(Luận án tiến sĩ) Phát Triển Năng Lực Tổ Chức Hoạt Động Vui Chơi Của Trẻ Mẫu Giáo Cho Sinh Viên Đại Học Ngành Giáo Dục Mầm Non

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.93 MB, 295 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>ị GIO DC V O TắO </b>

<b>TRNG ắI HõC S PHắM H NịI </b>

<b>LUN N TIắN S) GIÁO DĀC HâC </b>

<b>H Nòi, 2023 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>TRNG ắI HõC S PHắM H NịI </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cąu căa tơi, đ°ÿc hồn thành vßi sā h°ßng dÁn khoa hãc căa PGS.TS. TrÁn Thá TuyÁt Oanh, PGS.TS. NguyÇn Thá Thanh Hãng.

Các sá liÉu, kÁt quÁ nêu trong luÃn án là trung thāc và ch°a từng đ°ÿc ai cơng bá trong b¿t kì cơng trình nào khác.

<b>NguyÅn Thá HuyÁn </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

LuÃn án Phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non đ°ÿc hoàn thành t¿i Tr°áng Đ¿i hãc S° ph¿m Hà Nái.

Tơi xin bày tß lịng bit Ân sõu sc tòi PGS.TS. TrÁn Thá TuyÁt Oanh, PGS.TS. NguyÇn Thá Thanh Hãng, nhÿng ng°ái đã tÃn tình h°ßng dÁn, hß trÿ và đáng viên, tơi trong q trình thāc hiÉn ln án.

Tơi xin chân thành cÁm ¢n Ban Giám hiÉu, Phịng Sau Đ¿i hãc, Quý thÁy cô, các nhà khoa hãc, Bá môn Lý luÃn d¿y hãc, Khoa Tâm lý - Giáo dāc, Tr°áng Đ¿i hãc S° ph¿m Hà Nái là n¢i tơi gắn bó, hãc tÃp và tr°ãng thành st nhiÃu nm qua.

Tôi xin chân thành cÁm ¢n BGH Tr°áng Trung c¿p S° ph¿m - MÁu giáo Nhà trÁ Hà Nái, n¢i đã tin t°ãng và trao c¢ hái đÅ tơi có điÃu kiÉn và đáng lāc tham gia hãc tÃp. Ban CN Khoa KHXH & NV, Tr°áng Đ¿i hãc Thă Đô Hà Nái, Bá mơn QLGD & GDĐB, n¢i tơi đang cơng tác đã ln hß trÿ tơi trong giai đo¿n khó khn và v¿t vÁ nh¿t.

Tơi xin cÁm ¢n sā giúp đỡ, hß trÿ nhiÉt tình căa BCN Khoa MÁm non, các GV giÁng d¿y trāc tiÁp t¿i khoa và GV các HP nghiÉp vā s° ph¿m Tr°áng ĐHSP Hà Nái; BCN Khoa MÁm non và CBGV Tr°áng Đ¿i hãc S° ph¿m Thái Nguyên; BCN khoa S° ph¿m và bá môn GDMN Tr°áng Đ¿i hãc Thă Đơ Hà Nái; CBQL, GVMN, các cháu lßp mÁu giáo 5-6 tuåi t¿i mát sá tr°áng mÁm non trên đáa bàn Thành phá Hà Nái, đặc biÉt là: Tr°áng MN CÁu DiÇn, Tr°áng MN A Ba Đình, Tr°áng MN Tą Liên Tây Hã.

Xin cÁm ¢n nhÿng ng°ái thân trong gia đình đã ln u th°¢ng, đùm bãc, khích lÉ, đáng viên và hß trÿ đÅ tơi hồn thành ln án.

<i><b> Hà N</b>ội, ngày tháng 11 năm 2023 </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

3. Khách thÅ và đái t°ÿng nghiên cąu ... 2

4. GiÁ thuyÁt khoa hãc ... 3

5. NhiÉm vā nghiên cąu ... 3

6. Gißi h¿n ph¿m vi nghiên cąu ... 3

7. Ph°¢ng pháp luÃn và các ph°¢ng pháp nghiên cąu ... 4

8. LuÃn điÅm bÁo vÉ ... 7

9. Đóng góp mßi căa ln án ... 7

CH¯¡NG 1: C¡ Sâ LÝ LUÂN VÂ PHÁT TRIÄN NNG LĀC Tä CHĄC HO¾T ĐàNG VUI CH¡I CĂA TRÀ MÀU GIÁO CHO SINH VIÊN Đ¾I HâC NGÀNH GIÁO DĀC MÀM NON ... 9

1.1. Tång quan nghiên cąu v¿n đÃ ... 9

1.1.1. Nghiên cąu vÃ tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo ... 9

1.1.2. Nghiên cąu vÃ phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 17

1.1.3. NhÃn xét chung vÃ nhÿng v¿n đÃ đ°ÿc nghiên cąu và xác đánh nhÿng v¿n đÃ luÃn án cÁn giÁi quyÁt ... 23

1.2. Tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo ã tr°áng mÁm non ... 24

1.2.1. Khái niÉm ho¿t đáng vui ch¢i, tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo 24 1.2.2. Đặc điÅm ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo ... 25

1.2.3. Vai trị ho¿t đáng vui ch¢i vßi sā phát triÅn căa trÁ mÁu giáo ... 29

1.2.4. Các lo¿i trị ch¢i trong ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo ã tr°áng mÁm non ... 31 1.2.5. Nguyên tắc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo ã tr°áng mÁm non 33

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

1.2.6. Q trình tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁu giáo ã tr°áng mÁm non ... 34 1.3. Nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁu giáo ã tr°áng mÁm non ... 46 1.3.1. Khái niÉm nng lāc, nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁu giáo . 46 1.3.2 Cn cą xác đánh nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁu giáo căa sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 48 1.3.3. Khung nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁu giáo căa sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 54 1.4. Phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 55 1.4.1. Khái niÉm phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i ... 55 1.4.2. Vai trị căa nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁu giáo căa sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 57 1.4.3. Māc tiêu phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 58 1.4.4. Nái dung phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 59 1.4.5. Con đ°áng phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 62 1.4.6. Các lāc l°ÿng tham gia phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non... 66 1.4.7. Đánh giá kÁt quÁ phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 67 1.5. Các yÁu tá Ánh h°ãng đÁn phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 68 1.5.1. Ch°¢ng trình đào t¿o cử nhân đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 68 1.5.2. Giáo trình và tài liÉu hãc tÃp ... 68 1.5.3. HÉ tháng bài tÃp ąng dāng phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 69 1.5.4. Tính tích cāc, chă đáng và nng lāc tā hãc căa sinh viên ... 69 1.5.5. ĐiÃu kiÉn c¢ sã vÃt ch¿t trong đào t¿o phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non... 70 1.5.6. Tiêu chí kiÅm tra, đánh giá nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 70

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

1.5.7. Nng lāc tå chąc d¿y hãc các hãc phÁn và h°ßng dÁn thāc hành - thāc tÃp

cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 71

KÁt luÃn ch°¢ng 1 ... 72

CH¯¡NG 2: THĀC TR¾NG PHÁT TRIÄN NNG LĀC Tä CHĄC ... 74

HO¾T ĐàNG VUI CH¡I CĂA TRÀ MÀU GIÁO CHO SINH VIÊN ... 74

Đ¾I HâC NGÀNH GIÁO DĀC MÀM NON ... 74

2.1. Khái quát vÃ quá trình khÁo sát thāc tr¿ng ... 74

2.1.1. Khái quát vÃ đáa bàn khÁo sát ... 74

2.1.2. Māc đích, đái t°ÿng và thái gian khÁo sát ... 75

2.1.3. Nái dung khÁo sát ... 76

2.2.2. Thāc tr¿ng nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁu giáo căa sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 88

2.2.3. Thāc tr¿ng phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 93

2.2.4. Thāc tr¿ng các yÁu tá Ánh h°ãng đÁn phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 112

2.3. Đánh giá chung vÃ thāc tr¿ng phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho SV đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non. ... 114

2.3.1. Nhÿng kÁt quÁ đ¿t đ°ÿc ... 114

2.3.2. Nhÿng v¿n đÃ còn tãn t¿i ... 115

2.3.3. Nguyên nhân ... 117

KÁt luÃn ch°¢ng 2 ... 118

CH¯¡NG 3: BIÈN PHÁP PHÁT TRIÄN NNG LĀC Tä CHĄC HO¾T ĐàNG VUI CH¡I CĂA TRÀ MÀU GIÁO CHO SINH VIÊN Đ¾I HâC NGÀNH ... 119

GIÁO DĀC MÀM NON ... 119

3.1. Nguyên tắc đÃ xu¿t biÉn pháp ... 119

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

3.1.1. Nguyên tắc đÁm bÁo tính hÉ tháng ... 119

3.1.2. Nguyên tắc đÁm bÁo chú trãng thāc hành, trÁi nghiÉm cho ng°ái hãc ... 119

3.1.3. Nguyên tắc đÁm bÁo tính khÁ thi ... 120

3.1.4. Nguyên tắc đÁm bÁo tính tích hÿp ... 120

Khi xây dāng biÉn pháp phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non cÁn đÁm bÁo: ... 121

3.2. BiÉn pháp phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 121

3.2.1. Xây dāng quy trình phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN ... 121

3.2.2. ThiÁt kÁ ch°¢ng trình d¿y hãc hãc phÁn Tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁm non theo đánh h°ßng phát triÅn nng lāc cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 127

3.2.2.1. Māc tiêu căa biÉn pháp ... 127

3.2.3. ThiÁt kÁ hÉ tháng bài tÃp thāc hành phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 131

3.2.3.1. Māc tiêu căa biÉn pháp ... 132

3.2.4. Sử dāng ph°¢ng pháp nghiên cąu tr°áng hÿp và d¿y hãc vi mô đÅ phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non ... 136

3.2.4.1. Māc tiêu căa biÉn pháp ... 136

3.2.5. Đåi mßi tå chąc giá hãc thāc hành, thāc tÃp s° ph¿m căa sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non t¿i các tr°áng mÁm non ... 145

3.2.6. Xây dāng tiêu chí đánh giá nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa sinh viên và h°ßng dÁn sinh viên tā đánh giá ... 149

3.3. Mái quan hÉ giÿa các biÉn pháp ... 153

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

4.1.4. GiÁ thuyÁt thāc nghiÉm ... 158

4.1.5. Quy trình thāc nghiÉm: ... 158

4.1.6. Cơng cā và ph°¢ng pháp đánh giá kÁt quÁ thāc nghiÉm ... 159

4.2. Phân tích kÁt q thāc nghiÉm ... 160

CÁC CƠNG TRÌNH KHOA HâC ĐÃ CÔNG Bà ... 191

DANH MĀC TÀI LIÈU THAM KHÀO ... 192

PHĀ LĀC ... 1

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

GVĐH GiÁng viên Đ¿i hãc GVMN Giáo viên mÁm non

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>BÁng 2.1a. Phân bá mÁu nghiên cąu là SV ... 76 </b>

<b>BÁng 2.1b. Phân bá mÁu nghiên cąu là GV ... 77 </b>

<b>BÁng 2.1c. Phân bá mÁu nghiên cąu là GVMN ... 77 </b>

<b>BÁng 2.2. Thang đo khoÁng theo giá trá trung bình ... 79 </b>

<b>BÁng 2.3: NhÃn thąc căa SV vÃ NL tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁu giáo . 80 </b> BÁng 2.4. Đánh giá căa GV, GVMN và SV vÃ tÁm quan trãng căa các nng lāc <b>thành phÁn căa NL tå chąc HĐVC cho trÁ trong tr°áng mÁm non ... 82 </b>

BÁng 2.5. Đánh giá căa GV, GVMN và SV vÃ thāc tr¿ng nng lāc tå chąc HĐVC <b>cho trÁ MG căa SV đ¿i hãc ngành GDMN ... 89 </b>

BÁng 2.6. Sā khác biÉt vÃ kÁt quÁ tā đánh giá NL tå chąc HĐVC căa sinh viên đ¿i <b>hãc ngành GDMN nm thą 3 và nm thą 4 ... 91 </b>

BÁng 2.7: NhÃn thąc căa GV, GVMN và SV vÃ mąc đá cÁn thiÁt căa phát triÅn <b>nng lāc tå chąc HĐVC cho SV đ¿i hãc ngành GDMN ... 93 </b>

BÁng 2.8. Đánh giá căa GV vÃ māc tiêu phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ <b>MG cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN ... 96 </b>

BÁng 2.9. KÁt quÁ đánh giá căa SV vÃ thāc tr¿ng thāc hiÉn nái dung PTNL tå chąc <b>HĐVC cho trÁ MG... 98 </b>

BÁng 2.10. KÁt quÁ đánh giá căa GV vÃ thāc tr¿ng thāc hiÉn các con đ°áng phát <b>triÅn nng lāc tå chąc HĐVC cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN ... 100 </b>

BÁng 2.11. KÁt quÁ đánh giá căa SV đ¿i hãc ngành GDMN vÃ thāc tr¿ng thāc hiÉn <b>các con đ°áng phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC cho trÁ MG ... 101 </b>

BÁng 2.12. So sánh kÁt quÁ đánh giá căa GV và SV đ¿i hãc ngành GDMN vÃ thāc tr¿ng thāc hiÉn các con đ°áng PTNL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV <b> ... 102 </b>

BÁng 2.13. KÁt quÁ đánh giá căa GV vÃ nái dung PTNL tå chąc HĐVC căa trÁ MG <b>cho SV đ¿i hãc ngành GDMN trong giÁng d¿y lí thuyÁt ... 104 </b>

BÁng 2.14. KÁt quÁ đánh giá căa giÁng viên vÃ phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC <b>cho SV đ¿i hãc ngành GDMN trong tå chąc thāc hành môn hãc... 105 </b>

BÁng 2.15. Đánh giá căa GVMN vÃ PTNL tå chąc HĐVC cho SV trong TH - TT

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

BÁng 2.18. KÁt quÁ đánh giá căa CBQL, GV vÃ mąc đá Ánh h°ãng căa các yÁu tá

<b>đÁn phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC cho SV đ¿i hãc ngành GDMN 112 BÁng 4.1. Thang đo đánh giá NL thành phÁn căa SV ... 160 </b>

BÁng 4.2. KÁt quÁ kiÅm tra trình đá ban đÁu căa SVĐH ngành GDMN ã hãc phÁn

<b>Tå chąc HĐVC cho trÁ MN ... 161 BÁng 4.3. KÁt quÁ tā đánh giá căa SV vÃ NL tå chąc HĐVC tr°ßc thāc nghiÉm . 162 </b>

BÁng 4.4. KÁt quÁ kiÅm tra trình đá th°áng xuyên căa SVĐH ngành GDMN ã hãc <b>BÁng 4.7. KÁt quÁ đánh giá lÁn 1 NL tå chąc HĐVC sau thāc nghiÉm vòng 2 ... 174 </b>

