nghiên cứu hiện trạng và đề xuất biện pháp bảo tồn loài trắc dalbergia cochinchinensis pierre tại rừng đặc dụng đăk uy tỉnh kon tum

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (15.47 MB, 54 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM

KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MÔI TRƯỜNG ---o0o---

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP BẢO

TỒN LOÀI TRẮC (Dalbergia cochinchinensis Pierre) TẠI RỪNG

ĐẶC DỤNG ĐĂK UY, TỈNH KON TUM

NGÀNH: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

Giáo viên hướng dẫn : TS. Vương Duy Hưng Sinh viên thực hiện : Sỹ Thị Ngọc

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoihghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoi

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỜI NÓI ĐẦU

Để đánh giá quá trình học tập và và được sự nhất trí của khoa Quản lý tài

nguyên rừng và môi trường em tiến hành thực hiện đề tài “Nghiên cứu hiện

trạng và đề xuất biện pháp bảo tồn loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis

Pierre) tại rừng đặc dụng Đăk Uy, tỉnh Kon Tum” đến nay khóa luận đã hồn

thành.

Trong q trình thực hiện đề tài KLTN, được sự đồng ý của ông Nguyễn Mạnh Hà trưởng nhóm dự án, giám đốc Trung tâm Bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển (CCD) và chị Định Thị Kim Vân (trưởng nhóm điều tra) đã cho phép em sử dụng số liệu và các hình ảnh có liên quan đến loài Trắc tại rừng

đặc dụng Đăk Uy. Em xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến Trung tâm đã hỗ trợ em

trong phần nghiên cứu thực địa.

Qua đây, em cũng xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới TS.Vương Duy Hưng, giảng viên hướng dẫn đã quan tâm, hỗ trợ và cung cấp cho em rất nhiều kiến thức quý báu trong q trình thực hiện nghiên cứu để em có thể hồn thành tốt khóa luận này.

Mặc dù đã nỗ lực hồn thiện, xong năng lực cịn nhiều hạn chế cũng như chưa có kinh nghiệm trong nghiên cứu khoa học vậy nên để tài không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Em rất kính mong nhận được sự góp ý của các q thầy cơ để bài khóa luận được hồn thiện hơn.

Hà Nội, ngày 15 tháng 05 năm 2022

Sinh viên thực hiện Sỹ Thị Ngọc

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ... 7

1.1. Thông tin về danh pháp loài Trắc ... 7

1.2. Phân bố của loài Trắc ... 8

1.3. Tình hình nghiên cứu về lồi Trắc ... 9

2.2. Đối tượng nghiên cứu ... 15

2.3. Nội dung nghiên cứu ... 15

2.4. Phương pháp nghiên cứu ... 15

2.4.1. Phương pháp kế thừa tài liệu ... 15

2.4.2. Phương pháp điều tra thực địa ... 16

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội huyện Đăk Hà ... 25

CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ... 27

4.1. Đặc điểm sinh học và phân bố loài Trắc tại khu vực nghiên cứu ... 27

4.1.1. Đặc điểm nhận biết ... 27

4.1.2. Đặc điểm phân bố của Trắc trên tuyến và ô tiêu chuẩn ... 29

4.1.3. Đặc điểm tái sinh của Trắc ... 33

4.1.4. Đặc điểm rừng nơi Trắc phân bố ... 37

4.2. Tác động gây ảnh hưởng đến loài Trắc ... 40

4.2.1. Tác động trực tiếp ... 40

4.2.2. Tác động gián tiếp ... 41

4.3. Đề xuất một số biện pháp bảo tồn loài Trắc tại rừng đặc dụng Đăk Uy ... 41

KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ ... 44

Kết luận ... 44

Tồn tại ... 44

Kiến nghị ... 45

TÀI LIỆU THAM KHẢO ... 46

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

Hvn Chiều cao vút ngọn

IUCN Liên minh bảo tồn thiên nhiên quốc tế

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

DANH MỤC HÌNH ẢNH

Hình 1.1. Mẫu chuẩn lồi Trắc (Dalbergia cochinchinensis) ... 7

Hình 1.2. Phân bố lồi Trắc (Dalbergia cochinchinensis) trên Thế giới ... 8

Hình 1.3. Phân bố lồi Trắc (Dalbergia cochinchinensis) tại Việt Nam... 9

Hình 4.9. Trắc tái sinh chồi ... 33

Hình 4.10. Trắc tái sinh chồi ... 33

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 4.1. Đường kính bình quân của Trắc với các loài khác ... 32 Biểu đồ 4.2. Biểu đồ so sánh Hvn trung bình của Trắc với các loài khác ... 33 542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

Bảng 4.5. Tỷ lệ tổ thành tầng cây cao theo số cây, thiết diện ngang và chỉ số quan trọng IV% Error! Bookmark not defined.

