quản lý chi ngân sách nhà nước tại ubnd xã hoàng diệu huyện chương mỹ thành phố hà nội

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU...1

NỘI DUNG...3

1. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách nhà nước...3

1.1. Lý luận về ngân sách Nhà nước...3

1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước...3

1.1.2. Khái niệm thu ngân sách nhà nước...3

1.1.3. Khái niệm chi ngân sách...3

1.1.4. Vai trò ngân sách nhà nước...3

1.2. Lý luận về quản lý ngân sách...5

1.2.1. Khái niệm về quản lý ngân sách nhà nước...5

1.2.2. Nội dung quản lý ngân sách Nhà nước...5

2. Thực trạng quản lý ngân sách Nhà nước tại UBND xã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội...5

2.1. Quản lý thu ngân sách nhà nước tại UBND xã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội...5

2.2. Quản lý chi ngân sách nhà nước tại UBND xã Hoàng Diệu, huyện ChươngMỹ, thành phố Hà Nội...7

2.3 Đánh giá công tác quản lý ngân sách trên địa bàn xã...9

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT1 KTTT Kinh tế thị trường;2. KT-XH Kinh tế - xã hội;3. UBND Ủy ban nhân dân;4. NSNN Ngân sách nhà nước

2

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

MỞ ĐẦU

Hoạt động quản lý nhà nước luôn là một trong những mối quan tâm hàngđầu của Đảng, Nhà nước, nhất là đối với vấn đề Tài chính, Kế hoạch. Có thể thấyrằng trong hệ thống tài chính quốc gia ngân sách nhà nước là khâu chủ đạo, là điềukiện vật chất cho sự phát triển của đất nước .

Chính quyền cấp xã là một bộ phận khơng thể thiếu được trong hệ thốngchính quyền địa phương; là nơi trực tiếp liên hệ với dân, giải quyết cơng việc củadân, gắn bó với đời sống của dân, do dân và vì dân nên chính quyền cấp xã phải sửdụng ngân sách như một công cụ, phương tiện để thực hiện chức năng và nhiệm vụcủa mình.

Ngân sách nhà nước có vai trị rất quan trọng trong toàn bộ hoạt động kinhtế xã hội, an ninh, quốc phòng và đối ngoại của đất nước. Vai trị của ngân sách nhànước ln gắn liền với vai trò của nhà nước theo từng giai đoạn nhất định. Trongnền kinh tế thị trường, ngân sách nhà nước đảm nhận vai trị quản lý vĩ mơ đối vớitồn bộ nền kinh tế, xã hội.

Ngân sách nhà nước là công cụ điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế xã hội, địnhhướng phát triển sản xuất, điều tiết thị trường, bình ổn giá cả, điều chỉnh đời sốngxã hội. Về mặt kinh tế, ngân sách nhà nước có vai trị kích thích sự tăng trưởngkinh tế theo định hướng phát triển kinh tế xã hội thông qua các công cụ thuế vàthuế xuất của nhà nước.Về mặt xã hội, ngân sách nhà nước có vai trị điều tiết thunhập giữa các tầng lớp dân cư trong xã hội. Về mặt thị trường, ngân sách nhà nướcđược sử dụng như một cơng cụ để góp phần bình ổn giá cả và kiềm chế lạm phát.Ngân sách nhà nước cấp xã là một cấp ngân sách thuộc ngân sách địa phương và làmột cấp ngân sách hoàn chỉnh thuộc ngân sách nhà nước do UBND xã điều hànhđể thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Luật ngân sách nhà

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

nước năm 2002 là cơ sở pháp lý cơ bản để tổ chức quản lý ngân sách nhà nước nóichung và ngân sáchxã nói riêng nhằm phục vụ cho công cuộc đổi mới đất nước.

