bài giảng thuốc lý huyết

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (550.52 KB, 63 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

Thuốc lý huyết

ThS. Võ Thanh Phong

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

Đại cương

3

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

Faculty of Traditional Medicine

Tác dụng

•Hoạt huyết khử ứ•Chỉ huyết

4

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

Faculty of Traditional Medicine

Đặc tính

•Phần lớn vị cay đắng

•Quy kinh can tâm, nhập huyết phận

•Thơng qua tác dụng hoạt huyết hoá ứ  giảm đau, điều kinh, phá huyết tiêu trưng

•Trị tiêu thũng, hoạt huyết tiêu mụn nhọt

5

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

Faculty of Traditional Medicine

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

Faculty of Traditional Medicine

Ứng dụng lâm sàng

Nhóm thuốcTác dụngNhóm thuốcTác dụng

Xuyên khungDiên hồ sáchHồng hoa

Nguyệt quý hoa (Hoa hồng)

Hoạt huyết, giảm đau, tính ấm

Đào nhânHồng hoaUất kimNhũ hươngMột dược

Khử ứ, có khối u hoặc sưng. Sau chấn thương cấp, huyết ứ nặng, đau nhiều.

Đan sâmXích thược

Hoạt huyết, giảm đau, tính hàn

Tam lăngNga truậtThủy điệtMiết trùngMang trùng

Phá ứ, tán khối rắn

Gan lách to, xơ gan, ung thư

Ngũ linh chiTrạch lan

Nguyệt quý hoaĐan sâm

Uất kimÍch mẫu

Huyết ứ nặng hoặc kéo dài

XVĐM, tăng lipid máu, lạc nội mạc, huyết khối, hậu phẫu

Xuyên khungKê huyết đằngHồng hoa

Hoạt huyết toàn thân

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

Faculty of Traditional Medicine

Xuyên ngưu tất

Tô mộc

Xuyên ngưu tấtKhương hồng

Tứ chi

Uất kimXích thượcDiên hồ sáchTơ mộc

Hạ sườnBụng trên

Vương bất lưu hành

Lộ lộ thôngĐịa long

Huyết ứ ở lạc

Đương quyNguyệt quý hoaTrạch lan

Ích mẫuNgũ linh chi

Dùng tại chỗ

Đào nhânHồng hoa

Bụng dưới

8

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

Faculty of Traditional Medicine

Ứng dụng lâm sàng

Xạ hươngThơng bạch

Hành khí vùng đầuĐàn hương

Giáng hương

Hành khí vùng ngựcCát cánh

Sài hồ

Hành khí thượng tiêuHương phụ

Sài hồ

Mộc hương

Hành can khí

Hương dunPhật thủ

Hành khí can, vịTrần bì

Chỉ xác

Hành khí bụng trênƠ dược

Thanh bìChỉ thực

Hành khí bụng dưới

9

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

Faculty of Traditional Medicine

Ứng dụng lâm sàng

Nhóm thuốcTác dụngNhóm thuốcTác dụng

Tần giaoKhương hoạtĐộc hoạtUy linh tiênPhụ tửĐịa longNgơ cơngTồn yết

Trừ phong hàn thấp, hành khí tứ chi

Thơng bạchGiới bạchSinh khươngCan khươngQuế chi

Nhục quế

Ôn lý, hoạt huyết, khử ứ

Hạnh nhânBạch đậu khấuÝ dĩ nhân

Hậu phácTần giaoThượng truật

Trừ thấpHoàng kỳĐương quySinh địaHắc chi maA giao

Bổ khí, dưỡng huyết, giảm tác dụng phụ của thuốc hoạt huyết

Chích thảoSinh khươngĐại táo

Bảo vệ tỳ vị

10

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

Nguyên tắc lập phương

11

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

Faculty of Traditional

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

Faculty of Traditional Medicine

Địa cẩm thảo – Phân tâm mộc

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Lý khí hoạt huyết, cường tâm chỉ thống

Chủ trị Ngực đau, chướng đầyBệnh mạch vành

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

Faculty of Traditional Medicine

Đan sâm – Đàn hương

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Hành khí hoạt huyết, thơng lạc chỉ thống