Bảng 4.6. Mật độ và độ tàn che của tầng cây cao trên 7 OTC ... 38 Bảng 4.7. Cấu trúc tầng thứ của rừng nơi có Trắc phân bố ... 34 542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

ĐẶT VẤN ĐỀ

Cây Trắc (Dalbergia cochinchinensis Pierre) thuộc họ Đậu - Fabaceae có

nhiều giá trị về sinh thái, môi trường, cảnh quan và đặc biệt là giá trị thương mại cao bị khai thác và bn bán trái phép rất nhiều. Chính ví vậy, nhiều quần thể gỗ Trắc trong tự nhiên bị cạn kiệt chỉ còn một số quần thể trong các khu bảo tồn, rừng đặc dụng cũng đang bị đe dọa.

Tại Việt Nam loài Trắc được tìm thấy ở các tỉnh như Đà Nẵng, Quảng Nam, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Bình Dương, Tây Ninh, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu, Kiên Giang và rải rác ở một số địa phương khác ở phía Nam. Hiện nay Trắc được xếp vào nhóm Sắp nguy cấp (VU) trong Danh lục đỏ IUCN (2022), ở mức độ Nguy cấp (EN) trong Sách Đỏ Việt Nam 2007 và thuộc nhóm IIA của Nghị định 06/2019/NĐ-CP và Nghị định 84/2021/NĐ-CP về Quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp.

Rừng đặc dụng Đăk Uy có diện tích 546,24ha, nằm ở một địa hình khá bằng phẳng, thuận lợi về mặt giao thông và các thuận lợi khác. Rừng đặc dụng Đăk Uy có nhiều loại gỗ quý sống hỗn giao, như Trắc, Cẩm lai, Giáng hương... Trong đó lồi Trắc chiếm ưu thế tại nhiều khu vực của Rừng đặc dụng. Tuy nhiên, hiện nay số lượng các cá thể Trắc tại Đăk Uy đang giảm đến mức báo động do tình trạng khai thác gỗ trái phép có kết nối xuyên biên giới mà đỉnh điểm là thị trường ở Trung Quốc.

Theo thống kê của Ban Quản lý rừng đặc dụng Đăk Uy, từ năm 2017 đến nay, tại khu rừng đặc dụng đã xảy ra 30 vụ vi phạm lâm luật với tổng số tang vật thu giữ trên 4,5 m³ gỗ tròn và quy tròn chủ yếu là gỗ Trắc. Đây là con số rất nhỏ so với số lượng gỗ Trắc mà lâm tặc lấy ra khỏi Đăk Uy. Vì vậy, nếu khơng có đủ các giải pháp đủ mạnh để răn đe, nguy cơ trong tương lai khu rừng này sẽ mất nhiều lồi thực vật q hiếm trong đó có lồi Trắc. Các nghiên cứu về loài cây

Trắc (Dalbergia cochinchinensis Pierre) tại rừng đặc dụng Đăk Uy nhằm bảo

tồn lồi cịn rất hạn chế, trong khi số lượng cá thể của loài đang bị suy giảm một cách rõ rệt. Nắm bắt được điều đó, nhằm bổ sung cơ sở dữ liệu về cây Trắc tại

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

khu vực nghiên cứu và góp phần làm cơ sở khoa học cho việc đề xuất quản lý

bảo tồn lồi, tơi tiến hành đề tài “Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp

bảo tồn loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis Pierre) tại Rừng đặc dụng Đăk

Uy, tỉnh Kon Tum”.

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1. Thông tin về danh pháp loài Trắc

Loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis) thuộc họ Đậu (Fabaceae) được

Pierre mô tả khoa học lần đầu tiên vào năm 1899 dựa trên mẫu chuẩn thu tại Thủ Dầu Một của Việt Nam (hình 1.1) trên tạp chí Flora Cochinchinensis pl. 382B.

Các tên tiếng Việt khác của Trắc: Cẩm lai nam bộ, Trắc bông, Trắc đen,

Trắc trắng, Giâu ca (Gia Rai), Ka Rắc (Ba Na), Ka- nhung (Khơ- me).

Tên tiếng Anh của Trắc: Rosewood, Siamese rosewood, Thailand rosewood, Tracwood. Tên tiếng nước ngoài khác: Payung (Thái Lan); Kranhung

(Cam-pu-chia); Khanhoung (Lào), Suan zhī mù (Trung Quốc)

Hình 1.1. Mẫu chuẩn loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis)

Nguồn: Bảo tàng Lịch sử và tự nhiên Paris, Pháp.

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

1.2. Phân bố của loài Trắc

Trên thế giới, Trắc có phân bố tự nhiên ở các nước Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam (hình 1.2). Mơi trường sống tự nhiên của cây Trắc là vùng đất trũng có độ cao khơng q 600m, trên đất phù sa cổ có màu từ xám đến vàng xám, tầng đáy giàu chất dinh dưỡng. Cây thích hợp với vùng có lượng mưa hàng năm từ 1200 - 1500 mm, trên đất phù sa cổ có màu từ xám đến vàng xám, tầng đáy giàu chất dinh dưỡng. Cây thích hợp với vùng có lượng mưa hàng năm từ 1200 - 1500 mm, nhiệt độ trung bình thích hợp từ 20 - 30°C.

