bài giảng suy tĩnh mạch chi dưới mạn tính chronic venous insufficiency

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.91 MB, 86 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

University of Medicine and Pharmacy

SUY TĨNH MẠCH CHI DƯỚI MẠN TÍNH

Chronic venous insufficiency

ThS. Võ Thanh Phong

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

Faculty of Traditional Medicine

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

University of Medicine and Pharmacy

Đại cương

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

Faculty of Traditional Medicine

Thuật ngữ

•Bệnh tĩnh mạch mạn tính (chronic venous disease, CVD): bao gồm

hàng loạt các bệnh tĩnh mạch gây ra triệu chứng khó chịu hoặc thẩm mỹ tại bất kỳ vị trí nào trên cơ thể có khởi phát từ từ và diễn tiến nặng dần. Thường được hiểu không đúng là chỉ giới hạn ở chân và các tĩnh mạch nơng nhìn thấy được

•Suytĩnh mạch mạn tính (chronic venous insufficiency, CVI): đôi khi

được dùng thay thế cho CVD nhưng thường dùng để chỉ bệnh tĩnh mạch mạn tính ở chi dưới có liên quan đến biến chứng da.

Myers, Ken, et al. Manual of Venous and Lymphatic Diseases: The Australasian College of

Phlebology. CRC Press, 2017.

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

Thuật ngữ

•Bệnh tĩnh mạch nơng (superficial venous disease): chỉ các tĩnh

mạch có thể nhìn thấy được ở bất kỳ vị trí nào và kèm những biểu hiện sau, có thể là đơn độc hoặc kết hợp:

o Giãn mao tĩnh mạch (Telangiectases): giãn tĩnh mạch trong da đường

kính 0.1 - 1 mm

o Tĩnh mạch dạng lưới (reticular veins): giãn các tĩnh mạch dưới da với

đường kính 1 – 3 mm

o Giãn phình tĩnh mạch (Varicose veins, VVs): giãn các tĩnh mạch dưới

da có đường kính ≥3 mm khi đo ở tư thế đứng

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

Faculty of Traditional Medicine

Thuật ngữ

•Bệnh giãn tĩnh mạch (Varicose disease): chỉ tính giãn tĩnh mạch có

kèm theo dịng trào ngược ở tĩnh mạch sâu hơn tĩnh mạch bề mặt (superficial veins), có hoặc khơng có kèm theo trào ngược hoặc tắc nghẽn trong tĩnh mạch sâu.

•Bệnh này thường được dùng để chỉ bệnh dãn tĩnh mạch chi dưới

ảnh hưởng đến các nhánh tĩnh mạch chi dưới, và tĩnh mạch hiển hoặc các tĩnh mạch bề mặt khác, nhưng giãn tĩnh mạch có thể xảy ra ở bất kỳ nơi đâu

Myers, Ken, et al. Manual of Venous and Lymphatic Diseases: The Australasian College of

Phlebology. CRC Press, 2017.

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

Âu và Mỹ

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

Faculty of Traditional Medicine

Yếu tố nguy cơ

•

Tuổi

oLớn tuổi (>65) là yếu tố nguy cơ chính của CVD

oĐặc biệt khi phối hợp BMI cao và giới nữ

•

Nữ

oDo khác biệt về hormone và sinh lý

oNữ mang thang dễ hình thành CVD, khoảng 40% có CVD

oSố lượng thai cũng là yếu tố thúc đẩy

oTần suất nữ hiếm muộn là 20%, mang thai 1 – 4 lần là 40%

oTrên 65% mang thai từ 5 lần trở lên

Ortega, Miguel A., et al. "Understanding chronic venous disease: a critical overview of its

pathophysiology and medical management." Journal of Clinical Medicine 10.15 (2021): 3239.

