thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp trên địa bạn xã bình phú huyện thạch thất thành phố hà nội

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (15.34 MB, 59 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM

<b>KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ---o0o--- </b>

<b>KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP </b>

<b>THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN XÃ BÌNH PHÚ, HUYỆN THẠCH THẤT, </b>

<b>THÀNH PHỐ HÀ NỘI </b>

<b>NGÀNH: KINH TẾ MÃ SỐ: 7310101 </b>

<b> Giáo viên hướng dẫn: ThS. Trần Thị Minh Nguyệt Sinh viên thực hiện: Phùng Tuấn Dương </b>

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha Noi

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>LỜI CẢM ƠN </b>

Khóa luận tốt nghiệp là một bước đầu để sinh viên có cơ hội áp dụng kiến thức trên nhà trường vào thực tế. Trong quá trình thực tập tại xã Bình Phú, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội em đã tiếp thu học hỏi được nhiều kiến thức và nó đã giúp em hiểu sâu hơn những kiến thức mà các thầy, cô giáo truyền đạt khi ở trên giảng đường.

Trong quá trình thực tập và hồn thành đề tài em đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của cán bộ xã Bình Phú và thầy cô giáo Khoa Kinh tế & Quản trị kinh doanh, Trường đại học Lâm Nghiệp

Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của các bác, các cô, các chú, các anh, chị trong xã Bình Phú – huyện Thạch Thất – thành phố Hà Nội đã nhiệt tình giúp đỡ và hướng dẫn chỉ bảo em trong quá trình thực tập nghiên cứu và hoàn thành đề tài.

Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn tới cô giáo Trần Thị Minh Nguyệt đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình cho em trong q trình thực tập để em hồn thành khóa luận này.

Trong q trình thực tập mặc dù bản thân đã hết sức cố gắng nhưng do thời gian có hạn, bước đầu làm quen với công tác nghiên cứu nên bài khóa luận khơng tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự quan tâm đóng góp ý kiến của các thầy cơ giáo và bạn bè để bài khóa luận của em được hoàn thiện hơn.

Cuối cùng, em xin chúc sức khỏe các thầy cô giáo, chúc các thầy cô luôn thành công trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Em xin chúc tất cả những cán bộ trong xã Bình Phú ln mạnh khỏe và công tác tốt.

Em xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội,ngày 26 tháng 5 năm 2022 Sinh viên

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP ... 5

1.1. Một số khái niệm cơ bản ... 5

1.1.1. Nông nghiệp ... 5

1.1.2. Kinh tế nông nghiệp ... 6

1.1.3. Phát triển kinh tế nông nghiệp ... 7

1.2. Vai trị, vị trí của kinh tế nơng nghiệp ... 9

Nền kinh tế nơng nhiệp có những vai trị sau: ... 9

1.3. Nội dung phát triển kinh tế nông nghiệp ... 11

1.3.1. Phát triển kinh tế nông nghiệp về số lượng ... 11

1.3.2. Phát triển kinh tế nông nghiệp về chất... 13

1.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới phát triển kinh tế nông nghiệp ... 16

1.4.1. Các yếu tố về tự nhiên ... 16

1.4.2. Các yếu tố về kinh tế - xã hội ... 17

1.4.3. Các yếu tố về tổ chức sản xuất, khoa học công nghệ và kỹ thuật ... 18

1.4.4. Các yếu tố phi kinh tế. ... 20

1.5. Các chỉ tiêu đánh giá phát triển kinh tế nông nghiệp ... 21

CHƯƠNG 2 ... 24

ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA XÃ BÌNH PHÚ, HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ... 24

2.1. Đặc điểm về địa bàn nghiên cứu: ... 24

2.1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên: ... 24

2.2.Tình hình phát triển kinh tế - xã hội ... 26<small>Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha Noi592410068:52:13 PM8:52:13 PM592410068:52:13 PM8:52:13 PM592410068:52:13 PM8:52:13 PM</small>

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

3.1 Khái quát chung về thực trạng phát triển kinh tế xã Bình Phú ... 31

<i>3.1.1 Giá trị sản xuất các ngành kinh tế ... 31</i>

<i>3.1.2 Cơ cấu giá trị các ngành kinh tế ... 33</i>

3.2. Thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp trên địa bàn xã Bình Phú ... 34

3.2.1. Đánh giá chung về giá trị sản xuất ngành nơng nghiệp xã Bình Phú ... 34

3.2.2.Thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp theo nội bộ ngành. ... 35

3.2.3. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp. ... 40

3.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới phát triển kinh tế nơng nghiệp xã Bình Phú ... 44

3.3. Nhận xét chung về tình hình phát triển kinh tế nơng nghiệp trên địa bàn xã Bình Phú, Thạch Thất, Hà Nội ... 46

3.3.1.Những kết quả đạt được ... 46

3.3.2.Mặt hạn chế ... 47

3.4.Một số giải pháp nhằm phát triển kinh tế nơng nghiệp xã Bình Phú ... 47

3.4.1 Mục tiêu, định hướng nhắm phát triển kinh tế xã Bình Phú ... 47

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT </b>

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

<small>Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiThuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha Noi592410068:52:13 PM8:52:13 PM592410068:52:13 PM8:52:13 PM592410068:52:13 PM8:52:13 PM</small>

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>DANH MỤC BẢNG </b>

Bảng 2.1 - Hiện trạng sử dụng đất của xã Bình Phú ... 26

Bảng 2.2 - Hiện trạng các cơng trình cơng cộng của xã ... 28

Bảng 3.1 Giá trị sản xuất các ngành kinh tế của xã Bình Phú ... 31

Bảng 3.3 Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp tại xã Bình Phú ... 34

Bảng 3.6. Số lượng gia súc, gia cầm của xã Bình Phú ... 39

Bảng 3.7. Giá trị sản phẩm ngành thủy sản tại xã Bình Phú ... 40

<b>DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ </b>

Hình 2.1. Bản đồ vệ tinh xã Bình Phú, huyện Thạch Thất. ... 24

Biểu đồ 3.1. Cơ cấu nội bộ ngành nông nghiệp tại xã Bình Phú trong giai đoạn 2019-2021………...………....40

Biểu đồ 3.2. Cơ cấu diện tích nhóm cây trồng trên địa bàn xã Bình Phú…...41

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>ĐẶT VẤN ĐỀ: 1. Lý do chọn đề tài </b>

Nông nghiệp là một ngành sản xuất vật chất cơ bản giữ vai trò to lớn trong việc phát triển kinh tế ở hầu hết các nước trên thế giới, nhất là ở các nước đang phát triển. Do tại những nước này còn nghèo, đại bộ phận sống bằng nghề nông. Tuy nhiên, ngay cả những nước có nền cơng nghiệp phát triển cao, mặc dù tỷ trọng GDP nông nghiệp không lớn, nhưng khối lượng nông sản của các nước này khá lớn và không ngừng tăng lên, đảm bảo cung cấp đủ cho đời sống con người những sản phẩm tối cần thiết đó là: lương thực, thực phẩm. Những sản phẩm này cho dù trình độ khoa học - công nghệ phát triển như hiện nay vẫn chưa có ngành nào có thể thay thế được. Lương thực, thực phẩm là yếu tố đầu tiên, có tính chất quyết định sự tồn tại phát triển của con người và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Qua các vấn đề nêu trên đã chứng minh vai trị quan trọng của nơng nghiệp trong nền kinh tế quốc dân, nó là một ngành khơng thể thiếu trong cơ cấu kinh tế của mỗi quốc gia và nhất là đối với các nước đang phát triển. Vì vậy, việc tiếp tục nghiên cứu làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, thực tiễn của việc phát triển kinh tế nông nghiệp, trên cơ sở đó để tìm ra những phương hướng và giải pháp phù hợp nhằm góp phần làm cho cơ cấu kinh tế nông nghiệp chuyển dịch đúng hướng nhanh hơn và hiệu quả hơn, đối với cả nước nói chung và từng địa phương vùng lãnh thổ nói riêng là rất quan trọng.