Ngân sách xã Hồng Diệu, huyện Chương Mỹ đã đóng góp vai trị tích cựctrong việc thực hiện nhiệm vụ kinh tế, xã hội của cả nước nói chung và của xãHồng Diệu nói riêng và đối với UBND huyện nói chung. Việc cân đối ngân sáchnhà nước của xã luôn đạt ở mức cao tuy nhiên công tác quản lý ngân sách xã cònmột số bất cập như tính cơng khai minh bạch trong cơng tác quản lý ngân sách nhànước chưa cao, nguồn thu ngân sách không ổn định, việc phát triển và nuôi dưỡngnguồn thu chưa xứng với tiềm năng, thu ngân sách hàng năm không đủ chi trongkhi tiềm lực thu ngân sách của xã vẫn còn nhiều khả năng thu đạt hoặc vượt chỉtiêu ngân sách mà tỉnh giao nhưng cho đến nay huyện vẫn phải trợ cấp một phầnngân sách để cân đối thu chi của xã. Vì vậy vấn đề tăng cường quản lý ngân sáchxã trong giai đoạn hiện nay là hết sức cần thiết, đây chính là lý do tôi chọn đề tài “Quản lý ngân sách nhà nước tại chính quyền địa phương cấp xã trên địa bànxã Hoàng Diệu, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội” làm đề tài tiểu luận kếtthúc môn.

2

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

NỘI DUNG1. Cơ sở lý luận về quản lý ngân sách nhà nước1.1. Lý luận về ngân sách Nhà nước

1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước

Căn cứ theo Luật ngân sách Nhà nước: Ngân sách nhà nước là toàn bộ cáckhoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời giannhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiệncác chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.

1.1.2. Khái niệm thu ngân sách nhà nước

Thu ngân sách Nhà nước là việc Nhà nước dùng quyền lực của mình để tậptrung một phần nguồn tài chính quốc gia hình thành quĩ ngân sách Nhà nước nhằmthỏa mãn các nhu cầu chi tiêu của Nhà nước. Cơ cấu thu ngân sách Nhà nước lànội dung các khoản thu ngân sách Nhà nước và tỉ trọng từng khoản thu trong tổngthu ngân sách Nhà nước.

1.1.3. Khái niệm chi ngân sách

Chi ngân sách Nhà nước là quá trình sử dụng quỹ ngân sách Nhà nước theonguyên tắc nhất định/ đã được quy định, lên dự thảo cho việc thực hiện các nhiệmvụ của Nhà nước.

1.1.4. Vai trò ngân sách nhà nước

Ngân sách nhà nước là khâu tài chính tập trung quan trọng nhất, là kế hoạchtài chính cơ bản, tổng hợp của Nhà nước. Nó giữ vai trị chủ đạo trong hệ thống tàichính và có vai trị quyết định sự phát triển của nền KT-XH. Vai trò của Ngân sáchnhà nước được xác lập trên cơ sở chức năng và nhiệm vụ cụ thể của nó trong từnggiai đoạn cụ thể. Phát huy vai trò của Ngân sách nhà nước như thế nào là thước đođánh giá hiệu quả điều hành, lãnh đạo của Nhà nước.

Trong nền KTTT định hướng XHCN ở nước ta hiện nay, Ngân sách nhànước có các vai trị chủ yếu sau:

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

– Thứ nhất, với chức năng phân phối, ngân sách có vai trị huy động nguồntài chính để đảm bảo nhu cầu chi tiêu của Nhà nước và thực hiện sự cân đối thu chitài chính của Nhà nước. Đó là vai trò truyền thống của Ngân sách nhà nước trongmọi mơ hình kinh tế. Nó gắn chặt với các chi phí của Nhà nước trong q trìnhthực hiện nhiệm vụ của mình.

– Thứ hai, Ngân sách nhà nước là cơng cụ tài chính của Nhà nước góp phầnthúc đẩy sự tăng trưởng của nền kinh tế, điều chỉnh kinh tế vĩ mô. Nhà nước sửdụng Ngân sách nhà nước như là cơng cụ tài chính để kiềm chế lạm phát, ổn địnhthị trường, giá cả cũng như giải quyết các nguy cơ tiềm ẩn về bất ổn định KT-XH.

Muốn thực hiện tốt vai trò này Ngân sách nhà nước phải có quy mơ đủ lớnđể Nhà nước thực hiện các chính sách tài khóa phù hợp (nới lỏng hay thắt chặt)kích thích sản xuất, kích cầu để góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ổn định xãhội.

– Thứ ba, Ngân sách nhà nước là cơng cụ tài chính góp phần bù đắp nhữngkhiếm khuyết của KTTT, đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệ môi trường, thúc đẩyphát triển bền vững. KTTT phân phối nguồn lực theo phương thức riêng của nó,vận hành theo những quy luật riêng của nó.