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

Yếu tố nguy cơ

oThừa cân, béo phì là YTNC có liên quan tốt nhất đến phân loại C trong CEAP

oTình trạng viêm do tăng mô mỡ, tăng áp lực ổ bụng → tăng trào ngược, tăng đường kính tĩnh mạch, tăng áp lực tính mạch

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

Cơ chế bệnh sinh

10

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

Hồi lưu tĩnh mạch

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

Faculty of Traditional Medicine12

Tĩnh mạch nông

Cơ vânĐộng mạch

Tĩnh mạch sâuThần kinh

Áo ngoài (Sợi collagen và elastic,

nguyên bào sợi, đại thực bào, tế bào cơ trơn và dây thần kinh không myelin)

Áo giữa (Tế bào cơ trơn, collagen

và nguyên bào sợi)

Áo trong (Tế bào nội mô, màng đáy, mô liên kết và ít tế bào cơ trơn)

Ortega, Miguel A., et al. "Understanding chronic venous disease: a critical overview of its

pathophysiology and medical management." Journal of Clinical Medicine 10.15 (2021): 3239.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

Giải phẫu bệnh

•Varicose veins: đặc trưng bởi tổn thương tất cả các lớp của thành tính mạch làm suy yếu tĩnh mạch → giãn

•Đoạn TM phì đại kèm phá hủy cơ trơn, tăng chất nền ngoại bào

•Đoạn teo kèm với giảm cơ trơn và chất nền ngoại bào

•Thấm nhập tế bào viêm ở tất cả các lớp

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

Faculty of Traditional Medicine

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

oxidase-•Các sợi elastic dày và phân mảnh + tăng fibrillin-1 ở TM và da

•Thay đổi chất nền ngoại bào: tăng laminin → tái cấu trúc thành TM

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

Faculty of Traditional Medicine16

Yếu tố di truyền(~17%)

Yếu tố mơi trường(~83%)

Nội tính mạch(DVT, sau chấn thương…)

Ngồi tính mạch

(Yếu liệt, chèn ép từ bên ngoài…)

Dị dạng mạch máu;Tăng sinh thành tính mạch;

Phù và loét

Ortega, Miguel A., et al. "Understanding chronic venous disease: a critical overview of its

pathophysiology and medical management." Journal of Clinical Medicine 10.15 (2021): 3239.

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Thay đổi sinh cơ học và hóa sinh trong bệnh tĩnh mạch mạn tính (CVD)

Yếu tố thúc đẩy:

Di truyền, thừa cân, tuổi, giới, thai

kỳ, đứng nhiều…

Tĩnh mạch bình thường

Tĩnh mạch dãn

Tăng áp lực tính mạch

CVD nặng:Thay đổi daLoét khó lành

Trào ngượcSuy yếu van

Suy yếu chức năng bơm của cơ

Tổn thương và tái tổ chức nội mô

Rối loạn vi tuần hồn và phù

Tăng tính thấm thành mạch

Giảm sức căng

Thiếu oxy kéo dài, thấm nhập bạch cầu và viêm

Tái tổ chức ngoại bào

Thay đổi thành phần của thành tính mạch:

↑ collagen type I↓ collagen type III

↓ elastin

↓ Tính đàn hồi và căng giãn; xơ hóa tính mạch

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Faculty of Traditional MedicineOrtega, Miguel A., et al. "Understanding chronic venous disease: a critical overview of its 18

pathophysiology and medical management." Journal of Clinical Medicine 10.15 (2021): 3239.

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

Hóa chất trung gian

•

Tăng áp TM gây giãn thành mạch → mất ứng suất cắt (shear stress) bình thường → TB nội mơ giải phóng VCAM, ICAM, E-selectin

kết dính với TB nội mơ → hình thành viêm, đáp ứng miễn dịch

•

TB nội mô tổn thương → giải phóng cytokine, yếu tố tăng trưởng, tăng sx chất giãn mạch (NO, prostacyclin), suy yếu hiệu quả các chất co mạch (noradrenaline)

vào thành TM và van → sx chất gây viêm, phá hủy elastin và collagen → suy yếu thành TM

cytokine và yếu tố tăng trưởng → tổn thương nội mô và thành TM tiến triển

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Faculty of Traditional Medicine

Hóa chất trung gian

Myers, Ken, et al. Manual of Venous and Lymphatic Diseases: The Australasian College of

Phlebology. CRC Press, 2017.