Chủ trị Đau ngực do khí trệ huyết ứBệnh mạch vành

Liều dùng Đan sâm 10-15gĐàn hương 3-6g

Kinh nghiệm

14

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

Faculty of Traditional Medicine

Giáng hương – Ngũ linh chi

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Hành khí hoạt huyết, thơng lạc chỉ thống

Chủ trị Bệnh mạch vành

Đau thần kinh liên sườn

Liều dùng Giáng hương 3-6gNgũ linh chi 6-10g

Kinh nghiệm Đàn hương, Giáng hương dùng lâu làm tổn thương Vị khí gây ăn uống kém

15

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

Faculty of Traditional Medicine

Đan sâm – Tam thất

Đặc điểm Nội dung

Cơng dụng Hoạt huyết hóa ứ, thơng lạc chỉ thống

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Faculty of Traditional Medicine

Thạch xương bồ - Uất kim

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Giải uất khai khiếu, tuyên tý chỉ thống

Chủ trị Đau ngực do khí trệ huyết ứBệnh mạch vành

Liều dùng Thạch xương bồ 6-12gUất kim 10-15g

Kinh nghiệm Phối hợp thêm Qua lâu, Giới bạch, Bán hạ, Phục linh, Trần bì, Cam thảo làm tăng hiệu quả

17

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Faculty of Traditional Medicine

A giao – Tiên hạc thảo

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Bổ Tâm, cường Tâm, điều hòa Tâm luật (nhịp tim)

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

Faculty of Traditional Medicine

Địa cẩm thảo – Tiên hạc thảo

Đặc điểm Nội dung

Cơng dụng Điều khí hoạt huyết, thơng lạc hóa ứ

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Faculty of Traditional Medicine

Khương hoạt – Cúc hoa

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Lý khí khoan hung, thơng lạc chỉ thống

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

Faculty of Traditional Medicine

Đào nhân – Hạnh nhân

Đặc điểm Nội dung

Cơng dụng Hành khí hoạt huyết, tiêu thũng chỉ thống, nhuận tràng thơng tiện, chỉ khái bình suyễn

Chủ trị Khí trệ huyết ứ gây đau ngực, bụngTáo bón ở người già, hư nhượcNuốt nghẹn

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

Faculty of Traditional Medicine

Đan bì – Đan sâm

Đặc điểm Nội dung

Cơng dụng Lương huyết hoạt huyết, khứ ứ sinh tân, thanh thấu nhiệt tà

Chủ trị Ban chẩn do phong nhiệt

Huyết nhiệt gây kinh nguyệt không đều, bế kinh, thống kinhÂm hư phát nhiệt

Nhiệt tý

Liều dùng Đan bì 6-10gĐan sâm 10-15g

Kinh nghiệm Huyết chứng: gia Sinh hà diệp, Sinh trắc bá, Sinh ngải diệp, Sinh địa. Ứ huyết: gia Sinh bồ hoàng, Ngũ linh chi. Âm hư phát sốt: Thanh hao, Miết giáp, Bạch mao căn. Nhiệt tý: gia Hoàng bá, Thương truật, Nhũ hương, Một dược

22

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Faculty of Traditional Medicine

Tam lăng – Nga truật

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Hoạt huyết hóa ứ, hành khí chỉ thống, hóa tích tiêu trưng

Chủ trị Huyết ứ gây bế kinh, thống kinh, trưng hà tích tụGan lách to

Thực tích đau bụngUng thư vùng bụng

Liều dùng Tam lăng 5-10gNga truật 5-10g

Kinh nghiệm Khí hư gia Hoàng kỳ, Đảng sâm, Bạch truật

23

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

Faculty of Traditional Medicine

Nhũ hương – Một dược

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Tuyên thông tạng phủ, sơ thông kinh lạc, hoạt huyết hóa ứ, tiêu thũng chỉ thống, sinh cơ

Chủ trị Khí huyết ứ trệ gây đau bụng, bế kinh, thống kinh, đau bụng sau sinh

Chấn thương, phong thấp týĐau thắt ngực

Viêm vùng chậu

Liều dùng Nhũ hương 3-10gMột dược 3-10g

Kinh nghiệm Phối hợp thêm Đương quy, Đan sâm

24

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Faculty of Traditional Medicine