Mặt trái của nó là phân hóa giàu nghèo ngày càng tăng trong xã hội, tạo rasự bất bình đằng trong phân phối thu nhập, tiềm ẩn nguy cơ bất ổn định xã hội.Bên cạnh đó do mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận nên các chủ sở hữu nguồn lựcthường khai thác tối đa mọi nguồn tài nguyên, mơi trường sinh thái bị hủy hoại,nhiều loại hàng hóa và dịch vụ mà xã hội cần nhưng khu vực tư nhân khơng cungcấp như hàng hóa cơng cộng.

Do đó nếu để KTTT tự điều chỉnh mà khơng có vai trị của Nhà nước thì sẽphát triển thiếu bền vững. Vì vậy Nhà nước sử dụng Ngân sách nhà nước thơngqua cơng cụ là chính sách thuế khóa và chi tiêu công để phân phối lại thu nhậpgiữa các tầng lớp dân cư trong xã hội, cung cấp hàng hóa dịch vụ cơng cho xã hội,

4

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

chú ý phát triển cân đối giữa các vùng, miền đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệmôi trường sinh thái.

Vai trị của ngân sách nhà nước vơ cùng quan trọng trong việc điều tiết vàquản lý mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Vì vậy, cần phải có sự cân bằng trongthu chi ngân sách.

1.2. Lý luận về quản lý ngân sách

1.2.1. Khái niệm về quản lý ngân sách nhà nước

Quản lý ngân sách nhà nước là hoạt động của các chủ thể quản lý ngân sáchnhà nước thơng qua việc sử dụng có chủ định các phương pháp quản lý và cáccông cụ quản lý để tác động và điều khiển hoạt động của ngân sách nhà nước nhằmđạt được các mục tiêu đã định.

1.2.2. Nội dung quản lý ngân sách Nhà nước

Nội dung của phân cấp quản lý ngân sách nhà nước gồm 5 vấn đề chính:+ Phân chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách;

+ Giao nhiệm vụ chi cho các cấp;

+ Các khoản bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới; + Vay nợ của chính quyền địa phương;

+ Vấn đề trao quyền tự chủ cho các đơn vị sử dụng vốn ngân sách nhà nước.2. Thực trạng quản lý ngân sách Nhà nước tại UBND xã Hoàng Diệu, huyệnChương Mỹ, thành phố Hà Nội

2.1. Quản lý thu ngân sách nhà nước tại UBND xã Hoàng Diệu, huyệnChương Mỹ, thành phố Hà Nội

Hoạt động thu ngân sách luôn là vấn để được cấp chính quyền địa phương cấp xã quan tâm chỉ đạo thực hiện. Tình hình thực hiện thu ngân sách trên địa bàn xã Hoàng Diệu năm 2021 được thể hiện qua bảng số liệu 2.1 sau đây

Bảng 2.1 Tình hình thực hiện thu và ước thu ngân sách địa phương trên địabàn xã Hoàng Diệu năm 2021

ĐVT: Triệu đồng

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

STT ^{Thu ngân sách} ^{Thực hiện thu} ^{Ước thực hiện}1 Thu bổ sung ngân sách cấp trên 124 tỷ 240 12 tỷ 242

(Nguồn: Báo cáo UBND xã Hoàng Diệu)Qua bảng số liệu 2.1 ta có thể thấy:

- Tình hình thu ngân sách năm 2021

- Thu bổ sung ngân sách cấp trên : 9 tỷ187 triệu đồng, trong đó:Thu bổ sungcân đối: 5 tỷ 900 triệu đồng; Thu bổ sung có mục tiêu: 3 tỷ 287 triệu đồng;

- Thu tại xã : 472,670 triệu đồng, trong đó: Thu hoa lợi đất cơng: 323,6 triệuđồng; Thu phí chứng thực: 46,4 triệu đđồn; Thu khác ( Phạt vi phạm hành chính):102,5 triệu đồng.

- Thu điều tiết: 103,7 triệu đồng trong đó: Thu phí mơn bài: 6,4 triệu đồng;Thuế Phi nông nghiệp: 61,4 triệu đồnđ; Lệ phí trước bạ: 35.8 triệu đồng

- Thu chuyển nguồn: 9 tỷ 488 triệu đồng.- Thu kết dư ngân sách: 124 triệu đồng*Ước thực hiện

- Thu bổ sung ngân sách cấp trên : 12 tỷ 242 triệu đồng, trong đó: Thu bổsung cân đối: 6 tỷ 300 triệu đồng; Thu bổ sung có mục tiêu: 6 tỷ 342 triệu đồng;

- Thu tại xã : 573,720 triệu đồng, trong đó: Thu hoa lợi đất công: 420,6 triệuđồng; Thuế Phi nông nghiệp: 62 triệu đồnđ; Thu phí chứng thực: 50.5 triệu đồnđ;Thu khác ( Phạt vi phạm hành chính): 102,5 triệu đồng.