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

Hóa chất trung gian

metalloproteineses) tại huyết thanh và mô (TM và da)

khuếch tán đến tế bào cơ trơn, nguyên bào sợi

thành TM

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

Faculty of Traditional Medicine

Hóa chất trung gian

và TNF

chúng VEGFR1flt1, VEGFR2

ức chế MMP-1 làm hạn chế tổng hợp collagen và tăng hoạt động TIMP

Myers, Ken, et al. Manual of Venous and Lymphatic Diseases: The Australasian College of

Phlebology. CRC Press, 2017.

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Cơ chế loét

đại phân tử

tăng trưởng và các hóa chất trung gian khác → khởi động viêm da

mạch, và chất nền ngoại bào và collagen → hình thành các nút thắt mạchmáu.

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

Faculty of Traditional Medicine

Cơ chế loét

và chức năng của fibroblast, giảm tổng hợp collagen

di cư đến vết thương

sinh và chức năng của fibroblast

Myers, Ken, et al. Manual of Venous and Lymphatic Diseases: The Australasian College of

Phlebology. CRC Press, 2017.

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Cơ chế loét

Các bước trong nhiễm trùng vết thương trong loét TM:

•

Lây nhiễm: vết thương hở bị nhiễm vi sinh vật từ bên ngoài hoặc bên trong

cơ thể. Hệ thống bảo vệ của ký chủ đáp ứng tiêu diệt vi khuẩn bằng cách thực bào

•

Dịng hóa: Hiện tượng dịng hóa xảy ra nếu các VSV này tăng sinh một cách khu trú trong vết thương mà không gây đáp ứng của ký chủ, nhưng vết thương khơng lành

•

Nhiễm trùng khu trú: Nhiễm trùng vết thương xảy ra khi VSV di chuyển vào

lớp sâu hơn và tăng sinh đủ để gây ra đáp ứng cục bộ của ký chủ. Cấy vết thương không phân biệt được giai đoạn dịng hóa với nhiễm trùng

•

Nhiễm trùng lan rộng: Mô xung quanh bị xâm lấn bởi tác nhân nhiễm trùng

gây ra các triệu chứng và dấu hiệu ra ngoài vết loét

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

Faculty of Traditional Medicine

Cơ chế loét

Các bước trong nhiễm trùng vết thương trong lt TM:

•

VSV hình thành biofilm là hàng rào chống lại đáp ứng của ký chủ → VSV tăng sinh

protease → phá hủy mơ, cung cấp chất dinh dưỡng cho biofilm

•

Quản lý vết loét: loại bỏ biofilm

Myers, Ken, et al. Manual of Venous and Lymphatic Diseases: The Australasian College of

Phlebology. CRC Press, 2017.

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Cơ chế loét

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

Faculty of Traditional Medicine28

BN nữ 70 tuổi, loét tĩnh mạch 40 năm

Ren, Shi-Yan, et al. "Strategies and challenges in the treatment of chronic venous leg

ulcers." World Journal of Clinical Cases 8.21 (2020): 5070.

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

University of Medicine and Pharmacy

Chẩn đoán

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

Faculty of Traditional Medicine

Lâm sàng

•Giai đoạn đầu rất ít triệu chứng lâm sàng

•Thường gặp nhất: giãn mao tĩnh mạch và giãn TM dạng lưới

•Đau chi dưới: nặng, khó chịu, căng tức vào cuối ngày

•Ngứa, chuột rút

•Phù mắt cá chân → tăng áp TM và giảm dẫn lưu bạch huyết

•Biến chứng huyết khối TM sâu (DVT) hoặc TM nơng (SVT) → thun tắc phổi

•Chấn thương vùng TM bị giãn → xuất huyết

Ortega, Miguel A., et al. "Understanding chronic venous disease: a critical overview of its

pathophysiology and medical management." Journal of Clinical Medicine 10.15 (2021): 3239.