BÁng 4.8 KÁt quÁ kiÅm đánh sā khác biÉt vÃ mąc đá NL tå chąc HĐVC cho trÁ MG căa SV đ¿i hãc ngành GDMN tr°ßc TN và kÁt quÁ lÁn 1 sau TN vòng 2 <b>BÁng 4.11. KÁt quÁ đánh giá căa SV vÃ NL tå chąc HĐVC sau thāc nghiÉm... 179 BÁng 4.12. KÁt quÁ tā đánh giá NL tå chąc HĐVC căa SV tr°ßc và sau TN ... 180 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<b>S¢ đã 1.1. Chu¿n nng lāc nghÃ nghiÉp căa giáo viên mÁm nonError! Bookmark </b>

<b>not defined. </b>

<b>S¢ đã 1.2. Nng lāc tå chąc HĐVC căa sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN... Error! </b>

<b>Bookmark not defined. </b>

BiÅu đã 2.1. Đánh giá căa GV, GVMN và SV vÃ mąc đá cÁn thiÁt căa viÉc PTNL

BiÅu đã 4.1. So sánh kÁt quÁ đánh giá NT vÃ KT và KN khi hãc hãc phÁn Tå chąc

BiÅu đã 4.2. So sánh kÁt quÁ đánh giá NL chu¿n bá tå chąc HĐVC và thiÁt kÁ kÁ ho¿ch tå chąc HĐVC cho trÁ MG căa SV đÁu vào và đÁu ra sau TN

BiÅu đã 4.3. Đái sánh kÁt quÁ đánh giá thành tá NL tå chąc HĐVC cho trÁ căa SV

<b>đ¿i hãc ngành GDMN sau 2 lÁn đánh giá vòng 2 ... 177 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

Giáo dāc mÁm non (GDMN) là mát bá phÃn c¿u thành hÉ tháng giáo dāc quác dân, là khâu đÁu tiên trong quá trình hình thành nhân cách con ng°ái. Māc tiêu căa giáo dāc mÁm non là hình thành và phát triÅn nhÿng c¢ sã ban đÁu căa nhân cách con ng°ái. ĐÅ thāc hiÉn đ°ÿc māc tiêu đó nhà tr°áng mÁm non phÁi đãng thái thāc hiÉn cÁ ba nhiÉm vā: ni d°ỡng, chm sóc và giáo dc. [4]

Vòi tr mm non, vui chÂi l ho¿t đáng chă đ¿o, có vai trị hÁt sąc quan trãng trong viÉc hình thành và phát triÅn tồn diÉn nhân cách căa trÁ mÁu giáo. NhiÃu nghiên cąu căa các nhà giáo dāc quan tâm đÁn GDMN hã đÃu khẳng đánh rằng: Ho¿t đáng vui ch¢i (HĐVC) là ho¿t đáng chă đ¿o căa trÁ em ląa tuåi mÁm non. Trong ho¿t đáng vui ch¢i, nhÿng ph¿m ch¿t tâm lý căa trÁ đ°ÿc phát triÅn m¿nh m¿ nh¿t. Thông qua ho¿t đáng này, trÁ tiÁp thu nhÿng kinh nghiÉm ho¿t đáng xã hái và dÁn làm quen vßi viÉc tuân thă các quy tắc, các chu¿n māc xã hái. Đó là giai đo¿n đÁu tiên căa quá trình hình thành và phát triÅn nhân cách. Ho¿t đáng vui ch¢i chính là sā thāc hành các kỹ nng xã hái căa trÁ, là cuác sáng thāc căa trÁ trong xã hái đãng ląa.

Nng lāc tå chąc HĐVC căa GVMN là yÁu tá quan trãng quyÁt đánh hiÉu quÁ căa HĐVC. Nng lāc tå chąc các ho¿t đáng giáo dāc, trong đó có ho¿t đáng vui ch¢i căa giáo viên mÁm non đ°ÿc xem là mát trong nhÿng nhân tá quan trãng nh¿t, đáp ąng chu¿n đÁu ra trong đào t¿o sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non. Vì vÃy, phát triÅn nng lāc tå chąc các ho¿t đáng giáo dāc đ°ÿc xem là đánh h°ßng nhiÉm vā cho viÉc đåi mßi, nâng cao ch¿t l°ÿng đào t¿o căa các tr°áng đ¿i hãc trong đào t¿o GVMN, đáp ąng yêu cÁu đåi mßi GDMN và hái nhÃp quác tÁ.

Chu¿n nghÃ nghiÉp giáo viên mÁm non do Bá giáo dāc và Đào t¿o ban hành <là mát c¢ sã đÅ các tr°áng đ¿i hãc xây dāng chu¿n đÁu ra căa ch°¢ng trình đào t¿o. Nng lāc tå chąc các ho¿t đáng giáo dāc nói chung và tå chąc HĐVC nói riêng là mát nái dung trong chu¿n đÁu ra căa ch°¢ng trình đào t¿o, góp phÁn quan trãng trong viÉc hồn thiÉn NLNN căa ng°ái GVMN [5]. ĐÅ GVMN có đ°ÿc NL tå chąc HĐVC phÁi có q trình hình thành, rèn luyÉn và phát triÅn ngay từ nhÿng nm hãc trong tr°áng đ¿i hãc và suát nhÿng nm công tác ã tr°áng MN. Vì vÃy, SVĐH ngành GDMN cÁn hình thành, phát triÅn ý thąc và thói quen rèn luyÉn NLNN bao gãm nng lāc tå chąc HĐVC cho trÁ MG ngay từ khi còn ngãi trên ghÁ nhà tr°áng s° ph¿m. Các tr°áng đào t¿o giáo viên cũng cÁn coi viÉc PTNL tå chąc HĐVC cho SV là mát trong nhÿng māc tiêu quan trãng căa ch°¢ng trình đào t¿o cử nhân GDMN. ĐiÃu này địi hßi giáo dāc đ¿i hãc phÁi tiÁp tc nò lc hÂn na nõng cao cht lng đào t¿o đáp ąng yêu cÁu đåi mßi=.

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

Thāc tiÇn đào t¿o sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN, giÁng viên ã các tr°áng Đ¿i hãc cũng đã chú trãng phát triÅn cho sinh viên NLTC các HĐGD nói chung và NL tå chąc HĐVC nói riêng, tuy nhiên vÁn cịn nhÿng b¿t cÃp nh¿t đánh, NL tå chąc HĐVC căa mát bá phÃn SV còn h¿n chÁ do Ánh h°ãng căa các yÁu tá, bao gãm cÁ yÁu tá khách quan và chă quan, nh° ch°¢ng trình đào t¿o các hãc phÁn có liên quan đÁn rèn luyÉn NVSP cho SV ch°a cÃp nhÃt, ch°a tiÁp cÃn theo h°ßng đåi mßi, nhiÃu giá hãc cịn nặng vÃ kiÁn thąc, ch°a có quy trình cā thÅ đÅ thiÁt kÁ và tå chąc các giá hãc PTNL tå chąc các HĐGD cho ng°ái hãc, hÉ tháng các BTTH đÅ tå chąc d¿y hãc PTNL ch°a đ°ÿc tå chąc cho SV theo mát cách th°áng xuyên,... Bên canh đó, bÁn thân ng°ái hãc còn thā đáng, ch°a xác đánh đúng māc tiêu hãc tÃp, NL tā hãc còn yÁu, tinh thÁn ng¿i khó và ß l¿i căa mát bá phÃn sinh viên vÁn tãn t¿i. Nhìn chung, hiÉu quÁ căa tå chąc các HĐGD so vßi yêu cÁu đåi mßi giáo dāc cịn nhiÃu h¿n chÁ, b¿t cÃp, ch°a thāc sā h°ßng tßi từng đái t°ÿng ng°ái hãc và phát triÅn tái đa tiÃm nng ván có căa mßi ng°ái hãc.

Đã có mát sá cơng trình nghiên cąu vÃ HĐVC, kỹ nng tå chąc HĐVC, phát triÅn kỹ nng xã hái thông qua tå chąc HĐVC nh°: [15],[20],[26],[45], ... tuy nhiên, cho đÁn nay ch°a có nhiÃu cơng trình nghiên cąu vÃ phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV đ¿i hãc ngành GDMN.

ĐÅ khắc phāc thāc tr¿ng trên, <cÁn thiÁt phÁi có nhÿng nghiên cąu thāc tiÇn đãng thái có nhÿng biÉn pháp tác đáng cā thÅ từ phía nhà tr°áng s° ph¿m, đặc biÉt là trong đào t¿o GVMN. ĐiÃu này s¿ góp phÁn nâng cao h¢n nÿa hiÉu q q trình PTNL s° ph¿m cho sinh viên ã các tr°áng đ¿i hãc s° ph¿m.

<i><b>Xu¿t phát từ c¢ sã lý luÃn và thāc tiÇn nêu trên, tác giÁ chãn đÃ tài: Phát triển </b></i>

<i><b>nng lāc tá chāc ho¿t đáng vui ch¢i cÿa tr¿ mÃu giáo cho sinh viên đ¿i học ngành giáo dục m¿m non làm luÃn án tiÁn s* căa mình, vßi hy vãng góp phÁn nâng cao ch¿t </b></i>

l°ÿng tå chąc HĐVC nói riêng và ch¿t l°ÿng đào t¿o giáo viên MN nói chung, đáp ąng yêu cÁu đåi mßi, nâng cao ch¿t l°ÿng đào t¿o đái ngũ giáo viên MN ã n°ßc ta trong giai đo¿n hiÉn nay.

<b>2. Māc đích nghiên cąu </b>

Trên c¢ sã nghiên cąu lý luÃn, thāc tr¿ng nng lāc tå chąc HĐVC và phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN, luÃn án đÃ xu¿t mát sá biÉn pháp phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC nhằm giúp cho quá trình phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿t kÁt quÁ cao, qua đó góp phÁn nâng cao ch¿t l°ÿng và hiÉu quÁ đào t¿o giáo viên= mÁm non trong các tr°áng đ¿i hãc.

<b>3. Khách th v ỗi tng nghiờn cu </b>

<i><b>3.1. Khỏch th nghiờn cāu </b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

Phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng giáo dāc trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc

<b>ngành Giáo dāc mÁm non. </b>

<i><b>3.2. Đối tượng nghiên cāu </b></i>

Phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non.

Nng lāc tå chąc HĐVC cho trÁ mÁu giáo <là mát trong nhÿng nng lāc nghÃ nghiÉp cát lõi căa sinh viên ngành GVMN, tuy nhiên trong thāc tÁ, nhiÃu SV vÁn ch°a phát triÅn đ°ÿc nng lāc này mát cách phù hÿp do nhÿng nguyên nhân khác nhau. NÁu xác đánh đúng các nguyên nhân căa h¿n chÁ đÅ xây dāng các biÉn pháp phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN nh°: ThiÁt kÁ quy trình phát triÅn NL tå chąc HĐVC, thiÁt kÁ CTDH các hãc phÁn thuác khái NVSP theo h°ßng tiÁp cÃn nng lāc, đa d¿ng hóa các PPDH, xây dāng hÉ tháng BTTH, đåi mßi các tå chąc các ho¿t đáng thāc hành, TTSP đÅ t¿o c¢ hái cho SV đ°ÿc trÁi nghiÉm, xây dāng bá tiêu chí đánh giá và h°ßng dÁn sinh viên tā đánh giá thì quá trình PTNL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN s¿ đ¿t kÁt quÁ cao, đáp ąng chu¿n đÁu ra căa ch°¢ng trình đào t¿o, góp phÁn nâng cao ch¿t l°ÿng đái ngũ GVMN căa n°ßc ta=.

<b>5. NhiÇm vā nghiên cąu </b>

5.1. Xây dāng c¢ sã lý luÃn vÃ phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non;

5.2. KhÁo sát, đánh giá thāc tr¿ng phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành giáo dāc mÁm non;

5.3. ĐÃ xu¿t các biÉn pháp phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành giáo dāc mÁm non;

5.4. Thāc nghiÉm biÉn pháp phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành giáo dāc mÁm non;

<b>6. Gißi h¿n ph¿m vi nghiên cąu </b>

<i><b>6.1. Giới h¿n nái dung nghiên cāu </b></i>

- LuÃn án nghiên cąu quá trình phát phát triÅn NL tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu

<i>giáo cho SV đ¿i hãc ngành GDMN. </i>

- KhÁo sát, đánh giá thāc tr¿ng nng lāc tå chąc HĐVC cho trÁ mÁu giáo và thāc tr¿ng phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho SV đ¿i hãc ngành GDMN, trong đó chú trãng vào tå chąc HĐVC ã ho¿t đáng góc theo chÁ đá sinh ho¿t căa trÁ mÁu giáo ã tr°áng MN.

- Quá trình phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC qua hãc tÃp hãc phÁn Tå chąc HĐVC cho trÁ mÁm non và ho¿t đáng thāc hành, thāc tÃp t¿i các tr°áng mÁm non.

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<i><b>6.2. Giới h¿n đáa bàn và thời gian nghiên cāu </b></i>

<i>6.2.1. Địa bàn nghiên cứu </i>

- LuÃn án tiÁn hành nghiên cąu trên khách thÅ điÃu tra là: GV d¿y các hãc phÁn liên quan đÁn NVSP và Tå chąc HĐVC cho trÁ mÁm non và SV đ¿i hãc chính quy nm thą 3, nm thą 4 ngành GDMN căa ba tr°áng đ¿i hãc: Đ¿i hãc S° Ph¿m Hà Nái, Đ¿i hãc Thă Đô Hà Nái, Đ¿i hãc S° ph¿m Thái Nguyên (Đây là ba tr°áng đ¿i hãc công lÃp khu vāc miÃn Bắc, nhà tr°áng có kinh nghiÉm đào t¿o ngành s° ph¿m mÁm non, có sā t°¢ng đãng vÃ vn hóa vùng miÃn) và GV ã các tr°áng MN liên kÁt thāc hành, thāc tÃp s° ph¿m.

<i>6.2.2. Thời gian nghiên cứu </i>

ĐÃ tài thāc hiÉn nghiên cąu từ tháng 10 nm 2019 đÁn tháng 4 nm 2021.

<i><b>6.3. Giới h¿n khách thể khÁo sát và thāc nghiám sư ph¿m </b></i>

Khách thÅ khÁo sát: Trong nghiên cąu này luÃn án khÁo sát 514 khách thÅ, bao gãm:

- 60 GV giÁng d¿y các hãc phÁn khái NVSP và hãc phÁn Tå chąc HĐVC cho trÁ MN và 08 CBQL khoa và tå MN; 400 SV đ¿i hãc ngành GDMN thuác ba tr°áng đ¿i hãc đã xác đánh.