Hình 1.2. Phân bố loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis) trên Thế giới

Nguồn: POWO, 2022

Ở Việt Nam loài Trắc phân bố nhiều ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, như: Đà Nẵng, Quảng Nam (Hiên, Phước Sơn), Kon Tum (Đắk Tô, Sa Thầy, Ngọc Hồi), Gia Lai (Krong Pa, Chư Păp, La Pa, AyunPa, Mang Yang), Đắk Lắk (Buôn Đôn, Ea Súp, Ea Kar), Lâm Đồng (Cát Tiên, Bảo Lâm), Bình Thuận (Hàm Thuận Bắc), Tây Ninh (Tân Biên) và rải rác ở một số địa phương khác thuộc phía Nam của Việt Nam. Bản đồ phân bố loài Trắc tại Việt Nam, trong hình 1.3.

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

Hình 1.3. Phân bố lồi Trắc (Dalbergia cochinchinensis) tại Việt Nam

Nguồn: Sách Đỏ Việt Nam, 2007

1.3. Tình hình nghiên cứu về lồi Trắc

1.3.1. Trên Thế giới

Theo hệ thống phân loại sinh học thực vật APG IV (Angiosperm

Phylogeny Group IV), loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis) thuộc phân họ Đậu

(Faboideae) họ Đậu (Fabaceae). Họ Đậu là một họ lớn trên Thế giới, có giá trị kinh tế, sinh thái, bảo tồn cao. Các lồi trong họ có thân đa dạng; Lá kép lơng chim 1-2 lần, lá mọc cách, có lá kèm; Hoa tự bông, chùm, xim ngù, hoa lưỡng tĩnh, K(4-5), C4-5, A2-10-∞, G1:1:1- ∞; Quả đậu, đôi khi biến thái khi chín khơng tự vỡ. Các lồi trong họ Đậu (Fabaceae) được phân chia làm 3 phân họ.

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

Phân họ Vang (Caesalpinioideae) hay họ Vang - Caesalpiniaceae: Hoa của không đều, đối xứng hai bên, tiền khai hoa xếp lợp thìa, nhưng thay đổi nhiều tùy theo từng chi cụ thể. Chi Cercis thì hoa tương tự như hoa của các loài

trong phân họ Faboideae, trong khi tại chi Bauhinia thì có hoa đối xứng với 5

cánh hoa bằng nhau. Phân họ Trinh nữ (Mimosoideae), hay họ Trinh nữ - Mimosaceae. Các cánh hoa nhỏ và đều, thơng thường có dạng hình cầu hay là cụm hoa dạng bông và các nhị hoa là bộ phận sặc sỡ nhất của hoa. Phân họ Đậu (Faboideae) hay họ Đậu – Fabaceae. Hoa thường mẫu 5, các cánh hoa khá phát triển, không đều, cánh cờ phát triển nhiều màu sắc.

Nghiên cứu đánh giá biến dị di truyền của loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis) của Thái Lan chỉ ra rằng khoảng cách di truyền giữa các cá thể

trong quần thể nghiên cứu ở mức vừa phải, hệ số fst là 0,127 (hệ số chỉ sự khác nhau giữa các cá thể) (soonhuae, prachote, 1994).

Theo Leadem et al, 1993 cho thấy rằng cây Trắc tái sinh chủ yếu bằng nảy chồi và hạt. vì vậy sự nảy mầm của hạt cũng rất quan trọng. Năm 1993, Leadem. Bhodthipuks và Clark đã nghiên cứu về ảnh hưởng của sự phân tầng và nhiệt độ

đến sự nảy mầm của loài cây Trắc (Dalbergia cochinchinensis), bài đăng trên

tạp chí khoa học lâm nghiệp nhiệt đới.

Trắc (Dalbergia cochinchinensis) tồn tại trong Rừng cộng đồng Damrey

Chak Thlork ở tỉnh Kampung Speu có diện tích 15.000 ha, Rừng cộng đồng Ơ Soam ở tỉnh Kampong Thom bao gồm 50- 100 cây gỗ từ 10-15 cm dbh và Rừng cộng đồng Tbeng Lech ở tỉnh Siem Reap bao gồm trong số khoảng 10 cây, mặc dù cây lớn nhất đã bị chặt phá bất hợp pháp vào năm 2017 (UNEP-WCMC, 2018).

1.3.2. Ở Việt Nam

Ở Việt Nam, loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis) đã có một vài cơng

trình nghiên cứu về đặc tính ngủ nghỉ của hạt Trắc ảnh hưởng đến sức nảy mầm và tái sinh cây con. Trắc chủ yếu tái sinh bằng hạt và chổi vì vậy đặc tính ngủ nghỉ hay độ chín của hạt cũng ảnh hưởng đến sức nảy mầm và tái sinh cây. Kết

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

quả nghiên cứu cho thấy hạt Trắc nảy mầm ngay sau khi thu hoạch, tuy nhiên nếu có thời gian ngủ nghỉ ngắn thì tỷ lệ nảy mầm sẽ cao hơn. Theo Nguyễn Hoàng Nghĩa (2005), Viện khoa học Rừng Việt Nam, trong nghiên cứu bảo tồn nguồn di truyền rừng Việt Nam cho thấy gỗ Trắc là một loại gỗ cho giá trị kinh tế cao, hiện đang bị đe dọa nghiêm trọng.