Xã Bình Phú là một trong những địa phương đi đầu ở huyện Thạch Thất trong thực hiện dồn điền đổi thửa, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, mơ hình sản xuất nơng nghiệp. Những năm qua, toàn xã đã tiến hành dồn ghép được hơn 100 ha đất nông nghiệp, tạo tiền đề để xây dựng, triển khai chuyển đổi hơn 100 mô hình sản xuất từ đất canh tác lúa kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả, hoa, cây cảnh và thâm canh cá, lúa.

Tuy nhiên, phát triển kinh tế nông nghiệp chưa tương xứng với tiềm năng của xã, việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, thâm canh còn hạn chế. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật ni chưa mạnh, tính chất sản xuất hàng hóa

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

trong nông nghiệp thiếu ổn định, giá trị trên một đơn vị diện tích cịn thấp. Kinh tế vườn, kinh tế trang trại, chăn ni tuy có bước phát triển nhưng chưa đồng bộ, thiếu bền vững. Công tác quy hoạch, bố trí vùng sản xuất chưa được chú trọng đúng mức, chưa tạo được sự gắn kết giữa doanh nghiệp và nông dân trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Các loại hình dịch vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp và kinh tế nông thơn chưa phát triển. Kinh tế nơng nghiệp chưa có sự phát triển đột phá tạo tiền đề ban đầu cho thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Trong điều kiện hiện nay, phát huy những mặt đạt được, đưa ra những giải pháp giải quyết tồn tại để phát triển kinh tế nông nghiệp của xã là hết sức cần thiết. Với mong muốn nghiên cứu, đề xuất được một số giải pháp đóng góp phát triển kinh tế nông nghiệp của xã, nâng cao đời sống nhân dân trên cơ sở phát huy, khai thác tiềm năng, lợi thế tự nhiên, xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn và giải quyết việc làm. Đồng thời khắc phục những hạn chế ở khu vực nông thôn, ổn định an ninh lương thực, phát triển vững mạnh kinh tế nông nghiệp nông thôn là hết sức quan trọng trong tình hình kinh tế thế giới diễn biến khó lường hiện nay, nhìn nhận được sự cần thiết đó

<i><b>em chọn chủ đề “Thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp trên địa bàn xã Bình Phú, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu </b></i>

khóa luận tốt nghiệp.

<b>2. Mục tiêu của báo cáo: </b>

<i><b>2.1. Mục tiêu chung: </b></i>

Trên có sở phân tích thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp trên địa bàn xã Bình Phú, khóa luận đề xuất ra những giải pháp thích hợp nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế nơng nghiệp xã Bình Phú trong những năm tới.

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

- Đề xuất một số giải pháp phát triển kinh tế nông nghiệp tại xã trong thời gian tới

<b>3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu: </b>

<i><b>3.1. Đối tượng nghiên cứu: </b></i>

Tình hình phát triển kinh tế nơng nghiệp tại xã Bình Phú, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.

<i><b>3.2.Phạm vi nghiên cứu: </b></i>

- Phạm vi nội dung: Kinh tế nông nghiệp là một lĩnh vực rất rộng, do thời gian nghiên cứu và khả năng có hạn nên trong báo cáo này em chỉ đề cập đến tình hình phát triển của hoạt động trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản trên địa bàn nghiên cứu

- Phạm vi thời gian: từ năm 2019 - 2021

- Phạm vi khơng gian: tại xã Bình Phú, huyện Thạch Thất, TP. Hà Nội.

<b>4. Nội dung nghiên cứu: </b>

- Cơ sở lý luận về phát triển kinh tế nơng nghiệp - Đặc điểm cơ bản xã Bình Phú

- Thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp ở xã

- Giải pháp phát triển kinh tế nông nghiệp trên địa bàn xã Bình Phú

<b>5. Phương pháp nghiên cứu: </b>

<i><b>5.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp: </b></i>

Đây là phương pháp dùng để thu thập số liệu, tài liệu các thông tin đã được công bố phục vụ mục đích nghiên cứu dựa trên phương pháp kế thừa có chọn lọc.

Thu thập các báo cáo kết quả sản xuất nông nghiệp hằng năm của xã Bình Phú, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội qua các năm 2019, 2020, 2021.

Thu thập các tài liệu, thông tin đã công bố có liên quan đến đề tài nghiên cứu như: tài liệu về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, lao động, dân số của khu vực đã nghiên cứu.

<i><b>5.2. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu: </b></i>

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<i>* Phương pháp xử lý số liệu: </i>

Số liệu thứ cấp sau khi được thu thập sẽ được xử lý bằng phần mềm Excel

<i>* Phương pháp phân tích số liệu: </i>

Phương pháp thống kê mô tả: các số liệu được thu thập sau khi xử lý được trình bày dưới dạng bảng, biểu để thấy rõ được tình trạng phát triển và chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế nông nghiệp của xã Bình Phú.

Phương pháp thống kê so sánh: là phương pháp dựa vào số liệu đã có sẵn để tiến hành so sánh, đối chiếu về số tương đối và số tuyệt đối. Cụ thể là so sánh tình hình phát triển kinh tế nông nghiệp trên địa bàn xã Bình Phú, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội để tìm hiểu sự tăng giảm về giá trị sản xuất và cơ cấu giữa các ngành trong 3 năm từ năm 2019 – 2021. Từ đó tìm ra ngun nhân dẫn đến sự thay đổi về kinh tế nông nghiệp trên địa bàn.

<b>6. Kết cấu báo cáo khố luận : </b>

Ngồi các phần chung như Đặt vấn đề, Kết luận, Tài liệu tham khảo, Phụ lục khóa luận gồm 3 chương chính:

<i>- Chương 1: Cơ sở lý luận về kinh tế nông nghiệp - Chương 2: Đặc điểm cơ bản của xã Bình Phú </i>

<i>- Chương 3: Thực trạng phát triển kinh tế nông nghiệp trên địa bàn xã Bình Phú, Thạch Thất, Hà Nội </i>

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Có quan niệm: “Nơng nghiệp là một trong những ngành sản xuất vật chất quan trọng của nền kinh tế quốc dân. Hoạt động nông nghiệp không những gắn liền với các yếu tố KT-XH mà còn gắn với các yếu tố tự nhiên. Nông nghiệp theo nghĩa rộng gồm có: trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp và thủy sản”.

Theo định nghĩa này, nông nghiệp bao gồm:

Trồng trọt là ngành sử dụng đất đai với cây trồng làm đối tượng chính để sản xuất ra lương thực, thực phẩm, tư liệu cho công nghiệp và thỏa mãn các nhu cầu về vui chơi giải trí, tạo cảnh quan (hoa viên, cây kiểng, sân banh). Chăn nuôi là một trong hai ngành sản xuất chủ yếu của nông nghiệp (theo nghĩa hẹp), với đối tượng sản xuất là các loại động vật nuôi. Đây là ngành cung cấp thực phẩm nhiều chất đạm như thịt, sữa, trứng; cung cấp da, len, lông; sản phẩm phụ của chăn nuôi dùng làm phân bón…

Lâm nghiệp là các hoạt động chăm sóc ni dưỡng và bảo vệ rừng; khai thác, vận chuyển và chế biến các sản phẩm từ rừng; trồng cây, tái tạo rừng, duy trì tác dụng phịng hộ của rừng.

Ngư nghiệp bao gồm đánh bắt và nuôi trồng thủy sản trong đó đánh bắt là hoạt động lâu đời của con người nhằm cung cấp thực phẩm cho mình thơng qua các hình thức đánh bắt cá và các thủy sinh vật khác.