- 40 GV và 06 CBQL t¿i ba tr°áng mÁm non: Tr°áng mÁm non Tą Liên - Tây Hã, Tr°áng MÁm non CÁu DiÇn (Bắc Từ Liêm) và tr°áng MÁm non A (Ba Đình) trên đáa bàn thành phá Hà Nái;

Khách thÅ thāc nghiÉm s° ph¿m: 56 SVĐH chính quy ngành GDMN nm thą 4 ã tr°áng Đ¿i hãc Thă Đơ Hà Nái.

<b>7. Ph°¢ng pháp luÃn và các ph°¢ng pháp nghiên cąu </b>

<i><b>7.1. Phư¢ng pháp luận nghiên cāu </b></i>

ĐÅ tiÁn hành nghiên cąu đÃ tài, chúng tôi tiÁp cÃn mát sá quan điÅm ph°¢ng pháp luÃn nghiên cąu nh° sau:

phát sinh, quá trình phát triÅn NL tå chąc HĐVC căa SV đ¿i hãc ngành GDMN, từ đó rút ra bÁn ch¿t và quy luÃt căa cát lõi căa q trình phát triÅn đó.

hãc ngành GDMN trong mái quan hÉ vßi các thành tá khác căa q trình giáo dāc và vßi mơi tr°áng d¿y hãc, giÿa hãc lý thuyÁt và thāc hành t¿i các c¢ sã giáo dāc nhằm phát huy tái đa tác đáng căa từng thành tá trong quá trình GDMN.

GDMN chß có thÅ hình thành và phát triÅn thông qua ho¿t đáng nghiên cąu lý luÃn gắn

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

liÃn ho¿t đáng thāc tiÇn căa SV kÁt hÿp vßi sā tham gia tích cāc, chă đáng căa chính cá nhân SV.

<Do đó, quá trình phát triÅn NL tå chąc HĐVC cho SV cÁn t¿o ra các c¢ hái, điÃu kiÉn đÅ SV phát huy tính tā giác, tích cāc, chă đáng và sáng t¿o linh ho¿t trong hãc tÃp, nghiên cąu tri thąc lí luÃn đãng thái đ°ÿc trÁi nghiÉm, thāc hành trong ho¿t đáng thāc tÁ phong phỳ, hp dn vòi s tÂng tỏc, phỏi hp tớch cāc giÿa giÁng viên, GVMN và SV đÅ rèn luyÉn, phát triÅn nng lāc này cho SV.

tiêu và các biÉn pháp phát triÅn NL tå chąc HĐVC cho SV đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non nhằm phát triÅn NL này ã SV. Trong quá trình nghiên cąu, SV đ°ÿc coi nh° là mát chă thÅ tích cāc tham gia vào q trình rèn lun và phát triÅn NL. TiÁp cÃn phát triÅn tÃp NL tÃp trung vào viÉc t¿o điÃu kiÉn cho SV có c¢ hái chă đáng, tích cāc tham gia vào các ho¿t đáng thāc hành, trÁi nghiÉm rèn luyÉn đÅ phát triÅn NL tồ chc HVC; c tÂng tỏc vòi ging viên, GVMN, b¿n hãc và trÁ đÅ phát triÅn NL tå chąc HĐVC cũng nh° các ho¿t đáng khác căa bÁn thân.

Đánh giá SV khơng chß là kiÁn thąc chuyên môn, NL tå chąc, mà chă yÁu là NL vÃn dāng kiÁn thąc cÁn có vào viÉc tå chąc HĐVC thāc tÁ đáp ąng nhu cÁu ca tr v s ũi hòi ca thc tiần giáo dāc MN hiÉn nay.

m¿nh m¿ ã môi tr°áng giáo dāc hiÉn t¿i. Xây dāng các biÉn pháp phát triÅn NL tå chąc HĐVC căa SV đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non cho trÁ xu¿t phát từ đặc điÅm và yêu cÁu căa thāc tÁ viÉc chm sóc và giáo dāc trÁ hiÉn nay, qua đó tìm ra cách thąc tå chąc HĐVC cát lõi cho trÁ mát cách phù hÿp và hiÉu quÁ nh¿t.

căa các māc tiêu đã xây dāng, là sā cam kÁt căa nhà tr°áng vßi xã hái và vßi ng°ái hãc vÃ ch¿t l°ÿng đào t¿o; đãng thái là sā cam kÁt căa ng°ái hãc vßi xã hái vÃ mąc đá đáp ąng yêu cÁu nghÃ nghiÉp t°¢ng lai=. Chu¿n đÁu ra căa SVĐH ngành GDMN vÃ NL tå chąc ho¿t đáng giáo dāc, cā thÅ là nng lāc tå chąc HĐVC là sā hiÅu biÁt vÃ HĐVC căa trÁ mÁu giáo ã tr°áng mÁm non, các nng lāc tìm hiÅu nhu cÁu và khÁ nng ch¢i căa trÁ mÁu giáo, nng lāc chu¿n bá tå chąc HĐVC, NL thiÁt kÁ kÁ ho¿ch tå chąc HĐVC, NL thāc hiÉn tå chąc buåi ch¢i và nng lāc đánh giá HĐVC căa trÁ.

<i><b>7.2. Các phư¢ng pháp nghiên cāu cụ thể </b></i>

<i>7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận </i>

LuÃn án sử dāng các ph°¢ng pháp: Phân tích, tång hÿp, hÉ tháng hóa và khái quát hóa các tài liÉu khoa hãc, Nghá quyÁt căa TW ĐÁng, thông t° căa Bá Giáo dāc và

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

Đào t¿o và các công trình nghiên cąu vÃ giáo dāc MN, HĐVC, nng lāc và phát triÅn NL tå chąc HĐVC cho trÁ MG làm c¢ sã lý luÃn cho đÃ tài nghiên cąu.

<i>7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn </i>

7.2.2.1. Ph°¢ng pháp quan sát s° ph¿m

TiÁn hành quan sát, ghi chép quá trình d¿y và hãc các hãc phÁn NVSP ã các Tr°áng ĐH thuác đáa bàn nghiên cąu và các tr°áng MN, qua đó làm rõ thāc tr¿ng v¿n đÃ nghiên cąu. Ph°¢ng pháp này cịn đ°ÿc sử dāng trong quá trình thāc nghiÉm s° ph¿m căa luÃn án, cā thÅ là quan sát quá trình tå chąc HĐVC căa sinh viên vßi trÁ MG, từ đó có cn cą đánh giá hiÉu quÁ căa các biÉn pháp đã đÃ xu¿t.

7.2.2.2. Ph°¢ng pháp điÃu tra bằng bÁng hßi

LuÃn án tiÁn hành khÁo sát thāc tr¿ng NL tå chąc HĐVC căa sinh viên và thāc tr¿ng các biÉn pháp phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho SV đ¿i hãc ngành GDMN. LuÃn án xây dāng 04 mÁu phiÁu khÁo sát: mÁu 1.1 dành cho sinh viên; mÁu 1.2 dành cho cán bá giÁng d¿y; mÁu 1.3 dành cho cán bá quÁn lý ã các tr°áng MN và mÁu 1.4 dành cho GVMN. Cā thÅ:

- Đánh giá nhÃn thąc căa giáo viên, sinh viên mÁm non vÃ tÁm quan trãng căa viÉc tå chąc HĐVC cho trÁ MG ã các tr°áng MN.

- Đánh giá thāc tr¿ng nng lāc tå chąc HĐVC cho trÁ MG căa sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN và thāc tr¿ng phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV đ¿i hãc ngành GDMN.

- Nhÿng khó khn và yÁu tá Ánh h°ãng đÁn quá trình phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN.

7.2.2.3. Ph°¢ng pháp chuyên gia

LuÃn án sử dng phÂng phỏp chuyờn gia dòi hai hỡnh thc lm viÉc trāc tiÁp hoặc gián tiÁp bằng phiÁu hßi đÅ l¿y ý kiÁn căa các nhà khoa hãc, các giÁng viên đ¿i hãc, các nhà quÁn lý giáo dāc vÃ nng lāc tå chąc HĐVC căa GVMN nhằm đánh giá sā t°áng minh căa lý luÃn và tính c¿p thiÁt, tính khÁ thi căa các biÉn pháp đã xây dāng.

7.2.2.4. Ph°¢ng pháp nghiên cąu sÁn ph¿m ho¿t đáng giáo dāc

Tång kÁt, <nghiên cąu t¿t cÁ các t° liÉu liên quan đÁn ho¿t đáng nghÃ nghiÉp căa GVMN, hã s¢ hãc tÃp căa SV nh°: ch°¢ng trình đào t¿o, tài liÉu hãc phÁn, kÁt quÁ hãc tÃp căa sinh viên trong quá trình hãc tÃp, cũng nh° kÁt quÁ các đÿt thāc hành bá mơn, thāc tÃp s° ph¿m góp phÁn làm rõ thāc tr¿ng v¿n đÃ nghiên cąu, đãng thái đánh giá kÁt quÁ hãc tÃp khi áp dāng biÉn pháp phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN mà đÃ tài đÃ xu¿t.

7.2.2.5. Ph°¢ng pháp thāc nghiÉm s° ph¿m

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

TiÁn hành thāc nghiÉm biÉn pháp đã đÃ xu¿t nhằm minh chąng cho hiÉu quÁ căa biÉn pháp phát triÅn NL tå chąc HĐVC căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN trong đào t¿o GVMN hiÉn nay. H¢n nÿa, trong ln án này, q trình thāc nghiÉm biÉn pháp đãng thái cịn là q trình tác đáng vào mát phÁn thāc tiÇn đào t¿o cử nhân GDMN trong các tr°áng đ¿i hãc.

7.2.2.6. Ph°¢ng pháp phßng v¿n

Phßng v¿n giÁng viên, SV, CBQL các khoa đào t¿o ngành GVMN và GVMN đÅ có thêm thông tin vÃ thāc tr¿ng NL tå chąc HĐVC căa sinh viên và thāc tr¿ng phát triÅn NL này cho sinh viên Đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non.

ĐÃ tài sử dāng cơng thąc tháng kê tốn hãc và phÁn mÃm xử lý sá liÉu SPSS nhằm l°ÿng hóa kÁt quÁ thu đ°ÿc và rút ra nhÿng kÁt luÃn cÁn thiÁt cho luÃn án.

8.1. Nng lāc tå chąc HĐVC cho trÁ mÁu giáo là mát thành phÁn quan trãng trong hÉ tháng NLGD căa SV đ¿i hãc ngành GDMN, bao gãm: NL chu¿n bá tå chąc HĐVC cho trÁ MG, NL thiÁt kÁ kÁ ho¿ch tå chąc HĐVC cho trÁ MG, NL thāc hiÉn kÁ ho¿ch tå chąc HĐVC cho trÁ MG, NL đánh giá kÁt quÁ tå chąc HĐVC cho trÁ MG. Phát triÅn NL tå chąc HĐVC cho SV đ¿i hãc ngành GDMN là mát nhiÉm vā quan trãng trong quá trình đào t¿o ã các tr°áng ĐH đÅ đáp ąng chu¿n đÁu ra và yêu cÁu thāc tiÇn đåi mßi GDMN trong giai đo¿n hiÉn nay=;

8.2. Thāc tr¿ng NL tå chąc HĐVC căa SV và PTNL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV đ¿i hãc ngành GDMN ã các tr°áng ĐH còn nhiÃu h¿n chÁ, chă yÁu ã mąc trung bình, ch°a đáp ąng đ°ÿc yêu cÁu đÅ SV tå chąc HĐVC đ°ÿc đÁy đă, thành thāc, linh ho¿t và sáng t¿o. Do đó cÁn thiÁt phÁi xây dāng các biÉn pháp phát triÅn NL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV đ¿i hãc ngành GDMN;

8.3. Có nhiÃu biÉn pháp đÅ phát triÅn NL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV đ¿i hãc ngành GDMN. Các biÉn pháp đó phÁi tÃp trung vào viÉc thiÁt kÁ quy trình tå chąc HĐVC cho trÁ MG; thiÁt kÁ ch°¢ng trình d¿y hãc các hãc phÁn nghiÉp vā theo h°ßng tiÁp cÃn nng lāc; xây dāng hÉ tháng BTTH; xây dāng các tiêu chí đánh giá NL tå chąc HĐVC và h°ßng dÁn sinh viên tā đánh giá quá trình PTNL tå chąc HĐVC căa mình và đa d¿ng các hình thąc rèn luyÉn nghiÉp vā s° ph¿m ... Các biÉn pháp đ°ÿc thāc hiÉn đãng bá thì quá trình PTNL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV đ¿i hãc ngành GDMN có hiÉu quÁ và phù hÿp vòi nhu cu thc tiần o to ngnh GDMN hiÉn nay.

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

- LuÃn án góp phÁn làm phong phú và sâu sắc h¢n lý luÃn vÃ PTNL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV đ¿i hãc ngành GDMN, trong đó, chß ra nhÿng đặc tr°ng cát lõi vÃ PTNL tå chąc HĐVC căa sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN.

- Xác đánh đ°ÿc hÉ tháng khung NL tå chąc HĐVC căa sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN, các con đ°áng và nhÿng yÁu tá tác đáng đÁn PTNL tå chąc HĐVC căa sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN.

- Xây dāng đ°ÿc các tiêu chu¿n, tiêu chí, chß báo đánh giá NL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV đ¿i hãc ngành GDMN.

- Phân tích, đánh giá đ°ÿc thāc tr¿ng NL tå chąc và PTNL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN ã ba tr°áng đ¿i hãc đ°ÿc xác đánh; chß ra các h¿n chÁ, nguyên nhân căa h¿n chÁ và nhÿng điÅm cÁn khắc phāc đÅ đáp ąng yêu cÁu PTNL tå chąc HĐVC trong đào t¿o sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN.

- ĐÃ xu¿t đ°ÿc 06 biÉn pháp PTNL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN.

- Là tài liÉu tham khÁo cho sinh viên chuyên ngành GDMN, các giÁng viên trong quá trình đào t¿o NL tå chąc HĐVC, góp phÁn nâng cao ch¿t l°ÿng đào t¿o GVMN đáp ąng yêu cÁu thāc tiÇn GD trong các c¢ sã GDMN hiÉn nay.

