L.Tônxtôi và tập truyện “Kiến và chim bồ câu”

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG THÁP ------ </b>

<b>BÀI TẬP LỚN </b>

<b>HỌC PHẦN: VĂN HỌC VIẾT THIẾU NHI </b>

<i><b>Họ và tên: Lê Tường Vy MSSV: 0222440223 </b></i>

<i><b>Lớp HP: ĐHGDTH22 – L2 – HCM (THSG) Giảng viên: Nguyễn Thị Minh Hiếu </b></i>

<i><b>Đồng Tháp, 5/2024 </b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>NỘI DUNG CHỦ ĐỀ </b>

<b>L.Tônxtôi và tập truyện “Kiến và chim bồ câu” </b>

Câu 1. Hãy giới thiệu về tác giả L. Tônxtôi, tác phẩm “Kiến và chim bồ câu”. Câu 2. Hãy kể lại một truyện trong tập “Kiến và chim bồ câu” của L. Tơnxtơi. Phân tích và rút ra bài học giáo dục của câu chuyện đó.

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>I. Giới thiệu về tác giả L.Tônxtôi và tác phẩm “Kiến và chim bồ câu” 1. Đôi nét về tác giả L.Tônxtôi </b>

Tác giả Lep Tônxtôi (1828 – 1910), tên đầy đủ là Lev Nikolayevich Tolstoy. Ông sinh ngày 28 tháng 8 năm 1828 trong một gia đình quý tộc tại điền trang Laxnaia Poliana, Nga. Ơng mồ cơi cha mẹ từ rất nhỏ, mẹ ông là nhà văn Maria Vônkônxki (Maria Vonkonxki), bà mất khi ông mới được 23 tháng tuổi. Cha của ông là Nicôlai Ilich Tônxtôi (Nikolai Ilyich Tolstoy) cũng mất khi ông lên 9 tuổi thế nên Lep Tơnxtơi sống cùng cơ họ của mình là Tachiana, người hy sinh cả đời cho gia đình Tơnxtơi.

Ngay từ khi cịn bé, Lep Tơnxtơi đã được tiếp cận với rất nhiều sách vở, ông tự học tại nhà với các gia sư đến năm 16 tuổi như nhiều thiếu niên quý tộc khác. Năm 16 tuổi, Lep Tônxtôi thi vào khoa Triết của Trường Đại học Tổng hợp Canada nhưng lại bị trượt, khơng cịn cách nào khác ông phải thi chuyển tiếp và được nhận vào ban ngôn ngữ ở phương Đông rồi ông tiếp tục đổi sang ngành Luật. Hai năm sau ông bỏ trường Đại học và gia nhập quân Đội. Lep Tônxtôi đã cùng đồng đội chiến đấu bảo vệ thành phố Xêvaxtôpôn trước cuộc tấn công của liên quân Anh – Pháp trong chiến tranh Crưm (1853-1856). Từ chính những trải nghiệm của mình, ơng đã viết một số truyện ký về Xêvaxtôpôn, ca ngợi những hành động anh dũng của những người lính Nga. Sau khi xuất ngũ, Lep Tơnxtơi bắt đầu cuộc hành trình du lịch qua nhiều nước châu Âu và giúp đỡ rất nhiều người nông dân nghèo. Ơng tìm về những vùng đất từng in dấu cuộc chiến đầu bền bỉ và anh dũng của quân dân Nga chống cuộc xăm lăng Napoleong để tái hiện một cách sinh động cuộc chiến ngoan cường và chiến thắng hiển hách ấy qua bộ tiểu thuyết Chiến tranh và Hồ bình.

Năm 35 tuổi, Lep Tơnxtơi đã lấy Xôphia Anđrâyepana kém ông 17 tuổi làm vợ. Thời gian đầu cả hai đã chung sống rất hạnh phúc, tuy nhiên về sau ơng và vợ có những bất đồng về quan điểm và ông quyết định bỏ nhà ra đi. Sau 10 ngày, người ta hay tin ông đã trút hơi thở cuối cùng ở một nhà ga xe lửa vì bệnh phổi.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

Ngày 20 tháng 11 năm 1910, một cuộc đời của nhà văn vĩ đại nước Nga đã khép lại với đầy sự tiếc nuối.

