tiểu luận môn văn hóa đa quốc gia đề tài văn hóa kyrgyzstan

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

<b>KHOA THƯƠNG MẠI DU LỊCH </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>2.5.1. L i s ng du m</b>ố ố ục và đờ ố<b>i s ng c</b>ủa ngườ<b>i Kyrgyz</b> ... 10

<b>III. THÀNH T</b>ỰU VĂN MINH CỦ<b>A KYRGYZSTAN</b> ... 13

<b>V. CỬ CH GIAO TI</b>Ỉ ẾP TRONG ĐỜ<b>I S NG VÀ KINH DOANH</b>Ố ... 20

<b>5.1. C CH GIAO TI P CHÀO H</b>Ử Ỉ Ế <b>ỎI ... 20 </b>

<b>5.2. GIAO TI P TRONG KINH DOANH</b>Ế ... 20

<b>VI. CÁC ĐỊA ĐIỂM NỔI TIẾNG VÀ DU LỊCH ... 22 </b>

6.1. ĐỊA ĐIỂ<b>M DU L</b>ỊCH KHI ĐẾ<b>N KYRGYZSTAN ... 22 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>6.1.1. H Issyk-Kul</b>ồ ... 22

<b>6.1.2. Karakol ... 22 6.1.3. Tháp Burana ... 23 6.2. NH NG KINH NGHI</b>Ữ <b>ỆM ĐỂ ĐI DU LỊCH KYRGYZSTAN THU N </b>Ậ

<b>LỢI ... 24 VII. KẾT LUẬN ... 25 TÀI LI U THAM KH</b>Ệ <b>ẢO ... 26 </b>

<b>Too long to read onyour phone? Save</b>

to read later onyour computer

Save to a Studylist

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>I. T NG QUÁT V KYRGYZSTAN </b>Ổ Ề

<b>1.1. KHÁI QUÁT </b>

Kyrgyzstan được m nh danh là trái tim Trung Á. ệ Đất nước này có nền văn hóa phong phú, đa dạng v i nh ng truy n thớ ữ ề ống như săn bắ ằng đạt b i bàng, b n cung, ắcưỡi ngựa,… và là quốc gia hiếm hoi còn giữ lố ối s ng du mục đến tận ngày nay.

- Tên đầy đủ: C ng Hịa Kyrgyzstan ộ- Thủ đơ: Bishkek

- Di n tích: 199,951 km² ệ- Dân s : ố 5.362.800 người (2009) - Mã s vùng: +996 ố

- Đơn vị ề ệ ti n t : Som Kyrgyzstan (KGS)

<b>1.2. V </b>Ị TRÍ ĐỊ<b>A LÝ </b>

Nằm ở Trung Á, giáp Kazakhstan, Trung Qu c, Tajikistan, Uzbekistan. Tố ọa độ: 41000 vĩ bắc, 75000 kinh đông.

Lãnh th tách r i: Có mổ ờ ột vùng đất tách kh i m u quỏ ẫ ốc, đó là ngơi làng nhỏBarak, Kyrgyzstan, (dân số 627 người) tại thung lũng Fergana. Làng này bị lãnh th ổUzbekistan bao quanh và n m gi a các th tr n Margilan và Fergana. ằ ữ ị ấ

Có bốn vùng đất Uzbekistan nằm trong lãnh thổ Kyrgyzstan. Hai trong số đó là các th tr n Sokh (di n tích 325 km² v i dân sị ấ ệ ớ ố 42.800 người năm 1993, dù mộ ốt s ước tính cho r ng con s này có th lên tằ ố ể ới 70.000 người; 99% là người Tajik, số còn lại là người Uzbek), và Shakhrimardan (cũng được gọi là Shakirmardon hay Shah-i-Mardan, di n tích 90 km² và dân s là 5.100 ệ ố ngườ năm 1993; 91% là người i Uzbek, số còn lại là người Kyrgyz); hai vùng lãnh th nhổ ỏ khác là Chuy-Kara (hay Kalacha,