Hoa nhụy thạch – Chung nhũ thạch

Đặc điểm Nội dung

Cơng dụng Ích khí cường Phế, khứ ứ sinh tân, hạ khí chỉ huyết

Chủ trị Ho ra máu do tổn thương phổi

Chảy máu cam, nôn ra máu, băng lậu

Liều dùng Hoa nhụy thạch 6-10gChung nhũ thạch 10-15g

Kinh nghiệm

25

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

Faculty of Traditional Medicine

Tam thất – Bạch cập

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Bổ Phế sinh cơ, hành ứ chỉ huyết

Chủ trị Ho ra máu do tổn thương phổi

Nôn ra máu, tiểu máu, tiêu ra máu, chảy máu cam

Liều dùng Tam thất 3-10gBạch cập 3-10g

Kinh nghiệm Tán bột hòa nước sắc

26

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Faculty of Traditional Medicine

Bồ hồng – Ngũ linh chi

Đặc điểm Nội dung

Cơng dụng Hoạt huyết tán ứ, tiêu thũng chỉ thống

Chủ trị Khí trệ huyết ứ gây đau ngực bụng

Kinh nguyệt không đều, thống kinh, sau sinh sản dịch chưa ra hết

Liều dùng Bồ hoàng 6-10gNgũ linh chi 6-12g

Kinh nghiệm Phụ khoa: gia Đương quy, Xuyên khung, Hương phụ, Ngải diệp

Vị thống: gia Can khương than, Cao lương khương

Đau thắt ngực: Đan sâm, Tam thất, Cát căn, Giáng hương

27

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

Faculty of Traditional Medicine

Đương quy – Xuyên khung

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Dưỡng huyết điều kinh, hành khí hoạt huyết, tán ứ chỉ thống

Chủ trị Kinh nguyệt không đều, thống kinh, sinh khó, sau sinh sản dịch chưa ra hết

Các chứng lở loét sưng đauPhong thấp tý

Huyết hư, huyết ứ gây đau đầu

Liều dùng Đương quy 6-10gXuyên khung 6-10g

Kinh nghiệm Đau đầu dữ dội: Đương quy 10-20g, Xuyên khung 15-30g

28

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

Faculty of Traditional Medicine

Đào nhân – Hồng hoa

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Hoạt huyết thông kinh, khứ ứ sinh tân, tiêu thũng chỉ thống

Chủ trị Tâm huyết ứ gây đau ngực

Huyết ứ gây bế kinh, thống kinhHuyết ứ gây đau

Liều dùng Đào nhân 6-10gHồng hoa 6-10g

Kinh nghiệm

29

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

Faculty of Traditional Medicine

Đại hoàng – Thổ miết trùng

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Phá huyết trục ứ, thông kinh chỉ thống, tiêu trưng tán kết

Chủ trị Huyết ứ gây bế kinh, tích khối, cơ nhục teoChấn thương huyết ứ gây đau

Liều dùng Đại hoàng 3-10gThổ miết trùng 3-6g

Kinh nghiệm

30

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

Faculty of Traditional Medicine

Đại hoàng – Thăng ma

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Thanh nhiệt giải độc, lương huyết chỉ huyết

Chủ trị Nôn ra máuBăng lậu

Liều dùng Đại hồng 10-15gThăng ma 3-10g

Kinh nghiệm Đại hồng nên chích rượu  lên thượng tiêuThăng ma thán sao  tăng tác dụng chỉ huyếtNôn ra máu: gia Bạch truật

31

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

Faculty of Traditional Medicine

Hải phiêu tiêu – Tây thảo

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Hoạt huyết khử ứ chỉ huyết

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

Faculty of Traditional Medicine

Kinh nghiệm Trung khí hư: gia Sâm, Kỳ

Khí hạ hãm: gia Thăng ma thán, Hắc giới tuệ

33

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

Faculty of Traditional Medicine

Thăng ma – Kinh giới tuệ

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Thăng thanh dương, trừ bại huyết, chỉ huyết