Ngoài phÁn mã đÁu, kÁt luÃn, tài liÉu tham khÁo, nái dung căa luÃn án gãm 4 ch°¢ng:

Ch°¢ng 1. C¢ sã lý luÃn vÃ phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non

Ch°¢ng 2. Thāc tr¿ng phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non

Ch°¢ng 3. BiÉn pháp phát triÅn nng lāc tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ mÁu giáo cho sinh viên đ¿i hãc ngành Giáo dāc mÁm non

Ch°¢ng 4: Thāc nghiÉm s° ph¿m

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

<b>CH¯¡NG 1: C¡ Sâ LÝ LUÂN VÀ PHÁT TRIÂN NNG LČC TÞ CHĄC </b>

<b>1.1. Tßng quan nghiên cąu vÃn đÁ </b>

<i><b>1.1.1. Nghiên cāu về tá chāc ho¿t đáng vui ch¢i cÿa tr¿ mÃu giáo </b></i>

<i>* Nghiên cứu về ho¿t động vui chơi của trẻ mẫu giáo </i>

<Vui ch¢i là ho¿t đáng chă đ¿o căa trÁ MG, có vai trị hÁt sąc quan trãng trong viÉc hình thành và phát triÅn nhân cách trÁ, trÁ hãc mà ch¢i, ch¢i mà hãc thơng qua ho¿t đáng đặc tr°ng căa trÁ ã MG. Thụng qua vai chÂi, hnh ỏng chÂi vòi nhng mỏi quan hÉ b¿n bè cùng ch¢i giúp trÁ tiÁp thu nhÿng kinh nghiÉm xã hái, và mã ra mát chặng đ°áng mßi vÃ ch¿t. Đó là giai đo¿n đÁu tiên căa quá trình hình thành nhân cách, là ph°¢ng tiÉn đÅ phát triÅn tồn diÉn nhân cách. Ch¢i chính là tå chąc cc sáng căa trÁ, trị ch¢i là ph°¢ng tiÉn đÅ trÁ hãc làm ng°ái=. [20],[70]

HĐVC đ°ÿc các tác giÁ tÃp trung nghiên cąu vào các v¿n đÃ sau đây:

<i>Hướng nghiên cứu về nguồn gốc của HĐVC: Vui ch¢i, hãc tÃp, lao đáng là ba </i>

ho¿t đáng đặc tr°ng căa con ng°ái. Đái vßi trÁ em, HĐVC giÿ vai trị cāc kỳ quan trãng. Chính vì l¿ đó, từ lâu HĐVC căa trÁ em đã thu hút sā quan tâm căa các nhà khoa hãc. VÃ nguãn gác và bÁn ch¿t căa trị ch¢i ã trÁ em, cho đÁn nay vÁn có nhiÃu quan điÅm khác nhau. [20]

VÃ nguãn gác ra đái căa trị ch¢i, ngay từ nm 1925 trong khi tìm hiÅu nguãn gác nghÉ thuÃt, G.V.Plekhanov đã chú ý đÁn trị ch¢i căa trÁ em. Phân tích trị ch¢i trÁ em ã nhiÃu dân tác khác nhau (chă yÁu là thái đ¿i nguyên thăy) đã nhÃn xét rằng, trong lách sử lồi ng°ái, trị ch¢i là mát nghÉ tht xu¿t hiÉn qua lao đáng và trên c¢ sã căa lao đáng. Trị ch¢i phÁn ánh ho¿t đáng lao đáng căa ng°ái lßn, các trÁ trai thì bắt ch°ßc ng°ái cha, các trÁ gái thì bắt ch°ßc ng°ái m¿. TrÁ bắt ch°ßc mát cách thāc tÁ nhÿng kỹ nng lao đáng căa cha m¿ và l*nh hái cÁ nhÿng thói quen căa ng°ái lßn trong xã hái. Từ nhÿng nhÃn đánh đó, Plekhanov đã xem trị ch¢i là sÿi dây nái liÃn các thÁ hÉ vßi nhau và truyÃn đ¿t nhÿng kinh nghiÉm, nhÿng thành quÁ vn hóa từ thÁ hÉ này sang thÁ hÉ khác. [68],[69]

T° t°ãng căa G.V.Plekhanov vÃ nguãn gác ra đái căa trị ch¢i đ°ÿc các nhà tâm lý hãc ng°ái Nga nh° L.X.V°gotxki [29],[32],[72], A.N.Leonchiep, L.X.Rubinstein,

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

Đ.B.Econin, Elka Petrova phát triÅn đÁy đă h¢n. Hã khẳng đánh rằng, ch¢i có ngn gác từ lao đáng và chu¿n bá cho thÁ hÉ trÁ n vòi lao ỏng, nỏi dung chÂi phn ỏnh hiÉn thāc khách quan.

<Theo Đ.B.Econin, lách sử phát triÅn ca trũ chÂi gn lin vòi lỏch s xó hỏi lồi ng°ái và sā thay đåi vá trí căa trÁ trong hÉ tháng các mái quan hÉ xã hái. Ơng đãng tình vßi Plekhanov rằng, trong lách sử xó hỏi thỡ lao ỏng cú tròc trũ chÂi v trị ch¢i là mát hiÉn t°ÿng xã hái, là phÂng tiẫn tr lm quen vòi lao ỏng ca ngỏi lòn. Song trũ chÂi ca tr em khụng xu¿t hiÉn từ thái nguyên thăy nh° Plekhanov khẳng đánh. Theo ơng, trị ch¢i trÁ em xu¿t hiÉn khi công cā lao đáng trã nên phąc t¿p và xã hái có sā phân cơng lao đáng theo ląa ti. Khi đó vá trí căa trÁ em thay đåi, nó khơng thÅ trāc tiÁp tham gia cùng ng°ái lßn, cũng khơng thÅ tham gia vào các mái quan hÉ xã hái căa ng°ái lßn nh° tr°ßc kia (thái nguyên thăy). Lúc này, ng°ái lßn ngh* và làm ra đã ch¢i cho trÁ - t¿o dáng bÃ ngồi căa đã ch¢i giáng nh° cơng cā lao đáng, nh°ng trÁ không thÅ luyÉn tÃp nh° công cā lao đáng mà chß có thÅ miêu tÁ đ°ÿc ho¿t đáng lao đáng mà thơi. Trị ch¢i đóng vai theo chă đÃ xu¿t hiÉn, khi trÁ ch¢i trị ch¢i này, chúng đ°ÿc thßa mãn ngun vãng căa mình l vÂn tòi cuỏc sỏng xó hỏi ngỏi lòn, đ°ÿc hành đáng và đái xử nh° ng°ái lßn thāc sā=. [13]

<i>Hướng nghiên cứu về bÁn chất của ho¿t động vui chơi: VÃ bÁn ch¿t căa trị ch¢i </i>

cũng có nhiÃu quan điÅm khác nhau. Nhÿng ng°ái theo quan điÅm sinh vÃt hóa trị ch¢i (G.Spencer, K.Gross, S.Koll, J.Feud,...) cho rằng trị ch¢i mang tính bÁn nng nhằm giÁi tßa nhÿng nng l°ÿng d° thừa trong cÂ th hoc gii tòa nhng am mờ tỡnh dāc căa tuåi ¿u th¢.

Các nhà tâm lý hãc Macxit không phă nhÃn yÁu tá sinh hãc căa trị ch¢i. Trong các cơng trình nghiên nghiên cąu căa các nhà tâm lí hãc macxit và các nhà tâm lý hãc ph°¢ng Tây hiÉn đ¿i đÃu khẳng đánh rằng trị ch¢i căa trÁ em mang bÁn ch¿t xã hái. BÁn ch¿t xã hái đ°ÿc thÅ hiÉn ã ngn gác xu¿t hiÉn căa trị ch¢i (cÁ vÃ ph°¢ng tiÉn lách sử xã hái lÁn ph°¢ng diÉn lách sử phát triÅn căa cá nhân), vÃ chă đÃ ch¢i, nái dung ch¢i và hình thąc biÅu hiÉn. [69]

<Trong lách sử mßi dân tác đÃu có kho tng lòn trũ chÂi tr em c tớch ly v truyÃn từ thÁ hÉ này sang thÁ hÉ khác. Trong đó trÁ em mát mặt đ°ÿc giÁi trí, mặt khác l¿i đ°ÿc hiÅu thêm vÃ thÁ gißi xung quanh và hồn thiÉn nhÿng khÁ nng căa mình,

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

lm quen vòi phÂng thc hot ỏng căa lồi ng°ái. Mßi giai đo¿n xã hái đÃu có Ánh h°ãng đÁn nái dung căa trị ch¢i bằng con đ°áng tā phát hoặc tā giác. H¢n thÁ nÿa, trị ch¢i cịn đ°ÿc sử dāng nh° mát ph°¢ng tiÉn giáo dāc, nh° mát ph°¢ng tiÉn truyÃn đ¿t nhÿng kinh nghiÉm từ thÁ hÉ này sang thÁ hÉ khác=. [63]

<BÁn ch¿t xã hái căa ho¿t đáng ch¢i cũng đ°ÿc biÅu hiÉn bãi điÃu kiÉn mà mßi xã hái t¿o ra cho trÁ em. Nh°ng không phÁi xã hái nào cũng t¿o ra nhÿng điÃu kiÉn đó. Trong mát sá xã hái, trÁ em ã các gia đình đã tham gia r¿t sßm vào cơng viÉc nng nhóc lm tòc mt tuồi thÂ v ngỏi b¿n đãng hành - đó là trị ch¢i căa trÁ em.

BÁn ch¿t xã hái căa ho¿t đáng ch¢i cịn đ°ÿc thÅ hiÉn trong nái dung ch¢i, đặc biÉt là trong nái dung trị ch¢i đóng vai theo chă đÃ. Trị ch¢i đóng vai theo chă đÃ là loi trũ chÂi mụ phòng li ỏi sỏng xó hỏi căa ng°ái lßn. Trong đó các nhân vÃy là con ng°ái cā thÅ, có t° t°ãng, tình cÁm, đ¿o đąc& phÁn ánh lái sáng, nghÃ nghiÉp căa mát xã hái nh¿t đánh. Qua trị ch¢i căa trÁ em ta th¿y d¿u vÁt căa xã hái - thái đ¿i=.[75],[77]

Nh° vÃy, các trị ch¢i căa trÁ em ã các dân tác và ã mãi thái đ¿i đÃu mang trong mình d¿u ¿n sâu sắc vÃ sā phát triÅn căa xã hái. Khẳng đánh bÁn ch¿t xã hái trò ch¢i trÁ em cũng là khẳng đánh tác đáng tớch cc ca ngỏi lòn trũ chÂi tr em. Trong khi cÁn đÅ trÁ em ch¢i mát cách tā nhiên, chă đáng, ng°ái lßn cũng cÁn h°ßng dÁn trÁ em ch¢i mát cách có māc đích, có phÂng hòng v cú k hoch nhm nõng cao hiẫu quÁ giáo dāc căa ho¿t đáng ch¢i. Nói cách khác, có thÅ sử dāng trị ch¢i nh° mát ph°¢ng tiÉn giáo dāc quan trãng đái vßi trÁ em.

<i>Hướng nghiên cứu về vai trò của ho¿t động vui chơi: Mát sá nghiên cąu đã </i>

khẳng đánh vai trị căa ho¿t đáng vui ch¢i trong sā phát triÅn nhÃn thąc và xã hái căa trÁ em [33],[41],[47],[60],[72]. Ch¢i ln đ°ÿc coi là ho¿t đáng chính, là ph°¢ng tiÉn cho sā phát triÅn căa trÁ em, nhÃn thąc này đã góp phÁn t¿o nên nhÿng ý t°ãng mßi trong giáo dāc và xã hái. Vßi sā đóng góp căa các nghiên cąu từ các nhà khoa hãc nh° J.Piaget [48],[49], V°gotsky, Piaget [36]...; nhÿng nhÃn thąc trên đã đ°ÿc áp dāng trong các tr°áng mÁm non căa Châu Âu vào nhÿng nm cuái căa thÁ kỷ XIX.

<Trong cuán, Tå chąc HĐVC căa trÁ em ã tr°áng MN, A.X. G. Piaget- nhà tâm lý hãc Thāy S* coi trò ch¢i là mát trong nhÿng ho¿t đáng trí t, là mát nhân tá quan trãng đái vßi sā phát triÅn trí tuÉ căa trÁ, t¿o ra sā thích nghi căa trÁ vßi mơi tr°áng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

Theo ông, sā thích nghi thāc ch¿t là sā thiÁt lÃp mỏi cõn bng gia cÂ th vòi mụi trỏng. Sā cân bằng này diÇn ra trong q trình đãng hóa và điÃu ąng. Cũng giáng nh° đãng hóa sinh hãc, ơng cho rằng, đãng hóa trí t là q trình não tiÁp nhÃn thơng tin từ các kích thích bên ngồi, biÁn đåi chúng, t¿o thành cái có ngh*a cho bÁn thân trong q trình thích ąng vßi mơi tr°áng. Cịn điÃu ąng là q trình thớch nghi ca cÂ th ỏi vòi nhng ũi hßi đa d¿ng căa mơi tr°áng bằng cách biÁn đåi nhÿng c¿u trúc đã có, t¿o ra c¿u trúc mßi, dÁn đÁn sā cân bằng. G.Piaget cho rằng, trị chÂi l s óng húa thc s vòi hot đáng riêng cung c¿p cho ho¿t đáng riêng nguyên liÉu cÁn thiÁt và biÁn đåi thāc t¿i tùy theo nhu cÁu căa cái tôi= [17].

