Bài tập thảo luận 1 luật sở hữu trí tuệ

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>BÀI TẬP THẢO LUẬN 01: </b>

<b>QUYỀN TÁC GIẢ, QUYỀN LIÊN QUAN</b>

<b>Mơn học: Luật sở hữu trí tuệ</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>b. Tổ chức phát sóng sử dụng tác phẩm điện ảnh đã cơng bố nhằmmục đích thương mại để quảng cáo không phải xin phép nhưng phải trảtiền bản quyền cho chủ sở hữu quyền tác giả kể từ khi sử dụng.</b>

CSPL: Khoản 1,2 Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 ( sửa đổi bổsung năm 2009).

Nhận định này đúng. Theo quy định tại khoản 1,2 Điều 25 Luật Sở hữutrí tuệ năm 2005 ( sửa đổi bổ sung năm 2009) tổ chức phát sóng sử dụng tácphẩm điện ảnh đã cơng bố nhằm mục đích thương mại để quảng cáo khơng

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

phải xin phép nhưng phải trả tiền bản quyền cho chủ sở hữu quyền tác giả kểtừ khi sử dụng. Tuy nhiên, tổ chức phát sóng phải thơng tin về tên tác giả vànguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm.

<b>c. Việc ghi âm, ghi hình trực tiếp một phần cuộc biểu diễn để giảngdạy chỉ cần đáp ứng điều kiện khơng nhằm mục đích thương mại thìkhơng cần xin phép, không cần trả tiền cho chủ sở hữu cuộc biểu diễnđó.</b>

CSPL: Điều 32 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, được sửa đổi bởi khoản 9Điều 1 Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022.

Nhận định này đúng. Vì đây là ngoại lệ theo điều 32, trường hợp khôngcần xin phép, không cần trả tiền cho chủ sở hữu cuộc biểu diễn đó khi mà việcsử dụng ghi âm, ghi hình trực tiếp một phần cuộc biểu diễn để giảng dạy màkhơng nhằm mục đích thương mại.

<b>d.Thời hạn bảo hộ quyền tác giả đối với tác phẩm di cảo là vô thời hạn</b>

CSPL: khoản 1 Điều 3; Điều 17 Nghị định 17/2023/NĐ-CP và được dẫnchiếu đến Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 được sửa đổi bởi khoản 8 Điều 1Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2009.

Nhận định này sai. Vì tác phẩm di cảo là tác phẩm được công bố lần đầusau khi tác giả chết. Nên đối với tác phẩm di cảo thì thời hạn bảo hộ là 50 nămđược tính từ ngày đầu tiên tác phẩm được công bố. Vậy nên quyền tác giả đối

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

với tác phẩm di cảo không được bảo hộ vô thời hạn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>2. Bài tập </b>

<i><b>Nghiên cứu Bản án số 213/2014/DS-ST của Tòa án nhân dân quận Tân</b></i>

<i><b>Bình ngày 14/8/2014 (bên dưới) và trả lời các câu hỏi sau:</b></i>

<b>*Tóm tắt bản án 213/2014/DS-ST ngày 14/08/2014 về vụ án tranh chấpquyền sở hữu trí tuệ:</b>

Nguyên đơn: Ông Nguyễn Văn Lộc

Bị đơn: Công ty CP Xuất Nhập Khẩu và Dịch vụ Ơ tơ Mặt Trời Mọc

Ơng Lộc là tác giả tác phẩm “Hình thức thể hiện tranh tết dân gian”, cáccụm hình ảnh này có nguồn gốc từ văn hố dân gian được ơng thể hiện theophong cách riêng để hình thành nên tác phẩm của mình. Ông Lộc cho rằng đãđăng ký bảo hộ tác phẩm này tại cơ quan Nhà Nước có thẩm quyền nhưng lạikhơng có gì chứng minh là ơng được cấp Giấy chứng nhận bản quyền ngày07/01/2013. Sau đó, ơng phát hiện Cơng ty Mặt Trời Mọc sử dụng cụm hìnhảnh trong tác phẩm trên để trang trí tết và khơng được sự đồng ý của ơng. Dođó, ơng Lộc đã kiện Cơng ty Mặt Trời Mọc vì cho rằng cơng ty đã xâm phạmquyền tác giả của mình. Ơng Nguyễn Văn Lộc yêu cầu công ty Mặt Trời Mọcphải công khai xin lỗi trên 03 tờ báo: Báo tuổi trẻ, Báo thanh niên và báo Phápluật và bồi thường cho ông số tiền 20.000.000 đồng.