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

Lâm sàng

•Giai đoạn nặng (CVI≥4): viêm và phù làm thay đổi da và mô dưới da

•Tăng sắc tố do lắng đọng hemosiderin

•Chàm do nhiễm Pseudomonas hoặc Staphylococcus aureus

•Viêm mơ tế bào có thể xảy ra do Streptococcus pyogenes

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

Faculty of Traditional Medicine

Phân loại CEAP

•Clinical: lâm sàng

•Etiology: nguyên nhân

•Anatomy: giải phẫu

•Pathophysiology: sinh lý bệnh

Ortega, Miguel A., et al. "Understanding chronic venous disease: a critical overview of its

pathophysiology and medical management." Journal of Clinical Medicine 10.15 (2021): 3239.

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

Phân loại CEAP

Phân loại theo lâm sàng (C)

C0Bệnh tĩnh mạch khơng có dấu hiệu có thể nhìn thấy hoặc sờ thấy

C1Giãn mao tĩnh mạch (Telangiectasias) hoặc tĩnh mạch dạng lưới (reticular veins)

C2Giãn phình tĩnh mạch (Varicose veins)C2rGiãn phình tĩnh mạch tái phát

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

Faculty of Traditional Medicine

Phân loại CEAP

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

Phân loại CEAP

C4a-Tăng sắc tố

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Faculty of Traditional Medicine

Phân loại CEAP

Myers, Ken, et al. Manual of Venous and Lymphatic Diseases: The Australasian College of

Phlebology. CRC Press, 2017.

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

Phân loại CEAP

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Faculty of Traditional Medicine

Phân loại CEAP

Phân loại theo giải phẫu (A)

1TelGiãn mao tính mạch

1RetGiãn tính mạch dạng lưới

2GSVaTĩnh mạch hiển lớn đoạn trên gối3GSVbTĩnh mạch hiển lớn đoạn dưới gối4SSVTĩnh mạch hiển bé

4AASVTĩnh mạch hiển phụ trước

5NSVTĩnh mạch khơng phải tính mạch hiển

Ortega, Miguel A., et al. "Understanding chronic venous disease: a critical overview of its

pathophysiology and medical management." Journal of Clinical Medicine 10.15 (2021): 3239.

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

Phân loại CEAP

Phân loại theo giải phẫu (A)

6IVCTĩnh mạch chủ dưới15ATVTĩnh mạch chày trước7CIVTĩnh mạch chậu chung15PTVTĩnh mạch chày sau8IIVTĩnh mạch chậu trong16MUSVTĩnh mạch cơ

9EIVTĩnh mạch chậu ngoài16GAVTĩnh mạch cơ sinh đôi10PELVTĩnh mạch vùng chậu16SOVTĩnh mạch cơ dép11CFVTĩnh mạch đùi chung

12DFVTĩnh mạch đùi sâu13FVTĩnh mạch đùi14POPVTĩnh mạch kheo15TIBVTĩnh mạch chày

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Faculty of Traditional Medicine

Phân loại CEAP

Phân loại theo giải phẫu (A)

17TPVTĩnh mạch xuyên vùng đùi18CPVTĩnh mạch xun cẳng chân

AnKhơng xác định vị trí giải phẫu

Ortega, Miguel A., et al. "Understanding chronic venous disease: a critical overview of its

pathophysiology and medical management." Journal of Clinical Medicine 10.15 (2021): 3239.

</div>Trang 41<div class="page_container" data-page="41">

Phân loại CEAP

Phân loại theo nguyên nhân (E)

EpNguyên phátEsThứ phát

EsiThứ phát – nội tĩnh mạchEseThứ phát – ngoại tĩnh mạchEcBẩm sinh

EnKhông xác định nguyên nhân

</div>Trang 42<div class="page_container" data-page="42">

Faculty of Traditional Medicine

Phân loại CEAP

Phân loại theo sinh lý bệnh (P)

PrTrào ngượcPoTắc nghẽn

Pr,oTrào ngược và tắc nghẽnPnKhông xác định bệnh sinh

Ortega, Miguel A., et al. "Understanding chronic venous disease: a critical overview of its

pathophysiology and medical management." Journal of Clinical Medicine 10.15 (2021): 3239.

