Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Trường: Tố tụng lao động

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (95.08 MB, 173 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG BAI HOG LUẬT RA NO:

PHÒNG ĐỌC ___ + aes

HÀ NỘI 1999

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

NHÓM GIÁO VIÊN THỰC HIỆN ĐỀ TẢI

1- THẠC SỸ LƯU BÌNH NHƯỠNG- TRƯỞNG BỘ MÔN LLĐ- CHỦ NHIỆM

DE TAI- VIET CÁC CHUYEN DE I- IV

2- THAC SY NGUYEN THI KIM PHỤNG- GIẢNG VIÊN BO MÔN

LLD-VIET CAC CHUYEN ĐỀ II- III

3- THAC SY NGUYEN HỮU CHÍ- GIANG VIÊN BỘ MON LLĐ- VIET

CHUYEN DE VI

4- CU NHAN HOANG KHAI LINH, THS LUU BINH NHUGNG- GIANG

VIÊN BO MON LLĐ- VIET CHUYEN DE V

5. CỬ NHÂN TRAN THUY LÂM- GIANG VIÊN BỘ MON LLĐ- VIET

CHUYEN DE VII

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

MUC LUC

<small>‹ Trang</small>

LỜI NĨI ĐẦU |

BÁO CÁO PHÚC TRÌNH THỰC HIÊN ĐỀ TÀI 5CHUONG I: MOT SO VAN DE CHUNG VE THU TUC

GIAI QUYET CAC VU AN LAOĐỘNG VA CAC CUOC ĐÌNH CƠNG

I. Cơ sở lý luận của việc quy định về thủ tục giải quyết

các vu án lao đông và các cuộc đình cơng 3|II. Phương châm căn ban trong việc quy định thủ tục

giải quyết các vu án lao đơng va các cc đình cơng 35

II. Mục đích- ý nghĩa của việc quy định về thủ tục

giải quyết các vu án lao đơng và các cuộc đình cơng 39IV. Các vấn đề liên quan tới quá trình tố tung 4l

CHƯƠNG II: CÁC NGUYEN TAC CƠ BAN

CUA TO TUNG LAO DONG

I. Các nguyên tắc chung 44

II. Các nguyên tắc riêng 48

CHƯƠNG II: TOA AN VÀ THẤM QUYỀN CUA

TOA ÁN TRONG LĨNH VỤC GIẢI QUYẾT TRANH

CHAP LAO ĐỘNG VÀ ĐÌNH CƠNG

I. Vai trị, vị trí của tồ án trong lĩnh vực giải quyết tranh

chấp lao đơng và đình cơng 56

Il. Thẩm quyền của toà án 60

CHƯƠNG IV: NHỮNG NGƯỜI THAM GIA TO TỤNG

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNG ©

IV. Người làm chứng 89V. Người giám đính 9}<small>VI. Nguoi phién dich 93</small>

VI. Người kế thừa quyền và nghĩa vu tố tung 94VHL Viên kiểm sát nhân dân 9ó

CHƯƠNG V: KHOI KIỆN- KHOI TO VU ÁN LAO DONG

I. Khởi kiên vu án lao đông 97II. Khởi tố vu án lao đơng 112

CHƯƠNG VỊ: TRÌNH TỰ GIẢI QUYẾT VỤ ÁN

LAO ĐỘNG TẠI TOA ÁN NHÂN DAN

I. Chuẩn bi xét xử 116

Il. Trinh tư giải quyết vu án lao đông 123

CHƯƠNG VII: THỦ TỤC GIẢI QUYẾT

CÁC CUỘC ĐÌNH CƠNG

I. Thẩm quyền của Toà án 145

Il. Vấn đề yêu cầu toà án giải quyết cudc đình cơng 147

UI. Giải quyết các cuộc đình cơng 150

TÀI LIỆU THAM KHẢO CHỦ YẾU

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNG `

<small>Bộ mơn luật lao động- xã hội do 3 nội dung lớn cấu thành, 46 là:</small>

- Những nội dung cơ bản về quá trình lao động, trong đó, đặc biệt là những vấnđề về mối quan hệ lao động;

- Những vấn đề về bảo đâm xã hội, trong đó, quan trọng nhất là bảo hiểm xã<small>hội, và</small>

- Những vấn đề về tố tụng lao động.

Hai nội dung đầu đã duoc đưa vào chương trình giảng dạy cho sinh viên cáchệ, các khoá từ lâu. Riêng phần tố tụng lao động được coi là một vấn đề mới vìtừ trước việc giải quyết các vụ án lao động trong thực tiễn không nhiều. Nếu<small>đem so sánh với hoạt động giải quyết các vụ án khác thì việc giải quyết các vụ</small>án lao động chiếm một tỷ trọng rất nhỏ.

Trước đây việc giải quyết các tranh chấp lao động khơng được chú trọng, thậm

chí bị coi là một Tinh vực “cấm” vì cơ chế tập trung và quan điểm "sức lao

động không phải là hàng hoa" chính là một nguyên nhân khiến người lao động( các công nhân- viên chức Nhà nước) và người sử dụng lao động ( các cơ

quan, xí nghiệp Nhà nước) khơng sử dụng quyền yêu cầu giải quyết các bất

đồng của họ, thậm chí cịn rất “ngại” khi đề cập tới vấn dé này.

Kinh tế thị trường được định hướng trong đường lối của Đảng và thể chế hố

trong chính sách, pháp luật của Nhà nước đã tạo ra một cơ chế mở mà ở đó các

lợi ích đều được tơn trọng và được bảo vệ. Người lao động bây giờ không chỉla" công nhân- viên chức Nhà nước” và người sử dụng lao động cũng không

chỉ độc nhất là các "cơ quan, xí nghiệp Nhà nước” nữa mà là tất ca những

người lao động và người sử dụng lao động thuộc mọi thành phần kinh tế, bao

gồm cả khu vực Nhà nước, khu vực kinh tế tập thể, khu vực kinh tế tư nhân- cá

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNG

thể và các đơn vị sử dụng lao động có yếu tố nước ngồi. Tình hình đó dẫn đếncơ chế giải quyết tranh chấp lao động trước đây khơng thể tiếp tục được ápdụng mà phải có một sự thay đổi lớn, nếu khơng muốn nói là cần phải có mộtsự thay đổi tận gốc và có tính toàn diện.

Mặt khác trong hệ thống sử dụng lao động mới cũng có một sự thay đổi cơ

bản, đó là việc Nhà nước cho ra đời một hệ thống các quy định về Công chứcNhà nước, một thành phần trong lực lượng lao động xã hội đã được tách ra vàđược áp dụng các quy định đặc biệt trên cơ sở bổn phận đặc biệt của họ, cũngđòi hỏi hệ thống giải quyết các xung đột trong lao động cũng cần phải có sựđiều chỉnh cơ bản.

Đứng trước những yêu cầu đó, một giải pháp quan trọng đã được đưa ra, đó là

việc xây dựng một hệ thống giải quyết tranh chấp lao động theo hướng chun

biệt và có tính hoàn thiện cao nhằm đáp ứng những yêu cầu bức xúc của kinhtế thị trường đang ngày một ăn rễ vào đời sống lao động cũng như những đòi

hỏi về một sự ổn định thị trường lao động tuy còn mới mẻ, sơ khai nhưng cũng

đã có những biểu hiện khá phức tạp ở mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế, và

có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Qua học tập, nghiên cứu luật pháp và kinh nghiệm của một số nước như: Cộng

hoà Liên bang Nga, Cộng hoà nhân dân Trung hoa, Cộng hoà Pháp, Cộng hoà

Liên bang Đức,Vương quốc Thái lan, Vương quốc Thuy điển..., Bộ luật lao

động đã được thông qua với những nội dung cơ bản cho việc xây dựng một hệthống các quy định về giải quyết tranh chấp lao động và các cuộc đình cơng,

đã đặt nền tang vững chắc và cơ bản cho một lĩnh vực tố tụng lao động ở Việt

Thực hiện quy định tại Điều 179 Bộ luật lao động, ngày 11 tháng 4 năm 1996,

Uỷ ban thường vụ Quốc hội đã chính thức thơng qua “Pháp lệnh thủ tục giải

quyết các tranh chấp lao động” để tạo ra cơ sở pháp lý cho việc giải quyết các

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<small>tranh chấp lao động tại toà án nhân dân. Pháp lệnh thủ tục giải quyết các tranh</small>chấp lao động được kết cấu trong 13 Chương, 106 Điều và được chia thành 2phần: Phần một quy định về thủ tục các tranh chấp lao động, Phần hai quy

định về thủ tục giải quyết các cuộc đình cơng. Nội dung của Pháp lệnh khơngchỉ đề cập tới những thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộcđình cơng mà cịn quy định những vấn đề khác liên quan đến quá trình tố tụngnhư xác lập các nguyên tắc tố tụng, hệ thống chủ thể tham gia tố tụng, những

tiêu chí để xác định một cuộc đình cơng hợp pháp, và đồng thời Pháp lênh

cũng đã xác lập được những cơ cấu giải quyết tranh chấp lao động và các cuộc

đình cơng như các Hội đồng xét xử các tranh chấp lao động và Hội đồng xét

tính hợp pháp của cuộc đình cơng.