Thu điều tiết:106,3 triệu đồng trong đó: Thu phí mơn bài: 6,4 triệu đồng;Thuế Phi nông nghiệp: 62 triệu đồng; Lệ phí trước bạ: 37.8 triệu đồng

6

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Thu chuyển nguồn: 9 tỷ 488 triệu đồng.Thu kết dư ngân sách: 124 triệu đồngĐánh giá chung:

Tình hình thu NSNN năm 2021 giảm so với dự toán giao và so với cùng kỳ.Chỉ có 3/8 chỉ tiêu thu vượt dự tốn cụ thể:

- Các khoản thu hồn thành và vượt dự tốn giao:

+ Thu quỹ đất cơng ích và hoa lợi cơng sản: Đạt 210 % dự tốn.từ+ Các khoản thu khác: Đạt 513% dự toán.

+ Thuế sử dụng đất phi nơng nghiệp: 112% dự tốn- Các khoản thu khơng đạt dự tốn giao.

+ Lệ phí trước bạ chỉ đạt 47 % dự tốn giao .+ Phí chứng thực chỉ đạt 63% dự tốn giao+ Phí mơn bài: 49% dự tốn giao

- Thu bổ sung có mục tiêu tăng do Ngân sách huyện bổ sung hỗ trợ ngườilao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 tính đến hết tháng 11 là 1 tỷ 491 triệuđồng; Bổ sung kinh phí chi bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp là 315 triệu đồng;hỗ trợ kinh phí phịng chống dịch: 350 triệu đồng; Hỗ trợ kinh phí quy hoạch khutrung tâm xã 375 triệu; Thu từ đền bù đấu giá đất 1 tỷ 185 triệu đồng.Thu bổ sungkinh phí cải cách tiền lương 270 triệu đồng, huyện hỗ trợ kinh phí tu bổ đình BàiTrượng 400 triệu; thu bổ sung kinh phí tặng quà người cao tuổi 70,1 triệu

- Thu chuyển nguồn 9 tỷ 488 triệu đồng

Nhìn chung mọi hoạt động thu ngân sách xã chủ yếu phụ thuộc vào ngânsách cấp trên hỗ trợ bổ sung.

2.2. Quản lý chi ngân sách nhà nước tại UBND xã Hồng Diệu, huyện ChươngMỹ, thành phố Hà Nội

Cơng tác chi ngân sách năm 2021 trên địa bàn xã Hoàng Diệu được thể hiện qua bảng số liệu 2.2 sau đây:

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Bảng 2.2. Tình hình thực hiện chi ngân sách năm 2021 trên địa bàn xãHoàng Diệu

ĐVT: Triệu đồng

Ước thựchiện1 Đầu tư xây dựng cơ bản 7 tỷ 749 10 tỷ 653

(Nguồn: Báo cáo UBND xã)Qua bảng số liệu 2.2 ta có thể thấy:

Ước chi ngân sách xã năm 2021 đạt cao so với dự toán giao là do:

- Chi đầu tư tăng do các khoản chi khơng được giao trong dự tốn đầu nămnhư: chi chuyển nguồn từ năm 2020 sang năm 2021, bổ sung kinh phí từ nguồn đấtđấu giá, chi sửa chữa đình Bài Trượng .

- Chi thường xuyên tăng do: Phát sinh tăng kinh phí cải cách tiền lương,một số chính sách mới, nguồn bổ sung mục tiêu của cấp huyện và một số khoản chiphát sinh khác tại địa phương. Chi quản lý hành chính đạt 290 % chi cho cơng tácphòng chống dịch Covid-19; chi hoạt động của UBND đạt 574 % do bổ sung kinhphí hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.