Trong điều kiện hiện nay các điều kiện phục vụ sản xuất nông nghiệp ngày càng hạn chế nên phát triển nông nghiệp phải dựa trên cơ sở sử dụng có hiệu quả các nguồn lực khan hiếm, như vậy địi hỏi phải có các phương pháp sản xuất mới, tiên tiến, hiện đại, có sự kết hợp tối ưu các yếu tố và đẩy mạnh

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

chu trình sản xuất để tạo ra giá trị kinh tế cao. Để sản xuất nông nghiệp tạo ra giá trị cao phải hướng đến phát triển cho được nền nông nghiệp thương phẩm, như vậy yêu cầu nông nghiệp phải phát triển chuyên sâu. Nông nghiệp chuyên sâu: là lĩnh vực sản xuất nông nghiệp được chuyên mơn hóa trong tất cả các khâu sản xuất nông nghiệp, gồm cả việc sử dụng máy móc trong trồng trọt, chăn ni, trong q trình chế biến, bảo quản sản phẩm nông nghiệp. Nông nghiệp chuyên sâu có nguồn đầu vào sản xuất lớn, bao gồm cả việc sử dụng hóa chất diệt sâu, diệt cỏ, phân bón, chọn lọc, lại tạo giống, nghiên cứu các giống mới, các mô hình kinh tế, phương thức sản xuất hiệu quả và mức độ cơ giới hóa cao. Sản phẩm đầu ra chủ yếu dùng vào mục đích thương mại, làm hàng hóa bán ra trên thị trường hay xuất khẩu. Như vậy, trong điều kiện giới hạn và ảnh hưởng lớn của các yếu tố tự nhiên, sản xuất nông nghiệp tạo ra giá trị lớn trên cơ sở nghiên cứu và kết hợp hợp lý các yếu tố đầu vào để đem lại hiệu quả kinh tế cao.

<i><b>1.1.2. Kinh tế nông nghiệp </b></i>

Kinh tế nông nghiệp là các hoạt động kinh tế diễn ra trên địa bàn nông thôn bao gồm các hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp tạo ra các sản phẩm vật chất đáp ứng nhu cầu lương thực, thực phẩm của nhân dân, làm nguyên liệu cho các ngành công nghiệp chế biến và làm nguồn hàng xuất khẩu mang lại giá trị.

Kinh tế nông nghiệp có chức năng phân tích ảnh hưởng của các quy luật kinh tế trong nông nghiệp, áp dụng những thành tựu kinh tế vào thực tế lãnh đạo các cơ sở nông nghiệp, tạo điều kiện phát triển lực lượng sản xuất. Kinh tế nông nghiệp nghiên cứu những vấn đề kinh tế của sản xuất nông nghiệp: mối quan hệ giữa người và người, tác động và sự vận dụng cụ thể các quy luật kinh tế về sản xuất và phân phối sản phẩm trong nội bộ ngành nông nghiệp. Hoạt động kinh tế nơng nghiệp thực hiện dưới hai dạng chính là sản xuất nông nghiệp thuần nông (kết hợp ít yếu tố) và sản xuất nông nghiệp chun sâu (sản xuất phức tạp, chun mơn hóa cao, trình độ sản xuất cao, có sự kết hợp nhiều yếu tố). Sản xuất nông nghiệp theo nghĩa hẹp chỉ có ngành

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

trồng trọt, chăn nuôi và ngành dịch vụ, còn theo nghĩa rộng bao gồm cả ngành nông, lâm, thủy sản. Hệ thống kinh tế nông nghiệp là tổng thể quan hệ sản xuất trong nông nghiệp, biểu hiện bằng những hình thức sở hữu tư liệu sản xuất trong nơng nghiệp, những hình thức tiêu dùng các sản phẩm sản xuất ra với những hình thức tổ chức sản xuất, trao đổi, phân phối và cơ chế quản lý tương ứng của Nhà nước đối với toàn bộ nền nông nghiệp.

<i><b>1.1.3. Phát triển kinh tế nông nghiệp </b></i>

Phát triển kinh tế nông nghiệp là quá trình lớn lên (hay tăng tiến) về mọi mặt của nền kinh tế nông nghiệp trong một thời kỳ nhất định. Phát triển kinh tế nông nghiệp theo những khía cạnh sau: Phát triển sức sản xuất trong nông nghiệp; Phát triển phân công lao động trong nơng nghiệp; Nâng cao dân trí; Giải quyết tốt vấn đề môi trường.

Phát triển kinh tế là một khái niệm chung nhất về một sự chuyển biến của một nền kinh tế từ trạng thái thấp lên một trạng thái cao hơn. Có thể hiểu, phát triển kinh tế nơng nghiệp là q trình lớn lên (hay tăng tiến) về mọi mặt của nền kinh tế nông nghiệp trong một thời kỳ nhất định.

Phát triển kinh tế nơng nghiệp theo những khía cạnh sau:

<i>-Phát triển sức sản xuất trong nông nghiệp: thực chất là phát triển lực </i>

lượng sản xuất, trong đó yếu tố động nhất là tiến bộ khoa học cơng nghệ. Nó gắn liền với việc phát triển không ngừng các tư liệu lao động, đối tượng lao động và sức lao động như: tăng cường xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, máy móc, cơng cụ tiên tiến, phương pháp sản xuất tiên tiến, nâng cao dân trí... Đặc biệt là áp dụng cơng nghệ sinh học, các kỹ thuật thâm canh để nâng cao chất lượng và năng xuất cây trồng, con vật nuôi.

<i>-Phát triển phân công lao động trong nông nghiệp: Phân công lao động </i>

xã hội trong nông nghiệp diễn ra về mặt không gian (phân theo vùng lãnh thổ) và phân công theo từng giai đoạn phát triển.

<i>-Phát triển quy mô sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế của sản xuất nông nghiệp: Phát triển quy mô sản xuất là đáp ứng ngày càng cao các yêu cầu </i>

nông sản cho xã hội, thể hiện vị trí, vai trị của nơng nghiệp đối với việc giải

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

quyết những mục tiêu quan trọng của nền kinh tế. Nó gắn liền với việc tăng trưởng, tạo công ăn việc làm nhằm sử dụng triệt để hơn mọi nguồn lực sản xuất nông nghiệp. Phát triển quy mơ cịn gắn liền với tăng diện tích, tăng sản lượng, đa dạng các loại hình sản xuất. Hiệu quả kinh tế thể hiện sự phát triển về chất của nền kinh tế nông nghiệp. Năng suất lao động cao, thu nhập cao dẫn đến tăng tích lũy là nguồn lực thúc đẩy các ngành kinh tế phát triển. Trong nông nghiệp, quy mô, tốc độ tăng trưởng và hiệu quả kinh tế thường bị biến động theo diễn biến của điều kiện tự nhiên. Vì vậy, xem xét sự phát triển kinh tế nông nghiệp địi hỏi phải tính đến một thời gian dài theo xu hướng phát triển của nó.

<i>-Nâng cao dân trí: Nâng cao dân trí là nâng cao trình độ hiểu biết của </i>

nơng dân, từ đó giúp nâng cao trình độ chun mơn kỹ thuật sản xuất và trình độ kinh doanh nông nghiệp, giúp người sản xuất đưa ra những quyết định chính xác, kịp thời, có tính sáng tạo nhằm tạo ra hiệu quả sản xuất.

<i>-Giải quyết tốt vấn đề môi trường: sản xuất nông nghiệp phụ thuộc rất </i>

lớn về thời tiết, khí hậu, thỗ nhưỡng, thủy văn. Vì vậy tập trung chống xói mịn, rửa trơi, sạt lỡ, giữ nước đầu nguồn, mực nước ngầm, tăng độ phì cho đất... có ý nghĩa to lớn đối với nền kinh tế nông nghiệp.

Để đánh giá phát triển kinh tế nông nghiệp, trước tiên cần xác định tăng trưởng kinh tế nông nghiệp. Tăng trưởng sản xuất nông nghiệp là sự gia tăng sản lượng nông nghiệp của nền kinh tế trong một khoảng thời gian nhất định (thường là một năm). Sự gia tăng được thể hiện ở quy mô và tốc độ. Quy mô tăng trưởng phản ánh sự gia tăng nhiều hay ít, cịn tốc độ tăng trưởng được sử dụng với ý nghĩa so sánh tương đối và phản ánh sự gia tăng nhanh hay chậm giữa các thời kỳ. Sản lượng nông nghiệp của nền kinh tế có thể biểu hiện dưới dạng hiện vật hoặc giá trị.