Theo Phạm Thanh Loan, Trần Huy Thái và cộng sự đã báo cáo chính xác kết quả phân lập và xác định cấu trúc của 4 hợp chất 5 - O- methyllatifolin; 2,4,5 trimethoxydalbergion; R(+)-4-methoxydalbergion; obtusafuran từ dịch chiết methanol của gỗ cây Trắc bằng việc sử dụng các phương pháp phổ cộng hưởn từ hạt nhân một chiều và hai chiều và phổ khối.

Vào năm 2014, Pham Cường và cộng sự đã nghiên cứu kỹ thuật gieo ươm

loài Trắc (Dalberiga cochinchinensis Pierre) ở huyện Kbang, tỉnh Gia Lai đã chỉ

rõ tỷ lệ nảy mẩm của hạt giống giảm một nửa sau khi thu hoạch trái cây 30 ngày. Chiều dài quả là trung bình 4,51 cm và rộng 0,88 cm; mỗi quả có khoảng 1,57 hạt. Hình dạng giống "như một thận, chiều dài của nó khoảng 5,8 mm và rộng 3,9 mm; trọng lượng 1000 hạt là 19,32 gam; đồng nhất của hạt giống là 87.01%. Phương pháp hiệu quả của hạt giống nảy mầm là ứng dụng của nước ấm với 54C, ngâm hạt giống sâu của nước trong vòng 12 giờ. Các hạt giống được xử lý để nảy mầm và cấy cây con vào đất-túi chứa hỗn hợp trên đất, phân chuồng hoàn toàn phân hủy và phân bón NPK với 85%, 14% và 1%, tương ứng. Hệ thống hình hiệu quả cho cây giống trong vườn ươm là 75% và rơi xuống đến 25% cho đến giai đoạn cuối của việc chăm sóc cây con trong vườn ươm. Cây giống tiêu chuẩn để sản xuất trồng là độ tuổi ít nhất là 12-18 tháng, chiều cao trung bình 40 cm, đường kính cổ rễ trên 3,5 mm, khơng có bệnh và khơng có cây giống đầu phá vỡ.

Năm 1997, Nguyễn Thị Mừng đã nghiên cứu ảnh hưởng của tỷ lệ che

bóng đến sinh trưởng của cây Cẩm lai (Dalbergia bariaensis Pierre) trong giai

đoạn vườn ươm. Kết quả nghiên cứu đã chứng tỏ rằng, ở giai đoạn từ 1 – 4 tháng tuổi, mức độ che bóng 50 – 100% (tốt nhất 75%) đảm bảo cho Cẩm lai có

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

hàm lượng diệp lục a, b và tổng số cao hơn, sinh khối, sinh trưởng chiều cao đều lớn hơn so với đối chứng (khơng che bóng). Nhưng đến tháng thứ 6, các chỉ tiêu trên lại đạt cao nhất ở tỷ lệ che bóng 50%.

Lê Quang Hưng (2001) đã chỉ ra được đặc tính sinh học của hạt Trắc khi thu hoạch. Tỉ lệ nảy mầm của hạt sau một tuần tồn trữ trong tủ nhiệt đạt cao nhất ở quả chín nâu vàng và quả chín nâu sậm. Quả Trắc sau khi thu hái sử dụng ngay vào việc nhân giống thì cường lực của hạt đạt cao nhất sau một tuần. Hạt Trắc tồn trữ sau 4 tuần thì cường lực và tỉ lệ nảy mầm của hạt đều giảm.

1.4. Giá trị kinh tế và bảo tồn của loài Trắc

1.4.1. Giá trị kinh tế

Gỗ Trắc là 1 trong những dịng gỗ cực kỳ q hiếm và có giá trị rất cao, thường thì loại gỗ này chỉ dùng trong các sản phẩm nội thất cao cấp và đắt đỏ nhất. Gỗ Trắc là loại gỗ thân lớn, một cây gỗ Trắc trưởng thành có đường kính thân cây xấp xỉ 1m và cao tới 25m.

Gỗ Trắc có lõi cứng, thường có màu đỏ vàng, nâu đỏ, hoặc đỏ thẫm, khi để lâu lõi gỗ chuyển sang màu nâu đen, gỗ chắc chắn và không bị mối mọt, cong vênh. Thớ gỗ Trắc có mùi thơm dịu nhẹ và có các vân đỏ rất đẹp mắt, rất cứng và nặng. Trong gỗ Trắc cũng có tinh dầu, mùi thơm ngai ngái hắc.