</div>Trang 44<div class="page_container" data-page="44">

Faculty of Traditional Medicine

•Bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật hoặc can thiệp điều trị suy tĩnhmạch:

44

</div>Trang 45<div class="page_container" data-page="45">

Cận lâm sàng

</div>Trang 46<div class="page_container" data-page="46">

Faculty of Traditional Medicine

</div>Trang 48<div class="page_container" data-page="48">

Faculty of Traditional Medicine

</div>Trang 50<div class="page_container" data-page="50">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

Điều trị bảo tồn

50

</div>Trang 51<div class="page_container" data-page="51">

Kê cao chân

•Kê chân cao hơn mức tim 30 phút x 3-4 lần/ngày

•Cải thiện vi tuần hồn dưới da, lành lt, giảm phù

</div>Trang 52<div class="page_container" data-page="52">

Faculty of Traditional Medicine

Orhurhu, Vwaire, et al. "Management of lower extremity pain from chronic venous

insufficiency: a comprehensive review." Cardiology and Therapy 10.1 (2021): 111-140.

</div>Trang 53<div class="page_container" data-page="53">

Nén ép

Tác dụng:

•Áp lực thấp: giảm phù nề và viêm

•Áp lực cao: giảm trào ngược, tăng chức năng bơm của TM

•Áp lực 10-20 mmHg đủ ngăn phù chân khi ngồi lâu

•Áp lực 50-70 mmHg cần để làm xẹp TM ở tư thế đứng

•Áp lực cao hiệu quả hơn áp lực thấp

•Vớ đa lớp đàn hồi tố hơn đơn lớp khơng đàn hồi

•Mang vớ khơng liên tục 4h/ngày cũng cho thấy hiệu quả

</div>Trang 54<div class="page_container" data-page="54">

Faculty of Traditional Medicine

Nén ép

Tuân thủ vớ tĩnh mạch hoặc băng ép kém do:

•Khó khăn khi mang vào hoặc cởi ra, đặc biệt người già

•Ngứa dẫn đến giã là tổn thương da

•Khó chịu do thời tiết nóng

</div>Trang 55<div class="page_container" data-page="55">

Nén ép

Tránh các tác nhân gây phù:

•Thuốc chẹn kênh calcium

•Thuốc tăng huyết áp

•Thuốc nội tiết tố

•Thuốc chống trầm cảm

</div>Trang 56<div class="page_container" data-page="56">

Faculty of Traditional Medicine

</div>Trang 57<div class="page_container" data-page="57">

Chọn kích thước vớ TM

A. Vòng nhỏ nhất ở cổ chânB. Vòng rộng nhất ở bắp chânC. Vòng đùi cao

</div>Trang 58<div class="page_container" data-page="58">

Faculty of Traditional Medicine

Nén ép

Cải thiện tuân thủ:

•Đầu tiên nên thử với class 1 và dưới gối

•Dùng 2 vớ class 1 chồng lên sẽ dễ hơn so với dùng 1 vớ class 2

•Khơng mang vớ vào ban đêm

•Xem xét thay thế bằng băng ép hoặc thiết bị khác

Myers, Ken, et al. Manual of Venous and Lymphatic Diseases: The Australasian College of

Phlebology. CRC Press, 2017.