Phát triển kinh tế nơng nghiệp được hiểu là q trình tăng tiến về mọi mặt của sản xuất nông nghiệp (bao hàm cả tăng trưởng nông nghiệp). Phát triển kinh tế nơng nghiệp được xem như q trình biến đổi cả về lượng v chất; nó là sự kết hợp một cách chặt chẽ q trình hồn thiện của h về kinh tế và xã

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

hội của sản xuất nông nghiệp. Theo cách hiểu như vậy, nô dung của phát triển kinh tế nông nghiệp được khái quát theo ba tiêu Một là, sự gia tăng sản lượng nông nghiệp của nền kinh tế và mức gia tăng sản lượng bình quân trên một đầu người. Đây là tiêu thức thể hiện quả trình biến đổi về lượng của sản xuất nông nghiệp, là điều kiện cần để nâng cao mức sống vật chất cho người dân và thực hiện các mục tiêu khác của phát triển kinh tế nông nghiệp. Hai là, sự biến đổi theo đúng xu thế của cơ cấu nông nghiệp. Đây là tiêu thứ thể hiện quá trình biến đổi về chất kinh tế của sản xuất nông nghiệp. Để phân biệt các giai đoạn phát triển kinh tế hay so sánh trình độ phát triển sản nơng nghiệp giữa các thời kỳBa. là, sự biến đổi ngày càng tốt hơn trong các vấn đề xã hội.

<b>1.2. Vai trị, vị trí của kinh tế nơng nghiệp </b>

Nền kinh tế nơng nhiệp có những vai trị sau:

<i><b>- Bảo bảm an ninh lương thực quốc gia trước mắt và lâu dài; Tăng </b></i>

nhanh sản xuất nơng sản hàng hố và hàng hoá xuất khẩu; Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho dân cư nông nghiệp và nông thôn; Bảo vệ môi trường sinh thái, giảm nhẹ thiên tai để phát triển bền vững.

<i><b>- Cung cấp lương thực, thực phẩm cho nhu cầu của toàn xã hội: </b></i>

Hoạt động kinh tế nông nghiệp tạo ra các sản phẩm thiết yếu nhất cho sự tồn tại phát triển của xã hội, đây là ngành sản xuất vật chất cơ bản, cung cấp những sản phẩm tối cần thiết cho con người, đó là lương thực, thực phẩm; là yếu tố đầu tiên, có tính chất quyết định cho sự tồn tại, phát triển của con người và phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Thực tế cho thấy, ngay cả những nước có nền công nghiệp phát triển cao, mặc dù tỷ trọng nông nghiệp không lớn, nhưng khối lượng nông sản của các nước này khá lớn và không ngừng tăng lên, đảm bảo cung cấp đủ lương thực, thực phẩm cho đời sống của nhân dân nước đó. Ngày nay, xã hội càng phát triển, dân số khơng ngừng tăng nhanh thì nhu cầu về lương thực, thực phẩm cũng tăng cao cả về số lượng, chủng loại lẫn chất lượng. Do đó, các nước xuất khẩu nhiều nơng sản sẽ có một phần lợi thế trong nền kinh tế hội nhập. Một số nước có thể chọn con đường nhập khẩu lương thực để ưu tiên bố trí nguồn lực làm việc khác có lợi

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

hơn, nhưng điều đó chỉ phù hợp với các nước như Singapore, Ả rập Saudi hay Brunei mà khơng dễ gì đối với các nước như Inđônêxia, Trung Quốc, Ấn Độ hay Việt Nam là những nước đông dân. Các nước đông dân muốn nền kinh tế phát triển, đời sống của nhân dân ổn định thì phần lớn lương thực tiêu dùng phải sản xuất trong nước. Thực tiễn lịch sử của các nước trên thế giới đã chứng minh, chỉ có thể phát triển kinh tế một cách nhanh chóng, chừng nào quốc gia đó đã đã đảm bảo an ninh lương thực. Nếu không đảm bảo an ninh lương thực thì khó có sự ổn định chính trị và thiếu sự đảm bảo cơ sở pháp lý kinh tế cho sự phát triển thì sẽ khó thu hút được đầu tư để phát triển bền vững, lâu dài.

<i><b>- Cung cấp yếu tố đầu vào cho ngành cơng nghiệp: Ngồi việc trực </b></i>

tiếp đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của con người, sản phẩm ngành nông nghiệp cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến; đồng thời thông qua công nghiệp chế biến giá trị sản phẩm nông nghiệp, khả năng cạnh tranh được nâng lên. Nông nghiệp còn là nguồn cung ứng vốn cho sự phát triển kinh tế, trong đó có ngành cơng nghiệp. Nguồn vốn này được hình thành từ nguồn xuất khẩu nông sản, tiết kiệm trong nông dân, thuế nông nghiệp.

<i><b>- Cung cấp hàng hóa xuất khẩu: Các sản phẩm nông nghiệp là nguồn </b></i>

thu ngoại tệ lớn của các nước, nhất là các nước đang phát triển, nông nghiệp là ngành chủ yếu đem lại ngoại tệ tạo lập vốn ban đầu cho sự phát triển các ngành khác. Trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa thì tỷ trọng giá trị xuất khẩu nơng lâm thủy sản giảm dần, mặc dù vậy những giá trị do sản xuất nông nghiệp đem lại không ngừng tăng.

<i><b>- Nông nghiệp nông thôn là thị trường tiêu thụ sản phẩm của các ngành kinh tế khác. Ở hầu hết các nước đang phát triển, sản phẩm công </b></i>

nghiệp bao gồm tư liệu tiêu dùng và tư liệu sản xuất được tiêu thụ chủ yếu dựa vào thị trường trong nước mà trước hết là khu vực nông nghiệp và nông thôn. Sự thay đổi về cầu trong khu vực nơng nghiệp nơng thơn sẽ có tác động trực tiếp đến sản lượng ở khu vực phi nông nghiệp. Phát triển ngành nông

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

nghiệp, nâng cao thu nhập nông dân sẽ làm tăng cầu sản phẩm công nghiệp, dịch vụ từ khu vực nơng thơn, từ đó sẽ thúc đẩy các ngành này phát triển.

<i><b>- Nông nghiệp nông thôn cũng là khu vực dự trữ và cung cấp lao động cho các ngành kinh tế khác. Q trình cơng nghiệp hóa tạo ra nhu cầu </b></i>

lớn về lao động, song nó làm năng suất nơng nghiệp tăng lên, thời gian lao động ít hơn nên lao động được giải phóng nhiều hơn để bổ sung cho ngành công nghiệp, dịch vụ. Đó là xu hướng có tính quy luật của mọi quốc gia trong q trình cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước.

<i><b>- Nơng nghiệp có tác dụng giữ gìn, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. </b></i>

Nơng nghiệp và nơng thơn có vai trị to lớn, là cơ sở trong sự phát triển bền vững của mơi trường vì sản xuất nông nghiệp gắn liền trực tiếp với môi trường tự nhiên: đất đai, khí hậu, thời tiết, thuỷ văn. Nông nghiệp sử dụng nhiều hố chất như phân bón hoá học, thuốc trừ sâu... làm ô nhiễm đất và nguồn nước.

Tuy vậy, trong những năm gần đây, đã từng tồn tại quan điểm cho rằng xu thế phát triển kinh tế xã hội dựa trên q trình cơng nghiệp hóa thì vai trị, vị trí của ngành nơng nghiệp giảm dần. Theo quan điểm này, (i) về mặt định lượng thì tỷ trọng giá trị sản xuất nông nghiệp và cơ cấu lao động nông nghiệp trong nền kinh tế có xu hướng giảm dần và (ii) về mặt định tính thì nơng nghiệp nơng thơn thường gắn với tình trạng lạc hậu. Nhưng chúng ta phải nhìn nhận rằng, nơng nghiệp nơng thơn là cơ sở để ổn định xã hội, tạo tiền đề vô cùng quan trọng để phát triển đất nước. Mặc dù ngành nơng nghiệp có vai trị to lớn như vậy, nhưng trong xu thế tất yếu sản xuất nơng nghiệp sẽ tạo ra giá trị thấp và trình độ lạc hậu hơn so với các ngành khác. Nhưng xét đến cùng sản xuất nông nghiệp giúp ổn định đời sống nông dân, đảm bảo an ninh lương thực là cơ sở để ổn định xã hội, tạo tiền đề quan trọng để phát

<b>triển đất nước, nhất là trong các thời kỳ kinh tế khủng hoảng. 1.3. Nội dung phát triển kinh tế nông nghiệp </b>

<i><b>1.3.1. Phát triển kinh tế nông nghiệp về số lượng </b></i>

<i>* Tăng quy mô, sản lượng </i>

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

Phát triển kinh tế nông nghiệp về lượng là gia tăng quy mô, sản lượng sản xuất nông nghiệp, tăng mức sản lượng bình quân trên đầu người (thường một năm). Sản lượng nông nghiệp đạt được nhờ sự phân bổ và kết hợp sử dụng các nguồn lực trong nông nghiệp theo chiều rộng và sâu.