Quyết định của Toà án: Bác yêu cầu của ông Nguyễn Văn Lộc về việc yêu

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

cầu Công ty CP XNK & DV 0 tô Mặt Trời Mọc phải công khai xin lỗi trên 03tờ báo: Báo tuổi trẻ, Báo thanh niên và báo Pháp luật và bồi thường cho ông sốtiền 20.000.000 (hai mươi triệu) đồng do việc sử dụng hình ảnh trong tác phẩmcủa ông gây ảnh hưởng đến giá trị của tác phẩm và công việc của ông.

<b>a.Ai là tác giả tác phẩm “Hình thức thể hiện tranh tết dân gian”? Tácphẩm này có được bảo hộ quyền tác giả khơng? Vì sao?</b>

CSPL: Điều 6, Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2022.

Ông Nguyễn Văn Lộc là tác giả tác phẩm “Hình thức thể hiện tranh tếtdân gian”, loại hình: Mỹ thuật ứng dụng. Tác phẩm đã được Cục bản quyềncấp giấy chứng nhận đăng ký bản quyền số 169/2013/QTG ngày 07/01/2013.

Căn cứ theo điểm g Khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ 2022, theođăng ký tác phẩm “Hình thức thể hiện tranh tết dân gian” thuộc loại hình mỹthuật ứng dụng, đây là loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả. Quyềntác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm “Hình thức thể hiện tranh tết dân gian”được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, khơngphân biệt thời điểm đăng ký theo Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ 2022.

<b>b.Từng “cụm hình ảnh” trong tác phẩm “Hình thức thể hiện tranhtết dân gian” có được bảo hộ quyền tác giả khơng? Vì sao?</b>

CSPL: Khoản 2 Điều 4, Điều 14, Điều 23 Luật Sở hữu trí tuệ 2022.Từng “cụm hình ảnh” trong tác phẩm “Hình thức thể hiện tranh tết dân

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

gian” không được bảo hộ quyền tác giả, vì:

Thứ nhất, xét nguồn gốc của các cụm hình ảnh được thể hiện trong tácphẩm của ông Nguyễn Văn Lộc là những hình ảnh đã được lưu truyền trongvăn hóa dân gian từ lâu đời (hình ảnh múa lân, ông địa, liễn chúc tết, ông đồviết chữ...) các tác giả chỉ thay đổi một số đường nét và sắp xếp theo một bốcục và hình thức thể hiện để tạo nên tác phẩm riêng của mình. Do đó, quyềntác giả của các hình ảnh riêng rẽ đã được lưu truyền lâu đời trong văn hóa dângian không thể xác định là của ai.

Thứ hai, quyền tác giả đối với tác phẩm ở đây được xác định chính làbố cục sắp xếp, hình thức thể hiện trong một tổng thể thống nhất không thểtách rời ra theo từng bộ phận để xác định quyền tác giả. Mặt khác, ơngNguyễn Văn Lộc cũng trình bày, theo trình tự đăng ký quyền tác giả nếumuốn bảo hộ cho từng cụm hình ảnh ơng phải lập từng hồ sơ tương ứng vớitừng cụm hình ảnh (ở đây là 05 cụm hình ảnh tương ứng với 05 hồ sơ) đểđăng ký quyền tác giả. Điều này sẽ mất nhiều thời gian nên ơng đã gộp chungcả 05 cụm hình vào trong một tác phẩm để đăng ký quyền tác giả. Từ đó cóthể nhận thấy, quyền tác giả của ơng Nguyễn Văn Lộc đối với từng cụm hìnhriêng rẽ chưa được xác lập.

Do đó, quyền tác giả của ơng Lộc đối với từng “cụm hình ảnh” trongtác phẩm “Hình thức thể hiện tranh tết dân gian” sẽ không được bảo hộ quyềntác giả.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>c. Hành vi của bị đơn có xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của nguyênđơn không? Nêu cơ sở pháp lý.</b>

CSPL: Khoản 3 Điều 49 Luật Sở hữu trí tuệ 2022.

Thứ nhất, căn cứ vào chứng cứ mà ơng Lộc cung cấp thì hình ảnh đượctrang trí trong showroom Cơng ty Mặt Trời Mọc và tác phẩm của ơng Lộc cóđiểm khác biệt về bố cục lẫn hình thức thể hiện. Chứng cứ hình ảnh do ôngcung cấp được chụp bằng điện thoại và khơng có tác dụng chứng minh rằngnhững hình ảnh được trang trí ở showroom đúng với nguyên bản là các bứctranh của ơng.