Vì tính thời sự và tầm quan trọng đặc biệt của Pháp lệnh cũng như vai trò củaviệc giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộc đình cơng, để chuẩn bị chosinh viên tiếp cận một cách có khoa học với hệ thống các quy định đó đồng

thời có thể vận dụng tri thức về lĩnh vực này vào việc thực thi pháp luật trongnên kinh tế thị trường trong tương lai, Tổ bộ môn luật Lao động đã đăng ký

thực hiện đề tài khoa học về tố tụng lao động nhằm bước đầu tạo ra một cơ sởnghiên cứu ứng dụng đồng thời nhằm hoàn thiện về lý luận tố tụng lao động để

xây dựng môn luật Lao động thành một mơn học có tính tồn diện trong hệ

thống các bộ môn khoa học của Khoa pháp luật Kinh tế, trường đại học Luật

Hà nội. Tuy nhiên đây là một đề tài có tính sơ khởi và là những lý thuyết có

tính chất nền móng nên nội dung khơng tập trung và sa đà vào những vấn đề

thực tiễn mà chỉ tập trung xoay quanh việc phân tích hệ thống quy định theo

dang “ giáo trình hố” pháp luật để phục vụ cho mục đích tiếp theo đã trình

bay ở tiên.

Trong q trình thực hiện đề tài, nhóm giáo viên đã nỗ lực và tham gia với tỉnh

thần trách nhiệm cao đồng thời vẫn hoàn thành tốt những nhiệm vụ được phân

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNG |

<small>cơng. Bên cạnh đó, nhóm giáo viên cũng nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của</small>

các cơ quan chức năng như: Vụ pháp chế tổng hợp Bộ Lao động- Thương binh

và Xã hội, Ban Pháp luật Tổng liên đoàn lao động Việt nam, Toà án nhân dân

tối cao, các cán bộ nhân viên Phịng thơng tin khoa học và các đồng nghiệp<small>khác. Chúng tôi xin chân thành cám ơn và ghi nhận những tình cảm và sự giúp</small>đỡ qúy báu đó.

NHĨM GIÁO VIÊN THỰC HIỆN ĐỀ TÀI

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

TÔ TUNG LAO ĐỘNG _

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Hà nội Độc lập- Tự do- Hạnh phúc

Hà nội, ngày 10 tháng 3 nam 1999

BAO CÁO PHÚC TRÌNH VIỆC THUC HIỆN DE TÀI

TỐ TỤNG LAO ĐỘNG

Đề tài tố tụng lao động được bat đầu thực hiện từ tháng năm 1997 với sự đồngý chấp nhận đề tài của lãnh đạo Nhà trường và lãnh đạo Hội đồng khoa học.Trước đây, tổ bộ môn luật Lao động cũng đã hoàn thành một đề tài cấp trườngvề bảo trợ xã hội và nôi dung về bảo trợ xã hội này đã được triển khai tới cáckhoá 18-19 và sắp tới là khoá 20. Hiện nay dé tài tố tụng lao động đã được

hồn thành, chúng tơi xin báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện dé tài để Hội

đồng cho ý kiến đánh giá.

1- TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI:

Sở dĩ đề tài tố tụng lao động được đăng ký thực hiện là vì sự khuyến khích

cơng tác nghiên cứu khoa học ứng dụng của trường ta, đặc biệt là tỉnh thần nàythường xuyên được nhấn mạnh trong các phiên họp của Hội đồng khoa học,mặt khác dé tài tố tụng lao động là một đề tài có tính thời sự cao, với một nội

dung quan trọng và thiết thực phục vụ cho sự nghiệp đào tạo Cử nhân luật và

cao hơn là phục vụ cho công tác đào tạo nghề tư pháp sau này. Với nhận thức:

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Bộ mơn luật lao động được cấu thành bởi ba nội dung lớn: Hệ thống các quy

định về mối quan hệ lao động, hệ thống các quy định về đảm bảo xã hội và hệthống các quy định về giải quyết các tranh chấp lao động, trong đó tố tụng lao

động có một vị trí quan trọng hàng đầu, và tất cả những nội dung này đều nằm

trong đối tượng điều chỉnh truyền thống của khoa học luật Lao động, nên việc

xây dựng cơ sở lý thuyết nhằm hồn thiện bộ mơn khoa học luật Lao động là

một nhiệm vụ quan trọng của tổ bộ môn luật Lao động.

Từ trước đến nay, trong các tài liệu giảng dạy chính thức của mơn luật Laođộng chỉ vén vẹn có một Giáo trình luật Lao động mà khơng có tài liệu chun

khảo. Mặt khác nội dung về tố tụng lao động hầu như chỉ được trình bày trong

một phạm vi rất hạn chế vì một mặt do thời lượng, mặt khác do nước ta chưa

có hệ thống quy định về tố tụng lao động đầy đủ.

Trong quá trình giảng dạy các giáo viên của tổ bộ môn wat Lao động nhậnthấy rằng sẽ là rất thiệt thòi cho sinh viên khi ra trường nếu họ không được tiếpcận với các quy định về tố tụng lao động mà chỉ được biết một cách sơ lược về

các giải pháp cho các tranh chấp lao động hoặc các cuộc đình cơng, và nếu vậythì chúng ta đã không tạo được ra những điều kiện và cơ hội đây đủ cho cơngtác đào tạo sinh viên. Chính vì thế việc xây dựng một lý thuyết về tố tụng lao

động còn nhằm đến một mục tiêu đảm bảo sự hồn thiện khơng chỉ về mặt tàiliệu mà cịn góp phần nâng cao chất lượng sinh viên và khẳng định vị trí quan

trọng của trường đại học luật Hà nội thơng qua việc kết cấu giáo trình và hồn

thiện các môn khoa học mà trường ta đưa vào áp dụng để đào tạo sinh viên.

2- TINH HÌNH NGHIÊN CUU Ở TRONG NƯỚC VÀ NƯỚC NGOÀI:

Theo đánh giá sơ bộ của nhóm giáo viên nghiên cứu đề tài thì hiện tại trong

nước chưa có một cơng trình nào nghiên cứu đề tài tố tụng lao động theo kiểu

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<small>BỘ MON LUAT LAO DONG ĐỀ TAI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNGTÔ TUNG LAO DONG</small>

ứng dụng như việc thực hiện đề tài của bộ môn luật Lao động trường đại học<small>Luật Hà nội. Trong các trường và các cơ sở đào tạo luật, việc giảng dạy</small>chương trình luật Lao động cho sinh viên cũng chỉ đề cập tới vấn đề tố tụng<small>lao động với tư cách là một trong những biện pháp giải quyết tranh chấp lao</small>

động va vấn dé tố tung này khơng được trình bày thành một lý thuyết riéng,

khơng có giáo trình hoặc sách chun khảo riêng ( ví dụ: Giáo trình luật Laođộng của Khoa luật trường đại học Xã hội và Nhân văn, đại học Quốc gia Hànội).

Nhìn chung, pháp luật về tố tụng lao động còn là một vấn dé mới mặc dù đã

được thể hiện trong chương trình giang dạy cử nhân Luật ở Việt nam.

Cũng với tinh thần học hỏi và để rút kinh nghiệm cho cơng tác nghiên cứu,nhóm giáo viên thực hiện đề tài đã tìm hiểu và sưu tâm các tài liệu và sáchchuyên khảo nước ngoài về vấn đề này. Nhưng trong thực tiễn chưa có một

cơng trình nào của nước ngồi nghiên cứu riêng về tố tung lao động Việt nam

mà chỉ có một vài tài liệu có tính chất thơng tin sơ lược như cuốn “ Facing theChallenge in the Asia Pacific Region” ( phần viết về luật lao động Việt nam

của tác gia Gary Rothville và Joseph D’ Abaco với tiêu đề “* The Labour Codesof China: their treatment of Industrial Action anda parision with Australian

Labour Law”, nói về những giải pháp cho tranh chấp lao động ở việt nam

nhưng lại được trình bày sai về cơ chế giải quyết tranh chấp, không đúng theo

quy định của Bộ luật lao động. Nhìn chung, tố tụng lao động vẫn còn là đề tài

mới đối với việc nghiên cứu ở nước ngồi, và theo như thơng tin mà nhóm giáo

viên nghiên cứu đề tài có được thì năm 2000 sẽ có một cuốn sách về luật Lao

động cua 8 nước châu 4, trong đó có Việt nam, sẽ được xuất bản. Tuy nhiên

cũng sẽ khơng có sự nghiên cứu riêng về tố tụng lao động.

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<small>BO MON LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUAT LAO ĐỘNGTỔ TÙNG LAO ĐỘNG</small>

3- MỤC DICH NGHIÊN CUU:

Cũng như trong báo cáo đăng ký thực hiện đề tài, mục đích của việc nghiêncứu đề tài tố tụng lao động là nhằm :

- Thiết kế nội dung chương trình bài giảng cho sinh viên các khố trong

chương trình đào tạo cử nhân luật nhằm tăng cường sự hiểu biết có tính hệthống về các giải pháp giải quyết các loại tranh chấp, đặc biệt là các vụ án tại

toà án nhân dan;

- Bổ sung kiến thức chuyên sâu cho các cử nhân luật khi ra trường hoặc những

cán bộ của ngành Tư pháp trong các chương trình bồi dưỡng, đào tạo lại nhằm

tạo điều kiện cho họ làm tốt cơng tác thực tiễn;

- Hồn thiện hệ thống giáo trình luật Lao động của trường đại học Luật Hà nội,

tiến tới sẽ thiết kê bộ giáo trình Luật lao động.

4- NOI DUNG VÀ PHAM VI NGHIÊN CUU:

4.1-Nôi dung nghiên cứu;

Đề tài được thiết kế thành 7 chương, tương ứng với 7 nội dung nghiên cứu, đó

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<small>BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUAT LAO ĐỘNGTO TUNG LAO ĐỘNG |</small>

ban trong việc quy định thủ tục đó và mục đích, ý nghĩa của việc quy định thủ

tục giải quyết các vụ án lao động và các cuộc đình cơng.