</div>Trang 59<div class="page_container" data-page="59">

Thuốc hoạt hóa TM

ThuốcNguồn gốcLiều dùng (mg/ngày)

Cách dùng (lần/ngày)

Micronized purified flavonoid fraction (MPFF)

Rutacae; Citrus aurantium, ssp amara

Sophora japonicaEucalyptus speciesFagopyrum esculentum

Quercetine glucuronide, kaempferol glucoside

Vitis vinifera 100-3001-3

Proanthocyanidins Vitis vinifera 100-3001-3

</div>Trang 60<div class="page_container" data-page="60">

Faculty of Traditional Medicine

Thuốc hoạt hóa TM

ThuốcNguồn gốcLiều dùng (mg/ngày)

Cách dùng (lần/ngày)

Anthocyans Pinus pinaster, P. maritima 300-3603

Coumarin Melilotus officinalisAsperula odorata

90 + 540 troxerutin

Chiết xuất Ruscus Ruscus aculeatus 2-3 viên2-3Chiết xuất Gingko Gingko biloba 2 gói (Gingko,

heptaminol, troxerutin

Nicolaides, Andrew, et al. "Management of chronic venous disorders of the lower limbs.

Guidelines According to Scientific Evidence. Part I." International angiology: a journal of the

International Union of Angiology 37.3 (2018): 181-254.

</div>Trang 61<div class="page_container" data-page="61">

Thuốc hoạt hóa TM

ThuốcNguồn gốcLiều dùng (mg/ngày)

Cách dùng (lần/ngày)

Calcium dobesilateTổng hợp1000-15002-3

</div>Trang 62<div class="page_container" data-page="62">

Faculty of Traditional Medicine

Thuốc hoạt hóa TM

Kết cục (NNT;SMD)

DaflonCyclo FortOxerutinsChiết xuất dẻ ngựa

Calcium dobesilate

ĐauA (4.2; -0.25)A (5; -0.80)B (-; -1.07)A (5.1; -)B (1; -)NặngA (2.9; -0.80)A (2.4; -1.23)B (17; -1.00)A (1; -)Cảm giác phùA (3.1; -0.99)A (4; -2.27)

Co rútB (4.8; -0.46)B/CB (-; -1.7)

TêB/C (3.5; -0.11)A (1.8; -0.86)B (2; -)Thay đổi daA (1.6)

Vòng cổ chânB (-; -0.59)A (-; -0.74)A (4; -)QoLA (-; -0.21)

Ulloa, Jorge H. "Micronized purified flavonoid fraction (MPFF) for patients suffering from chronic

venous disease: a review of new evidence." Advances in Therapy 36.1 (2019): 20-25.

</div>Trang 63<div class="page_container" data-page="63">

Thuốc hoạt hóa TM

</div>Trang 64<div class="page_container" data-page="64">

Faculty of Traditional Medicine

Thuốc hoạt hóa TM

Co rút0.63 (0.38 – 1.05)

Hiệu quả của Cyclo 3® Fort qua 10 RCTs

Kakkos, Stavros K., and Francois A. Allaert. International Angiology: a Journal of the

International Union of Angiology 36.2 (2017): 93-106.

</div>Trang 65<div class="page_container" data-page="65">

Thuốc hoạt hóa TM

Thay đổi màu da0.34 (0.40 – 1.08)

Hiệu quả của sulodexide (50−100 mg/ngày) qua 13 RCTs, n=1901

</div>Trang 66<div class="page_container" data-page="66">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

CVI: YHCT

66

</div>

bài giảng suy tĩnh mạch chi dưới mạn tính chronic venous insufficiency

<b>SUY TĨNH MẠCH CHI DƯỚI MẠN TÍNH</b>

<i><b>Chronic venous insufficiency</b></i>

ThS. Võ Thanh Phong

<b>Đại cương</b>

<b>Thuật ngữ</b>

•<i><b>Bệnh tĩnh mạch mạn tính (chronic venous disease, CVD): bao gồm </b></i>

•<b>Suy</b><i><b>tĩnh mạch mạn tính (chronic venous insufficiency, CVI): đôi khi </b></i>

được dùng thay thế cho CVD nhưng thường dùng để chỉ bệnh tĩnh mạch mạn tính ở chi dưới có liên quan đến biến chứng da.