Thứ hai, nguồn gốc của các cụm hình ảnh được thể hiện trong tác phẩmcủa ông Nguyễn Văn Lộc là những hình ảnh đã được lưu truyền trong văn hóadân gian từ lâu đời (hình ảnh múa lân, ông địa,…) và cách sắp xếp theo một bốcục và hình thức thể hiện để tạo nên tác phẩm riêng của mình. Quyền tác giả ởđây chỉ là bố cục và hình thức sắp xếp các cụm hình ảnh. Ngồi ra, do ơng gộpchung 05 cụm hình ảnh để đăng ký quyền tác giả nên không xác định đượcquyền riêng rẽ từng cụm hình ảnh. Bên cạnh đó, Cơng ty Đăng Viễn đã chorằng họ không sử dụng tác phẩm của ơng Lộc để trang trí tại showroom củacơng ty Mặt Trời Mọc, mà công ty Đăng Viễn sưu tầm, mua lại các hình ảnhriêng rẽ tại các websites (vectordep.vn, nguyenthehien.com) và sau đó họ thiếtkế, sắp xếp, bố cục hình thành hình thức thể hiện khơng khí Tết dân gian chotác phẩm trang trí của mình.

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Thứ ba, căn cứ vào Khoản 3 Điều 49 Luật SHTT hiện hành quy định nhưsau: “Tổ chức, cá nhân đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả,Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan khơng có nghĩa vụ chứng minhquyền tác giả, quyền liên quan thuộc về mình khi có tranh chấp, trừ trường hợpcó chứng cứ ngược lại”. Do đó, theo như dữ kiện trong bản án, hợp đồng giữahai công ty này đã được hoàn thành, nghiệm thu và thanh lý vào ngày05/12/2012 trước thời điểm ông Lộc được cấp Giấy chứng nhận đăng ký bảnquyền, cụ thể là ngày 07/01/2013. Thời điểm ông Lộc được cấp Giấy chứngnhận đăng ký bản quyền sau thời điểm hợp đồng được hồn thành. Nếu muốnbiết có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của mình hay khơng thì ơng Lộcphải có nghĩa vụ

chứng minh điều đó.

Từ các lập luận trên, nhóm cho rằng khơng có hành vi xâm phạm quyềnsở hữu trí tuệ từ phía bị đơn đối với nguyên đơn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>TÒA ÁN NHÂN DÂN QUẬN TÂN BÌNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍMINH</b>

<b>BẢN ÁN 213/2014/DS-ST NGÀY 14/08/2014 VỀ VỤ ÁN TRANHCHẤP QUYỀN SỞ HỮU TRÍ TUỆ</b>

Ngày 14 tháng 8 năm 2014 tại Tòa án nhân dân quận Tân Bình mởphiên tịa xét xử sơ thẩm cơng khai vụ án dân sự thụ lý số 239/2013/TLST-DS ngày 01 tháng 7 năm 2013 về việc “Tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ”theo quyết định đưa vụ án ra xét xử sô 420/2014/QĐST-DS ngày 29 tháng7 năm 2014 giữa các đương sự:

<b>Nguyên đơn: Ông Nguyễn Văn Lộc</b>

Địa chỉ: 117 Ba Tháng Hai, phường 11, quận 10, Tp. Hồ Chí Minh

<b>Bị đơn: CÔNG TY CP Xuất Nhập Khẩu và Dịch Vụ Ô Tơ Mặt Trời Mọc</b>

<b>Đại diện theo pháp luật: Ơng Nguyễn Cơng</b>

<b>Người đại diện theo ủy quyền: Ơng Lê Tấn Đạt</b>

Địa chỉ: 39/28/2C KP Bến Cát, p. Phước Bình, Quận 9, Tp HồChí Minh (Giấy ủy quyền lập ngày 19/02/2014 và ngày20/2/2014)

Người có quyền, nghĩa vụ liên quan:

Công Ty TNHH Dịch Vụ Quảng Cáo Đăng Viễn (VẮNG MẶT)Địa chỉ: 339/1 Tô Hiến Thành, phường 13, quận 10, Tp Hồ Chí

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Minh Người đại diện theo pháp luật: Ông Đặng Vĩnh Lộc Chức vụ: Giám đốc.