- Những cơ sở kinh tế- xã hội được đề cập bao gồm: Vấn đề xác lập và vận

hành thị trường lao động ở Việt nam, những vấn đề về sự xung đột có tínhtruyền thống của các bên trong quan hệ lao động diễn ra thường xuyên dưới

nhiều hình thức, tình trạng bất cập trong việc giải quyết các tranh chấp lao

động và các cuộc đình cơng là những vấn đề có tính chất nền tang cho các quy

định của pháp luật, là cơ sở xuất phát cho hệ thống các quy định của không chỉPháp lệnh thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động mà còn là cơ sở cho các

quy định về giải quyết tranh chấp lao động nói chung. ở đây quan điểm cácvấn đề kinh tế- xã hội là những vấn đề có tính chất gốc rễ, có tính chất quyết

định đã được vận dụng vào việc đánh giá sự ra đời của các quy phạm pháp

luật, đồng thời các quy phạm pháp luật, mà cụ thể ở đây là các quy định về tố

tụng lao động, cần được xây dựng nhằm đáp ứng những đòi hỏi của nền kinhtế- xã hội.

- Ngoài các cơ sở kinh tế- xã hội, việc xây dựng các quy định về tố tụng lao

động cịn có những cơ sở pháp lý trực tiếp chi phối, đó là các quy định về nội

dung của Hiến pháp, Bộ luật lao động, các quy định về hình thức của Luật tổ

chức Toà án nhân dân và các quy định liên quan.

- Việc quy định về thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộc đình

cơng cịn được xây dựng trên cơ sở tiếp thu kinh nghiệm tố tụng trước đây

trong việc xét xử các tranh chấp lao động của nước ta; đồng thời học hỏi cáckinh nghiệm của các nước khác trong lĩnh vực này. Do đó trước khi chính thức

trình dự thảo Pháp lệnh thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộc

đình cơng ra Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Ban soạn thảo pháp lệnh đã tổ chứcnhiều cuộc hội thao và toa đàm ở cấp chuyên gia với các Luật sư và chuyên giavề luật Lao động của Tổ chức lao động Quốc tế ( International Labour

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<small>BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUAT LAO ĐỘNGTÔ TỤNG LAO ĐỘNG</small>

Organisation- ILO ), Cộng hoà liên bang Đức... nhằm tạo ra cơ sở tiếp cận với

phương thức giải quyết các tranh chấp lao động ở các nước có nền kinh tế thị

trường, qua đó đảm bảo xây dựng các quy định của nước ta trong lĩnh vực nàygần gũi và phù hợp với thông lệ và trào lưu quốc tế, đáp ứng với đòi hỏi tồn

cầu hố trong lĩnh vực lao động- xã hội làm cơ sở cho việc hợp tác và phân

công lao động trên phạm vi toàn thế giới cũng như tạo ra môi trường pháp lý

thuận lợi cho lĩnh vực đầu tư và các lĩnh vực kinh tế- xã hội khác.

- Những phương châm căn bản trong việc quy định về thủ tục giải quyết tranh

chấp lao động và các cuộc đình cơng là: việc quy định phải đảm bảo thực hiện

được vấn đề tuân thủ pháp chế, dam bảo giải quyết các tranh chấp lao động và

các cuộc đình cơng kịp thời, nhanh chóng, mở rộng quyền tham gia tố tụng

cho các chủ thể liên quan và đảm bảo kế thừa một cách có chọn lọc các quyđịnh về tố tụng trong các lĩnh vực khác của nước ta, đặc biệt là các quy định vềtố tụng dân sự và tố tụng kinh tế. Theo những phương châm đó, việc quy định

phải được tiến hành thống nhất giữa hình thức và nội dung, tránh chồng chéo

về các Điều luật và đặc biệt là khơng được có những mâu thuẫn hoặc xung đột

về thẩm quyền giải quyết, đảm bảo thực hiện quyền lực Nhà nước nhưng

không xâm phạm tới quyền tự định đoạt của các đương sự. Đồng thời các quyđịnh phải dam bảo có tính thực thi, tránh được " căn bệnh hình thức” của phápluật, đặc biệt trong lĩnh vực lao động đây sự nhạy cảm và liên quan mật thiếtvới việc thực hiện các chính sách về con người của Đảng, liên quan tới mọilính vực kinh tế- chính trị của đời sống xã hội.

- Về mục đích, các quy định khi ra đời được áp dụng vào thực tiễn sẽ là cơ sở

đảm bảo cho việc bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong quanhệ lao động và đảm bảo được trật tự pháp luật. Tuy nhiên việc bảo vệ quyền vàlợi ích của người lao động bao giờ cũng được đưa lên hàng đầu theo đúng tinh

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<small>BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUAT LAO ĐỘNGTỐ TUNG LAO DONG</small>

thần của nguyên tắc ” bảo vệ người lao déng"- nguyên tắc quan trọng nhất

phân ánh bản chất của luật Lao động.

- Trên cơ sở khái quát, đề tài cũng khẳng định 4 ý nghĩa lớn của việc quy định

về thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộc đình cơng bao gồm:+ Đã tạo ra một hệ thống hoàn chỉnh về mặt tố tụng nói chung của nước ta: Từ

nay bên cạnh các hình thức tố tụng truyền thống như Hình sự, Dân sự, Kinh tế,

đã có thêm tố tụng Hành chính và tố tụng lao động.

+ Đã tạo ra một cơ sở pháp lý tương đối day đủ và có chất lượng để dẫn dắt các

hoạt động tố tụng lao động nhằm tăng cường hơn nữa tính hiệu quả và tínhđúng đắn trong việc giải quyết các tranh chấp lao ddộng và các cuộc đình cơng

ở nước ta từ nay về sau

+ Đã tạo ra những cơ sở pháp lý để các chủ thể có thể vận dụng để bảo vệ

quyền lợi của mình trước những hành vi xâm hại của các chủ thể khác.

+ Các quy định về thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộc đình

cơng như là thước do để phân định tính hợp pháp trong hành vi của các chủthể.Trong chương Một, dé tài cũng dé cập tới một số vấn dé liên quan tới quá

trình tố tụng khác như: Hiệu lực về thời gian, không gian và hiệu lực đối vớiviệc giải quyết các vụ án và các cuộc đình cơng có yếu tố nước ngoài, vấn đềthi hành các bản án và quyết định của toà án về các tranh chấp lao động và cáccuộc đình cơng, vấn đề hướng dẫn thi hành Pháp lệnh. Trong phần này đề tàicũng đã có những phân tích và kết luận có tính khoa học về hệ thống các quy

Chương II: Các nguyên tắc cơ ban của tố tung lao đông:

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

Trong chương Hai, đề tài tập trung vào việc hệ thống hố và phân tíchcác ngun tắc của tố tụng lao động với tư cách là những tư tưởng chỉ đạo tồn

bộ q trình xây dựng và thực hiện pháp luật về tố tụng lao động.

Các nguyên tắc cơ bản của tố tụng lao động được chia thành hai nhóm bao

gồm: nhóm các nguyên tắc chung và nhóm các nguyên tắc riêng.

I-Nhóm các nguyên tắc chung bao gồm các nguyên tắc sau:

a- Thực hiện chế độ xét xử tập thể, quyết định theo đa số;

b- Khi xét xử, Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân dộc lập và chỉ tuân

c- Đảm bảo cho những người tham gia tố tụng có quyền dùng tiếng nói,chữ viết của dân tộc mình;

d- Xét xử trực tiếp, liên tục, bằng lời nói.

Cần lưu ý rang các nguyên tac chung một mặt dam bảo tính phù hợp

giữa hoạt động tố tụng lao động và các loại hình tố tụng khác như tố tụng dân

sự và tố tụng kinh tế, mặt khác đây cũng đồng thời là những nguyên tắc chungcủa riêng lĩnh vực tố tụng lao động mà theo đó việc thực hiện các nguyên tắc

riêng phải có sự thống nhất trong các hành vi cụ thể, việc thực hiện các nguntắc chung là có tính bắt buộc và cơ bản nhất trong tiến trình tố tụng.

2- Nhóm các ngun tắc riêng được hiểu là những nguyên tắc đặc thùcủa lĩnh vực tố tung lao động, bị chi phối bởi tính chất, đặc điểm của mối quanhệ lao động và q trình lao động. Nhóm này bao gồm các ngun tắc cơ bản

a- Tôn trọng quyền tự định đoạt của các đương sự;

b- Đảm bảo sự bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của các đương sự;

c- Nghĩa vụ cung cấp tài liệu, chứng cứ thuộc các đương sự;

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNG

d- Xét xử các vụ án lao động công khai, khách quan, kịp thời, nhanhchóng, đúng pháp luật;

a- Hồ giải là trách nhiệm của Toà án; và

b- Đảm bảo sự tham gia của đại diện các bên trong quá trình giải quyết.

Những nguyên tắc trên là sự cụ thể hoá các nguyên tắc chung về giải quyếttranh chấp lao động quy định tại Điều 157 Bộ luật lao động. ở đây vấn đề tự

định đoạt được đề cập nhằm nhấn mạnh yêu cầu tự tổ chức thương lượng ở bất

kỳ giai đoạn nào trong quá trình giải quyết các tranh chấp lao động, kể cảtrước toà án; hoặc việc giải quyết các vụ án lao động nói riêng và các tranhchấp lao động nói chung phải dam bao tính kịp thời, nhanh chóng, tức là dam

bảo về “ thời gian tính”- vấn đề đặc thù của quá trình duy trì và giải quyết các

phát sinh trong quá trình lao động; hoặc phải dam bao sự tham gia của đại diệnCơng đồn và đại diện của bên sử dụng lao động trong quá trình giải quyết các

tranh chấp lao động. ở các nước trên thế giới vấn dé này được thể hiện trongviệc cơ cấu Hội đồng xét xử- các Bồi thẩm viên lao động phải gồm những

người đại diện cho giơí chủ và giới thợ. Theo quy định của pháp luật,những

vấn đề đó cần phải được thực hiện nghiêm chỉnh để đảm bảo cho q trình tố

- Vị trí của Tồ án được dé cập ở chương IIT ngoài những vấn đề chung thì đề

tài tập trung vào nghiên cứu vị trí của Toà lao động. Toà lao động được thành<small>13</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

<small>BỘ MÔN LUAT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNGTO TUNG LAO DONG</small>

lập ở Toa án nhân dân cấp tinh và là phân toà độc lập của Toa án nhân dân tối

cao, có thẩm quyét giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộc đình cơng

theo quy định của pháp luật.