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

dài kho ng 3 km và r ng 1 km) và Dzhangail (m t chả ộ ộ ấm đất nh ch có chi u ngang ỏ ỉ ề2 hay 3 km). Chuy-Kara n m trên sông Sokh, gi a biên gi i Uzbek và khu lãnh th ằ ữ ớ ổtách kh i m u qu c Sokh. ỏ ẫ ố

Có hai vùng lãnh th c a Tajikistan n m g n trong Kyrgyzstan: Vorukh (di n ổ ủ ằ ọ ệtích kho ng 95 và 130 km², dân sả ố được ước lượng trong kho ng 23.000 và 29.000, ả95% người Tajik và 5% Kyrgyz, sống tại 17 ngơi làng), nằm cách 45 km phía nam Isfara trên b ph i sông Karafshin, và mờ ả ột khu định cư nhỏ ần ga đườ g ng sắt Kyrgyz Kairagach.

<b>1.3. ĐỊA HÌNH </b>

Kyrgyzstan là một nước nằm kín trong lục địa tại Trung Á, giáp biên giới với Kazakhstan, Trung Quốc, Tajikistan và Uzbekistan. Vùng núi non Tian Shan bao ph ủ80% đất nước (vì th Kyrgyzstan th nh thoế ỉ ảng cũng được g i là "Thọ ụy Sĩ vùng Trung Á), ph n di n tích cịn l i gầ ệ ạ ồm các thung lũng và châu thổ. H Issyk-Kul tây b c ồ ở ắTian Shan là h l n nh t t i Kyrgyzstan và là h trên núi l n th hai trên th gi i sau ồ ớ ấ ạ ồ ớ ứ ế ớTiticaca. Những đỉnh cao nhất n m trên r ng Kakshaal-Too, hình thành nên biên gi i ằ ặ ớvới Trung Quốc. Đỉnh Jengish Chokusu, độ cao 7.439 m, là điểm cao nhất và được các nhà địa chất (dù không phải là các nhà leo núi) coi là đỉnh nằm xa nhất phía bắc

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

thế giới. Mùa đông với nh ng tr n tuyữ ậ ết rơi dày mang tới nh ng tr n l t vào mùa ữ ậ ụxuân và thường gây thi t h i l n phía h ngu n. Nhệ ạ ớ ạ ồ ững dòng nước ch y t trên cao ả ừcũng là tiềm năng lớn cho thủy điện.

<b>1.4. KHÍ H U </b>Ậ

Khí h u c a Kyrgyzstan khác bi t theo tậ ủ ệ ừng vùng. Thung lũng Fergana phía tây nam thu c ki u khí h u c n nhiộ ể ậ ậ ệt đới và r t nóng vào mùa hè, v i nhiấ ớ ệt độ đạ ớ t t i 40 °C (104 °F). Các vùng đồi phía bắc thuộc khí hậu ơn hồ và Tian Shan từ kiểu khí hậu lục địa khơ tới khí h u c c, tùy thuậ ự ộc độ cao. T i các vùng l nh nh t nhiạ ạ ấ ệt độ ở mức d i không trong khoướ ảng 40 ngày mùa đông, và thậm chí t i m t s vùng sa m c ạ ộ ố ạcịn có tuyết rơi thường xun trong thời kỳ này.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>II. NÉT ĐẶC TRƯNG VỀ CHÍNH TR , QUÂN S KINH T</b>Ị Ự Ế, VĂN

<b>HĨA VÀ TƠN GIÁO KYRGYZSTAN </b>Ở

<b>2.1. V CHÍNH TR </b>Ề Ị

<b>2.1.1. Chế độ chính tr </b>ị

Chính tr c a Kyrgyzstan, chính thị ủ ức được g i là C ng hịa Kyrgyzstan, di n ra ọ ộ ễtrong khn kh c a m t h th ng t ng thổ ủ ộ ệ ố ổ ống đại diện cho nước c ng hòa dân ch , ộ ủtheo đó Tổng thống là nguyên thủ quốc gia và Chủ tịch Nội các Bộ trưởng là người đứng đầu chính ph . Quyủ ền hành pháp được th c hi n b i chính ph . Quy n l p pháp ự ệ ở ủ ề ậđược trao cho cả chính phủ và quốc hội. Economist Intelligence Unit đã đánh giá Kyrgyzstan là một "ch ế độ lai" vào năm 2019.