Như đã nói ở trên, gỗ Trắc thuộc hàng gỗ vô cùng quý hiếm, chính vì vậy, giá thành của nó cũng rất đắt đỏ. Cũng giống như các loại gỗ khác, giá thành của gỗ Trắc tỉ lệ thuận với kích thước và tuổi tác của nó. Gỗ Trắc càng to và cao thì giá thành càng lớn, tương tự với gỗ Trắc tuổi càng cao thì giá trị cũng càng nhiều. Trên thị trường gỗ tự nhiên hiện nay, gỗ Trắc có giá dao động từ khoảng 100.000 – 800.000/kg đối với gỗ Trắc đen và gỗ Trắc đỏ và đương nhiên, gỗ Trắc đỏ thường có giá cao hơn gỗ Trắc đen từ 3 -4 lần/kg. Có giá trị xuất khẩu cao

Ngoài ra một số bộ phận của loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis) còn

dùng để tách chiết và tinh chế dalcochinase, một loại B- glucosidase có tác dụng

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

tương tự như những glucosidase tách chiết từ thực vật khác (lúa gạo,...) (Toonkool Prachumpom et al)

Một số hoạt động bảo tồn cây Trắc

Tại Thái Lan, từ năm 1989 nhiều đồn điền đã trồng thử nghiệm loài. Hiện nay, ghi nhận tổng cộng ít nhất 20 000 cây được gây trồng. Các kết quả cho thấy tiềm năng trồng Trắc thương mại dài hạn và trồng xen canh được xem là biện pháp khuyến khích để tạo thu nhập tạm thời. Một số nghiên cứu di truyền phân tử cũng đã được thực hiện để phát triển mạng lưới bảo tồn loài trong ngân hàng gen cũng như khu vườn hạt giống bền vững để trồng trong tương lai.

Một số thử nghiệm ở Lào và Thái Lan đã chỉ ra rằng cây Trắc có thể phát triển nhanh như gỗ Tếch nếu trồng trong điều kiện thích hợp. Tuy nhiên, sản lượng gỗ sử dụng là khá thấp trong giai đoạn đầu. Phát triển các cây thương mại

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

có thể vừa tạo ra thu nhập cao cho các cộng đồng nông thôn cũng như bảo vệ các di truyền tài nguyên của các loài trên thế giới. Những nỗ lực đã được thực hiện để xác định giống cây tốt cho thành lập nguồn giống song phạm vi tất cả các nước. Khi xác định và bảo tồn, chẳng hạn mẫu vật có thể phục vụ như một nguồn hạt giống để nhân giống quy mô lớn trong tương lai.

Công nghệ nhân giống để trồng rừng quy mô lớn đã được thành lập. Hạt giống phải được gieo ngay lập tức sau khi thu hoạch và phải được giữ thơng thống trước khi gieo. Hạt giống ngâm trong nước nóng và sau đó nước lạnh cho đến 24 giờ tăng tốc nảy mầm. Một số khu rừng bảo tồn Trắc đã được thành lập ở Thái Lan để bảo tồn môi trường sống cho loài và động vật hoang dã kèm theo. Hiện nay, vùng xuất hiện quần thể Trắc tự nhiên được tìm thấy rải rác chỉ trong 30 khu bảo tồn tại Thái Lan.

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

CHƯƠNG 2. MỤC TIÊU, NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu

2.2. Đối tượng nghiên cứu

Loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis Pierre) phân bố tự nhiên tại Rừng

đặc dụng Đăk Uy, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum.

2.3. Nội dung nghiên cứu

- Điều tra đặc điểm sinh học và phân bố lồi Trắc tại khu vực nghiên cứu - Tìm hiểu các tác động ảnh hưởng đến loài Trắc tại khu vực nghiên cứu - Đề xuất một số biện pháp bảo tồn loài Trắc tại Rừng đặc dụng Đăk Uy, tỉnh Kon Tum.

2.4. Phương pháp nghiên cứu

2.4.1. Phương pháp kế thừa tài liệu

Kế thừa số liệu điều tra và thơng tin cơ bản về tình hình tự nhiên, khí hậu, điều kiện kinh tế, xã hội được thu thập thông qua các cơ quan liên quan như Hạt kiểm lâm, Phịng Nơng nghiệp và Phát triển nông thơn, Phịng Tài ngun và Mơi trường, UBND huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum …, từ các báo cáo khoa học và các tài liệu khác. Cũng như kế thừa các tài liệu, các đề tài đã từng nghiên cứu

trước đây qua mạng internet, tạp chí, báo… về loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis).

Kế thừa các số liệu điều tra tại hiện trường RDD Đăk Uy về loài Trắc của Trung tâm Bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển (CCD) năm 2021-2022

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

Các số liệu kế thừa gồm : Số liệu gốc điều tra trên tuyến và OTC tại thực địa từ đó xử lí số liệu và tính tốn theo các cơng thức đã được trình bày bên dưới để đưa ra các kết quả

2.4.2. Phương pháp điều tra thực địa

Nghiên cứu tiến hành điều tra theo tuyến và điều tra trong các ô tiêu chuẩn.

Chuẩn bị các dụng cụ cần thiết cho điều tra:

- Bản đồ, địa bàn, GPS, thước đo chiều cao, thước dây, cuộn dây lập OTC, dao.

- Bảng biểu ghi kết quả điều tra.

