Xã hội học pháp luật

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘIKHOA LUẬT</b>

<b>--------BÀI THI GIỮA KỲ</b>

<b>Học phần: Xã hội học pháp luật</b>

Họ và tên: .Mã sinh viên:

Hà Nội - 2021

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

Trước hết cần phải hiểu được thế nào là vi pham pháp luật.

<i> “Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật (hành động hoặc không hành</i>

<i>động), có lỗi của chủ thể có năng lực hành vi (năng lực trách nhiệm pháp lý) thực</i>

<i>hiện, xâm phạm đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.” (Theo giáo trình</i>

<i>“Lý luận Nhà nước và Pháp luật” của Đại học Quốc Gia Hà Nội)</i>

Đó là những hành vi như: Vi phạm pháp luật hình sự (bn bán ma túy, giếtngười…), vi phạm pháp luật hành chính (trốn thuế…), vi phạm pháp luật dân sự(vi phạm về hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất…)

Tiếp cận với một khái niệm khác gần tương đồng với vi phạm pháp luật đó làsai lệch chuẩn mực pháp luật. Chuẩn mực pháp luật là những quy tắc xử sự chungdo nhà nước ban hành và đảm bảo thực hiện nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội,định hướng cho hành vi xử sự của các cá nhân và các nhóm xã hội. Việc một cánhân hay nhóm xã hội nào đó thực hiện một hành vi xâm hại tới các nguyên tắc,quy định của chuẩn mực pháp luật được xã hội học pháp luật gọi là sai lệch chuẩnmực pháp luật.

<i>Vậy, sai lệch chuẩn mực pháp luật là hành vi của một cá nhân hay một nhóm</i>

<i>xã hội vi phạm các nguyên tắc, quy định của chuẩn mực pháp luật (hành vi sailệch chuẩn mực pháp luật). (Theo giáo trình “Xã hội học pháp luật” của Đại học</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

Tuy nhiên dưới góc nhìn của xã hội học pháp luật thì khơng phải hành vi sailệch chuẩn mực pháp luật nào cũng chỉ có mặt tiêu cực, mà có những hành vi dùsai lệch chuẩn mực pháp luật nhưng lại có mặt tích cực, thúc đẩy sự tiến bộ xã hội. Vậy với những gì phân tích nêu trên, dưới cái nhìn của luật pháp và xã hộihọc về khái niệm vi phạm pháp luật là có một điểm khơng tương đồng đó là trongmột vài trường hợp theo xã hội học thì hành vi vi phạm pháp luật có tác động tíchcực đến xã hội và thúc đẩy hoạt động lập pháp phát triển cho phù hợp với thực tiễnhơn. Vì thế, khái niệm về xã hội học vi phạm pháp luật:

Xã hội học vi phạm pháp luật là việc nghiên cứu, tiếp cận hành vi vi phạmpháp luật dưới góc độ xã hội, xem xét các yếu tố xã hội tác động đến vi phạm phápluật, nguồn gốc phát sinh và lý giải về nguyên nhân và cơ chế, điều kiện xã hội củavi phạm pháp luật để đưa ra những biện pháp phòng ngừa tội phạm.

<b>2. Các bộ phận cấu thành nên xã hội học vi phạm pháp luật</b>

<i><b>a. Yếu tố nhân thân của người vi phạm</b></i>

Nhân thân người phạm tội là toàn bộ các yếu tố về tự nhiên và xã hội có liênquan đến người phạm tội, bao gồm: tuổi đời, tình trạng sức khỏe, nghề nghiệp,trình độ văn hóa, trình độ chun mơn, q trình cơng tác, thành tích, kỷ luật, lịchsử bản thân, hồn cảnh gia đình … Yếu tố này được xem là yếu tố quan trọng trongviệc xét lý lịch tư pháp, và đặc biệt là cơ sở để quyết định hình phạt, cho hưởng ántreo, xóa án tích trong các vụ án hình sự.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

Có thể nói các yếu tố nhân thân có ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi của conngười, ảnh hưởng đến nhận thức của chủ thể. Việc các yếu tố đánh giá nhân thânnhư giới tính, tuổi, nghề nghiệp, trình độ văn hóa, trình độ giáo dục, hệ thống giátrị, thái độ, cách cư xử, … có ảnh hưởng đến hành vi. Chính vì vậy, nói ngược lạikhi đánh giá hành vi của một chủ thể ta cũng cần xem xét đến các yếu tố nhân thângây ra ảnh hưởng.

<i><b>d. Mặt chủ quan của vi phạm pháp luật </b></i>

Mặt chủ quan của vi phạm pháp luật là những biểu hiện ở bên trong của viphạm pháp luật. Bao gồm:

<b>- Lỗi của chủ thể vi phạm: là thái độ tâm lý của chủ thể vi phạm, được phân</b>

loại thành 2 loại lỗi sau đây:+ Lỗi cố ý: bao gồm

<b>Cố ý trực tiếp - là chủ thể vi phạm nhận thức được tính chất nguy</b>

hiểm của hành vi của mình và nhận thấy trước được khả năng hoặc tất yếu sẽ xảyra hậu quả xấu do hành vi trái pháp luật của mình và mong muốn cho hậu quả xấuđó xảy ra.

<b>Cố ý gián tiếp - là chủ thể nhìn thấy trước được tính chất nguy hiểm</b>

của hành vi của mình, nhận thức trước được khả năng xảy ra hậu quả xấu do hànhvi trái pháp luật của mình, tuy khơng mong cho hậu quả xấu đó xảy ra nhưng đã có

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

ý thức để mặc cho hậu quả đó xảy ra. + Lỗi vơ ý: bao gồm

<b>Vô ý do quá tự tin – thể hiện ở việc chủ thể nhận thấy, nhìn thấy trước</b>

được khả năng sẽ xảy ra hậu quả xấu do hành vi của mình, nhưng tin tưởng rằnghậu quả đó sẽ khơng xảy ra, và nếu xảy ra thì có thể ngăn chặn được.