Không giống như các nước láng giềng độc đoán - Kazakhstan, Tajikistan, Turkmenistan và Uzbekistan - Kyrgyzstan đã có một hệ thống chính trị đa nguyên hơn kể từ khi Liên Xô sụp đổ. Kyrgyzstan đã xoay chuyển giữa các hình thức chính phủ độc đoán và dân chủ. Ba tổng thống độc tài đã bị ật đổ l khỏi văn phòng kể từ năm 2005 do các cuộc biểu tình phổ biến.

<b>2.1.2. Các đơn vị hành chính </b>

Kyrgyzstan được chia thành b y vùng (tiả ếng Kyrgyz: облустар). Các vùng được chia thành 44 huy n (tiệ ếng Kyrgyz: аймактар, aymaqtar;). Các huyệ ại đượn l c chia ra thành các huy n nông thôn c p qu n lý th p nh t, bao g m t t cệ ở ấ ả ấ ấ ồ ấ ả các khu định cư nơng thơn (yl ưkmưtü) và các làng khơng có chính quyền đơ thị liên kết.

Các thành ph Bishkek và Osh có tình tr ng "t m quan tr ng cố ạ ầ ọ ủa nhà nước" và không thu c v b t k khu v c nào. M i khu vộ ề ấ ỳ ự ỗ ực được lãnh đạo bởi một akim (th ng ốđốc khu vực) do tổng thống bổ nhiệm. Các akims của quận được bổ nhiệm bởi các akims trong khu v c. ự

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Các khu v c, các thành ph ự ố độc lập, và các phân khu được chia như sau: (1) Thành ph Bishkek ố

- Quận Lenin - Huyện Oktyabr - Huyện Birinchi May - Huyện Sverdlov (2) Vùng Batken

- Quận Batken - Huyện Kadamjay - Quận Leylek (3) Vùng Chüy

- Huyện Alamüdün - Huyện Chüy - Huyện Jayyl - Quận Kemin - Huyện Moskva - Huyện Panfilov - Huyện Sokuluk - Huyện Ysyk-Ata (4) Vùng Jalal-Abad

- Huyện Aksy - Huyện Ala-Buka - Huyện Bazar-Korgon - Huyện Chatkal - Quận Nooken - Huyện Suzak - Quận Toguz-Toro - Quận Toktogul (5) Vùng Naryn

- Huyện Ak-Talaa - Huyện At-Bashy

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

- Huyện Jumgal - Huyện Kochkor - Quận Naryn (6) Vùng Osh

- Huyện Alay - Huyện Aravan - Huyện Chong-Alay - Huyện Kara-Kulja - Huyện Kara-Suu - Quận Nookat - Huyện Ưzgưn (7) Vùng Talas

- Huyện Bakay-Ata - Huyện Kara-Buura - Quận Manas - Huyện Talas (8) Vùng Issyk-Kul

- Huyện Ak-Suu - Quận Issyk-Kul - Huyện Jeti-Ögüz - Huyện Tong - Huyện Tüp (9) Thành ph Osh ố

<b>2.2. V QUÂN S </b>Ề Ự

Các lực lượng vũ trang của Kyrgyzstan được thành l p sau khi Liên Xô sậ ụp đổvà bao g m Lồ ực lượng Trên bộ, Không quân, quân độ ộ ội n i b , V binh Qu c gia và ệ ốbộ đội biên phòng. Quân đội làm việc với Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ ực lượng đã , lthuê một cơ sở có tên là Trung tâm Quá c nh t i Manas t i Sân bay Qu c t Manas ả ạ ạ ố ếgần Bishkek cho đến tháng 2014 năm XNUMX. Trong những năm gần đây, các lực lượng vũ trang đã bắt đầu phát tri n m i quan h tể ố ệ ốt hơn với Nga bao g m ký k t các ồ ếthỏa thu n hiậ ện đại hóa trị giá 1,1 tỷ đơ la và tham gia nhiều cuộc t p trậ ận hơn với

