyên tắc, đặc điểm, ý ngh*a về nái dung LuÃn án nghiên cứu. Từ đó, tác giả sử dāng ph°¡ng pháp đánh giá những quy đßnh này và đối chiÁu thực tiễn áp dāng pháp luÃt để chỉ ra những điểm bất cÃp còn tồn t¿i. Ph°¡ng pháp này đ°ÿc áp dāng xuyên suốt trong LuÃn án, tuy nhiên s¿ tÃp trung nhiều t¿i Ch°¡ng 2 căa LuÃn án tÃp trung nghiên cứu những vấn đề lý luÃn c¡ bản về quyền hỗng dng.

- PhĂng phỏp so sỏnh, i chiu c áp dāng để làm rõ: Những điểm giống và khác nhau trong pháp luÃt Việt Nam và pháp luÃt căa mát số quốc gia trên thÁ giãi; những điểm mãi và cũ trong các quy đßnh về quyền hỗng dng ca phỏp lut dõn s Vit Nam qua các thåi kỳ liên quan đÁn các quy đßnh về giao dßch, xác lÃp, khai thác& Ph°¡ng pháp này đ°ÿc áp dāng nhiều t¿i Ch°¡ng 3 và Ch°¡ng 4 căa LuÃn án khi nghiên cứu chuyên sâu v xỏc lp v thc hin quyn hỗng dng trong mối quan hệ đối chiÁu, so sánh vãi thực tiễn, pháp luÃt n°ãc ngoài và pháp luÃt Việt Nam qua các thåi kỳ từ đó có những kinh nghiệm cho việc hồn thiện các quy đßnh về quyền hỗng dng nhm a quyn hỗng dng phỏt trin t¿i Việt Nam.

- Ph°¡ng pháp lßch sử: Để tìm hiểu lßch sử quy đßnh căa pháp luÃt và sự chuyển biÁn trong nhÃn thức liên quan đÁn giao dòch xỏc lp quyn hỗng dng. PhĂng phỏp ny đ°ÿc áp dāng chă yÁu trong Ch°¡ng 2 căa LuÃn án trong các nái dung nghiên cứu liên quan n s hỡnh thnh v phỏt trin ca quyn hỗng dng ỗ Vit Nam.

- PhĂng phỏp ỏnh giỏ và tổng hÿp từ những nghiên cứu về pháp luÃt hiện hành cũng nh° hác h漃ऀi kinh nghiệm n°ãc ngồi, tác giả đ°a ra những kiÁn nghß hồn

</div>