- Vai trị của Tồ án trong việc giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộcđình cơng được nghiên cứu như là một biện pháp tháo gỡ những bế tắc mà khigiải quyết tranh chấp lao động hoặc các cuộc đình cơng bằng các biện phápkhác. Mặt khác các phán quyết của Toà án có một vi trí đặc biệt liên quan tới

tính hiệu quả, tính thực thi mà các hình thức khác khó có thể tạo ra. Các quyết

định hoặc bản án đã có hiệu lực có thể được tự nguyện thi hành hoặc có thể bị

cưỡng chế thực hiện là những lợi thế đáng kể mà các biên bản hồ giải thànhkhơng có được khả năng này mặc dù hồ giải là một hình thức giải quyết tranh

chấp pháp định.

- Thẩm quyền của Toà án nhân dân được nghiên cứu dưới giác độ lịch sử và

Về phương diện lịch sử, Thẩm quyền của Toà án nhân dân được phân ra hai

giai đoạn lớn: Trước khi có Bộ luật lao động và từ khi có Bộ luật lao động.

Trước khi có Bộ luật lao động, thẩm quyền của Toà án được quy định trongcác văn bản dưới luật là cơ bản, bao gồm: Sắc lệnh 29/SL ngày 12-3-1947;

Nghị định 186/CP ngày 25-9-1976; Thông tư 14/LDTT ngày 21-6-1977;Quyết định 10/HDBT ngày 14-1-1985; Pháp lênh Hợp đồng lao động; Nghịđịnh 165/CP ngày 12-5-1992... Tuy nhiên xét trên một bình diện chung nhất,

tố tụng lao động trong thời gian này chưa được hình thành mà vẫn chỉ là mộthình thức "`tố tụng tầm gửi” trên cây dai thụ tố tung dân sự. Hơn nữa theo nhận

xét của đề tài thì sự nghiên cứu về giai đoạn này cho thấy những vụ mà Toà án

giải quyết chẳng qua chỉ là một kiểu san sẻ, chia việc của Nhà nước chứ khơng

căn cứ vào tính chất của mối quan hệ lao động xã hội, một đối tượng đặc thù

về mặt xã hội để quy định các hình thức pháp lý điều chỉnh cho phù hợp.

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

Những vấn đề đó đã phần nào cho thấy tính chất chủ quan và phiến điện trong

<small>lĩnh vực lập pháp và lập quy trong giai đoạn này.</small>

Về phương diện pháp lý, thẩm quyền của Toa án được dé cập trên cơ sở 3 căn

cứ: thẩm quyền chung, thẩm quyền theo cấp toà, thẩm quyền theo lãnh thổ và

thẩm quyền theo sự lựa chọn của nguyên đơn- Trong đó thẩm quyền chung là

cơ sở để phân định thẩm quyền của toà án trong việc giải quyết các tranh chấplao động với việc giải quyết các tranh chấp khác; thẩm quyền theo cấp toàphân định quyền hạn giải quyết theo tính chất của vụ việc; thẩm quyền theolãnh thổ quy định về quyền giải quyết theo địa hạt hành chính và thẩm quyền

theo sự lựa chọn của nguyên đơn quy định về quyền giải quyết trên cơ sở sự

định đoạt của nguyên đơn trên cơ sở quy định của pháp luật về thẩm quyền nói

chung của Tồ án nhân dân.

Riêng thẩm quyền của Toà án nhân dân trong việc giải quyết các cuộc đình

cơng được đề cập trong chương 7 của đề tài, được coi là lĩnh vực đặc biệt về

mặt thẩm quyền của Toà án nhân dân mà trực tiếp ở đây là Fồ lao động.

Nói chung, thẩm quyền của Toà án được quy định như là những căn cứ phânđịnh quyền hạn giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộc đình cơng để

đảm bảo hiệu lực pháp lý cho các quyết định và các bản án, có tác dụng tạo

điều kiện cho các chủ thể tham gia tố tụng và bảo vệ quyền và lợi ích của họ,

đồng thời cũng là cơ sở ngăn ngừa những xung đột xảy ra trong chính ngay nội

bộ của hệ thống Tồ án trong q trình thụ lý, giải quyết các vụ tranh chấphoặc các cuộc diinh công.

Chương bốn: Những người tham gia tố tung:

Chương Bốn của đề tài tập trung nghiên cứu về hệ thống những người tham gia

tố tụng với tư cách là những vấn đề lý luận về tư cách, quyền hạn, nghĩa vụ và

những vấn đề liên quan tới các loại chủ thể này.

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

<small>BỘ MÔN LUAT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNGTO TUNG LAO ĐỘNG</small>

- Trong hệ thống chủ thể tham gia tố tụng, đề tài trước hết phân tích về tư cách

<small>và phân loại các đương sự, những nhân vật quan trọng số một của quá trình tố</small>

tụng. Để tài một mặt khẳng định rằng có 3 loại chủ thể chủ yếu của một tranhchấp lao động có thể trở thành các đương sự là: ngời lao động, người sử dụnglao động và tập thể lao động, thì cũng khẳng định tính chất" khơng chính thức"của tổ chức cơng đồn, tổ chức đại diện và bảo vệ cho giới lao động trong tư

cách " đương su". và đây cũng là một điểm đặc biệt trong lĩnh vực tố tụng lao

- Vấn đề năng lực tham gia tố tụng của các đương sự, đề tài nêu rõ 3 tình trạngvề năng lực bao gồm: Có năng lực đầy đủ, hạn chế năng lực và khơng có nănglực. Tuy nhiên điểm chú ý của dé tài là vấn dé tham gia tố tụng của một chủ

thể mất han năng lực ở thời điểm tố tụng, tức là ở thời điểm phải thực hiện các

quyền và nghĩa vụ của một đương sự. Trong trường hợp này, theo quy định củapháp luật thì Tồ án sẽ chỉ định một người thân thích của đương sự tham gia tốtụng hoặc chỉ định một thành viên của một tổ chức xã hội tham gia tố tụng với

tư cách người đại diện của đương sự. Tuy nhiên, theo phân tích thì khái niệm

"tổ chức xã hội" là quá rộng. Giải pháp tốt nhất cho vấn đề này là chỉ địnhthành viên của các tổ chức đại diện cho chính các bên và không nên chỉ định

thành viên của một tổ chức xã hội bất kỳ, bởi vì đây là một lĩnh vực riêng, đã

có những cơ sở tốt cho các hoạt động liên quan, do đó khơng nên rập khncác quy định của tố tụng dân sự vào việc giải quyết.

- Trong hệ thống quyền và nghĩa vụ của các đương sự, đề tài phân chia thành 2loại gồm: các quyền và nghĩa vụ đối xứng giưa các đương sự và các quyền và

nghĩa vụ của các đương sự trước Nhà nước, mà ở đây là trước Toà án. ở mỗi

trạng thái đó tính chất của các quyền và nghĩa vụ có những điểm khác nhau vìnếu trong quan hệ đối với nhau các bên có thể thực hiện những hành vi tương

đối tự do và rộng rãi thì ngược lại trước Nhà nước những quyền này nhất nhất

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

phải phục tùng "quyền lực ngoại biên”, tức là quyền lực bên ngoài. Đề tai cũngđã tập trung phân tích 8 quyền và 3 nghĩa vụ của các đương sự trước Tồ án, vàđây chính là cơ sở pháp lý quan trọng định hướng cách xử sự của các đương sựtrong quá trình tố tụng.

- 7 chủ thể khác tham gia tố tụng bao gồm: Người đại diện do đương sự uỷquyền; Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự; Ngời làm

chứng; Người giám định; Người phiên dịch; Người kề thừa quyền và nghĩa vụ

tố tụng và Viện kiểm sát nhân dân. Dé tài đã đi vào phân tích về từng loại chủthể nêu trên và đều có những nhận định, đánh giá có giá trị khoa học nhằm

tăng cường khả năng nhận thức và thực hành pháp luật trong linhx vực này.

- Riêng hệ thống chủ thể tham gia tố tụng giải quyết các cuộc đình cơng cũngđược đề cập với tư cách là các chủ thể đặc biệt, có những quyền và nghĩa vụ

đặc biệt không giống như trong trờng hợp tham gia tố tụng trong một vụ án laođộng.

Chương năm: Khởi kiên- khỏi tố vu án lao đông:

- Trong tiến trình tố tụng, việc khởi kiện có một vai trò hết sức quan trọng. Về

mặt luật pháp, việc khởi kiện được các cơ quan tố tụng quan tâm xem xét kỹlưỡng, vì trong các tranh chấp pháp lý có tính chất dân sự, quyền tự định đoạt

của các bên là có tính chất quyết định. Những khía cạnh khoa học pháp lý về

quyền khởi kiện được đề cập trong phần đầu của chương với tiêu đề “ ý nghĩa

của việc khởi kiện vụ án lao động” đã cho thấy rõ vấn đề đó.