Điều tra sơ bộ:

Nắm bắt được địa hình khu vực nghiên cứu để có các kế hoạch cho hoạt động cụ thể. Xác định được diện tích lâm phần có lồi Trắc phân bố, xác định công việc, kế hoạch điều tra. Đồng thời điều tra khu vực để chọn ra vùng có loài cây Trắc phân bố tập trung để tiến hành đặt OTC.

Điều tra tỉ mỉ:

Điều tra theo tuyến

Tuyến điều tra được sử dụng để xác định khu vực phân bố của loài Trắc tại rừng đặc dụng, mỗi tuyến có chiều dài từ đầu sinh cảnh đến cuối sinh cảnh. Tuyến được lập trải qua càng nhiều sinh cảnh rừng khác nhau càng tốt. Trên tuyến tiến hành quan sát hai bên từ tâm tuyến và ghi nhận các thông tin của cá thể. Đối với cây gỗ Trắc có đường kính 6cm trở lên, các thông tin ghi nhận bao gồm chiều cao, đường kính và chất lượng sống của cây.

Qua kế thừa tài liệu cùng với khảo sát thực địa đề tài đã tiến hành điều tra trên10 tuyến với tổng chiều dài là 9,998m trải khắp các khu vực của rừng đặc dụng, các tuyến điều tra dọc theo các đường mòn trong rừng đi qua các sinh cảnh và các trạng thái rừng khác nhau.

Điều tra theo OTC

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

Ô tiêu chuẩn dùng để xác định đặc điểm của tầng cây gỗ tham gia vào cấu trúc tầng tán của lâm phần nơi có lồi Trắc phân bố. Các OTC được bố trí ngẫu nhiên hoặc điển hình tùy thuộc vào diện tích khu vực điều tra

Trên cơ sở xác định hiện trạng rừng tại Rừng đặc dụng Đăk Uy tiến hành lập 7 OTC ở những vị trí điển hình mang tính đại diện cao (Hình 2.1). Việc lập ơ tiêu chuẩn tuân thủ theo quy định điều tra tài nguyên rừng như sau:

Về hình dạng các OTC có hình chữ nhật với diện tích 1000m2 (20x50m) nơi có nhiều Trắc mọc. Trong mỗi OTC tiến hành lập 5 ODB có diện tích 25m2 (5mx5m) 4 ơ ở 4 góc và 1 ơ ở giữa.

Hình 2.1. Sơ đồ vị trí lập ơ tiêu chuẩn

(Nguồn : Trung tâm bảo tồn thiên nhiên và Phát triển/CCD )

Điều tra tất cả các cây gỗ có đường kính từ 6cm trở lên có trong OTC. Nội dung điều tra bao gồm:

- Xác định tên các loài cây trong ÔTC.

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

- Đo chiều cao vút ngọn đo bằng thước Blumleiss (Hvn). - Đo đường kính ngang ngực D1.3 bằng thước dây (D1.3).

- Điều tra chất lượng sinh trưởng của cây sử dụng phương pháp quan sát bằng mắt thường. Chất lượng của cây được chia theo 3 cấp:

+ Cây tốt (T): những cây có tán lá phát triền tròn đều, trịn, thân thẳng,

không bị khuyết tật, không bị sâu bệnh.

+ Cây trung bình (TB): những cây sing trưởng kém hơn cây tốt, khơng

cong keo, ít khuyết tật.

+ Cây xấu (X): những cây có tán lá lệch, lá tập trung ở ngọn, sinh trưởng

kém, khuyết tật nhiều, bị sâu bệnh.

Kết quả điều tra được ghi vào mẫu biểu điều tra sau

Mẫu Biểu 01: Điều tra Trắc theo tuyến

Số hiệu tuyến: ……….. Tọa độ điểm đầu: ……… Tọa độ điểm cuối:

Tổng chiều dài: ……….. tọa độ tâm OTC: …………

Địa điểm ………kiểu rừng chính: ……….

1 …

Mẫu Biểu 02: Điều tra tầng cây cao

OTC: ……….. Diện tích: ………Độ cao………Độ dốc … Độ tàn che: ……….. tọa độ tâm OTC: …………

Diện tích ………kiểu rừng chính: ………. STT Tên lồi

cây

D1.3 (cm)

1 ….

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

Điều tra cây tái sinh

Cây tái sinh là những cây con của tầng cây gỗ, có đường kính < 6cm và chưa tham gia vào tầng tán chính.

Mỗi OTC tiến hành lập 5 ODB, mỗi ơ có diện tích là 25m2(5x5m). Trong đó bố trí 4 ơ ở giữa 4 cạnh của OTC, ơ cịn lại nằm trên giao điểm hai đường chéo của OTC. Trong mỗi ODB tiến hành xác định tên loài, cấp chiều cao, nguồn gốc.

Kết quả thu được ghi vào biểu sau:

Mẫu Biểu 03: Điều tra cây tái sinh

 Điều tra độ tàn che, che phủ

Xác định bằng phương pháp 100 điểm: 0; 0,5; 1 các cấp cho điểm như

sau:

- Cấp 0: điểm khơng có tán cây che. - Cấp 0,5: điểm bị tán cây che một nửa. - Cấp 1: điểm hoàn toàn bị tán cây che.