Do vị trí đặc thù của nước ta, sản xuất nông nghiệp chịu nhiều thiên tai. Dân số nước ta đơng và tăng nhanh nên vấn đề an tồn lương thực là một thử thách không nhỏ, phải đặt thành một chủ trương có tầm chiến lược lâu dài. Vì thế giải quyết yêu cầu an toàn lương thực là vấn đề hàng đầu cần được quan tâm. Do vậy cần tăng sản lượng ở mức hợp lý để đảm bảo an ninh lương thực, có dự trữ, đảm bảo thức ăn chăn nuôi và xuất khẩu. Sự gia tăng sản lượng nông nghiệp của nền kinh tế và mức gia tăng sản lượng bình quân trên một đầu người. Đây là tiêu thức thể hiện q trình biến đổi về lượng của sả nơng nghiệp, là điều kiện cần để nâng cao mức sống vật chất cho người dâ và thực hiện các mục tiêu khác của phát triển.

Quy mô sản lượng nông nghiệp phán ảnh kết quả hoạt động sản xuất nông nghiệp. Sản lượng nông nghiệp đạt được nhờ sự phân bổ và kết hợp sử dụng các nguồn lực trong nông nghiệp. Sản lượng cao hay thấp thể hiện thể hiện quy mô lớn hay bé của nền sản xuất nông nghiệp. Rõ ràng sản lượng nông nghiệp gia tăng nhờ mở rộng sử dụng các nguồn lực – phát triển theo chiều rộng và nâng cao hiệu quả phân phối và sử dụng nguồn lực – phát triển theo chiều sâu.

Quy mô sản xuất nông nghiệp hay tổng sản lượng nông nghiệp là lượng sản phẩm nông nghiệp được tạo ra trong thời gian nhất định. Có nhiều sản phẩm nơng nghiệp như sản lượng lúa, ngô, khoai, mỳ, cà phê, cao su… hay số gia súc gia cầm… Do đó người ta sử dụng giá trị sản lượng nông nghiệp để phản ảnh. Điều này cũng thuận lợi nhiều hơn cho tính tốn và so sánh.

<i>*Tăng giá trị sản xuất nông nghiệp </i>

Giá trị sản xuất nông nghiệp là chỉ tiêu tổng hợp phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh ngành nông nghiệp dưới dạng sản phẩm vật chất và dịch vụ trong thời gian nhất định. Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp bao

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

gồm kết quả hoạt động của các ngành trồng trọt, chăn nuôi, các hoạt động dịch vụ sản xuất nông nghiệp. Giá trị sản xuất nông nghiệp là chỉ số biểu hiện rõ nhất kết quả của các hoạt động sản xuất nông nghiệp, cho phép đánh giá được tốc độ phát triển kinh tế nông nghiệp.

Để tạo ra lượng giá trị lớn từ hoạt động kinh tế nông nghiệp, bên cạnh với việc lựa chọn các loại hình sản xuất, kinh doanh nơng nghiệp thì việc tăng năng suất nơng nghiệp trong điều kiện sử dụng hạn chế các nguồn lực có ý nghĩa quyết định.

<i>*Tăng trưởng các ngành trong nội bộ nông nghiệp </i>

Kinh tế nông nghiệp phát triển phụ thuộc vào tình hình phát triển của các ngành nông, lâm, thủy sản. Vì sản lượng nơng nghiệp bằng tổng sản lượng của các ngành này, cho nên thay đổi năng lực sản xuất của các ngành này sẽ tác động tới năng lực sản xuất chung của tồn ngành nơng nghiệp và do đó sản lượng sẽ thay đổi. Ngành nào có điều kiện thuận lợi hơn sẽ đóng vai trị chủ đạo trong sản xuất nơng nghiệp.

Tăng trưởng chung của ngành nông nghiệp phụ thuộc vào tốc độ tăng trưởng của từng ngành trong nội bộ nông nghiệp. Những ngành có tốc độ tăng cao và chiếm tỷ trọng lớn giữ vai trò quyết định chi phối và còn được coi ngành đầu tàu. Nhưng nếu là những ngành tỷ trọng lớn nhưng tụt hậu hơn sẽ tác động xấu tới tăng trưởng chung. Vì vậy, để kinh tế nơng nghiệp phát triển phải xác định được ngành có vai trị chủ đạo tác động lớn tới tăng trưởng chung, từ đó có chính sách thúc đẩy thích hợp.

<i><b>1.3.2. Phát triển kinh tế nơng nghiệp về chất </b></i>

<i>*Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp hợp lý </i>

Cơ cấu kinh tế nông nghiệp là một trong các chỉ số thể hiện trình độ phát triển của nền nông nghiệp. Cơ cấu kinh tế nông nghiệp hiện đại khi cơ cấu các yếu tố đầu vào và đầu ra thể hiện nó là nền nơng nghiệp dựa vào kỹ thuật cơng nghệ canh tác có trình độ cao và hiện đại. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nơng nghiệp theo hướng phát triển chính là sự thay đổi các bộ phận và yếu tố của sản xuất nông nghiệp trên cơ sở kết hợp các yếu tố đầu vào có trình độ

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

kỹ thuật cơng nghệ canh tác cao và hiện đại, có xu thế tăng dần và chiếm phần chi phối, từ đó thay đổi tỷ trọng các yếu tố đầu ra trong đó các bộ phận cấu thành.

<i>*Hồn thiện tổ chức sản xuất nơng nghiệp </i>

Hồn thiện hế thống tổ chức sản xuất bao gồm: Nhà nước, Nhà khoa học, Nhà đầu tư, Nhà nông liên kết chặt chẽ từ nghiên cứu, thực nghiệm, tổ chức sản xuất để đẩy nhanh quá trình sản xuất hàng hóa trong ngành nông nghiệp. Tổ chức sản xuất theo mơ hình nào sẽ quyết định mức sản lượng đầu ra hay quy mô sản xuất nông nghiệp. Kinh tế nông nghiệp phát triển từ thuần nông lên hiện đại yêu cầu phải có tổ chức sản xuất nông nghiệp tương ứng, tổ chức sản xuất nông nghiệp giúp nông nghiệp phát triển đúng hướng và giúp cho việc hình thành các loại hình sản xuất nơng nghiệp (kinh tế hộ, kinh tế trang trại, kinh tế hợp tác xã nông nghiệp, liên doanh liên kết trong sản xuất nông nghiệp...) hợp lý trong điều kiện kinh tế hàng hóa thị trường. Tạo lập và duy trì liên kết: nhà nông, nhà khoa học, doanh nghiệp, ngân hàng để phát triển nơng nghiệp, nơng thơn.

Q trình chuyển đổi mơ hình tổ chức sản xuất sẽ bảo đảm cho nguồn lực được phân bổ và sử dụng trong sản xuất nơng nghiệp một cách có hiệu quả và kết quả là năng suất nông nghiệp tăng lên và sản lượng nơng nghiệp do đó mà tăng lên.