- Những nội dung cơ bản của vấn đề khởi kiện được tập trung trình bày trong 3

vấn đề trọng tâm: chủ thể- phạm vi không gian và thời gian- thủ tục khởi kiện

một vụ án lao động.

+ Theo quy định của pháp luật, chủ thể có quyền khởi kiện một vụ án lao động

bao gồm: Người lao động, Người sử dụng lao động, Tập thể lao động và Cơng

đồn cấp trên của cơng đồn cơ sở. Tuy nhiên việc khởi kiện-khơng chỉ bó hẹp

TRUNG TÂM THONG TIN THU VIÊN)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI| 17

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

<small>BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNGTO TUNG LAO DONG</small>

trong phạm vi cố định như vậy mà pháp luật cũng đã dự liệu các trường hop

mà chính các chủ thể trên khơng thể hoặc khơng muốn tự mình đững ra khởi

kiện vì những lý do khác nhau như trong trường hợp uỷ quyền hoặc cá nhânngười lao động chết nên người khởi kiện là người kế thừa các quyền và nghĩavụ tố tụng...

+ Một trong những vấn đề được đề tài quan tâm là việc khởi kiện của tổ chức

Cơng đồn cấp trên của Cơng đồn cơ sở. Trong các quy định của pháp luật

khơng hề có một quy định nào chi tiết hố vấn đề: như thế nào là tổ chức Cơngđồn cấp trên của cơng đồn cơ sở. Chính vì vậy mà việc nghiên cứu , tìm hiểuvấn đề này và đi đến chỗ thống nhất nhằm tạo thuận lợi cho việc khởi kiện

cũng như thụ lý, giải quyết vụ án lao động là một việc làm có ý nghĩa to lớn.

Về phương diện này đề tài dựa vào các quy định của Điều lệ Cơng đồn Việt

nam và thực tiễn tổ chức, hoạt động Cơng đồn để đưa ra một danh mục các

chủ thể bao gồm: Tổng liên đoàn lao động Việt nam; Liên đoàn lao động cấp

tỉnh; Liên đoàn lao động cấp huyện; Cơng đồn ngành trung ương; Cơng đồn

ngành địa phương và Cơng đồn Tổng cơng ty để tham khảo.

+ Về không gian, đề tài tập trung nhiên cứu chỉ ra “ địa chỉ” cần thiết cho việckhởi kiện. Tuy nhiên đây cũng là một vấn đề khá phức tạp vì bên cạnh các quy

định của pháp luật về thẩm quyền của các cấp tồ án cịn có các quy định về

quyền lựa chọn của nguyên đơn. Do đó tuỳ thuộc vào từng vụ việc và quyết

định của các nguyên đơn mà địa chỉ khởi kiện có thể được điều chỉnh cho phù

hợp và có lợi nhất. Chỉ riêng việc khởi kiện theo quyền lựa chọn của nguyênđơn mà việc khởi kiện có thể rơi vào một trong các“ địa chi” sau: Tồ án nơi

có trụ sở của bị đơn; Tồ án nơi có tài sản của bị đơn; Toà án nơi cư trú cuối

cùng của bị đơn; Toà án nơi một trong các bị đơn làm việc hoặc cư trú; Tồ án

nơi có chi nhánh của doanh nghiệp; Toà án nơi người sử dụng lao động là chủ

chính có trụ sở; Tồ án nơi người cai thầu hoặc người có vai trị trung gian sử

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

dụng lao động cư trú; Toà án nơi thực hiện hợp đồng lao động, hợp đồng hoc

nghề hoặc thoả ước lao động tập thể. Toà án nơi nguyên đơn cư trú và Toà án

nơi người lao động làm việc hoặc cư trú.

+ Về mặt thời gian, việc khởi kiện phải nằm trong thời hiệ' khởi kiện hay cịn

gọi là “ thời han an tồn” của việc khởi kiện. Theo quy định của pháp luật, việckhởi kiện một vụ án lao động được quy định là cịn hiệu lực, có thể được thụ lý

phải nằm trong thời hạn: | năm kể từ ngày phát sinh tranh chấp hoặc 6 thángkể từ nmgày Hội đồng hoà giải lao động cơ sở hoặc Hoà giải viên của cơ quan

lao động cấp huyện hồ giải khơng thành đối với các tranh chấp về xử lý kỷluật sa thai, đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động hoặc về bồi thường thiệt

hại cho người sử dụng lao động; 6 tháng kể từ ngày Hội đồng hoà giải lao

động cơ sở hoặc Hoà giải viên của cơ quan lao động cấp huyện hồ giải khơng

thành đối với các tranh chấp lao động cá nhân khác; và 3 tháng kể từ ngày có

quyết định về tranh chấp lao động tập thể của Hội đồng trọng tài lao động cấptỉnh mà tập thể lao động, người sử dụng lao động không đồng ý với quyết định

đó. So sánh với quy định tại Điều 167 Bộ luật lao động, đề tài đi đến kết luận

rằng lấy ngày “ phát sinh tranh chấp” làm cơ sở để tính thời hiệu khởi kiện làhợp lý vì kể từ thời điểm đó, trong các chủ thể đã bat đầu “ xuất hiện sự cảmnhận về nhu cầu hoặc đã xuất hiện nhu cầu giải quyết xung đột của họ”.

+ Về thời hiệu khởi kiện, đề tài cũng đề cập tới các quy định tại các Điều

168-169-170 và 171 của Bộ luật dân sự quy định về cách tính thời hiệu khởikiện, các trường hợp khơng áp dụng thời hiệu khởi kiện, thời gian khơng tính

vào thời hiệu khởi kiện, vấn đề bắt đầu khởi kiện lại. Những quy định như vậy

có ý nghĩa hết sức to lớn trong việc xem xét từng trường hợp cụ thể trong quá

trình khởi kiện cũng như giải quyết vụ việc.

+ Thủ tục khởi kiện được quy định chung là phải có đơn khởi kiện. Việc đưa

đơn chính là thể hiện “‘ yêu cầu” giải quyết tranh chấp được quy định tại Điều

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

<small>159 Bộ luật lao động. Theo quy định tại Khoản 2- Điều 32 Pháp lệnh thủ tục</small>giải quyết các tranh chấp lao động, nội dung của đơn khởi kiện được tiêu

chuẩn hoá và gồm những yếu tố bắt buộc mà người khởi kiện có nghĩa vụ trìnhbày để tồ án xem xét thụ lý giải quyết và đó cũng được coi là thủ tục quan

trọng nhất của việc khởi kiện.

+ Về mặt hậu quả, hành vi khởi kiện có thể đem đến một trong các hậu quảnhư: Toà án chấp nhận đơn kiện và thụ lý vụ án để giải quyết theo thủ tục luật

định; Toà án trả lại đơn kiện hoặc Toà án di lý vụ việc tới cơ quan Toà án có

thẩm quyền để giải quyết.

- Việc khởi tố vụ án lao động theo quy định của Pháp lệnh thuộc thẩm quyền

của Viện kiểm sát nhân dân. Cơ sở để khởi tố một vụ án lao động được quy

định là: Khi có những vị phạm pháp luật liên quan đến quyền và lợi ích hợppháp của người lao động là người chưa thành niên, người tàn tật hoặc khi cónhững vi phạm pháp luật nghiêm trọng khác. Việc khởi tố chi có một hậu quaduy nhất là việc thụ lý xét xử của Toà án nhân dân. Tuy nhiên theo các Điều

luật cũng như về mặt lý luận thì quy định về việc khởi tố là khơng đảm bảo

tính khoa học. Chính vì vậy đây là một vấn đề cần được xem xét lại một cáchnghiêm túc.

Chương 6: Thủ tục giải quyết vu án lao đơng tai Tồ án nhân dân:Chương 6 của đề tài tập trung nghiên cứu 4 vấn đề lớn trong hệ thống các quyđịnh về thủ tục giải quyết tranh chấp lao động tại toà án nhân dân bao gồm:

vấn đề chuẩn bị xét xử, phiên toà sơ thẩm, phiên toà phúc thẩm và phiên toàgiám đốc và tái thẩm.

- Hoạt động chuẩn bị xét xử là một bước trong trình tự tố tụng. Mục đích củahoạt động này là nhằm tạo ra những điều kiện và khả năng tốt nhất cho các

bước tiếp theo, đặc biệt là trong trường hợp mở phiên toà.

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

<small>BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNGTÔ TUNG LAO ĐỘNG</small>

Các hoạt động nằm trong giai đoạn chuẩn bị được thực hiện sau khi thụ lý vụ

<small>án lao động. Những hoạt động quan trọng trong giai đoạn này là việc nghiên</small>cứu hồ sơ, thu thập và xác minh các chứng cứ; ra các quyết định về mặt thủ tụcnhư: quyết định đưa vụ án ra xét xử, quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết vụán hoặc quyết định đình chỉ giải quyết vụ án; tiến hành hoà giải vụ tranh chấp

và quyết định về các biện pháp khẩn cấp tạm thời.

Thời hạn dành cho giai đoạn chuẩn bị này được khống che theo quy định của

pháp luật, bao gồm: thời gian thông báo cho các đương sự và những người liên

quan ( 7 ngày); thời gian dành cho việc nghiên cứu ra các quyết định về thủ tụclà từ 30 đến 40 ngày tuỳ từng trường hợp theo quy định của pháp luật; thờigian tối đa phải tiến hành mở phiên tồ tính từ khi ra quyết định đưa vụ án ra

xét xử là từ 10 ngày đến L5 ngày; thời hạn trong đó toà án ra các biện pháp

khẩn cấp tạm thời ( nếu có) tính từ khi được u cầu là 3 ngày và giải quyếtkhiêu nại về các biện pháp khẩn cấp tạm thời là 3 ngày, kể từ ngày có khiếu

nại. tuy nhiên cần lưu ý rằng biện pháp khẩn cấp tạm thời có thể được sử dụngở bất cứ giai đoạn nào của quá trình tố tung và quyết định về các biện pháp

khẩn cấp tạm thời không phải là quyết định về việc giải quyết vụ án lao động.