Chủ trị Xuất huyết trung tiêu, hạ tiêu, băng lậuTỳ hư tiết tả

Sốt sản hậu

Liều dùng Thăng ma 3-10gKinh giới tuệ 6-10g

Kinh nghiệm Cả hai đều thán sao

34

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

Faculty of Traditional Medicine

Bạch mao căn – Bạch mao hoa

Đặc điểm Nội dung

Công dụng Thanh nhiệt lương huyết chỉ huyết

Chủ trị Huyết nhiệt vọng hành gây xuất huyết

Liều dùng Bạch mao căn 10-30gBạch mao hoa 4.5-10g

Kinh nghiệm

35

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

Thuốc hoạt huyết

36

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

Faculty of Traditional Medicine

Khái lược

•Tác dụng hoạt huyết, khử ứ

37

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Faculty of Traditional Medicine

Huyết phủ trục ứ thang

Y lâm cải thác

Chủ trị Hung trung huyết ứ chứng

Biện chứng Ngực đau, đầu đau, đau cố định, lưỡi tối, có điểm ứ huyết, mạch sáp hoặc huyền khẩn

Bệnh cơ Ứ huyết nội trở, kiêm khí cơ uất trệ

Cơng dụng Hoạt huyết hóa ứ, hành khí chỉ thống

Dược vị Đào nhân 16g, Hồng hoa 6g, Xuyên khung 8g, Xích thược 12g, Xuyên ngưu tất 12g, Đương quy, Sinh địa 12g, Chỉ xác, Cát cánh, Sài hồ 12g, Cam thảo 4g

Cách dùng Sắc chia 2 lần uống

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

Faculty of Traditional

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Faculty of Traditional Medicine

Huyết phủ trục ứ thang

Gia giảm:

•Mất ngủ: gia Táo nhân sao•Khí hư: gia Đảng sâm

•Dương hư: bỏ Sài hồ, gia Phụ tử, Quế chi

•Hạ sườn đau, có khối u: gia Uất kim, Đan sâm

•Tức ngực: gia Đan sâm, tăng Hồng hoa, Đan sâm

40

</div>Trang 41<div class="page_container" data-page="41">

Faculty of Traditional Medicine

Huyết phủ trục ứ thang

Ứng dụng lâm sàng:

•Nhồi máu não

•Chấn thương sọ não•Đau đầu

•Mất ngủ

•Nhịp tim nhanh: gia Quế chi, Đảng sâm

41

</div>Trang 42<div class="page_container" data-page="42">

Faculty of Traditional Medicine

Thông khiếu hoạt huyết thang

Y lâm cải thác

Chủ trị Huyết ứ đầu mặt

Biện chứngBệnh cơ

Cơng dụng Hoạt huyết thơng khiếu

Dược vị Xích thược, Xun khung 8g, Đào nhân, Hồng hoa 12g,

Thông bạch 3 củ, Sinh khương 12g, Đại táo 7 quả, Nhục quế 4g, Xạ hương 2g

Cách dùng Sắc thuốc, hòa Xạ hương uống

</div>Trang 43<div class="page_container" data-page="43">

Faculty of Traditional Medicine

Công dụng Hoạt huyết hóa ứ, hành khí chỉ thống

Dược vị Ngũ linh chi, Đương quy, Đào nhân 12g, Hồng hoa 10g, Xuyên khung 8g, Đơn bì 12g, Xích thược 10g, Ơ dược, Hương phụ, Chỉ xác 8g, Diên hồ sách 6g, Cam thảo 6g

Cách dùng Sắc uống

</div>Trang 44<div class="page_container" data-page="44">

Faculty of Traditional Medicine

Cơng dụng Hoạt huyết hóa ứ, hành khí thơng lạc, lợi tý chỉ thống

Dược vị Tần giao, Hồng hoa 12g, Xuyên khung 8g, Đương quy, Đào nhân 12g, Cam thảo 4g, Khương hoạt, Một dược, Hương phụ, Địa long 8g, Ngũ linh chi 8g, Xuyên ngưu tất 12g