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

quân đội Nga. Cơ quan An ninh Quốc gia làm việc với quân đội và phục v các mục ụđích tương tự như người tiền nhiệm Liên Xơ, KGB. Nó giám sát một đơn vị đặc nhiệm ch ng kh ng b tinh nhuố ủ ố ệ được g i là "Alfa", ọ cùng tên được s dử ụng bởi các quốc gia thuộc Liên Xô cũ, bao gồm Nga và Uzbekistan. Cảnh sát được chỉ huy bởi Bộ N i v , cùng vộ ụ ới bộ đội biên phòng.

Bất ch p s ấ ự ủng h c a các t chức cho vay l n cộ ủ ổ ớ ủa phương Tây, bao gồm Quỹ Tiền t Quệ ốc t (IMF), Ngân hàng Th gi i và Ngân hàng Phát tri n Châu Á, ế ế ớ ểKyrgyzstan đã gặp khó khăn về kinh tế sau khi giành được độ ập. Ban đầu, đây là c lkết qu c a s tan rã c a khả ủ ự ủ ối thương mại Liên Xô và dẫn đến m t th ấ ị trường, cản tr ởquá trình chuyển đổ ủa nước cội c ng hòa sang n n kinh t nhu c u. ề ế ầ

Chính phủ đã giảm chi tiêu, ch m d t h u h t các kho n tr c p giá cấ ứ ầ ế ả ợ ấ ả và đưa ra m c thu giá trứ ế ị gia tăng. Nhìn chung, chính phủ dường như cam kết chuyển đổi sang n n kinh t thề ế ị trường. Thông qua ổn định kinh t và c i cách, chính ph tìm ế ả ủcách thi t l p mế ậ ột mơ hình tăng trưởng nh t quán lâu dài. Cấ ải cách đã dẫn đến vi c ệKyrgyzstan gia nh p T chậ ổ ức Thương mại Th gi i (WTO) vào ngày 20 tháng 12 ế ớnăm 1998.

Nền kinh t Kyrgyzstan bế ị ảnh hưởng nghiêm tr ng b i s sọ ở ự ụp đổ ủ c a Liên Xô và k t qu là m t thế ả ấ ị trường r ng l n cộ ớ ủa nó. Năm 1990, khoảng 98% xu t kh u c a ấ ẩ ủKyrgyzstan đã được chuyển sang các vùng khác của Liên Xơ. Do đó, hoạt động kinh tế của quốc gia vào đầu những năm 1990 kém hơn bấ ỳ nước c ng hịa Xơ vit k ộ ết cũ nào khác ngo i tr Armenia, Azerbaijan và Tajikistan b chi n tranh tàn phá, khi các ạ ừ ị ếnhà máy và trang trại nhà nước sụp đổ v i s bi n m t c a các th ớ ự ế ấ ủ ị trường truy n th ng ề ốcủa họ ở Liên Xô cũ. Trong khi hiệu qu kinh tả ế đã được c i thiả ện đáng kể trong vài năm qua, và đặc biệt là k t ể ừ năm 1998, những khó khăn vẫn còn trong việc đảm b o ảdoanh thu tài khóa đầy đủ và cung c p m t mấ ộ ạng lưới an sinh xã hội đầy đủ. Kiều h i ố

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

của khoảng 800.000 người di cư Kyrgyzstan làm việc tại Nga đóng góp cho nền kinh tế tuy nhiên trong những năm gần đây, kiều hối đã giảm.