<Trong TuyÅn tÃp các trị ch¢i phát triÅn ã trÁ MG, các tác giÁ đã dÁn đÁn quan điÅm căa Spencer (1820-1903) - nhà triÁt hãc, nhà xã hái hãc và nhà s° ph¿m ng°ái Anh cho rằng, ch¢i chính là sā giÁi tßa nng l°ÿng d° thừa ã trÁ em giáng nh° nhÿng con vÃt non. Theo ông, nhÿng nng l°ÿng s° thừa ã c¢ thÅ con vÃt non khơng sử dāng trong ho¿t đáng thāc nên đã đ°ÿc tiêu khiÅn qua viÉc bắt ch°ßc các hành đáng thāc đó bằng trị ch¢i. â trÁ em, trị ch¢i là sā bắt ch°ßc căa bÁn thân và căa ng°ái lßn. Spencer cịn cho rằng, trong trị ch¢i nhÿng bÁn nng nghách ngÿm, phá phách căa trÁ đ°ÿc đáp ąng qua hình thąc tinh thÁn=. [53]

<Quan điÅm căa Freud là nÃn tÁng căa thut Trị ch¢i trá liÉu. Arian Sumo Seipt là mát trong nhÿng đ¿i diÉn cho thuyÁt đó. Trong tác ph¿m NiÃm h¿nh phúc căa con b¿n, bà đã xem trị ch¢i là ph°¢ng tiÉn đÅ làm bình th°áng hóa quan hÉ căa đąa trÁ giúp đąa trÁ lo¿i bß khßi nhân cách mát lo¿t nhÿng điÅm yÁu nh° tính nhõng nh¿o, ích k. Trong trũ chÂi, tr mụ phòng li tỡnh huỏng này hoặc tình huáng kia và nh° thÁ thÁ s¿ dÁn đÁn kÁt quÁ điÃu trá tát, làm lành l¿i nhÿng ch¿n th°¢ng, làm bình th°áng hóa nhÿng mái quan hÉ căa trÁ vßi ng°ái lßn. Mặc dù lý thut Trị ch¢i trá liÉu ch°a thÃt đúng vÃ ph°¢ng pháp luÃn, nh°ng nhÿng sā kiÉn mà Arian Sumo Speit đ°a ra làm cho chúng ta phÁi quan tâm=. [47],[69]

Trích lái N. Mikhailenko, Trị ch¢i có ý ngh*a quan trãng trong đái sáng trÁ em, có ý ngh*a giáng nh° ý ngh*a căa ho¿t đáng, cơng tác và sā phāc vā căa ng°ái lßn vÃy. Trong khi ch¢i trÁ nh° thÁ nào thì sau này khi lßn lên trong cơng tác phÁn lßn trÁ s¿ nh° thÁ ¿y. [33]

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

<â ViÉt Nam, tác giÁ NguyÇn Ánh TuyÁt, trong cuán tâm lý hãc trÁ em ląa tuåi mÁm non [67]; Tå chąc h°ßng dÁn trÁ mÁu giáo ch¢i (2016). khi nghiên cąu vÃ HĐVC căa trÁ MN và có nhÃn xét: HĐVC căa trÁ em mang bÁn ch¿t xã hái, nó phÁn ánh lao đáng, và cuác sáng căa ng°ái lßn, coi trị ch¢i là sÿi dây nái liÃn các thÁ hÉ vßi nhau đÅ truyÃn đ¿t kinh nghiÉm và vn hóa từ đái này sang đái khác. HĐVC có liên quan chặt ch¿ đÁn sā phát triÅn xã hái, cũng nh° nghÉ thuÃt, HĐVC xu¿t hiÉn sau lao ỏng v trờn cÂ só ca lao ỏng, cựng vòi sā thay đåi vá trí chính trÁ em trong các mái quan hÉ xã hái. Vui ch¢i cÁn cho mãi ng°ái ã ląa tuåi, đặc biÉt đái vßi trÁ em thì vui ch¢i là ho¿t đáng t¿o nên cuác sáng căa chúng.

Nhÿng lí luÃn trên đây đã cho th¿y điÅm nåi bÃt đó là: khẳng đánh vai trũ ca trũ chÂi ỏi vòi cuỏc sỏng con ng°ái, nh¿t là trÁ em; Coi trị ch¢i là mát hình thąc tiêu hao nng l°ÿng d° thừa, giÁi tßa nhÿng dãn nén đem l¿i cho con ng°ái nhÿng hąng khãi, bù đắp nhÿng thiÁu hāt, khiÁm khuyÁt (J.Freud), là nhân tá quan trãng đái vßi sā phát triÅn trí t, t¿o ra sā thích ąng vßi môi tr°áng xung quanh= (A.G. Covaliov)...[7]

<i>* Một số nghiên nghiên cứu về tổ chức ho¿t động vui chơi của trẻ mẫu giáo </i>

Tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i là mát biÉn pháp giáo dāc r¿t h¿p dÁn đái vßi trÁ và có nhiÃu nhà khoa hãc nghiên cąu vÃ v¿n đÃ này. HÁu hÁt hã đÃu khẳng đánh HĐVC có vai trị lßn đái vßi sā phát triÅn căa trÁ MN và đ°a ra mát sá cách thąc áp dāng. D°ßi đây là mát sá h°ßng nghiên cąu tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁu giáo đã đ°ÿc đÃ cÃp tßi.

<i>Hướng nghiên cứu về tổ chức ho¿t động vui chơi nhằm giáo dục kỹ năng hợp tác cho trẻ mẫu giáo: â ląa tuåi mÁm non, ch¢i là ho¿t đáng chă đ¿o, NhiÃu nhà tâm lý, </i>

giáo dāc hãc (nh° Đ.B.Encônin [13]. A.N. Leonchiev [29]. A.V. Daporozet, X.L. Rubinstein, A.P. Uxova [71], L.X. V°gotxki [73], P.G. Xamarukôva [69],...) đã khẳng đánh vai trị căa ho¿t đáng ch¢i nh° <là con đ°áng, hình thąc đÅ giáo dāc kỹ nng hãc tÃp cho trÁ mÁu giáo. Ch¢i là cách trÁ em hãc. thơng qua ch¢i và các HĐGD khác ã tr°áng mÁm non, trÁ có c¢ hái đ°ÿc tham gia vo cỏc hot ỏng tÂng tỏc vòi nhng ng°ái khác, nh¿t là vßi b¿n cùng trang ląa, qua đó thúc đ¿y sā phát triÅn các kiÁn thąc và kỹ nng xã hái, trong đó có kỹ nng hóc tp. Trong khi chÂi, tr dầ dng phỏi hp hành đáng, thiÁt lÃp đ°ÿc các mái quan hÉ vßi b¿n bè. Ch¢i là mát hình thąc, là ph°¢ng tiÉn hình thành và phát triÅn kỹ nng hãc tÃp ã trÁ mÁu giáo. Đãng quan điÅm

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

này, A.P. Uxova, E.U. Chikhiepva cũng đã khẳng đánh ho¿t đáng vui ch¢i chính là c¢ hái thn lÿi cho trÁ em khơng chß hãc mà cịn thÅ hiÉn KNHT. Trong các nghiên căa mình vÃ trị ch¢i căa tå chąc ho¿t đáng ch¢i cho cho trÁ em, các nhà khoa hãc này chß ra rằng các trị ch¢i tÃp thÅ (trị ch¢i theo nhóm) bc trÁ phÁi liên kÁt vßi nhau, từ đó làm nÁy sinh các mái quan hÉ b¿n bè trong nhóm, đơi khi trÁ biÁt hi sinh ý muán căa mình vì lÿi ích chung căa nhóm, đây có thÅ coi là nhÿng biÅu hiÉn ban đÁu căa sā hÿp tác=.

Tå chąc HĐVC s¿ góp phÁn hình thành nhÿng kỹ nng làm viÉc căa trÁ trong t°¢ng lai. <Nói các khác, có sā chuyÅn dách dÁn từ KN tham gia vào ho¿t đáng ch¢i ã trÁ mÁm non sang KN thāc hiÉn các ho¿t đáng trong hãc tÃp ã hãc sinh và ho¿t đáng làm viÉc trong cuác sáng thāc tiÇn sau này ã ng°ái tr°ãng thành. Vì vÃy, có thÅ nói ch¢i là tr°áng hãc căa cuác sáng. Theo các tác giÁ, ch¢i là mát ph°¢ng tiÉn hình thành và phát triÅn nhÿng KN xã hái, sā hÿp tác ã trÁ mÁu giáo, nhÿng KN biÁt ho¿t đáng theo nhóm, biÁt hÿp tác mà trÁ hãc đ°ÿc qua ch¢i dÁn dÁn s¿ chuyÅn thành ph¿m ch¿t tâm lý căa trÁ sau này trong cc sáng [36],[43],[46],[67],[77],[80],[92]... Cơng trình nghiên cąu vÃ trị ch¢i căa A.P. Uxơva và các cáng sā [71] đã chß rõ sā hiÉn diÉn căa hai lo¿i quan hÉ (quan hÉ giÿa vai ch¢i và quan hÉ thāc) trong q trình ch¢i, từ đó các tác giÁ cho rằng chính xã hái trÁ em trong quan hÉ ch¢i ch¢i đã tác đáng m¿nh m¿ đÁn viÉc hình thành KNHT trong cuác sáng thāc căa trÁ. Các tác giÁ nh¿n m¿nh, tå chąc ho¿t đáng ch¢i trong nhóm cho trÁ mÁm non s¿ giúp hình thành nhÿng KN ho¿t đáng trong tÃp thÅ. Trong các nghiên cąu căa mình vÃ trị ch¢i căa trÁ em, E.U. Chikhiepva chò ra rng cỏc trũ chÂi tÃp thÅ (trị ch¢i theo nhóm) bc trÁ liên kÁt vßi nhau, từ đó làm nÁy sinh các mái quan hÉ b¿n bè trong nhóm. Khi ch¢i, trÁ biÁt kÁt hÿp quyÃn lÿi căa cá nhân vßi quyÃn lÿi căa nhóm, đơi khi trÁ biÁt hi sinh ý mn căa mình vì lÿi ích chung căa nhóm= [46].

<i>Hướng nghiên cứu về tổ chức ho¿t động vui chơi nhằm phát triển nhận thức cho trẻ: Tiêu biÅu có thÅ kÅ tßi nhà s° ph¿m nåi tiÁng ng°ái TiÉp Khắc J.A.Cơmenxki </i>

(1592-1670). Ơng coi trị ch¢i trong q trình d¿y hãc là mát d¿ng ho¿t đáng trí t nghiêm túc, là n¢i mãi khÁ nng căa trÁ đ°ÿc phát triÅn, thông qua trị ch¢i trÁ đ°ÿc mã ráng, làm phong phú thêm ván hiÅu biÁt. Đó là ph°¢ng tiÉn phát triÅn tồn diÉn cho trÁ, là hình thąc ho¿t đáng cÁn thiÁt, phù hÿp vßi bÁn ch¿t và khuynh h°ßng căa

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

trÁ. Tác giÁ J.A.Cômenxki đã khun ng°ái lßn phÁi chú ý đÁn sử dāng trị ch¢i trong tå chąc các ho¿t đáng giáo dāc cho trÁ và phÁi h°ßng dÁn, chß đ¿o đúng đắn cho trÁ ch¢i. Trong nghiên cąu căa tác giÁi Derek Hughes vÃ ChiÁn l°ÿc quÁn lý lßp mÁu giáo (2011), tác giÁ đã đ°a ra mát sá cách hÿu ích đÅ qn lý các ho¿t đáng vui ch¢i trong lßp mÁu giáo đÅ kiÅm sốt ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ [24],[63],[80].

<i>Bên c¿nh đó, có một số tác giÁ khác nghiên cứu về thực tiễn tổ chức ho¿t động vui chơi như [15],[47]: <(L.V. Venger, N.E.T. Grineviciene, A.V. Zaporozhets, </i>

R.I.Zhukovskaya) đã phân tích thāc tiÇn tå chąc HĐVC đã chąng minh nhÿng mâu thuÁn sâu sắc giÿa viÉc cơng nhÃn vai trị căa trị ch¢i trong sā phát triÅn căa đąa trÁ trong đá tuåi MG và tính °u viÉt đÁu t° cho HĐVC căa trÁ MN. Cát trun trị ch¢i sáng t¿o đ°ÿc đ°a ra trong thái gian ngắn, nái dung không phù hÿp vßi đặc điÅm căa trÁ và nét đ¿p vn hóa hiÉn đ¿i. Sā liên quan căa cơng nghÉ giáo dāc, nhằm phát triÅn các vá trí căa các đái t°ÿng trÁ em nhÿng câu chuyÉn căa trò ch¢i sáng t¿o đ°ÿc quyÁt đánh bãi các yêu cu ca thỏi im ú. Hòng dn trũ chÂi giỏo dāc mÁm non mang đÃm d¿u ¿n căa sách giáo khoa quá mąc và tå chąc HĐVC cho trÁ diần ra Ân iẫu, hỡnh thc, lòi thỏi v khụng thỳ vỏ trong mụi trỏng chÂi vòi nhng quy đánh chặt ch¿ (L.A. Venger, N.A. Korotkov, N.Ya. Mykhailenko). Các tác giÁ căa Nga đã nghiên cąu so sánh dÿ liÉu căa trÁ MG vào thÁ kỷ XX và đÁu thÁ kỷ XXI cho th¿y tß lÉ giÁm đáng kÅ vÃ giao tiÁp căa trÁ vßi nhau, giÿa trÁ vßi ng°ái lßn trong ho¿t đáng vui ch¢i và ngồi ho¿t đáng vui ch¢i [64]. KÁt quÁ thu đ°ÿc cho th¿y ho¿t đáng vui ch¢i ch°a tiÉm cÃn đ°ÿc vßi vùng phát triÅn gÁn và là ho¿t đáng chă đ¿o trong giáo dāc trÁ mÁu giáo=.

Tác giÁ ng°ái Mỹ - Kim Peterson (2012), qua viÉc khÁo sát HĐVC căa trÁ nhiÃu n¢i và qua thu thÃp dÿ liÉu từ các web, blog,... ơng nhÃn th¿y HĐVC căa trÁ có thÅ đái mặt vßi nhÿng nguy hiÅm, từ đó ơng đi đÁn xu¿t bÁn cơng trình 50 ho¿t đáng và trị chÂi ng phú vòi s ri ro. Tỏc gi đã chß ra nhÿng cách thąc quÁn lý trÁ trong 50 ho¿t đáng và vai trò đÁm bÁo sā an tồn, tránh đ°ÿc các răi ro trong q trình ch¢i căa trÁ [63],[84],[86].

GÁn đây, mát sá tác giÁ đã xây dāng mát trang web vßi tiêu đÃ QuÁn lý các HĐVC cho trÁ em ląa tuåi mÁm non hay Câu chuyÉn căa chúng tôi - hãc thông qua ch¢i. Các tác giÁ đã đ°a ra nhÿng câu chuyÉn xã hái đ°ÿc lãng ghép nhÿng lái khuyên

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

rằng các ho¿t đáng căa trÁ MN đÃu l nhng trũ chÂi, tr c mụ phòng cuỏc sỏng căa ng°ái lßn, qua đó có thÅ l*nh hái đ°ÿc nhÿng kinh nghiÉm quý báu tr°ßc khi trÁ tró thnh ngỏi lòn trong tÂng lai. Bn thõn ngỏi tå chąc có thÅ sáng t¿o nái dung ch¢i, hnh ỏng chÂi phự hp vòi kh nng v thc tÁ đáa ph°¢ng căa trÁ [95].