<i>*Tăng năng suất nông nghiệp </i>

Năng suất nông nghiệp bao gồm năng suất lao động, năng suất đất, năng suất cây trồng, vật nuôi, trong đó năng xuất lao động có vai trị quyết định. Năng suất lao động trong nông nghiệp là chỉ tiêu chất lượng phản ánh trình độ sử dụng lao động trong lĩnh vực này, gia tăng năng suất lao động là điều kiện cho phép thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế và lao động nông nghiệp, nông thôn. Chỉ có tăng năng suất mới có thể đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của con người về sản phẩm nông nghiệp. Việc tăng năng suất này phải được thực hiện một cách ổn định. Phát triển kinh tế nơng nghiệp là q trình khơng ngừng nâng cao năng suất nông nghiệp bao gồm năng suất

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

đất và năng suất lao động. Quan điểm này dựa theo mơ hình dịch chuyển năng suất lao động nông nghiệp do thay đổi công nghệ. Mô hình này được xác định như sau:

Năng suất lao động nông nghiệp =

<sup>Giá trị tổng sản lượng nông nghiệp</sup>

Số lượng lao động nông nghiệp

Sản xuất nông nghiệp trong thời kỳ đầu năng suất lao động nông nghiệp tăng chủ yếu do tăng diện tích đất nơng nghiệp. Trong giai đoạn phát triển cao, tài nguyên đất nông nghiệp giới hạn, dân số tăng, để tăng sản lượng trên mỗi đơn vị diện tích bắt buộc phải áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ, sử dụng cơ giới nhiều hơn. Từ đó tiết kiệm được lao động, sản xuất nhiều diện tích hơn nên năng suất lao động nông nghiệp tăng. Tăng năng suất nông nghiệp trước hết phải tăng hiệu quả sử dụng đất đai, lao động và vốn, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực khan hiếm, kết hợp với tăng cường áp dụng khoa học công nghệ, các biện pháp thâm canh tăng năng suất.

<i>*Giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập lao động nông nghiệp </i>

Ở các nước đang phát triển phần lớn dân số sống trong khu vực nông thôn và làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp. Người dân sống trong khu vực này ln gặp phải tình trạng thiếu việc làm và thu nhập thấp. Đây là vấn đề cần phải giải quyết.

Kinh tế nông nghiệp phát triển phải bảo đảm khai thác nguồn lực con người ở nông thôn đồng thời tạo ra nhiều việc làm cũng như tăng thu nhập của lao động ở khu vực này. Khi lao động nông nghiệp có việc làm và thu nhập tăng sẽ làm tăng tổng thu nhập của khu vực nơng thơn, khi đó cầu khu vực này tăng, cũng như tăng khả năng tích lũy cho sự phát triển nơng nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.

<i>*Bảo vệ, tái tạo môi trường sống và sản xuất nông nghiệp </i>

Mọi hoạt động sinh hoạt và sản xuất của con người đa phần ảnh hưởng xấu đến môi trường. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp hợp lý sẽ có tác dụng bảo vệ mơi trường, hạn chế ơ nhiễm và tái tạo môi trường. Môi trường sống và sản xuất nông nghiệp thuận lợi sẽ là điều kiện thúc đẩy các hoạt động sản xuất và

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

dịch vụ nông nghiệp phát triển. Nếu môi trường sản xuất nông nghiệp bị ô nhiễm do tài nguyên bị khai thác quá mức, đất đai bị xói mịn và bạc màu, nguồn nước ô nhiễm và cạn kiệt… năng suất nơng nghiệp sẽ giảm và chi phí cao hơn.

Môi trường sống ở nông thôn không đảm bảo ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe của người dân và khiến môi trường trong nông nghiệp bị ảnh hưởng theo. Hoạt động sản xuất nơng nghiệp cân bằng hài hịa với mơi trường sinh thái sẽ có tác dụng tái tạo lại môi trường do chất thải từ các hoạt động sản xuất khác, sinh hoạt của con người gây ra.

<b>1.4. Các yếu tố ảnh hưởng tới phát triển kinh tế nông nghiệp </b>

<i><b>1.4.1. Các yếu tố về tự nhiên </b></i>

Trước hết, sản xuất nông nghiệp được tiến hành trên đất và phụ thuộc vào các điều kiện tự nhiên như thời thiết, khí hậu, thủy văn. Như vậy, các yếu tố về tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên là yếu tố cơ bản đầu tiên của q trình sản xuất nơng nghiệp, đặc biệt là đất đai. Xuất phát từ bản chất, đặc điểm đó, nên sản xuất nơng nghiệp gắn bó mật thiết, chịu tác động rất lớn của điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên. Để phát triển kinh tế nông nghiệp cần phải biết khai thác, sử dụng một cách có hiệu quả đất đai, nguồn nước.

Đất đai là tư liệu sản xuất chủ yếu của nông nghiệp, là môi trường sống của sinh vật và nguồn cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng. Đất đai như là công cụ lao động, thông qua đất con người truyền chất dinh dưỡng cho cây trồng sinh trưởng phát triển nhanh hơn, rút ngắn chu trình tự nhiên của cây trồng, nâng cao hiệu quả canh tác trên một đơn vị diện tích, cho nên việc quản lý sử dụng hiệu quả đất đai sẽ làm tăng năng suất.

Đặc điểm của đất đai: Diện tích đất khơng tăng thêm, do nhu cầu sử dụng đất cho nhiều mục đích khác nên đất nơng nghiệp có xu hướng giảm dần. Đất sử dụng trồng trọt, sản xuất nông nghiệp hoặc khai thác quá mức hệ sinh thái tự nhiên sẽ dần dần bạc màu, nghèo chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, canh tác, sử dụng hợp lý thì đất sẽ khơng bị xấu đi và có thể cải tạo tốt hơn. Phải chú ý bố trí sử dụng phù hợp với đặc điểm kinh tế kỹ thuật của từng loại

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

đất để vừa nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi vừa giữ gìn bảo vệ độ phì nhiêu của đất.

Nguồn nước là yếu tố vô cùng quan trọng phục vụ sản xuất nông nghiệp, giúp chủ động trong việc ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất, thuận lợi thâm canh. Nguồn nước được duy trì tốt nếu mực nước ngầm cao và có hệ thống thủy lợi dự trữ, cần thiết phải duy trì mực nước tự nhiên trên các hệ thống sông suối, hồ đập trên cơ sở bảo quản tốt rừng phòng hộ, đầu nguồn. Đây cũng là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ tài nguyên rừng, duy trì, cải thiện mơi trường sinh thái tự nhiên, ổn định nhiệt độ, độ ẩm... hạn chế ô nhiễm môi trường, tác hại biến đổi khí hậu đến sản xuất nông nghiệp

<i><b>1.4.2. Các yếu tố về kinh tế - xã hội </b></i>

Quản lý Nhà nước về kinh tế nông nghiệp có vai trị to lớn và khơng thể thiếu trong q trình phát triển nông nghiệp và thực hiện các chức năng: Định hướng chiến lược cho sự phát triển nông nghiệp phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế nông nghiệp của đất nước. Điều chỉnh mối quan hệ trong nội bộ ngành nông nghiệp, nông thơn với phần cịn lại của nền kinh tế. Hỗ trợ, giúp đỡ kinh tế hộ gia đình, kinh tế trang trại, hợp tác xã dịch vụ và các loại hình tổ chức sản xuất khác trong nơng nghiệp, nơng thơn phát triển. Bổ sung vị trí cần thiết, nắm giữ những vị trí then chốt của kinh tế nông nghiệp, nông thôn bằng lực lượng kinh tế nhà nước.

Các chính sách Nhà nước về phát triển kinh tế nông nghiệp nhằm điều khiển, dẫn dắt các hoạt động của chủ thể kinh tế trong nông nghiệp vận hành phù hợp với lợi ích chung của xã hội, huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài nguyên để đạt tới các mục tiêu phát triển đặt ra. Các chính sách có tác động to lớn đối với phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn bằng nhiều hướng khác nhau, tùy theo từng mục tiêu mà có các chính sách phù hợp. Chính sách kinh tế vĩ mơ về nơng nghiệp có ý nghĩa tạo ra mơi trường kinh doanh để hình thành nên nền nơng nghiệp phát triển. Vì thế, nếu chính sách đúng đắn, thích hợp nó sẽ phát huy được tính năng động của các chủ thể sản xuất kinh doanh, khai thác tốt nhất mọi tiềm năng thế mạnh của đất nước,

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp và ngược lại. Trong nền kinh tế thị trường Nhà nước thông qua các chính sách để điều tiết thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa như: Chính sách đất đai, chính sách đầu tư và tín dụng, chính sách khoa học – cơng nghệ, chính sách tiêu thụ nơng sản, chính sách chuyển dịch cơ cấu nơng nghiệp nơng thơn… các chính sách này vừa tạo điều kiện phát triển sản xuất, vừa tạo điều kiện thu hút đầu tư để thúc đẩy phát triển kinh tế nơng nghiệp.