Nông nghi p là mệ ột lĩnh vực quan tr ng c a n n kinh tọ ủ ề ế ở Kyrgyzstan (xem nông nghi p ệ ở Kyrgyzstan). Đến đầu những năm 1990, khu vực nông nghiệp tư nhân đã cung cấp từ một phần ba đến một nửa số vụ thu hoạch. Năm 2002, nông nghiệp chiếm 35,6% GDP và kho ng m t n a s viả ộ ử ố ệc làm. Địa hình của Kyrgyzstan là đồi núi, nơi chứa chăn ni, hoạt động nơng nghiệp lớn nhất, vì vậy len, thịt và các sản phẩm t s a là nh ng m t hàng chính. Các lo i cây tr ng chính bao gừ ữ ữ ặ ạ ồ ồm lúa mì, c ủcải đường, khoai tây, bông, thu c lá, rau và trái cây. Khi giá nh p kh u hóa ch t nơng ố ậ ẩ ấnghiệp và d u m quá cao, nhi u hoầ ỏ ề ạt động canh tác đang được th c hi n b ng tay ự ệ ằvà b ng ngằ ựa, như cách đây nhiều th h . Ch bi n nông s n là m t thành ph n quan ế ệ ế ế ả ộ ầtrọng c a n n kinh t công nghiủ ề ế ệp cũng như là một trong những lĩnh vực h p d n nh t ấ ẫ ấđố ới v i đầu tư nước ngoài.

Kyrgyzstan giàu tài ngun khống sản nhưng có trữ lượng d u mầ ỏ và khí đốt tự nhiên khơng đáng kể; nó nhập khẩu dầu mỏ và khí đốt. Trong số các trữ lượng khoáng s n c a nó có các mả ủ ỏ đáng kể than, vàng, uranium, antimon và các kim lo i ạcó giá tr khác. Luy n kim là m t ngành công nghi p quan tr ng và chính ph hy ị ệ ộ ệ ọ ủvọng sẽ thu hút đầu tư nước ngồi vào lĩnh vực này. Chính phủ đã tích cực khuy n ếkhích s tham gia cự ủa nước ngoài vào vi c khai thác và ch bi n vàng t M vàng ệ ế ế ừ ỏKumtor và các khu v c khác. Nguự ồn nước dồi dào và địa hình đồi núi của đất nước cho phép nước này sản xuất và xuất khẩu một lượng lớn năng lượng thủy điện.

Các m t hàng xu t kh u chính là kim lo i màu và khoáng s n, hàng len và các ặ ấ ẩ ạ ảsản ph m nông nghiẩ ệp khác, năng lượng điện và m t s hàng hóa k thu t nhộ ố ỹ ậ ất định. Nhập kh u bao g m d u m ẩ ồ ầ ỏ và khí đố ựt t nhiên, kim lo i màu, hóa ch t, h u h t các ạ ấ ầ ếmáy móc, g và các s n ph m gi y, m t s th c ph m và m t s v t li u xây d ng. ỗ ả ẩ ấ ộ ố ự ẩ ộ ố ậ ệ ựCác đối tác thương mại hàng đầu c a nó bao gủ ồm Đức, Nga, Trung Qu c, Kazakhstan ốvà Uzbekistan. Sau khi B c Kinh khắ ởi động Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) vào năm 2013, Trung Quốc đã mở rộng sự hiện diện kinh tế và khởi xướng một số dự án cơ sở hạ tầng khá lớn ở Kyrgyzstan.

Liên quan đến cơ sở hạ tầng viễn thơng, Cộng hịa Kyrgyzstan đứng cuối cùng ở Trung Á trong Ch số sẵn sàng cho mạng của Diỉ ễn đàn Kinh tế Thế gi i (NRI) — ớ

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

một ch s ỉ ố để xác định mức độ phát tri n c a các công ngh thông tin và truy n thông ể ủ ệ ềcủa m t qu c gia. C ng hòa Kyrgyzstan x p th 118 t ng th trong b ng x p h ng ộ ố ộ ế ứ ổ ể ả ế ạNRI năm 2014, không thay đổi so với năm 2013 (xem Chỉ số sẵn sàng n i mạng). ố

Kyrgyzstan được Viện Di sản xếp hạng thứ 78 trong số các quốc gia về tự do kinh t . ế