Hoạt động quan trọng nhất có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án, được coivừa là hoạt động độc lập, vừa là cầu nối của các giai đoạn xét xử là hoạt động

hoà giải. Hoà giải là một thủ tục bắt buộc, trừ trường hợp có sự can thiệp hợp

pháp về ý chí của các bên. Hồ giải trong hoạt động tố tụng tại toà án cũng

khác với hoà giải ngoài toà án ( Hội đồng hoà giải, Hoà giải viên lao động

hoặc Hội đồng trọng tài lao động). Do đó đây là một lĩnh vực cần được nghiên

cứu để đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả trong hoạt động thực tiễn.

Bước tiếp theo của quá trình tố tụng là hoạt động giải quyết tranh chấp lao

động tại phiên toà sơ thẩm.

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án lao động gồm 2 Thẩm phán va 1 Hội thẩm

nhân dân, giống như Hội đồng xét xử sơ thẩm các vụ án kinh tế. Hội đồng xétxử đo | thẩm phán được phân cơng làm chủ toa.

Để tiến hành phiên tồ sơ thẩm, theo quy định của pháp luật, một trong những

việc quan trọng phải tiến hành là xác định tư cách của những người tham gia tốtụng, đặc biệt là trong các trường hợp có sự uỷ quyền, kế thừa quyền và nghĩavụ tố tụng hoặc trong trường hợp Công đoàn khởi kiện. Trong một số trường

hợp ( quy định tại Điều 49 PL) thì Hội đồng xét xử sơ thẩm phải hỗn phiêntồ, trừ trường hợp đương sự u cầu xét xử vắng mặt hoặc người được triệu

tập mà không phải là nguyên đơn, đã được triệu tập hợp lẹ !ần thứ 2 vắng mặt.Trước khi tiến hành thủ tục xét hoi, Hội đồng xét xử có trách nhiệm hoà giải

các bên tranh chấp. Thủ tục hoà giải cũng là một thủ tục bắt buộc. Trường hợp

các bên hoà giải được với nhau thì theo quy định chung, Tồ án sẽ ra quyết

định cơng nhận sự hồ giải thành đó. Trong trường hợp các bên khơng thể

thượng lượng với nhau hoặc khơng muốn tiến hành thủ tục hồ giải thì Hội

đồng xét xử chuyển sang các thủ tục khác như: xét hỏi tại phiên toà- tranh

luận- nghị án và tuyên án. Tất cả những diễn biến của phien toà được ghi lạithành biên bản lưu trong hồ sơ án văn. Trong thời hạn 3 ngày kể từ ngày tuyênán, các đương sự hoặc người đại diện hoặc người bảo vệ quyền và lợi ích hợppháp của đương sự, Cơng đồn khởi kiện, người sử dụng lao động có quyền

xem biên bản phiên tồ và đặc biệt có quyền u cầu sửa chữa, bổ sung biên

bản hoặc yêu cầu ghi ý kiến bằng văn bản lưu trong hồ sơ nếu khơng được

chấp nhận sửa chữa, bổ sung biên bản đó.

- Phiên tồ phúc thẩm

Phiên tồ phúc thẩm, nói chung, về mặt trình tự khơng có gì khác biệt lớn so

với phiên toà sơ thẩm. Tuy nhiên, điểm khác biệt là ở các thủ tục pháp lý dẫn

tới việc mở phiên tồ và hậu quả pháp lý của nó.

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

BỘ MÔN LUAT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUAT LAO ĐỘNG

Để có thể được Tồ án tiến hành xét xử theo trình tự phúc thẩm, những thủ tục

cần phải được thực hiện trước đó là việc kháng cáo hoặc kháng nghị bản án

hoặc quyết định của cấp sơ thẩm trong thời han 10 ngày đối với kháng cáo và7 ngày ( đối với Viện kiểm sát cùng cấp) và 10 ngày ( đối với Viện kiểm sátcấp trên)- đối với việc kháng nghị- kể từ ngày tuyên án hoặc ra quyết định

hoặc tính từ ngày bản sao bản án hoặc quyết định được giao cho đương sự hoặcđược niêm yết tại trụ sở UBND xã, phường nơi đương sự cư trú hoặc có trụ sở-

trong trường hợp vắng mặt tại phiên toà.

Về mặt hậu quả pháp lý, việc xét xử phúc thẩm là bước kiểm tra tính đúng đắncủa bản án hoặc quyết định của cấp sơ thẩm. Hội đồng xét xử phúc thẩm gồm

3 Thẩm phán sẽ tiến hành xem xét lại những nội dung có kháng cáo, kháng

nghị và có quyền cơng nhận hoặc sửa chữa hoặc huỷ bỏ những nội dung của

bản án hoặc quyết định hoặc bổ sung những nội dung khác theo pháp luật.Điểm quan trọng và có ý nghĩa to lớn trong thủ tục phúc thẩm là ở chỗ: tất cả

các vụ án lao động đều có khả năng được xét xử phúc thẩm và thời gian tiến

hành tố tụng là rất ngắn ( 20 hoặc 30 ngày) nếu so sánh với thủ tục xét xử phúcthẩm các vụ án dân sự (1 tháng đối với các quyết định, 3 tháng hoặc 4 thángđối với bản án) va thủ tục phúc thẩm các vụ án kinh tế( | hoặc 2 tháng).

- Thủ tục giám đốc thẩm và tái thẩm:

Giám đốc thẩm và tái thẩm được tiến hành khi có kháng nghị của Viện kiểmsát nhân dân và Toà án nhân dân có thẩm quyền nếu có những căn cứ theo

Điều 73 Pháp lệnh. Tuy nhiên nếu so sánh với quy định về những căn cứ

kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm các vụ án dân sự thì kháng nghị các vụ

án lao động khơng có căn cứ “ việc điều tra khơng đây đủ”.

Khác với trình tự phúc thẩm, việc xét xử giám đốc hoặc tái thẩm, ngoài việcđược tiến hành bởi một Hội đồng gồm 3 Thẩm phán thì cịn có thể được tiếnhành bởi Uy ban Thẩm phán hoặc Hội đồng Thẩm phán. Thời hạn pháp luật

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

quy định cho trình tự giám đốc thẩm hoặc tái thẩm là I tháng kể từ ngày nhận

được hồ sơ vụ án ( thời hạn này đối với vụ án dân sự là 6 tháng kể từ ngàynhận được kháng nghị).

Phiên toà giám đốc hoặc tái thẩm khác với các phiên toà sơ thẩm và phúc thẩm

ở chỗ không triệu tập đương sự, trừ trường hợp Toà án cần nghe ý kiến của họ

trước khi quyết định.

Khi nghiên cứu các thủ tục giải quyết vụ án lao động đề tài cũng đã rút ra đượcnhững kết luận và ý kiến mà các cơ quan có thẩm quyền cần tham khảo để

đảm bảo cho các quy định có tính khoa học cao nhằm thống nhất quá trình ápdụng và hậu quả pháp lý trong quá trình giải quyết.

Chương 7: Thủ tuc giải quyết các cuộc đình cơng:

Thủ tục giải quyết các cuộc đình công được quy định trong phần 2 của Pháplệnh thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động, từ Điều 79 đến 103. Giải quyết

các cuộc đình cơng là một trong những vấn đề pháp lý mới mẻ của nước ta từtrước đến nay. Việc quy định thủ tục giải quyết các cuộc đình cơng có thể nói

là một bước đột phá mới trong hệ thống tố tụng lao động nói riêng và trong hệthống tố tụng tại Tồ án nói chung.

Sở dĩ có việc quy định về thủ tục giải quyết các cuộc đình cơng là vì những lý

do kinh tế- xã hội khác nhau ( như đã trình bày trong chương I). Tuy nhiên

một trong những vấn đề có tính chất thời sự là nước ta đang đứng trước một

hoàn cảnh mới là xác lập nền kinh tế thị trường, ở đó việc bảo vệ quyền và lợiích của các chủ thể trong quan hệ lao động, đặc biệt là việc bảo vệ người laođộng trong những trường hợp phát sinh tranh chấp tập thể hoặc các cuộc đìnhcơng. Một trong những thực trạng đáng quan tâm là trong những năm gần đây

trên tất cả mọi lĩnh vực và trong tất cả các thành phần kinh tế, đặc biệt là trong

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

các đơn vị sử dụng lao động có yếu tố nước ngồi, liên tục xảy ra các cuộcđình cơng, trong đó có những vụ có quy mơ rat lớn, nhưng cách giải quyết thì

lại rơi vào chỗ bế tac, do đó khơng những khơng hạn chế được các cuộc đìnhcơng tiếp theo mà cịn châm ngịi cho các cuộc ddình cơng khác tiếp tục nổ ra.

Chính vì vậy việc quy định thủ tục giải quyết các cuộc đình cơng một mặt đảm

bảo quyền đình cơng của tập thể lao động, mặt khác là phương tiện giác ngộcác chủ thể trong mối quan hệ lao động trong việc tôn trọng quyèen và lợi ích

hợp pháp của nhau, nhằm tránh xây ra các xung đột làm ảnh hưởng tới sinh

hoạt của cộng đồng và các hoạt động kinh tế.

Thủ tục giải quyết các cuộc đình cơng được đề tài nghiên cứu theo các nộidung cơ bản sau đây:

- Thẩm quyền của Toà án trong việc giải quyết các cuộc đình cơng;

- Vấn đề u cầu giải quyết cuộc đình cơng;

- Việc giải quyết cuộc đình cơng.