Chính sách phát triển kinh tế nơng nghiệp, nông thôn nhằm hướng đến nền kinh tế với mục tiêu lâu dài, đồng thời tháo gỡ khó khăn cản trở, ách tắc trong quá trình ổn định, phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn của đất nước trong một thời kỳ nhất định. Những tác động của chính sách nơng nghiệp, nông thôn được thể hiện: tác động đến giá cả thị trường sản phẩm đầu vào, thị trường tư liệu sản xuất, tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ. Thị trường sản phẩm đầu ra của nông nghiệp, giá bán sản phẩm, thuế tiêu thụ sản phẩm; bảo quản, vận chuyển, bán sản phẩm. Chế độ phân phối sản phẩm, thuế xuất nhập khẩu sản phẩm và giá mua sản phẩm. Chính sách về tổ chức quá trình sản xuất (Đổi mới cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn; đổi mới cơ cấu quản lý). Chính sách Đối với các vấn đề liên quan đến môi trường và đời sống kinh tế xã hội nông thôn.

<i><b>1.4.3. Các yếu tố về tổ chức sản xuất, khoa học công nghệ và kỹ thuật </b></i>

Sự kết hợp hợp lý các nguồn lực có ảnh hưởng rất lớn tới quy mô, sản lượng, đầu ra nông nghiệp. Khi sản xuất nơng nghiệp phát triển cao nhất địi hỏi sử dụng hiệu quả nhiều nguồn lực. Nghĩa là kinh tế nông nghiệp phát triển được thực hiện nhờ gia tăng huy động khai thác các nguồn lực. Tuy nhiên, việc tăng nguồn lực sẽ gặp phải quy luật năng suất biên giảm dần, do đó kỹ thuật và công nghệ canh tác sẽ quyết định hiệu quả sử dụng các nguồn lực nhờ đó mà năng suất sẽ tăng. Tức là cần phải tập trung nguồn lực vốn đầu tư phát triển khoa học phục vụ sản xuất nông nghiệp. Các yếu tố khoa học công nghệ phục vụ sản xuất nông nghiệp bao gồm: Thủy lợi hóa, cơ giới hóa, điện khí hóa, hóa học hóc, sinh học hóa. Bằng nhiều cách huy động nhiều nguồn

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

vốn đầu tư hiện đại các yếu tố nói trên sẽ thúc đẩy nông nghiệp phát triển nhanh, bền vững.

Đi đối với đầu tư cần phải chú ý tới hoạt động của hệ thống cung ứng dịch vụ kỹ thuật nơng nghiệp, vì đây là đầu mối quan trọng đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Tổ chức hoạt động cung ứng kỹ thuật nơng nghiệp có các cơ quan chun mơn nhà nước, các trung tâm nghiên cứu ứng dụng, các đơn vị làm công tác khuyến nông, cửa hàng cung cấp dịch vụ nông nghiệp... các tổ chức này giữ mối liên hệ chặt chẽ với nông hộ trong hoạt động sản xuất nông nghiệp, hệ thống này hoạt động tốt sẽ có vai trị quan trọng giúp tăng năng suất nơng nghiệp, giảm chi phí đầu tư, tăng thu nhập, giúp nông dân định hướng, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất.

Các tiến bộ khoa học – công nghệ trong nông nghiệp phải dựa vào những tiến bộ về sinh học và sinh thái học, lấy công nghệ sinh học và sinh thái học làm trung tâm. Việc ứng dụng nghiến cứu tiến bộ khoc học cộng nghệ trong nông nghiệp mang tính vùng, tính địa phương cao và đa dạng các loại hình cơng nghệ. Cần chú ý cân đối phát triển tiến bộ khoa học công nghệ một cách có hệ thống và bền vững. Công nghệ giúp cho quá trình sản xuất diễn ra hiệu quả, là hướng để làm tăng sản phẩm trong điều kiện nguồn lực ngày càng khan hiếm, công nghệ làm cho đầu vào trong nông nghiệp ngày càng đa dạng hơn, tạo ra hiệu quả kinh tế cao giúp nâng cao thu nhập cho người sản xuất và có nhiều thời gian rãnh hơn.

Tiến bộ khoa học – cơng nghệ trong nơng nghiệp có nội dung rộng lớn liên quan tới sự phát triển của tất cả các yếu tố, bộ phận cấu thành lực lượng sản xuất ngành này.

Xu hướng cơ bản của sự đổi mới công nghệ trong nông nghiệp là tập trung tạo ra một nền nông nghiệp hiệu quả, ổn định và bền vững. Có thể phân loại các hưởng chủ yếu như sau: Phát triển các kỹ thuật tiết kiệm vốn và sử dụng nhiều lao động; phát triển kỹ thuật tiết kiệm lao động; phát triển kỹ thuật ít dùng các hợp chất hóa học để đảm bảo cho một nền nông nghiệp sản xuất ra các sản phẩm với chất lượng cao, không giảm các nguồn lực của sản xuất,

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

phục vụ mục tiêu trước mắt mà không ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nguồn lực về các nhu cầu ngày càng tăng của các thế hệ mai sau; phát triển kỹ thuật tiết kiệm đất, áp dụng kỹ thuật di truyền để sản xuất ra các giống cây mới, vật ni mới cùng một đơn vị diện tích mà sản xuất ra nhiều sản phẩm hơn; phát triển kỹ thuật ít tốn chi phí và tiến tới đa dạng hóa sinh học.

Lựa chọn hình thức chuyển giao tiến bộ khoa học – công nghệ hợp lý sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp. Việc phổ biến công nghệ mới trong sản xuất nơng nghiệp có thể thực hiện qua nhiều hình thức khác nhau.

Có các mơ hình chuyển giao công nghệ phổ biến như sau: Mơ hình chuyển giao cơng nghệ tuyến tính, mơ hình chuyển giao cơng nghệ thích ứng, mơ hình nghiên cứu hệ thống canh tác, mơ hình nghiên cứu bắt đầu từ nơng dân, mơ hình cải tiến đa nguồn. Như vậy đối với sản xuất nông nghiệp, tùy vào điều kiện và tình hình thực tế của từ vùng, khu vực, đặc điểm kinh tế xã hội của nông dân và các doanh nghiệp, sự cần thiết phải có cơng nghệ mới mà có sự lựu chọn chuyển giao công nghệ phù hợp nhằm khai thác tối đa tiềm năng phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng bền vững.

<i><b>1.4.4. Các yếu tố phi kinh tế. </b></i>

Năng lực của hộ nơng dân đóng vai trị to lớn đối với phát triển kinh tế nơng nghiệp, nhất là các nền kinh tế phụ thuộc vào nơng nghiệp. Trình độ tổ chức sản xuất, quản lý, tập quán sản xuất, khai thác sử dụng tài nguyên, khả năng thu hoạch, bảo quản, bán sản phẩm... có vai trị to lớn tới phát triển ngành trong nội bộ nông nghiệp (nông, lâm, thủy sản) và thúc đẩy nông nghiệp phát triển.

Việc lựa chọn mơ hình sản xuất nơng nghiệp của nông hộ, chủ trang trại có ảnh hưởng quyết định đến đầu ra của của sản xuất nông nghiệp. Đầu ra bao gồm các sản phẩm trả lại cho tự nhiên, sản phẩm mang lại giá trị kinh tế; tác động xã hội.

Sản phẩm trả lại cho tự nhiên: Tái tạo bầu khơng khí, trả lại dinh dưỡng cho đất, bảo vệ nguồn nước, tái tạo môi trường.