<b>1.1. Sự nghiệp sáng tác </b>

- Năm 1852 – 1856, ba cuốn tiểu thuyết tự truyện được xuất bản đầu tiên:

<i>Thời thơ ấu, Thời niên thiếu và Thời tuổi trẻ. </i>

<i>- Năm 1854, Những truyện ngắn Sevastopol ra đời. - Năm 1863, truyện Dân Côdắc được đăng báo. </i>

<i>- Năm 1864 – 1869, sáng tác bộ tiểu thuyết Chiến tranh và Hồ bình. - Năm 1877, Tônxtôi đưa ra một kiệt tác thứ hai Anna Karenina. - Năm 1884 công bố tác phẩm Sám hối ở Thuỵ Sĩ, năm 1906 ở Nga. - Năm 1899, cuốn tiểu thuyết cuối cùng Phục sinh ra đời. </i>

<b>1.2. Một vài tác phẩm tiêu biểu của Lep Tônxtôi </b>

<i><b>1.2.1. Tác phẩm “Chiến tranh và hồ bình” </b></i>

Tiểu thuyết “Chiến tranh và hồ bình” được xem là một tác phẩm nổi tiếng nhất của Lep Tônxtôi, tác phẩm được xây dựng dựa trên những cột mốc lịch sử quan trọng tại Nga vào đầu thế kỉ XIX, đó là cuộc chiến tranh vào năm 1805 và 1812. Tác phẩm được in lần đầu tiên vào năm 1961, kể từ đó cho đến nay cuốn sách được tái bản nhiều lần và nhận được nhiều sự khen ngợi của độc giả.

<i><b>1.2.2. Tác phẩm “Anna Karenina” </b></i>

<i>Tác phẩm Anna Karenina đã đưa Lep Tônxtôi lên một địa vị mới trên </i>

đàn văn học Nga và thế giới. Phác thảo đầu tiên của tác phẩm được viết xong trong vòng 50 ngày vào năm 1873, năm 1877 tác phẩm được ra mắt độc giả. Lep

<i>Tonxtoi xác định tư tưởng chủ yếu của Anna Karenina là tư tưởng gia đình và </i>

thơng qua đó ơng muốn phản ánh bản chất xã hội. Tác phẩm ra đời thể hiện những ý tưởng chủ quan lẫn khách quan của tác giả, một sự đột phá cách tân táo bạo về hình thức tiểu thuyết, đi sâu vào miêu tả tâm lý và kết hợp với triết lý, Một lần nữa khẳng định tài năng và vị trí của Lep Tơnxtơi qua tác phẩm này.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<i><b>1.2.3. Tác phẩm “Phục sinh” </b></i>

<i>Tác phẩm Phục sinh được ra đời vào năm 1899, phơi bày cái xấu của </i>

nhà thờ Chính thống giáo Nga đã tham gia tước đoạt hạnh phúc của con người, đày đoạ nhân dân trong vòng tăm tối, nghèo khổ và bất hạnh. Tác phẩm ra đời đã phá vỡ khuôn khổ tiểu thuyết truyền thống vốn dựa trên tình yêu và những vấn đề

<i>gia đình. Phục sinh được xây dựng như một tiểu thuyết xã hội phản ánh những </i>

vấn đề bức thiết của thời đại, nhân loại. Nó khơng chỉ là toiaf án đối với cuộc sống của con người mà cịn là tồ án đối với cả chế độ hiện hành và đồng thời là bài ca về sự phục sinh của con người.

<b>1.3. Phong cách sáng tác và thành tựu của đại văn hào Lep Tônxtôi 1.3.1. Phong cách sáng tác </b>

Hầu hết các sáng tác của Lep Tônxtôi đều được bắt nguồn từ hiện thực xã hội và con người Nga, cùng với đó là nguồn cảm hứng vơ tận thấm đẫm chủ nghĩa nhân văn cao đẹp, tình yêu nhân dân và niềm tự hào về đất nước Nga trong từng trang văn của đại văn hào Lep Tônxtôi.

Lep Tônxtôi là người luôn theo chủ nghĩa duy lý, là phương pháp hay học thuyết mà tiêu chuẩn về chân lý khơng có tính giác quan mà có tính trí tuệ và suy diễn logic.

Tác phẩm của ơng thường nêu lên những ước vọng về một thế giới hồ bình, về sự mở rộng, về cuộc sống ý nghĩa.

Trong tác phẩm của mình, Lep Tơnxtơi thường có cái nhìn sâu sắc về sự thối nát của xã hội thượng lưu, sự thảm khốc, đau khổ của chiến tranh và những xung đột.