â ViÉt Nam, <tác gi Nguyần Thỏ Thanh H ó xõy dng trờn cÂ sã lý luÃn vÃ ph°¢ng pháp tå chąc HĐVC căa trÁ ã tr°áng MN. Dāa vào đó, CBQL và GVMN có cái nhìn bao q, có thêm cơng cā đÅ thāc hiÉn tát h¢n viÉc đánh giá cơng tác tå chąc HĐVC ã tr°áng MN góp phÁn hiÉn thāc hóa quan điÅm ho¿t đáng trong giáo dāc, đÁm bÁo đÅ vui ch¢i thāc sā là ho¿t đáng chă đ¿o căa trÁ mÁm non= [15]

<Mát sá luÃn án căa các nhà nghiên cąu gÁn đây cũng đÃ cÃp đÁn viÉc xây dāng và sử dāng các trị ch¢i dành cho trÁ mÁm non nhằm phát huy tích cāc căa trÁ. Các tác giÁ nêu ra mát sá biÉn pháp nhằm phát huy tính tích cāc hãc tÃp căa trÁ. Các tác giÁ đã nêu ra mát sá biÉn pháp nhằm phát huy tính tích cāc hãc tÃp căa trÁ thơng qua viÉc xây dāng và sử dāng các lo¿i trò ch¢i, chẳng h¿n: TrÁn Thá Ngãc Trâm [60] đã nghiên cąu viÉc thiÁt kÁ và sử dāng trị ch¢i hãc tÃp nhằm phát triÅn khÁ nng khái quát hóa căa trÁ MÁu giáo lßn, tác giÁ đã biên so¿n hÉ tháng các Trị ch¢i hãc tÃp (TCHT) đi sâu vào māc đích phát triÅn tính khái quát hóa cho trÁ 5 - 6 tuåi. Vũ Ngãc Minh vßi đÃ tài Giáo dāc kỹ nng hÿp tác cho trÁ 5 - 5 tuåi thông qua tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i, tác giÁ thiÁt kÁ quy trình tå chąc HĐVC nhằm giúp trÁ tng c°áng sā hÿp tác qua l¿i vßi nhau, qua đó phát triÅn khÁ nng làm viÉc nhóm [35], hay luÃn án căa tác giÁ TrÁn Thá Nga vßi đÃ tài Nghiên cąu hành vi trong HĐVC căa trÁ MG đã đi sâu nghiên cąu vÃ biÅu hiÉn hành vi và ý ngh*a căa nó vßi sā phát triÅn căa trÁ= [39]...

Nhìn chung nhÿng cơng trình nghiên cąu vÃ HĐVC căa trÁ MG đã đ°a ra đ°ÿc nái dung cn bÁn và khá đÁy đă vÃ HĐVC và các hình thąc căa HĐVC trong nhà tr°áng hiÉn nay. Nhÿng nghiên cąu trên đÃu khẳng đánh HĐVC và trị ch¢i căa trÁ mang bÁn ch¿t xã hái rõ rÉt, các tác giÁ đã chß ra tính phąc t¿p và đÁy mâu thuÁn trong ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ. Trong HĐVC, trÁ tác đáng l¿i thÁ gißi bên ngồi nhằm l*nh hái nhÿng nng lāc căa con ng°ái chąa trong thÁ gißi đó. TrÁ lun tÃp đ°ÿc nng lāc vÃn đáng, cÁm giác và nhÿng nng lāc trí tuÉ. Đãng thái cũng nh¿n m¿nh yÁu tá quyÁt đánh đÁn sā hiÉu quÁ căa ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ em đó chính là hÉ tháng các nng lāc tå chąc HĐVC căa giáo viên thì cỏc cụng trỡnh cha c bn tòi hoc cũn sÂ dài.

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

Tuy nhiên, nhÿng phân tích từ nhÿng cơng trình trên, là c¢ sã quan trãng đÅ tác giÁ nghiên cąu, bå sung cho đÃ tài căa mình. Vì vÃy r¿t cÁn có thêm nhÿng nghiên cąu sâu vÃ HĐVC vßi t° cách là ho¿t đáng giáo dāc đÅ các nhà giáo dāc, các giáo viên nghiên cąu vÃn dāng vào quá trình tå chąc ho¿t đáng đào t¿o, káp thái đáp ąng nhân lāc giáo dāc trong giai đo¿n mßi.

<i><b>giáo cho sinh viên đ¿i học ngành Giáo dục m¿m non </b></i>

Khái niÉm nng lāc (tiÁng Anh Competence) đÁu tiên đ°ÿc nhà ngôn ngÿ hãc ng°ái Mỹ N.Chomsky sử dāng đÅ chß NL ngơn ngÿ căa mát thành viên trong mát cáng đãng ngôn ngÿ nào đó [11]. Tąc là kÁt quÁ căa mát ho¿t đáng ngơn ngÿ. Sau đó là các nhà lý ln d¿y hãc ngo¿i ngÿ sử dāng ráng rãi, thuÃt ngÿ này đÅ chß mát nng lāc nào đó trong q trình l*nh hái ngơn ngÿ đích. Trong lý ln d¿y hãc nói chung, khái niÉm nng lāc có nhiÃu đánh ngh*a khác nhau. Tuy nhiên, nhÿng đánh ngh*a này có nhÿng điÅm chung sau đây đó là sā kÁt hÿp căa nhiÃu kiÁn thąc, kỹ nng và thái đá phù hÿp vßi mát tình hng nào đó.

<i>Một số nghiên cứu về phát triển năng lực như: S.Rassekh (1987) đã viÁt: Vßi sā </i>

tham gia tích cāc căa ng°ái hãc vào q trình hãc tÃp tā lāc, vßi sā đÃ cao trí sáng t¿o căa mßi ng°ái hãc thì s¿ khó mà duy trì mái quan hÉ đ¢n ph°¢ng và đác đốn giÿa thÁy và trị. Qun lāc căa GV khơng cịn dāa trên sā thā đáng và dát nát căa HS mà dāa trên nng lāc căa GV góp phÁn vào sā phát triÅn tát đßnh căa các em [22] [40],[51].

Tác giÁ Đß M¿nh C°áng (2011) vßi nghiên cąu Nng lāc thāc hiÉn và d¿y hãc

<i>tích hÿp trong đào t¿o nghÃ đã dÁn lái tác giÁ Shirley Fletcher trong cuán Các kỹ thuật </i>

NL ã Anh và Mỹ, các nguyên tắc và thāc hành đánh giá theo tiêu chu¿n, māc tiêu và sử dāng đánh giá dāa trên NL. Tuy nhiên, tác giÁ mßi chß dừng l¿i ã viÉc nghiên cąu đánh giá dāa trên NL, mát khâu căa quá trình d¿y hãc. [8]

ĐÁn 1997, Shirley Fletcher cho ra đái tiÁp tài liÉu Thiết kế đào t¿o dựa trên năng

<i>lực thực hiện [90], trong đó đÃ cÃp các c¢ sã khoa hãc căa viÉc thiÁt lÃp các māc tiêu </i>

chu¿n đào t¿o, các kỹ thuÃt phân tích nhu cÁu ng°ái hãc và phân tích cơng viÉc, xây dāng mô đun d¿y hãc và khung ch°¢ng trình.

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

Cáng hòa Ghana (Republic of Ghana) là mát quác gia t¿i Tây Phi cũng có nhÿng nghiên cąu vÃ phát triÅn NL cho SV. Theo các tác giÁ Boshin, Peter Hofman, WH Adriaan, mát sá ch°¢ng trình đào t¿o theo NL ã Ghana đã đ°ÿc công nhÃn và đÁm bÁo ch¿t l°ÿng. Trong nhiÃu bài viÁt, các tác giÁ đã đÃ cÃp đÁn viÉc tìm hiÅu nhÃn thąc căa sinh viên và giÁng viên vÃ đào t¿o theo NL và kiÅm tra các yÁu tá Ánh h°ãng đÁn viÉc thāc hiÉn ch°¢ng trình đào t¿o này trong các tr°áng hÿp cao đẳng ã Ghana. KÁt q là, mát vài ch°¢ng trình đào t¿o theo tiÁp cÃn N đã đ°ÿc áp dāng đã nâng cao ch¿t l°ÿng đào t¿o, chąng minh đ°ÿc đây là mát h°ßng tiÁp cÃn cÁn đ°ÿc quan tâm và nhân ráng&

Cũng nghiên cąu vÃ v¿n đÃ hình thành và phát triÅn NL, nhiÃu tác giÁ trong và ngồi n°ßc đã đÃ cÃp đÁn NL thāc hiÉn, NL t° duy sáng t¿o, NL d¿y hãc tích hÿp, NL nghÃ nghiÉp, NLTC ho¿t đáng, NL thiÁt kÁ& các tác giÁ đÃu xác đánh nhÿng NL cát lõi, xây dāng duy trình hay xác đánh đ°ÿc các tiêu chí cā thÅ [11],[12],[16],[23],[59],[62],[93].

NhiÃu tác giÁ nghiên cąu theo h°ßng xem HĐVC là là ho¿t đáng giáo dāc, trong đó, d°ßi sā h°ßng dÁn và tå chąc căa nhà giáo dāc, từng cá nhân trÁ đ°ÿc trāc tiÁp ho¿t đáng thāc tiÇn trong nhà tr°áng hoặc xã hái qua đó phát triÅn nhÿng ph¿m ch¿t nhân cách, các NL và tích lũy kinh nghiÉm riêng cũng nh° phát huy căa cá nhân [27]; [33]... <â ViÉt Nam, dāa vào quan điÅm vÃ HĐVC căa các tác giÁ trên, Bá giáo dāc và Đào t¿o xây dāng ch°¢ng trình giáo dāc MN tång thÅ nm 2018, chßnh sửa mßi TT51/ 2021 trong đó nh¿n m¿nh Đái vßi giáo dāc mÁu giáo, ph°¢ng pháp giáo dāc phÁi t¿o điÃu kiÉn cho trÁ đ°ÿc trÁi nghiÉm, tìm tịi, khám phá mơi tr°áng xung quanh d°ßi nhiÃu hình thąc đa d¿ng, đáp ąng nhu cÁu, hąng thú căa trÁ theo ph°¢ng châm ch¢i mà hãc, hãc bằng chÂi. Chỳ tróng ồi mòi tồ chc mụi trỏng giỏo dāc nhằm kích thích và t¿o c¢ hái cho trÁ tích cāc khám phá, thử nghiÉm và sáng t¿o ã các khu vāc ho¿t đáng mát cách vui vÁ. KÁt hÿp hài hòa giÿa giáo dāc trÁ trong nhóm b¿n vßi giáo dāc cá nhân, chú ý đặc điÅm riêng căa từng trÁ đÅ có ph°¢ng pháp giáo dāc phù hÿp. Tå chąc hÿp lí các hình thąc ho¿t đáng cá nhân, theo nhóm nhß và cÁ lßp, phù hÿp vßi đá tuåi căa lßp, vßi khÁ nng căa từng trÁ, vßi nhu cÁu và hąng thú căa trÁ và vßi điÃu kiÉn thāc tÁ= [4]

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

Cùng vßi tính cÃp nhÃt căa HĐVC trong ũi hòi ồi mòi ca chÂng trỡnh giỏo dc hiÉn nay, tác giÁ thāc hiÉn nghiên cąu v¿n đÃ phát triÅn NL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV đ¿i hãc ngành GDMN theo theo h°ßng gắn lin vòi chun u ra ca chÂng trỡnh o t¿o GVMN hiÉn nay [5]

<i>Nghiên cứu về phát triển năng lực tổ chức ho¿t động vui chơi cho sinh viên đ¿i học ngành Giáo dục mầm non: Tr°ßc xu thÁ đåi mßi, hái nhÃp căa ngành giáo dāc nói </i>

chung, hÉ tháng GDMN ã ViÉt Nam cũng cÁn có sā đåi mòi v chÂng trỡnh nhm t mc tiờu, k ho¿ch đã đÃ ra. Māc tiêu căa GDMN là hình thành c¢ sã ban đÁu vÃ nhân cách con ng°ái phát triÅn toàn diÉn, PTNL tå chąc HĐVC cho trÁ MG căa sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN là mát nái dung quan trãng góp phÁn thāc hiÉn māc tiêu đó. V¿n đÃ này có mát sá h°ßng nghiên cąu sau:

<i>Nghiên cứu về kỹ năng tổ chức ho¿t động vui chơi cho sinh viên sư ph¿m mầm non: </i>VÃ KNTC ho¿t đáng đ°ÿc nhiÃu tác giÁ ph°¢ng Tây chú ý nghiên cąu từ nhÿng nm đÁu căa thÁ kß XX. F.W. Taylor cùng các đãng sā cho rằng, tå chąc càng ho¿ch đánh và thāc hiÉn càng hÿp lí bao nhiêu và kÁt quÁ là sÁn xu¿t phát triÅn. Quan điÅm này căa tác giÁ cho th¿y vai trò căa viÉc hiÅu, nắm vÿng cách thąc lÃp kÁ ho¿ch và thāc hiÉn theo kÁ ho¿ch trong ho¿t đáng tå chąc là vô cùng quan trãng. Nh°ng xu¿t phát từ quan điÅm sai lÁm vÃ con ng°ái, coi hã là nhÿng cß máy đ°ÿc nhà lãnh đ¿o vÃn hành, đái ng°ái đ°ÿc c¿u t¿o bãi các chußi hành vi, cuác đái con ng°ái chß là sā lāa chãn hành vi tát nh¿t đÅ thích ąng vßi mơi tr°áng, Taylor đã tách tå chąc khßi nhÿng mái quan hÉ xã hái căa con ng°ái. Chính vì vÃy, quan điÅm căa ơng đã bá bác bß khi quan điÅm vÃ ho¿t đáng căa tr°áng phái Macxit ra đái [1][31].

Trái ng°ÿc vßi quan điÅm căa F.W. Taylor, vào nhÿng nm 20-30, trào l°u Nhÿng mái quan hÉ ng°ái do Elton Mayo khãi x°ßng cho rằng, nhÿng trung tâm sąc m¿nh thāc sā bên trong căa mát tå chąc chính là nhÿng mái quan hÉ liên nhân cách đ°ÿc phát triÅn trong nái bá đ¢n vá làm viÉc. Nghiên cąu mái quan hÉ ng°ái này là viÉc quan trãng nh¿t đái vßi qn lí và sā phát triÅn căa tå chąc [1]. Vßi quan điÅm này, r¿t nhiÃu nhà lãnh đ¿o đã vÃn dāng trong quá trình khai thác nguãn lāc từ nhân viên trong mái quan hÉ căa chính hã.