<b>-NHẬN THẤY</b>

Theo đơn khởi kiện kèm theo các chứng cứ được Tòa án nhân dânquận Tân Bình tiếp nhận, trong các bản tự khai và trong các biên bản hòagiải tại Tòa án nhân dân quận Tân Bình;

<i><b>Ngun đơn trình bày:</b></i>

Ơng là tác giả của tác phẩm “Hình thức thể hiện tranh tết dân gian”Loại hình: Mỹ thuật ứng dụng, tác phẩm đã được Cục bản quyền cấp giấychứng nhận đăng ký bản quyền số 169/2013/QTG ngày 07/01/2013, cókèm theo hình ảnh đăng ký bản quyền, nội dung tác phẩm là tập hợp nhữnghình ảnh của các nhân vật có nguồn gốc từ dân gian (hình ảnh ơng thầy đồ,múa lân, ơng địa...) được sắp xếp lại để thể hiện khơng khí ngày tết củaViệt Nam. Tranh tết dân gian đã được nhiều tác giả khác thể hiện, nhưngvới mong muốn có cách thể hiện riêng của mình ơng đã tập hợp các hìnhảnh có nguồn gốc từ dân gian và thể hiện mới theo phong cách của riêngông để cho nhân vật sinh động hơn. Trên cơ sở như vậy, ơng đã hình thành05 cụm hình vẽ để gộp chung lại trong 01 tác phẩm với chủ đề: “Hình thứcthể hiện tranh Tết dân gian” cụm từ này ông cũng sử dụng để đặt tên chotác phẩm. Đây là tác phẩm thuộc loại hình mỹ thuật ứng dụng nên hình ảnhsẽ có nhiều phiên bản thay đổi nhưng về cơ bản thì hình gốc vẫn là theotác phẩm đã đăng ký. Ngoài tác phẩm này (bao gồm 05 cụm hình) ơng

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

khơng cịn có tác phẩm nào khác có tên gọi là hình thức thể hiện tranh dângian ngày tết. Theo trình tự đăng ký, ơng phải đăng ký quyền tác giả đối vớitừng cụm hình riêng. Nhưng như vậy thì sẽ phải lập 05 bộ hồ sơ cho nămcụm hình, điều này sẽ mất nhiều thời gian vì vậy ơng quyết định gộp chungcả 05 cụm hình vào trong một tác phẩm để thổ hiện khơng khí ngày Tết dângian đê đăng ký quyền tác giả đối với tác phẩm này. Vì đây là tác phẩm thểhiện khơng khí Tết dân gian nên nêu tách rời từng cụm hình riêng rẽ sẽkhơng thể hiện được tranh chủ đề Tết.

Vào dịp trước Tết quý tỵ (2013), ông phát hiện tại địa điểm “ShowroomHonda ơ tơ Cộng Hịa” trực thuộc chi nhánh Công ty CP xuất nhập khẩu &dịch vụ ô tô mặt trời mọc đã sử dụng hình ảnh trong tác phẩm của ơng đểtrang trí tết và khơng được sự đồng ý của ông. Điều này là hành vi xâmphạm quyền tác giả theo quy định tại điều 28 của Luật sở hữu trí tuệ.

Ngày 03/4/2013 ơng đã gửi văn bản đến Ban giám đốc Công ty ô tôMặt Trời Mọc nêu rõ vấn đề sai phạm của cơng ty, u cầu cơng ty có vănbản trả lời và liên hệ với ông để giải quyết vấn đề nhưng phía cơng tykhơng thực hiện.

Nay ơng u cầu Tịa án buộc Cơng ty CP XNK & DV Ơ tơ Mặt TrờiMọc phải:

- Công khai xin lỗi trên 03 tờ báo (Báo tuổi trẻ, Báo thanh niên vàbáo Pháp

luật).

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

- Bồi thường số tiền 20.000.000 đồng do việc sử dụng hình ảnh trongtác phẩm

của ông gây ảnh hưởng đến giá trị của tác phẩm và cơng việc của ơng.

<i><b>Phía bị đơn trình bày:</b></i>

Vào dịp Tết hàng năm, công ty Mặt Trời Mọc cũng như những cơngty khác đều trang trí phịng trưng bày trong dịp Tết. Ngày 24/12/2012 cơngty Mặt trời mọc có ký hợp đồng số 241212/DV-MTM thuê công ty TNHHdịch vụ quảng cáo Đăng Viễn (Sau đây gọi tắt là công ty Đăng Viễn) thicơng, lắp đặt, trang trí trong trưng bày tại số 18 Cộng Hịa, phường 4, quậnTân Bình (Chi nhánh công ty CP xuất nhập khẩu và dịch vụ ô tô Mặt TrờiMọc). Nay ông Nguyễn Văn Lộc khởi kiện u cầu cơng ty xin lỗi trên báochí do vi phạm quyền tác giả của ông đối với tác phẩm hình thức thể hiệntranh tết dân gian cơng ty Mặt Trời Mọc khơng đồng ý vì các lẽ sau:

Căn cứ theo hợp đồng đã ký kết giữa hai bên, công ty Đăng Viễnchịu trách nhiệm về phần hình ảnh và thiết kế cho việc trang trí tạishowroom của cơng ty nên nếu có vi phạm quyền tác giả của ơng NguyễnVăn Lộc thì trách nhiệm bồi thường và xin lỗi là của công ty Đăng Viền.Mặt khác, căn cứ theo tác phẩm do ơng Lộc xuất trình tại Tịa án so sánhvới phần trang trí của Cơng ty Đăng Viễn tại showxoom của Cơng ty MặtTrời Mọc thì nội dung, bố cục, hình thức thể hiện là khơng giống nhau nêncơng ty cho rằng khơng có việc vi phạm quyền tác giả ở đây.