<b>2.4. V TÔN GIÁO </b>Ề

Hồi giáo là tôn giáo th ng tr cố ị ủa Kyrgyzstan. CIA World Factbook ước tính rằng tính đến năm 2017, 90% dân số là người Hồi giáo, với ph n l n là ầ ớ người Sunni; 7% là Kitơ h u, bao g m 3% Chính th ng giáo Nga, và ph n còn l i là các tôn giáo ữ ồ ố ầ ạkhác. M t báo cáo c a Trung tâm Nghiên cộ ủ ứu Pew năm 2009 cho thấy 86,3% dân s ốKyrgyzstan tuân thủ đạo H i. Ph n lồ ầ ớn người Hồi giáo là người Sunni, tuân th ủtrường phái tư tưởng Hanafi, mặc dù một báo cáo khảo sát của Pew năm 2012 cho thấy chỉ có 23% số người được hỏi trong m t b ng câu h i ch n t nh n mình là ộ ả ỏ ọ ự ậngười Sunni, v i 64% tình nguyện rằng họ "ch là mớ ỉ ột người Hồi giáo". Có m t vài ộngười Hồi giáo Ahmadiyya, mặc dù không được đất nư c công nhận. ớ

Trong th i Xô Vi t, ch ờ ế ủ nghĩa vô thần nhà nước được khuy n khích. Tuy nhiên, ếngày nay, Kyrgyzstan là m t qu c gia th t c, m c dù Hộ ố ế ụ ặ ồi giáo đã gây ảnh hưởng ngày càng tăng trong chính trị. Ví dụ, đã có một nỗ lực để ắ s p x p cho các quan ch c ế ứđi du lịch trên hajj (cuộc hành hương đến Mecca) theo một thỏa thuận miễn thuế.

Trong khi H i giáo ồ ở Kyrgyzstan là m t n n tộ ề ảng văn hóa hơn là một thực hành hàng ngày sùng đạo đối với nhiều người, các nhân vật của công chúng đã bày tỏ sự ủng hộ đối v i việc khôi phục các giá tr tơn giáo. Ví dụ, thanh tra nhân quyền ớ ịTursunbay Bakir-Ulu lưu ý, "Trong thời đại độc lập này, khơng có gì đáng ngạc nhiên khi đã có sự trở lại nguồn gốc tinh thần không chỉ ở Kyrgyzstan, mà còn ở các nước

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

cộng hòa h u c ng s n khác. Sậ ộ ả ẽ là vô đạo đức n u phát tri n m t xã h i d a trên th ế ể ộ ộ ự ịtrường mà khơng có khía cạnh đạo đức ".

Các tín ngưỡng khác được thực hành ở Kyrgyzstan bao gồm các phiên bản Chính th ng giáo Nga và Chính thố ống giáo Ukraine, được th c hành ch y u b i ự ủ ế ởngười Nga và người Ukraine tương ứng. Một cộng đồng gồm 5000 đến 10,000 Nhân chứng Giê-hô-va t p trung ậ ở cả giáo đồn nói tiếng Kyrgyzstan và tiếng Nga, cũng như một s nhóm nói ti ng Trung Qu c và Th ố ế ố ổ Nhĩ Kỳ. M t thi u s nh ộ ể ố ỏ người Đức cũng theo đạo Thiên chúa, chủ yếu là Lutheran và Anabaptist cũng như một cộng đồng Công giáo La Mã khoảng 600 người.

<b>2.5. V </b>Ề VĂN HÓA

<b>2.5.1. L i s ng du m</b>ố ố ục và đờ ố<b>i s ng c</b>ủa ngườ<b>i Kyrgyz </b>

Kyrgyzstan là qu c gia duy nh t Trung Á còn gi l i s ng du mố ấ ở ữ ố ố ục cho đến tận ngày nay. Nền văn hóa du mục là một nét văn hóa độc đáo ở ộ ố nước Trung m t sÁ, không ch riêng Kyrgyzstan. Truy n th ng du m c cho ta thỉ ề ố ụ ấy rõ đời sống đầy thú vị và thăng trầm của Kyrgyzstan trong quá khứ và cả ở hiện tại.