Cách tiến hành: cuộn tở giấy thành ống ngắm, ngắm từng điểm một theo chiều thẳng đứng hướng lên phía trên: nếu khơng gặp tán cây qua đường ngắm thì là cấp 0, thấy một nửa là cấp 0,5, tán cây che toàn bộ ống ngắm là 1. Cứ tiến hành như vậy qua 100 điểm ngắm được chia đều trong OTC sẽ thu được độ tàn

che của cả OTC.

Kết quả thu được ghi vào biểu:

Biểu 04: Điều tra độ tàn che, che phủ

Số OTC: ……….. Độ cao: ………Người điều tra: …………

stt Tên loài

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Tọa độ: …………... Trạng thái rừng: ………. Ngày điều tra: …………..

1 …. 100

Điều tra đặc tính sinh học loài Trắc:

Trên tuyến điều tra, chọn những cây trưởng thành, điển hình làm cây tiêu chuẩn để điều tra mơ tả hình thái lồi: Đặc điểm hình thái thân, cành, lá, vỏ, hoa, quả nếu có;

Tại những khu vực có Trắc phân bố tập trung, tiến hành xác định các đặc điểm đặc trưng của sinh cảnh như: Địa hình, độ dốc, đất, , thảm thực bì, lồi cây đặc trưng, độ tàn che, che phủ…

Trong các ô tiêu chuẩn tiến hành đo đếm các chỉ tiêu sinh trưởng của cây Trắc như: Chiều cao vút ngọn, chiều cao dưới cành, đường kính ngang ngực, đường kính tán, chất lượng sinh trưởng, vật hậu…

Điều tra các tác động ảnh hưởng đến loài Trắc tại khu vực nghiên cứu:

Kế thừa và phỏng vấn các tác động tại khu vực nghiên cứu có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến các quần thể Trắc tại khu vực nghiên cứu.

Trên tuyến điều tra tuyến và ô tiêu chuẩn ghi chép và chụp ảnh tỷ mỉ các tác động đến lồi Trắc. Từ đó xác định các loại tác động, mức độ tác động trực tiếp, gián đến loài Trắc và khả năng phục hồi, phát triển của loài Trắc sau khi bị các tác động này.

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

Xác định mật độ tầng cây gỗ và cây tái sinh theo công thức sau Mật độ cây trên OTC :

N/ha=

𝒏∗𝟏𝟎^𝟒𝑺ơ𝒕𝒄

Trong đó: n là số cây trong OTC

S là diện tích OTC (m2)

Mật độ cây trên tuyến : N/ha =

𝑺ố 𝒄â𝒚 𝒕𝒓ê𝒏 𝒕𝒖𝒚ế𝒏 𝑺𝒕𝒖𝒚ế𝒏

x 1000

Trong đó: n là số cây trong OTC

Trong đó: Ntb là số cá thể bình qn cho mỗi lồi điều tra ni số cá thể mỗi loài trong OTC

N là tổng số cá thể điều tra trong OTC - Tính tiết diện ngang G (m2/ha)

G = ∑

𝝅

𝟒

x D

2

.

3

- Xây dựng công thức tổ thành theo chỉ số quan trọng IV%

Sử dụng phương pháp của Daniel Marmillod và Vũ Minh Huề (1984), Đào Cơng Khanh (1996) để xác định lồi tham gia cấu trúc rừng

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

trạng phục vụ công tác bảo tồn loài Trắc tại Rừng đặc dụng Đăk Uy, tỉnh Kon Tum.

Đề xuất các giải pháp bảo tồn loài

542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM542413069:30:20 PM9:30:20 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM54Thursday, June 13, 20249:30:21 PM9:30:21 PM

54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM54Thursday, June 13, 20249:30:22 PM9:30:22 PM

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

</div>

nghiên cứu hiện trạng và đề xuất biện pháp bảo tồn loài trắc dalbergia cochinchinensis pierre tại rừng đặc dụng đăk uy tỉnh kon tum

<b>KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MÔI TRƯỜNG ---o0o--- </b>

<b>KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP </b>

<b>NGHIÊN CỨU HIỆN TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP BẢO </b>

<i><b>TỒN LOÀI TRẮC (Dalbergia cochinchinensis Pierre) TẠI RỪNG </b></i>

<b>ĐẶC DỤNG ĐĂK UY, TỈNH KON TUM </b>

<b>NGÀNH: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN </b>

<b>Giáo viên hướng dẫn : TS. Vương Duy Hưng Sinh viên thực hiện : Sỹ Thị Ngọc </b>

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

<b>LỜI NÓI ĐẦU </b>

Để đánh giá quá trình học tập và và được sự nhất trí của khoa Quản lý tài

<b>nguyên rừng và môi trường em tiến hành thực hiện đề tài “Nghiên cứu hiện </b>

<i><b>trạng và đề xuất biện pháp bảo tồn loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis </b></i>

<b>Pierre) tại rừng đặc dụng Đăk Uy, tỉnh Kon Tum” đến nay khóa luận đã hồn </b>

thành.