Từ nhÿng nm 70 trã l¿i đây, các nhà tâm lý hãc Liên Xô (cũ) chú ý nhiÃu đÁn ho¿t đáng tå chąc và KN tå chąc P.M.Kecgienchev đã nêu 7 yÁu tá căa công tác tå

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

chąc là: māc tiêu, lo¿i hình tå chąc, ph°¢ng pháp tå chąc, con ng°ái, ph°¢ng tiÉn vÃt ch¿t, thái gian và kiÅm tra. Đây là cơng trình nghiên cąu ã tÁm v* mơ mà nhiÃu ngành, nhiÃu l*nh vāc có thÅ tham khÁo, vÃn dāng& KÁt quÁ nghiên cąu căa ông đ°ÿc vÃn dāng cho viÉc nghiên cąu ho¿t đáng tå chąc, KN tå chąc trong các l*nh vāc khác nhau. N.V. Cudomina đ°a ra c¿u trúc tâm lý ho¿t đáng căa ng°ái GV, trong đó bà cho rằng, ho¿t đáng tå chąc là thành phÁn t¿t yÁu trong ho¿t đáng s° ph¿m [7],[52]. L.T.Tirupati (1987) đã đÃ cÃp đÁn KN tå chąc vßi t° cách là mát ho¿t đáng đác lÃp t°¢ng đái. Tác giÁ cho rằng, ho¿t đáng tå chąc bao nhiêu khâu, nhiÃu giai đo¿n, là ho¿t đáng chuyên biÉt căa ng°ái đąng đÁu tÃp thÅ nh°ng khơng tách khßi các ho¿t đáng khác nh° lao đáng, hãc tÃp do tÃp thÅ tiÁn hành. VÃ ho¿t đáng tå chąc cũng nh° k* nng tå chąc còn đ°ÿc nhiÃu tác giÁ khác quan tâm nghiên cąu nh°: B.M. Teplôv (1961), N.D. Lêvitôv (1963), L.I. Bogovich (1969), P.A. Ruđich (1971), A.G. Côvaliôv (1971), A.I. Serbacôv (1979) v.v&[45][76]

Trong cuán Tå chąc ho¿t đáng vui ch¢i cho trÁ mÁm non căa tác giÁ Đinh Vn Vang (2016), Tå chąc và h°ßng dÁn trÁ mu giỏo chÂi ca tỏc gi Nguyần nh Tuyt, Ngun Thá Hịa, Đinh Vn Vang và nhÿng tài liÉu vÃ Giáo dāc mÁm non. Các tác giÁ đã đÃ cÃp đÁn các lo¿i trị ch¢i, đặc điÅm ch¢i, phÂng phỏp hòng dn chÂi v mc ỏ cỏc mái quan hÉ trong trị ch¢i. Đó là: Ch¢i khơng có tå chąc, ch¢i mát mình, ch¢i c¿nh nhau, chÂi vòi nhau trong mỏt thỏi gian ngn, chÂi vòi nhau lõu trờn cÂ só hng thỳ vòi nỏi dung ch¢i, hành đáng ch¢i và sā h¿p dÁn căa đã ch¢i. Các tác giÁ đÃu cho rằng, đÅ có kÁt q ch¢i căa hai mąc đá ci phā thuỏc KN hòng dn tr chÂi ca mòi GV, cách thąc tiÁn hành, nái dung ch¢i, xử lí các tỡnh huỏng v nhng cỏi mòi trong trũ chÂi. Từ đó, tác giÁ trình bày r¿t cā thÅ vÃ vai trò căa GV trong tå chąc ho¿t đáng ch¢i và trình tā cách tiÁn hành ho¿t đáng ch¢i [64],[65],[67],[68]. Tuy nhiên, tác giÁ ch°a đ°a ra đ°ÿc quy trình hay biÉn pháp cā thÅ đÅ rèn luyÉn và phát triÅn KN tå chąc HĐVC căa trÁ cho GV.

Ngoài ra, nghiên cąu vÃ trị ch¢i, tå chąc trị ch¢i, nhiÃu tác giÁ cũng đãng nh¿t vßi quan điÅm vÃ tÁm quan trãng căa HĐVC và NL tå chąc HĐVC cho trÁ căa GVMN là hÁt sąc cÁn thiÁt và có ý ngh*a lßn đái vßi sā phát triÅn căa trÁ. [38]; [57];[74],[82] Tác giÁ Đào Thanh Âm khi bàn vÃ ph°¢ng pháp tå chąc h°ßng dÁn HĐVC cho trÁ MG đã khẳng đánh: Cơ giáo gißi là ng°ái biÁt l¿y vui ch¢i là ho¿t đáng trung tâm căa

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

trÁ, giúp trÁ tå chąc ho¿t đáng đái sáng hàng ngày. H°ßng dÁn HĐVC cho trÁ phÁi đ°ÿc quán triÉt quan điÅm khoa hãc GD hiÉn đ¿i vÃ GDMN, từng b°ßc hồn thiÉn nhÿng t° t°ãng tiên tiÁn mà cát lõi là GD trÁ em theo sā phát triÅn tā nhiên căa đąa trÁ [1]. Lê Minh Thn trong Trị ch¢i phân vai theo chă đÃ và viÉc hình thành nhân cách trÁ MG (1989) đã chß ra hai ngun nhân chính căa viÉc trÁ khơng biÁt ch¢i cùng nhau trong nhóm là thiÁu ván hiÅu biÁt vÃ môi tr°áng xung quanh, vÃ ho¿t đáng căa ng°ái lßn và trÁ em khơng có KN ch¢i, khơng biÁt tā tå chąc ch¢i. Từ đó, tác giÁ đi đÁn kÁt luÃn: ViÉc l*nh hái kinh nghiÉm và kiÁn thąc đ°ÿc thāc hiÉn thông qua nhiÃu con đ°áng nh° tiÁp xúc vßi xung quanh, thơng qua các giá d¿y có hÉ tháng các giá d¿y có hÉ tháng là điÃu kiÉn cÁn thiÁt đÅ giúp trÁ biÁt cách ch¢i[56].

Trong nhÿng nm gÁn đây, Vā GDMN thāc hiÉn chuyên đÃ vui ch¢i và hiÉn ang trin khai chÂng trỡnh ồi mòi phÂng pháp, hình thąc GD trÁ đã đem l¿i nhiÃu bài hãc kinh nghiÉm trong viÉc tå chąc, h°ßng dÁn tr chÂi cho la tuồi MG lòn trờn cÂ só tháng nh¿t vßi māc tiêu CT GDMN đ°ÿc sửa đåi, bå sung trong VBHN 2021 [4]. TiÁp nái l nhng thay ồi, chònh sa, ồi mòi nhng phÂng pháp, cách tiÁp cÃn trong tå chąc HĐVC cho trÁ em cũng luôn đ°ÿc Vā GDMN quan tâm. ChuyÅn t chÂi trong nh vòi nhng gúc cỏ ỏnh, nhÿng nái dung đ°ÿc lặp l¿i ã nhÿng buåi ch¢i, đó là ch¢i trÁi nghiÉm ã mơi tr°áng bên ngoài, sử dāng nhÿng nguyên vÃt liÉu thÃt đÅ trÁ đ°ÿc thāc hành&

T¿t cÁ các cơng trình nghiên cąu trên đã cho th¿y khÁ nng ch¢i, khÁ nng tiÁp nhÃn kiÁn thąc từ môi tr°áng xung quanh thơng qua HĐVC phā thc r¿t lßn vào KNTC ho¿t đáng, khÁ nng t¿o tình huáng và dÁn dắt v¿n đÃ căa GV trong khi ch¢i. ĐiÃu này cho th¿y, muán thāc hiÉn có hiÉu quÁ khi tå chąc HĐVC cho trÁ MG thì GV cÁn phÁi có hÉ tháng các KN đ°ÿc thāc hiÉn mát cách thành th¿o. HÉ tháng các KN này cÁn đ°ÿc hình thành ã SV ngay khi đang hãc ã tr°áng s° ph¿m, đ°ÿc căng cá và ån đánh ã môi tr°áng giÁng d¿y sau này.

<i>Nghiên cứu về PTNL tổ chức HĐVC của trẻ MG cho SVĐH ngành GDMN: khi </i>

đi sâu vào l*nh vāc nghiên cąu các NL tå chąc HĐSP có các tác giÁ: NguyÇn Thá Thanh HiÃn [19], Bùi Minh Đąc [12], Vũ Xuân Hùng [25], & Các tác giÁ đã đi sâu vào nh¿n m¿nh quy trình hình thành KN, NLSP cho SV các tr°áng SP.

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

Đặc biÉt, trong l*nh vāc GDMN nói riêng, đã có khá nhiÃu cơng trình nghiên cąu và đ°a ra các biÉn pháp nhằm hình thành và phát triÅn các KN s° ph¿m cÁn thiÁt đÅ có thÅ tå chąc tát các HĐGD cho trÁ MN nh°: Nghiên cąu căa TS. Hoàng Thá Oanh trong KN tå chąc trị ch¢i đóng vai theo chă đÃ cho trÁ MG căa SV tr°áng Cao đẳng S° ph¿m Trung °¢ng [45]; LuÃn án TS căa tác giÁ TrÁn Thá Xin vÃ Rèn luyÉn KN quan sát trÁ căa SV cao đẳng ngành GDMN[74]...

Bên c¿nh nhÿng nghiên cąu vÃ NL, không thÅ không kÅ đÁn các nghiên cąu vÃ HĐVC nh° GDMN - Nhÿng v¿n đÃ lý luÃn và thāc tiÇn căa PGS.TS NguyÇn Ánh TuyÁt [64] hay Tå chąc h°ßng dÁn trÁ MG chÂi[65] ca tỏc gi Nguyần nh Tuyt, Nguyần Thá Hịa, Đinh Vn Vang; Giáo trình Tå chąc HĐVC cho trÁ MN căa tác giÁ Đinh Vn Vang [68]... Các tác giÁ tÃp trung viÁt các v¿n đÃ lý ln vÃ HĐVC căa trÁ, các trị ch¢i phå biÁn căa trÁ MG và ph°¢ng pháp tå chąc ch¢i căa trÁ MG trong chÁ đá sinh ho¿t hàng ngày ã tr°áng MN. Tuy nhiên, các tác giÁi mßi chß dừng l¿i ã viÉc gißi thiÉu các thái điÅm tå chąc cho trÁ ch¢i mà ch°a đi sâu vào viÉc nghiên cąu, phân tích q trình hình thành KN, NL tå chąc HĐVC cho trÁ MG giúp SV ngành SPMN có thÅ hình thành NL này mát cách thuÃn lÿi.

ĐiÅm qua các công trình nghiên cąu trên cho th¿y, từ tr°ßc đÁn nay nghiên cąu KN nói chung và nghiên cąu KN tå chąc HĐVC nói riêng đ°ÿc khá nhiÃu tác giÁ quan tâm, nghiên cąu và sử dāng nhằm nâng cao ch¿t l°ÿng d¿y hãc các mơn ph°¢ng pháp. HiÉn nay ch°a có cơng trình nào nghiên cąu vÃ NL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SVĐH ngành GDMN trong q trình giÁng d¿y ngồi hãc phÁn Tå chąc HĐVC cho trÁ MN. Tuy nhiên, hãc phÁn này cũng ch°a đ°a ra nhÿng quy trình cā thÅ giúp SV có cách tiÁp cÃn cā thÅ nh¿t vÃ NL và NL tå chąc HĐVC cho trÁ.

Cụng cuỏc ồi mòi GD diần ra rm rỏ từ nhÿng nm cuái thÁ kỷ X), đÁu thÁ kỷ XX và cho đÁn nay h°ßng tßi māc đích là làm cho nhà tr°áng và HĐ đặc tr°ng - d¿y hãc - thāc sā trã nên có ích vßi ng°ái hãc, nâng cao ch¿t l°ÿng giáo dāc, d¿y hãc. VÃy, đÅ có nhÿng NLGD nói chung và NLTC các ho¿t đáng nói riêng thì nhÿng kiÁn thąc đ°ÿc trang bá và hình thành nhÿng NL cÁn thiÁt thì cÁn có nhÿng cơng trình nghiên cąu mát cách đÁy đă vÃ từng l*nh vāc, HĐ cā thÅ nhằm hình thành nhÿng NL cát lõi, t¿o cho SV niÃm say mê nghiên cąu, HĐ đÅ NL đ°ÿc phát triÅn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

T¿t cÁ các công trình nghiên cąu trên cho chúng ta th¿y đ°ÿc tính c¿p thiÁt căa viÉc PTNL tå chąc HĐGD cho SV các tr°áng ĐH, cao đẳng s° ph¿m nói chung và SVĐH ngành GDMN nói riêng.

Nghiên cąu vÃ quá trình đào t¿o, bãi d°ỡng cho SV ngành GDMN đã đ°ÿc nhiÃu nhà nghiên cąu quan tâm, nh°: [20],[88],71]... Có thÅ th¿y trong nhÿng công trình nghiên cąu liên quan đÁn PTNL qua rèn luyÉn NVSP cho SVSP, các tác giÁ đã quan tâm nhiÃu đÁn bãi d°ỡng, rèn luyÉn, phát triÅn nhÿng kỹ nng, NLSP, đặc biÉt là NL d¿y hãc, NLGD ã nhÿng góc đá và tiÁp cÃn khác nhau.

Trong thái gian gÁn đây, đã có nhiÃu tác giÁ nghiên cąu đÃ tài vÃ PTNL d¿y hãc cho SV các ngành SP nh°: Giáo dāc thÅ ch¿t, S° ph¿m mỹ thuÃt& Tuy nhiên, ch°a có đÃ tài nào đi nghiên cąu vÃ NL hay PTNL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SVĐH ngành GDMN.

Vì vÃy, đÃ tài nghiên cąu Phát triÅn nng lāc tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SVĐH ngành GDMN là r¿t cÁn thiÁt, có ý ngh*a cÁ vÃ lý ln và thāc tiÇn, góp phÁn vào viÉc đào t¿o tay nghÃ cho GVMN t°¢ng lai, đáp ąng ũi hòi ca thc tiần hiẫn nay.

<i> * Nhận xét chung về những vấn đề được nghiên cứu </i>

PTNL tå chąc ho¿t đáng giáo dāc đã đ°ÿc các nhà khoa hãc trên thÁ gißi và ViÉt Nam nghiên cąu, khẳng đánh ý ngh*a đúng đắn trong ch°¢ng trình đào t¿o sinh viên bÃc đ¿i hãc đáp ąng yêu cÁu đåi mßi căa giáo dāc hiÉn nay. Tuy nhiên, viÉc PTNL tå chąc HĐVC cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN ch°a có cơng trình nào nghiên cąu mát cách tång thÅ; ch°a có hÉ tháng c¿u trúc NL và các tiêu chí đánh giá cā thÅ. Ngồi ra, hÉ tháng c¢ sã lý luÃn vÃ PTNL tå chąc HĐVC ch°a có sā tháng nh¿t, kÁt quÁ nghiên cąu cịn rái r¿c. Vì vÃy, phÁi tháng nh¿t đ°ÿc hÉ tháng c¢ sã lý luÃn vÃ PTNL tå chąc HĐVC và cách vÃn dāng phù hÿp vòi thc tiần giỏo dc Viẫt Nam hiẫn nay.

<i> * Những vấn đề luận án cần giÁi quyết </i>

Dāa trên các thành tāu nghiên cąu trên và nhÿng yêu cÁu cÁn bå sung cho đãng bá và phù hÿp hiÉn nay. Chúng tôi xác đánh h°ßng nghiên cąu căa mình nh° sau:

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

- Bå sung và làm phong phú h¢n c¢ sã lý luÃn vÃ NL tå chąc PTNL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho sinh viên đ¿i hãc ngành GDMN.

- Xác đánh các NL tå chąc HĐVC căa SV đ¿i hãc ngành GDMN và các con đ°áng đÅ phát triÅn NL tå chąc HĐVC cho SV đ¿i hãc ngành GDMN.