Cách dùng Sắc uống

</div>Trang 45<div class="page_container" data-page="45">

Faculty of Traditional Medicine

Bổ dương hoàn ngũ thang

Y lâm cải thác

Chủ trị Trúng phong chi khí hư huyết ứ chứng

Biện chứng Liệt nửa người, méo miệng, lưỡi tối nhạt, rêu trắng, mạch hỗn vơ lực

Bệnh cơ Khí hư huyết ứ, mạch lạc ứ trở

Cơng dụng Bổ khí hoạt huyết thơng lạc

Dược vị Sinh hồng kỳ 40-160g, Quy vĩ 12g, Xích thược 8g, Đào nhân 8g, Địa long 4g, Xuyên khung 8g, Hồng hoa 8g

Cách dùng Sắc uống

</div>Trang 46<div class="page_container" data-page="46">

Faculty of Traditional

</div>Trang 47<div class="page_container" data-page="47">

Faculty of Traditional Medicine

Bổ dương hoàn ngũ thang

Gia giảm:

•Tỳ vị hư nhược: gia Đảng sâm, Bạch truật•Hư hàn: gia Phụ tử

•Đàm nhiều: gia Bán hạ, Bối mẫu, Sinh khương

•Nói khó, tinh thần khơng tỉnh táo: gia Viễn chí, Thạch xương bồ

47

</div>Trang 48<div class="page_container" data-page="48">

Faculty of Traditional Medicine

Bổ dương hoàn ngũ thang

48

</div>Trang 49<div class="page_container" data-page="49">

Faculty of Traditional Medicine

Ôn kinh thang

Kim quỹ yếu lược

Chủ trị Xung nhâm hư hàn, ứ huyết trở trệ

Biện chứng Kinh nguyệt không đều, bụng dưới lạnh đau, màu kinh tối, có cục, tay chân nóng, bứt rứt, lưỡi tím tối, mạch tế sáp

Bệnh cơ Hư, hàn, ứ, nhiệt thác tạp, nhi dĩ xung nhâm hư hàn, giáp hữu ứ trệ vi chủ

Công dụng Ôn kinh tán hàn, dưỡng huyết khứ ứ

Dược vị Ngô thù du, Bán hạ 12g, Xuyên khung, Bạch thược, A giao, Sinh khương, Đơn bì 12g, Đương quy, Đảng sâm, Mạch mơn 12g, Quế chi 8g, Chích thảo 4g

Cách dùng Sắc chia 2 lần uống trong ngày

</div>Trang 50<div class="page_container" data-page="50">

Faculty of Traditional

</div>Trang 51<div class="page_container" data-page="51">

Faculty of Traditional Medicine

Ôn kinh thang

</div>Trang 52<div class="page_container" data-page="52">

Faculty of Traditional Medicine

Ơn kinh thang

Ứng dụng lâm sàng:

•Khơng thụ thai

•Rong kinh, rong huyết•Kinh nguyệt khơng đều•Bế kinh

•Thống kinh

•U nang buồng trứng•Viêm âm đạo

52

</div>Trang 53<div class="page_container" data-page="53">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

Thuốc chỉ huyết

53

</div>Trang 54<div class="page_container" data-page="54">

Faculty of Traditional Medicine

Khái lược

•Tác dụng cầm máu

•Thường có tính hàn lương, sao đen

54

</div>Trang 55<div class="page_container" data-page="55">

Faculty of Traditional Medicine

Tiểu kế ẩm tử

Tế sinh phương

Chủ trị Nhiệt kết hạ tiêu chi huyết lâm, niệu huyết

Biện chứng Tiểu máu, tiểu rát, tiểu đau, lưỡi đỏ, mạch sác

Bệnh cơ Hạ tiêu ứ nhiệt, tổn thương bàng quang huyết lạc

Công dụng Lương huyết chỉ huyết, lợi thủy thông lâm

Dược vị Tiểu kế 12g, Sinh địa 20g, Bồ hoàng 12g, Ngẫu tiết 12g, Hoạt thạch 16g, Đạm trúc diệp 12g, Mộc thông 12g, Chi tử 12g, Đương quy 12g. Chích thảo 4g