<b>1.3.2. Thành tựu </b>

Lep Tơnxtơi là mẫu mực của nghệ thuật chân chính, là cây đại thụ toả bóng mát cho nhiều thế hệ nhà văn. Sáng tác của ông được đánh giá như “một việc hàn lâm cho các nhà văn” bởi những giá trị hiện thực lịch sử và những tìm tịi sáng tạo của một tư duy nghệ thuật đi trước thời gian.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>2. Tác phẩm “Kiến và chim bồ câu” 2.1. Nguồn gốc, xuất xứ </b>

Đại văn hào nước Nga Lep Tônxtôi rất yêu mến trẻ em và đã viết nhiều câu chuyện cho con cái nông nô ở điền trang nơi ông sinh ra. Vào những năm 1874 – 1875, Lep Tônxtôi đã in những truyện ngắn và truyện đồng thoại của mình dành cho trẻ nhỏ trong những cuốn sách nhan đề Sách học vần và Những cuốn sách Nga để đọc. Nhiều truyện trong những cuốn sách này, các em ở Liên Xô đã quen biết, như là “Phi-li-pốc”,“Ba con gấu”, “Con cá mập”, “Người tù Cáp-ca-dơ”, cũng như “Sư tử và con chó con” và những truyện khác. Nhiều trẻ em đã học đọc và viết từ những cuốn sách này.

Tônxtôi đã đưa vào những cuốn sách dành cho trẻ nhỏ nhiều câu chuyện và truyền thuyết lấy từ văn học cổ, từ cuộc sống của các dân tộc khác nhau trên thế giới. Ơng đặc biệt thích thú các truyện ngụ ngôn giản dị và ngắn mà nhà thông thái Cổ Hy Lạp Êdốp đã sáng tác ra. Nhưng ít ai biết rằng truyện ngụ ngơn này là do Êdốp sáng tác, và Lep Tônxtôi đã biên dịch ra tiếng Nga.

Nhiều truyện ngụ ngôn cổ mà độc giả Liên – xô được biết qua các bản dịch

<i>của I-van An-đrây-ê-vích Crư-lốp. Ví dụ như những truyện ngụ ngôn: Chuồn chuồn và Kiến, Quạ và Cáo, Sói và Sếu,… được dịch thành thơ. Cịn Lep Tơnxtơi </i>

là nhà văn nổi tiếng đã dịch những truyện ngụ ngơn ấy ra văn xi. Ơng chuyển các sự kiện xảy ra trong truyện ngụ ngôn thành chuyện xảy ra trên quê hương ông, và tại đây chúng chuyển thành truyện ngụ ngôn nước của Nga, thành những sáng tác rất riêng của đại văn hào vĩ đại này.

Có đủ loại nhân vật trong cuốn sách này, từ con người, thần thánh cho đến con thú, nhưng bất kể đó là nhân vật gì, đầu tiên và trên hết, nhà văn đang nói chuyện với trẻ em. Truyện Kiến và chim bồ câu là những câu chuyện ngụ ngơn được Lep Tơnxtơi viết cho đối tượng chính là trẻ nhỏ, với cách kể chuyện hài hước, dí dỏm, truyện mang nội dung giáo dục sâu sắc.

Ngày nay, bên cạnh những cuốn sách mỏng đầu tiên đó, trong sách đọc của trẻ em có thêm cả các truyện ngụ ngôn của Lép Tôn-xtôi. Những truyện này được

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

xếp theo thứ tự như Tôn-xtôi xếp đặt để đưa in. Thoạt đầu là những câu chuyện đơn giản nhất, về sau phức tạp dần. Nhưng tất cả những câu chuyện này đều dành cho những người nghe và người đọc bé nhất, những người bắt đầu yêu quý và hiểu biết tiếng nói mẹ đẻ từ vần chữ cái.

<b>2.2. Tập truyện “Kiến và chim bồ câu” với học sinh Tiểu học </b>

Những câu chuyện ngụ ngơn trong truyện Kiến và chim bồ câu có hình thức ngắn gọn, nội dung truyện đơn giản, kết cấu mạch lạc rõ ràng. Các câu chuyện ít tình tiết, thường chỉ xoay quanh một vài nhân vật. Thông thường mỗi câu chuyện trong Kiến và chim bồ câu có từ 2 đến 3 nhân vật. Theo số liệu thống kê, trong 103 câu chuyện có: 70 truyện có hai nhân vật, 19 truyện có ba nhân vật, 11 truyện có một nhân vật và chỉ 3 truyện có bốn nhân vật.