<b>Vô ý do cẩu thả - thể hiện ở việc chủ thể khơng nhìn thấy trước khả</b>

năng có hậu quả xấu xảy ra do hành vi vi phạm của mình mà lẽ ra phải nhìn thấytrước trong điều kiện cụ thể có thể nhìn thấy trước.

<b>- Động cơ của chủ thể vi phạm: Là động lực bên trong thúc đẩy chủ thể thực</b>

hiện hành vi vi phạm pháp luật.

<b>- Mục đích của chủ thể vi phạm: là kết quả trong ý thức mà chủ thể vi phạm</b>

pháp luật đặt ra và mong muốn đạt được khi thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.Chỉ những vi phạm pháp luật với lỗi cố ý trực tiếp mới có yếu tố mục đích.

<i><b>e. Mặt khách quan của vi phạm pháp luật</b></i>

Mặt khách quan của vi phạm pháp luật là mặt biểu hiện ra bên ngoài của hànhvi vi phạm pháp luật. Mặt khách quan của vi phạm pháp luật bao gồm:

- Hành vi trái pháp luật: Bao gồm

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>Câu 2: Xây dựng phiếu khảo sát phục vụ đề tài nghiên cứu: “Ý thức tham giagiao thông của sinh viên trên địa bàn quận Cầu giấy, Hà nội.”</b>

<b>PHIẾU KHẢO SÁT</b>

Các bạn sinh viên thân mến! Trong mỗi bản thân chúng ta ngày nay, ai cũngcần phải trang bị cho mình vốn hiểu hiết về luật giao thơng đường bộ, cũng nhưcần phải có một ý thức chấp hành sao cho tốt để xã hội ngày một văn minh, pháttriển hơn. Ý thức của mỗi người khi tham gia giao thông cũng thể hiện một nếpsống để mọi người học hỏi theo.

Chính vì thế để hồn thành đề tài nghiên cứu về ý thức tham gia giao thôngcủa sinh viên trên địa bàn tại quận Cầu giấy, thành phố Hà nội, xin các bạn bỏ mộtchút thời gian để trả lời một số câu hỏi sau bằng cách đánh giấu (X) vào mỗiphương án mà các bạn cho là đúng.

<b>NỘI DUNG CÂU HỎI KHẢO SÁT</b>

<b>1. Theo bạn, sinh viên hiện nay có phải nâng cao ý thức pháp luật khi thamgia giao thông hay không?</b>

- Để tự giác chấp hành pháp luật, phòng tránh vi phạm ☐- Giúp bản thân tự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, người

- Có thêm kiến thức pháp lý để phục vụ tốt cho quá trình học tập. ☐

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

- Có thể lợi dụng để tránh việc bị bắt khi vi phạm ☐

<b>3. Bạn tự đánh giá về mức độ ý thức chấp hành luật giao thơng của cá nhân</b>

- Biết có quy định của pháp luật nhưng do những nguyên nhân khách

- Biết có quy định của pháp luật nhưng do chế tài xử phạt chưa đủ

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>7. Khi tham gia giao thơng bằng xe oto thì bạn có thắt dây an tồn hay khơng?</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>9. Mức độ về các lỗi vi phạm cơ bản đối với sinh viên trên địa bàn Cầu giấyhiện nay.</b>

<b>g xuyên</b>

Không đội mũ bảo hiểm khi điều khiển mô tô, xe gắn máy

Vượt đèn đỏ, đi ngược chiều

Điều khiển xe môtô, xe gắn máy chưa có giấy phép lái xe

Chạy quá tốc độ, giành đường, vượt ẩuĐua xe, lạng lách đánh võng

Uống rượu, bia quá nồng độ cho phép mà vẫn lái xe

Đi xe trên vỉa hè

Băng qua đường không đúng quy định

<b>10. Theo bạn, để thay đổi ý thức tham gia giao thơng theo hướng tích cực của các bạn sinh viên trên địa bàn quận Cầu giấy thì cần thực hiện những việc nàodưới đấy?</b>

- Tăng cường việc tuyên truyền, giáo dục Luật giao thông cho sinh

- Bố mẹ, người thân, bạn bè xung quanh cần chấp hành nghiêm chỉnh

- Các hành vi vi phạm cần phải được xử lý nghiêm ☐- Bản thân mỗi sinh viên phải tự ý thức được hậu quả của hành vi vi

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>11. Là sinh viên, bạn có hay tham dự các hoạt động liên quan đến việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về lĩnh vực giao thông?</b>

- Tổ chức bằng các buổi tọa đàm, kỹ năng sống cho sinh viên ☐- Tổ chức tìm hiểu về Luật giao thông trên Internet, mạng xã hội dành

- Các cuộc thi tìm hiểu, tuyên truyền về ý thức khi tham gia giao

thông được tổ chức dưới dạng quay video, viết bài tuyên truyền…. ☐

<b>13. Bạn đánh giá chung về ý thức của sinh viên cùng trường, cùng lớp, trên cùng một địa bàn quận Cầu giấy khi tham gia giao thông </b>

- Đa số các sinh viên đều có ý thức chấp hành đúng Luật ☐- Đa số các sinh viên đều chưa có ý thức trong việc chấp hành đúng

- Vẫn còn nhiều bộ phận sinh viên vẫn còn vi phạm nhiều ☐

<i>Cảm ơn bạn đã giúp mình hồn thành phiếu khảo sát</i>

</div>