Trong mỗi nội dung, đề tài đi vào phân tích hệ thống các quy định của pháp

luật và đưa ra những quan điểm hiện hành cũng như những nhận định có tính

khoa học về các vấn đề được nêu ra, ví dụ như: quan điểm về việc áp dụng các

biện pháp khẩn cấp tạm thời, trong đó có việc tồ án ra quyết định tạm ngừngcuộc đình cơng. Một quan điểm có giá trị khác cũng được nêu ra là tính chất

của việc giải quyết các cuộc đình cơng. Nếu xét về khía cạnh khoa học thì Tồ

án khơng thể can thiệp vào nội dung của tranh chấp vì mục đích mà các bên

u cầu Tồ án can thiệp cũng như quy định của pháp luật chỉ cho phép Tồ ánđưa ra xem xét tính hợp pháp của cuộc đình cơng chứ khơng đi sâu vào phân

định các quyền lợi của các bên. Theo nhóm nghiên cứu đề tài thì đây là nhữngvấn dé cần phải được xem xét lại một cách nghiêm túc dé dam bao tính khoa

học của các quy định của pháp luật.

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

BỘ MON LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHC ^ HỌC LUAT LAO ĐỘNG

<small>4.2- Pham vỉ nghiên cứu:</small>

Cũng như đã trình bày ở phần trước, việc nghiên cứu đề tài chủ yếu tập trung ở<small>việc phân tích hệ thống các quy định của pháp luật về tố tụng lao động tại Toà</small>án nhân dân. Bên cạnh đó các hệ thống quy định về tố tụng dân sự, kinh tế

cũng được nghiên cứu để làm sáng tỏ một số vấn dé có sự giống nhau và khác

biệt giữa các hệ thống tố tụng này.

Một số các vụ tranh chấp lao động và đặc biệt là sự thống kê về các cuộc đìnhcơng trong những năm gần đây cũng được nghiên cứu nhàm rút ra những kết

luận khoa học cho đề tài.

Cũng với tinh thân cố gắng và cầu thị, nhóm giảng viên thực hiện dé tài đã tìm

tịi các tài liệu nước ngồi và quốc tế để tham khảo. tuy nhiên đây cũng là một

việc làm hết sức khó khăn vì phạm vi thì rộng mà đề tài này chưa được cácchuyên gia các nước nghiên cứu sâu sắc với tư cách một đề tài độc lập. Do đóviệc tiếp cận cũng chỉ ở một mức độ hạn chế. Tuy nhiên tập thể tác giả cũnghy vọng rằng phạm vi nghiên cứu sẽ được mở rộng với quy mô lớn hơn đểphục vụ cho công tác giảng dạy và công tác thực tiễn.

5- PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CÚU:

Việc nghiên cứu đề tài được thực hiện chủ yếu dựa trên phương pháp phân

tích tổng hợp và phương pháp so sánh.

6- NHỮNG ĐIỂM MỚI VÀ ĐÓNG GÓP CUA ĐỀ TÀI:

Điểm quan trọng có tính chất mới mẻ của đề tài là góp phần xây dựng cơ sở lý

luận thống nhất về hệ thống tố tụng lao động, góp phần hoàn thiện hệ thống

pháp luật lao động. Mac dù được coi như là một trong những bộ phận cấu

thành luật lao động nhưng khi hoàn thành, đề tài sẽ là sự bổ sung tri thức cho

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNG

việc giảng dạy, nghiên cứu khoa học của bậc đại học trở lên. Đề tài thực sự làmột cơ sở tạo nên sự hình dung đầy đủ về hoạt động tố tụng lao động và luật<small>Lao động Việt nam.</small>

Mặt khác, bằng việc mổ xẻ và so sánh các quy định của pháp luật trong lĩnh

vực nghiên cứu, đồng thời liên hệ với thực tiễn, đề tài đã đưa ra những kết luận

khoa học có giá trị để giúp cho các cơ quan và những cán bộ có trách nhiệm có

cách nhìn nhận đúng đắn trong hoạt động xây dựng luật pháp.

Hơn nữa, sự đóng góp có tính trực tiếp của dé tài là ở ch6 nó là nguồn bổ sungquan trọng về mặt tài liệu cho việc nghiên cứu phần chuyên ngành của sinh

7- KIẾN NGHỊ: Trên cơ sở sự nghiên cứu đề tài, nhóm tác giả đề nghị Hội

đồng khoa học, Ban giám hiệu cho phép phát triển tiếp tục dé tài theo hướng

giáo trình hố nhằm góp phần xây dựng bộ giáo trình luật lao động để là tàiliệu giảng dạy và học tập trong trường đại học luật Hà nội. Cơ cấu giáo trình

mới của môn học trước mắt được thiết kế thành 2 cuốn sacl, bao gồm:

- Giáo trình luật Lao động; và

- Giáo trình về đảm bảo xã hội.

Nếu theo phương án này thì nội dung của từng cuốn sẽ được kết cấu như sau:

A- GIÁO TRÌNH LUAT LAO ĐƠNG: là phan cơ bản nhất, có tính chất tổng

qt về những vấn đề chung nhất về mối quan hệ lao động, được viết thành 3

phần: :

a.l- Phần mot: gồm 4 chương:

Chương một:Khái niệm và các nguyên tắc cơ bản của luật Lao độngCác nội dung trong chương này gồm:

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

- Đối tượng điều chỉnh- Phương pháp điều chỉnh

- Những nguyên tắc cơ bản

- Nguồn của luật Lao động

- Vai trò của luật Lao động

- Lược sử phát triển của ngành luật Lao động

- Mối quan hệ giữa ngành luật Lao động và một số ngành luật khác

Chương hai: Quan hệ pháp luật lao động:

gồm những nội dung cơ bản về cơ cấu chủ thể, khách thể, nội dung, tính chất,

- Quan hệ pháp luật về sử dụng lao động,- Quan hệ pháp luật về việc làm,

- Quan hệ pháp luật về học nghề,

- Quan hệ pháp luật về đại diện lao động,

- Quan hệ pháp luật về bồi thường thiệt hại trong quá trình lao động,- Quan hệ pháp luật về bảo hiểm xã hội,

- Quan hệ pháp luật về giải quyếta tranh chấp lao động và đình cơng,- Quan hệ pháp luật về quản lý lao động.

Chương ba: Cơ chế ba bên

- Khái niệm và vai trò của cơ chế ba bên trong lĩnh vực lao động- Cơ cấu, tố chức của cơ chế ba bên

- Hoạt động của cơ chế ba bên trong lĩnh vực lao động

Chương bốn: ILO và các tiêu chuẩn lao động quốc tế

- Tổ chức và hoạt động của ILO

- Các tiêu chuẩn lao động quốc tế cơ bản( Tuổi lao động, tiền lương, thời giờ

làm việc, an toàn và vệ sinh lao động)

- Các công ước của ILO mà Việt nam đã tham gia và việc áp dụng các cơng<small>ước đó vào lĩnh vực lao động.</small>

a.2- Phần hai: các chế đỉnh của LLD: gồm 13 chương

+ Chương I: Việc lam;

+ Chương II: Học nghề;

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

<small>BỘ MÔN LUẬT LAO ĐÔNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNGTÔ TUNG LAO ĐÔNG</small>

+ Chương III: Đại diện lao động và vai trị của cơng đồn trong lĩnh vựclao động;

+ Chương IV: Hợp đồng lao động;

+ Chương V: Thoả ước lao động tập thể;+ Chương VỊ: Tiền lương

+ Chương VII: Thời giờ làm việc- thời giờ nghỉ ngơi;

+ Chương VIII: Bảo hộ lao động;

+ Chương IX: Kỷ luật lao động- Trách nhiệm vật chất;

+ Chương X: Bảo hiểm xã hội;

+ Chương XI: Tranh chấp lao động;

+ Chương XII: Dinh công;

+ Chương XIII: Quản ly Nhà nước về lao động.

a.3- Phần thứ ba: Tố tung lao động:

Phần này gồm hai nội dung lớn: giải quyết các tranh chấp lao động và các

cuộc đình cơng tại tồ án nhân dân.

+ Chương I: Khái niệm và các nguyên tac của tố tụng lao động: Gồm ca

phần khái niệm và các nguyên tắc của TTLĐ; tính đặc thù của tố tụng lao động

so với các hình thức tố tụng khác; vai trị của hoạt động giải quyết tranh chấp

lao động tại Toà án nhân dân...

+ Chương II: Những người tham gia tố tụng gồm: Toà án và thẩm quyền

của Toà án, 7 loại chủ thể tham gia tố tụng khác (đương sự, người đại diện do

đương sự uy quyền, người lao vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, giámđịnh viên, phiên dịch viên, người kế thừa các quyền và nghĩa vụ tố tụng, việnkiểm sát nhân dân);

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

+ Chương V: Thủ tục so thẩm- phúc tham- giám đốc thẩm va tái thẩm vụ

án lao động: gồm: các giai đoạn trong quá trình giải quyết vụ án lao động (sơ

thẩm- Phúc thẩm- Giám đốc và Tái thẩm) và các hoạt động khác liên quan như

hoạt động ra các quyết định ( kể cả quyết định về ác biện pháp khẩn cấp tạm

+ Chương VỊ: Giải quyết các cuộc đình cơng.

Chương này trình bày về những vấn dé pháp lý của đình cơng và quyền u

cầu giải quyết đình cơng, thủ tục u cầu giải quyết đình cơng...

Việc giải quyết các cuộc đình cơng được trình bày bao gồm : Quyền u cầuTồ án xét tính hợp pháp của cuộc đình cơng, Trách nhiệm và quyền của Tồán trong q trình thụ lý giải quyết cuộc đình cơng; hậu quả pháp lý của việcquyết định...