Các nhân vật trong truyện Kiến và chim bồ câu là các nhân vật rất gần gũi, quen thuộc với các em đó là con ngựa, con cáo, khỉ, sói, sóc, chuột... hay các bác nơng dân, những lão nhà giàu keo kiệt... Nội dung các câu chuyện trong Kiến và chim bồ câu đề cập đến những vấn đề trong cuộc sống thường ngày mà các em có thể dễ dàng bắt gặp. Chính vì vậy, khi đọc các câu chuyện, các em có thể tự rút ra những bài học đạo lý, hiểu được ý nghĩa sâu xa mà tác giả muốn gửi gắm

<b>DANH SÁCH CÁC CÂU CHUYỆN TRONG TẬP TRUYỆN “KIẾN VÀ CHIM BỒ CÂU”</b>

1. Ngựa đực và ngựa cái

27. Con quạ và các bình

53. Người đánh cá và con cá con

79. Gấu và Ong 2. Cáo và Sếu 28. Con chim con 54. Thỏ và Ếch ^{80. Ong mật và}_{Ong đực}3. Khỉ con 29. Thằng nói dối ^{55. Người cha}_{và các con trai} 81. Cơng và Sếu 4. Sói và Sóc ^{30. Kiến và chim bồ}_câu 56. Con cáo ^{82. Chim cun}_{cút và người săn}5. Đôi bạn

đường

31. Quạ và đàn bồ câu

57. Muỗi và Sư

tử ^{83. Chim sẻ}6. Đại bàng,

quạ và người chăn cừu

32. Rùa và đại bàng ^{58. Chó nhà và}_{Chó sói} ^{84. Diều hâu và}_{chim bồ câu}

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

7. Hai chú gà trống và đại bàng

33. Lửa và Ngựa ^{59. Lừa rừng}_{và Lừa nhà} ^{85. Người chủ}_{và bác làm công}8. Chuột, gà

trống và mèo ^{34. Sư tử và Chuột}

60. Ngựa và người chủ

86. Cái bình đất và cái âu gang 9. Gà rừng và

Cáo

35. Mụ đàn bà và con gà mái

63. Hươu và ruộng nho

89. Bác mu-gich và con chó 12. Con chuột

phát phì ^{38. Chồn hơi}

64. Ơng già và thần chết

90. Con chó đeo khúc gậy

13. Chuột và

ếch ^{39. Sư tử, gấu và cáo}

65. Sư tử và Cáo

91. Bác chăn cừu

14. Ếch, chuột và diều hâu

40. Chó sói và bà cụ già

66. Mèo và lũ chuột

92. Chó nằm trên đống cỏ khô 15. Chuột đồng

và chuột nhà

41. Chuồn chuồn và

Kiến ^{67. Quạ và Cáo}

93. Sói và khúc xương

16. Biển, sơng

và suối ^{42. Ếch và Sư tử}

68. Hai người bạn

94. Con chó và thằng ăn trộm 17. Đại bàng

và Cáo ^{43. Sói và Sếu}

69. Bác gich và Thuỷ thần

mu-95. Sói và Ngựa cái

18. Mèo và Cáo

44. Những chị làm công và con gà trống

70. Chó sói và

chú cừu non ^{96. Cáo và Sói}19. Khỉ và Cáo ^{45. Con chó và cái}_{bóng của nó} ^{71. Sư tử, chó}_{sói và cáo} ^{97. Hươu và}_Ngựa20. Mèo đeo

nhạc

46. Hươu bố và hươu con

73. Mèo và Cừu

99. Sói cái và Lợn

22. Chó sói và Cáo

48. Gà mái và chim én

74. Sư tử, lừa và cáo

100. Bò đực và Ếch

23. Cáo và Chó

sói ^{49. Lừa đội lốt sư tử} ^{75. Con thỏ}

101. Họ nhà ếch xin cho chúng một ông vua 24. Bác nông

dân và niềm hạnh phúc

50. Người làm vườn và các con trai

76. Cun cút mẹ và đàn con

102. Người lái buôn và hai tên ăn cắp

25. Cô bé và

con ve ^{51. Cáo và Dê} ^{77. Thỏ và rùa}

103. Mặt trời và gió

26. Rắn nước

và nhóm ^{52. Sếu và Cị} ^{78. Con công}

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<i><b>II. Câu chuyện Sư tử và chuột trong tập truyện ngụ ngôn Kiến và chim bồ câu của Lep Tônxtôi và bài học giáo dục học sinh Tiểu học</b></i>

<i><b>1. Câu chuyện Sư tử và chuột </b></i>

Trong một khu rừng nọ, một con sư tử đang nằm ngủ, đầu gục trên đôi chân. Một con chuột nhắt đi ngang qua, bất ngờ đụng phải sư tử, quá hốt hoảng con chuột nhắt vội vàng bỏ chạy, lại đạp phải ngay lên mũi sư tử. Ngứa mũi tỉnh dậy, sư tử giận dữ giơ chân chộp lấy con chuột nhắn bé nhỏ, nghĩ thầm: “Bữa xế của ta đây rồi!”.