- Nghiên cąu đÅ trÁ lái đ°ÿc câu hßi làm thÁ nào đÅ phát triÅn đ°ÿc NL tå chąc HĐVC căa SV, và đÅ trÁ lái cho câu hßi đó, ln án có đánh h°ßng dāa trên nhÿng nghiên cąu vÃ lý luÃn và thāc tiÇn đÃ xu¿t các biÉn pháp phát triÅn NL tå chąc HĐVC căa trÁ MG cho SV đ¿i hãc ngành GDMN ã các tr°áng đ¿i hãc đã xác đánh nhằm đáp ąng chu¿n đÁu ra nói chung và chu¿n NLNN căa ng°ái GVMN nói riêng tr°ßc u cÁu đåi mßi giáo dāc ViÉt Nam hiÉn nay.

<b>1.2. Tß chąc ho¿t òng vui chÂi ca tr mu giỏo ó trỏng mm non </b>

<Ch¢i là mát ph¿m trù khá ráng. Có nhiÃu quan điÅm ch°a tháng nh¿t vÃ đánh ngh*a ho¿t đáng ch¢i căa con ng°ái. Tuy nhiên, nhiÃu nhà khoa hãc đÃu chß ra 2 biÅu hiÉn th°áng có trong ho¿t đáng ch¢i [26], [73]...., đó là; (i) Sā tham gia tā nguyÉn căa chă thÅ vào ho¿t đáng và (ii) tính vui vÁ, thoÁi mái mà ho¿t đáng ch¢i mang l¿i cho ng°ái tham gia.

Theo Nguyần nh Tuyt, ChÂi l mỏt hot ỏng vụ t, ng°ái ch¢i khơng chú tâm vào mát māc đích thiÁt thāc nào cÁ. Trong khi ch¢i, các mái quan hÉ căa con ng°ái vßi tā nhiên và xã hái đ°ÿc mơ phßng l¿i, nó mang đÁn cho ng°ái ch¢i mát tr¿ng thái tinh thÁn vui vÁ, thoÁi mái, dÇ cháu [67].

Trong nghiên cąu này, ho¿t đáng ch¢i căa trÁ MG đ°ÿc hiÅu là mát ho¿t đáng tā nhiên, tā ngun, có đáng c¢ thúc đ¿y là nhÿng u tá bên trong q trình ch¢i. Trong khi ch¢i, các mái quan hÉ giÿa con ng°ái vßi con ng°ái, con ng°ái tā nhiên và vßi xã hái đ°ÿc mơ phòng li, nú mang n cho ngỏi chÂi mỏt trng thái tinh thÁn vui vÁ, thoÁi mái=, dÇ cháu.

Trên có nhÿng c¢ sã phân tích vÃ HĐVC căa trÁ MG, trong ph¿m vi đÃ tài, chúng

<i>tôi xác đánh khái niÉm HĐVC căa trÁ MG đ°ÿc hiÅu là một trong các lo¿i hình ho¿t </i>

<i>động của trẻ ở trường mầm non, là ho¿t động chủ đ¿o của trẻ MG được người lớn tổ </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

<i>chức, hướng dẫn nhằm giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi và nhận thức, đồng thời nhằm giáo dục và phát triển toàn diện cho trẻ. </i>

Theo Từ điÅn thuÃt ngÿ Tâm lý hãc, Tå chąc là làm nhÿng gì cÁn thiÁt đÅ tiÁn hành mát ho¿t đáng nào đó nhằm có đ°ÿc hiÉu quÁ tát nh¿t. Tå chąc là sắp xÁp, bá trí cho thành mát chßnh thÅ, có mát c¿u t¿o, mát c¿u trúc vßi nhÿng chąc nng chung nh¿t đánh. [10].

Tå chąc HĐVC căa trÁ MG ã tr°áng MN là hÉ tháng tác đáng s° ph¿m do GVMN thāc hiÉn nhằm đÁm bÁo đÅ trÁ đ°ÿc ch¢i các lo¿i trũ chÂi a dng vòi s phỏt trin mỏt cách káp thái khÁ nng khÁ nng ch¢i căa trÁ trong mòi loi trũ chÂi ú. Cht lng, hiẫu quÁ công tác tå chąc HĐVC căa tr°áng MN thÅ hiÉn tr°ßc hÁt ã sā đa d¿ng, mąc đá phát triÅn các lo¿i trị ch¢i mà trÁ ch¢i. [38].

Từ lý luÃn nêu trên có thÅ hiÅu rằng Tổ chức ho¿t động vui chơi của trẻ mẫu

<i>giáo là ho¿t động của giáo viên mầm non tiến hành các ho¿t động một cách có trật tự nhằm giúp trẻ thỏa mãn các nhu cầu vui chơi và nhận thức, đồng thời nhằm phát triển và giáo dục toàn diện cho trẻ. </i>

Tå chąc HĐVC căa trÁ ã tr°áng MN phā thuác vào nhÿng điÃu kiÉn nh¿t đánh. Trong đó, nng lāc vÃn dāng ph°¢ng pháp tå chąc HĐVC căa GVMN giÿ vá trí quan trãng, tiÁp đó là nhÿng điÃu kiÉn vÃ thái gian (đÁm bÁo thái gian cho trÁ ch¢i trong chÁ đá sinh ho¿t hàng ngày), vÃ không gian (đÁm bo nÂi chÂi cho tr trong lòp v ngoi lòp), v ó chÂi dnh cho tr v phÂng tiẫn trÿ giúp cho giáo viên. [38].

Nh° vÃy, tå chąc HĐVC căa trÁ ã tr°áng MN là hÉ tháng tác đáng s° ph¿m do GVMN thāc hiÉn nhằm đÁm bÁo đÅ trÁ đ°ÿc chÂi cỏc loi trũ chÂi a dng vòi s phỏt triÅn mát cách káp thái khÁ nng ch¢i căa tr trong mòi loi trũ chÂi ú. Cht lng, hiÉu quÁ công tác tå chąc tå chąc HĐVC căa tr°áng MN thÅ hiÉn tr°ßc hÁt ã sā đa d¿ng, mąc đá phát triÅn các lo¿i trị ch¢i mà trÁ ch¢i.

Khi tham gia vào trị ch¢i, điÃu quan trãng nh¿t là đ°ÿc ch¢i, đ°ÿc thÅ hiÉn mình, thßa mãn nhu cÁu đ°ÿc ch¢i chą khơng phÁi kÁt q căa trị chÂi. Vòi tr, yu tỏ thng thua khụng quan trãng bằng viÉc ch¢i cùng b¿n bè. Đây là đặc điÅm đặc tr°ng nh¿t đÅ phân biÉt HĐ ch¢i vßi các ho¿t đáng khác nh°: hãc tÃp, lao đáng trong đái

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

sáng hàng ngày căa trÁ. Chẳng h¿n, trong trị ch¢i gia đình, viÉc đ°ÿc đóng vai làm m¿ đÅ đ°ÿc chm sóc em bé, cho em bé n và mặc quÁn áo đ¿p cho em bé là điÃu mà trÁ quan tâm hÂn so vòi viẫc ai cho n khộo hÂn, trong thái gian ít h¢n bãi bÁn ch¿t trị ch¢i h°ßng tßi thßa mãn nhÿng nhu cÁu mà đái thāc trÁ ch°a hoặc không thÅ làm đ°ÿc. Quá trình trÁ tham gia vào ho¿t đáng vui ch¢i và giáo viên tå chąc HĐVC cho trÁ thÅ hiÉn nhÿng nét đặc tr°ng c¢ bÁn sau: [1],[15],[16],[75],[85],...

<i>* Ho¿t động vui chơi mang tính tự do, tự nguyện và tính độc lập </i>

Ho¿t đáng vui ch¢i thÅ hiÉn tính tā do căa trÁ khi tham gia trị ch¢i

Hąng thú ch¢i căa trÁ khơng bói kt qu chÂi m viẫc c thòa món nhu cu chÂi v ngỏi lòn khụng bỏ rng buỏc bãi nhÿng địi hßi từ ng°ái ngồi. TrÁ đÁn vßi các trị ch¢i do nhÿng thơi thúc từ chính mình - trÁ ch¢i vì thích đ°ÿc ch¢i. Trị ch¢i căa trÁ s¿ kÁt thúc nÁu trÁ khơng cịn hąng thú nÿa hoặc mát ai đó phá vỡ bÁu khơng khí tā do căa trÁ. Khi ch¢i trÁ thÅ hiÉn sā tā do từ lāa chãn trị ch¢i, thòa thun cựng nhau v nỏi dung chÂi, cỏch ch¢i, trÁ đ°ÿc tā qut đánh mình tham gia hay khơng tham gia, chãn nhóm b¿n cùng ch¢i hay ch¢i mát mình, đặc biÉt, trÁ và các b¿n đ°ÿc chă đáng trong viÉc triÅn khai ý t°ãng ch¢i và thāc hiÉn hành đáng ch¢i theo ý thích& Chẳng h¿n, khi tham gia trị ch¢i đóng vai làm kỹ s° tr°ãng, trÁ đ°ÿc tā do đ°a ra ý t°ãng, lāa chãn các nguyên vÃt liÉu, chă đáng thay đåi thiÁt kÁ và cùng nhau nhÃn xét nhÿng °u điÅm, h¿n chÁ căa cơng trình mình xây dāng, cũng nh° nhóm b¿n nào cùng ch¢i [68].

Tính tā lāc và tā điÃu khiÅn

Khi ch¢i, trÁ thÅ hiẫn kh nng t lc hÂn hn so vòi trong nhÿng viÉc khác.

Mãi hành đáng ch¢i căa trÁ thāc ra đ°ÿc điÃu khiÅn bằng nhÿng quy tắc nh¿t đánh, trong đó có nhÿng quy tắc ngÁm và nhÿng quy tc c nhng ngỏi chÂi cựng thòa thun [87]. <Tính đác lÃp là mát ph¿m ch¿t căa trÁ đ°ÿc phát triÅn khá nhanh và khá rõ nét trong ho¿t đáng vui ch¢i. Mát biÅu hiÉn đác đáo căa tính đác lÃp là sā tā điÃu khiÅn hành vi trong khi ch¢i. â b¿t cą mát trị ch¢i nào, đÅ đÁm bÁo cho cuác ch¢i thành cơng, mßi thành viên khi tham gia đÃu có trách nhiÉm làm trịn cơng viÉc mà mình đ°ÿc phân, nÁu khơng trị ch¢i s¿ khơng thành và có nguy cÂ bỏ uồi ra khòi cuỏc chÂi hay bỏ vơ hiÉu hóa. Do đó, tham gia vào trị ch¢i trÁ l¿i phÁi tā điÃu khiÅn hành vi căa mỡnh cho phự hp vòi yờu cu ca trũ chÂi, đặc biÉt là điÃu chßnh hành vi căa mình sao cho khơng ph¿m phÁi lt ch¢i. Chính tính đác lÃp và sā tā điÃu chßnh

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

hành vi đó khơng nhÿng kích thích ã trÁ niÃm say mê, hào hąng và lòng tin mà còn giúp chúng phát huy khÁ nng tā lÃp căa mình trong cuác sáng=. [39].[84].

Đặc điÅm, sā hình thành và mc ỏ phỏt trin kh nng chÂi ca mòi tr phā thc r¿t nhiÃu vào hồn cÁnh lßn lên nh¿t là vào ng°ái chm sóc trÁ.

BÁn thân trị ch¢i, đã dùng, đã ch¢i cũng thÅ hiÉn tính sáng t¿o bãi trong trị ch¢i trÁ khơng copy cc sáng mà trÁ chß bắt ch°ßc nhÿng gì chúng nhìn th¿y và tång hÿp l¿i: là nhÿng vÃt t°ÿng tr°ng, kí hiÉu cho vÃt khác có trong thāc tÁ. Chẳng h¿n, trÁ thÅ hiÉn hành đáng vai, ngôn ngÿ căa ông bà, bá m¿,... Hành đáng ch¢i căa trÁ cũng đÃm màu giÁ đánh: chÿa bÉnh, n¿u n, chm sóc con& trÁ đóng vai mãi ng°ái vßi các ngành nghÃ khác nhau, thÅ hiÉn ngôn ngÿ và hành ỏng vai tÂng ng& viẫc mụ phòng hot ỏng căa ng°ái khác, bÁn thân căa trÁ khi ch¢i cũng là sā t°ÿng tr°ng cho nhÿng ng°ái mà trÁ đóng vai [20]. Hay trÁ sử dāng bút giÁ làm b¢m kim tiêm, hay 1 tay cho lên ngāc bÉnh nhân và 1 tay áp lên tai mình giÁ bá đang sử dāng tai nghe kiÅm tra tim phåi căa bÉnh nhân& Khung cnh nÂi diần ra trũ chÂi cng c bin thành khơng gia tuỳ vào diÇn biÁn căa trị chÂi. Vớ d: mỏt gúc lòp c trng bin Bỏc s* nhí, ngay lÃp tąc mãi ng°ái khi tham gia trị ch¢i cÁn thāc hiÉn nhÿng quy tắc khi đÁn phòng khám đÅ khám chÿa bÉnh, hay cách x°ng hơ thay vì b¿n - tß, đ°ÿc đåi thành bác s* - bÉnh nhân&

Ho¿t đáng vui ch¢i căa trÁ là ho¿t đáng mơ phßng l¿i cc sáng căa ng°ái lßn, mơ phßng l¿i nhÿng mái quan hÉ giÿa con ng°ái vßi con ng°ái và giÿa con ng°ái vßi tā nhiên và xã hái, nh° quan hÉ cha m¿ và con cái; quan hÉ giÿa ng°ái bán hàng và ng°ái mua hàng; thÁy cô giáo và hãc sinh&

Đây khơng phÁi là ho¿t đáng đích thāc nh° lao đáng hay các sinh ho¿t khác mà chß là ho¿t đáng giÁ bá, ho¿t đáng mơ phßng. Đặc điÅm này đ°ÿc các nhà tâm lý hãc gãi là tính ch¿t t°ÿng tr°ng [31],[32],[72],[89]... <Chính sā mơ phßng l¿i là điÃu kiÉn cÁn thiÁt đÅ có thÅ t¿o cho trÁ nhÿng hành đáng đ°ÿc tā do, thoÁi mái trong khi ch¢i và thúc đ¿y chúng đ¿t tßi niÃm say mê đÁn tÃn cùng vßi bao òc mÂ ngỏ ngh*nh v thỳ vỏ. Ch¢i mà giáng y nh° thÃt thì khơng cịn là trị ch¢i nÿa. Sā mơ phòng hay núi chớnh xỏc hÂn l tính t°ÿng tr°ng là đặc tính căa trị ch¢i trÁ em, nhá đó trí t°ãng t°ÿng căa chúng đ°ÿc nÁy sinh và phát triÅn thuÃn lÿi. Nh° vÃy, trò ch¢i đã làm nÁy

</div>