Người có quyền, nghĩa vụ liên quan, công ty TNHH Dịch vụ quảng

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

cáo Đăng Viễn do ơng Đặng Vĩnh Lộc trình bày:

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

Ngày 24/12/2012 Cơng ty Đăng Viễn có ký với công ty Mặt TrờiMọc hợp đồng cung cấp dịch vụ số 241212/ĐV-MTM, theo dó cơng tyĐăng Viễn chịu trách nhiệm thiết kế, thi cơng trang trí cho showroom củacơng ty Mặt Trời Mọc tại 18 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình. Để thựchiện hợp đồng, cơng ty Đăng ‘Viễn đã tìm mua và tải các hình ảnh rời rạctừ các website (nguyenthehien.com; vectordcp.vn...) trong đó có nhữnghình ảnh như trống đồng, tranh dân gian, ông đồ, liễn chúc tết, hoa mai,hoa đào... đê thiết kế, sắp xếp thành một bố cục và hình thức thể hiện riêngcủa mình nhằm phục vụ cho việc trang trí tại showroom của công ty MặtTrời Mọc. Nay ông Nguyễn Văn Lộc xuất trình tác phẩm “ Hình thức thểhiện tranh tết dân gian” được cục bản quyền tác giả chứng nhận quyền tácgiả của ông đối với tác phẩm này để cho rằng công ty Mặt Trời Mọc sửdụng tác phẩm của ơng để trang trí tại showroom của mình là vi phạmquyền tác giả của ông nên yêu cầu bồi thường và xin lỗi trên báo chí, phíacơng ty Đăng Viễn có ý kiến như sau:

Thể hiện tranh khơng khí tết dân gian, từ trước đến nay đã có nhiềutác giả thể hiện trên cơ sở những hình ảnh thuộc về văn hóa dân gian từ đómỗi tác giả có bố cục và hình thức thể hiện riêng của mình. So sánh tácphẩm của ơng Lộc với tác phẩm của công ty Đăng Viễn trang tríshoVvTOom của cơng ty Mặt Trời Mọc thì nhận thấy bố cục và hình thứcthể hiện của hai tác phẩm là khác nhau nên việc ông Lộc cho rằng công tyMặt Trời Mọc vi phạm quyền tác giả của ông Lộc là không đúng. Do

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

khơng có việc vi phạm quyền tác giả ở đây nên u cầu của ơng Lộc làkhơng có cơ sở để chấp nhận.

<i><b>Tại phiên tịa hơm nay:</b></i>

<b>Ngun đơn:</b>

- Ơng Lộc căn cứ vào khoản 3, 6, 8 của Điều 28 Luật sở hữu trí tuệsửa đổi bổ sung để cho rằng Công ty Mặt Trời Mọc vi phạm quyền tác giảcủa ơng.

- Ơng Lộc cho rằng các hình ảnh đăng ký bản quyền kèm theo giấychứng nhận bản quyền là do ông tự tạo, tự vẽ và vẽ vào năm 2012, ơng lấycảm hứng từ văn hóa dân gian, tranh tết dân gian đã được nhiều tác giả thểhiện, mỗi tác giả có bố cục và hình thức thế hiện riêng của mình, do vậy,hình ảnh đăng ký bản quyền này là tác phẩm đã được Cục bản quyền cấpgiấy chứng nhận đăng ký bản quyền số 169/2013/QTG ngày 07/01/2013 làthuộc quyền sở hữu trí tuệ của ơng.

- Khơng có gì chứng minh là các bức tranh được trang trí tại cửahàng trưng bày 18 Cộng Hòa, phường 4, Tân Bình đúng với ngun bản làcác bức tranh của ơng.

- Xuất trình văn bản số 202/BQTG-QLQTG-QLQ về việc trả lời dơnthư của ông Nguyễn Văn Lộc của Cục bản quyền tác giả ngày 29/7/2014,ông cho rằng Tác phẩm mỹ thuật ứng dụng của ông được cấp Giấy chứngnhận và bảo hộ tổng thể, ông không cần phải chứng minh quyền tác giả

</div>