Trong đó:

Chi Đầu tư xây dựng cơ bản 7 tỷ 449 triệu đồng trong đó:

- Chi đầu tư xây dựng cơ bản cơng trình “ Đường giao thơng nơng thơn TrạiHiền” : 6 tỷ 264 triệu đồng;

- Chi từ nguồn hỗ trợ đền bù đấu giá đất cơng trình “ Cải tạo rãnh thoát nướctừ Trạm y tế đi Trường THCS : 357 triệu đồng; Cơng trình Cải tạo rãnh thốt nướctừ Xóm Giữa đi xóm Thượng thơn Bài Trượng”: 828 triệu đồng

- Chi thường xuyên 9 tỷ 289 triệu đồng.

Các ngành đồn thể bám sát dự tốn chi được giao đầu năm. Xong bên cạnh8

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

đó phát sinh một số nhiệm vụ chi trong năm nên một số ngành tăng cụ thể như sau:+ Chi công tác HĐND: 787 triệu đồng, vượt 81 % so dự toán giao do năm2021 trong dự tốn khơng giao kinh phí phục vụ bầu cử HĐND huyện bổ sungkinh phí 315 triệu đồng.

+ Chi hoạt động của ủy ban nhân dân : 4 tỷ 896 triệu vượt 91,8% so dự toángiao :

Do huyện bổ sung kinh phí chi trả hỗ trợ người lao động gặp khó khăn dođại dịch Covid-19 với số tiền 1 tỷ 491 triệu; bổ sung kinh phí quy hoạch khu trungtâm xã Hoàng Diệu với số tiền là 375 triệu đồng; bổ sung kinh phí cải cách tiềnlương với số tiền là 270 triệu….

+ Chi an ninh: 377 triệu đồng tăng 5% so dự toán do bổ sung kinh phí chi<small>;</small>

cho cơng tác cấp căn cước cơng dân trên địa bàn xã, chi sưa chữa phòng làm việcban công an;

+ Chi hội chữ thập đỏ, hội người cao tuổi kinh phí vượt 57% so với dự tốndo trong năm tổ chức đại hội hết nhiệm kỳ ;

+ Chi công tác đài truyền thanh: 120 triệu đồng tăng 160% so với dự tốngiao do phát sinh kinh phí sửa chữa đài truyền thanh.

+ Chi sự nghiệp y tế: 638 triệu đồng, tăng 375% so với dự toán giao do phátsinh chi cho cơng tác phịng chống dịch Covid-19.

2.3 Đánh giá công tác quản lý ngân sách trên địa bàn xã2.3.1. Kết quả đạt được

- Năm 2021, gặp phải rất nhiều khó khăn, đặc biệt là xảy ra dịch Covid-19.Song, với sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng ủy, HĐND, UBND xã, sự nỗ lựcphấn đấu của các ban ngành đoàn thể và tầng lớp nhân dân, kinh tế - xã hội của xãvẫn tiếp tục phát triển, an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội được giữ vững, cơngtác quốc phịng - qn sự địa phương được thực hiện tốt, các vấn đề an sinh xã hộiđược đảm bảo.

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

- Các nhiệm vụ chi đầu tư, chi thường xuyên và sử dụng dự phòng ngân sáchđảm bảo đúng Luật Ngân sách quy định, kết quả đạt được trên các lĩnh vực kinh tế-xã hội, quốc phòng - an ninh đã phản ánh chất lượng thực hiện nhiệm vụ; đồngthời tích cực thục hiện công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, nâng cao hiệuquả sử dụng vốn ngân sách nhà nước trên mọi phương diện.

2.3.2. Hạn chế tồn tại và nguyên nhân

- Đối với thu ngân sách nhà nước trên địa bàn cịn 3/8 khoản thu khơng đạtdự tốn hội đồng nhân dân xã giao (lệ phí trước bạ, phí mơn bài, chứng thực).

- Đối với các khoản thu phí chứng thực và phí các khoản lệ phí khác giaodịch qua bộ phận một cửa có mức thu phí thấp, bị ảnh hưởng nhiều do thời giangiãn cách xã hội theo yêu cầu của Chính phủ thực hiện trên phần mềm dịch vụcông trực tuyến liên thông 3 cấp của Thành phố theo quy định tại Thông tư số281/TT-BTC ngày 14/11/2016 cua Bộ Tài chính.

- Đối với chi ngân sách một số ngành cịn chi vượt dự tốn do trong năm,xây đựng dự tốn cịn chưa bám sát nhiệm vụ của ngành mình. Do ngân sách địaphương phải phụ thuộc hoàn toàn từ phân bổ cấp trên dẫn đến nhiều nhiệm vụkhông đáp ứng đúng theo yêu cầu.

10

</div>