<b>đặc dụng Đăk Uy. Em xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến Trung tâm đã hỗ trợ em </b>

trong phần nghiên cứu thực địa.

<i>Hà Nội, ngày 15 tháng 05 năm 2022 </i>

<b>Sinh viên thực hiện Sỹ Thị Ngọc </b>

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

<b>1.1. Thông tin về danh pháp loài Trắc ... 7</b>

<b>1.2. Phân bố của loài Trắc ... 8</b>

<b>1.3. Tình hình nghiên cứu về lồi Trắc ... 9</b>

<b>2.2. Đối tượng nghiên cứu ... 15</b>

<b>2.3. Nội dung nghiên cứu ... 15</b>

<b>2.4. Phương pháp nghiên cứu ... 15</b>

<i>2.4.1. Phương pháp kế thừa tài liệu ... 15</i>

<i>2.4.2. Phương pháp điều tra thực địa ... 16</i>

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

<b>3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội huyện Đăk Hà ... 25</b>

<i>4.1.1. Đặc điểm nhận biết ... 27</i>

<i>4.1.2. Đặc điểm phân bố của Trắc trên tuyến và ô tiêu chuẩn ... 29</i>

<i>4.1.3. Đặc điểm tái sinh của Trắc ... 33</i>

<i>4.1.4. Đặc điểm rừng nơi Trắc phân bố ... 37</i>

<i>4.2.1. Tác động trực tiếp ... 40</i>

<i>4.2.2. Tác động gián tiếp ... 41</i>

<b>Kết luận ... 44</b>

<b>Tồn tại ... 44</b>

<b>Kiến nghị ... 45</b>

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

Hvn Chiều cao vút ngọn

IUCN Liên minh bảo tồn thiên nhiên quốc tế

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

<b>DANH MỤC HÌNH ẢNH </b>

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

<b>DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ </b>

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

<b>ĐẶT VẤN ĐỀ </b>

<i>Cây Trắc (Dalbergia cochinchinensis Pierre) thuộc họ Đậu - Fabaceae có </i>

<i>Trắc (Dalbergia cochinchinensis Pierre) tại rừng đặc dụng Đăk Uy nhằm bảo </i>

tồn lồi cịn rất hạn chế, trong khi số lượng cá thể của loài đang bị suy giảm một cách rõ rệt. Nắm bắt được điều đó, nhằm bổ sung cơ sở dữ liệu về cây Trắc tại

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

khu vực nghiên cứu và góp phần làm cơ sở khoa học cho việc đề xuất quản lý

<b>bảo tồn lồi, tơi tiến hành đề tài “Nghiên cứu hiện trạng và đề xuất giải pháp </b>

<i><b>bảo tồn loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis Pierre) tại Rừng đặc dụng Đăk </b></i>

<b>Uy, tỉnh Kon Tum”. </b>

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

<b>CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1. Thông tin về danh pháp loài Trắc </b>

<i>Loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis) thuộc họ Đậu (Fabaceae) được </i>

Pierre mô tả khoa học lần đầu tiên vào năm 1899 dựa trên mẫu chuẩn thu tại Thủ Dầu Một của Việt Nam (hình 1.1) trên tạp chí Flora Cochinchinensis pl. 382B.

Các tên tiếng Việt khác của Trắc: Cẩm lai nam bộ, Trắc bông, Trắc đen,

<b>Trắc trắng, Giâu ca (Gia Rai), Ka Rắc (Ba Na), Ka- nhung (Khơ- me). </b>

Tên tiếng Anh của Trắc: Rosewood, Siamese rosewood, Thailand rosewood, Tracwood. Tên tiếng nước ngoài khác: Payung (Thái Lan); Kranhung

<b>(Cam-pu-chia); Khanhoung (Lào), Suan zhī mù (Trung Quốc) </b>

<i><b>Hình 1.1. Mẫu chuẩn loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis) </b></i>

<i>Nguồn: Bảo tàng Lịch sử và tự nhiên Paris, Pháp. </i>

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

<b>1.2. Phân bố của loài Trắc </b>

<i><b>Hình 1.2. Phân bố loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis) trên Thế giới </b></i>

<i>Nguồn: POWO, 2022 </i>

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024

<i><b>Hình 1.3. Phân bố lồi Trắc (Dalbergia cochinchinensis) tại Việt Nam </b></i>

<i>Nguồn: Sách Đỏ Việt Nam, 2007 </i>

<b>1.3. Tình hình nghiên cứu về lồi Trắc </b>

<i><b>1.3.1. Trên Thế giới </b></i>

Theo hệ thống phân loại sinh học thực vật APG IV (Angiosperm

<i>Phylogeny Group IV), loài Trắc (Dalbergia cochinchinensis) thuộc phân họ Đậu </i>

54hghieh euu mot xo dae diem eau true va tihh dc loai euc ruhg tu hhieh tai vuoh puoe gic bc vi ha hoiThursday, June 13, 2024