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

Sản phẩm mang lại giá trị kinh tế: Sản phẩm tiêu thụ trực tiếp như lương thực, thực phẩm nuôi sống con người, sản phẩm cung cấp cho các hoạt động sản xuất khác như nguyên liệu đầu vào cho công nghiệp chế biến, cung cấp cho các hoạt động dịch vụ khác như du lịch, xuất khẩu; các giá trị kinh tế do hoạt động sản xuất nông nghiệp mang lại.

Tác động xã hội: Mang lại khả năng phát triển cộng đồng, tạo ra của cải vật chất đảm bảo các nhu cầu thiết yếu của con người, đảm bản an ninh lương thực tạo điều kiện cho các hoạt động kinh tế khác hình thành và phát triển. Nông nghiệp phát triển thúc đầy các ngành sản xuất khác và dịch vụ, du lịch phát triển. (diện mạo nông thôn mới: hạ tầng nông thôn, tập qn sản xuất, văn hóa nơng thơn mới, tăng thu nhập, giải quyết việc làm tại chỗ...).

<b>1.5. Các chỉ tiêu đánh giá phát triển kinh tế nông nghiệp </b>

Hiện nay, có nhiều cách tiếp cận khác nhau về phương hướng phát triển kinh tế nông nghiệp. Tuy vậy, quan điểm phổ biến là xác định rõ cả về những vấn đề định tính và định lượng của hoạt động kinh tế nông nghiệp trong một thời kỳ nhất định. Về định tính, cần phải làm rõ vai trò của kinh tế nông nghiệp trong chiến lược và cơ cấu nền kinh tế quốc dân từng thời kỳ; tính chất, trình độ, hiệu quả của ngành nơng nghiệp... Về định lượng, cần phải xác định rõ qui mô, cơ cấu, tốc độ, việc phân bổ các nguồn lực, các mục tiêu căn bản cần đạt được trong phát triển kinh tế nông nghiệp từng thời kỳ...

<i><b>Chỉ tiêu định lượng </b></i>

Sự gia tăng sản lượng nông nghiệp của nền kinh tế và mức gia tăng sản lượng bình quân trên một đầu người. Đây là tiêu thức thể hiện quá trình biến đổi về lượng của sản xuất nông nghiệp, là điều kiện cần để nâng cao mức sống vật chất cho người dân và thực hiện các mục tiêu khác của phát triển.

<i>*Giá trị sản xuất nông nghiệp </i>

- Giá trị sản xuất nơng nghiệp là tồn bộ giá trị của hàng hóa và dịch vụ do các tổ chức, doanh nghiệp và hộ gia đình tạo ra trong nơng nghiệp trong một thời kỳ nhất định (thường là 1 năm).

Hoạt động ngành nông nghiệp bao gồm trồng trọt, chăn nuôi và dịch vụ

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

nông nghiệp. Giá trị sản xuất ngành nơng nghiệp được tính theo phương pháp chu chuyển nghĩa là cho phép tính trùng giữa trồng trọt và chăn nuôi trong nội bộ ngành.

Giá trị sản xuất nông nghiệp bằng tổng giá trị sản xuất của trồng trọt, giá trị sản xuất của chăn nuôi và giá trị sản xuất dịch vụ nơng nghiệp. Trong đó:

Giá trị sản xuất của trồng trọt bằng tổng giá trị sản phẩm chính và phụ của các loại cây trồng cộng chênh lệch giá trị sản phẩm dở dang của trồng trọt.

Giá trị sản xuất của chăn nuôi bằng tổng giá trị trọng lượng thịt hơi tăng thêm trong năm, giá trị sản phẩm chăn nuôi không qua giết thịt và giá trị chênh lệch sản phẩm dở dang của chăn nuôi.

- Giá trị sản xuất ngành lâm nghiệp, bao gồm: Giá trị từ trồng mới và nuôi dưỡng rừng; Giá trị công việc khai thác gỗ và lâm sản; Giá trị hoạt động ươm cây, lai tạo giống, quản lý bảo vệ rừng, thu nhặt lâm sản dưới tán rừng; Giá trị các hoạt động dịch vụ lâm nghiệp.

- Giá trị sản xuất ngành thủy sản, bao gồm: Giá trị đánh bắt tự nhiên các loại thủy hải sản, giá trị từ việc nuôi trồng mới các loại thủy hải sản.

<i>* Mức tăng và tốc độ tăng giá trị sản xuất nông nghiệp. </i>

Mức tăng trưởng thường được phản ánh bằng chênh lệch quy mô giá trị sản xuất nông nghiệp thực tế giữa năm nghiên cứu và năm gốc.

Mức tăng trưởng: GOt – GO

(GO: ký hiệu giá trị sản xuất nông nghiệp)

Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất nông nghiệp được hiểu là sự gia tăng về quy mô giá trị sản lượng nông nghiệp trong một thời kỳ nhất định (thường là 1 năm) và được phản ánh qua mức và tỷ lệ tăng giá trị sản xuất.

Tỷ lệ tăng trưởng: (Mức tăng trưởng/GO

) x 100% Hay: % tăng trưởng = (GOt – GO

)/GO

(%)

<i>*Năng suất nông nghiệp </i>

Đo lường năng suất nông nghiệp người ta thường dùng các chỉ tiêu sau: - Sản lượng hay giá trị sản lượng (Y)/ đơn vị diện tích (S)

Năng suất nơng nghiệp = Y/S (hay Năng suất nông nghiệp = Mức sản

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

lượng tăng thêm/ một đơn vị diện tích tăng thêm)

- Sản lượng hay giá trị sản lượng (Y)/ lao động (L) Hay năng suất lao động nông nghiệp = Y/L

Sự gia tăng của các chỉ tiêu này phản ánh gia tăng năng suất.

<i>* Việc làm và thu nhập lao động </i>

-Số lao động thu hút thêm hay số việc làm mới tạo ra trong ngành nông nghiệp tăng.

- Mức tăng trưởng thu nhập của lao động nông nghiệp.

<i><b>Chỉ tiêu định tính </b></i>

Sự biến đổi theo đúng xu thế của cơ cấu kinh tế nông nghiệp và sự

<i>thích ứng với biến đổi tốt hơn về nhu cầu xã hội. Đây là tiêu thức thể hiện quá </i>

trình biến đổi về chất kinh tế của sản xuất nông nghiệp. Để phân biệt các giai đoạn phát triển kinh tế hay so sánh trình độ phát triển sản xuất nông nghiệp

<i>giữa các thời kỳ. </i>

<i>* Thay đổi tỷ lệ đóng góp của các ngành trong nội bộ nông nghiệp. </i>

Sự thay đổi tỷ lệ đóng góp của các ngành nơng, lâm, thủy sản vào giá trị sản xuất chung của ngành nông nghiệp năm nào đó so với tỷ lệ của năm gốc:

%ΔY

= %Y

- %Y

.

Trong đó, i chỉ ngành sản xuất, t năm nào đó và 0 là năm gốc

<i>* Hiệu quả sử dụng các nguồn lực trong sản xuất nông nghiệp </i>

Hiệu quả sử dụng nguồn lực tùy theo nguồn lực có các tiêu thức khác nhau. Có thể phản ánh qua các chỉ tiêu sau:

- Với đất đai: Sử dụng chỉ tiêu sản lượng / đơn vị diện tích hay gia tăng sản lượng/ sự gia tăng 1 đơn vị diện tích hay tổng thu nhập/1 đơn vị diện tích

- Với lao động: Sản lượng nông nghiệp/ 1 lao động hay mức tăng sản lượng/ 1 lao động tăng thêm.

- Hiệu quả sử dụng vốn phản ánh bằng: Sản lượng/ 1 đơn vị vốn hay mức tăng sản lượng/ 1 đơn vị vốn.

59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM59Monday, June 10, 20248:52:14 PM8:52:14 PM

59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM59Monday, June 10, 20248:52:15 PM8:52:15 PM

59Thuc Trang Phat Trien Kinh Te Nong Nghiep Tren Dia Ban Xa Binh Phu Huyen Thach That Thanh Pho Ha NoiMonday, June 10, 2024

</div>