Đăc trưng của lối sống du mục là chăn nuôi du mục. Chăn nuôi du mục nghĩa là h s không cọ ẽ ở ố định m t ch , mà liên t c di chuyộ ỗ ụ ển để tìm ngu n thồ ức ăn cho đàn gia súc. Vào mùa hè, họ s ẽ lên vùng đồng cỏ cao, còn vào mùa đông họ sẽ xu ng ốcác vùng đồng cỏ thấp hơn. Gia súc ở đây thường là cừu.

Ngồi chăn ni du mục, người Kyrgyzstan cịn săn bắn để sinh sống. Cách săn bắn của người Kyrgyzstan cũng vô cùng đặc bi t, hệ ọ đi săn sử ụng ng a, cung và d ựđại bàng. Đại bàng đi săn đều đã được huấn luyện và thường là đại bàng mái, vì nó sẽ to và khỏe hơn. Họ ẽ ắ ừ s b t t khi mới n và hu n luy n chúng t khi còn nh , khi ở ấ ệ ừ ỏđại bàng đến tuổi sinh sản, họ sẽ thả về tự nhiên. Tuy nhiên, ngày nay, số người đi săn bằng đại bàng ở Kyrgyzstan cũng khơng cịn nhiều và chỉ còn vài chuyên gia huấn luyện đại bàng còn s ng. ố

Một điều cực kỳ cần thiết trong lối sống du mục đó là phương tiện di chuyển. Trong quá kh , ngứ ựa chính là phương thức di chuy n chính, chính vì th nh ng con ể ế ữngựa được người dân chăm sóc cực k c n thỳ ẩ ận. Nhưng ngày nay, với xe c phát tri n ộ ểthì ngựa cũng khơng cịn là phương tiện di chuy n thi t y u n a. Tuy nhiên ng a v n ể ế ế ữ ự ẫlà m t ph n quan tr ng trong nộ ầ ọ ền văn hóa. Các mơn th thao truy n th ng qu c gia ể ề ố ố

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

phản ánh t m quan tr ng cầ ọ ủa hành động cưỡi ngựa trong văn hoá Kyrgyz. Rất ph ổthông, như tại tất cả các quốc gia Trung Á khác, là Kok Boru (có nghĩa "sói xanh"), một môn thể thao đồng đội giống như polo và rugby trên lưng ngựa, theo đó hai đội tìm cách mang xác một con dê không đầu vượt qua vạch gôn đội đối th , hay theo ủkiểu thường được chơi ngày nay, vào trong gôn đội đối thủ, một chiếc bình lớn hay một vịng đánh dấu trên mặt đất. Trong trận đấu các đấu thủ tìm cách giật xác dê từ tay đối thủ.

Điều làm nên sự khác bi t trong lối sốệ ng du m c ụ ở Kyrgyzstan đó vị trí sinh sống, các b tộ ộc người Kyrgyz d ng l u ự ề ở các vùng núi cao, hoặc sườn c a các dãy ủnúi, khác v i Mông C ớ ổ và Kazakhstan thường dựng l u các vùng th o nguyên r ng ề ở ả ộlớn. Người Kyrgyz quan ni m rệ ằng đất đai không phải tài s n c a b t c ả ủ ấ ứ ai, mà là nơi để mọi người cùng sinh s ng và chia s . Mố ẻ ọi người s d ng l u ẽ ự ề ở nơi mà họ c m th y ả ấthuận lợi.

Lều hay cịn gọi là yurt, có hình trịn, và đượ ắc l p ráp từ hàng trăm mảnh g và ỗcố nh lđị ại nhưng không dùng đến đinh. Điều này giúp h d dàng tháo d khi mu n ọ ễ ở ốdi chuyển đến địa điểm khác. Sau khi d ng xong ph n khung, bên ngoài s ự ầ ẽ được ph ủlên m t lộ ớp b t giúp che nạ ắng che mưa. Để căn lều tr nên ở ấm áp hơn vào mùa đông, bên trong l u sề ẽ được treo nh ng b c tranh thêu g i là tush kyiz. ữ ứ ọ

</div>