Cách dùng Sắc uống

</div>Trang 56<div class="page_container" data-page="56">

Faculty of Traditional

</div>Trang 57<div class="page_container" data-page="57">

Faculty of Traditional Medicine

Tiểu kế ẩm tử

Giai giảm:

•Uất nhiệt thịnh: Thạch vĩ, Đào nhân, Hồng bá

•Khí âm đều hư: gia Đảng sâm, Hoàng kỳ, Thạch hộc, A giao

57

</div>Trang 58<div class="page_container" data-page="58">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

Tóm lược

58

</div>Trang 59<div class="page_container" data-page="59">

Faculty of Traditional Medicine

Hoạt huyết hóa ứ

Bài thuốcGiống nhauKhác nhau

Đào hạch thừa khí thangPhá ứ, tả hạTrị huyết ứ ở hạ tiêuThông khiếu hoạt huyết

thang Hoạt huyết khử ứ Khai khiếu vùng đầu mặt

Huyết phủ trục ứ thangTrị huyết ứ ở ngực (thượng tiêu)

Cách hạ trục ứ thangTrị huyết ứ ở dưới cách mô (trung tiêu)Thiếu phủ trục ứ thangTrị huyết ứ ở vùng bụng dưới (hạ tiêu)Thân thống trục ứ thangTrị khí huyết ứ trệ tay chân

Phục nguyên hoạt huyết

thang Hoạt huyết khử ứ trị thương Chấn thương gây sưng đau ở ngực và hạ sườnChính cốt tử kim đanChấn thương mơ mềm và xương

Thất ly tánChấn thương mô mềm và xương, chỉ huyết

59

</div>Trang 60<div class="page_container" data-page="60">

Faculty of Traditional Medicine

Hoạt huyết hóa ứ

Bài thuốcGiống nhauKhác nhau

Bổ dương hồn ngũ thangHoạt huyết,

thơng kinh lạc Bổ khí, trị di chứng trúng phongThất tiếu tánHoạt huyết khử

ứ, giảm đau ngực bụng

Trị đau do huyết ứ Can kinh

Hoạt lạc hiệu linh đơnTrị sưng đau do huyết ứ sau chấn thương

Đan sâm ẩmTrị đau thượng vị và bụng do khí huyết ứ trệ

Ơn kinh thangHoạt huyết, ơn kinh, ơn bào cung, trị bệnh phụ khoa

Ơn xung nhâm, tán hàn, dưỡng huyếtNgãi phụ nỗn cung hồnƠn bào cung, dưỡng huyết

Sinh hóa thangƠn kinh, chỉ thống

60

</div>Trang 61<div class="page_container" data-page="61">

Faculty of Traditional Medicine

Hoạt huyết hóa ứ

Bài thuốcGiống nhauKhác nhau

Quế chi phục linh hoànHoạt huyết khử ứ, trị bệnh phụ khoa

Hoạt huyết khử ứ nhẹChiết xung ẩmHoạt huyết khử ứ mạnhMiết giáp tiễn hoànPhá ứ, nhuyễn

kiên, tán kết Hành khí hoạt huyết, trừ đàm thấpĐại hồng giá trùng hồnSinh tân huyết

61

</div>Trang 62<div class="page_container" data-page="62">

Faculty of Traditional Medicine

Chỉ huyết

Bài thuốcGiống nhauKhác nhau

Thập khôi tánLương huyết chỉ

huyết Chỉ huyết thượng tiêu như ho ra máu, nôn ra máu, xuất huyết tiêu hóaTứ sinh hồnChỉ huyết thượng tiêu như chảy máu

cam, nơn ra máuKhái huyết phươngHo ra máu

Hồi hoa tánChỉ huyết hạ tiêu như tiêu ra máuTiểu kế ẩm tửChỉ huyết hạ tiêu, như tiểu máuHoàng thổ thangBổ huyết chỉ