<b>Thuật ngữ</b>

•<i><b>Bệnh tĩnh mạch nơng (superficial venous disease): chỉ các tĩnh </b></i>

mạch có thể nhìn thấy được ở bất kỳ vị trí nào và kèm những biểu hiện sau, có thể là đơn độc hoặc kết hợp:

<b>Thuật ngữ</b>

•<i><b>Bệnh giãn tĩnh mạch (Varicose disease): chỉ tính giãn tĩnh mạch có </b></i>

kèm theo dịng trào ngược ở tĩnh mạch sâu hơn tĩnh mạch bề mặt (superficial veins), có hoặc khơng có kèm theo trào ngược hoặc tắc nghẽn trong tĩnh mạch sâu.

•<i>Bệnh này thường được dùng để chỉ bệnh dãn tĩnh mạch chi dưới </i>

ảnh hưởng đến các nhánh tĩnh mạch chi dưới, và tĩnh mạch hiển hoặc các tĩnh mạch bề mặt khác, nhưng giãn tĩnh mạch có thể xảy ra ở bất kỳ nơi đâu

<b>Yếu tố nguy cơ</b>

•

•

<b>Yếu tố nguy cơ</b>

<b>Cơ chế bệnh sinh</b>

<b>Hồi lưu tĩnh mạch</b>

<b>Giải phẫu bệnh</b>

•Varicose veins: đặc trưng bởi tổn thương tất cả các lớp của thành tính mạch làm suy yếu tĩnh mạch → giãn

•Đoạn TM phì đại kèm phá hủy cơ trơn, tăng chất nền ngoại bào

•Đoạn teo kèm với giảm cơ trơn và chất nền ngoại bào

•Thấm nhập tế bào viêm ở tất cả các lớp

oxidase-•Các sợi elastic dày và phân mảnh + tăng fibrillin-1 ở TM và da

•Thay đổi chất nền ngoại bào: tăng laminin → tái cấu trúc thành TM

<b>Hóa chất trung gian</b>

•

•

<b>Hóa chất trung gian</b>

<b>Hóa chất trung gian</b>

<b>Hóa chất trung gian</b>

<b>Cơ chế loét</b>

<b>Cơ chế loét</b>

<b>Cơ chế loét</b>

•

•

•

•

<b>Cơ chế loét</b>

•

•

<b>Cơ chế loét</b>

<b>Chẩn đoán</b>

<b>Lâm sàng</b>

•<b>Giai đoạn đầu rất ít triệu chứng lâm sàng</b>

•Thường gặp nhất: giãn mao tĩnh mạch và giãn TM dạng lưới

•Đau chi dưới: nặng, khó chịu, căng tức vào cuối ngày

•Ngứa, chuột rút

•Phù mắt cá chân → tăng áp TM và giảm dẫn lưu bạch huyết

•Biến chứng huyết khối TM sâu (DVT) hoặc TM nơng (SVT) → thun tắc phổi

•Chấn thương vùng TM bị giãn → xuất huyết

<b>Lâm sàng</b>

•<b>Giai đoạn nặng (CVI≥4): viêm và phù làm thay đổi da và mô dưới da</b>

•Tăng sắc tố do lắng đọng hemosiderin

•<i>Chàm do nhiễm Pseudomonas hoặc Staphylococcus aureus</i>

•<i>Viêm mơ tế bào có thể xảy ra do Streptococcus pyogenes</i>

<b>Phân loại CEAP</b>

•<b>Clinical: lâm sàng</b>

•<b>Etiology: nguyên nhân</b>

•<b>Anatomy: </b>giải phẫu

•<b>Pathophysiology: sinh lý </b>bệnh

<b>Phân loại CEAP</b>

<b>Phân loại CEAP</b>

<b>Phân loại CEAP</b>

<b>Phân loại CEAP</b>

<b>Phân loại CEAP</b>

<b>Phân loại CEAP</b>

<b>Phân loại CEAP</b>

<b>Phân loại CEAP</b>

<b>Phân loại CEAP</b>

<b>Phân loại CEAP</b>

•Bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật hoặc can thiệp điều trị suy tĩnhmạch:

<b>Cận lâm sàng</b>

<b>Điều trị bảo tồn</b>

<b>Kê cao chân</b>