+ Phần phụ lục:

Trong giáo trình sẽ trình bày một số vụ việc và cách giải quyết điển hình, gồm

cả các vụ tranh chấp lao động cá nhân, tranh chấp lao động tập thể và các cuộc

đình cơng để sinh viên có điều kiện tiếp cận thực tiễn.

B- GIÁO TRÌNH BAO DAM XÃ HƠI GỒM:

+ Chương I: Bảo hiểm xã hội;

+ Chương II: Chính sách Bao trợ và Uu dai xã hội;

+ Chương III: Chính sách xã hội về việc làm và thất nghiệp

+ Chương IV: Bảo hiểm Y tế

Trên đây là báo cáo của bộ mơn trình Hội đồng khoa học và Ban Giám hiệu

quyết định.

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

<small>BỘ MON LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNGTÔ TUNG LAO DONG</small>

CHƯƠNG |

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ

VIỆC GIẢI QUYẾT CÁC VỤ ÁN LAO ĐỘNGVÀ CÁC CUỘC ĐÌNH CƠNG

I. CƠ SỞ CỦA VIỆC QUY ĐỊNH VỀ THỦ TỤC GIẢI QUYẾT CÁC VỤ

AN LAO ĐỘNG VÀ CÁC CUỘC DINH CÔNG.

1. Cơ sở kinh tế - xã hội :

Đường lối phát triển kinh tế, Dang Cộng sản Việt Nam đã khẳng định

: Bên cạnh việc xây dựng các thị trường tài chính, tiền tệ... cần phải xâydựng một "thi trường lao động") ở Việt Nam. Việc xác lập một thị trường

lao động đòi hỏi phải xúc tiến các điều kiện cơ ban cho hoạt động cung

-cầu lao động và ổn định các mối quan hệ trong thị trường đó.

Quan hệ lao động xã hội là một loại quan hệ phổ biến và có tầm quan

trọng đặc biệt đối với sự phát triển kinh tế và xây dựng nền văn hoá xã hội.

Là một mặt của quan hệ sản xuất xã hội, nếu quan hệ lao động không tồn

tại trong sự ổn định tất sẽ dẫn đến những hậu quả đối với tòan bộ nền kinh

tế xã hội.

Tuy nhiên, do những mâu thuẫn có tính truyền thống của các bên

trong quan hệ lao động, môi trường lao động chỉ có tính ổn định tương đối.

Sự cung - cầu nhân lực, sự trái ngược nhau của hai bên trong quan hệ lao

động về điều kiện làm việc và thu nhập, những mục tiêu về lợi ích và những

biểu hiện khác nhau về cách cư xử... là những nội dung dễ làm cho môi

trường của tương quan lao động thành một mơi trường có những biến động.

Một số những thay đổi ấy có thể được điều chỉnh kịp thời, nhưng khơng ít

<small>®. Nghị quyết Hội nghị lần thứ IV Ban chấp hành trung ương Đảng khóa VIII - Văn kiện Hội nghị lần</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

<small>BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUAT LAO ĐỘNGTÔ TỤNG LAO ĐỘNG</small>

<small>những phát sinh xảy ra lại trở thành đề tài cho những vụ tranh chấp laođộng và đình cơng nghiêm trọng.</small>

Tuy chưa được quan tâm thống kê đây đủ nhưng có thể hình dungmỗi năm ở nước ta có hàng nghìn vụ tranh chấp lao động và đình cơng lớnnhỏ. Trong số đó, có những vụ được đưa ra giải quyết tại Tòa án, nhưngphần lớn các bên tranh chấp, do trình độ am hiểu pháp luật cịn hạn chế, đãtìm cách giải quyết các vụ phân tranh đó bằng những con đường khác màchủ yếu là thông qua nỗ lực của các cơ quan thuộc ngành Lao động -

<small>thương binh và xã hội.</small>

Trong thực tế, có những vụ tranh chấp lao động hoặc các cuộc đình

cơng được nhiều cơ quan tập trung giải quyết. Trong đó, có những cơ quankhơng hề có chức năng, nhiệm vụ giải quyết. Tình trạng thiếu thống nhấttrong cách đánh giá và hoạt động giải quyết các vụ tranh chấp lao động và

<small>các cuộc đình công cũng là một trong những nguyên nhân làm cho tính</small>

hiệu quả, tính kịp thời bị hạn chế, thậm chí khơng đạt được mục tiêu đặt ra.Chính vì vậy một trong những vấn đề cần phải được thực hiện nghiêm chỉnh

là hình thành một hệ thống quan điểm, tư tưởng, tổ chức và cơ chế nhằm

đảm bảo cho việc giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộc đình cơng

được nhanh chóng và đạt hiệu quả cao, góp phần ổn định quan hệ lao động

luật định là những cơ quan xét xứ của nước Cơng hịa xã hội chủ nghĩa ViệtNam" (Đoạn 1 Điều 27 Hiến pháp 1992). Day là cơ sở pháp lý quan trọng

nhất để xác lập các cơ chế khác nhau nhằm xét xử và giải quyết tốt các vi

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

<small>BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUẬT LAO ĐỘNGTO TUNG LAO DONG</small>

<small>phạm pháp luật, các tranh chấp... trong đó có các tranh chấp lao động vacác cuộc đình cơng.</small>

- Luật Tổ chức tòa án nhân dân tại Điều | quy định: “... Tịa án xét xử

<small>những vụ án hình sự, dân sự, hơn nhân và gia đình, lao động, kinh tế, hành</small>chính và giải quyết những việc khác theo quy định của pháp luật...”

- Bộ luật lao động của nước Cơng hồ Xã hội chủ nghĩa Việt Nam(được Quốc hội thông qua ngày 23/ 6/ 1994) đã quy định trong các Điều

162 - 164 - 168 - 172 - 174 - 176 - 177 - 178 déu dé cập đến thẩm quyền

giải quyết các tranh chấp lao động và các cuộc đình cơng của Tịa án nhân

dân. Đặc biệt, Điều 177 quy định : "Tịa án nhân dân có quyền quyết địnhcuối càng về những cuộc đình cơng và tranh chấp lao động tập thể".

Để hoạt động giải quyết tranh chấp lao động có cơ sở pháp lý nhằm

dam bao tính chất "khách quan - kip thời - đúng pháp luật” quy định tại

Điều 158 Bộ luật lao động, Quốc hội giao cho Uy ban thường vụ Quốc hộiquy định về "việc giải quyết các cuộc đình cơng và các vụ án lao động”

(Điều 179 Bộ luật lao động).

Việc ủy quyền cho Uỷ ban thường vụ Quốc hội quy định về việc giảiquyết các vụ án lao động và các cuộc đình cơng là cơ sở pháp lý trực tiếpchỉ đạo hành vi của Uy ban Thường vụ Quốc hội trong công tác xây dựngcơ chế pháp lý cho việc giải quyết các vụ án lao động và các cuộc đình

3. Kinh nghiệm của Việt Nam và các nước trên thế giới:

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ theo chức năng của mình, Tịa án

nhân dân đã trực tiếp giải quyết các vụ án lao động; các vụ tranh chấp về xử

lý theo hình thức buộc thơi việc đối với công nhân, viên chức Nhà nước;

học sinh học nghề trong nước; học sinh học nghề, giáo viên dạy nghề và

thực tập sinh sản xuất ở nước ngoài bị buộc phải bồi thường phí tổn đào tạo

cho Nhà nước, và vi phạm hợp đồng, bị kỷ luật phải về nước trước thời hạn;

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

<small>BỘ MÔN LUAT LAO ĐỘNG ĐỀ TÀI KHOA HỌC LUAT LAO ĐỘNGTÔ TỤNG LAO ĐỘNG</small>

HĐBT ngày 14/ 01/ 1985 của Hội đồng Bộ trưởng nay là Chính phủ về việc

chuyển Tịa án nhân dân xét xử những việc tranh chấp trong lao động).

Trước đây, mọi thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động đều áp dụng theocác quy định của Pháp lệnh giải quyết các vụ án dân sự và chưa hề có bất

kỳ một quy định nào về hoạt động giải quyết các cuộc đình cơng một cách

Xinhgapor... đã sớm đưa ra cơ chế giải quyết các tranh chấp lao động và các

cuộc đình cơng tại Tịa án cơng nghiệp hoặc Tịa án trọng tài”. Bộ luật lao

động của Việt Nam Cộng hòa” quy định về thẩm quyền của Tòa án lao

động trong quá trình giải quyết các vụ án "cd nhân phản tranh" (tranh chấp

cá nhân). Một số nước như Pháp, Thuy điển, Cộng hồ Liên bang Đức? ...

có riêng một hệ thống Tòa án lao động để giải quyết các tranh chấp lao

động. Những kinh nghiệm đó thực sự là những kiến thức cần tham khảo để

xây dựng hệ thống các quy định và cơ cấu giải quyết các tranh chấp laođộng và các cuộc đình cơng ở nước ta.

Ngày 11/ 4/ 1996, Uỷ ban thường vụ Quốc hội đã chính thức thôngqua Pháp lệnh thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động làm cơ sởpháp lý cho việc giải quyết các vụ án lao động và các cuộc đình cơng ởnước ta. Đây là văn bản pháp lý có tầm quan trọng đặc biệt vì lần đầu tiên ở

nước ta, sau Bộ luật lao động, đã có một Pháp lệnh quy định về vấn đề này.

<small>Bộ luật lao động) - Bộ Lao động thương bình và xã hội</small>

<small>‘) Tài liệu các hội thảo quốc tế (do SIDA và viện Phiridri ceberg tài trợ)</small>

</div>