- Xin tha cho cháu! – Chuột nhắt van xin khẩn thiết.

- Xin ông thả cháu ra, đến một ngày nào đó cháu sẽ đền đáp công ơn cho ông ạ.

Sư tử cười khanh khách:

- Ngươi vừa bé tí, lại khơng có sức khoẻ thì giúp được gì cho ta? Nhưng thôi, lần này ông tha cho ngươi, lần sau đi đứng cho cẩn thận đấy!

Nói rồi sư tử rộng lượng thả con chuột đi. Chuột con cảm ơn rối rít và vẫn hứa sẽ đền đáp cơng ơn vào một ngày nào đó.

Ít ngày sau, trong khi mải mê tìm kiếm bữa trưa cho mình, sư tử đã bị dính vào bẫy lưới của một thợ săn. Cựa quậy mãi mà khơng thể thốt ra được, sư tử rống vang khắp cả khu rừng. Chú chuột nhắt nghe thấy tiếng gầm, biết rằng sư tử đã gặp nạn, liền chạy đến thì thấy sư tử đang bị mắc trong lưới. Chú chuột liền chạy đến cắt đứt một sợt dây lưới giải thoát cho sư tử. Chuột nhắt liền nói với sư tử:

- Ơng cịn nhớ cháu khơng ạ? Ơng đã cười khi cháu bảo sẽ đền ơn cho ơng. Giờ thì ơng thấy rồi đấy, bé xíu như cháu nhưng vẫn có thể cứu được cả ơng đấy ạ!

<b>2. Phân tích và bài học rút ra từ câu chuyện “Sư tử và chuột” </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<i><b>2.1. Phân tích câu chuyện “Sư tử và chuột” </b></i>

Trong vô số các câu chuyện trong tập truyện ngụ ngôn “Kiến và chim bồ câu” của Lep Tơnxtơi, tơi rất có ấn tượng với câu chuyện “Sư tử và chuột”. Chuyện kể về cuộc gặp mặt bất đắt dĩ của hai loài nhân vật hoàn toàn trái ngược nhau là sư tử - chúa tể rừng xanh và chuột nhắt – con vật bé nhỏ, yếu đuối. Chuột con suýt trở thành bữa ăn cho sư tử vì vơ tình va phải ngài. May thay, sư tử nhân hậu đã tha cho chuột con sau lời cầu cứu của nó. Con chuột vui mừng và hứa rằng sẽ đền ơn vào một ngày nào đó. Sư tử cảm thấy rất buồn cười vì nghĩ rằng con chuột bé xíu thì có thể giúp được gì cho chúa tể rừng xanh như ông. Không may, một ngày nọ ông bị mắc phải lưới của thợ săn khi đang đuổi theo con mồi. Con chuột đã nghe thấy tiếng gầm rống của ông và chạy đến cứu ông bằng hàm răng sắc nhọn của mình. Câu chuyện là bài ca về lòng nhân ái, tốt bụng và lòng biết ơn, biết giúp đỡ người khác. Truyện còn ca ngợi đức tính tốt đẹp của chuột, khơng chỉ biết giúp đỡ sư tử mà còn biết giữ lời hứa. “Sư tử và chuột” là câu chuyện ngắn gọn, đơn giản và rất gần gũi với những câu từ dễ đọc, dễ hiểu, những hình ảnh nhân vật có thật trong đời sống. Một câu chuyện đơn giản, ngắn gọn nhưng lại ẩn chứa trong đó nhiều bài học về cách làm người, các đối xử với mọi người.

<i><b>2.2. Bài học rút ra từ câu chuyện “Sư tử và chuột” </b></i>

a) Bài học về lòng tốt bụng, nhân ái, biết giúp đỡ người khác: qua

<i>chi tiết Sư tử tha cho chuột nhắt, chuột giúp sư tử thoát khỏi bẫy của thợ săn. b) Biết giữ lời hứa: qua chi tiết khi được sư tử tha mạng, chuột đã hứa sẽ đền ơn và đã thực hiện lời hứa khi sư tử bị mắc bẫy trong rừng. </i>

c) Bài học về sự can đảm, quyết tâm và sự thông minh, khéo léo:

<i>mặc dù biết rõ bản chất nhỏ nhắn, yếu ớt của mình nhưng chuột vẫn can đảm và dùng trí thơng minh của mình để giải cứu sư tử. </i>

</div>