huyết Ôn dương kiện TỳGiao ngãi thangĐiều kinh an thai

62

</div>

bài giảng thuốc lý huyết

<b>Thuốc lý huyết</b>

ThS. Võ Thanh Phong

<b>Đại cương</b>

<b>Tác dụng</b>

•Hoạt huyết khử ứ•Chỉ huyết

<b>Đặc tính</b>

•Phần lớn vị cay đắng

•Quy kinh can tâm, nhập huyết phận

•Thơng qua tác dụng hoạt huyết hoá ứ  giảm đau, điều kinh, phá huyết tiêu trưng

•Trị tiêu thũng, hoạt huyết tiêu mụn nhọt

<b>Ứng dụng lâm sàng</b>

<b>Ứng dụng lâm sàng</b>

<b>Ứng dụng lâm sàng</b>

<b>Nguyên tắc lập phương</b>

<b>Địa cẩm thảo – Phân tâm mộc</b>

<b>Đan sâm – Đàn hương</b>

<b>Giáng hương – Ngũ linh chi</b>

<b>Đan sâm – Tam thất</b>

<b>Thạch xương bồ - Uất kim</b>

<b>A giao – Tiên hạc thảo</b>

<b>Địa cẩm thảo – Tiên hạc thảo</b>

<b>Khương hoạt – Cúc hoa</b>

<b>Đào nhân – Hạnh nhân</b>

<b>Đan bì – Đan sâm</b>

<b>Tam lăng – Nga truật</b>

<b>Nhũ hương – Một dược</b>

<b>Hoa nhụy thạch – Chung nhũ thạch</b>

<b>Tam thất – Bạch cập</b>

<b>Bồ hồng – Ngũ linh chi</b>

<b>Đương quy – Xuyên khung</b>

<b>Đào nhân – Hồng hoa</b>

<b>Đại hoàng – Thổ miết trùng</b>

<b>Đại hoàng – Thăng ma</b>

<b>Hải phiêu tiêu – Tây thảo</b>

<b>Thăng ma – Kinh giới tuệ</b>

<b>Bạch mao căn – Bạch mao hoa</b>

<b>Thuốc hoạt huyết</b>

<b>Khái lược</b>

•Tác dụng hoạt huyết, khử ứ

<b>Huyết phủ trục ứ thang</b>

<b>Huyết phủ trục ứ thang</b>

<b>Gia giảm:</b>

•Mất ngủ: gia Táo nhân sao•Khí hư: gia Đảng sâm

•Dương hư: bỏ Sài hồ, gia Phụ tử, Quế chi

•Hạ sườn đau, có khối u: gia Uất kim, Đan sâm

•Tức ngực: gia Đan sâm, tăng Hồng hoa, Đan sâm

<b>Huyết phủ trục ứ thang</b>

<b>Ứng dụng lâm sàng:</b>

•Nhồi máu não

•Chấn thương sọ não•Đau đầu

•Mất ngủ

•Nhịp tim nhanh: gia Quế chi, Đảng sâm

<b>Thông khiếu hoạt huyết thang</b>

<b>Bổ dương hoàn ngũ thang</b>

<b>Bổ dương hoàn ngũ thang</b>

<b>Gia giảm:</b>

•Tỳ vị hư nhược: gia Đảng sâm, Bạch truật•Hư hàn: gia Phụ tử

•Đàm nhiều: gia Bán hạ, Bối mẫu, Sinh khương

•Nói khó, tinh thần khơng tỉnh táo: gia Viễn chí, Thạch xương bồ

<b>Bổ dương hoàn ngũ thang</b>

<b>Ôn kinh thang</b>

<b>Ôn kinh thang</b>

<b>Ơn kinh thang</b>

<b>Ứng dụng lâm sàng:</b>

•Khơng thụ thai

•Rong kinh, rong huyết•Kinh nguyệt khơng đều•Bế kinh

•Thống kinh

•U nang buồng trứng•Viêm âm đạo

<b>Thuốc chỉ huyết</b>

<b>Khái lược</b>

•Tác dụng cầm máu

•Thường có tính hàn lương, sao đen

<b>Tiểu kế ẩm tử</b>

<b>Tiểu kế ẩm tử</b>

<b>Giai giảm:</b>

•Uất nhiệt thịnh: Thạch vĩ, Đào nhân, Hồng bá

•Khí âm đều hư: gia Đảng sâm, Hoàng kỳ, Thạch hộc, A giao

<b>Tóm lược</b>

<b>Hoạt huyết hóa ứ</b>